Tài liệu Tổ chức kế toán theo yêu cầu tự chủ tài chính tại bệnh viện c đà nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ  TRƢƠNG THỊ HUYỀN TRANG TỔ CHỨC KẾ TOÁN THEO YÊU CẦU TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN C ĐÀ NẴNG TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN Mã số: 60.34.03.01 Đà Nẵng - Năm 2019 Công trình được hoàn thành tại TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS.Nguyễn Công Phƣơng Phản biện 1: TS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh Phản biện 2: PGS.TS Hà Xuân Thạch Luận văn đã được bảo vệ trước hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Kế toán tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 23 tháng 02 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm thông tin – học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN 1 MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu Những chính sách phát triển một cách toàn diện các thành phần kinh tế, đặc biệt là khối các cơ quan Nhà nước trong đó phải kể đến các đơn vị sự nghiệp có thu là điều kiện cần thiết để đối phó với nhừng thách thức, khó khăn khi Việt Nam hội nhập kinh tế. Nhằm tạo hành lang pháp lý cũng như hướng dẫn cụ thể các đơn vị thực hiện tự chủ tài chính được thuận tiện, các Nghị định được ra đời. Năm 2015, Nghị định 16/2015/ NĐ-CP ra đời quy định về chế độ tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập công thay thế cho các Nghị định trước đó là Nghị định 10/2002/NĐ-CP và Nghị định 43/2006/NĐ-CP. Nghị định này được áp dụng cho tất cả các đơn vị sự nghiệp, trong đó có ngành y tế và các bệnh viện. Trong những năm qua, Bệnh viện C Đà Nẵng đã có những bước phát triển rõ nét và có sự thay đổi đáng kể trong mô hình quản lý cũng như các hoạt động thường quy của mình. Tuy nhiên, thực tế hiện nay việc chuyển đổi sang cơ chế tài chính mới đã cho thấy những bất cập trong tổ chức kế toán ở đơn vị. Đặc biệt là thông tin do kế toán mang lại chưa đáp ứng đầy đủ được nhu cầu quản lý. Do đó, nhu cầu cấp thiết đặt ra là hoàn thiện tổ chức kế toán tại đơn vị nhằm đáp ứng đầy đủ được nhu cầu thông tin phục vụ công tác quản trị một cách hữu hiệu. Xuất phát từ nhu cầu này, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tổ chức kế toán theo yêu cầu tự chủ tài chính tại Bệnh viện C Đà Nẵng” làm luận văn thạc sỹ; với mục đích nghiên cứu là tìm hiểu thực trạng kế toán tại bệnh viện và đưa ra những giải pháp có tính khả thi, góp phần hoàn thiện công tác tổ chức kế toán tại bệnh viện nói riêng và các bệnh viện công lập tự chủ tài chính nói chung. 2 2. Mục tiêu, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu Đề tài nhằm tìm hiểu và đánh giá thực trạng tổ chức kế toán tại Bệnh viện C Đà Nẵng trong việc đáp ứng nhu cầu quản lý trong bối cảnh tự chủ, từ đó tìm ra những mặt còn tồn tại, đề xuất được các giải pháp có tính khả thi nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán tại đơn vị nhằm đáp ứng nhu cầu tự chủ. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tổ chức kế tại Bệnh viện C Đà Nẵng trong mối liên hệ với nhu cầu quản lý nội bộ. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu của luận văn là nội dung tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp có thu tự chủ thuộc lĩnh vực công lập. Luận văn chỉ bàn đến nội dung đo lường, ghi chép và cung cấp thông tin; không đề cập đến tổ chức bộ máy kế toán và kiểm tra kế toán. 3. Phƣơng pháp nghiên cứu Trong triển khai đề tài, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu nhằm hệ thống hoá cơ sở lý thuyết về nội dung tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp có thu tự chủ thuộc lĩnh vực công lập, đánh giá tính hữu hiệu của công tác kế toán thông qua tổng hợp phân tích các tài liệu. Phương pháp quan sát, phân tích, đối sánh cũng được vận dụng để đánh giá công tác kế toán dựa trên cơ sở lý thuyết có liên quan. 4.Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Kết quả thực hiện luận văn góp phần hoàn thiện tổ chức kế toán tại Bệnh viện C Đà Nẵng nhằm đáp ứng nhu cầu tự chủ tài chính, qua đó phục vụ cho công tác tự chuyển đổi cơ chế dần sang tự chủ tài chính. 3 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận được chia thành 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý thuyết về tổ chức kế toán tại đơn vị sự nghiệp công lập - Chương 2: Thực trạng tổ chức kế toán tại Bệnh viện C Đà Nẵng - Chương 3: Giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán tại Bệnh viện C Đà Nẵng 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Các công trình nghiên cứu về tổ chức hạch toán kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp chủ yếu tập trung vào nghiên cứu các nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung, hướng dẫn ghi nhận các sự kiện, cách thức lập báo cáo cuối kỳ như công trình của ba tác giả Earl R.Wilson, Leon E.Hay, Susan C.Kattelus (2001) trong cuốn sách với tiêu đề là “Kế toán Nhà nước và các tổ chức phi lợi nhuận” (Accounting for Governmental and Nonprofit Entities). Nội dung của cuốn sách chỉ tập trung nghiên cứu vào sự ảnh hưởng của thông tin kế toán đến tính minh bạch của các chỉ số trong chi tiêu ngân sách của Chính Phủ và các tổ chức phi lợi nhuận nói chung. Tuy nhiên, trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là trong hệ thống các bệnh viện công, các tác giả chưa quan tâm, nghiên cứu đến vấn đề hoàn thiện tổ chức kế toán. Một nghiên cứu liên quan đến nội dung này có thể kể đến nghiên cứu “Hoàn thiện tổ chức kế toán trong điều kiện ứng dụng ERP tại Bệnh viện C Đà Nẵng” của tác giả Nguyễn Thị Thùy Anh (2011). Dựa vào thực trạng tổ chức kế toán tại Bệnh viện C Đà Nẵng, tác giả đã đề xuất theo dõi, quản lý theo các quy trình dựa trên nền tảng ứng dụng hệ cơ sở dữ liệu thống nhất, đồng bộ, để hoàn thiện tổ chức kế toán trong điều kiện ứng dụng ERP tại Bệnh viện C Đà Nẵng. Nhưng hạn chế của đề tài là chỉ chú trọng đến công tác hoàn thiện các phân hệ kế toán đang còn thực hiện thủ 4 công, từ đó tổ chức xây dựng, triển khai hệ thống thông tin kế toán hoàn chỉnh trong điều kiện ứng dụng ERP mà vẫn chưa đánh giá thực tế tổ chức kế toán gắn với yêu cầu quản lý trong điều kiện tăng cường thực hiện tự chủ tài chính tại bệnh viện và những thay đổi chính sách kế toán trong điều kiện mới. Hay nghiên cứu “Hoàn thiện công tác kế toán tại Bệnh viện Mắt-Thành phố Đà Nẵng” của tác giả Hồ Thị Như Minh (2014) đã hệ thống hóa được cơ sở lý thuyết về công tác kế toán tại Bệnh viện Mắt-Thành phố Đà Nẵng, bên cạnh đó cũng chỉ ra được những ưu điểm về hoạt động tài chính của đơn vị như là tổ chức tốt công tác phần hành kế toán, tuân thủ các nguyên tắc tài chính, chế độ kế toán tài chính. Tuy nhiên, luận văn chưa đi sâu phân tích vào chức năng kế toán đáp ứng nhu cầu quản lý của đơn vị, từ đó chưa làm nổi bật được tầm quan trọng của công tác kế toán với những thông tin tài chính hữu ích cho quá trình ra quyết định của nhà quản lý. Xuất phát từ tình hình thực tế đó, luận văn sẽ nghiên cứu tập trung vào các vấn đề có tác động chính như đặc điểm quản lý tài chính, nguồn tài chính và nội dung chi của đơn vị, công tác tổ chức hệ thống thông tin kế toán và nhất là công tác thiết lập, sử dụng các báo cáo nội bộ của các phần hành kế toán trong các đơn vị sự nghiệp công lập có thu, trong đó đơn vị cụ thể là Bệnh viện C Đà Nẵng, nhằm mạnh dạn đề xuất những giải pháp mang tính khả thi để hoàn thiện tổ chức kế toán tại đơn vị nhằm phục vụ cho nhu cầu tự chủ tài chính. 5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNGLẬP 1.1.TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU 1.1.1. Định nghĩa và đặc điểm hoạt động Đơn vị sự nghiệp công lập có thu là một loại đơn vị sự nghiệp công lập có nguồn thu sự nghiệp, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thành lập, là đơn vị dự toán độc lập, có con dấu và tài khoản riêng, tổ chức bộ máy kế toán theo quy định của Luật kế toán. 1.1.2. Đặc điểm hoạt động tài chính đơn vị SNCL có thu a. Đặc điểm nguồn thu, chi Nguồn kinh phí cho những hoạt động của đơn vị SNCL được cấp từ nguồn NSNN hoặc từ các đơn vị cấp trên và từ các nguồn do Nhà nước quy định như: phần được để lại từ số thu phí, lệ phí thuộc ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật, thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, thu từ hoạt động sự nghiệp khác, các nguồn viện trợ, tài trợ, biếu, tặng, cho…theo nguyên tắc không bồi hoàn trực tiếp. b. Quy trình ngân sách Quy trình ngân sách của đơn vị công được qui định trong luật Ngân sách Nhà nước, bao gồm 3 giai đoạn: lập ngân sách (dự toán ngân sách), chấp hành ngân sách và quyết toán ngân sách. Quy trình ngân sách là quá trình phản ánh toàn bộ hoạt động của một ngân sách từ khâu bắt đầu hình thành cho đến khi kết thúc để chuyển sang năm ngân sách mới. c. Cơ chế tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu Nghị định số 16/2015/NĐ-CP quy định cơ chế tài chính áp dụng cho các đơn vị SNCL, nhằm thể hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính. 6 1.2. NHU CẦU THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG ĐIỀU KIỆN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH Ban quản lý bệnh viện cần có những thông tin cần thiết nhằm hỗ trợ cho công tác quản trị, nhằm đáp ứng nhu cầu tự chủ một cách tốt nhất: - Thông tin nguồn và sử dụng nguồn kinh phí theo các hoạt động (hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, hoạt động sản xuất kinh doanh…) nhằm đánh giá hiệu quả của các hoạt động; - Thông tin về phát sinh nguồn và sử dụng kinh phí theo từng bộ phận (các khoa, phòng chức năng) để đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí ở các bộ phận; - Thông tin tài sản, dòng tiền theo mỗi hoạt động để quản lý tài sản theo hoạt động; - Thông tin về các chi phí cấu thành, số lượng thực hiện để đánh giá hiệu quả của một dịch vụ kỹ thuật y tế. 1.3. TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN ĐƠN VỊ SNCL CÓ THU 1.3.1. Khái quát công tác kế toán Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị SNCL tự chủ tài chính là việc xây dựng, thiết lập hệ thống thông tin thông qua việc ghi chép của kế toán trên chứng từ, sổ sách kế toán; tổ chức vận dụng hình thức kế toán hợp lý; triển khai thực hiện các phương pháp kế toán, các nguyên tắc kế toán và chế độ kế toán hiện hành trên cơ sở các phương tiện kỹ thuật hiện có sao cho phải linh hoạt, tinh gọn, hoạt động hiệu quả, đặc biệt là đảm bảo cung cấp kịp thời thông tin chất lượng, hữu ích cho quản lý trên những chuẩn mực, nguyên tắc đã được quy định. 1.3.2. Tổ chức chứng từ, tài khoản, sổ kế toán a. Tổ chức chứng từ Nội dung của công tác tổ chức chứng từ kế toán bao gồm: 7 - Xác định danh mục chứng từ kế toán - Tổ chức lập, ký chứng từ kế toán - Trình tự luân chuyển và tổ chức kiểm tra chứng từ kế toán - Tổ chức bảo quản, lưu trữ và hủy chứng từ kế toán b. Vận dụng tài khoản kế toán Hệ thống TK kế toán áp dụng cho các đơn vị hành chính sự nghiệp do Bộ Tài chính quy định theo Thông tư 107/2017/TT-BTC gồm 10 loại, từ Loại 1 đến Loại 9 là các tài khoản trong Bảng Cân đối tài khoản và Loại 0 là các tài khoản ngoài Bảng Cân đối tài khoản. c. Sổ kế toán áp dụng Đơn vị hành chính, sự nghiệp phải mở sổ kế toán để theo dõi, ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh có liên quan đến đơn vị. Việc bảo quản, lưu trữ sổ kế toán thực hiện theo quy định của pháp luật về kế toán, các văn bản có liên quan và quy định tại Thông tư 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017. 1.3.3. Kế toán doanh thu a. Phản ánh doanh thu: Đối với thu hoạt động do ngân sách cấp Kế toán sử dụng các TK gồm: TK 511 – Thu hoạt động do NSNN cấp, TK 337 – Tạm thu và các TK ghi đơn như: TK 008 – Dự toán chi hoạt động, TK 012 – Lệnh chi tiền thực chi, TK 013 – Lệnh chi tiền tạm ứng. Đối với thu viện trợ Kế toán phải mở sổ tài khoản 512 để theo dõi nguồn viện trợ không hoàn lại, mở chi tiết theo mỗi loại chương trình, dự án. Thu phí được khấu trừ, để lại Kế toán đơnvị sự nghiệp mở sổ tài khoản 514 để phản ánh các khoản phí thu được từ các hoạt động dịch vụ do cơ quan nhà nước thực 8 hiện hoặc số phí thu được từ các hoạt động dịch vụ do đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện mà đơn vị được khấu trừ (đối với đơn vị sự nghiệp công lập), để lại (đối với cơ quan nhà nước) theo quy định của pháp luật về phí, lệ phí. Doanh thu hoạt đông sản xuất kinh doanh, dịch vụ Ở những đơn vị có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, kế toán mở sổ tài khoản 531 để theo dõi doanh thu sản xuất kinh doanh dịch vụ. b.Cung cấp thông tin: Giúp đơn vị thực hiện kiểm soát nguồn thu, khả năng sử dụng nguồn thu để thực hiện chi. Theo dõi chi tiết các khoản thu cũng cung cấp thông tin cho quản lý đánh giá tiến độ thực hiện thu để có phản hồi với cơ quan cấp kinh phí khi có vướng mắc. 1.3.4. Kế toán chi phí a. Phản ánh chi phí: Đối với các khoản chi hoạt động do NSNN cấp Kế toán phải mở sổ TK 611 theo dõi các khoản chi mang tính chất hoạt động thường xuyên và không thường xuyên. Đối với các khoản chi phí từ nguồn viện trợ Kế toán phải mở sổ TK 612 để theo dõi các khoản chi phí từ nguồn viện trợ. Đối với các khoản chi phí hoạt động thu phí Đơn vị phải mở sổ TK 614 theo dõi chi tiết từng nội dung chi và mở sổ chi tiết để theo dõi chi thường xuyên và chi không thường xuyên từ các khoản phí được khấu trừ, để lại đơn vị theo quy định của pháp luật phí, lệ phí. Đối với các khoản chi phí quản lý của hoạt động SXKD, dịch vụ 9 Kế toán phải mở sổ TK 642 để phản ánh các chi phí quản lý của hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. b. Cung cấp thông tin: Cung cấp thông tin theo dõi các khoản chi theo đúng quy định của nhà nước, qua đó giúp đơn vị thực hiện kiểm soát nguồn chi, đồng thời thực hiện chủ động việc chi tiết kiệm nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị. 1.3.5. Kế toán tài sản cố định a. Phản ánh TSCĐ: Kế toán phải mở sổ TK 211-TSCĐ hữu hình, TK 213-TSCĐ vô hình để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của toàn bộ TSCĐ của đơn vị theo nguyên giá. Đối với nguồn hình thành TSCĐ được hạch toán vào các TK 36611, 36621,36631. b. Cung cấp thông tin: Kế toán nội dung này nhằm cung cấp thông tin cho quản trị, kế toán TSCĐ cần cung cấp thông tin nguồn hình thành TSCĐ (từ nguồn ngân sách, nguồn thu sự nghiệp…), bộ phận sử dụng TSCĐ, TSCĐ được dùng cho từng hoạt động (hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, hoạt động sản xuất kinh doanh…). 1.3.6. Kế toán nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ a. Phản ánh nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ: Kế toán phải mở sổ các TK 152-nguyên liệu, vật liệu và TK 153-công cụ, dụng cụ để phản ánh số hiện có, tình hình biến động giá trị các loại nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ b. Cung cấp thông tin: Kế toán nội dung này nhằm cung cấp thông tin cho quản trị như chi phí xuất vật tư, hàng hóa cho từng hoạt động (hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, hoạt động sản xuất kinh doanh…), hiệu quả sử dụng 10 vật tư, hàng hóa của từng hoạt động, tham mưu, tư vấn phương án hàng tốn kho nhằm tránh tình trạng gọi hàng tràn lan, chi phí lưu kho lớn, vốn ứ đọng nhiều. 1.3.7. Báo cáo tài chính và báo cáo nội bộ Hiện nay đơn vị SNCL tự chủ tài chính đều phải lập các loại báo cáo quyết toán và báo cáo tài chính theo quy định của chế độ kế toán SNCL ban hành theo Thông tư 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Báo cáo nội bộ cung cấp thông tin cho quản lý trong việc ra quyết định. Tùy theo từng thời kỳ và nhu cầu cụ thể, các báo cáo nội bộ được lập một cách linh hoạt, kịp thời với thiết kế đơn giản, dễ hiểu sao cho phải đảm bảo cung cấp thông tin hữu ích nhất cho nhà quản lý. KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 Chương 1 đã trình bày những cơ sở lý luận chung về những đặc điểm chủ yếu trong công tác quản lý tài chính đã chi phối đến cách thức tổ chức kế toán ở các đơn vị SNCL, qua đó trình bày chi tiết nội dung tổ chức kế toán tại các đơn vị SNCL. Đây là những vấn đề rất quan trọng, là cơ sở để tiến hành phân tích thực trạng cũng như đưa ra các giải pháp để hoàn thiện tổ chức kế toán tại Bệnh viện C Đà Nẵng, đang trên con đường thực hiện cơ chế tự chủ tài chính. 11 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN TẠI BỆNH VIỆN C ĐÀ NẴNG 2.1. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG VÀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ CỦA BỆNH VIỆN C ĐÀ NẴNG 2.1.1. Giới thiệu về bệnh viện C Đà Nẵng Hiện nay bệnh viện Bệnh viện C Đà Nẵng có quy mô 800 giường bệnh với tổng số CBVC là 688 (bao gồm 593 thuộc biên chế và 95 hợp đồng của Bệnh viện). 2.1.2. Đặc điểm hoạt động của Bệnh viện C Đà Nẵng Nhiệm vụ của Bệnh viện C Đà Nẵng Bệnh viện C Đà Nẵng đang thực hiện nhiều nhiệm vụ được giao như: nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe; đào tạo cán bộ; nghiên cứu khoa học; phòng, chống dịch bệnh; chỉ đạo tuyến; hợp tác quốc tế; quản lý bệnh viện. Đặc điểm hoạt động của Bệnh viện C Đà Nẵng Bảng 2.1: Chu trình khám bệnh và kế toán đối với hoạt động khám, chữa bệnh tại Bệnh viện C Đà Nẵng NGƢỜI CHU TRÌNH KHÁM CHU TRÌNH KẾ BỆNH BỆNH TOÁN Có nhu cầu khám bệnh Người bệnh vào thăm khám tại khoa khám bệnh hoặc khoa khám bệnh theo yêu cầu Nếu người bệnh không có thẻ bảo hiểm y tế, người bệnh phải mua phiếu khám bệnh. 12 NGƢỜI CHU TRÌNH KHÁM CHU TRÌNH KẾ BỆNH BỆNH TOÁN Người bệnh gặp bác sỹ điều Nếu người bệnh không trị, trình bày triệu chứng và có thẻ BHYT, người Gặp Bác sỹ mong muốn khám chữa bệnh. bệnh phải thanh toán Bác sỹ chỉ định người bệnh trước các chi phí xét phải đi làm các xét nghiệm, nghiệp, hoặc chụp chiếu chụp chiếu. Chứng từ làm bằng chứng là các phiếu kết Thực hiện Người bệnh đến các địa điểm quả xét nghiệm, phiếu theo chỉ định để chiếu chụp hoặc xét kết quả Xquang, siêu của Bác sỹ âm... nghiệm máu, nước tiểu... Nếu người bệnh có thẻ BHYT: làm thủ tục thanh toán: căn cứ vào tờ Phơi – là tờ ghi các nội dung mà bệnh nhân đã thực hiện và tổng số tiền của đợt khám bệnh, Gặp lại bác sỹ Bác sỹ đưa ra kết luận các chứng từ, giấy tờ về việc xét nghiệm, siêu âm, chiếu chụp, thanh toán công khám chữa bệnh... Bệnh nhân sẽ được hoàn tất thủ tục thanh toán. - Nếu bệnh nhân phải 13 NGƢỜI CHU TRÌNH KHÁM CHU TRÌNH KẾ BỆNH BỆNH TOÁN nhập viện thì phải tất toán thủ tục ở khoa khám bệnh hoặc khoa khám bệnh theo yêu cầu, tiến hành nhập viện ở các khoa khác. Những khoản chi cho hoạt động khám chữa bệnh không trực tiếp như các khoản chi khác, mà được thực hiện gián tiếp thông qua việc đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, máy móc, vật tư, hóa chất, thuốc, con người… 2.1.3. Tổ chức quản lý Bệnh viên tổ chức bộ máy quản lý theo mô hình trực tuyến chức năng - Ban giám đốc gồm: giám đốc và các phó giám đốc: - 10 phòng chức năng - 33 khoa lâm sàng, các khoa cận lâm sàng và trung tâm 2.1.4. Đặc điểm hoạt động tài chính của bệnh viện a. Cơ chế tài chính áp dụng Bệnh viện xây dựng cơ chế quản lý tài chính dựa trên cơ sở các quy định hiện hành của Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp nói chung và các đơn vị sự nghiệp y tế nói riêng. Hiện tại, theo Nghị định 16/2015/ NĐ-CP, bệnh viện tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động. Bên cạnh đó, bệnh viện còn xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ nhằm tạo quyền chủ động trong quản lý và chi tiêu tài chính của bệnh viện. b. Nguồn kinh phí hoạt động 14 Hiện nay, nguồn tài chính cung cấp cho hoạt động của bệnh viện: nguồn ngân sách, thu viện phí và bảo hiểm y tế, các khoản viện trợ và các nguồn thu khác. Bảng 2.2: Báo cáo hoạt động khám chữa bệnh tại đơn vị năm 2016-2017 Năm 2016 NỘI Trong đó STT DUNG Năm 2017 Tổng Trong đó Tổng BNBH BN VP BNBH BNVP 1 Tổng số lƣợt KB 1.1 Điều trị nội 249.059 238.017 11.042 306.853 295.806 11.047 208.995 198.208 10.787 271.932 260.885 9.881 trú 1.2 Điều trị ngoại trú 2 Tổng thu 148.313.465 139.796.693 8.516.772 208.568.836 194.893.252 13.675.584 viện phí (nghìn đồng) c. Quy trình ngân sách Quy trình ngân sách tại Bệnh viện được thực hiện như sau: vào giữa năm tài chính, đơn vị lập dự toán cho năm sau và được phê duyệt vào cuối năm. Căn cứ vào số dự toán được phê duyệt, ban lãnh đạo kết hợp với sự tham mưu của bộ phận kế toán, tiến hành phân bổ dự toán cho các hoạt động chuyên môn như: mua sắm thuốc, vật tư, hóa chất tiêu hao, văn phòng phẩm, ... 15 2.2. NHẬN DIỆN NHU CẦU THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG ĐIỀU KIỆN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH Thông tin phục vụ lập dự toán: - Kết quả thực hiện thu phí, lệ phí, thu dịch vụ y tế trong năm; - Đánh giá, phân tích kỹ nguyên nhân ảnh hưởng chung của nền kinh tế và ngành đến thu ngân sách của năm trước và năm đang lập dự toán; - Quy định giá cả dịch vụ khám chữa bệnh; - Tình hình các đối thủ cạnh tranh: là các Bệnh viện, trung tâm, phòng khám cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh tương đương; - Đội ngũ cán bộ phục vụ… Thông tin phục vụ kiểm soát chi phí - Các chi phí phát sinh và cách phân loại chi phí; - Các quy định tại quy chế chi tiêu nội bộ; - Chính sách gọi thuốc, vật tư, hóa chất tiêu hao dự trữ trong kho… Thông tin phục vụ đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí theo nguồn, theo bộ phận, theo từng kỹ thuật - Tình hình sử dụng kinh phí được cấp trong năm của từng khoa, phòng; - Tình hình bệnh nhân khám, chữa bệnh của từng khoa; - Tình hình sử dụng các dịch vụ kỹ thuật ở các khoa; - Giá thành các dịch vụ kỹ thuật thể hiện sự đóng góp của các bộ phận… 2.3. KHÁI QUÁT NỘI DUNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI BỆNH VIỆN C ĐÀ NẴNG 2.3.1. Công tác tổ chức vận dụng chứng từkếtoán Thông thường trình tự luân chuyển chứng từ ở Bệnh viện được tiến hành qua cácbước: 16 Lập chứng từ Luân chuyển chứng từ Kiểm tra chứng từ Bảo quản và lưu trữ chứng từ Sơ đồ 2.1. Quy trình luân chuyển chứng từ 2.3.2. Công tác tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán Căn cứ vào hệ thống tài khoản được quy định tại chế độ kế toán SNCL ban hành theo Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính, bệnh viện xây dựng hệ thống tài khoản cho đơn vị. 2.3.3. Công tác tổ chức vận dụng hệ thống sổ sách kế toán Hệ thống sổ kế toán tại bệnh viện C Đà Nẵng bao gồm các sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết, hàng kỳ được kết xuất từ chương trình phần mềm kế toán tổng hợp DAS. Hiện nay, đơn vị đang sử dụng hệ thống sổ thiết kế theo hình thức chứng từ ghi sổ bao gồm chứng từ ghi sổ, sổ cái, sổ quỹ tiền mặt, sổ theo dõi sử dụng nguồn kinh phí… 2.4. ĐẶC ĐIỂM KẾ TOÁN MỘT SỐ NỘI DUNG CHỦ YẾU 2.4.1. Kế toán doanh thu – chi phí a. Đối với thu - chi hoạt động do ngân sách cấp Thu hoạt động do NSNN cấp Bảng 2.3: Tỉ trọng nguồn kinh phí bệnh viện trong 2 năm 2016-2017 Nguồn 2016 Tỉ trọng NSNN 246.666.954.680 62,77% 265.897.785.734 56,42% Viện phí 138.679.371.201 35,29% 194.892.252.597 41,35% Khác 7.609.197.823 1,94% 10.503.046.959 2,23% Tổng 392.955.523.704 100 471.293.085.290 100 2017 Tỉ trọng 17 Chi phí hoạt động Khoản chi từ nguồn NSNN chủ yểu là các khoản chi cho con người như: tiền lương, các khoản phụ cấp (phụ cấp ưu đãi, phụ cấp đặc thù) - Cung cấp thông tin: Kế toán chỉ theo dõi đơn thuần nguồn kinh phí theo quy định, chưa đi sâu vào việc phân tích tình hình tiếp nhận và sử dụng nguồn kinh phí. + Kế toán chưa thực hiện việc phân tích hiệu quả tiết kiệm. + Kế toán cũng chưa đào sâu việc kiểm tra, theo dõi việc sử dụng ngân sách có đúng mục đích, hiệu quả hay không. b.Đối với thu - chi các khoản phí được khấu trừ, để lại Thu phí được khấu trừ, để lại Thông thường, mỗi tháng sẽ có một phiên giám định y khoa tại Bệnh viện C Đà Nẵng. Khoản thu này được trích 5% nộp vào NSNN và 95% phí được giữ lại Chi từ các thu phí được khấu trừ, để lại Các khoản chi phục vụ cho công tác giám định y khoa tại bệnh viện bao gồm: chi phí trả cho bác sĩ tham gia phiên kết luận, chi phí khác trả cho phiên kết luận, chi phí giấy tờ, chi phí các khoa phòng liên quan... - Cung cấp thông tin: Công tác theo dõi các khoản thu-chi của hoạt động thu phí được khấu trừ giúp ban quản lý kiểm soát chặt chẽ các nguồn thu, chi. c. Đối với doanh thu-chi hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ Thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ Các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ của bệnh viện bao gồm: - Thu viện phí (bao gồm bệnh nhân BHYT và bệnh nhân dịch vụ); 18 - Thu từ dịch vụ khám sức khỏe cho các công ty; - Thu từ dịch vụ cấp giấy khám sức khỏe; - Cho thuê mặt bằng căn tin, taxi; - Dịch vụ lưu trú. Chi hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ Hiện nay, các khoản chi chủ yếu là chi hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Các khoản chi này bao gồm: chi cho con người, chi chuyên môn nghiệp vụ, chi sửa chữa TSCĐ, chi hành chính. - Cung cấp thông tin: Kế toán mới chỉ có thể theo dõi kỹ thuật nào được sử dụng nhiều, tách biệt việc theo dõi doanh thu hoạt động này chứ chưa theo dõi chi phí cụ thể 2.4.2. Kế toán tài sản cố định Tài sản cố định trong bệnh viện được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau như: nguồn vốn NSNN, nguồn quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp và các nguồn khác. Giá trị TSCĐ bị hao mòn dần trong quá trình sử dụng, trong đó một phần là yếu tố chi phí tiêu dùng công và một phần là yếu tố chi phí của giá thành sản phẩm, dịch vụ khám, chữa bệnh. - Cung cấp thông tin: Kế toán TSCĐ chỉ theo dõi TSCĐ theo các khoản mục theo quy định chứ không tiến hành lập sổ chi tiết hay bảng để theo dõi nguồn hình thành TSCĐ (từ nguồn ngân sách hay nguồn thu sự nghiệp…) nên không thể cung cấp thông tin cho quản lý để đánh giá tình hình sử dụng nguồn kinh phí. 2.4.3. Kế toán thuốc, vật tƣ Chi mua thuốc, vật tư là khoản chi chiếm tỉ trọng cao của bệnh viện. Do vậy, ngoài xây dựng dự toán đầu năm, hằng tháng khoa dược và phòng vật tư phải dự trù danh mục và số lượng thuốc, vật tư cần sử dụng theo nhu cầu điều trị, tình hình hoạt động thực tế của từng khoa và tình hình tồn kho.