Tài liệu Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu của công ty khoá minh khai

Lêi më ®Çu LÞch sö ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao . Trong ®ã vËt liÖu lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , nã lµ c¬ së vËt chÊt ban ®Çu ®Ó h×nh thµnh nªn s¶n phÈm míi hay gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, môc ®Ých cuèi cïng cña c¸c DNSX lµ lîi nhuËn . §Ó ®¹t ®îc môc ®Ých nµy mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ võa b¶o toµn võa ®Èy nhanh vßng quay cña vèn kinh doanh . Gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu lµ biÓu hiÖn cña vèn lu ®éng vµ lµ bé phËn dù tr÷ s¶n xuÊt quan träng nhÊt cña doanh nghiÖp. §Ó híng tíi lîi nhuËn cao nhÊt th× nhÊt thiÕt c¸c doanh nghiÖp bªn c¹nh viÖc b¶o ®¶m chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó tõ ®ã h¹ ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng.Do NVL cã vai trß quan träng ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n NVL trong doanh nghiÖp cÇn cã ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n phï hîp vÒ t×nh h×nh sö dông NVL ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng. NhËn thøc vai trß cña kÕ to¸n , ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n vËt liÖu trong viÖc qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp vµ ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty kho¸ Minh Khai em muèn t×m hiÓu vµ ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi : " Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cña c«ng ty kho¸ Minh Khai ". Ph¹m vi nghiªn cøu ®Ó viÕt ®Ò c¬ng b¸o c¸o thùc tËp nµy ®îc kÕt cÊu nh sau: Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò ®ù¬c chia lµm 3 phÇn chÝnh. * PhÇn I: C¬ së lý luËn chung vÒ vËt liÖu vµ tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. * PhÇn II : Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu vµ t×nh h×nh qu¶n lý sö dông t¹i c«ng ty kho¸ Minh Khai * PhÇn III : Mét sè ý kiÕn nhËn xÐt , kiÕn nghÞ vµ nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty kho¸ Minh Khai. Trong viÖc t×m hiÓu nghiªn cøu kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt , Em mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn,nhËn xÐt cña ThÇy, C« ,c¸c Anh ,ChÞ trong c«ng ty vµ c¸c b¹n ®Ó b¶n chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp ®îc hoµn thiÖn PhÇn thø nhÊt C¬ së lý luËn chung vÒ vËt liÖu Tæ chøc kÕ to¸n VËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I . sù cÇn thiÕt ph¶I tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1 1. VÞ trÝ cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt : VËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng ®îc biÓu hiÖn díi h×nh th¸I vËt chÊt lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Theo M¸c “ §èi tîng lao ®éng lµ tÊt c¶ mäi vËt trong thiªn nhiªn ë xung quanh ta mµ lao ®éng cã Ých cã thÓ t¸c ®éng vµo ®Ó t¹o ra cña c¶I vËt chÊt cho x· héi”. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , vËt liÖu chØ tham gia vµ mét chu kú s¶n xuÊt, bÞ tiªu hao vµ bÞ chuyÓn dÞch mét lÇn toµn bé gi¸ trÞ vµo chu kú s¶n xuÊt kinh doanh trong kú . VËt liÖu lµ nh÷ng tµI s¶n vËt chÊt tån t¹I díi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau , phøc t¹p vÒ ®Æc tÝnh lý , ho¸ nªn dÔ bÞ t¸c ®éng cña thêi tiÕt khÝ hËu vµ m«I trêng xung quanh . Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× vËt liÖu thêng chiÕm tØ träng lín trong tæng tµI s¶n lu ®éng vµ chi phÝ vËt liÖu còng chiÕm tØ träng ®¸ng kÓ trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Qua ®ã , ta thÊy vËt liÖu cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Nªn ®ßi hái ph¶I t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ to¸n vËt liÖu, ®¶m b¶o sö dông tiÕt kiÖm , hiÖu qu¶ h¹ thÊp chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . 2 . §Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu: Qu¶n lý vËt liÖu lµ yªu cÇu kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi . vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng tµI s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp ®ång thêi còng lµ yÕu tè chi phÝ . Nªn vËt liÖu cÇn ph¶I ®îc qu¶n lý chÆt chÏ tõ kh©u thu mua , b¶o qu¶n ®Õn kh©u dù tr÷. Qu¶n lý vËt liÖu chÆt chÏ th× h¹n chÕ ®îc nh÷ng mÊt m¸t ,h háng , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm gãp phÇn t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp VËt liÖu lµ tµI s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt , thêng xuyªn biÕn ®éng nªn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶I tiÕn hµnh thu mua vËt liÖu ®¶m b¶o ®¸p øng ®Çy ®ñ , kÞp thêi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vÒ sè lîng , chÊt lîng , ®¶m b¶o gi¸ trÞ hîp lý. Tæ chøc kho tµng bÕn b·I , phng tiÖn c©n ®o , thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹I vËt liÖu tr¸nh h háng mÊt m¸t vµ ®¶m b¶o an toµn vÒ sè lîng vµ chÊt lîng vËt liÖu. Qu¶n lý vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh theo tõng ®èi tîng sö dông ( ph©n xëng…) ®Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 2 Doanh nghiÖp cã thÓ qu¶n lý ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o t«n träng ®Þnh møc dù tr÷ , tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vµ khan hiÕm vËt liÖu lµm ¶nh h ëng ®Õn t×nh h×nh tµI chÝnh hay tiÕn ®é s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Tãm l¹I qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµI s¶n ë doanh nghiÖp. 3 . NhiÖm vô cña kÕ to¸n vËt liÖu: §Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý , kÕ to¸n vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau : + Tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua , vËn chuyÓn b¶o qu¶n , nhËp – xuÊt – tån vËt liÖu . + TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ ®· thu mua vµ nhËp kho + ¸p dông ®óng ®¾n c¸c phng ph¸p vµ kü thuËt kÕ to¸n vËt t, thùc hiÖn kÕ to¸n vËt liÖu theo ®óng chÕ ®é vµ ph¬ng ph¸p quy ®Þnh + KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n ,dù tr÷ vµ sö dông vËt t . TÝnh to¸n x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng gi¸ trÞ vËt liÖu ®· tiªu hao cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. + Tham gia kiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹I vËt liÖu theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh . 4. Néi dung chñ yÕu vÒ tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu : - LËp c¸c ®Þnh møc vËt liÖu cÇn thiÕt. - X©y dùng c¸c néi dung , quy chÕ b¶o qu¶n , sö dông vËt liÖu. - Tæ chøc kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu vËn dông c¸c chøng tõ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ cho hîp lý vµ khoa häc . - Tæ chøc vËn dông tµI kho¶n vµ hÖ thèng s¬ ®å kÕ to¸n mét c¸ch hîp lý - Tæ chøc kiÓm tra , kiÓm kª , ®èi chiÕu vËt liÖu còng nh c¸c b¸o c¸o nhËp – xuÊt – tån vËt liÖu - Tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh vËt liÖu vµ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt II. Ph©n lo¹I vµ ®¸nh gi¸ vËt liÖu: 1 Ph©n lo¹I vËt liÖu : Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm thêng cÇn ph¶I sö dông nhiÒu lo¹I vËt liÖu kh¸c nhau .Mçi lo¹I vËt liÖu l¹I cã nh÷ng c«ng dông vµ tÝnh n¨ng lý, ho¸ kh¸c nhau ,do vËy cÇn ph¶I ph©n lo¹I th× míi cã thÓ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chÆt chÏ ®îc. Ph©n lo¹I vËt liÖu lµ x¾p xÕp c¸c thø vËt liÖu cïng lo¹I víi nhau theo mét ®Æc trng nhÊt ®Þnh thµnh tõng nhãm, tõng lo¹i. C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ ,vai trß cña vËt liÖu trong quy tr×nh s¶n xuÊt vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp th× vËt liÖu gåm cã: 3 -Nguyªn vËt liÖu chÝnh : Lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu trong doanh nghiÖp , lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu dïng ®Ó chÕ t¹o ra s¶n phÈm. -VËt liÖu phô : lµ nh÷ng lo¹I vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh kinh doanh , ®îc sö dông kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn vµ n©ng cao tÝnh n¨ng , chÊt lîng cña s¶n phÈm hoÆc ®îc sö dông ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng lµm viÖc b×nh thêng cña t liÖu lao ®éng. -Nhiªn liÖu : Lµ nh÷ng thø dïng ®Ó t¹o ra nhiÖt n¨ng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vÝ dô nh : X¨ng , dÇu ,than , khÝ ®èt,… -Phô tïng thay thÕ :Lµ lo¹I vËt t ®îc sö dông cho ho¹t ®éng b¶o dìng söa ch÷a tµI s¶n cè ®Þnh. - PhÕ liÖu : Lµ lo¹I vËt liÖu ®îc lo¹I ra tõ nguyªn liÖu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nã ®· mÊt hoµn toµn hay phÇn lín gi¸ trÞ sö dông ban ®Çu. -VËt liÖu kh¸c : Gåm nh÷ng thø vËt liÖu cha ®îc kÓ trªn. -ViÖc ph©n lo¹I vËt liÖu ë trªn chØ mang tÝnh t¬ng ®èi v× do ®Æc thï s¶n xuÊt kinh doanh ë mçi doanh nghiÖp lµ cã sù kh¸c nhau. Trong tõng lo¹I vËt liÖu nªu trªn doanh nghiÖp cã thÓ chia thµnh nhãm , thø … tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cña mçi doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cã thÓ c¨n cø vµo nguån nhËp ; VËt liÖu nhËp ngoµI , vËt liÖu nhËn gãp vèn ,vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn, …;Theo tÝnh chÊt th ¬ng phÈm th× cã Nguyªn vËt liÖu t¬I sèng vµ nguyªn vËt liÖu kh«. 2 . §¸nh gi¸ vËt liÖu : Lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña vËt liÖu theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh kÕ to¸n nhËp –xuÊt – tån vËt liÖu ph¶I ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. a. Gi¸ thùc tÕ nhËp kho: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu thêng ®îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ,nªn gi¸ thùc tÕ cña chóng ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh sau: - §èi víi vËt liÖu mua ngoµI; TrÞ gi¸ thùc tÕ Gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n C¸c chi phÝ thu mua thùc C¸c kho¶n Cña vËt liÖu = (gåm thuÕ nhËp khÈu + tÕ (Gåm chi phÝ vËn - chiÕt khÊu NhËp kho thuÕ kh¸c nÕu cã) chuyÓn bèc xÕp ,..) gi¶m gi¸. - §èi víi vËt liÖu do doanh nghiÖp thuª gia c«ng ,chÕ biÕn: TrÞ gi¸ vèn vËt liÖu thùc = Gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt thuª gia + c¸c chi phÝ gia c«ng , chÕ biÕn (tiÒn thuª gia c«ng,chi phÝ 4 tÕ nhËp kho vËn chuyÓn , bèc dì,…) c«ng, chÕ biÕn -§èi víi vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng , chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ VËt liÖu NhËp kho = Gi¸ thùc tÕ cña C¸c chi phÝ vËt liÖu xuÊt gia + gia c«ng c«ng ,chÕ biÕn chÕ biÕn. - §èi víi vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ = Gi¸ do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸. - §èi víi phÕ liÖu : §îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ íc tÝnh hay gi¸ trÞ thu håi tèi thiÓu. b. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× vËt liÖu thêng ®îc thu mua nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau vµ tõng thêi ®IÓm kh¸c nhau cho nªn gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau,v× thÕ khi xuÊt kho , kÕ to¸n ph¶I tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho c¸c ®èi tîng sö dông kh¸c nhau, theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông vµ ph¶I b¶o ®¶m tÝnh nhÊt qu¶n trong niªn ®é kÕ to¸n - Ph¬ng ph¸p nhËp tríc , xuÊt tríc ( nhËp tríc , xuÊt sau) Theo ph¬ng ph¸p nµy cã nghÜa lµ vËt liÖu nµo ®îc nhËp vµo kho tríc th× sÏ xuÊt khái kho tríc ( hoÆc sau ) vµ khi xuÊt kho th× ph¶I lÊy ®óng theo gi¸ mua thùc tÕ cña tõng l« vËt liÖu ®Ó tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho . -Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh : Theo ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ xuÊt kho bÊt kú c¸c l« vËt liÖu hiÖn cã ë trong kho vµ khi xuÊt kho lo¹i vËt liÖu nµo th× ph¶I lÊy ®óng theo ®¬n gi¸ mua thùc tÕ cña l« vËt liÖu ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho. Hai phong ph¸p trªn cã u ®IÓm lµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n chÝnh x¸c nhng cã nhîc ®IÓm lµ tÝnh to¸n phøc t¹p. do ®ã ph¹m vi ¸p dông chØ thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã chñng lo¹I vËt liÖu Ýt , sè lÇn nhËp - xuÊt vËt liÖu trong kú kh«ng nhiÒu .®iÒu kiÖn ¸p dông c¸c phng ph¸p trªn lµ ph¶I kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng l« vËt liÖu cã gi¸ thùc tÕ kh¸c nhau. -Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n : Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc tiªn kÕ to¸n vËt liÖu ph¶I x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña tõng thø vËt liÖu lu©n chuyÓn trong kú (Pi): TrÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu I Tån kho ®Çu kú + TrÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu i nhËp kho trong kú 5 Pi = ––––––––––––––––––––––––––––– –––––––––––––––––––––––––– Sè lîng vËt liÖu I + Sè lîng vËt liÖu I Tån kho ®Çu kú nhËp kho trong kú. §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n ( cã thÓ tÝnh cho c¶ 1 kú h¹ch to¸n (Pi) cã thÓ tÝnh cho mét kú h¹ch to¸n, còng cã thÓ tÝnh cho tríc mçi mét lÇn xuÊt kho ( Kú ngÊn). Sau ®ã kÕ to¸n x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña toµn bé vËt liÖu xuÊt kho trong kú : TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu XuÊt kho trong kú =  Pi. Qi Trong ®ã : - Pi : gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n. - Qi : Sè läng vËt liÖu I xuÊt kho - n : Sè lÇn xuÊt kho. Phong ph¸p nµy cã u ®IÓm lµ dÔ tÝnh to¸n ,nhng kÕt qu¶ tÝnh to¸n kh«ng chÝnh x¸c ,thÝch hîp víi doanh nghiÖp cã quy m« nhá , Ýt danh ®IÓm vËt liÖu , tÇn xuÊt nhËp xuÊt lín. - Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån cuèi k× dùa theo ®¬n gi¸ mua lÇn cuèi : ph¬ng ph¸p thêng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k× . Theo ph¬ng ph¸p nµy : cuèi k× h¹ch to¸n vËt liÖu tån cuèi k× theo ®¬n gi¸ mua lÇn cuèi cïng trong k× ®ã. TrÞ gi¸ thùc tÕ Sè lîng vËt §¬n gi¸ vËt vËt liÖu tån kho = liÖu tån kho x liÖu nhËp cuèi k× cuèi k× lÇn cuèi. TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ VL xuÊt dïng = VLtån ®Çu k× + VL nhËp trong k× - VL tån cuèi k× C. Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu : Trong c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín vÒ khèi lîng , chñng lo¹I vËt liÖu nhiÒu , nhËp – xuÊt vËt liÖu diÔn ra thêng xuyªn , viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu hµng ngµy rÊt khã kh¨n . nªn ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c kÕ to¸n , kh¾c phôc khã kh¨n , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét lo¹I gi¸ æn ®Þnh gäi lµ gi¸ h¹ch to¸n . gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lÊy theo gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ cuèi k× tríc vµ ®îc quy ®Þnh thèng nhÊt trong 1 k× h¹ch to¸n . gi¸ h¹ch to¸n kh«ng cã ý nghÜa 6 trong viÖc thanh to¸n tæng hîp vÒ vËt liÖu . khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n , hµng ngµy kÕ to¸n ghi sæ vÒ nhËp- xuÊt – tån vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n Sè lîng vËt liÖu VËt liÖu nhËp (xuÊt) = nhËp ( xuÊt) §¬n gi¸ x h¹ch to¸n §Õn cuèi k× h¹ch to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®IÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n thµnh gi¸ thùc tÕ theo c¸c bíc : - X¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ theo tõng lo¹I vËt liÖu (H): Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu k× + Gi¸ thùc tÕ VL nhËp trong k× H =–––––––––––––––––––––––––––––– –––––––––––––––––––––––– Gi¸ h¹ch to¸n VL tån ®Çu k× + Gi¸ h¹ch to¸n VL nhËp trong k× - X¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt trong k× : Gi¸ thùc tÕ Gi¸ h¹ch cña XuÊt kho = vËt liÖu x HÖ sè gi¸. Trong k× xuÊt kho Bªn c¹nh viÖc tÝnh gi¸ vËt liÖu theo hÖ sè( H) , trong thùc tÕ nhiÒu ®¬n vÞ ,tÝnh gi¸ vËt liÖu theo hÖ sè chªnh lÖch gi¸( K) gåm cã 3 bíc: Bíc1: X¸c ®Þnh hÖ sè chªnh lÖch (K) TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ h¹ch to¸n TrÞ gi¸ h¹ch to¸n VL tån ®Çu k× + VL nhËp trong k× - VL tån ®Çu k× + VL nhËp trong k× K = ––––––––––––––––––––––––––––––––– ––––––––––––––––––––––––––––––– TrÞ gi¸ h¹ch to¸n VL TrÞ gi¸ h¹ch to¸n VL Tån ®Çu k× + NhËp trong k× Bíc 2 : TÝnh sè tiÒn ph©n bæ cho vËt liÖu xuÊt kho Sè tiÒn ph©n bæ = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n VL xuÊt kho Bíc 3 : TÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng Gi¸ thùc tÕ VL TrÞ gi¸ h¹ch to¸n XuÊt dïng = cña VL xuÊt dïng + x K Sè tiÒn Ph©n bæ 7 III Tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu : 1. KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu: H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu lµ viÖc ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ sè lîng , chÊt lîng ,gi¸ trÞ , cña tõng nhãm ,tõng thø , tõng lo¹I vËt liÖu ®îc tiÕn hµnh ë kho vµ ë phßng kÕ to¸n. 1.1 Chøng tõ sö dông : HÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n ph¶n kÞp thêi ®Çy ®ñ , chÝnh x¸c t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ghi chÐp trªn thÎ kho vµ trªn sæ kÕ to¸n .§Ó kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ sè lîng cña tõng thø vËt liÖu , thùc hiÖn qu¶n lý cã hiÖu qu¶ , phôc vô ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ vËt liÖu cho hoËt ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo Q§1141 TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña bé trëng bé tµI chÝnh c¸c chøng tõ vÒ vËt liÖu bao gåm : - PhiÕu nhËp kho ( mÉu 01- VT) - PhiÕu xuÊt kho ( Méu 02- VT) - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé ( mÉu 03- VT) - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t , s¶n phÈm , hµng ho¸ ( mÉu 08-VT) - Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho ( mÉu 02 – BH) - Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn ( mÉu 03 _BH) Tõ sau 1/1/1999 víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông thuÕ GTGT (§îc quèc héi kho¸ IX th«ng qua kú häp thø 11 tõ 2/4 ®Õn 10/5/1997 , cã hiÖu lùc thi hµnh tõ 1/1/1999)th× ho¸ ®¬n GTGT (mÉu 01/GTKT ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 885 ngµy 16/7/1998 cña bé tµI chÝnh , chØ ¸p dông víi c¸c DN tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ) Ho¸ ®¬n b¸n hµng ( mÉu sè 02/GTTT, chØ ¸p dông víi c¸c DN tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ) NgoµI c¸c chøng tõ b¾t buéc sö deông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña nhµ níc c¸c doanh nghiÖp cã thÎe sö dông thªm c¸c chøng tõ híng dÉn sau : + PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc ( MÉu 04 – VT) + Biªn b¶n kiÓm nghiÖp vËt t ( MÉu 05-VT) + PhiÕu b¸o c¸o vËt t cßn l¹I cuèi k× ( MÉu 07- VT) … vµ c¸c chøng tõ kh¸c tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ cña tõng DN Thuéc c¸c lÜnh vùc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. 1.2- Sæ s¸ch kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu : 8 Tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n cã thÓ sö dông c¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt sau: - Sæ (thÎ) kho - Sæ (thÎ) kÐ to¸n chi tiÕt vËt liÖu - Sæ sè d - Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn …………………………… Sæ (thÎ ) kho ®îc sö dông ®Ó theo dâi sè lîng nhËp – xuÊt – tån cña tõng thø vËt liÖu theo tõng kho . ThÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp vµ ghi c¸c chi tiÕt tªn nh·n hiÖu quy c¸ch , ®¬n vÞ tÝnh ,m· sè vËt liÖu , sau ®ã giao cho thñ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy . Hµng ngµy c¨n cø vµo phiÕu nhËp (xuÊt ) kho , thñ kho ghi vµo c¸c cét t¬ng øng trong thÎ , mçi chøng tõ mét dßng . cuèi ngµy tÝnh sè tån kho . §Þnh k× kÕ to¸n vËt t xuèng tËn kho nhËn chøng tõ vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp thÎ kho cña thñ kho . sau ®ã ký x¸c nhËn vµo c¸c thÎ kho . sau mçi lÇn kiÓm kª ph¶itiÕn hµnh ®IÒu chØnh sè liÖu trªn thÎ kho cho phï hîp víi sè liÖu thùc tÐekiÓm kª theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh ThÎ kho dïng ®Ó thanh to¸n ë kho , kh«ng ph©n biÖt h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p nµo. Sæ ( ThÎ ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn sæ sè d ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp, xuÊt , tån vËt liÖuvÒ mÆt gi¸ trÞ. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cßn cã thÓ më thªm c¸c b¶ng nhËp , xuÊt , tån vËt liÖu phôc vô cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®îc ®¬n gi¶n, nhanh chãng , kÞp thêi . 1.3 C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu : a. Ph¬ng ph¸p thÎ song song : Theo ph¬ng ph¸p nµy ë kho ghi chÐp vÒ mÆt sè lîng , ë phßng kÕ to¸n ghi chÐp vÒ mÆt lîng vµ gi¸ trÞ cña tõng thø vËt liÖu . Do c¶ 2 n¬I ®Òu sö dông thÎ ®Ó ghi chÐp nªn gäi lµ ph¬ng ph¸p thÎ song song . ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ghi chÕp ®¬n gi¶n , dÔ kiÓm tra , ®èi chiÕu Nhîc ®iÓm : viÖc ghi chÐp gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n vËt liÖu cßn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng.ViÖc kiÓm tra ,®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng lµm h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n . Do ®ã ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi DN cã Ýt chñng lo¹I vËt liÖu, chøng tõ nhËp xuÊt Ýt . 9 S¬ ®å 1A : KÕ to¸n chi tiÕt VL theo ph¬ng ph¸p thÎ song ThÎ kho Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt Sæ chi tiÕt vËt liÖu Ghi chó : B¶ng kª tæng hîp Ghi ngµy th¸ng NhËp – XuÊt – Tån Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu , kiÓm tra. b. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn : Trong ph¬ng ph¸p nµy : ë kho më thÎ kho ®Ó theo dâi vËt liÖu vÒ mÆt sè lîng , ë phßng kÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó theo dâi c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ tõng lo¹I vËt liÖunhng chØ ghi vµo 1 lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së c¸c b¶ng kª nhËp , xuÊt ®îc lËp tõ c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt do thñ kho göi lªn ®Þnh k× . ¦u ®IÓm : Gi¶m ®îc khèi lîng ghi chÐp do chØ ghi cã mét lÇn vµo cuèi th¸ng . Nhîc ®IÓm : viÖc ghi sæ vÉn trïng lÆp vÒ chØ tiªu hiÖn vËt , viÖc kiÓm tra , ®èi chiÕu gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ t¸c dông kiÓm tra trong c«ng t¸c qu¶n lý . Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËp xuÊt kh«ng nhiÒu , kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n theo dâi vËt liÖu chi tiÕt nªn kh«ng cã ®IÒu kiÖn ghi chÐp theo dâi vËt liÖu hµng ngµy . S¬ ®å 1B : KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ThÎ kho 10 Chøng tõ xuÊt Chøng tõ nhËp Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn B¶ng kª nhËp Ghi chó : B¶ng kª xuÊt Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu,kiÓm tra. C. Ph¬ng ph¸p sæ sè d : *Néi dung cña ph¬ng ph¸p : -ë kho : Thñ kho dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh nhËp – xuÊt – tån kho vËt liÖuvÒ mÆt sè lîng . Cuèi th¸ng ph¶I ghi sè tån kho ®· tÝnh ®ëctªn thÎ kho sang sæ sè d vµo cét sè lîng. -T¹i phßng kÕ to¸n : -KÕ to¸n më sæ sè d theo tõng kho , chung cho c¶ n¨m ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp , xuÊt vËt liÖu hµng ngµy hay ®Þnh k× .Tõ c¸c b¶ng kª nhËp , b¶ng kª xuÊt kÕ to¸n lËp c¸c b¶ng luü kÕ nhËp , xuÊt, råi tõ c¸c b¶ng luü kÕ nµy lËp b¶ng tæng hîp nhËp –xuÊt tån kho theo tõng nhãm , lo¹I vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ. -Cuèi th¸ng , khi nhËn sæ sè d do thñ kho göi lªn , kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån kho cuèi th¸ng do thñ kho tÝnh ®· ghi ë sæ sè d ( vÒ sè lîng)vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh ra sè tån kho cña tõng nhãm , lo¹I vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn ë sæ sè d . -ViÖc kiÓm tra ®èi chiÕu ®îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng c¨n cø vµo cét sè tiÒn tån kho trªn sæ sè du ®Ó ®èi chiÕu víi cét sè tiÒn tån kho trªn b¶ng kª tæng hîp nhËp – XuÊt – tån vËt liÖu vµ sè liÖu cña kÕ to¸n tæng hîp. -Ph¬ng ph¸p nµy phï hîp víi doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËpxuÊt vËt liÖu thêng xuyªn , sö dông gi¸ h¹ch to¸n vµ ®· x¸c ®Þnh ®îc hÖ thèng danh ®IÓm vËt liÖu . S¬ ®å 1 C : S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu Theo ph¬ng ph¸p Sæ sè d ThÎ kho Chøng tõ xuÊt Chøng tõ nhËp Sæ sè d 11 B¶ng kª xuÊt B¶ng kª nhËp B¶ng luü kÕ nhËp Ghi chó: B¶ng kª tæng hîp NhËp- XuÊt – Tån B¶ng luü kÕ xuÊt Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra 1 . KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (Q§ 1141 TC/ Q§/C§KT ngµy 1/1/1995 cña BTC) trong mét doanh nghiÖp chØ ®ùoc ¸p dông 1 trong 2 ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho : Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hoÆc ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k×. 2.1 Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn : Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp ph¶n ¸nh thêng xuyªn , liªn tôc vµ cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt , tån kho vËt t , hµng ho¸ trªn c¸c tµI kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp xuÊt. v× vËy gi¸ trÞ vËt liÖu trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh ë bÊt k× thêi ®IÓm nµo trong k× kÕ to¸n . CuèI k× , kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®em so s¸nh , ®èi chiÕu víi vËt liÖu tån kho trªn sæ kÕ to¸n . NÕu cã chªnh lÖch ph¶I t×m nguyªn nh©n vµ cã biÖn ph¸p gi¶I quyÕt kÞp thêi , ®ång thêi ®IÒu chØnh sè liÖu trªn sæ s¸ch cho khíp vèi sè liÖu thùc tÕ. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ ®¬n vÞ th¬ng nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín a. TµI kho¶n kÕ to¸n sö dông : - TK 152 : Nguyªn liÖu, vËt liÖu TµI kho¶n 152 dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh tang , gi¶m c¸c lo¹I nguyªn vËt liÖu theo gi¸ vèn thùc tÕ. KÕt cÊu cña tµI kho¶n 152 nh sau: Bªn Nî : - Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn liÖu, vËt liÖu nhËp kho. - TrÞ gi¸ nguyªn liÖu , vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª . Bªn cã : 12 - TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn liÖu , vËt liÖu xuÊt kho. - ChiÕt khÊu mua hµng ®îc hëng . - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thiÕu hôt, h háng ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. Sè d bªn nî : - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu tån kho TµI kho¶n 152 ®îc chi tiÕt theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - TK 151 hµng mua ®ang ®I ®êng TµI kho¶n 151 dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ c¸c lo¹I vËt t, hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· mua , ®· chÊp nhËn thanh to¸n víi ngêi b¸n nhng cha vÒ nhËp kho doanh nghiÖp. KÕt cÊu cña tµI kho¶n 151 nh sau : Bªn nî : - TrÞ gi¸ hµng ®· mua trong k× , cuèi k× cßn ®ang ®I trªn ®êng . Bªn cã: TrÞ gi¸ hµng ®ang ®I trªn ®êng cña nh÷ng k× tríc , k× nµy vÒ nhËp kho,b¸n th¼ng. Sè d bªn nî : Toµn bé gi¸ trÞ hµng mua hiÖn cßn ®ang ®I ®êng - TK 331 : Ph¶I tr¶ cho ngêi b¸n TµI kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n vÒ c¸c kho¶n nî, ph¶I tr¶ cña doanh nghiÖp cho ngêi b¸n vËt liÖu theo hîp ®ång kinh tÕ ®· kÝ . TK 331 ®îcmë sæ theo dâi chi tiÕt tõng ngêi b¸n cô thÓ. - TK 133 : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ . TµI kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ , ®· khÊu trõ vµ cßn ®îc khÊu trõ KÕt cÊu cña TK154 nh sau : Bªn nî : - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ . - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña c¸c lo¹I vËt t,dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm chÞu thuÕ GTGT mµ kh«ng ph©n tÝch ®îc ë kh©u mua . Bªn cã : - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®îc khÊu trõ . - KÕt chuyÓn sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®îc khÊu trõ . - Sè thuÕ GTGT cña hµng mua bÞ tr¶ l¹I 13 - ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc hoµn tr¶ l¹i. D Nî : Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cßn ®îc khÊu trõ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc hoµn l¹I nhng NSNN cha hoµn l¹i. TK 133 cã 2 TK cÊp II TK1331 ThuÕ VAT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ cña hµng ho¸ ,dÞch vô. Tk1332 : ThuÕ VAT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ cña TSC§. NgoµI c¸c TK trªn kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu cßn sö dông c¸c TK nh : TK111,112,141,128,222,411,154,621,627,641,642,… b- Ph¬ng ph¸p KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu : b1. KÕ to¸n tæng hîp t¨ng vËt liÖu : * T¨ng do mua ngoµI : - Khi mua vËt liÖu nhËp kho , hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ : + NÕu DN sö dông VL vµo SXSP, hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ : KÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho , ho¸ ®¬n thuÕ GTGT ghi : Nî TK 152 ( Chi tiÕt liªn quan) Gi¸ cha cã thuÕ GTGT trªn ho¸ ®¬n. Nî TK 133 (Chi tiÕt TK 1331)ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ ghi trªn H§ Cã TK 111,112,141 ( tr¶ tiÒn ngay) Cã TK331,311,341(cha tr¶ tiÒn ngay,mua b»ng tiÒn vay)tæng gi¸ TT trªn H§. + NÕu DN sö dông VL vµo SXSP, HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT , kÕ to¸n còng c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vµ ho¸ ®¬n b¸n hµng ghi : Nî TK 152 ( chi tiÕt liªn quan) Cã TK 331 ,311,341 ( cha tr¶ tiÒn hoÆc mua b»ng tiÒn vay ) Cã TK 111,112,141 ( tr¶ tiÒn ngay) C¨n cø vµo tæng gi¸ trÞ tiÒn thanh to¸n cho ngêi b¸n ( ®· cã thuÕ GTGT). - Trêng hîp hµng vÒ cha cã ho¸ ®¬n NÕu trong th¸ng hµng vÒ nhËp kho nhng ®Õn cuèi thang cha nhËn ®îc ho¸ ®¬n , kÕ to¸n sÏ ghi gi¸ trÞ vËt liÖu theo gÝa t¹m tÝnh: Nî TK 152 ( Theo gi¸ t¹m tÝnh) 14 Cã TK 331 (Theo gi¸ t¹m tÝnh) Khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n vÒ sÏ tiÕn hµnh ®IÒu chØnh gi¸ t¹m tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ( gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n)theo sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ t¹m tÝnh vµ gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n: NÕu vËt liÖu mua vÒ ®Ó SXSP ,HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ .KÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh c¶ thuÕ GTGT cïng víi bót to¸n ®IÒu chØnh gi¸ t¹m tÝnh theo gi¸ thùc tÕ: NÕu chªnh lÖch t¨ng ( gi¸ cha cã thuÕ ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT lín h¬n gi¸ t¹m tÝnh sÏ ghi phÇn chªnh lÖch theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 152 ( PhÇn chªnh lÖch t¨ng) Nî TK133 ( thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n) Cã TK 331( phÇn chªnh lÖch t¨ng + thuÕ GTGT) NÕu chªnh lÖch gi¶m ( gi¸ cha cã thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT nhá h¬n gi¸ t¹m tÝnh ) sÏ ghi ®á phÇn chªnh lÖch Nî TK 152 ( ghi ®á phÇn chªnh lÖch) Cã TK331 Vµ ghi: Nî TK 133 ( PhÇn thuÕ GTGT) Cã TK331 HoÆc cã thÓ tiÕn hµnh nh sau : Nî TK 152 (Ghi ®á theo gi¸ t¹m tÝnh) Cã TK 331 Sau ®ã sÏ ghi Nî TK 152 ( Theo gi¸ cha cã thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n) Nî TK 133 ( ThuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n) Cã TK 331 ( tæng gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n) NÕu VL mua vÒ dïng ®Ó SXSP , HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng chÞu thuÕ GTGT . KÕ to¸n sÏ ®IÒu chØnh chªnh lÖch nh sau : + NÕu chªnh lÖch t¨ng ( gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n lín h¬n gi¸ t¹m tÝnh) KÕ to¸n ®IÒu chØnh nh sau : Nî TK 152 Cã TK 331 ( PhÇn chªnh lÖch t¨ng) + NÕu chªnh lÖch gi¶m ( gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n thÊp h¬n gi¸ t¹m tÝnh) KÕ to¸n sÏ ghi ®Çy ®ñ phÇn chªnh lÖch nh sau: Nî TK152 15 Cã Tk331 HoÆc còng cã thÓ tiÕn hµnh nh sau : Nî TK 152 Cã TK 331 ( hoÆc ghi ®á theo gi¸ t¹m tÝnh) Sau ®ã sÏ ghi: Nî TK 152 Cã TK 331 ( theo gi¸ ho¸ ®¬n) Trêng hîp vËt liÖu ®ang ®I ®êng NÕu trong th¸ng ®· nhËn ®îc ho¸ ®¬n mµ cuèi th¸ng hµng vÉn cha vÒ nhËp kho . + DN sö dông VL nµy vµo SXSP , HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ , kÕ to¸n ghi : Nî TK 151 : Hµng mua ®ang ®I ®êng ( Gi¸ cha cã thuÕ GTGT trªn H§¬n) Nî TK 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ Cã Tk 111,112,331,…( Tæng gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT) + DN sö dông VL nµy vµo SXSP,HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp , hoÆc kh«ng ph¶I chÞu thuÕ GTGT , kÕ to¸n ghi: Nî TK 151 Tæng gi¸ thanh to¸n víi ngêi b¸n. Cã TK 331, 111, 112,… KÕ to¸n ë c¸c DN nµy më sæ theo dâi sè hµng ®I ®êng cho tíi khi hµng vÒ . Sang th¸ng sau khi hµng ®I ®êng vÒ nhËp kho hoÆc chuyÓn giao cho c¸c bé phËn SX hay kh¸ch hµng ,… tuú tõng trêng hîp kÕ to¸n ghi : Nî TK Liªn quan( 152 , 621,627,…) Cã TK151 -Khi nhËp khÈu vËt liÖu tõ níc ngoµI , kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt t nhËp khÈu bao gåm tæng sè tiÒn ph¶I thanh to¸n cho ngêi b¸n , thuÕ nhËp khÈu ph¶I nép chi phÝ thu mua vËn chuyÓn , ghi: Nî TK 152 Cã TK 3333 ( ThuÕ xuÊt – nhËp khÈu ) 16 Cã TK 111,112,331,… +§èi víi thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu : NÕu hµng ho¸ nhËp khÈu dïng vµo SXKD ,HH ,DV chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ,th× thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu sÏ ®îc khÊu trõ , kÕ to¸n ghi: Nî TK 133 ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã TK3331 thuÕ GTGT ph¶I nép ( TK33312 ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu) NÕu hµng ho¸ nhËp khÇu dïng vµo SXKDHH,DV kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT HoÆc nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp . HoÆc dïng vµo viÖc nh ho¹t ®éng sù nghiÖp , ch¬ng tr×nh , dù ¸n, v¨n ho¸ , phóc lîi,… §îc trang tr¶I bµng nguån kinh phÝ kh¸c , th× thuÕ GTGT ph¶I nép cña hµng nhËp khÈu ph¶I tÝnh vµo gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo ,kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Cã TK 3331 PhÇn thuÕ GTGT ph¶I nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp . C¸c chi liªn quan ®Õn mua vËt liÖu ( vËn chuyÓn, bèc dì, …) + NÕu DN sö dông VL ®Ó SXSP,HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ , kÕ to¸n ghi : Nî TK 152 Nî TK 133 Cã TK 111,112.331,… + NÕu VL mua vÒ ®Ó SXSP ,HH chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng ph¶I chÞu thuÕ GTGT , kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Cã TK 111,112 ,331,… Khi thanh to¸n víi ngêi b¸n hµng ,ngêi cung cÊp vËt liÖu,nÕu ®îc hëng chiÕt khÊu ( gi¶m gi¸ hoÆc hµng b¸n bÞ tr¶ l¹I) KÕ to¸n ghi: Nî TK 331 Cã TK 152 Cã TK 133 Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹I(nÕu cã) Cã TK 111,112 17 *T¨ng do nhËp kho vËt liÖu tù chÕ hoÆc thuª ngoµI gia c«ng chÕ biÕn ,c¨n cø v¸o gi¸ trÞ thùc tÕ nhËp kho kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Cã Tk 154 “ chi phÝ SXKD dë dang”. NÕu nhËp kho vËt liÖu do thuª ngoµI gia c«ng th× trÞ gi¸ thùc tÕ VL nhËp kho nµy kh«ng gåm thuÕ GTGT nÕu DN tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ . *T¨ng do nhËn gãp vèn liªn doanh cña ®¬n vÞ kh¸c ,®îc cÊp ph¸t ®îc quyªn tÆng ,kÕ to¸n ghi Nî TK 152 Cã TK 411 “Nguån vèn KD”. * T¨ng do thu håi gãp vèn liªn doanh: Nî TK 152 Cã TK 128 “ §Çu t ngÊn h¹n kh¸c” Cã TK 222 “Gãp vèn liªn doanh “. * NhËp kho vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª + NÕu chê gi¶I quyÕt : Nî TK 152 Cã TK 338(3381) “ Ph¶I tr¶ ph¶I nép kh¸c “- TµI s¶n thõa chê gi¶I quyÕt. + Khi cã quyÕt ®Þnh sö lý , tuú thuéc vµo ghi gi¶m chi phÝ hay tÝnh thu nhËp bÊt thêng : Nî TK 338 (3381) Cã TK 621,627,641,642. Cã TK 721 + NÕu cã quyÕt ®Þnh sö lý ngay : Nî TK 152 Cã TK liªn quan (621,627 ,641,…) NÕu VL thõa khi kiÓm kª x¸c ®Þnh lµ kh«ng ph¶I cña DN th× gi¸ trÞ cña vËt liÖu thõa ®îc ®¸nh gi¸ vµo TK002 “ VËt t ,hµng ho¸ nhËn gi÷ hé , nhËn gia c«ng . *Trêng hîp VL xuÊt dïng cho SXSP kh«ng hÕt l¹I nhËp kho: Nî TK 152 Cã TK 621 * T¨ng gi¸ trÞ VL do ®¸nh gi¸ l¹I : C¨n cø vµo sè chªnh lÖch t¨ng ghi: Nî TK 152 Cã 421” Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹I tµI s¶n”. 18 b.2- KÕ to¸n tæng hîp c¸c trêng hîp gi¶m vËt liÖu:  XuÊt kho vËt liÖu dïng cho SXKD: Nî TK 621 “ chi phÝ NVL trùc tiÕp “- Dïng trùc tiÕp cho SX chÕ t¹o SP. Nî TK 627 (6272) “ Chi phÝ SX chung”- Dïng cho phôc vô qu¶n lý ë c¸c PX. Nî TK 641 (6412) “ Chi phÝ b¸n hµng ” Nî TK 642 (6422) “ chi phÝ QLDN” Nî TK 241 (2412;2413) “ XDCB dë dang”. Dïng cho söa ch÷a TSC§ ,XDCB. Cã TK 152 ( Chi tiÕt liªn quan).  XuÊt kho vËt liÖu tù chÕ hoÆc thuª ngoµI gia c«ng chÕ biÕn : C¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho : Nî TK 154 ( Chi tiÕt liªn quan) Cã TK 152  XuÊt kho VL gãp vèn liªn doanh víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c C¨n cø vµo gi¸ trÞ vèn do héi ®ång liªn doanh x¸c ®Þnh vµ gi¸ thùc tÕ ( gi¸ trÞ ghi sæ ) VL xuÊt gãp ®Ó X\x¸c ®Þnh chªnh lÖch: - NÕu gi¸ trÞ vèn gãp lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ , kÕ to¸n ghi : Nî TK 128 ,222 Gi¸ trÞ vèn gãp Cã TK 412 Chªnh lÖch t¨ng. Cã TK 152 Gi¸ trÞ thùc tÕ VL - NÕu gi¸ trÞ vèn gãp nhá h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ Vl , kÕ to¸n ghi: Nî TK 128 ,222 Gi¸ trÞ vèn gãp Nî TK 412 Chªnh lÖch gi¶m Cã TK 152 Gi¸ trÞ thùc tÕ VL  XuÊt kho VL ®Ó b¸n , cho vay : C¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho , ghi: Nî TK 632 “ Gi¸ vèn hµng b¸n” – xuÊt b¸n Nî TK 138 (1388) “ Ph¶I thu kh¸c “- Cho vay . Cã TK 152  Gi¶m do mÊt m¸t thiÕu hôt : C¨n cø vµo nguyªn nh©n g©y ra mÊt m¸t , thiÕu hôt ®Ó ghi - NÕu ®· râ nguyªn nh©n : 19 + Do ghi chÐp nhÇm lÉn , c©n ®ong ®o ®Õm sai cÇn ph¶I söa ch÷a , ®IÒu chØnh l¹I sæ kÕ to¸n theo ®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh : Nî TK liªn quan Cã TK 152 + NÕu thiÕu hôt trong ®Þnh møc th× tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý DN: Nî TK 642 “Chi phÝ QLDN” Cã TK152 + NÕu thiÕu hôt ngoµI ®Þnh møc , do ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt g©y nªn : Nî TK 111 – Sè tiÒn båi thêng vËt chÊt ®· thu Nî Tk 138 (1388) –Sè tiÒn båi thêng ph¶I thu Theo sè båi thêng vËt chÊt Nî TK 334 -Sè thiÕu hôt tÝnh vµo chi phÝ QLDN Cã TK 152 + NÕu cha râ nguyªn nh©n : Nî TK 138 (1381) ph¶I thu kh¸c (TµI s¶n thiÕu chê sö lÝ) Cã TK 152 Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý ,tuú tõng trêng hîp cô thÓ kÕ to¸n ghi : Nî TK 642 Nî TK 138 (1388) Cã TK138 (1381)  Gi¶m gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹I : - C¨n cø vµo sè chªnh lÖch gi¶m do ®¸nh gi¸ l¹I , kÕ to¸n ghi sæ. Nî TK 412 Cã TK152 KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn TK152 TK 111,112,331,141 NhËp kho do mua ngoµI TK133 TK151 TK 621 XuÊt trùc tiÕp cho s¶n xuÊt TK641,642 XuÊt phùc vô QL, BH, XDCB NhËp kho hµng Hµng mua ®ang ®I ®êng ®I ®êng k× tríc TK 632 XuÊt b¸n 20