Tài liệu Tổng quan các công nghệ dsl

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu Gi¸o dôc ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mçi níc phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. NhËn thùc ®îc tÇm quan träng ®ã qua c¸c thêi k× §¶ng vµ nhµ níc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nh phæ cËp gi¸o dôc toµn d©n, khuyÕn khÝch mäi c«ng d©n ®Õn trêng, ®Çu t hµng n¨m cho gi¸o dôc ngµy mét t¨ng. . . Tuy nhiªn gi¸o dôc tiÓu häc víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng t¸c ®éng khÐo lÐo, ®óng ph¬ng híng míi mong ®em l¹i kÕt qu¶ cao. HiÖn nay chóng ta ®· gÇn ®¹t ®îc chuÈn phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc nhng chÊt lîng vÉn cha thùc sù ®îc ®¶m b¶o. Nguy c¬ tôt hËu vÒ gi¸o dôc ngµy mét cao. Tríc nh÷ng th¸ch thøc to lín ®ã ®èi víi gi¸o dôc ®µo t¹o nãi chung vµ gi¸o dôc tiÓu häc nãi riªng. Nh÷ng th«ng tin thèng kª lµ hÕt søc cÇn thiÕt trong qu¶n lÝ gi¸o dôc-®µo t¹o ®Ó ®a ra nh÷ng quyÕt s¸ch hîp lÝ ®iÒu chØnh, qu¶n lÝ gi¸o dôc. Lµ mét quèc gia cßn bÞ ¶nh hëng cña tµn d phong kiÕn vµ ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi. ViÖt Nam thùc sù quan t©m ®Õn viÖc phæ cËp gi¸o dôc toµn d©n. Sù quan t©m ®ã ®îc thÓ hiÖn ë chç nhµ níc ®· cã nhiÒu chñ tr¬ng biÖn ph¸p ®¶m b¶o quyÒn b×nh ®¼ng ®îc häc tËp cña mäi ngêi d©n trªn kh¾p ®Êt níc, t¹o ®iÒu kiÖn ®îc häc tËp cho nh÷ng ngêi ë vïng s©u vïng xa hay nh÷ng ngêi cã ®iÒu kiÖn sèng khã kh¨n . . . Trong thùc tÕ nhiÒu n¨m qua Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· thùc hiÖn c«ng t¸c thèng kª toµn ngµnh vÒ gi¸o dôc tiÓu häc vµ ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn lîc vµ m« t¶ ®îc bøc tranh toµn c¶nh gi¸o dôc bËc tiÓu häc. Tuy nhiªn do xu thÓ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, hÖ thèng chØ thiªu thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc hiÖn nay kh«ng cßn phï hîp víi thùc ®Õ ®ang cã nhiÒu thay ®æi. V× vËy em chän ®Ò tµi: “Nghiªn cøu hoµn thiÖn hÖ thèng chØ tiªu gi¸o dôc bËc tiÓu häc” Lµm néi dung nghiªn cøu cña luËn v¨n Kh«ng kÓ phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o. Néi dung luËn v¨n gåm 3 ch¬ng 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368  Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc  Ch¬ng II: Hoµn thiÖn HÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc  Ch¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ ®Ó thùc hiÖn hÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc ®· hoµn thiÖn.. Ch¬ng I CÊp trung¬ng Bé Gi¸o dôcchung vµ §µo t¹o ®Ò lÝ luËn vÒ Nh÷ng vÊn x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc CÊp tØnh; Së Gi¸o dôc vµ §µo 1. §Æc ®iÓm cña gi¸o dôc ®µo t¹o bËc t¹otiÓu häc. 1.1. Tæng quan vÒ qu¶n lÝ hµnh chÝnh vµ tæ chøc hÖ thèng gi¸o dôc ViÖt Nam hiÖn nay a) Qu¶n lÝ hµnh chÝnh gi¸o dôc ViÖt Nam Gi¸o dôc ViÖt Nam ®îc qu¶n lÝCÊp theo c¸c cÊp tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng, huyÖn. Phßng gi¸o dôc vµ thèng nh©t víi nhau theo ngµnh däc. Qu¶n ®µo t¹olÝ hµnh chÝnh ®îc m« t¶ nh sau. Trêng häc 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o: lµ c¬ quan trung ¬ng gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ë ViÖt Nam. Bé qu¶n lÝ nhµ níc chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ viÖc lËp chÝnh s¸ch, lËp kÕ ho¹ch vµ x©y dùng ch¬ng tr×nh cña ngµnh gi¸o dôc. C¸c chøc n¨ng chÝnh cña Bé gåm lËp chÝnh s¸ch, thùc thi vµ ®¸nh gi¸ kÕ ho¹ch gi¸o dôc quèc gia, còng nh ®Ò xíng biÖn ph¸p ph¸p luËt liªn quan ®Õn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. Bé còng chÞu tr¸ch nhiÖm híng dÉn chØ ®¹o chÝnh s¸ch cho c¸c cÊp ®Þa ph¬ng. Trùc thuéc bé cã c¸c Vô qu¶n lÝ vµ ®iÒu hµnh c¸c m¶ng gi¸o dôc kh¸c nhau ®ã lµ. - Vô gi¸o dôc mÇm non. - Vô gi¸o dôc tiÓu häc - Vô gi¸o dôc trung häc - Vô gi¸o dôc chuyªn nghiÖp - Vô §¹i häc vµ Sau §¹i häc - Vô gi¸o dôc Thêng xuyªn Ngoµi ra, c¸c vô sau thuéc Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cô thÓ. - V¨n phßng - Vô KÕ ho¹ch-Tµi ChÝnh - Vô Hîp t¸c quèc tÕ. - Vô tæ chøc c¸n bé 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tuy nhiªn viÖc cung cÊp vµ thùc hiÖn gi¸o dôc thuéc thÈm quyÒn cña cÊp tØnh vµ huyÖn. ViÖc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lÝ c¸c trêng vµ c¸c tæ chøc thuéc tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan h÷u tr¸ch ®Þa ph¬ng vÒ gi¸o dôc. C¸c c¬ quan nµy ë c¸c cÊp qu¶n lÝ hµnh chÝnh nh sau. Së Gi¸o dôc-§µo t¹o: §ã lµ c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm cÊp tØnh vÒ gi¸o dôc víi nh÷ng vai trß chÝnh bao gåm phèi hîp vµ hç trî viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô ë cÊp huyÖn. H¬n n÷a, c¸c cÊp trung häc phæ th«ng, trung häc chuyªn nghiÖp (Kü thuËt vµ d¹y nghÒ), cao ®¼ng vµ ®¹i häc nh×n chung thuéc tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp cña c¬ quan h÷u tr¸ch vÒ gi¸o dôc t¬ng øng. C¸c së gi¸o dôc do gi¸m ®èc së ®øng ®Çu. VÒ mÆt hµnh chÝnh, tØnh chia thµnh c¸c huyÖn. Phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o: C¸c phßng gi¸o dôc cÊp huyÖn gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t c¸c trêng phæ th«ng mÉu gi¸o, tiÓu häc vµ trung häc c¬ së. Trong c¸c líp tiÓu häc, viÖc ®¸nh gi¸ häc lùc ®Ó xÐt häc sinh lªn líp ®îc tiÕn hµnh ngay t¹i c¸c trêng ®ã. Tuy nhiªn, ®Õn cuèi líp n¨m th× häc sinh ph¶i tham gia k× thi chuyÓn cÊp ®Ó lªn trung häc c¬ së do Së Gi¸o dôc tæ chøc. Tuy nhiªn, chÝnh phñ ®ang cã kÕ ho¹ch sÏ kh«ng tæ chøc c¸c k× thi chuyÓn cÊp cuèi líp 5 n÷a. C¸c cuéc thi ë c¸c líp trung häc c¬ së do tõng trêng riªng biÖt tæ chøc, nhng vµo cuèi líp 9 sÏ cã mét k× thi quèc gia do Së gi¸o dôc tæ chøc. Cuèi n¨m líp 12 còng cã mét k× thi nh vËy ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng gi¸o dôc ®ång thêi lµ c¬ së ®Ó häc sinh ®¨ng kÝ vµo c¸c trêng häc nghÒ, trung häc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng, ®¹i häc. Ngoµi ra, cßn mét sè c¬ quan ®éc lËp cã chøc n¨ng chuyªn ngµnh còng tham gia mét phÇn vµo sù ph¸t triÓn gi¸o dôc ViÖt Nam nh NEIS-ViÖn khoa häc Gi¸o dôc quèc gia, mét sè lo¹i trêng trùc thuéc Bé Lao ®éng-Th¬ng binh vµ X· héi. b) HÖ thèng tæ chøc gi¸o dôc quèc d©n ViÖt Nam HÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n ë ViÖt Nam ®îc chia thµnh c¸c cÊp kh¸c nhau. Trong ®ã ®îc ph©n chia chÝnh lµ thµnh hai m¶ng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. Cô thÓ ®îc minh ho¹ thÓ hiÖn nh sau 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 HÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n/ the national e ducation sysem Tuæi/ age TiÕn sÜ Doctor (2-4 n¨m/2-4 yeas) Th¹c sÜ/Master (2 n¨m/2 yeas) 24 Gi¸o §¹i häc University Education (4-6 n¨m/4-6 yeas) 22 dôc Cao ®¼ng College education (3 n¨m/ 3 yeas) kh«ng chÝnh 18 17 15 14 11 10 6 Trung häc phæ th«ng Upper secondary (3 n¨m / 3 yeas) Trung häc chuyªn nghiÖp Froessional Secondary (3-4 n¨m / 3-4 yeas) quy D¹y nghÒ/ Vocational training Dµi h¹n/ long term (1-3 n¨m / 1-3yeas) Ng¾n h¹n/ Short term (< 1 n¨m) Nonformal Trung häc c¬ së/ lower Secondary (4 n¨m/ 4 yeas) TiÓu häc / Primary ( 5 n¨m/ 5 yeas) Education 5 3 2 MÉu gi¸o/ kindergarten Nhµ trÎ/ Nursery 3 th¸ng/ month 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ViÖt Nam cã ba cÊp gi¸o dôc chÝnh (tiÓu häc, trung häc vµ cao ®¼ng, ®¹i häc) trong hÖ thèng gi¸o dôc chÝnh thøc. CÊu tróc cña hÖ thèng gi¸o dôc cã thÓ ®îc minh ho¹ nh sau: Líp mÉu gi¸o 3-5 tuæi, 5 n¨m tiÓu häc, 7 n¨m trung häc (4 n¨m trung häc c¬ së vµ 3 n¨m trung häc phæ th«ng), vµ 3 -5 n¨m cho ®¹i häc hoÆc cao ®¼ng, tõ díi 1 n¨m ®Õn 3 n¨m theo c¸c ch¬ng tr×nh d¹y nghÒ vµ kÜ thuËt. Trªn ®ã lµ th¹c sÜ, tiÕn sÜ tõ 2-4 n¨m. Còng cã nh÷ng ch¬ng tr×nh d¹y nghÒ vµ kÜ thuËt cã thêi gian häc kh¸c nhau ®Ó häc viªn cã thÓ tham gia sau khi häc xong trung häc trung häc c¬ së vµ trung häc phæ th«ng. Ngoµi ra, c¸c ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phi chÝnh quy nh ch¬ng tr×nh xo¸ mï ch÷, sau xo¸ mï ch÷, tiÓu häc vµ trung häc c¬ së phi chÝnh quy còng ®îc tæ chøc trªn toµn quèc. Trong ®ã chØ cã bËc tiÓu häc, trung häc phæ th«ng trung häc chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ, cao ®¼ng, ®¹i häc cã nh÷ng hÖ thèng gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy. §ã lµ c¸c líp bæ tóc v¨n ho¸, líp xo¸ mï, hÖ t¹i chøc, v¨n b»ng 2. BËc tiÓu häc vµ bËc trung häc ®îc quy ®Þnh lµ nhãm gi¸o dôc. Trung häc chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ, ®¹i häc, cao ®¼ng, th¹c sÜ, tiÕn sÜ n»m trong nhãm ®µo t¹o. 1.2. §Æc ®iÓm cña gi¸o dôc bËc tiÓu häc Gi¸o dôc tiÓu häc lµ bËc häc b¾t buéc ®èi víi mäi trÎ em tõ 6 ®Õn 14 tuæi: ®îc thùc hiÖn trong 5 n¨m häc, tõ líp 1 ®Õn líp 5. Tuæi cña häc sinh vµo n¨m häc líp 1 lµ 6 tuæi. ( ý 1 ®iÒu 22 LuËt gi¸o dôc). NghÞ quyÕt Trung ¬ng 2 kho¸ VIII ®· chØ râ môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc bËc tiÓu häc tõ nay ®Õn n¨m 2002 lµ: “ N©ng cao chÊt lîng toµn diÖn bËc tiÓu häc” Nªn cÇn hiÓu râ ®Æc ®iÓm cña bËc tiÓu häc lµ bËc häc nÒn t¶ng. §ã lµ bËc häc ®Çu tiªn cña hÖ thèng gi¸o dôc thuéc nÒn v¨n minh nhµ trêng cña mçi quèc gia. BËc tiÓu häc dµnh cho 100% trÎ em tõ 6-11, 12 tuæi. BËc tiÓu häc cã b¶n s¾c riªng vµ cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi: §Ëm ®Æc tÝnh s ph¹m, kh«ng nhÊt thiÕt phô thuéc vµo sù gi¸o dôc nghiªm ngÆt tríc ®ã vµ c¸c bËc häc sau. BËc tiÓu häc t¹o nh÷ng c¬ së ban ®Çu rÊt c¬ b¶n vµ bÒn v÷ng cho trÎ em tiÕp tôc häc lªn bËc trªn. BËc tiÓu häc cã tÝnh chÊt: Phæ cËp vµ ph¸t triÓn, d©n téc vµ hiÖn ®¹i, nh©n v¨n vµ d©n chñ. a) Gi¸o viªn, c¸n bé c«ng chøc: Gi¸o viªn d¹y trong c¸c trêng tiÓu häc ®îc quy ®Þnh ph¶i cã tr×nh ®é tèt nghiÖp trung häc s ph¹m. Nhung thùc tÕ ®Ó 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cã ®ñ gi¸o viªn gi¶ng d¹y th× nh÷ng ngêi kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng häc trung häc s ph¹m ®îc phÐp thi vµo nh÷ng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o kh¸c nh 12+2. §Æc biÖt ®èi víi vïng s©u vïng xa gi¸o viªn cã thÓ chØ cÇn häc qua ch¬ng tr×nh 9+7 lµ cã thÓ gi¶ng day. §iÒu nµy dÉn ®Õn sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c vïng, miÒn trong níc. Nh÷ng vïng s©u, vïng xa, vïng miÒn nói th× tr×nh ®é chuÈn gi¸o viªn thÊp h¬n nhiÒu so víi vïng thµnh thÞ. Tuy nhiªn do ®Æc thï cña løa tuæi häc tiÓu häc nªn gi¸o viªn c¸n bé c«ng chøc cña bËc häc tiÓu häc còng cã nÐt rÊt riªng biÖt. §ã lµ gi¸o viªn tiÓu häc tr×nh ®é chuyªn m«n kh«ng cÇn ph¶i cao nhng ®ßi hái kiÕn thøc s ph¹m l¹i rÊt cao. Gi¸o viªn ngoµi nhiÖm vô gi¶ng day, truyÒn ®¹t kiÕn thøc tæng hoµ vÒ thÕ giíi xung quanh cho trÎ th¬ cßn ph¶i mét nhµ t©m lÝ. Gi¸o viªn ph¶i cã lßng kiªn nhÉn, n¾m b¾t ®îc t©m lÝ trÎ th¬ tõ ®ã kÕt hîp víi gia ®×nh uèn n¾n x©y dùng nh©n c¸ch cho trÎ. Gi¸o viªn ph¶i cã tr×nh ®é truyÒn ®¹t kiÕn thøc mét c¸ch khoa häc, phï hîp víi sù nhËn thøc cña trÎ em h×nh thµnh nh©n thøc míi ®óng ®¾n ®¶m b¶o trÎ em ph¸t triÓn c©n ®èi c¶c vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn. HiÖn nay l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc chiÕm gÇn 50% tæng quü l¬ng ngµnh Gi¸o dôc-§µo t¹o, cã lÏ nguyªn nh©n chñ yÕu lµ sè lîng gi¸o viªn tiÓu häc ®«ng nhÊt so víi c¸c bËc häc kh¸c. MÆc dï sè häc sinh gi¶m m¹nh trong khi sè gi¸o viªn cha thÓ gi¶m t¬ng øng. B×nh qu©n l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc n¨m 2003 lµ 1149307.2 ngµn ®ång/ ngêi/ n¨m. Nh×n chung l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay ®· t¨ng kh¸ h¬n nhiÒu so víi n¨m 1998 b) Häc sinh: Häc sinh tiÓu häc cã ®é tuæi tõ 6-10 (cã thÓ sè Ýt ®Õn 14 tuæi). §©y lµ løa tuæi bíc ®Çu ®ang cã nh©n thøc ®Çu tiªn vÒ x· héi, hiÓu biÕt ®¬n gi¶n vÒ tù nhiªn x· héi vµ con ngêi, bíc ®Çu h×nh thµnh kü n¨ng c¬ b¶n vÒ nghe nãi ®äc viÕt vµ tÝnh to¸n; cã thãi quen rÌn luyÖn th©n thÓ, gi÷ d×n vÖ sinh; cã hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ h¸t, móa, ©m nh¹c, mü thuËt. Løa tuæi häc sinh tiÓu häc ®îc hëng ®Çy ®ñ quyÒn trÎ em. Trong ®ã lµ quyÒn ®îc ch¨m sãc nu«i dìng ®Ó ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn vµ ®¹o ®øc. QuyÒn ®îc ph¸t triÓn n¨ng khiÕu. Mäi n¨ng khiÕu cña trÎ ®Òu ®îc khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn. QuyÒn vui ch¬i, gi¶i trÝ lµnh m¹nh, ®îc ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ dôc, thÓ thao, du lÞch phï hîp víi løa tuæi. QuyÒn ®îc häc tËp. Gia ®×nh, Nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o cho trÎ em 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 thùc hiÖn quyÒn häc tËp; häc hÕt ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ cËp; t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ theo häc ë tr×nh ®é cao h¬n. c) Ch¬ng tr×nh cña bËc tiÓu häc: Ch¬ng tr×nh cña bËc tiÓu häc ph¶i ®¶m b¶o truyÒn ®¹t ®îc cho häc sinh cã lßng nh©n ¸i, mang b¶n s¾c con ngêi ViÖt Nam: yªu quª h¬ng, ®Êt níc, hoµ b×nh vµ c«ng b»ng b¸c ¸i; kÝnh trªn, nhêng díi, ®oµn kÕt vµ s½n sµng hîp t¸c víi mäi ngêi; cã ý thøc vÒ bæn phËn cña m×nh ®èi víi ngêi th©n, ®èi víi b¹n bÌ, ®èi víi céng ®ång vµ m«i trêng sèng; t«ng träng vµ thùc hiÖn ®óng ph¸p luËt vµ c¸c quy ®Þnh ë nhµ trêng, khu d©n c, n¬i c«ng céng, sèng hån nhiªn, m¹nh d¹n, tù tin trung thùc. Cã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tù nhiªn, x· héi, con ngêi vµ thÈm mÜ; cã kÜ n¨ng c¬ b¶n vÒ nghe ®äc, nãi, viÕt vµ tÝnh to¸n. BiÕt c¸c häc tËp, biÕt tù phôc vô, biÕt sö dông mét sè ®ång dïng gia ®×nh vµ c«ng cô lao ®éng th«ng thêng. Môc tiªu cña ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y kh«ng chØ cung cÊp tri thøc khoa häc cho häc sinh mµ cßn h×nh thµnh nh©n c¸ch cña häc sinh, d) C¬ së vËt chÊt: BËc tiÓu häc ®ßi hái ph¶i cã c¬ së vËt chÊt æn ®Þnh, hiÖn ®¹i ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña trÎ em vÒ thÓ chÊt, t©m lÝ. §¸p øng nhu cÇu gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn. Tuy vËy do ®Æc ®iÓm nÒn gi¸o dôc níc ta cã xuÊt ph¸t thÊp vÒ c¬ së vËt chÊt còng nh sù quan t©m cha ®óng møc cña mét sè bé ph©n d©n c. Nhµ níc ta tõ tríc tíi nay míi chØ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc toµn d©n ®i ®«i víi t¨ng dÇn chÊt lîng gi¶ng d¹y, Míi chØ bíc ®Çu x©y dùng c¬ së vËt chÊt. Nh÷ng yªu cÇu vÒ chÊt lîng c¬ së vËt chÊt cha thùc sù ®îc ®¶m b¶o. NhiÒu nghiªn cøu ®· chøng minh r»ng c¬ së vËt chÊt ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng gi¶ng d¹y, ¶nh hëng rÊt lín ®Õn nhËn thøc cña trÎ nhá. Häc sinh bËc tiÓu häc ®ang ë løa tuæi bíc ®Çu ph¸t triÓn vÒ t©m hån, thÓ chÊt nªn cÇn cã sù ®Þnh híng ®óng ®¾n, m«i trêng phï hîp víi sù ph¸t triÓn ®ã. V× thÕ sù quan t©m vÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, vÒ c¬ së vËt chÊt lµ rÊt quan träng. Nh÷ng dù ¸n ®æi míi ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, xo¸ bá phßng häc 3 ca, phßng häc t¹m thêi tre l¸, hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®ang ®îc thóc ®Èy.. Trªn ph¹m vi c¶ níc, hiÖn nay bËc tiÓu häc cßn tån t¹i 897 phßng häc 3 ca, 35517 phßng häc t¹m thêi tre l¸. Theo kÕ ho¹ch, trong 5 n¨m 2001-2005 dù kiÕn ®Çu t kho¶ng 45 ngµn tû ®ång, chiÕm gÇn 5,3% tæng sè vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó cã thÓ t¹o bíc chuyÓn biÕn c¨n b¶n, toµn diÖn vµ nhanh chãng n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc vµ tr×nh ®é d©n trÝ toµn x· héi. Tæng sè vèn ®Çu t nµy dµnh cho viÖc xo¸ phßng häc tranh tre, 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 bæ sung phßng häc cho bËc tiÓu häc chÊm døt t×nh tr¹ng häc 3 ca. Theo nghiªn cøu th× chÊt lîng häc sinh phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thêi gian häc t¹i trêng. Häc sinh häc hÕt bËc tiÓu häc häc c¶ ngµy t¹i trêng cã tr×nh ®é h¬n so víi häc nöa ngµy 1 líp häc. Tuy nhiªn, hiÖn nay tû lÖ häc sinh tiÓu häc häc c¶ ngµy trªn ph¹m vi toµn quèc míi ®¹t kho¶ng 26%. Tû lÖ nµy cao nhÊt lµ vïng §ång b»ng S«ng Hång (Hµ Néi lµ 86%) vµ §«ng nam bé, thÊp nhÊt lµ ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long, T©y B¾c vµ T©y Nguyªn. Tuy nhiªn tØnh thÊp nhÊt l¹i thuéc vÒ vïng §«ng b¾c (Cao B»ng 2,6%). CÇn lu ý hiÖn nay sè häc sinh tiÓu häc ®ang cã xu híng gi¶m nhanh nªn viÖc x©y dùng trêng/ líp míi ph¶i thËn träng, tr¸nh g©y l·ng phÝ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n. Nhu cÇu ®Çu t x©y dùng phßng häc 2 buæi/ ngµy Sè lîng phßng häc Tæng sè Tæng sè CÇn söa Tæng sè phßng häc ch÷a cÇn thªm vµ söa ch÷a 309.756 140.936 226.403 Tæng sè §ång b»ng S«ng Hång 49.244 15.246 26.616 §«ng b¾c 47.675 30.290 19.965 T©y b¾c 14.980 9.810 16.437 B¾c trung bé 44.999 20.049 27.590 DH MiÒn trung 26.340 13.878 37.368 T©y nguyªn 22.968 8.15 7.759 §«ng nam bé 39.686 13.686 12.486 §ång b»ng S«ng Cöu Long 63.873 29.827 19.704 Nhu cÇu ®Çu t 2003 X©y thªm CÇn söa ch÷a 85.467 11.370 10.155 2.559 13.904 7.541 7.759 12.486 19.704 140.936 15.246 30.290 9.810 20.049 13.878 8.150 13.686 29.827 Nguån: TÝnh to¸n tõ sè liÖu cña Bé GD-§T d) Tµi chÝnh: BËc tiÓu häc cã ®Æc ®iÓm lµ phæ cËp cho mäi ngêi. Häc sinh häc tiÓu häc hoµn toµn ®îc miÔn häc phÝ ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng cho mäi ngêi. Tuy nhiªn thùc tÕ, mét sè trêng tiÓu häc l¹i rÊt thµnh c«ng trong viÖc hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a nhµ níc, céng ®ång vµ phô huynh ®Ó cïng híng tíi môc ®Ých chung lµ cung cÊp gi¸o dôc c¬ b¶n. KÕt hîp trong nh÷ng c¬ chÕ ph©n chia chi phÝ gi÷a nhµ níc vµ céng ®ång vµ ®ãng gãp b»ng hiÖn vËt cña céng ®ång lµ nh÷ng yÕu tè quan träng trong më réng m¹ng líi trêng tiÓu häc. MÆc dï kh«ng ph¶i ®ãng häc phÝ ë bËc tiÓu häc nhng trong thùc tÕ phô huynh häc sinh l¹i ®îc k× väng lµ sÏ ®ãng gãp c¸c chi phÝ ®Çu vµo c¬ b¶n kh¸c nh phÝ x©y dùng, b¶o dìng vµ tµi liÖu häc tËp. C¸c chi phÝ nµy t¹o g¸nh nÆng lín cho nh÷ng gia ®×nh cã thu nhËp thÊp vµ cã thÓ lµ mét yÕu tè g©y c¶n trë viÖc ®i häc tiÓu häc. Th¸ch thøc ®Æt ra cho nhµ níc lµ ph¶i nhËn thøc râ nh÷ng nghÜa vô c¬ b¶n cña m×nh trong viÖc cung cÊp gi¸o dôc b¾t buéc 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cho tÊt c¶ trÎ em ë møc phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ. SÏ cÇn tiÕn hµnh nh÷ng bíc ®i xa h¬n n÷a ®Ó dÇn dÇn chuyÓn sang c¬ chÕ nhµ níc cÊp toµn bé kinh phÝ gi¸o dôc tiÓu häc, cã nh vËy míi ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong cung cÊp gi¸o dôc cã chÊt lîng cho mäi ngêi. HiÖn nay kinh phÝ chi cho gi¸o dôc ®îc hç trî tõ nhiÒu nguån. ViÖt Nam ®· x©y dùng mèi quan hÖ tèt víi c¸c nhµ tµi trî, thÓ hiÖn qua sè lîng ngµy cµng nhiÒu c¸c dù ¸n hç trî cho gi¸o dôc tiÓu häc tõ gi÷a nh÷ng n¨m 1990 trë l¹i ®©y. 2. Thùc tr¹ng gi¸o dôc tiÓu häc ë ViÖt Nam hiÖn nay. Cïng víi sù h×nh thµnh vµ ngµy cµng ph¸t triÓn cña hÖ thèng chØ tiªu thèng kª kinh tÕ x· héi nãi chung, nh÷ng n¨m qua ë ViÖt Nam ®· thu thËp vµ tæng hîp ®îc mét sè chØ tiªu thèng kª vÒ gi¸o dôc bËc tiÓu häc hoÆc cã liªn quan ®Õn gi¸o dôc bËc tiÓu häc. Nh÷ng th«ng tin nµy rÊt cÇn thiÕt cho viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ gi¸o dôc, lµm c¨n cø ®Ó Nhµ níc ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn gi¸o dôc, nh»m t¹o ra kh¶ n¨ng ph¸t triÓn thÝch hîp cho gi¸o dôc còng nh n©ng cao vai trß gi¸o dôc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña níc ta. VÒ mÆt ph¸p chÕ Nhµ níc ViÖt Nam quy ®Þnh mäi ngêi cã quyÒn vµ nghÜa vô tham gia gi¸o dôc bËc tiÓu häc (nh ®· tr×nh bµy ë Ch¬ng I) Song thùc tÕ ë nhiÒu n¬i, nhiÒu lóc vµ nhiÒu khÝa c¹nh quyÒn ®ã cha thùc sù ®îc b¶o ®¶m. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do phong tôc tËp qu¸n, nguån g«c d©n téc mµ thùc chÊt lµ t tëng lçi thêi vÉn cßn tån ®äng trong c¸c d©n téc còng nh c¸c vïng s©u vïng xa trong c¶ níc. Thùc tÕ gi¸o dôc bËc tiÓu häc rÊt quan träng nã lµ khëi ®Çu, ®Æt nÒn mãng c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn cña con ngêi. §ßi hái ph¶i cã mét ch¬ng tr×nh phï hîp víi t©m sinh lÝ cña trÎ em ®ång thêi c¬ së vËt chÊt còng rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña trÎ nhá. Tuy nhiªn gi¸o dôc ®µo t¹o bËc tiÓu häc hiÖn nay ë ViÖt Nam míi chØ ®¹t yªu cÇu vÒ phæ cËp cho mäi ngêi cßn nh÷ng chØ sè vÒ chÊt lîng míi ®ang ë giai ®o¹n ®Çu thùc hiÖn. ThÕ kû 21 ®îc dù ®o¸n lµ thÕ kû cña chÊt x¸m, lµ thÓ kû cña nhu cÇu tinh thÇn, nhu cÇu v¨n ho¸. V× vËy sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®ang trë nªn hÕt søc quan träng. Trong tiÕn tr×nh héi nhËp cña níc ta víi thÕ giíi, tr×nh ®é gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cña mét níc lµ mét trong nh÷ng thíc ®o u tiªn trong quan hÖ quèc tÕ. H¬n n÷a, d©n trÝ cña mét níc lµ ®«ng lùc c¬ b¶n cña 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 sù ph¸t triÓn cña níc ®ã. Muèn n©ng cao d©n trÝ ph¶i qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. V× vËy sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¶i ®îc quan t©m ®Çu t thÝch ®¸ng cña toµn x· héi nãi chung vµ toµn ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nãi riªng. 2.1. XÐt vÒ phæ cËp gi¸o dôc Trong nh÷ng n¨m 1990, nh÷ng n¨m ®îc gäi lµ thËp kû gi¸o dôc cho mäi ngêi Jomtien, tØ lÖ trÎ em ®i häc tiÓu häc t¨ng ®¸ng kÓ khiÕn tØ lÖ nhËp häc tinh ®¹t ë møc cao gÇn 90% vµo n¨m 2000-2001. Nh÷ng tiÕn bé vÒ tØ lÖ nhËp häc ®óng tuæi ®· ®îc më réng ®Õn tÊt c¶ c¸c nhãm thu nhËp, tÊt c¶ c¸c vïng, tÊt c¶ c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè vµ ®Õn c¶ nam vµ n÷. §iÒu nµy cho thÊy sù thµnh c«ng cña chiÕn dÞch quèc gia ®Èy m¹nh phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc cho tÊt c¶ trÎ em ë tÊt c¶ c¸c vïng miÒn trªn c¶ níc. TØ lÖ nhËp häc ®óng tuæi t¨ng lªn còng ®i kÌm víi nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ ®¹t ®îc ®èi víi nh÷ng chØ sè chÝnh vÒ hiÖu qu¶. Nh÷ng chØ sè nµy bao gåm tû lÖ lu ban vµ bá häc gi¶m vµ tiÕn ®Õn ®i häc ®ông ®é tuæi tiÓu häc tõ 6-10 tuæi. Tû lÖ nhËp häc tiÓu häc cña trÎ em g¸i cã truyÒn thèng lµ cao ë ViÖt Nam. Khi chuyÓn sang thiªn niªn kØ míi, tØ lÖ nhËp häc cho c¶ nam vµ n÷ vÉn ë møc gÇn nh t¬ng ®¬ng, ngo¹i trõ mét sè nhãm d©n téc cã tØ lÖ n÷ ®i häc vÉn lu«n ë møc thÊp. Tû lÖ nhËp häc theo giíi Tû lÖ nhËp häc 1993 1998 2000 2002 2003 Nam % 50.5 52.8 52.3 52.5 52.7 N÷ % 49.5 47.2 47.7 47.5 47.3 N÷ so víi nam 0.98 0.89 0.91 0.9 0.90 Nguån: Vô KÕ ho¹ch-Tµi chÝnh Bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o Th¸ch thøc mµ ViÖt Nam gÆp ph¶i trong thêi gian thùc hiÖn KÕ ho¹ch gi¸o dôc cho mäi ngêi 2003-2015 lµ cñng cè nh÷ng thµnh tùu hiÖn nay vµ n©ng cao chuÈn phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc lªn chuÈn quèc tÕ. ¦u tiªn sÏ lµ t¨ng tû lÖ hoµn thµnh bËc häc t¬ng øng víi tû lÖ nhËp häc cao. ViÖc t¨ng gÊp ®«i tû lÖ hoµn thµnh bËc häc tõ kho¶ng 49% n¨m 1990/1991 lªn kho¶ng 70% n¨m 1999/2000 cho thÊy xu híng tÝch cùc. Tuy nhiªn viÖc nµy cÇn ph¶i xem xÐt trong bèi c¶nh mµ ë ®ã cã mét sè lîng ®¸ng kÓ trÎ em kh«ng thÓ tiÕp cËn 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®îc chu tr×nh ®Çy ®ñ n¨m líp tiÓu häc hoÆc ®¹t ®îc møc ®é häc tËp c¬ b¶n tèi thiÓu. Trong n¨m 2000, íc tÝnh sè trÎ em thÊt häc trong ®ã cã c¶ trÎ em trong ®é tuæi tiÓu häc nhng cha bao giê ®i häc hoÆc cha hoµn thµnh gi¸o dôc tiÓu häc lµ kho¶ng 1,5 triÖu (kho¶ng 15%) em trong nhãm tuæi 6-10 tuæi. TiÕp tôc t¨ng tû lÖ hoµn thµnh bËc häc sÏ ®ßi hái ph¶i cã sù quan t©m ®Æc biÖt ®Ó ®¶m b¶o n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ®¶m b¶o r»ng tÊt c¶ trÎ em ®Òu hoµn thµnh chu tr×nh ®Çy ®ñ cña gi¸o dôc tiÓu häc. Nh÷ng thµnh tùu gÇn ®©y vÒ sè häc sinh nhËp häc tiÓu häc ®¹t ®îc ë møc lín nhÊt ®èi víi nh÷ng trÎ em vïng xa vµ trÎ em tõ c¸c nhãm cã thu nhËp thÊp. §iÒu nµy ®¹t ®îc lµ nhê cã nh÷ng chÝnh s¸ch më réng c¬ héi tiÕp cËn cho c¸c nhãm cã khã kh¨n vÒ gi¸o dôc. Víi hÖ thèng ®iÓm trêng, n¬i c¸c líp tiÓu häc ho¹t ®éng ë th«n, b¶n nhng l¹i liªn quan vÒ mÆt hµnh chÝnh víi mét trêng chÝnh th× hÇu hÕt c¸c th«n, b¶n ë vïng nói hoÆc xa x«i hÎo l¸nh hiÖn ®Òu cã c¸c líp tiÓu häc. T¬ng tù nh vËy, chÝnh s¸ch cÊp ph¸t s¸ch gi¸o khoa miÔn phÝ cho trÎ em d©n téc thiÓu sè, n¬i mµ chi phÝ cho s¸ch gi¸o khoa vît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña phô huynh, còng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tiÕp cËn. Tû lÖ nhËp häc cña bËc tiÓu häc theo vïng Tû lÖ (%) TiÓu häc (*) 1993 1998 91.4 88.2 Toµn quèc §ång b»ng s«ng Hång 92.3 95.0 Vïng nói phÝa b¾c 92.1 90.6 B¾c trung bé 93.5 92.2 Duyªn h¶i nam trung bé 90.0 84.9 T©y Nguyªn 86.4 73.9 §«ng nam bé 94.4 87.9 §B S«ng Cöu Long 91.4 93.0 Nguån: §iÒu tra møc sèng hé gia ®×nh ViÖt Nam: 1993, 1998 (*) §iÒu tra møc sèng hé gia ®×nh ViÖt Nam 2002 -WB 2002 90.1 90.9 89.9 92.2 89.2 91.3 89.0 88.4 Sù ®ãi nghÌo, nguån g«c d©n téc, vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ n¨ng lùc häc tËp lµ nh÷ng c¶n trë chÝnh ®èi víi tiÕp cËn gi¸o dôc. C¸c ho¹t ®éng cã träng t©m hiÖn ®ang ®îc tiÕn hµnh nh»m xo¸ bá nh÷ng bÊt c«ng b»ng vÒ c¬ héi häc tËp. Huy ®éng hÕt 15% sè trÎ em cßn l¹i häc ®Çy ®ñ chu tr×nh gi¸o dôc tiÓu häc lµ mét u tiªn chÝnh s¸ch quan träng. Nã ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng nhu cÇu häc tËp phøc t¹p h¬n cña trÎ em gÆp khã kh¨n trong häc tËp. ThiÕt kÕ vµ thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng nh vËy khã 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 h¬n rÊt nhiÒu so víi nh÷ng ho¹t ®éng ®îc ¸p dông cho ®Õn nay vµ chØ ®ñ ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu gi¸o dôc cho ®a sè trÎ em thuéc nh÷ng nhãm d©n c sèng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi b×nh thêng h¬n. C¸c ch¬ng tr×nh n©ng cao c¬ héi gi¸o dôc cho nh÷ng trÎ em khã tiÕp cËn ®îc lµ träng t©m cña ngµy cµng nhiÒu ch¬ng tr×nh kh¸c nhau cña chÝnh phñ vµ mét sè ch¬ng tr×nh cho nhµ tµi trî hç trî. C¸c ch¬ng tr×nh nµy nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i gi¶m häc phÝ cho ngêi nghÌo, gi¶m gi¸ s¸ch gi¸o khoa vµ tµi liÖu häc tËp cho nh÷ng céng ®ång cã Ýt c¬ héi tiÕp cËn víi th«ng tin trªn v¨n b¶n, chó träng vµo c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ tiÕng ViÖt (ë líp tiÒn häc ®êng vµ nh÷ng líp ®Çu cña tiÓu häc) nh»m t¹o c¬ héi tèt h¬n cho nh÷ng trÎ em nãi tiÕng d©n téc khi b¾t ®Çu häc tiÓu häc cho ®Õn khi hoµn thµnh bËc häc nµy. Kinh nghiÖm cho thÊy r»ng mét ph¬ng ph¸p tiÕp c©n linh ho¹t cho phÐp kÕt hîp nh÷ng hç trî ®Æc biÖt sÏ n©ng cao kÕt qu¶ häc tËp h¬n lµ chØ sö dông ®Çu vµo mét c¸ch cøng nh¾c. Th¸ch thøc cuèi cïng lµ ë chç lµm sao ®¶m b¶o cã ®îc nh÷ng nguån lùc bæ sung ®Ó tµi trî thªm kinh phÝ liªn quan ®Õn n©ng cao chÊt lîng vµ cung cÊp gi¸o dôc ë vïng xa vµ vïng khã kh¨n. Tuy nhiªn viÖc phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc cho mäi ngêi ë níc ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. MÆc dï hiÖn nay ®· phæ cËp ®Õn 95% häc sinh trong toµn quèc nhng ®Ó huy ®éng hÕt 15% cßn l¹i lµ rÊt khã kh¨n. §Ó thùc hiÖn chØ tiªu ®¹t môc tiªu 99% häc sinh tiÓu häc ®i häc ®óng tuæi vµo n¨m 2010, ngµnh gi¸o dôc ViÖt Nam cÇn hoµ nhËp häc sinh d©n téc thiÓu sè vµ häc sinh khuyÕt tËt vµo hÖ thèng gi¸o dôc chÝnh thèng( hai nhãm nµy chiÕm kho¶ng 20% trong tæng sè häc sinh tiÓu häc, trong ®ã 18% lµ häc sinh d©n téc thiÓu sè vµ 2,25% lµ häc sinh khuyÕt tËt). 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ChÊt lîng häc sinh còng ®îc quan t©m ®óng møc vµ ngµy cµng ®îc n©ng cao. Trong 10 n¨m qua, tû lÖ häc sinh lªn líp tèt nghiÖp lu«n gi÷ ë møc cao. Tû lÖ hoµn thµnh cÊp häc t¨ng m¹nh. N¨m häc 1994 1998 2000 2002 2003 (1994-1995) (1998-1999) (2000-2001) (2002-2003) (2003-2004) 87.97 91.73 94.04 95.12 95.63 Tû lÖ lªn líp (%) 95.66 98.81 98.96 99.58 X Tû lÖ tèt nghiÖp (%) 57.38 69.64 74.42 80.51 X Tû lÖ hoµn thµnh cÊp häc (%) Nguån: Vô KÕ ho¹ch-Tµi chÝnh HiÖn nay tû lÖ lu ban vµ bá häc chØ cßn ë møc thÊp. N¨m 2003-2004 tû lÖ nµy chØ cßn lµ 1,24 vµ 3,13. Tuy nhiªn, tû lÖ hoc sinh lu ban bá häc vÉn cßn kh¸ cao ë vïng miÒn nói, ®Æc biÖt lµ T©y Nguyªn vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Tû lÖ lu ban bá häc tiÓu häc (%) Toµn quèc §B S«ng Hång §«ng B¾c T©y B¾c B¾c Trung Bé DH Nam Trung Bé T©y Nguyªn §«ng Nam Bé §B S«ng Cöu Long Lªn líp 95.63 99.31 95.29 89.90 97.91 97.77 97.10 95.82 92.69 Lu ban 1.24 0.17 1.43 3.42 0.47 1.00 4.28 1.37 1.09 Bá häc 3.13 0.52 3.29 6.68 1.62 1.23 4.16 2.81 6.22 2.2.Kinh phÝ cho gi¸o dôc. Tæng chi cho Gi¸o dôc-§µo t¹o bao gåm ng©n s¸ch nhµ níc vµ ngoµi ng©n s¸ch nhµ níc. Ng©n s¸ch nhµ níc chÝnh thøc gåm hai bé phËn (Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng), vµ c¶ nh÷ng kho¶n chi ngoµi ng©n s¸ch cña vèn ODA vµ c¸c x·. ViÖt Nam ®ang cã tèc ®é t¨ng GDP nhanh-giai ®o¹n 2000-2003 t¨ng b×nh qu©n trªn 7%/ n¨m vµ tæng chi ng©n s¸ch nhµ níc t¨ng b×nh qu©n 14,8%/ n¨m nªn viÖc n©ng cao h¬n n÷a tû lÖ chi NS cho gi¸o dôc trong tæng chi ng©n s¸ch trong GDP lµ cã thÓ thùc hiÖn ®îc. HiÖn nay gi¸o dôc vÉn ®îc u tiªn cao ë c¶ cÊp quèc gia vµ cÊp tØnh, thµnh phè. Tû lÖ chi ng©n s¸ch nhµ níc cho gi¸o dôc ®µo t¹o cña c¶ níc t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tõ n¨m 200-2003, ng©n s¸ch nhµ níc chi cho gi¸o dôc-®µo t¹o t¨ng b×nh qu©n 21,3% n¨m, trong khi ®ã tæng ng©n s¸ch 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nhµ níc chØ t¨ng 14,8%/ n¨m. Tuy nhiªn hiÖn nay ViÖt Nam vÉn ®ang chÞu ba ¸p lùc ®ßi hái ph¶i t¨ng h¬n n÷a nguån tµi chÝnh cho gi¸o dôc. Thø nhÊt, do ®ßi hái n©ng cao chÊt lîng ë c¸c cÊp häc lµ mét u tiªn cña ViÖt Nam. Thø 2, do viÖc më réng c¸c lo¹i h×nh häc tËp míi (GDTX. Gi¸o dôc cho trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt, khã kh¨n) còng nh cã thªm mét sè ngµnh häc míi trong c¸c c¬ së ®µo t¹o còng lµm cho sè häc sinh nhËp häc t¨ng lªn. Thø 3, do tØ lÖ nhËp häc vÉn cßn gia t¨ng nhÊt lµ ë bËc THCS vµ THPT. Theo thèng kª cña Bé tµi chÝnh, chi c«ng céng cho gi¸o dôc lµ 73.3% vµ cho ®µo t¹o lµ 26.7%trong ®ã chi c«ng céng cho bËc häc mÇm non chiÕm 5.4%, gi¸o dôc tiÓu häc lµ 35.2% vµ THCS lµ 19.4%. Do sè häc sinh tiÓu häc gi¶m nªn tû lÖ chi ng©n s¸ch cho bËc häc nµy còng gi¶m tõ 36.4% tæng chi ng©n s¸ch gi¸o dôc n¨m 1998(møc cao nhÊt) xuèng cßn 31,7% n¨m 2002. Chi cho gi¸o giôc tiÓu häc lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt trong tæng ng©n s¸ch gi¸o dôc. ë c¸c ®Þa ph¬ng, c¬ cÊu chi ng©n s¸ch Gi¸o dôc-§µo t¹o còng rÊt kh¸c nhau. §èi víi c¸c tØnh cã chØ sè nghÌo cao nh T©y B¾c, T©y nguyªn ( S«n La, Gia Lai ng©n s¸ch gi¸o dôc tËp trung phÇn lín vµo gi¸o dôc tiÓu häc). Ng©n s¸ch Gi¸o dôc-§µo t¹o ViÖt Nam gåm 2 thµnh phÇn chÝnh lµ chi thêng xuyªn vµ chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n. Chi thêng xuyªn bao gåm chi l¬ng vµ chi ngoµi l¬ng nh chi hµnh chÝnh, tµi liÖu häc tËp, dÞch vô b¶o dìng. Chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n bao gåm chi phÝ x©y dùng trêng míi vµ n©ng cÊp trêng hiÖn t¹i, kªt c¶ chi phÝ x©y dùng nhµ ë cho gi¸o viªn ë vïng s©u. Trong thËp kØ 90 ®Çu t x©y dùng trêng lµ rÊt lín. HiÖn t¹i chi phÝ nµy chiÕm xÊp xØ 27% tæng chi cho gi¸o dôc. Chi thêng xuyªn cña bËc tiÓu häc kh¸ cao. N¨m 2002, chi thêng xuyªn bËc tiÓu häc chiÕm 81,63%. §iÒu nµy cã nghÜa ë bËc häc nµy chi cho ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c bËc kh¸c. HiÖn nay l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc chiÕm gÇn 50% tæng quü l¬ng ngµnh Gi¸o dôc-§µo t¹o, cã lÏ nguyªn nh©n chñ yÕu lµ sè lîng gi¸o viªn tiÓu häc ®«ng nhÊt so víi c¸c bËc häc kh¸c. MÆc dï sè häc sinh gi¶m m¹nh trong khi sè gi¸o viªn cha thÓ gi¶m t¬ng øng. B×nh qu©n l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc n¨m 2003 lµ 1149307.2 ngµn ®ång/ ngêi/ n¨m. Nh×n chung l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay ®· t¨ng kh¸ h¬n nhiÒu so víi n¨m 1998. Tuy nhiªn hiªn nay so víi GDP/ngêi, l¬ng gi¸o viªn tiÓu häc vÉn thÊp h¬n so víi nhiÒu níc. (Xem b¶ng) 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 L¬ng gi¸o viªn so s¸nh víi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi Níc BËc tiÓu häc NhËt 2.1 Hµn Quèc 3.2 Singapore 1.9 §µi Loan 2.8 Trung Quèc 1.5 Ên §é 2.9 Indonesia 2.7 Malaysia 2.5 Pakistan 3.4 Srilanka 1.3 Th¸i Lan 2.2 Trung B×nh cña ch©u ¸ 2.4 (**) 2.4 ViÖt Nam (**) Nguån: TÝnh to¸n tõ sè liÖu môc tiªu ph¸t triÓn ViÖt Nam 2003 vµ Bé Gi¸o dôc-§µo t¹o. Tû träng chi l¬ng cao trong khi phÇn chi cho c¸c ho¹t ®éng n©ng cao chÊt lîng d¹y häc cßn rÊt h¹n chÕ. VÉn cßn sù thiÕu hôt nghiªm träng vÒ chi tµi liÖu vµ dông cô häc tËp, chi b¶o dìng ë møc tèi thiÓu, ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng d¹y vµ häc còng nh hiÖu qu¶ ®Çu t cña ngµnh. N¨m 2000, chi ngoµi l¬ng/Häc sinh thÊp nhÊt ë bËc tiÓu häc: 90.856®/HS tuy nhiªn l¹i cã xu híng t¨ng nhanh nhÊt. N¨m 2002 t¨ng lªn 145.201®/ HS. Theo luËt Ng©n s¸ch th× Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t, c¬ quan KÕ ho¹ch vµ ®Çu t ë ®Þa ph¬ng chñ tr× phèi hîp víi c¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp lËp vµ ph©n bæ dù to¸n chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cho Gi¸o dôc-§µo t¹o tËp trông cho tõng ®¬n vÞ, tõng dù ¸n, tõng c«ng tr×nh sau ®ã göi c¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp ®Ó lµm c¨n cø tæng hîp, lËp dù to¸n ng©n s¸ch vµ ph¬ng ¸n ph©n bæ dù to¸n ng©n s¸ch tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt, quyÕt ®Þnh ®Ó giao cho ®¬n vÞ thùc hiÖn. Theo ph©n c«ng hiÖn nay th× kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n cña c¸c c¬ së Gi¸o dôc-§µo t¹o ë ®Þa ph¬ng vµ c¸c Bé ngµnh chñ qu¶n lµ do Bé KÕ ho¹ch§Çu t, c¸c bé/ ngµnh chñ qu¶n vµ UBND c¸c tØnh trùc tiÕp giao. Bé Gi¸o 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 dôc-§µo t¹o chØ qu¶n lÝ ®îc ng©n s¸ch ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc bé mµ kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt ®îc t×nh h×nh thùc hiÖn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n toµn ngµnh Do ®ãi nghÌo, khã kh¨n vÒ ®Þa lÝ, tû lÖ nhËp häc th« cña c¸c tØnh T©y Nguyªn, vïng nói phÝa B¾c, ®ång b»ng s«ng Cöu Long kho¶ng30% (n¬i tËp trung nhiÒu d©n téc thiÓu sè). §èi víi mét sè d©n téc thiÓu sè ë tØnh miÒn nói phÝa B¾c vµ T©y Nguyªn, tû lÖ nhËp häc tiÓu häc ®óng tuæi díi 70% (tû lÖ nµy ë d©n téc H’m«ng chØ ®¹t 41,5%).VÒ c¨n b¶n, ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc møc b×nh ®¼ng giíi trong gi¸o dôc tiÓu häc vµ THCS. Tuy nhiªn ®èi víi nhãm d©n téc thiÓu sè vÉn cßn kh¸c biÖt lín vÒ giíi (d©n téc Dao, H’m«ng, Th¸i) Mét ®Æc ®iÓm chÝnh trong thµnh c«ng gÇn ®©y cña ViÖt Nam vÒ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc lµ truyÒn thèng hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a nhµ níc, céng ®ång vµ phô huynh ®Ó cïng híng tíi môc ®Ých chung lµ cung cÊp gi¸o dôc c¬ b¶n. Nç lùc kÕt hîp trong nh÷ng c¬ chÕ ph©n chia chi phÝ gi÷a nhµ níc vµ céng ®ång vµ ®ãng gãp b»ng hiÖn vËt cña céng ®ång lµ nh÷ng yÕu tè quan träng trong më réng m¹ng líi trêng tiÓu häc. Tuy nhiªn, dùa vµo ®ãng gãp cña gia ®×nh ®Ó cung cÊp gi¸o dôc c¬ b¶n kh«ng lµm gi¶m ®i nh÷ng chªnh lÖch lín vÒ møc ®é s½n cã vµ chÊt lîng gi¸o dôc. MÆc dï kh«ng ph¶i ®ãng häc phÝ ë bËc tiÓu häc nhng trong thùc tÕ phô huynh häc sinh l¹i ®îc k× väng lµ sÏ ®ãng gãp c¸c chi phÝ ®Çu vµo c¬ b¶n kh¸c nh phÝ x©y dùng, b¶o dìng vµ tµi liÖu häc tËp. C¸c chi phÝ nµy t¹o g¸nh nÆng lín cho nh÷ng gia ®×nh cã thu nhËp thÊp vµ cã thÓ lµ mét yÕu tè g©y c¶n trë viÖc ®i häc tiÓu häc. Th¸ch thøc ®Æt ra cho nhµ níc lµ ph¶i nhËn thøc râ nh÷ng nghÜa vô c¬ b¶n cña m×nh trong viÖc cung cÊp gi¸o dôc b¾t buéc cho tÊt c¶ trÎ em ë møc phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ. ChÝnh phñ nhËn thøc ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt vÊn ®Ò phôc håi chi phÝ vµ ®¶m b¶o r»ng cã ®ñ c¬ chÕ ®Ó miÔn tÊt c¶ nh÷ng kho¶n ®ãng gãp trùc tiÕp cho gi¸o dôc tiÓu häc cho nh÷ng gia ®×nh nghÌo vµ khã kh¨n vÒ gi¸o dôc. SÏ cÇn tiÕn hµnh nh÷ng bíc ®i xa h¬n n÷a ®Ó dÇn dÇn chuyÓn sang c¬ chÕ nhµ níc cÊp toµn bé kinh phÝ gi¸o dôc tiÓu häc, cã nh vËy míi ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong cung cÊp gi¸o dôc cã chÊt lîng cho mäi ngêi. Trong thËp kØ 1990, bËc tiÓu häc ®îc hëng lîi nhiÒu nhÊt tõ viÖc t¨ng ng©n s¸ch c«ng cho gi¸o dôc. Mét thµnh c«ng lín ®¹t ®îc lµ t¨ng gÊp ®«i ng©n s¸ch c«ng cho gi¸o dôc tiÓu häc ®Ó cho phÐp thùc hiÖn phæ cËp gi¸o 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 dôc tiÓu häc. Cïng lóc, ViÖt Nam ®· x©y dùng mèi quan hÖ tèt víi c¸c nhµ tµi trî, thÓ hiÖn qua sè lîng ngµy cµng nhiÒu c¸c dù ¸n hç trî cho gi¸o dôc tiÓu häc tõ gi÷a nh÷ng n¨m 1990 trë l¹i ®©y. §Þnh híng míi trong t¬ng lai nh»m cñng cè thµnh tùu vÒ sè lîng vµ c¶i tiÕn chÊt lîng ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu míi cho hÖ thèng. CÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng nguån lùc bæ sung ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m ®Çu ®Ó trang tr¶i chi phÝ cho viÖc hoµn thµnh phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc th«ng qua viÖc n©ng phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc lªn chuÈn quèc tÕ vµ cã chÝnh s¸ch bï ®¾p cho nh÷ng t¸c ®éng do viÖc gi¶m häc phÝ g©y ra lµm ¶nh hëng tíi sù s½n cã vÒ nguån lùc cho gi¸o dôc tiÓu häc. Nh÷ng yªu cÇu mang tÝnh c¹nh tranh vÒ nguån lùc ®Ó thùc hiÖn phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc ®ßi hái ph¶I cã mét chÝnh s¸ch tµi trî nhÊt qu¸n cho chu tr×nh gi¸o dôc c¬ b¶n chÝn n¨m dùa trªn c¬ së sö dông nguån lùc cã hiÖu qu¶ h¬n, ®iÒu chØnh c¸ch thøc ph©n bæ vµ c¬ chÕ ®Þnh híng tèt h¬n vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån tµi trî chÝnh cña nhµ tµi trî ®Ó trang tr¶i chi phÝ ®Çu t ban ®Çu cao. Ph©n cÊp chøc n¨ng vµ nhiÖm vô qu¶n lÝ trêng tiÓu häc xuèng c¸c tØnh vµ cÊp thÊp h¬n t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc cung cÊp gi¸o dôc tiÓu häc theo lèi linh ho¹t h¬n vµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®Þa ph¬ng. Quy tr×nh ph©n cÊp hiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng, cho phÐp t¹o ra nh÷ng c¬ héi míi gióp cho viÖc so¹n th¶o kÕ ho¹ch gi¸o dôc tiÓu häc phï hîp víi ®Þa ph¬ng. Ho¹t ®éng nµy cÇn cã sù hËu thuÉn cña c¬ chÕ ®µo t¹o vµ hç trî phï hîp nh»m trang bÞ cho c¸n bé qu¶n lÝ nh÷ng kÜ n¨ng phï hîp víi nhiÖm vô ®ang thay ®æi. 2.3. §iÒu kiÖn häc tËp vµ ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y. Mét ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y míi ®ang ®îc triÓn khai hµng n¨m ë tÊt c¶ c¸c trêng tiÓu häc, b¾t ®Çu tõ líp 1 vµ n¨m 2002. Ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y míi ®Ò xuÊt t¨ng ®¸ng kÓ sè giê häc trªn líp trong mét tuÇn vµ nh÷ng ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ tµi liÖu míi ®Ó hç trî cho häc tËp tÝch cùc. TriÓn khai ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y míi cho gi¸o dôc tiÓu häc sÏ dän ®êng cho viÖc c¶i tiÕn chÊt lîng, kÕt qu¶ d¹y vµ häc trong nh÷ng thËp kØ míi. C¶ níc hiÖn ®· s½n sµng ®¹t tíi nh÷ng môc tiªu ban ®Çu trong x©y dùng ®Þnh møc vµ chuÈn quèc gia toµn diÖn. B»ng c¸ch nµy sÏ t¹o c¬ së ®¹t ®îc sù c«ng b»ng h¬n trong c¸c c¬ héi häc tËp. Thùc hiÖn hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y míi ®ßi hái mét bé phËn tæng hîp nh÷ng biÖn ph¸p vÒ ®µo t¹o gi¸o viªn, c¸c dÞch vô hç trî vµ t vÊn gi¸o viªn ®Ó ®¶m b¶o chuyÓn sang ph¬ng ph¸p tiÕp cËn häc tÝch cùc nh ®· ®Ò 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ra trong c¶i c¸ch. Nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i bao gåm t×nh tr¹ng thiÕu gi¶ng viªn s ph¹m cã kü n¨ng, thiÕu thùc hµnh gi¶ng d¹y cho gi¸o viªn ®Ó ¸p dông nh÷ng kü n¨ng míi, l¬ng gi¸o viªn vµ ®«ng c¬ gi¶ng d¹y thÊp, thiÕu phßng häc vµ tµi liÖu. Còng nh vËy, møc l¬ng hiÖn nay dêng nh kh«ng ®ñ hÊp dÉn ®Ó khuyÕn khÝch gi¸o viªn chuyÓn tõ th«ng lÖ d¹y häc sinh theo ph¬ng ph¸p häc vÑt sang ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p s ph¹m míi vµ triÖt ®Ó. Nh÷ng ph¬ng ph¸p tiÕp cËn míi nµy sÏ rÊt khã ¸p dông cho gi¸o viªn cha cã kinh nghiÖm hoÆc kh«ng ®¹t chuÈn vµ hÇu hÕt c¸c gi¸o viªn nµy l¹i c«ng t¸c ë vïng xa, n¬i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn gi¶ng d¹y hÕt søc khã kh¨n. Gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y míi cña líp 1 sÏ mang l¹i nh÷ng bµi häc h÷u Ých. Dùa trªn c¬ së nµy, th¸ch thøc ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p hç trî nh»m ®¶m b¶o viÖc triÓn khai ngµy cµng cã hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y míi cho c¸c líp tiÕp theo. Trong nh÷ng n¨m 1990 ®éi ngò gi¸o viªn ®· t¨ng c¶ vÒ quy m« vµ chÊt lîng. Vµo thêi ®iÓm nhu cÇu cña nh÷ng ngµnh kh¸c hÕt søc c¹nh tranh trong mét nÒn kinh tÕ ®ang t¨ng trëng nhanh, Bé GD-§T ®· thµnh c«ng trong viÖc lµm gi¶m t×nh tr¹ng thiÕu gi¸o viªn, duy tr× tØ lÖ häc sinh/gi¸o viªn ®ñ ®Ó cã thÓ häc tËp hiÖu qu¶, n©ng cao tr×nh ®é vµ l¬ng cho gi¸o viªn. HÇu hÕt líp häc nµo còng cã gi¸o viªn cña riªng líp m×nh, t×nh tr¹ng thiÕu còng chØ x¶y ra ë vïng xa vµ vïng nói. Tû lÖ häc sinh/gi¸o viªn trung b×nh toµn quèc lµ kho¶ng 30/1 ®èi víi nh÷ng khèi líp ®Çu tiÓu häc, nhng còng cã nh÷ng kh¸c biÖt lín theo vïng. Tû lÖ nµy rÊt cao ë vïng thµnh thÞ n¬i tËp trung ®«ng d©n c vµ thÊp h¬n ë vïng xa vµ vïng cã d©n c tha thít. H¬n 2/3 sè gi¸o viªn ®¹t chuÈn quèc gia vÒ n¨ng lùc gi¶ng d¹y. Th¸ch thøc ®Æt ra lµ ph¶i tiÕp tôc n©ng cao n¨ng lùc cña gi¸o viªn ®Ó cã thÓ cho phÐp hä ®ãng vai trß ®i ®Çu trong viÖc hiÖn ®¹i ho¸ quy tr×nh d¹y häc. ViÖc chuyÓn sang nh÷ng ph¬ng ph¸p tiÕp c©n d¹y häc theo h¬ng ®Çu ra vµ ®¸nh gi¸ thµnh tÝch häc tËp dùa vµo hiÖu qu¶ thùc hiÖn ®· bËt ®Ìn xanh cho mét ®Þnh híng míi nh»m chuyªn m«n ho¸ ®éi ngò gi¸o viªn trong t¬ng lai. HiÖn nay, ®éi ngò gi¸o viªn lµ s¶n phÈm cña hÖ thèng ®ang tån t¹i víi dÞch vô ®µo t¹o gi¸o viªn cho c¸c trêng s ph¹m cung cÊp. C¸c trêng nµy cha quen víi nhu cÇu thùc tÕ cña c¸c trêng tiÓu häc vµ ph¬ng ph¸p häc tÝch cùc mµ ch¬ng tr×nh míi ®Ò xuÊt. H¬n n÷a, viÖc sö dông thêi gian cña gi¸o viªn ë møc thÊp víi mét tuÇn lµm viÖc trung b×nh kho¶ng 18 giê d¹y trªn líp (so víi 25 giê ë hÇu hÕt c¸c níc 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cã nÒn gi¸o dôc ph¸t triÓn) ®· lµm gi¶m tèc ®é cña c¶I c¸ch ch¬ng tr×nh. Nh÷ng th¸ch thøc lín ®Æt ra ®èi víi Bé GD-§T vµ c¸c tØnh lµ ph¶i triÓn khai mét ch¬ng tr×nh båi dìng t¹i chøc phï hîp vµ cã quy m« lín cho ®éi ngò gi¸o viªn nßng cèt cßn trÎ vµ t×m ra mét c¬ chÕ lµm viÖc ®Ó t¨ng giê lµm viÖc vµ chÕ ®é l¬ng cho gi¸o viªn. Cã hai th¸ch thøc lín lµ c¶i tiÕn chÊt lîng häc vµ gi¶m nh÷ng chªnh lÖch vÒ chÊt lîng gi÷a c¸c vïng thµnh thÞ, n«ng th«n vµ vïng xa. ¦u tiªn ®îc dµnh cho viÖc t¨ng sè lîng giê häc trªn líp cña häc sinh hiÖn ®ang ë møc thÊp h¬n ®¸ng kÓ so víi chuÈn quèc tÕ lµ 900 giê. TÝnh trung b×nh trªn toµn quèc, sè giê häc trªn líp cña häc sinh lµ 700 giê/n¨m vµ con sè nµy thËm chÝ thÊp h¬n ë c¸c vïng d©n téc thiÓu sè vµ vïng xa. T¨ng sè giê häc trªn líp phai ®i liÒn víi triÓn khai chÕ ®é häc c¶ ngµy. ¦u tiªn thø hai lµ sÏ triÓn khai mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o tÊt c¶ c¸c trêng sÏ ®¹t ®îc chÊt lîng tèi thiÓu. Sù phô thuéc vµo ®ãng gãp cña phô huynh häc sinh ®Ó ®¶m b¶o chøc n¨ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña trêng ®· t¹o nªn sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ vÒ cung cÊp vµ chÊt lîng c¬ së vËt chÊt vµ tµi liÖu häc tËp. KÕt qu¶ lµ h×nh thµnh mét kho¶ng c¸ch ®ang ngµy cµng réng gi÷a c¸c vïng thµnh thÞ vµ n«ng th«n theo ®ã nh÷ng ®iÒu kiÖn häc tËp nghÌo nµn nhÊt tËp trung ë c¸c trêng vÖ tinh xa x«i. C¶i tiÕn chÊt lîng ®ßi hái ph¶i cã mét bé tæng hîp vµ cã thÓ ®iÒu chØnh c¸c biÖn ph¸p dùa trªn nh÷ng s¸ng kiÕn n©ng cao kÕt qu¶ häc tËp hiÖn nay. Nhng trªn hÕt, c¶i tiÕn chÊt lîng ®ßi hái mét nguån lùc bæ sung cña nhµ níc. 3.§Æc ®iÓm cña thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc vµ nhiÖm vô cña thèng kª. 3.1. §Æc ®iÓm cña thèng kª gi¸o dôc bËc tiÓu häc. Kh¸c víi c¸c hÖ thèng chØ tiªu thèng kª chuyªn ngµnh kh¸c, hÖ thèng chØ tiªu thèng kª gi¸o dôc ®µo t¹o bËc tiÓu häc tr¶i réng ra tÊt c¶ c¸c cÊp. Nã bao gåm nhiÒu nhãm chØ tiªu vµ mçi nhãm chØ tiªu ®îc g¾n liÒn víi mét sè chØ tiªu hoÆc mét nhãm c¸c chØ tiªu vÒ gi¸o dôc nh trêng líp, häc sinh, nhµ gi¸o, tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt… Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm riªng cña bËc tiÓu häc nªn thèng kª gi¸o dôc ®µo t¹o bËc tiÓu häc yªu cÇu ngoµi c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng gi¶ng day, chÊt lîng gi¸o dôc… nh c¸c bËc häc kh¸c cßn yªu cÇu nh÷ng chØ tiªu vÒ tµi chÝnh, vÖ sinh m«i trêng, ®iÒu kiÖn häc tËp phï hîp víi løa tuæi míi bíc ®Çu trong giai ®o¹n ph¸t triÓn. 20