Tài liệu “tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần bao bì cửu long”.

Luận văn tốt nghiệp i Học viện Tài chính LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng em, các số liệu kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. Sinh viên Nguyễn Thị Thanh Tâm SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp ii Học viện Tài chính MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i MỤC LỤC ......................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... i DANH MỤC SƠ ĐỒ ........................................................................................ ii DANH MỤC BẢNG, BIỂU ............................................................................ iii DANH MỤC HÌNH ......................................................................................... iv LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1:NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP ............ 1 1.1. Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp ................................................................................................................ 1 1.1.1. Quá trình bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ............................ 1 1.1.2. Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ............. 2 1.1.3. Nhiệm vụ, yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp ................................................................................. 3 1.2. Các phương thức bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ................... 3 1.3. Tổng quan về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ............ 5 1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng ................................................................. 5 1.3.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu ............................................... 11 1.3.3. Kế toán giá vốn hàng bán ................................................................... 16 1.3.4. Kế toán doanh thu và chi phí hoạt động tài chính................................ 21 1.3.5. Kế toán chi phí bán hàng....................................................................... 25 1.3.6. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp .................................................. 27 mất việc làm .................................................................................................... 29 1.3.7. Kế toán các khoản thu nhập khác và chi phí khác. .............................. 30 1.3.8. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp......................................... 31 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp iii Học viện Tài chính 1.3.9. Xác định kết quả kinh doanh................................................................. 31 1.4. Sổ kế toán và báo cáo kế toán sử dụng trong kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh ..............................................................................................34 1.4.1. Sổ kế toán sử dụng trong kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. .............................................................................................................. 34 1.4.2. Báo cáo kế toán sử dụng trong kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. ...................................................................................................... 34 1.5. Đặc điểm tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong điều kiện sử dụng phần mềm kế toán. ............................................................. 34 1.5.1. Nguyên tắc và yêu cầu tổ chức kế toán máy. ........................................ 34 1.5.2. Đặc điểm kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong điều kiện áp dụng kế toán máy. ............................................................................... 35 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 36 CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BAO BÌ CỬU LONG ........................................................................................................37 2.1. Khái quát chung về Công ty cổ phần bao bì Cửu Long ........................... 37 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty. .................................... 37 2.1.2. Đặc điểm quy trình sản xuất kinh doanh của công ty. ......................... 40 2.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty. ..................................................... 41 2.1.4. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty...................................... 43 2.1.5 Tổ chức hệ thống kế toán tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long....... 47 2.2. Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long. ............................................................................... 56 2.2.1. Thực trạng mã hóa các đối tượng liên quan đến kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. ................................................................................. 