Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ ở công ty cổ phần xây ...

Tài liệu Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ ở công ty cổ phần xây dựng phương nam

.DOC
83
83
79

Mô tả:

Lêi nãi ®Çu HiÖn nay trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ trong tõng doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng ®· kh«ng ngõng ®îc ®æi míi vµ ph¸t triÓn c¶ h×nh thøc, quy m« vµ ho¹t ®éng x©y l¾p. Cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch më cöa, c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng x©y l¾p ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc thiÕt lËp nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ trªn ®µ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Thùc hiÖn h¹ch to¸n trong c¬ chÕ hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i tù lÊy thu bï chi, tù lÊy thu nhËp cña m×nh ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã lîi nhuËn. §Ó thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu ®ã c¸c ®¬n vÞ ph¶i quan t©m tíi tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh thi c«ng tõ khi bá vèn ra cho ®Õn khi thu ®îc vèn vÒ, ®¶m b¶o thu nhËp cho ®¬n vÞ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi NSNN vµ thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng. Muèn vËy c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p ph¶i thùc hiÖn tæng hoµ nhiÒu biÖn ph¸p, trong ®ã biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu kh«ng thÓ thiÕu ®îc lµ thùc hiÖn qu¶n lý kinh tÕ trong mäi ho¹t ®éng x©y l¾p cña doanh nghiÖp. H¹ch to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh kh¸ch quan vµ gi¸m ®èc cã hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng x©y l¾p cña doanh nghiÖp. Chi phÝ vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cña qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, th«ng thêng chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng rÊt lín kho¶ng tõ 70% gi¸ trÞ c«ng tr×nh. V× thÕ c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu cã ý nghÜa v« cïng quan träng, th«ng qua c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu cã thÓ lµm t¨ng hoÆc gi¶m gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Tõ ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m tíi viÖc tiÕt kiÖm triÖt ®Ó chi phÝ nguyªn vËt liÖu, lµm sao cho víi mét lîng chi phÝ nguyªn vËt liÖu nh cò sÏ lµm ra ®îc nhiÒu s¶n phÈm x©y l¾p h¬n, tøc lµ lµm cho gi¸ thµnh gi¶m ®i mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng. Bëi vËy lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh lµm h¹ thÊp chi phÝ gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng thu nhËp cho doanh nghiÖp, ®©y lµ mét yªu cÇu thiÕt thùc, mét vÊn ®Ò ®ang ®îc quan t©m nhiÒu trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p cña c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong viÖc qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn x©y dùng Ph¬ng Nam em ®· ®i s©u t×m hiÓu, nghiªn cøu ®Ò tµi"Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ ở Công ty cổ phần xây dựng Phương Nam" lµm chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vÒ lý luËn thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh ®Ò tµi. Em nhËn ®îc sù tËn t×nh gióp ®ì cña c« gi¸o NguyÔn ThÞ Dung vµ c¸c thÇy c« gi¸o trong trêng trung häc Kinh tÕ TCDL. Cïng c¸c b¹n, c¸c c« phßng tµi chÝnh kÕ to¸n c«ng ty cæ phÇn x©y dùng Ph¬ng Nam. KÕt hîp víi kiÕn thøc häc hái ë trêng vµ sù nç lùc cña b¶n th©n nhng do thêi gian vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cßn h¹n chÕ, nªn chuyªn ®Ò cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Néi dung cña chuyªn ®Ò nµy ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn ®îc chia lµm 3 phÇn: PhÇn thø nhÊt: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô ë doanh nghiÖp x©y l¾p. PhÇn thø hai: T×nh h×nh thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô ë C«ng ty cæ phÇn x©y dùng Ph¬ng Nam. PhÇn thø ba: Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô ë C«ng ty cæ phÇn x©y dùng Ph¬ng Nam. PhÇn thø I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp x©y l¾p. 1. Kh¸i niÖm: Nguyªn vËt liÖu lµ mét bé phËn träng yÕu cña t liÖu s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng cña lao ®éng ®· qua sù t¸c ®éng cña con ngêi. Trong ®ã vËt liÖu lµ nh÷ng nguyªn liÖu ®· tr¶i qua chÕ biÕn. VËt liÖu ®îc chia thµnh vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô vµ nguyªn liÖu gäi t¾t lµ nguyªn vËt liÖu. 2. §Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp x©y l¾p. X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp, s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p vµ thêng cè ®Þnh ë n¬i s¶n xuÊt (thi c«ng) cßn c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®Òu ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm x©y dùng. Tõ ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh x©y dùng lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông vËt liÖu, c«ng cô dông cô phøc t¹p v× chÞu ¶nh hëng lín cña m«i trêng bªn ngoµi nªn cÇn x©y dùng ®Þnh møc cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thi c«ng thùc tÕ. Qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô lµ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn do tr×nh ®é s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi møc ®é vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý còng kh¸c nhau. HiÖn nay nÒn s¶n xuÊt ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së tho¶ m·n kh«ng ngõng nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n hãa cña mäi tÇng líp trong x· héi. ViÖc sö dông vËt liÖu c«ng cô dông cô mét c¸ch hîp lý, cã kÕ ho¹ch ngµy cµng ®îc coi träng. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu c«ng cô dông cô lµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ mäi ngêi nh»m t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cao mµ hao phÝ l¹i thÊp nhÊt. C«ng viÖc h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô ¶nh hëng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh, cho nªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh th× tríc hÕt còng ph¶i h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô chÝnh x¸c. §Ó lµm tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô trªn ®ßi hái chóng ta ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ ë mäi kh©u tõ thu mua, b¶o qu¶n tíi kh©u dù tr÷ vµ sö dông. Trong kh©u thu mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô ph¶i ®îc qu¶n lý vÒ khèi lîng, quy c¸ch, chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua, thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua theo ®óng tiÕn ®é, thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bé phËn kÕ to¸n - tµi chÝnh cÇn cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ngay tõ ®Çu trong viÖc lùa chän nguån vËt t, ®Þa ®iÓm giao hµng, thêi h¹n cung cÊp, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ nhÊt lµ vÒ gi¸ mua, cíc phÝ vËn chuyÓn, bèc dì… cÇn ph¶i dù to¸n nh÷ng biÕn ®éng vÒ cung cÇu vµ gi¸ c¶ vËt t trªn thÞ trêng ®Ó ®Ò ra biÖn ph¸p thÝch øng. §ång thêi th«ng qua thanh to¸n kÕ to¸n vËt liÖu cÇn kiÓm tra l¹i gi¸ mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn vµ t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång cña ngêi b¸n vËt t, ngêi vËn chuyÓn. ViÖc tæ chøc tæ kho tµng, bÕn b·i thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô tr¸nh h háng, mÊt m¸t, hao hôt, ®¶m b¶o an toµn còng lµ mét trong c¸c yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Trong kh©u dù tr÷ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p ®îc b×nh thêng, kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng vËt t kh«ng kÞp thêi hoÆc g©y ø ®éng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu. Tãm l¹i, qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô tõ kh©u thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷, sö dông vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m. 3. NhiÖm vô kÕ to¸n vËt liÖu C«ng cô dông cô ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p: KÕ to¸n lµ c«ng cô phôc vô viÖc qu¶n lý kinh tÕ v× thÕ ®Ó ®¸p øng mét c¸ch khoa häc, hîp lý xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tõ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tõ chøc n¨ng cña kÕ to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: + Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån kho vËt liÖu. TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu ®· thu mua vµ nhËp kho, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua vËt liÖu t vÒ c¸c mÆt: sè lîng, chñng lo¹i, gi¸ c¶, thêi h¹n nh»m ®¶m b¶o cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ, ®óng chñng lo¹i cho qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p. + ¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph¬ng ph¸p vÒ kü thuËt h¹ch to¸n vËt liÖu, híng dÉn, kiÓm tra c¸c bé phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é h¹ch to¸n ban ®Çu vÒ vËt liÖu (lËp chøng tõ, lu©n chuyÓn chøng tõ) më chÕ ®é ®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o sö dông thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c kÕ to¸n trong ph¹m vi ngµnh kinh tÕ vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. + KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt t ph¸t hiÖn ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p xö lý vËt t thõa, thiÕu, ø ®äng hoÆc mÊt phÈm chÊt. TÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ vËt t thùc tÕ ®a vµo sö dông vµ ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. II. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô: 1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu - c«ng cô dông cô bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n víi néi dung kinh tÕ vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ häc kh¸c nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô phôc vô cho kÕ ho¹ch qu¶n trÞ … cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô. Tríc hÕt ®èi víi vËt liÖu, c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ, vai trß cña chóng trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p, c¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: + Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu trong doanh nghiÖp x©y l¾p, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh lªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. Trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cßn ph¶i ph©n biÖt vËt liÖu x©y dùng, vËt kÕt cÊu vµ thiÕt bÞ x©y dùng. C¸c lo¹i v©y liÖu nµy ®Òu lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu h×nh thµnh lªn s¶n phÈm cña ®¬n vÞ x©y dùng, c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh x©y dùng nhng chóng cã sù kh¸c nhau. VËt liÖu x©y dùng lµ s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®îc sö dông trong ®¬n vÞ x©y dùng ®Ó t¹o lªn s¶n phÈm nh h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh x©y dùng nh g¹ch, ngãi, xi m¨ng, s¾t, thÐp… VËt kÕt cÊu lµ nh÷ng bé phËn cña c«ng tr×nh x©y dùng mµ ®¬n vÞ x©y dùng s¶n xuÊt hoÆc mua cña ®¬n vÞ kh¸c ®Ó l¾p vµo s¶n phÈm x©y dùng cña ®¬n vÞ x©y dùng s¶n xuÊt hoÆc mua cña ®¬n vÞ kh¸c ®Ó l¾p vµo s¶n phÈm x©y dùng cña ®¬n vÞ m×nh nh thiÕt bÞ vÖ sinh, th«ng giã, truyÒn h¬i Êm, hÖ thèng thu l«i… + VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kh«ng cÊu thµnh thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. VËt liÖu phô chØ t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm: Lµm t¨ng chÊt lîng vËt liÖu chÝnh vµ s¶n phÈm, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, phôc vô thi c«ng, cho nhu cÇu c«ng nghÖ kü thuËt bao gãi s¶n phÈm. Trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n gåm: s¬n, dÇu, mì … phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. + Nhiªn liÖu: VÒ thùc thÓ lµ mét lo¹i vËt liÖu phô, nhng cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt lîng trong qóa tr×nh thi c«ng, kinh doanh t¹o ®iÒu kiÖn cho qóa tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm cã thÓ diÔn ra b×nh thêng. Nhiªn liÖu cã thÓ tån t¹i ë thÓ láng, khÝ, r¾n nh: x¨ng, dÇu, than cñi, h¬i ®èt dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho c¸c ph¬ng tiÖn m¸y mãc, thiÕt bÞ ho¹t ®éng. + Phô tïng thay thÕ: Lµ nh÷ng lo¹i vËt t, s¶n phÈm dïng ®Ó thay thÕ, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, c«ng cô dông cô s¶n xuÊt… + ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Bao gåm c¶ thiÕt bÞ cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô vµ vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n. + PhÕ liÖu: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p nh gç, s¾t, thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. Tuú thuéc vµo yªu qu¶n lý vµ c«ng ty kÕ to¸n chi tiÕt cña tõng doanh nghiÖp mµ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø mét c¸ch chi tiÕt h¬n b»ng c¸ch lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu. Trong ®ã mçi lo¹i, nhãm, thø vËt liÖu ®îc sö dông mét ký hiÖu riªng b»ng hÖ thèng c¸c ch÷ sè thËp ph©n ®Ó thay thÕ tªn gäi, nh·n hiÖu, quy c¸ch cña vËt liÖu. Ký hiÖu ®ã ®îc gäi lµ sæ danh ®iÓm vËt liÖu vµ ®îc sö dông thèng nhÊt trong ph¹m vi doanh nghiÖp. - §èi víi c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm c¸c lo¹i dông cô g¸ l¾p chuyªn dïng cho s¶n xuÊt, dông cô ®å nghÒ, dông cô qu¶n lý, b¶o hé lao ®éng, l¸n tr¹i t¹m thêi - ®Ó phôc vô c«ng t¸c kÕ to¸n toµn bé c«ng cô dông cô ®îc chia thµnh: - C«ng cô dông cô - Bao b× lu©n chuyÓn - §å dïng cho thuª 2. §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p: 2.1. §¸nh gi¸ vËt liÖu c«ng cô dông cô theo gi¸ thùc tÕ. a. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô nhËp kho. Tuú theo nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc x¸c ®Þnh nh sau: + §èi víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô mua ngoµi th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho: = + + + §èi víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô do doanh nghiÖp tù gia c«ng chª biÕn: = + + §èi víi c«ng cô dông cô thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: = + + + §èi víi trêng hîp ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh b»ng vËt liÖu, c«ng cô dông cô th× gi¸ thùc tÕ vËt liÖu c«ng cô dông cô nhËn vèn gãp liªn doanh lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ vµ c«ng nhËn. + §èi víi phÕ liÖu, phÕ phÈm thu håi ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ íc tÝnh. b. Gi¸ thùc tª vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho. VËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc thu mua vµ nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do ®ã gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Khi xuÊt kho kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho tõng nhu cÇu, ®èi tîng sö dông kh¸c nhau. Theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông vµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n. §Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng phap sau: + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n tån ®Çu kú: Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu, c«ng cô dông cô tån ®Çu kú. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Sè lîng xuÊt kho x §¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu, CCDC tån ®Çu kú. = + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú: vÒ c¬ b¶n ph¬ng ph¸p nµy gièng ph¬ng ph¸p trªn nhng ®¬n gi¸ vËt liÖu ®îc tÝnh b×nh qu©n cho c¶ sè tån ®Çu kú nhËp trong kú. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Sè lîng xuÊt kho x §¬n gi¸ b×nh qu©n §¬n gi¸ b×nh qu©n = + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ cao, c¸c lo¹i vËt t ®Æc chñng. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô nhËp kho theo tõng l«, tõng lÇn nhËp vµ sè lîng xuÊt kho theo tõng lÇn. + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tríc - xuÊt tríc: Theo ph¬ng ph¸p nµy ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ nhËp kho thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp. Sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c vµ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc. Sè cßn l¹i (tæng sè xuÊt kho - sè xuÊt thuéc lÇn nhËn tríc) ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ c¸c lÇn nhËp sau. Nh vËy gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô tån cuèi kú chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho thuéc c¸c lÊn mua vµo sau cïng. + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau - xuÊt tríc: Ta còng ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp nhng khi xuÊt sÏ c¨n cø vµo sè lîng xuÊt vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho lÇn cuèi. Sau ®ã míi lÇn lît ®Õn c¸c lÇn nhËp tríc ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Nh vËy gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô tÝnh theo ®¬n gi¸ cña c¸c lÇn nhËp ®Çu kú. 2.2. §¸nh gi¸ vËt liÖu c«ng cô dông cô theo gi¸ h¹ch to¸n. §èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, khèi lîng, chñng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô nhiÒu, t×nh h×nh xuÊt diÔn ra thêng xuyªn. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô hµng ngµy rÊt khã kh¨n vµ ngay c¶ trong trêng hîp cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc hµng ngµy ®èi víi tõng lÇn nhËp, ®ît nhËp nhng qu¸ tèn kÐm nhiÒu chi phÝ kh«ng hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c kÕ to¸n, cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng ngµy. Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh ®îc sö dông thèng nhÊt trong doanh nghiÖp, trong thêi gian dµi cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Nh vËy hµng ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt. Cuèi kú ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ ®Ó cã sè liÖu ghi vµo c¸c tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ b¸o c¸o kÕ to¸n. ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ tiÕn hµnh nh sau: Tríc hÕt x©y dùng hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô (H) H= Sau ®ã tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸: = Gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho x hÖ sè gi¸. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp mµ trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®¬n gi¸ thùc tÕ hoÆc hÖ sè gi¸ (trong trêng hîp sö dông gi¸ h¹ch to¸n) cã thÓ tÝnh riªng cho tõng thø, nhãm hoÆc c¶ lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô. III/ KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô, dông cô: 1. Chøng tõ sö dông: Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 1141/ TC/Q§/C§kÕto¸n nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô ngµy 1/11/1025 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh, c¸c chøng tõ kÕ to¸n vÒ vËt liÖu, c«ng cô dông cô bao gåm: - PhiÕu nhËp kho (01 - VT) - PhiÕu xuÊt kho (02 - VT) - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (03 - VT) - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (08 - VT) - Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (02 - BH) - Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn (03 - BH) Ngoµi c¸c chøng tõ b¾t buéc sö dông thÊp nhÊt theo Quy ®Þnh cña Nhµ níc c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n híng dÉn nh: PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc (04 - VT), Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t (05 - VT) phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú (07 - VT)… Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng thµnh phÇn kinh tÕ, t×nh h×nh së h÷u kh¸c nhau. 2. C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô, dông cô: HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, viÖc h¹ch to¸n vËt liÖu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c ph¬ng ph¸p sau: - Ph¬ng ph¸p thÎ song song - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu chuyÓn - Ph¬ng ph¸p sæ sè d 2.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song - ë kho: ViÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån khho hµng ngµy do thñ kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho vµ chØ ghi theo sè lîng. Khi nhËn c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu, c«ng cô dông cô, thñ kho ph¶i triÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi chÐp sè thùc nhËp, thùc xuÊt vµo chøng tõ thÎ kho. Cuèi ngµy tÝnh ra sè tån kho ghi vµo thÎ kho. §Þnh kú thñ kho göi (hoÆc kÕ to¸n xuèng kho nhËn) c¸c chøng tõ xuÊt, nhËp ®· ®îc ph©n lo¹i theo tõn thø vËn liÖu, c«ng cô dông cô cho phßng kÕ to¸n. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh xuÊt, nhËp, tån kho theo chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. VÒ c¬ b¶n, sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã kÕt cÊu gièng nh thÎ kho nhng cã thªm c¸c cét ®Ó ghi chÐp theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ kiÓm tra ®èi chiÕu víi thÎ kho. Ngoµi ra ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu, triÓm tra víi kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt tõ c¸c sæ chi tiÕt vµo b¶ng. Tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Cã thÓ kh¸i qu¸t, néi dung, tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo ph¬ng ph¸p thÎ song song theo s¬ ®å sau: KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo ph¬ng ph¸p thÎ song song (1) Chøng tõ nhËp ThÎ kho (1) Chøng tõ xuÊt (3) (2) Sæ kÕ to¸n chi tiÕt (4) B¶ng kª tæng hîp N - X - T Ghi chó: : Ghi hµng th¸ng : Ghi cuèi th¸ng (2) : §èi chiÕu kiÓm tra Víi t c¸ch kiÓm tra, ®èi chiÕu nh trªn, ph¬ng ph¸p thÎ song song cã u ®iÓm: ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu, ph¸t hiÖn sai sãt trong viÖc ghi chÐp, qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ sè hiÖn cã cña tõng lo¹i vËt liÖu theo sè liÖu vµ gi¸ trÞ cña chóng. Tuy nhiªn theo ph¬ng ph¸p thÎ song song cã nhîc ®iÓm lín lµ viÖc ghi chÐp gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n cÇn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng, khèi lîg c«ng viÖc ghi chÐp qu¸ lín nÕu chñng lo¹i vËt t nhiÒu vµ t×nh h×nh nhËp, xuÊt diÔn ra thêng xuyªn hµng ngµy. H¬n n÷a viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng, do vËy h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. Ph¬ng ph¸p thÎ song song ®îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khèi lîng c¸c nghiÖp vô (chøng tõ) nhËp, xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n chÕ. 2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: - ë kho: ViÖc ghi chÐp ë kho cña thñ kho còng ®îc thùc hiÖn trªn thÎ kho gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chieuÐ lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng thø vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë tõng kho dïng c¶ n¨m nhng mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt ®Þnh kú thñ kho göi lªn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®îc theo dâi vµ vÒ chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. Néi dung vµ tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô (1) Chøng tõ nhËp theo s¬ ®å sau: ThÎ kho (4) (2) Chøng tõ xuÊt (2) B¶ng kª nhËp Ghi chó: (1) : Ghi hµng th¸ng : Ghi cuèi th¸ng : §èi chiÕu kiÓm tra Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn B