Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tổ chức công tác kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm tại công ty cơ khí qu...

Tài liệu Tổ chức công tác kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm tại công ty cơ khí quang trung

.DOC
60
165
104

Mô tả:

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn lêi më ®Çu §Ó hoµ nhËp víi xu thÕ thêi ®¹i, víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng bíc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c theo c¬ chÕ thÞ trêng, theo ®Þnh híng XHCN. M« h×nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· t¹o cho mçi doanh nhiÖp sù n¨ng ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ c¹nh tranh lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu x¶y ra. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngoµi viÖc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× ph¶i chñ ®éng t×m biÖn ph¸p c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao chÊt lîng, t¨ng s¶n lîng gi¶m thiÓu chi phÝ, gi¸ thµnh, më réng thÞ trêng, chän kªnh ph©n phèi víi môc ®Ých tiªn thô s¶n phÈm vµ thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a. V× vËy, s¶n xuÊt ra s¶n phÈm vµ tiªu thô ®îc s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò v« cïng quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Chóng ph¶i lu«n g¾n liÒn víi nhau mét c¸ch chÆt chÏ, thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn. Qua ®ã ®¸nh gi¸ ®îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Dùa vµo ®ã chñ doanh nghiÖp cã thÓ t×m ra c¸c biÖn ph¸p tèi u ®¶m b¶o duy tr× sù c©n ®èi thêng xuyªn, nhÞp nhµng c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ cña c«ng ty víi sù gióp ®ì cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, c¸c CBCNV phßng TCKT, sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Minh Ph¬ng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n, em ®· lùa chän ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp lµ “ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung “. Trong ph¹m vi cña b¶n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy, em xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt cña c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty, vµ xin ®îc nªu lªn mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn thªm mét bíc c«ng t¸c kÕ tãan thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm gãp phÇn vµo sù qu¶n lý ngµy cµng tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban l·nh ®¹o c«ng ty, CBCNV phßng TCKT, thÇy gi¸o NguyÔn Minh Ph¬ng ®· gióp em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Ch¬ng 3: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty C¬ KhÝ Quang Trung. Víi kiÕn thøc vµ thêi gian cßn h¹n chÕ, mÆc dï rÊt cè g¾ng nhng cuèn chuyªn ®Ò tèt nghiÖp vÉn kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« c¸c chó trong phßng TCKT ®Ó cuèn chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2 Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 3 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn Ch¬ng 1 nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty c¬ khÝ quang trung 1.1. ý nghÜa cña thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng: §¸nh dÊu bíc thay ®æi c¨n b¶n cña nÒn kinh tÕ níc ta, n¨m 1986 nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, c¸c mèi quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn, víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®· t¹o sù b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp tríc ph¸p luËt. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tríc ®©y trong thêi kú bao cÊp, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu chó träng ®Õn kh©u s¶n xuÊt theo ®óng chØ tiªu mµ nhµ níc giao, th× trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng chØ cã kh©u s¶n xuÊt mµ c¶ kh©u tiªu thô s¶n phÈm, kh©u nµy sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp. Do vËy, vÊn ®Ò “tiªu thô” trë thµnh mét nhiÖm vô quan träng ®èi víi b¶n th©n mçi doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung. XÐt trªn gãc ®é lu©n chuyÓn vèn th× kh©u tiªu thô s¶n phÈm lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vèn tõ h×nh th¸i vËt chÊt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ. Ta cã thÓ xÐt ®Õn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n b»ng s¬ ®å sau: - §TL§ T - H : - TLL§ ... SX ... H’ – T’ - SL§ Qu¸ tr×nh nµy b¾t ®Çu tõ nh÷ng ®ång vèn ban ®Çu ®îc dïng ®Ó mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lóc nµy ®ång vèn ®îc chuyÓn ho¸ thµnh h×nh th¸i vËt chÊt, tiÕp ®Õn qua giai ®o¹n s¶n xuÊt t¹o ra thµnh s¶n phÈm, hµng ho¸ sau ®ã mang ®i tiªu thô, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy lµ thu ®îc tiÒn vÒ. Lóc nµy l¹i trë l¹i h×nh th¸i gi¸ trÞ ban ®Çu, nhng T’>T ®ã lµ môc tiªu mµ bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng ph¶i ®Æt ra. §èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× kh©u tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ - s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm lµ giai ®o¹n cuèi cïng kÕt thóc mét chu kú s¶n xuÊt vµ më ®Çu cho mét chu kú s¶n xuÊt tiÕp theo. Chu kú s¶n xuÊt tiÕp theo sÏ lµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña chu kú tríc. ChØ cã kh©u tiªu thô míi gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn vµ liªn tôc. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 4 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 1.1.1. Kh¸i niÖm thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý thµnh phÈm: S¶n phÈm nãi chung mµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®Òu lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh chóng ta ®· biÕt s¶n phÈm hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm: thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm vµ lao vô - dÞch vô, trong ®ã thµnh phÈm chiÕm phÇn lín. - Thµnh phÈm: lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc gia c«ng chÕ biÕn xong ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã, ®· ®îc kiÓm tra ®îc x¸c nhËn phï hîp víi tiªu chuÈn chÊt lîng qui ®Þnh. Cã thÓ nãi thµnh phÈm lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt. - B¸n thµnh phÈm: lµ nh÷ng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp chÕ t¹o ®· hoµn thµnh mét bíc hoÆc mét sè bíc c«ng nghÖ chÕ t¹o, cha qua giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, nhng do yªu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu thô, nã ®îc nhËp kho thµnh phÈm vµ khi b¸n cho kh¸ch hµng, b¸n thµnh phÈm còng cã ý nghÜa nh thµnh phÈm. Gi÷a thµnh phÈm vµ s¶n phÈm cã ph¹m vi giíi h¹n kh¸c nhau, thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt g¾n víi quy tr×nh c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp, cßn s¶n phÈm chØ nãi ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh x¶n xuÊt chÕ ra nã, s¶n phÈm cã thÓ gåm: thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm. ViÖc ph©n ®Þnh thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm chÝnh x¸c sÏ gióp doanh nghiÖp trong c«ng t¸c h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh. BÊt cø lo¹i thµnh phÈm nµo còng biÓu hiÖn trªn hai mÆt: sè lîng vµ chÊt lîng. Sè lîng cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng ®¬n vÞ ®o lêng nh kg, m, bé ... cßn chÊt lîng cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ % tèt, xÊu hoÆc phÈm cÊp, thø cÊp ... S¶n xuÊt ra s¶n phÈm, hµng ho¸ lµ nhiÖm vô quan träng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ ngµy cµng ®ßi hái sù chuyªn m«n ho¸ - ®a d¹ng ho¸ cao s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm, nÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm th× kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn b¶n th©n doanh nghiÖp nãi riªng mµ cßn trùc tiÕp ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ kinh tÕ kh¸c. MÆt kh¸c, trong mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, khèi lîng thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh trong tõng thêi kú lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tû träng cung øng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ c¨n cø ®Ó chøng minh r»ng doanh nghiÖp cã hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hay kh«ng hoµn thµnh ë møc ®é nµo. §ång thêi qua ®ã chóng Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 5 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn ta ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh ®Õn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong néi bé doanh nghiÖp. Còng nh c¸c ®èi tîng kh¸c cã liªn quan. Thµnh phÈm lµ thµnh qu¶ lao ®éng s¸ng t¹o cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, ®ång thêi còng lµ tµi s¶n XHCN cÇn ph¶i ®îc b¶o vÖ an toµn. V× vËy ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ thµnh phÈm doanh nghiÖp cÇn lµm tèt hai mÆt sau: - VÒ mÆt sè lîng: Ph¶i thêng xuyªn ph¶n ¶nh gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho thµnh phÈm, ph¸t hiÖn kÞp thêi hµng ho¸ ø ®äng tån kho ®Ó t×m ra biÖn ph¸p tiªu thô nhanh chãng. - VÒ mÆt chÊt lîng: §Ó duy tr× - ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ ®ßi hái søc c¹nh tranh ngµy cµng cao th× ®iÒu cèt lâi cña mçi doanh nghiÖp lµ ch÷ “TÝn” trªn thÞ trêng. Do vËy mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra, ph©n cÊp chÊt lîng s¶n phÈm vµ cã chÕ ®é b¶o qu¶n riªng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm yªu cÇu chÊt lîng cao, dÔ h háng kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c mÆt hµng kÐm phÈm chÊt, l¹c hËu, lçi thêi lo¹i ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 1.1.2. Tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý: Tiªu thô thµnh phÈm hay cßn gäi lµ b¸n hµng, lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸, th«ng qua tiªu thô, hµng ho¸ sÏ chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ kÕt thóc mét vßng chu chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, tiªu thô s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Th«ng qua tiªu thô thµnh phÈm doanh nghiÖp míi bï ®¾p ®îc chi phÝ s¶n xuÊt ®· bá ra nh: CPNVL, CPNC, CPSXC, chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt gåm chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. §Ó tiÕp tôc thùc hiÖn chu kú s¶n xuÊt míi, ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô sÏ gãp phÇn t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, tiÕt kiÖm vèn cho doanh nghiÖp, qua ®ã nãi lªn ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. §èi víi c¸c b¹n hµng cña doanh nghiÖp, viÖc cung cÊp s¶n phÈm kÞp thêi, ®óng quy c¸ch phÈm chÊt, ®óng sè lîng theo yªu cÇu sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi÷ ch÷ “TÝn” vµ thu ®îc lîi nhuËn. Do ®ã viÖc qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng. §Ó qu¶n lý tèt kh©u tiªu thô cÇn ph¶i tæ chøc theo dâi, ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc chÆt chÏ qu¸ tr×nh tiªu thô, ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô, gi¸ b¸n, ph¬ng thøc thanh to¸n theo ®óng hîp ®ång ®· ký kÕt vµ thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 6 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hiÖn nay, ngoµi viÖc hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch tiªu thô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt, c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c më réng - nghiªn cøu thÞ trêng, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thay ®æi thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm mét c¸ch khoa häc - hîp lý theo ®óng qui ®Þnh chÕ ®é vµ chuÈn mùc cña Bé Tµi chÝnh. 1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: 1.2.1. Vai trß cña kÕ to¸n thµnh phÈm - tiªu thô thµnh phÈm: C¸c th«ng tin kÕ to¸n cã vai trß rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kh«ng nh÷ng cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp biÕt ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp vÒ ®êng híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp mµ cßn cung cÊp th«ng tin cho c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng cña nhµ níc vµ bªn thø 3 ( nhµ ®Çu t, ng©n hµng, doanh nghiÖp kh¸c...) Mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt ph¸t triÓn, h¹n chÕ ®îc sù thÊt tho¸t thµnh phÈm, ph¸t hiÖn ra nh÷ng thµnh phÈm chËm lu©n chuyÓn ®Ó tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp víi chñ doanh nghiÖp ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn. Sè liÖu mµ kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô cung cÊp sÏ gióp cho: * Chñ doanh nghiÖp: ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, gi¸ thµnh vµ lîi nhuËn thu ®îc, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng thiÕu sãt, mÊt c©n ®èi cña tõng kh©u trong qu¸ tr×nh lËp vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch. * C¬ quan nhµ níc: Cã thÓ kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p vÒ kinh tÕ tµi chÝnh nãi chung vµ thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc, nghÜa vô tµi chÝnh ®èi víi c¸c bªn cã quan hÖ kinh tÕ nãi riªng. * Bªn thø 3 gåm: Chñ ®Çu t ng©n hµng sÏ biÕt ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c mÆt hµng cña Doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã hä cã thÓ lùa chän quyÕt ®Þnh ®Çu t, cho vay hoÆc cã quan hÖ hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp. 1.2.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý thµnh phÈm vµ tiªu thô s¶n phÈm. Gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, hç trî vµ thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn. NÕu s¶n xuÊt kh«ng theo kÞp tiÕn ®é th× tÊt yÕu sÏ kÐo theo kÕ ho¹ch tiªu thô kh«ng thùc hiÖn ®îc. Ngîc l¹i, nÕu s¶n xuÊt ®îc s¶n phÈm chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹ sÏ gióp cho kh©u tiªu thô ®îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 7 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn Tæ chøc mét c¸ch khoa häc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm rÊt cÇn thiÕt sÏ gióp cho viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh thu tiªu thô, kÕt qu¶ tiªu thô. MÆt kh¸c, cßn cung cÊp kÞp thêi sè liÖu kÕ to¸n cho c¸c bé phËn kÕ to¸n kh¸c cho c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy vai trß cña kÕ to¸n ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô cÇn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nhiÖm vô sau: - Ph¶n ¶nh, gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng vµ chñng lo¹i. - Ph¶n ¶nh, gi¸m ®èc t×nh h×nh tån kho thµnh phÈm, t×nh h×nh b¶o qu¶n kho thµnh phÈm. - Ph¶n ¶nh gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô tÝnh to¸n, ph©n bæ chÝnh x¸c c¸c chi phÝ cho s¶n phÈm tiªu thô, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n doanh thu, t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng, thanh to¸n víi ng©n s¸ch vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. - Ph©n tÝch, lËp b¸o c¸o vÒ gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸, b¸o c¸o t×nh h×nh tiªu thô mét c¸ch ®óng ®¾n, kÞp thêi. 1.3. Néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.3.1. Nguyªn t¾c tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, thµnh phÈm thêng rÊt ®a d¹ng , mçi doanh nghiÖp cã thÓ s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng vµ trong mçi mÆt hµng nµy l¹i ®îc ph©n chia thµnh s¶n phÈm chñ yÕu vµ s¶n phÈm thø yÕu, chÝnh phÈm vµ thø phÈm lo¹i 1, lo¹i 2... V× vËy, tæ chøc mét c¸ch khoa häc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Do ®ã, ®Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chÆt chÏ thµnh phÈm, c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm ph¶i ®îc tæ chøc theo c¸c nguyªn t¾c sau: + Ph¶i tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm theo tõng lo¹i, tõng thø ®¬n vÞ s¶n xuÊt theo ®óng sè lîng vµ chÊt lîng cña s¶n phÈm. + Ph¶i cã sù ph©n c«ng vµ kÕt hîp c«ng t¸c trong viÖc ghi chÐp kÕ to¸n thµnh phÈm gi÷a phßng kÕ to¸n víi nh©n viªn h¹ch to¸n ph©n xëng, gi÷a kÕ to¸n thµnh phÈm víi thñ kho thµnh phÈm, ®¶m b¶o cho sè liÖu kÕ to¸n thµnh phÈm ®îc chÝnh x¸c, kÞp thêi phôc vô cho viÖc qu¶n lý thµnh phÈm chÆt chÏ. + Thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt khi h¹ch to¸n nhËp - xuÊt kho ph¶i ghi theo gi¸ thµnh thùc tÕ. Thµnh phÈm trong kho doanh nghiÖp lu«n biÕn ®éng do nhiÒu nguyªn nh©n: nhËp kho thµnh phÈm khi s¶n xuÊt xong, do mua bªn ngoµi cña c¸c ®¬n vÞ hoÆc xuÊt kho thµnh phÈm ®em tiªu thô xuÊt cho c¸c bé phËn s¶n xuÊt tiÕp. V× vËy, cÇn tæ chøc c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu thËt khoa häc hîp lý, ®óng víi nh÷ng quy ®Þnh ®· ghi trong chÕ ®é Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 8 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn chøng tõ vµ sæ kÕ to¸n còng nh nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ trong chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu. 1.3.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh phÈm §¸nh gi¸ thµnh phÈm lµ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ thµnh phÈm theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh, ®ã lµ: nguyªn t¾c gi¸ phÝ, nguyªn t¾c nhÊt qu¸n, nguyªn t¾c thËn träng. VÒ nguyªn t¾c thµnh phÈm ph¶i ®îc ph¶n ¸nh theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ. §ã lµ ph¬ng ph¸p: §¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ ®èi víi thµnh phÈm nhËp kho. Gi¸ thùc tÕ: lµ lo¹i gi¸ ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së chøng tõ hîp lÖ, tuú theo tõng nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau: - Thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh, c«ng xëng thùc tÕ ( Zsx thùc tÕ). Zsx = CPNVLTT + CPNCTT + CPSXC - Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh thùc tÕ gia c«ng. Ztt gia c«ng = CPNVLTT + CP thuª gia c«ng + CP kh¸c ( CP vËn chuyÓn...) Ta xÐt c¸c trêng hîp sau: - Trêng hîp mua ngoµi: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho sÏ bao gåm kho¶n gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n ( bao gåm c¶ thuÕ) + chi phÝ mua thùc tÕ ( CP vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n...) - c¸c kho¶n gi¶m gi¸ (nÕu cã). - Trêng hîp do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho = trÞ gi¸ vèn thùc tÕ xuÊt gia c«ng chÕ biÕn + chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn. - Trêng hîp thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho = TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt ®i gia c«ng chÕ biÕn + chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn + chi phÝ vËn chuyÓn khi ®em ®i vµ khi mang vÒ. + §èi víi thµnh phÈm xuÊt kho, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tuú theo ®Æc ®iÓm cña thµnh phÈm, t×nh h×nh qu¶n lý cña m×nh, ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n thÝch hîp, nhng ph¶i ®¶m b¶o ¸p dông nhÊt qu¸n tõ kú nµy sang kú kh¸c. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p t×nh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm xuÊt kho sau: * Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i theo dâi thµnh phÈm theo tõng l« hµng vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp. Khi xuÊt kho thµnh phÈm thuéc l« hµng nµo th× c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 9 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn * Ph¬ng ph¸p NhËp sau- xuÊt tríc: Ph¬ng ph¸p nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho vµ gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho sau th× sÏ ®îc xuÊt tríc. C¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp sau cïng víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn nhËp tríc ®ã. Do trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña lÇn nhËp gÇn víi lÇn xuÊt ®ã nhÊt, cho nªn nguyªn t¾c phï hîp cña KÕ to¸n ®îc ®¶m b¶o nghÜa lµ trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n phï hîp víi doanh thu t¹o ra trong kú. * Ph¬ng ph¸p NhËp tríc - xuÊt tríc: Ph¬ng ph¸p nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho, vµ gi¶ ®Þnh hµng nµo nhËp kho tríc th× sÏ ®îc xuÊt tríc. C¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho tríc víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè cßn l¹i ( Tæng sè xuÊt kho – Sè ®· xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc ) ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp tiÕp theo. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông khi doanh nghiÖp theo dâi ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tïng lÇn nhËp, sè lîng c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn nhËp xuÊt kh«ng qu¸ nhiÒu. * Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n sö dông ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho. Ph¬ng ph¸p cã 2 d¹ng: + D¹ng 1: §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú. §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú = ( TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña Thµnh phÈm tån kho ®Çu kú + trÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm nhËp trong kú)/ (Sè lîng thµnh phÈm tån ®Çu kú + Sè lîng thµnh phÈm nhËp trong kú). + D¹ng 2: §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn liªn hoµn. §¬n gi¸ b×nh qu©n sau lÇn nhËp thø i =(TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho tríc lÇn nhËp ®ã + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho)/(Sè lîng thµnh phÈm nhËp kho tríc lÇn nhËp + Sè lîng thµnh phÈm nhËp kho thùc tÕ). Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n cã xu híng b×nh qu©n ho¸ sù t¨ng gi¶m cña gi¸ c¶ thµnh phÈm, kÕt qu¶ kh«ng chÝnh x¸c. §îc ¸p dông ®èi víi ®¬n vÞ cã nhiÒu nghiÖp vô liªn quan ®Õn nhËp - xuÊt cã thÓ ¸p dông ®îc trong viÖc tin häc ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 10 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 1.3.3. H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm Thµnh phÈm lµ mét trong nh÷ng ®èi tîng kÕ to¸n, c¸c lo¹i thµnh phÈm cÇn ph¶i ®îc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt kh«ng chØ vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt, kh«ng chØ theo tõng kho mµ ph¶i chi tiÕt theo tõng lo¹i, nhãm, thø vµ ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi c¶ kho vµ phßng kÕ to¸n trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt kho. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ lùa chän, vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm cho phï hîp. a. Chøng tõ sö dông: C¸c chøng tõ kÕ to¸n ®îc sö dông trong kÕ to¸n thµnh phÈm theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi ChÝnh gåm: - PhiÕu nhËp kho - PhiÕu xuÊt kho - Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé C¸c chøng tõ kÕ to¸n ph¶i ®îc lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph¬ng ph¸p lËp. Ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh. b. KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm §Ó cung cÊp c¸c chØ tiªu chi tiÕt vÒ t×nh h×nh nhËp - xuÊt tån kho cña tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø thµnh phÈm theo tõng n¬i b¶o qu¶n, sö dông, c¶ chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. §©y chÝnh lµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n qu¶n trÞ. Tuú theo ®iÒu kiÖn, yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp , tr×nh ®é cña kÕ to¸n viªn mµ doanh nghiÖp tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm cho phï hîp. ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc diÔn ra ®ång thêi ë 2 n¬i: ë kho thµnh phÈm vµ phßng kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ h¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: * Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song: + Néi dung: - ë kho: ViÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp- xuÊt - tån kho hµng ngµy do thñ kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho vµ ghi theo chØ tiªu sè lîng. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc më cho tõng danh ®iÓm vËt t - thµnh phÈm còng t¬ng tù nh thÎ kho nhng theo dâi thªm chØ tiªu thµnh tiÒn. Cuèi th¸ng cã thÓ ®èi chiÕu sè liÖu trªn thÎ (sæ) chi tiÕt víi sè liÖu ghi trªn thÎ kho t¬ng øng, kÕ to¸n céng sè liÖu trªn Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 11 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn thÎ (sæ) chi tiÕt sau ®ã c¨n cø vµo sè liÖu dßng céng ë thÎ (sæ) chi tiÕt ®Ó ghi vµo b¶ng kª nhËp - xuÊt- tån theo thø, nhãm, lo¹i thµnh phÈm. S¬ ®å 1: KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song. PNK ThÎ kho ThÎ ( sæ) kÕ to¸n chi tiÕt PXK Ghi chó: B¶ng kª N-X-T Sæ KÕ To¸n -TH Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng * Ph¬ng ph¸p §èi ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: chiÕu + Néi dung: - ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp gièng nh ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp- xuÊt - tån kho, sæ nµy ®îc ghi vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæng hîp c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vµo B¶ng kª nhËp - xuÊt. Mçi lo¹i thµnh phÈm ghi vµo mét dßng trong sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, cuèi th¸ng tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a sè lîng cña thµnh phÈm trªn sæ ®èi chiÕu víi thÎ kho cßn chØ tiªu gi¸ trÞ th× ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n tæng hîp. * Ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d: + Néi dung: - ë kho: Thñ kho còng dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp , xuÊt, tån kho , nhng cuèi th¸ng ph¶i tÝnh ra sè tån ®Ó ghi sang sæ sè d vµo cét sè lîng. - ë phßng kÕ to¸n: ®Þnh kú kÕ to¸n xuèng kho híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp thÎ kho cña thñ kho vµ ghi nhËn chøng tõ, khi nhËn ®îc chøng tõ kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh gi¸ chøng tõ theo gi¸ h¹ch to¸n, tæng céng sè tiÒn vµ ghi vµo cét sè tiÒn võa tÝnh ®îc cña tõng nhãm thµnh phÈm nhËp riªng - xuÊt riªng vµo b¶ng luü kÕ NhËp - xuÊt - tån, b¶ng nµy còng ®îc më cho tõng kho, mçi kho mét tê vµ ®îc ghi nhËn trªn c¬ së c¸c phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp - xuÊt thµnh phÈm, tiÕp ®ã céng sè tiÒn nhËp - xuÊt trong th¸ng vµ dùa vµo sè d ®Çu th¸ng ®Ó tÝnh ra sè d cuèi th¸ng cña tõng lo¹i thµnh phÈm, sè d trªn b¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt - tån dïng ®èi chiÕu sè d trªn sæ sè d. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 12 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 1.3.4. H¹ch to¸n tæng hîp thµnh phÈm: §Ó h¹ch to¸n t¨ng, gi¶m vµ tån kho thµnh phÈm, kÕ to¸n sö dông TK 155 –“ Thµnh phÈm “ Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i thµnh phÈm trong doanh nghiÖp. Ngoµi ra ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè Tµi kho¶n liªn quan kh¸c: TK 154, TK 157, TK 632... Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm: * Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: TK 154 TK 155 Thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh nhËp kho hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn TK 632 TK 911 K/c ZTT thµnh phÈm xuÊt kho TK 157 TK 3381 Ph¸t hiÖn thµnh phÈm thõa qua kiÓm kª cha râ nguyªn nh©n, chê xö lý XuÊt kho thµnh phÈm göi b¸n TK 1381 TK 632 Ngêi mua tõ chèi tr¶ l¹i thµnh phÈm nhËp kho Ph¸t hiÖn thiÕu TP qua kiÓm tra cha râ nguyªn nh©n chê xö lý TK 642 Gi¸ trÞ TP thiÕu trong ®Þnh møc TK 642 Gi¸ trÞ thµnh phÈm thõa trong ®ÞnhNghÖp møc Trêng Cao §¼ng C«ng Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 13 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn * Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK 155,157 TK 632 Kc trÞ gi¸ vèn cña TP Tån kho (göi b¸n) ®Çu kú TK 155, 157 Kc trÞ gi¸ vèn cña TP Tån kho (göi b¸n) Cuèi kú TK 631 TK 911 Kc trÞ gi¸ vèn cña TP Tån kho (göi b¸n) Cuèi kú Kc trÞ gi¸ vèn cña TP ®· tiªu thô trong kú ®Ó X§KQ NÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy, c¸c doanh nghiÖp cuèi kú h¹ch to¸n míi kiÓm kª thµnh phÈm tån kho, v× vËy viÖc h¹ch to¸n nhËp xuÊt cña thµnh phÈm kh«ng ®îc ghi chÐp trªn TK 155 mµ sÏ sö dông TK 631 “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt” ®Ó h¹ch to¸n viÖc nhËp - xuÊt cña c¸c lo¹i thµnh phÈm. KÕ to¸n kh«ng theo dâi viÖc xuÊt kho theo c¸c chøng tõ kÕ to¸n vµ kh«ng ghi chÐp theo c¸c chøng tõ xuÊt kho, cuèi th¸ng, sau khi kiÓm kª lîng thµnh phÈm tån kho, kÕ to¸n míi x¸c ®Þnh lîng thµnh phÈm xuÊt trong kú theo c«ng thøc. TrÞ gi¸ thµnh = TrÞ gi¸ cña TP + TrÞ gi¸ thµnh phÈm - TrÞ gi¸ TP phÈm xuÊt kho tån ®Çu kú nhËp trong kú tån cuèi kú 1.4. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm: 1.4.1. Tµi kho¶n sö dông vµ c¸c sæ s¸ch ®îc ¸p dông: §Ó h¹ch to¸n tæng hîp tiªu thô thµnh phÈm, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK 511, TK 512, TK 521, TK 531, TK 532, TK 515, TK 632, TK 641, TK 642, TK 333, TK 911 TK 155, TK 157, TK 111, TK 112, TK 131 HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu sö dông 3 h×nh thøc kÕ to¸n sau:  H×nh thøc “chøng tõ ghi sæ” - C¸c lo¹i sæ gåm: Sæ quü, sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ c¸i, sæ kÕ to¸n chi tiÕt. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi ®¬n vÞ cã quy m« võa vµ lín, sö dông nhiÒu tµi kho¶n nhiÒu c¸n bé, nh©n viªn kÕ to¸n.  H×nh thøc “NhËt ký chung” Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 14 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn - C¸c lo¹i sæ gåm: Sæ nhËt ký chung, sæ nhËt ký ®Æc biÖt, sæ c¸i TK, sæ chi tiÕt. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi c¸c ®¬n vÞ cã quy m« võa, cã nhiÒu c¸n bé nh©n viªn KÕ to¸n.  H×nh thøc “NhËt ký - chøng tõ” - C¸c lo¹i sæ gåm: Sæ NKCT, b¶ng kª, sæ c¸i Tµi kho¶n, sæ chi tiÕt, b¶ng ph©n bæ. - §iÒu kiÖn ¸p dông: Phï hîp víi ®¬n vÞ cã quy m« võa vµ lín, ®éi ngò c¸n bé KÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. 1.4.2. Néi dung doanh thu, tiªu thô thuÕ GTGT vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ: 1.4.2.1. Doanh thu tiªu thô: Th«ng t 89/2002/TT-BTC ngµy 09/10/2002 híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn 4 chuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh. Trong ®ã cã híng dÉn vÒ kÕ to¸n chuÈn mùc “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c”. Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng thêng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô sau: * B¸n hµng: lµ b¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸ mua vµo. §Ó ghi nhËn “doanh thu b¸n hµng “ th× ®ång thêi ph¶i tho¶ m·n 5 ®iÒu kiÖn sau: + Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc dïng hµng ho¸ cho ngêi mua. + Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh ngêi së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸. + Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh lµ t¬ng ®èi ch¾c ch¾n. + Doanh nghiÖp ®· thu hoÆc sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng. + X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng * Cung cÊp dÞch vô: thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång trong mét kú hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n. §Ó x¸c ®Þnh “Doanh thu cung cÊp - dÞch vô” ph¶i tho¶ m·n 4 ®iÒu kiÖn sau: + Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n. + Cã kh¶ n¨ng thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 15 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn + X¸c ®Þnh ®îc phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµo ngµy lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. + X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ ph¸t sinh cho giao dÞch vµ chi phÝ ®Ó hoµn thµnh giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú = doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (-) c¸c kho¶n gi¶m doanh thu. Tæng sè “Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” ghi nhËn ë ®©y cã thÓ lµ tæng gi¸ thanh to¸n (víi c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ VAT) hoÆc gi¸ kh«ng cã thuÕ VAT (c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ). TK 511: Tríc cã tªn lµ “ Doanh thu b¸n hµng “ nay theo TT89 ®æi thµnh “ Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô “. ChØ ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi lîng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô trong kú kh«ng ph©n biÖt doanh thu ®· thu tiÒn hay sÏ thu ®îc tiÒn. KÕ to¸n DTBH & CCDV cña doanh nghiÖp ®îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau: * §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, DTBH & CCDV lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT. * §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hay chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, DTBH & CCDV lµ tæng gi¸ thanh to¸n. * §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô thuéc ®èi tîng tîng chÞu thuÕ Tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, DTBH & CCDV lµ tæng gi¸ thanh to¸n. * Trêng hîp nhËn gia c«ng vËt t, hµng ho¸ chØ ph¶n ¸nh vµo DTBH & CCDV sè tiÒn gia c«ng thùc tÕ ®îc hëng. * Trêng hîp nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi theo ph¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ hëng hoa hång th× phÇn DTBH & CCDV lµ phÇn hoa hång mµ doanh nghiÖp ®îc hëng. * Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp th× doanh nghiÖp ghi nhËn DTBH theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®îc x¸c nhËn. TK 512 “Doanh thu néi bé” thay cho tªn gäi “ doanh thu b¸n hµng néi bé “ : dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô tiªu thô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng 1 C«ng ty, tæng C«ng ty... h¹ch to¸n toµn ngµnh kÕt cÊu cña TK 512 còng t¬ng tù nh TK 511. TK 3387 tríc cã tªn “ Doanh thu nhËn tríc “ nay theo TT89 ®æi thµnh “ Doanh thu cha thùc hiÖn “. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 16 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn XÐt víi trêng hîp b¸n hµng: Doanh thu cha thùc hiÖn thÓ hiÖn lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp theo cam kÕt víi gi¸ b¸n tr¶ ngay. Doanh thu cha thùc hiÖn sÏ ®îc ghi nhËn lµ doanh thu cña kú kÕ to¸n. 1.4.2.2 ThuÕ GTGT TK 3331 “ThuÕ GTGT ph¶i nép” ThuÕ GTGT lµ thuÕ tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸ dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu dïng. * Theo ph¬ng khÊu trõ thuÕ: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra – ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ * Theo ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT trùc tiÕp: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT cña HHDV chÞu thuÕ X ThuÕ suÊt thuÕ GTGT cña HHDV ®ã 1.4.2.3 C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i ( TK 521): Lµ kho¶n doanh nghiÖp b¸n gi¶m gi¸ niªm yÕt cho kh¸ch hµng mua hµng víi khèi lîng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc cam kÕt mua b¸n. - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ( TK 531 ): lµ gi¸ trÞ khèi lîng hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ tõ chèi thanh to¸n. - Gi¶m gi¸ hµng b¸n ( TK 532 ): lµ kho¶n gi¶m trõ cho ngêi mua do hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch hoÆc l¹c hËu thÞ hiÕu. 1.4.3 H¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n: Sö dông TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm hµng ho¸, xuÊt b¸n trong kú. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó b¸n hoÆc thµnh phÈm hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®a ®i b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh. TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p ®· tr×nh bµy ë môc 1.3.2 TK theo 632 ph¬ng ph¸p KKTX  S¬ ®å kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n TK 155 trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt chuyÓn tiÕp t¹i kho trong kú TK 154 trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt chuyÓn tiÕp t¹i c¸c PX trong kú TK 911 trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt chuyÓn tiÕp t¹i kho trong kú TK 155, 1381, 334 Kc gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i trong kú, nhËp kho hay chê xö lý TK 157 trÞ gi¸ vèn cña hµng göi b¸n, ký göi, ®¹i lýC«ng ®· b¸n ®îc trong kú Néi Trêng Cao §¼ng NghÖp Hµ Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 17 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn * S¬ ®å kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n theo ph¬ng ph¸p KK§K ( t¬ng tù nhuy tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm) 1.4.4. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 1.4.4.1. Chi phÝ b¸n hµng - TK641 Trong qu¸ tr×nh lu th«ng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô doanh nghiÖp ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ bao gãi s¶n phÈm, b¶o qu¶n hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o... gäi lµ chi phÝ b¸n hµng. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh CPBH ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng - TK 6411 - Chi phÝ vËt liÖu, bao b×, nguyªn liÖu phô - TK 6412 - Chi phÝ c«ng cô - dông cô - TK 6413 - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh - TK 6414 - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm - TK 6415 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi - TK 6417 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn - TK 6418. 1.4.4.2 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - TK642 TK 334 TK 641, 642 TK 911 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ chi cho viÖc qu¶n lý kinh doanh, qu¶n hµnh chÝnh vµ nh©n phôcviªn vôb¸n chung kh¸cCuèi liªnkúquan ®Õn ho¹t ®éng TiÒn lý l¬ng vµ phô cÊp cho kÕt chuyÓn hµng,nghiÖp. nh©n viªn QLDN cña c¶ doanh Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: TK 338 - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý - TK 6421 TrÝch BHXH, KPC§, BHYT TK 1422 - Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý - TK6422 - Chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý - TK 6423 Chê kÕt KÕt chuyÓn - Chi TK 152, phÝ 153 khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thuéc ph¹m vi toµn doanh nghiÖp chuyÓn TK 6424 XuÊt VL, CC phôc vô b¸n - ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ - TK 6425 hµng, qu¶n lý - Chi phÝ dù phßng - TK 6426 -TK Chi214 phÝ dÞch vô mua ngoµi - TK 6427 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý - TK 6428 TrÝch khÊu hao TSC§ S¬ ®å h¹ch to¸n CPBH, CPQLDN TK 331, 111,112 C¸c chi phÝ ph¸t sinh, DV mua ngoµi vµ chi kh¸c b»ng tiÒn DÞch vô muaTK ngoµi 133vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp VAT ®Çu vµo Hµ Néi ®îc khÊu trõ Líp C§KT3 – K2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 18 Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn 1.4.5. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng vµ c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm: 1.4.5.1. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng §Ó ®¸p øng kÞp thêi mäi nhu cÇu cña x· héi th× ®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nhiÒu ph¬ng thøc tiªu thô kh¸c nhau bao gåm: + Giao b¸n trùc tiÕp: lµ ph¬ng thøc bªn b¸n giao hµng cho bªn mua trùc tiÕp t¹i kho hay trùc tiÕp t¹i ph©n xëng kh«ng qua kho. Hµng khi ®· bµn giao cho bªn mua ®îc chÝnh thøc coi lµ tiªu thô, bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®· giao. + ChuyÓn hµng theo hîp ®ång: Bªn b¸n chuyÓn hµng ®i ®Ó giao cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm trong hîp ®ång. Hµng chuyÓn ®i thuéc së h÷u cña bªn b¸n, chØ khi nµo ®îc ngêi mua chÊp nhËn míi ®îc coi lµ tiªu thô, bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy. + B¸n hµng ®¹i lý, ký göi: bªn giao ®¹i lý xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý, ký göi ®Ó b¸n theo gi¸ quy ®Þnh phÇn hëng hoa hång th× h¹ch to¸n vµo doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô mµ bªn nhËn ®¹i lý ®îc hëng vµ sè thuÕ VAT ®Çu ra do bªn giao ®¹i lý kª khai nép, cßn nÕu bªn nhËn ®¹i lý kh«ng theo ®óng gi¸ quy ®Þnh th× ph¶i chÞu sè VAT ®Çu ra tÝnh trªn phÇn GTGT, bªn giao ®¹i lý chØ chÞu thuÕ VAT trong ph¹m vi doanh thu cña m×nh. Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2 19 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn + B¸n hµng tr¶ gãp: Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn vµ ngêi mua ph¶i chÞu mét phÇn l·i suÊt trªn sè tr¶ chËm , ®èi víi gi¸ b¸n tr¶ ngay doanh nghiÖp sÏ ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vÒ phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu. + Tiªu thô néi bé: lµ viÖc mua - b¸n hµng ho¸, dÞch vô gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi ®¬n vÞ trùc thuéc víi nhau trong cïng mét C«ng ty, tæng C«ng ty... 1.4.5.2. KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. * Ph¬ng thøc giao b¸n trùc tiÕp. S¬ ®å tæng qu¸t ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp (®èi víi hµng ho¸ chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ) TK 154, 155 TK 111,112,131 TK 333 TK 632 ThuÕ VAT Ph¶i Nép TrÞ gi¸ vèn hµng thùc tÕ tiªu thô TK 111,112,131 TK 521,531,532 Sè chiÕt khÊu, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ... ph¸t sinh trong kú Tæng gi¸ thanh to¸n TK 511 Kc c¸c kho¶n gi¶m trõ DTBH TK 911 Kc trÞ gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó X§KQ Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Kc DTT Líp C§KT3 – K2 20 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Sinh viªn: §ç ThÞ Thu HiÒn S¬ ®å tæng qu¸t tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång (®èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ) TK 111,112 521,531,532 TK 333 Sæ chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú ph¶i nép TK 511 K/c c¸c kho¶n gi¶m trõ TK 154, 155 TK 157 TK 632 TrÞ gi¸ vèn TrÞ gi¸ vèn cña hµng göi b¸n hµng ®îc chÊp nhËn K/c trÞ gi¸ vèn cña hµng tiªu thô TK 111,112,131 ThuÕ VAT Dtbh TK 911 K/c DTT TK 1388,155,334 Sè hµng ®· bÞ tõ chèi khi cha ® îc X§ lµ tiªu thô Trêng Cao §¼ng C«ng NghÖp Hµ Néi Líp C§KT3 – K2
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan