Lêi më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp lµ ®¸p øng tèt nhu cÇu thÞ trêng vµ giµnh lîi nhuËn cao nhÊt. Nãi mét
c¸ch kh¸c,c¸c doanh nghiÖp cÇn gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo,gi÷a
s¶n xuÊt vµ tiªu thô muèn thùc hiÖn tèt ®iÒu ®ã, doanh nghiªp ph¶i ho¹ch to¸n chÝnh
x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®· bá ra, trªn c¬ së ®ã t×m ra c¸c gi¶i ph¸p
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho c«ng t¸c tiªu thô tèt h¬n vµ kÞp thêi h¬n, nhiÖm vô ®ã
®ßi hái c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ ®Çu t s¶n xuÊt nh»m cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm cã
chÊt lîng tèt, ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng mµ cßn cã nhiÖm vô tæ chøc tiªu thô sè
s¶n phÈm ®ã .
Thµnh phÈm lµ mét bé phËn quan träng thuéc tµi s¶n lu ®éng, lµ kÕt qu¶ cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt do vËy yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ thµnh phÈm,tæ chøc tèt
c«ng t¸c tiªu thô ®ång thêi tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm, tiªu thô mét c¸ch kÞp thêi,
còng nh nh÷ng c«ng ty kh¸c tæng c«ng ty rau qu¶ chiÕm mét tû träng lín phôc vô cho
nhu cÇu c¶u ngêi tiªu dïng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn , em nhËn thÊy tÇm quan cña
thµnh phÈm ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù c©n thiÕt ph¶i tæ chøc chÆt chÏ ,
tæ chøc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi qu¸ tr×nh nhËp xuÊt- tån kho thµnh phÈm.
Em ®· chän ®Ò tµi “Tổ chức hạch toán thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm ở công ty
rau quả việt nam” nh»m ®i s©u vµo t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô ë
c«ng ty ®Ó t×m nh÷ng u, nhîc ®iÓm cña c«ng ty vµ rót ra kinh nhiÖm cho b¶n th©n.
KÕt cÊu ,néi dïng bao gåm:
PhÇnI: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp.
PhÇn II:Thùc tr¹ng kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c dÞnh kÕt qu¶ tiªu
thô thµnh phÈm ë tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam.
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn kÕ to¸n thµnh phÈm ,tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ ë tæng c«ng ty.
V× kh¶ n¨ng vµ thêi gian cã h¹n,nªn ch¾c ch¾n sÏ cã nhiÒu thiÕu xãt, kÝnh mong
nhËn dîc sù gãp ý cña c¸c quý thÇy c« vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng kÕ to¸n cña
tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh t«t bµi nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n th©ú-ts §inh ThÕ Hïng, cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong
tæ kÕ to¸n cña trêng Kinh TÕ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban l·nh ®¹o cïng c¸c anh
chÞ trong phßng kÕ to¸n cña tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn
thµnh tèt ®Ò tµi nµy.
Hµ néi ngµy 5 thµng 6 n¨m 2005.
Sinh viªn:
L¬ng ThÞ Thanh Hêng
PhÇn I: LÝ luËn chung vÒ thµnh phÈm,tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp.
1.1 -LÝ luËn chung vÒ thµnh phÈm.
1.1.1 -§Æc ®iÓm cña thµnh phÈm
*VÞ trÝ cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng:
Thùc hiÖn chñ tr¬ng cña ®¶ng vµ nhµ níc trong nh÷ng n¨m võa qua,nÒn kinh tÕ níc
ta ®· tõng bíc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu chØnh vÜ m« cña nhµ níc.Trong
m«i trêng kinh tÕ ®ã, doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ sö dông c¸c ph¬ng tiÖn thÞ trêng víi
môa ®Ých thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a.hay nãi c¸ch kh¸c, doanh nghiÖp lµ cç m¸y ®Î ra gi¸
trÞ gia t¨ng(®Çu ra, ®Çu vµo).trong c¬ chÕ hiÖn nay,cã nhiÒu doanh nghiªp kh¸c nhau
cïng s¶n xuÊt mét mÆt hµng, c¸c doanh ghiÖp nµy cïng tån t¹i , c¹nh tranh b×nh ®¼ng
tríc ph¸p luËt.do®ã,c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh, ph¸ bá ®éc quyÒn
chuiyÓn h¼n sang h¹ch to¸n kinh doanh vµ ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ quèc
doanh ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau trong nÒ kinh tÕ hµng ho¸.
*§Æc ®iÓm:
S¶n phÈm hµng ho¸ cña c¸ c doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm thµnh phÈm, nöa thµnh
phÈm vµ lao vô mµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt ra ®ñ cung cÊp cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi,
trong ®ã thµnh phÈm chiÕm ®¹i bé phËn.
Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n ®· ®îc gia c«ng chÕ biÕn ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng cña
quy tr×nh c«ng nghÖ kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã ®· ®îc kiÓm tra kÜ thuËt nhËp kho vµ
chuÈn bÞ ®a vµo qu¸ tr×nh lu th«ng.nöa thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ch÷ qua giai
®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng do
yªu cÇu cña s¶n xuÊt tiªu thô mµ nã ®îc nhËp kho thµnh phÈn vµ khi ®ã b¸n cho kh¸ch
hµng, nöa thµnh phÈm còng cã ý nghÜa nh thµnh phÈm.
ViÖc ph©n ®Þnh chÝnh x¸c hai kh¸i niÖm trªn cã ý nghÜa rÊt quan träng gióp doanh
nghiÖp trong c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng gi¸ thµnh, tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®îc møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ còng nh x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c kÕt qu¶ tiªu
thô cña doanh nghiÖp.
BÊt cø lo¹i thµnh phÈm nµo còng ®îc biÓu hiÖn trªn 2 mÆt.®ã lµ sè lîng vµ chÊt lîng
-Sè lîng cña thµnh phÈm ph¶n ¸nh quy m« cña thµnh phÈmmµ doanh nghiÖp t¹o ra vµ
nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®¬n vÞ ®o lêng kg,lit,met,bé, c¸i..
-ChÊt lîngcña thµnh ph¶n ¸nh gi¸ trÞ sö dông cña thµnh phÈmvµ ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû
lÖ % tèt,xÊu hoÆc phÈm chÊt cÊp(lo¹i I, lo¹i II..)cña s¶n phÈm.
§©y lµ hai mÆt ®éc lËp cña mét thÓ thèng nhÊt vµ liªn hÖ víi nhau mét c¸ch biÖn
chøng.Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp võa ph¶i chó ý t¨ng nhanh sè lîng
s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm,cã nh vËy thµnh phÈm cña doanh nghiÖp
míi ®îc thÞ trêng chÊp nhËn,cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh,gãp phÇn ®Èy nhanh doanh thu tiªu
thô s¶n phÈm v× vËy trong qu¶n lý vµ h¹ch to¸n thµnh phÈm ph¶i ®Ò cËp tíi c¶ 2 mÆt sè
lîng vµ chÊt lîng.
ThËt vËy,trong ph¹m vi doanh nghiÖp , khèi l¬ng thµnh phÈm hoµn thµnh tõng
thêi k× lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ quy m« cña doanh nghiÖp, tû träng cung øng cña doanh
nghiÖp,vÒ s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ.®ång thêi còng qua ®ã mµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp.quyªt ®Þnh ®Õn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong néi bé doanh
nghiÖp còng nh víi c¸c ®èi tùng liªn quan.
§èi víi nhµ níc khèi lîng hoµn thµnh cña c¸c doanh nghiÖp sÏ lµ c¨n cø ®Ó nhµ
níc tÝnh thuÕ, tõ ®ã t¹o nguån thuÕ cho ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó bï ®¾p phÇn chi cña ng©n
s¸ch.
ChÝnh v× vËy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i b¶o qu¶n chÆt chÏ thµnh phÈm, cô thÓ lµ:
-VÒ mÆt sè lîng:Ph¶i qu¶n lý.gi¸m ®èc thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh thùc hiÖn
khèi lîng s¶n xuÊt, t×nh h×nh xuÊt- nhËp, tån, kho thµnh phÈm, ph¸t hiÖn kÞp thêi thõa
thiÕu s¶n phÈm, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p sö lý thÝch hîp, ph©n biÖt gi÷a lîng tån kho
cÇn thiÕt vµ trêng hîp hµng ho¸ tån ®äng n»m trong kho kh«ng tiªu thô ®îc tõ ®ã ®a ra
c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt thÝch hîp.
-VÒ mÆt chÊt lîng:Ph¶i lµm t«t c«ng t¸c kiÓm tra, ph©n cÊp s¶n phÈm vµ cã chÕ
®é b¶o qu¶n riªng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm,®Æc biÖt lµ nh÷ng lo¹i s¶n phÈm quý
hiÕm,dÔ h háng.KÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c mÆt hµng kÐm phÈm chÊt.cã ®îc nh vËy míi gi÷
®îc uy tÝn cñ doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.ngoµi ra,doanh nghiÖp cßn ph¶i thêng xuyªn
thay ®æi mÉu m·, kiªu d¸ng, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lù¬ng ®Ó kÝch thÝch nhu cÇu
tiªu dïng cña x· héi.
1.1.2 -TÝnh gi¸ thµnh
+Thµnh phÈm nhËp kho ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ.
Gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh víi tõng nguån nhËp,gi¸ thùc tÕ cña thµnh
phÈm nhËp kho bao gåm toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn
quÊ tr×nh s¶n xuÊt thµnh phÈm:
*Thµnh phÈm doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ t¹o ra ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh c«ng xëng thùc tÕ(gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ) bao gåm:chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ
NCTT,chi phÝ s¶n xuÊt chung.
*Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh thùc tÕ gia
c«ng gåm: chi phÝ NVLTT(®em gia c«ng), chi phÝ gia c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã
liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh gia c«ng.
*Hµng ho¸ mua vµo ®îc ®¸nh gÝa theo trÞ gi¸ mua(gi¸ vèn) thùc tÕ bao gåm:gi¸ mua
vµ chi phÝ mua.nÕu hµng ho¸ mua vµo ph¶i s¬ qua chÕ ®Ó b¸n th× tÝnh gi¸ vèn thùc
tõ(gåm c¶ chi phÝ gia c«ng, s¬ chÕ).
Do thµnh phÈm nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nªn gi¸ thùc tÕ
cña tõng lÇn hËp,tõng ®ît nhËp kh«ng hoµn toµn gièng nhau ë tõng thêi ®iÓm trong
k× h¹ch to¸n.§Ó tÝnh to¸n to¸n chÝnh x¸c gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho cã thÓ ¸p
dông c¸c ph¬ng ph¸p sau:
(a)-Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn.
Theo ph¬ng ph¸p nµy ,gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho
trong k× vµ ®¬n gi¸ thù tÕ b×nh qu©n.
Gi¸ thùc tÕ thµnh
Sè lîng thµnh phÈm
§¬n gi¸ thùc tÕ
PhÈm xuÊt kho
trong k×
§¬n gi¸ thùc tÕ
=
phÈm xuÊt kho
trong k×
Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm
tån kho ®Çu k×
*
+
b×nh qu©n
Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm
xuÊt kho trong k×
=
Sè lîng thµnh phÈm
+
Sè lîng thµnh phÈm
tån kho ®Çu k×
nhËp kho trong k×
(b)-Ph¬ng ph¸p nhËp tríc –xuÊt tríc.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®on gi¸ thù tÕ nhËp kho cña tõng
lÇn nhËp vµ gi¶ thiªt r»ng hµng nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng
xuÊt kho ®Ó tÝnh gÝa thù tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c:
TÝnh theo ®on gi¸ thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè
cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp sau.nh vËy gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho
cuèi k× ch×nh lµ gi¸ thù tÕ cña sè thµnh phÈm nhËp kho thuéc lÇn nhËp sau cïng.
(c)-Ph¬ng ph¸p nhËp sau-xuÊt tríc
Theo ph¬ng ph¸p nµy,hµng nµo nhËp kho sau th× xuÊt tríc.sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng
xuÊt kho thuéc lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®on gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn
nhËp tríc ®ã. Nh vËy,gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho cuèi k× lµ gÝa thùc tÕ thµnh phÈm
thuéc c¸c lÇn nhËp ®Çu k×.
(d)-ph¬ng ph¸p ®Ých danh.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý theo tõng l« hµng, doanh nghiÖp
c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ nhËp kho cña l« hµng xuÊt kho ®Ó tÝnh.
+§¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n.
Doanh ngiÖp cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng
hµng ngµy cña thµnh phÈm mét c¸ch æn ®Þnh. Gi¸ cã thÓ chän lµm gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸
thµnh kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ nhËp kho thèng nhÊt quy ®Þnh.cuèi k× x¸c ®Þnh gÝa thùc tÕ
thµnh phÈm nhËp kho.
Gi¸ thùc tÕ
=
Gi¸ h¹ch to¸n TP trong k×
Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm
tån kho ®Çu k×
§¬n gi¸ thùc tÕ
=
*HÖ sè gi¸ TP xuÊt kho
+
Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm
nhËp kho trong k×
Gi¸ h¹ch to¸n thµnh phÈm
tån ®Çu k×
+
GÝa h¹ch to¸n thµnh
phÈm nhËp trong k×
Thµnh phÈm trong kho cña doanh nghiÖp lu«n lu«n biÕn ®éng do nhiÒu nguyªn
nh©n.v× vËy,kÕ to¸n thµnh phÈm ph¶i theo dâi ,t×m hiÓu nguyªn nh©n lµm biÕn ®éng sè
thµnh phÈm trong kho tíi tõng lo¹i, tõng thø thµnh phÈm, ®ång thêi ph¶i lËp ®Çy ®ñ, kÞp
thêi,chÝnh x¸c c¸c chøng tõ nhËp-xuÊt kho thµnh phÈm ®óng nh quy ®Þnh.
C¸c chøng tõ nhËp- xuÊt kho thµnh phÈm lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh nhËp –xuÊt
kho thµnh phÈm ë kho vµ ë bé phËn KTTP ë phßng kÕ to¸n. bëi vËy,viÖc lu©n chuyÓn
chøng tõ nhËp xuÊt kho thµnh phÈm tõ khi ph¸t sinh qua thñ kho ®Õn phßng kÕ to¸n
theo mét tr×nh tù khoa häc.trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i thµnh phÈm, tæng
hîp sè liÖu ®ã ghi chÐp vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp
1.1.3 -KÕ to¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
Lµ ph¬ng ph¸p theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m vËt t, hµng ho¸ mét
c¸ch thêng xuyªn liªn tôc, ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghÞªp kinh
doanh s¶n xuÊt hay kinh doanh th¬ng m¹i,kinh doanh c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt kh¸c cã
gi¸ trÞ lín, kÜ thuËt cao.
(a)-chøng tõ ,tµi kho¶n sö dông.
Chøng tõ sö dông:PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÐu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi
bé….
Tµi kho¶n sö dông :Ttµi kho¶n 155, tµi kho¶n 157, tµi kho¶n 632.
Tµi kho¶n liªn quan:Tµi kho¶n154, tµi kho¶n 331, tµi kho¶n 111, tµi kho¶n 112.
Néi dung vµ kÕt cÊu cña c¸c lo¹i tµi kho¶n.
1-Tµi kho¶n 155: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c lo¹i thµnh
phÈm trong doanh nghiÖp.
Bªn nî:TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm t¨ng trong k× do :kiÓm kª thõa,nhËp kho
thµnh phÈm.
Bªn cã:TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm gi¶m trong k× do:xuÊt kho thµnh phÈm,®¸nh
gi¸ l¹i cã chªnh lÖch gi¶m.
Sè d nî: TrÞ gÝ vèn thù tÕ thµnh phÈm hiÖn cã.
2-Tµi kho¶n157: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm ®· göi b¸n ®¹i lý kÝ
göi,lao vô ,dÞch vô ®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng nhng ch ®îc kh¸ch hµng thanh to¸n
hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
Bªn nî: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm göi ®i b¸n kÝ göi cha ®îc chÊp nhËn thanh
to¸n, cha thanh to¸n
Bªn cã: TrÞ gÝ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm ®· ®îc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc thanh
to¸n.
TrÞ gi¸ vån thµnh phÈm kh¸ch hµng tr¶ laih hoÆc kh«ng chÊp nhËn.
Sè d nî:Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm ®· göi ®i hoÆc ®· thùc hiÖn cho
kh¸ch hµng nhng cha ®îc kh¸ch hµng thanh to¸n.
3-Tµi kho¶n 632: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n
trong k×
Bªn nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· tiªu thô. Ph¶n ¸nh sè thuÕ
gi¸ tri gia t¨ng kh«ng ®îc khÊu trõ cña hµng ho¸, dÞch vô.
Bªn cã: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thù tÕ cña hµng ho¸ ®· b¸n bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹o.kÕt
chuyÓn trÞ gi¸ vèn thù tÕ cña hµng ho¸, thµnh phÈm ®· tiªu thô trong k× ®Ó x¸c ®Þnh
kÕt qu¶
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d cuèi k×.
(b)-Ph¬ng ph¸p kÐ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu vÒ thµnh phÈm
S¬ ®å1- S¬ ®å h¹ch to¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
TK154
TK155
TK632
TK911
(1)
(2)
(7)
(3)
TK157
(5)
(6)
TK338
(4a)
TK138
(4b)
1:NhËp kho thµnh phÈm do DNSX ra thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn.
2:XuÊt kho thµnh phÈm giao cho kh¸ch hµng
3:TrÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt göi ®i b¸n ho¨ch xuÊt cho c¬ së nhËn b¸n ®¹i lý
4a:Ph¸t hiÖn thõa khi kiÓm kª.
4b:Ph¸t hiÖn thiÕu khi kiÓm kª.
5:S¶n phÈm s¶n xuÊt song kh«ng nhËp kho mµ giao b¸n hoÆc göi ®i b¸n ngay.
6:§èi víi thµnh phÈm, hµng ho¸, lao vô ,di¹ch vô ®· göi ®i b¸n, nay míi x¸c ®Þnh lµ
tieu thô.
7:KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
1.1.4 -KÕ to¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®inh k×.
Lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi thêng xuyªn liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña
c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸ mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu k× vµ cuèi k× chung trªn c¬
së kiÓn kª cuèi k×.Ph¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi c¸c doanh ngiÖp s¶n xuÊt cã quy
m« nhá. ChØ tiÕn hµnh mét lo¹i ho¹t ®éng hoÆc ë c¸c ®¬n vÞ kinh doanh c¸c mÆt hµng
cã gi¸ trÞ thÊp, mÆt hµng nhiÒu.
a- Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông.
Theo ph¬ng ph¸p nµy th× chøng tõ sö dông gièng nh ph¬ng ph¸pKKTX gåm:phiÕu
nhËp kho, phiÐu xuÊt kho…c¸c tµi kho¶n sö dông:TK155,TK157,TK632.
Néi dung cña TK155,157 dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµh phÈm tån
kho cuèi k×.
Bªn nî: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm hµng ho¸ tån kho cuèi k×
sang TK632.
Bªn cã:KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm hµng ho¸ tån kho ®Çu k× sang
TK611 vµ TK632.
Sè d nî:TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm,hµng ho¸ tån kho cuèi k× ë doanh nghiÖp
hoÆc sè thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· göi ®i b¸n.®· ®îc thùc hiÖn nhng cha ®îc thanh to¸n.
Néi dung cña TK632:Ph¶n ¸nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña c¸c lo¹i
thµnh phÈn trong doanh nghiÖp.
Bªn nî:§Çu k× kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho ®Çu k× sang tõ
TK155,157.
Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ cña thµnh phÈm hoµn thµnh trong k×.
S¬ ®å2: s¬ ®å h¹ch to¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p KK§K
(3)
TK155,157
TK632
TK911
(1)
(4)
TK631
(2)
1:§Çu k× kÕt chuyÓn trÞ gi¸ thù tÕ thµnh phÈm tån kho ®Çu k×.
2:Gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho, gi¸ trÞ lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh.
3:Cuèi k× c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thµnh phÈm t«ng kho.
4:X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cuèi k×.
1.2-Lý luËn chung vÒ tiªu thô thµnh phÈm
1.2.1-Kh¸i niÖm tiªu thô thµnh phÈm vµ tÇm quan trong cña ho¹t ®éng tiªu thô
hµnh phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
1.2.1.1-Kh¸i niÖm tiÖu thô thµnh phÈm.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng khi mµ c¸c doanh nghiÖp tù ho¹ch to¸n kinh doanh, tù
chÞu tr¸ch nhiªm vÒ mäi quyÕt ®Þnh cña m×nh th× tiªu thô hµng ho¸ cã nghÜa hÕt søc
quan träng ®èi víi sù sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp.C¸c-M¸c ®· kh¶ng ®Þnh lu th«ng
võa lµ tiÒn ®Ò võa lµ ®iÒu kiÖn võa lµ kÕt qu¶ kÕt qu¶ s¶n xuÊt.theo quan ®iÓm nµy th×
s¶n xuÊt vµ lu th«ng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau t¹o nªn mét chu tr×nh khÐp kÝn.c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i thùc hiÖn kh©u trung gian nèi liÒn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.qu¸ tr×nh nµy
bao gåm 2 kh©u mua vµ b¸n hµng ho¸ “T-H-T”tiªu thô hµng ho¸ lµ mét kh©u trong qu¸
tr×nh lu th«ng hµng ho¸ vµ lµ mét tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt..
Qu¸ tr×nh tiªu thô hay qu¸ tr×nh b¸n hµng ho¸ ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ
qu¸ tr×nh trao ®æi thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô,®øng trªn gãc ®é
lu©n chuyÓn vèn th× qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ
h×nh th¸i vËt chÊt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ(h×nh th¸i ban ®µu khi bíc vµo chi tr×nh sn¶ xuÊt
kinh doanh).qu¸ tr×n tiªu thô hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®· giao cho ngêi mua vµ ®· thu ®îc
tiÒn b¸n hµng ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n, h×nh thµnh kÕt qu¶ b¸n hµng kÕt
qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
Tiªu thô thµnh phÈm lµ giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.®Ó thùc hiÖn gi¸
trÞ s¶n phËm hµn ho¸ lao vô,dÞch vô doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn giao hµng ho¸ s¶n phÈm,
hoÆc cung cÊp lao vô, dÞch vô co kh¸ch hµng, ®îc kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn
thanh to¸n, qu¸ tr×nh nµy ®îc gäi lµ qu¸ tr×nh tiªu thô.
1.2.1.2 -TÇm quan träng cña ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm.
ViÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô gãp phÇn thóc ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn
vèn kinh doanh, tiÕt kiÖm vèn,n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, ®ång thêi nã gãp phÇn
tiÕt kiÖm c¸c chi phÝ qu¶n lý, b¶o qu¶n , b¶o ®¶m chÊt lîng s¶n phÈm. Tõ ®ã lµm gi¶m
gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n
viªn.
Bªn c¹nh ®ã, qua ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸ doanh nghiÖp sÏ n¾m b¾t ®îc thÞ hiÕu
ngêi tiªu dïng còng nh t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng nh»m x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña
doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ; t×m ra ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm cßn tån t¹i ®Ó
kh¾c phôc vµ khai th¸c ®îc nh÷ng lîi thÕ cña doanh nghiÖp ; nhËn biÕt ®îc thÞ trêng
tiÒm n¨ng cÇn khai th¸c vµ më réng...Tõ ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc
s¶n xuÊt kinh doanh, vµ tæ chøc ho¹t ®éng tiªu thô sao cho phï hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt.
Thùc hiÖn ho¹t ®éng, tiªu thô s¶n phÈm , hµng ho¸ nhanh chãng vµ kÞp thêi sÏ
gãp phÇn thóc ®Èy nhanh chãng vµ kÞp thêi sÏ gãp phÇn thóc ®Èy nhanh tèc ®é lu
chuyÓn vèn, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. §©y còng chÝnh
lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó doanh nghiÖp trÝch lËp c¸c quü , më réng ®Çu t vµo ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
1.2.2.- Môc ®Ých, ý nghÜa.
* môc ®Ých:
-Ph¶n ¸nh kÞp thêi chinh x¸c t×nh h×nh xu¸t b¸n thµnh phÈm,tÝnh chÝnh x¸c c¸c
kho¶n bÞ gi¶m trõ vµ thanh to¸n víi ng©n s¸ch c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép.
-TÝnh to¸n chÝnh x¸c c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªuthô thµnh phÈm.
-X¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm.
* ý nghÜa cña ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm.
§èi víi mçi doanh nghiÖp , viÖc tiªu thô s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò sèng cßn quyÕt ®Þnh
sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh.v× vËy viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n thêi ®iÓm tiªu thô cã ý
nghÜa rÊt quan träng. Cã tiªu thô ®îc s¶n phÈm th× doanh nghiÖp míi cã kh¶ n¨ng ®Ó bï
®¾p toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt(CPNVLTT,CPNCTT,CPSXC) vµ c¸c chi phÝ BH,CPBLDN,
®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn chu k× s¶n xuÊt míi.
Tiªu thô hµng ho¸ sÏ gãp phÇn t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn nãi riªng vµ hiÖu
qu¶ sö dông vèn nãi chung , ®Ó tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng , n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn, ®ång thêi gãp phÇn tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi.
1.2.3-C¸c ph¬ng thøc tiªu thô thµnh phÈm.
C¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ b¸n hµng theo nhiÒuph¬ng thøc kh¸c
nhau nh b¸n bu«n, b¸n lÎ hµng ho¸, kÝ göi,®¹i lý.trong mçi ph¬ng thøc b¸n hµng l¹i cã
thÓ thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau(trùc tiÕp, chuyÓn hµng, chí chÊp nhËn…).
1.2.3.1-Ph¬ng thøc b¸n bu«n.
B¸n bu«n hµng ho¸ lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i,c¸c
doanhnghiÖp s¶n xuÊt… ®Ó thùc hiÖn b¸n ra hoÆc ®Ó gia c«ng , chÕ biÕn b¸n ra..®Æc
®iÓm cña hµng ho¸ b¸n bu«n lµ hµng ho¸ vÉn n»m trong l×nh vùc lu th«ng,cha ®i vµo
tiªu dïng,do vËy gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ cha ®îc thùc hiÖn.hµng thêng ®îc b¸n theo l« hµng hoÆc b¸n víi sè lîng lín.gi¸ b¸n biÕn ®éng tuú thuéc vµo khèi lîng
hµng b¸n vµ ph¬ng thøc thanh to¸n.
Trong b¸n bu«n thêng bao gåm hai ph¬ng thøc:
(a) -Ph¬ng thøc b¸n bu«n hµng ho¸ qua kho.
Lµ ph¬ng thøc b¸n bu«n hµng ho¸ mµ trong ®ã, hµng b¸n ph¶i ®îc xuÊt tõ kho b¶o
qu¶n cña doanh nghiÖp.b¸n bu«n hµng ho¸ qua kho cã thÓ thùc hiÖn díi hai h×nh thøc.
+B¸n bu«n hµng ho¸ qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp.
Theo h×nh thøc nµy,bªn mua cö ®¹i diÖn ®Õn kho cña bªn b¸n ®Ó nhËn
hµng.doanh nghiÖp th¬ng m¹i xuÊt kho hµng ho¸,gioa tùc tiÕp cho ®¹i diÖn bªn mua,sau
khi ®¹i diÖn bªn mua nhËn ®ñ hµng, thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn nî,hµng ho¸ ®îc
x¸c ®Þnh lµ tieu thô.
+ B¸n bu«n hµng ho¸ qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng
Theo h×nh thøc nµy ,c¨n cø vµo hîp ®ång ®· kÝ kÕt hoÆc theo ®¬n ®Æt hµng,doanh
nghiÖp th¬ng m¹i xuÊt kho hµng ho¸, dïng ph¬ng tiÖn vËn t¶i cña m×nh hoÆc ®i thuª
ngoµi,chuyÓn hµng ®Õn kho cña bªn mua hoÆc mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã bªn mua quy ®Þnh
trong hîp ®ång.hµng ho¸ chuyÓn b¸n vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th¬ng
m¹i, chØ khi nµo ®îc bªn mua kiÓm nhËn, thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n, th× sè
hµng chuyÓn giao míi ®îc coi lµ tiªu thô.Ngêi b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®·
giao,chi phÝ vËn chuyÓn do doanh nghiÖp th¬ng m¹i chÞu hay bªn mua chÞu lµ do sù
th¶o thuËn tõ tríc gi÷a hai bªn.nÕu doanh nghiÖp th¬ng m¹i nµo chÞu chi phÝ vËn
chuyÓn,sÏ ®îc ghi vµo chi phÝ b¸n hµng.nÕu bªn mua chÞu chi phÝ vËn chuyÓn,sÏ ph¶i
thu tiÒn cña bªn mua.
(b)-Ph¬ng thøc b¸n bu«n hµng ho¸ vËn chuyÓn th¼ng.
Theo ph¬ng thøc nµy doanh nghiÖp th¬ng m¹i sau khi mua hµng,giao trùc tiÕp
cho ®¹i diÖn cña bªn mua, kh«ng ®a vÒ nhËp kho mµ chuyÓn b¸n th¼ng cho bªn
mua.Ph¬ng thøc nµy cã thÓ thùc hiÖn theo hai h×nh thøc:
+ B¸n bu«n hµng ho¸ vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc giao hang trùc tiÕp.
Theo ph¬ng thøc nµy ,doanh nghiÖp th¬ng m¹i sau khi mua hµng,giao trùc tiÕp cho
®¹i diÖn cña bªn mua t¹i kho ngêi b¸n,sau khi giao nhËn,®¹i diÖn bªn mua kÝ nhËn ®ñ
hµng,bªn mua ®· thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî, hµng ho¸ ®îc x¸c nhËn lµ
tiªu thô.
+B¸n bu«n hµng ho¸ vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng.
Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp th¬ng m¹i sau khi mua hµng, nhËn hµng
mua, dïng ph¬ng tiÖn vËn t¶i cña m×nh hoÆc thuª ngoµi vËn chuyÓn hµng ®Õn giao cho
bªn mua ë ®Þa ®iÓm ®· ®îc tho¶ thuËn.hµng ho¸ chuyÓn b¸n trong trêng hîp nµy vÉn
thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i,khi nhËn ®îc tiÒn cña bªn mua thanh
to¸n hoÆc giÊy b¸o cña bªn mua ®· nhËn ®îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n th× hµng
ho¸ chuyÓn ®i míi ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
1.2.3.2- Ph¬ng thøc b¸n lÎ:
B¸n lÎ hµng ho¸ lµ ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tieu ding hoÆc c¸c tæ
chøc kinh tÐ hoÆc c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ tËp thÓ mua vÒ mang tÝnh chÊt tiªu dung néi
bé.,b¸n hµng theo ph¬ng thøc nµy cã ®Æc ®iÓm lµ hµng ho¸ ®· ra khái lÜnh vùc lu
th«ngvµ ®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng,gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sñ dông cña hµng ho¸ ®· ®îc thùc
hiÖn,b¸n lÎ thêng b¸n ®¬n chiÕc hoÆc sè lîng nhá,gi¸ b¸n th«ng thêng æ ®Þnh
B¸n lÎ cã thÓ thùc hiÖn díi c¸c h×nh thøc sau:
(a)-H×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung:b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung lµ h×nh thøc b¸n
hµng mµ trong ®ã, t¸ch rêi nghiÖp vô thu tiÒn cña ngêi mua vµ nghiÖp vô giao hµng cho
ngêi mua, mçi quÇy hµng cã mét nh©n viªn thu tiÒn lµm nhiÖm vô tiÒn cña kh¸ch,viÕt
ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª cho kh¸ch ®Ó kh¸ch ®Õn nhËn hµng ë quÇy hµng do nh©n viªn b¸n
hµng giao.hÕt ca(hoÆc hÕt ngµy)b¸n hµng,nh©n viªn b¸n hµng c¨n cø vµo hãa ®¬n vµ
tÝch kª giao hµng cho kh¸ch hoÆc kiÓm kª hµng ho¸ tån quÇy ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng hµng
®· b¸n trong ngµy, trong ca vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng, nh©n viªn thu tiÒ lµm giÊy nép tiÒn
vµ nép tiÒn b¸n hµng cho thñ quü.
(b)-H×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp.
Theo h×nh thøc nµy nh©n viªn b¸n hµng trùc tiÕp thu tiÒn cña kh¸ch vµ giao hµng cho
kh¸ch,hÕt ca, hÕt ngµy b¸n hµng, nh©n viªn b¸n hµng lµm giÊy nép tiÒn vµ nép tiÒn cho
thñ quü.®ång thêi,kiÓm kª hµng ho¸ tån quÇy ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng hµng ho¸ ®· b¸n
trong ca trong ngµy vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng.
(c)-H×nh thøc b¸n lÎ tù phôc vô(tù chän).
Theo h×nh thøc nµy kh¸ch hµng tù chon lÊy hµng ho¸, mang ®Õn bµn tiÒn vµ thanh
to¸n tiÒn hµng,nh©nviªnthu tiÒn kiÓn hµng, tÝnh tiÒn lËp h¸o ®¬n b¸ hµng vµ thu tiÒn cña
kh¸ch hµng, nh©n viªn kh¸ch hµng cã tr¸ch nhiÖm híng dÉn kh¸ch hµng vµ b¶o qu¶n
hµng ho¸ ë quÇy do m×nh phô tr¸ch.
(d )- H×nh thøc b¸n hµng tù ®éng.
B¸n hµng tù ®éng lµ h×nh thøc b¸n lÎ hµng ho¸ mµ trong ®ã,c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i sö dôngc¸c m¸y b¸n hµng tù ®éng chuyªn dïng cho mét hoÆc mét vµi lo¹i
hµng ho¸ nµo ®ã ®Ætë c¸c n¬i c«ng céng. Kh¸ch hµng sau khi mua bá tiÒn vµo m¸y,
m¸y sÏ tù ®éng ®Èy hµng ra cho ngêi mua.
1.2.3.3- Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp.
Theo h×nh thøc nµy, ngêi mua ®îc tr¶ tiÒn mua hµng thµnh nhiÒu lÇn.doanh nghiÖp
th¬ng m¹i ,ngoµi sè tiÒn thu theo gi¸ b¸n th«ng thêng cßn thu thªm ngêi mua mét
kho¶n l·i do tr¶ chËm vÒ thùc chÊt, ngêi b¸n chØ mÊt quyÒn së h÷u khi ngêi mua thanh
to¸n hÕt tiÒn hµng, tuy nhiªn vÒ mÆt h¹ch to¸n khi giao hµng cho ngêi mua, hµng ho¸
b¸n tr¶ gãp ®îc coi lµ tiªu thô,bªn b¸n ghi nhËn doanh thu.
1.2.3.4- Ph¬ng thøc b¸n hµng th«ng qua ®¹i lý
Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ trong ®ã doanh nghiÖp th¬ng m¹i giao hµng cho c¬ së
®¹i lý, kÝ giöi ®Ó cho c¸c c¬ së nµy trùc tiÕp b¸n hµng.
Bªn nhËn lµm ®¹i lý ,ký giöi sÏ trùc tiÕp b¸n hµng, thanh to¸n tiÒn hµng vµ ®îc hëng
hoa hång ®¹i lý b¸n. Sè chuyÓn giao cho c¸c c¬ së ®¹i lý ,kÝ giöi vÉn thuéc quyÒn së
h÷u cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i cho ®Õn khi doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®îc c¬ së ®¹i
lÝ,ký giöi thanh to¸n tiÒn hay chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc th«ng b¸o vÒ sè hµng ®· b¸n ®îcm doanh nghiÖp míi mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy.
1.2.3.5- Ph¬ng thøc b¸n hµng theo hîp ®ång th¬ng m¹i.
Theo ph¬ng thøc nµy bªn b¸n chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm ghi trong
hîp ®ång. Sè hµng chuyÓn ®i nµy vÉn thuéc quyÒn s h÷u cña doanh nghiÖp. Khi ®îc ngêi mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vÒ sè hµng chuyÓn giao(mét ph©ng hay
toµn bé) th× sè hµng ch¸p nhËn nµy míi ®îc coi lµ tiªu thô.
1.2.3.6- Ph¬ng thøc b¸n hµng theo h×nh thøc hµng ®æi hµng.
-Lµ ph¬ng thøc tiªu thô mµ trong ®ã ngêi b¸n ®em s¶n phÈm vËt t,hµng ho¸ cña
m×nh ®ª ®æi lÊy hµng ho¸ cña ngêi mua, gi¸ trao ®æi lµ gi¸ b¸n cña vËt t hµng ho¸ ®ã
trªn thÞ trêng.
1.2.4- C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n
1.2.4.1 -Thanh to¸n b»ng tiÒn
-Ngêi mua thanh to¸n trùc tiÕp víingêi b¸n b»ng tiÒn mÆt,trong trêng hîp nµy viÖc
giao hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng ®îc thùc hiÖn ë cïng mét thêi ®iÓm vµ ngay t¹i xÝ
nghiÖp, do vËy viÖc tiªu thô thµnh phÈm ®îc hoµn tÊt ngay khi giao hµng vµ nh¹n tiÒn.
1.2.3.2- Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt
-Ngêi mua thanh to¸n b»ng chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng.Sec ..
Thanh to¸n chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng víi ®iÒu kiÖn ngêi mua cã quyÒn tõ chèi
kh«ng thanh to¸n mét phÇn hoÆc toµn bé gi¸ trÞ hµng mua, do khèi lîng hµng göi ®Õn
cho ngêi mua kh«ng phï hîp vÒ chÊt lîng vµ quy c¸ch.
1.3-H¹ch to¸n nghiÖp vô x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô
1.3.1-Gi¸ vèn hµng b¸n
Gi¸ vèn hµng b¸n lµ trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú.
Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i, trÞ gi¸ vèn hµng b¸n trong kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc
sau:
TrÞ gi¸
TrÞ gi¸ vèn
Chi phÝ b¸n hµng vµ
vèn hµng = hµng xuÊt kho + chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
®· b¸n
®· b¸n
ph©n bæ cho hµng ®· b¸n
TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n bao gåm trÞ gi¸ mua thùc tÕ vµ chi phÝ mua cña
sè hµng ®· xuÊt kho. Víi:
Gi¸ mua
Gi¸ ph¶i tr¶
ThuÕ nhËp khÈu,
hµng xuÊt b¸n = tr¶ cho ngêi b¸n + ThuÕ TT§B( nÕu cã)
C¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn quan
Kho¶n hao hôt trong
Chi phÝ thu mua
®Õn qu¸ tr×nh mua hµng(chi
®Þnh møc ph¸t sinh
hµng ho¸ ph©n bæ = phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, tiÒn + trong qu¸ tr×nh thu mua
cho hµng b¸n ra
thuª kho , bÕn b·i...)
hµng ho¸
1.3.1.1-TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n
-TK 632 dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, thµnh phÈn, lao vô dÞch vô xuÊt b¸n
trong k×. gi¸ vèn hµng b¸n cã thÓ lµ gi¸ thµnh c«ng xëng thùuc tÕ cña s¶n phÈm xuÊt
b¸n hay thùc tÕ cña lao vô, dÞch vô cung cÊp hoÆc trÞ gi¸ mua trùc tÕ cña hµng ho¸ tiªu
thô.
*Tµi kho¶n sö dông:TK 632-gi¸ vèn hµng b¸n.
KÕt cÊu:
(a)-Doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª thêng xuyªn:
Bªn nî: TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô, ®· cung cÊp theo ho¸
®¬n.
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong k× vµo tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
TK632 cuèi k× kh«ng cã sè d.
(b)-Doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k×.
Bªn nî: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho b¸n trong k×(víi ®¬n vÞ kinh doanh vËt t hµng
ho¸).
-TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho ®Çu k× vµ s¶n xuÊt trong k×, gi¸ trÞ lao vô, dÞch vô
®· hoµn thµnh trong k×( víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô)
Bªn cã:
-TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n nhng cha ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
-Gia trÞ thµnh phÈm tån kho cuèi k×(víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô).
-KÕt chuyÓn trÞ gi¸ v«n cña hµng ®· tiªut hô trong k× vµo TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi
kho¶n TK632 cuèi k× kh«ng cã sè d.
*Tr×nh tù h¹ch to¸n
(a)Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
-Khi xuÊt hµng ho¸,thµnh phÈm ®i tiªu thô.
Nî TK632:GÝa vèn hµng b¸n
Cã TK 155: Thµnh phÈm
Cã TK 156: -Hµng ho¸
Trêng hîp s¶n phÈm ,lao vô ,dÞch vô, s¶n xuÊt xong kh«ng qua nh©p kho,®em tiªu thô
ngay.
Nî TK632:GÝa vèn hµng b¸n.
Cã TK154:S¶n phÈm dë dang.
Trêng hîp s¶n phÈm, hµng ho¸,lao vô, dÞch vô ®· göi ®i b¸n,nay míi ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu
thô
Nî TK 632-gi¸ vèn hµng b¸n
Cí TK 158:-Hµng göi b¸n.
KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n(s¶n phÈm ,hµng b¸n,lao vô, dÞch vô) vµobªn Nî TK
911”X¸c ®Þnh kÕt qu¶”.
Nî TK 911-X¸c ®Þnh kÕt qu¶
Cã TK632-gi¸ vèn hµng b¸n.
(b)-Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k×
§èi víi kinh doanh th¬ng nghiÖp :
-Cuèi kú, x¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n , ghi :
Nî KT 632 – gi¸ vèn hµng ho¸
Cã KT 611 –Mua hµng
-Gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n, nhng cha x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô, ghi :
Nî KT 158 – Hµng göi b¸n
Cã KT 632 – Vèn hµng b¸n
-Cuèi kú kÕt chuyÓn hµng b¸n ®· tiªu thô vµo TK911 “x¸c ®Þnh kÕt qu¶ “
Nî TK 911 – X¸c ®Þnh kÕt qu¶
Cã TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n
§èi víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô :
KÕt chuyÓn thµnh phÈm tån kho ®Çu k× vµo bªn Nî TK 632”gi¸ vèn hµng b¸n”
Nî TK 632-GÝa vèn hµng b¸n
Cã TK 155-Thµnh phÈm.
-Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho, gi¸ thµnh lao vô ,dÞch vô ®· hoµn thµnh
Nî TK 632-GÝa vèn hµng b¸n
Cã TK 631-gi¸ thµnh s¶n xuÊt
-Cuèi k× x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm tån kho cuèi k×.
Nî TK 155-GÝa thµnh
Cã TK 632-GÝa vèn hµng b¸n.
-Cuèi k×,x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô dÞch vô ®· xuÊt b¸n nhng chua x¸c ®Þnh lµ
tiªu thô,
Nî TK 158-Thµnh phÈm
Cã TK 632-GÝa vèn hµng b¸n.
-Gi¸ trÞ s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®· göi b¸n,nay míi x¸c ®nhj lµ tiªu thô
Nî TK 632-GÝa vèn hµng b¸n
Cã TK 158-Hµng göi ®i b¸n
-Cuèi k× , kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh tiªu thô
Nî TK 911-X¸c ®Þnh kÕt qu¶
Cã TK 632 –gi¸ vèn hµng b¸n
1.3.1.2-KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng.
Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan
®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm,hang ho¸, lao vô, dÞch trong k× nh:chi phÝ nh©n viªn
b¸n hµng,chÝ phÝ qu¶ng c¸o tiÕp thÞ.
*Tµi kho¶n s dông.TK641-chi phÝ b¸n hµng(CPBH).
KÕt cÊu TK641:
Nî
TK641
Cã
-Chi phÝ b¸n hµng ph¸t -kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ b¸n hµng
sinh trong k×
cho sè s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô
o
vµo bªn nîTk 911’x¸c ®Þnh kÕt qu¶
TK 641 gåm cã c¸c tµi kho¶n cÊp 2 sau:
-TK6411- chi phÝ nh©n viªn.
-TK6412-chi phÝ vËt liÖu bao b×.
-TK6413-chi phÝ DC,®å dïng.
-TK6414-chi phÝ khÊu hoa TSC§.
-TK6415-chi phÝ b¶o hµnh.
-TK6417-chi phÝ dich vô mua ngoµi.
-TK6418-chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
S¬ ®å-3 :Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
TK334,338
Chi phÝ nh©n viªn
TK641
TK111,112,152
C¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng
TK214
Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK142
Chi phÝ ph¶i tr¶, tr¶ tríc
TK911
TK152,153
Chi phÝ vËt liÖu,dông cô
TK214,331
TK335
CPsöa ch÷a TSC§ TÝnh tríc CP
thùc tÕ ph¸t sÝnh söa ch÷a TSC§
TK142
CP chê k/c
k/c vµo k× sau
TK111,112,331
K/c chi phÝ b¸n hµng
CP mua ngoµi vµcp kh¸c =tiÒn
Tænggi¸
TK3331(33311)
thanh to¸n
ThuÕ GTGT ph¶i nép
1.3.1.3-KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ cho viÖc qu¶n lý kinh
doanh,qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¶ doanh
nghiÖp.
. Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý : Lµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ban gi¸m ®èc vµ nh©n viªn
qu¶n lý ë c¸c phßng ban cña doanh nghiÖp, bao gåm tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n
phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng cïng c¸c kho¶n kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o
hiÓm y tÕ theo sè tiÒn l¬ng trªn.
.Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý : Lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý doanh
nghiÖp nh v©n phßng phÈm, chi phÝ vËt liÖu ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô qu¶n
lý...
.Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng : Lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ c«ng cô , dông cô, ®å dïng
phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp.
.Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : Lµ c¸c kho¶n chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
sö dông chung cho toµn doanh nghiÖp.
.ThuÕ , phÝ, lÖ phÝ : Lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ thuÕ, phÝ , lÖ phÝ nh thuÕ m«n bµi, thÕ
nhµ ®Êt, phÝ giao th«ng, cÇu ®êng, bÕn b·i, lÖ phÝ chøng th...
.Chi phÝ dù phßng : Lµ c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, dù phßng ph¶i
thu khã ®ßi, tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý knh doanh cña doanh nghiÖp.
.Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : Lµ c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho
qu¶n lý nh chi phÝ thuª ngoµi söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i.
.Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn : Lµ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¶n lý ngoµi c¸c
kho¶n ®· kÓ trªn nh chi phÝ héi nghÞ , chi phÝ tiÕp kh¸ch, chi phÝ d©n qu©n tù vÖ...
*tµi kho¶n sö dông: TK642-”chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp” ®Ó tËp hîp vµ kÕt
chuyÓn c¸c chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n ls hµnh chÝnh vµ c¸c chi phÝ chung kh¸c
liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
KÕt cÊu cña TK642:
Nî TK642
Cã
_C¸c chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp ph¸t sinh trong k×
kÕt chuyÓn vµo TK911
_c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ
QLDN vµ sè chi phÝ QLDN®îc
TK 642 gåm c¸c TK cÊp 2 sau:
-TK6421-chi phÝ nh©n viªn quan lý.
-TK6422-chi phÝ vËt liÖu qu¶n lÝ.
-TK6423-chi phÝ ®å dung v¨n phßng
-TK6424-chi phÝ khÊu hao TSC§
-TK6425-thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ.
-TK6426-chi phÝ dù phßng
-TK6427-chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
-TK6428-chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
S¬ ®å-4 :Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
TK334,338
TK642
TK111,112,152
Chi phi nh©n viªn qu¶n lý
TK214
Chi phÝ khÊu hao TSC§
C¸c kho¶n gi¶m CPQLDN
TK142,335
Chi phÝ ph¶i tr¶ ,tr¶ tríc
TK152,153
Chi phÝ vËt liÖu,dông cô
TK333
ThuÕ,phÝ,lÖ phÝ ph¶i nép
TK139,159
TrÝch lËp dù phßng ph¶i
thu khã ®ßi vµ dù phßng
gi¶m gi¸ hµng tån kho
TK911
TK142
Chi phÝ chê k/c
K/c vµo
k× sau
KÕt chuyÓn CPQLDN
TK111,112
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
vµ chÝ phÝ b»ng tiÒn kh¸c TK3331(33311)
ThuÕ GTGT ph¶i nép
1.3.2 -KÕ to¸n doanh thu vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
Doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc b¸n hµng ho¸, thµnh
phÈm, cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng.doanh thub¸n hµng ®îc ph©n biÖt riªng
cho tõng lo¹i nh doanh thu b¸n hµng ho¸,doanh tuh b¸n thµnh phÈm,doanh thu cung cÊp
dÞch vô…ngoµi ra, ngêi ta cßn ph©n biÖt doanh thu b¸n hµng néi bé vµ doanh thu b¸n
hµng ngoµi.
- Xem thêm -