56 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp iv Học viện Tài chính 2.2.2. Phương thức bán hàng và phương thức thanh toán tại công ty Cổ phần bao bì Cửu Long. .................................................................................................... 61 2.2.3. Kế toán doanh thu tại công ty cổ phần bao bì Cửu Long ..................... 67 2.2.4. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu. ................................................ 75 2.2.5. Kế toán giá vốn hàng bán. ..................................................................... 76 2.2.6. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính. ................................................ 79 2.2.7. Kế toán chi phí hoạt động tài chính. ..............................................81 2.2.8. Kế toán chi phí bán hàng....................................................................... 82 2.2.9. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp. ................................................. 84 2.2.10. Kế toán thu nhập khác và chi phí khác. .............................................. 85 2.2.11. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp. ...................................... 88 2.2.12. Kế toán xác định kết quả kinh doanh. ............................................... 88 2.3. Nhận xét về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long .................................................................. 92 2.3.1. Ưu điểm ................................................................................................. 92 2.3.2. Nhược điểm ........................................................................................... 97 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 98 CHƯƠNG 3:MỘT SỐ Ý KIẾN HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BAO BÌ CỬU LONG .................................................................................................... 99 3.1. Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long.....................................99 3.1.1. Yêu cầu của việc hoàn thiện.................................................................. 99 3.1.2. Nguyên tắc của việc hoàn thiện......................................................100 3.2. Một số ý kiến nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long............................................101 3.2.1. Hoàn thiệncông tác kế toán quản trị:..............................................101 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp v Học viện Tài chính 3.2.2. Hoàn thiện tổ chức hệ thống tài khoản ............................................105 3.2.3.Thực hiện chiết khấu thanh toán cho khách hàng và một số chiến lược trong bán hàng ............................................................................................... 106 3.2.4. Hoàn thiện giai đoạn tính giá thành trên phần mềm Fast....................109 3.2.5.Một số ý kiến khác. .............................................................................. 109 KẾT LUẬN ................................................................................................... 110 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 112 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Từ viết thường BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CCDC Công cụ dụng cụ DTBH Doanh thu bán hàng GTGT Giá trị gia tăng HĐQT Hội đồng quản trị HTKK Hệ thống kê khai KTBH Kế toán bán hàng KPCĐ Kinh phí công đoàn NSNN Ngân sách nhà nước TTĐB Tiêu thụ đặc biệt TSCĐ Tài sản cố định TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNCN Thu nhập cá nhân SXKD Sản xuất kinh doanh XĐKQKD Xác định kết quả kinh doanh SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp ii Học viện Tài chính DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1: Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .............................. 8 Sơ đồ 2: Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .............................. 9 Sơ đồ 3: kế toán doanh thu bán hàng đại lý theo phương thức bán hàng đúng giá hưởng hoa hồng ( đối với bên giao đại lý) .................................................. 9 Sơ đồ 4: Kế toán doanh thu bán hàng trả chậm, trả góp ................................. 10 Sơ đồ 5: Kế toán doanh thu hàng khuyến mãi, hàng mẫu .............................. 10 Sơ đồ 6: Trình tự kế toán chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại............................................................................................................ 13 Sơ đồ 7: Trình tự kế toán giá vốn hàng bán (Bán hàng trực tiếp)................... 19 Sơ đồ 8: Trình tự kế toán giá vốn hàng bán (Bán hàng trực tiếp)................... 19 Sơ đồ 9: Trình tự kế toán giá vốn hàng bán ( Theo phương thức gửi hàng)... 21 Sơ đồ 10: Trình tự kế toán giá vốn hàng bán ( Theo phương thức gửi hàng). 21 Sơ đồ 11: Trình tự hạch toán doanh thu tài chính. .......................................... 23 Sơ đồ 12: Trình tự kế toán chi phí tài chính .................................................... 24 Sơ đồ 13: Trình tự hạch toán chi phí bán hàng ............................................... 27 Sơ đồ 14: Trình tự hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp ........................... 29 Sơ đồ 15: Trình tự hạch toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp ................. 31 Sơ đồ 16: Trình tự hạch toán xác định kết quả kinh doanh ............................ 33 Sơ đồ 17: Bộ máy quản lý tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long .................. 41 Sơ đồ 18: Bộ máy kế toán Công ty cổ phần bao bì Cửu Long ....................... 47 Sơ đồ 19: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung ........................ 48 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp iii Học viện Tài chính DANH MỤC BẢNG, BIỂU Bảng 1: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2014, 2015.................................... 39 Bảng 2: Dự toán tiêu thụ sản phẩm ............................................................... 103 Bảng 3: Mẫu báo cáo kết quả kinh doanh dạng lãi trên biến phí .................. 104 Bảng 4: Báo cáo kết quả kinh doanh dạng lãi trên biến phí ......................... 105 Biểu 1: Quy trình sản xuất sản phẩm Pallet .................................................... 40 Biểu 2: Minh họa sổ cái tài khoản 511 ............................................................ 74 Biểu 3: Sổ cái tài khoản 911 ............................................................................. 90 Biểu 4: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh .............................................. 91 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp iv Học viện Tài chính DANH MỤC HÌNH Hình 1: Danh mục tài khoản kế toán............................................................... 55 Hình 2: Giao diện màn hình của phần mềm Fast 2010 ................................... 56 Hình 3: Giao diện màn hình nhập mã khách hàng .......................................... 58 Hình 4: Giao diện màn hình danh mục khách hàng ........................................ 58 Hình 5: Giao diện màn hình nhập tên hàng hóa.............................................. 59 Hình 6: Giao diện màn hình các loại hàng hóa ............................................... 60 Hình 7: Minh họa thư báo giá ......................................................................... 66 Hình 8: Minh họa hóa đơn bánh hàng số 003406 ........................................... 68 Hình 9: Màn hình nhập liệu đối với hóa đơn CL/14P số 0003406 ................. 69 Hình 10: Phiếu thu tiền mặt ............................................................................ 70 Hình 11: Minh họa giấy báo có của ngân hàng............................................... 71 Hình 12: Màn hình nhập liệu bán hàng thu tiền qua tài khoản ngân hàng ..... 72 Hình 13: Minh họa sổ cái tài khoản 511 ........................................................... 73 Hình 14: Minh họa phiếu xuất kho của hóa đơn số 0003052 ......................... 78 Hình 15: Minh họa sổ cái tài khoản 632...................................................79 Hình 16: Minh họa giấy báo có thu lãi tiền gửi .............................................. 80 Hình 17: Sổ cái tài khoản 515 ......................................................................... 80 Hình 18: Minh họa giấy báo nợ của ngân hàng.........................................81 Hình 19: Sổ cái tài khoản 635 ......................................................................... 82 Hình 20: Minh họa phiếu kế toán chi phí bán hàng .......................................... 83 Hình 21: Sổ cái tài khoản 6421......................................................................... 84 Hình 22: Minh họa phiếu kế toán thu nhập khác ................................................ 86 Hình 23: Sổ cái tài khoản 711............................................................................ 86 Hình 24: Minh họa phiếu kế toán chi phí khác ...............................................87 Hình 25: Sổ cái tài khoản 811....................................................................87 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 1 Học viện Tài chính LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cùng với xu thế phát triển của thời đại, nền kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây đang không ngừng từng bước hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Bất cứ một doanh nghiệp nào cũng đều mong muốn có một chỗ đứng vững chắc trên thị trường và không ngừng phát triển. Do đó việc tổ chức và quản lý hạch toán kế toán phục vụ nhu cầu nắm bắt, thu thập và xử lý các thông tin để đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là yêu cầu tất yếu, giúp các đơn vị kinh tế thấy được quy mô, cách thức kinh doanh cũng như khả năng phát triển hay suy thoái của doanh nghiệp, đưa ra các quyết định đúng đắn và kịp thời trong tương lai. Đứng trước tình hình đó, Công ty cổ phần bao bì Cửu Long hiểu rằng, bên cạnh việc tìm ra các biện pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh thì việc tổ chức và quản lý hạch toán kế toán cũng là một yêu cầu thiết yếu, góp phần quan trọng vào việc quản lý sản xuất kinh doanh và đưa ra các quyết định kinh tế đúng đắn. Đặc biệt, thông tin về bán hàng và kết quả kinh doanh chiếm vai trò quan trọng trong thông tin kế toán, những thông tin này luôn được doanh nghiệp và các nhà đầu tư quan tâm. Hơn bao giờ hết, hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh nói riêng đang là vấn đề thường xuyên đặt ra đối với mỗi doanh nghiệp. Việc hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh sẽ góp phần tăng tính cạnh trạnh, nâng cao chất lượng các quyết định của doanh nghiệp, tăng sự minh bạch thông tin tài chính. Quá trình thực tập tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long là cơ hội cho em tiếp cận với thực tế công tác kế toán tại công ty, đặc biệt là công tác Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. Cùng với sự chỉ bảo, hướng dẫn tận tình của cô giáo Ngô Thị Thu Hồng và các cán bộ kế toán Phòng Tài chính – Kế toán của Công ty, em đã có thêm những hiểu biết nhất định về Công ty và SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 2 Học viện Tài chính công tác kế toán tại Công ty. Ý thức được tầm quan trọng của công tác Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty nên sau quá trình thực tập tại Công ty, em quyết định chọn đề tài nghiên cứu để viết luận văn cuối khóa của mình là “Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long”. 2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Kế toán bán hàng, xác định kết quả kinh doanh. - Mục đích nghiên cứu: Tìm hiểu sâu về tổ chức công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh, đưa ra những nhận xét tổng quan về các thành tựu đã đạt được và những tồn tại trong công tác kế toán bán hàng xác định kết quả kinh doanh, từ đó đưa ra những ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ở Công ty cổ phần bao bì Cửu Long. 3. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề lý luận và thực tế kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long. 4. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử kết hợp với những phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp, so sánh giữa lý luận với thực tế của Công ty cổ phần bao bì Cửu Long, từ đó đưa ra giải pháp kiến nghị để hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần bao bì Cửu Long. 5. Kết cấu của luận văn tốt nghiệp: Luận văn được chia làm 3 chương chính: Chương 1: Những lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính 3 Chương 2: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long. Chương 3: Một số ý kiến hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần bao bì Cửu Long. Là sinh viên lần đầu tiếp cận với thực tế công tác kế toán, trước đề tài có tính tổng hợp và thời gian hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu xót. Em kính mong nhận được sự giúp đỡ và đánh giá, góp ý của ban lãnh đạo, các cán bộ phòng kế toán Công ty cổ phần bao bì Cửu Long và các thầy cô giáo bộ môn trong Học Viện Tài Chính, đặc biệt là cô giáo Ngô Thị Thu Hồng để em có thể hoàn thiện bài luận văn của mình. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày..... tháng..... năm 2016 Sinh viên Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp CQ50/21.09 SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 1 Học viện Tài chính CHƯƠNG 1: NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp 1.1.1. Quá trình bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Hoạt động sản xuất của con người là hoạt động tự giác có ý thức và có mục đích, được lặp đi lặp lại và không ngừng đổi mới, hình thành quá trình tái sản xuất xã hội, gồm các giai đoạn: Sản xuất – lưu thông – phân phối – tiêu dùng. Các giai đoạn này diễn ra một cách tuần tự, liên tục và tiêu thụ là khâu cuối cùng quyết định đến sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp. Sản phẩm của doanh nghiệp sau khi sản xuất xong cần được tiêu thụ, tiêu thụ là quá trình chuyển hóa từ hình thái hiện vật sang hình thái giá trị “tiền tệ” và hình thành kết quả bán hàng. Hoặc nói một cách khác bán hàng là việc chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích của hàng hóa cho khách hàng, được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán. Theo chuẩn mực kế toán số 14 “Doanh thu và thu nhập khác” : “bán hàng : bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra hoặc bán hàng hóa mua vào.”. . Quá trình bán hàng là giai đoạn hay khâu cuối cùng của quá trình tái sản xuất xã hội và cũng là khâu cuối cùng trong toàn bộ quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Sau quá trình này, doanh nghiệp sẽ thu được tiền bán hàng, số tiền này dùng để bù đắp chi phí bỏ ra và hình thành nên kết quả bán hàng của doanh nghiệp.Việc xác định kết quả là thước đo đánh giá tình hình và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 2 Học viện Tài chính 1.1.2. Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Các mối quan hệ trong nền kinh tế thị trường là vô cùng phong phú và đa dạng, và để tồn tại, phát triển được trong nền kinh tế thị trường đó, các doanh nghiệp luôn xây dựng cho mình những mối quan hệ với các đối tượng khác như: bạn hàng, nhà đầu tư, nhà cung cấp, khách hàng... Mối quan hệ giữa các đối tượng trong nền kinh tế là mối quan hệ tác động qua lại, ảnh hưởng lẫn nhau nên kết quả kinh doanh của doanh nghiệp này có thể ảnh hưởng đến quyết định kinh doanh của đối tượng khác. Đối với các nhà cung cấp, nhà đầu tư: Thông qua số liệu mà KTBH và XĐKQKD cung cấp, sẽ đánh giá được một phần tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; từ đó, nhà cung cấp quyết định xem lựa chọn hình thức cung cấp và thanh toán phù hợp; nhà đầu tư thì quyết định có nên tiếp tục đầu tư hay không, nên thu hẹp hay mở rộng quy mô đầu tư,... Những quyết định đó lại ảnh hưởng tác động trở lại doanh nghiệp. Đối với cơ quan nhà nước: Thông tin số liệu mà KTBH và XĐKQKD cung cấp, cơ quan nhà nước sẽ đánh giá được tình hình kinh doanh, mức độ chấp hành pháp luật của doanh nghiệp, thông qua đó đề ra kế hoạch, chính sách, đường lối phát triển chung cho toàn nền kinh tế. Đối với bản thân doanh nghiệp: Thông qua số liệu KTBH và XĐKQKD cung cấp, doanh nghiệp tự đánh giá được tình hình hoạt động kinh doanh của mình, đánh giá được tốc độ tiêu thụ hàng hóa của mình so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường,... để có những kế hoạch, chiến lược trong kinh doanh như kế hoạch mua hàng và dự trữ nguyên vật liệu, kế hoạch sản xuất, đánh giá xem mặt hàng nào kinh doanh lãi hay lỗ để có kế hoạch mở rộng hay thu hẹp quy mô kinh doanh. SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 3 Học viện Tài chính 1.1.3. Nhiệm vụ, yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp Để đáp ứng được các yêu cầu quản lý về bán hàng, xác định kết quả kinh doanh thì kế toán phải thực hiện tốt các nhiệm vụ sau: - Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời, chính xác tình hình hiện có và sự biến động của từng loại thành phẩm, hàng hóa theo chỉ tiêu số lượng và giá trị. - Ghi chép, theo dõi đầy đủ, kịp thời, chính xác các khoản doanh thu, các khoản giảm trừ doanh thu và chi phí cho từng hoạt động trong doanh nghiệp, đồng thời theo dõi và đôn đốc các khoản phải thu của khách hàng. - Phản ánh và tính toán chính xác kết quả của từng hoạt động, giám sát tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và tình hình phân phối kết quả các hoạt động. - Cung cấp các thông tin kế toán phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính. Để thực hiện tốt các nhiệm vụ trên, KTBH và XĐKQKD cần chú ý các yêu cầu sau: Thứ nhất, phải xác định đúng thời điểm hàng hóa được coi là tiêu thụ để kịp báo cáo bán hàng và phản ánh doanh thu. Thứ hai, phải tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và trình tự luân chuyển hợp lý, hợp pháp đảm bảo yêu cầu quản lý và nâng cao hiệu quả công tác kế toán. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản và hệ thống sổ kế toán phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Thực hiện tốt các yêu cầu và nhiệm vụ như trên giúp cho doanh nghiệp đẩy mạnh được khối lượng tiêu thụ, nâng cao hiệu quả hoạt động, đồng thời đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu thông tin cho các đối tượng. 1.2. Các phương thức bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Phương thức bán hàng có ảnh hưởng trực tiếp đến việc sử dụng tài khoản kế toán, phản ánh tình hình xuất kho thành phẩm, hàng hóa; đồng thời có tính SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 4 Học viện Tài chính quyết định đối với việc xác định thời gian ghi nhận doanh thu, hình thành kết quả bán hàng và tiết kiệm chi phí để tăng lợi nhuận. Hiện nay các doanh nghiệp thường sử dụng các phương thức bán hàng:  Phương thức bán hàng trực tiếp: ➢ Phương thức bán buôn giao hàng trực tiếp Bán buôn là quá trình bán hàng cho các đơn vị để tiếp tục chuyển bán hoặc đưa vào quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm để bán. Theo phương thức này, bên mua cử đại diện đến kho của bên bán nhận hàng. Doanh nghiệp xuất kho hàng hóa trực tiếp giao cho đại diện bên mua. Sau khi làm thủ tục cần thiết, đại diện bên mua kí nhận đủ hàng, bên mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hóa được xác nhận là đã tiêu thụ. ➢ Phương thức bán lẻ giao hàng trực tiếp Bán lẻ là bán trực tiếp cho người tiêu dùng. Qua khâu bán lẻ hàng bán vĩnh viễn rời khỏi khu vực lưu thông, giá trị của nó được thực hiện đầy đủ. Theo phương thức này có các hình thức bán hàng như sau: + Hình thức bán hàng thu tiền tập trung: Theo hình thức này, nghiệp vụ thu tiền và giao hàng tách rời nhau. Mỗi quầy có một nhân viên thu ngân làm nhiệm vụ thu tiền của khách hàng, viết hóa đơn cho khách hàng để khách hàng đến nhận hàng ở quầy từ nhân viên giao hàng. Hết ngày, nhân viên bán hàng căn cứ vào hóa đơn hoặc kiểm kê số lượng hàng tồn cuối ngày để xác định số hàng đã bán và lập báo cáo bán hàng, nhân viên thu ngân lập giấy nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ. Doanh thu bán hàng được ghi nhận trên cơ sở báo cáo bán hàng. + Hình thức bán hàng thu tiền trực tiếp: Là hình thức bán hàng mà nhân viên bán hàng trực tiếp giao hàng cho khách hàng và trực tiếp thu tiền bán hàng. Như vậy nhân viên bán hàng phải chịu trách nhiệm trực tiếp cho số SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 5 Học viện Tài chính hàng xuất ra cũng như số tiền nhận được. Theo hình thức này, doanh thu được ghi nhận khi nhân viên bán hàng giao hàng cho khách hàng. + Bán hàng theo hình thức trả chậm, trả góp: Đây là hình thức bán hàng mà người mua hàng thanh toán nhiều lần, lần đầu tiên tại thời điểm mua, số tiền còn lại người mua chấp nhận thanh toán dần ở các kỳ tiếp theo và chịu lãi trả chậm. Theo hình thức này, doanh thu được ghi nhận khi giao hàng cho người mua và được tính theo giá bán trả tiền một lần.  Bán hàng theo phương thức gửi hàng Theo phương thức này, doanh nghiệp sẽ gửi hàng cho khách hàng theo những thỏa thuận trong hợp đồng. Khách hàng thường là đơn vị nhận bán đại lý. Khi xuất kho hàng hóa giao cho khách hàng thì số hàng hóa đó vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp. Đến khi khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán, kế toán ghi nhận doanh thu do doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn lợi ích và rủi ro về hàng hóa – thành phẩm cho khách hàng. 1.3. Tổng quan về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh 1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng  Khái niệm: Doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hóa cho khách hàng bao gồm các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có).  Nội dung: Chế độ kế toán Việt Nam theo Quyết định số 48/2006 ban hành ngày 14/09/2006 và Thông tư số 200/2014 ban hành ngày 22/12/2014 thay thế Quyết định 15 hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2015,hướng dẫn nguyên tắc, nội dung hạch toán tài khoản 511 có nêu rõ các nguyên tắc khi xác định doanh thu bán hàng. Các nguyên tắc xác định doanh thu bán hàng: SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 6 Học viện Tài chính + Đối với những sản phẩm hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng là giá bán chưa có thuế GTGT. + Đối với sản phẩm, hàng hóa không thuộc diện chịu thuế GTGT, hoặc chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng là tổng giá thanh toán. + Những doanh nghiệp nhận gia công vật tư, hàng hóa thì phản ánh vào doanh thu bán hàng và số tiền gia công thực tế được hưởng không bao gồm vật tư, hàng hóa nhận gia công. + Đối với hàng nhận bán đại lý, ký gửi theo phương thức bán đúng giá hưởng hoa hồng thì hạch toán vào doanh thu bán hàng phần hoa hồng bán hàng mà doanh nghiệp được hưởng. + Trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh thu bán hàng là giá bán trả ngay.  Những sản phẩm, hàng hóa được xác định là tiêu thụ nhưng vì lý do về chất lượng, về quy cách kỹ thuật người mua từ chối thanh toán, gửi trả lại người bán hoặc yêu cầu giảm giá và được doanh nghiệp chấp thuận; hoặc người mua mua hàng với khối lượng lớn được chiết khấu thương mại thì các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng này được theo dõi riêng. - Theo chuẩn mực số 14 – Doanh thu và thu nhập khác, doanh thu bán hàng chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn 5 điều kiện: + Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hàng hóa cho người mua. + Doanh nghiệp không còn nắm quyền quản lý sản phẩm, hàng hóa như người sở hữu sản phẩm, hàng hóa hoặc quyền kiểm soát sản phẩm hàng hóa. + Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp 7 Học viện Tài chính + Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng. - Trong trường hợp doanh nghiệp vẫn còn chịu phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu thì giao dịch không được coi như là bán hàng, và doanh thu không được ghi nhận. Doanh nghiệp còn phải chịu rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa dưới nhiều hình thức khác nhau: + Doanh nghiệp còn phải chịu trách nhiệm để đảm bảo cho tài sản được hoạt động bình thường mà điều này không nằm trong điều khoản bảo hành thông thường. + Khi việc thanh toán tiền bán hàng còn chưa chắc chắn vì còn phụ thuộc vào người mua hàng đó. + Khi hàng hóa được giao còn chờ lắp đặt và việc lắp đặt đó là một phần quan trọng được nêu trong hợp đồng mua bán và doanh nghiệp chưa chắc chắn về khả năng hàng bán có bị trả lại hay không. - Doanh thu bán hàng và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và theo năm tài chính. - Trường hợp hàng hóa hoặc dịch vụ trao đổi lấy hàng hóa hay dịch vụ khác tương tự về bản chất thì không cần ghi nhận doanh thu. - Phải theo dõi chi tiết từng loại doanh thu, doanh thu từng mặt hàng, ngành hàng, từng sản phẩm, theo dõi chi tiết từng khoản giảm trừ doanh thu, để xác định doanh thu thuần của từng loại doanh thu, chi tiết từng mặt hàng, từng sản phẩm để phục vụ cho cung cấp thông tin kế toán để quản trị doanh nghiệp và lập báo cáo tài chính. Tài khoản kế toán sử dụng. TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp. SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chính 8 TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện. Và các tải khoản liên quan khác (TK 111, 112, 131…). . Quy trình kế toán. * Bán hàng trực tiếp + Trường hợp nộp thuế theo phương pháp khấu trừ : Sơ đồ 1: Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ TK911 TK511 TK111,112,131 TK521 Kết chuyển doanh doanh thu bán hàng và doanh thu bán hàng Thu thuần cung cấp bị trả lại,.. dịch vụ TK3331 thuế GTGT đầu ra Thuế GTGT hàng bán bị trả lại,….. Kết chuyển doanh thu hàng bán bị trả lại,…phát sinh trong kỳ SV: Nguyễn Thị Thanh Tâm Lớp: CQ50/21.09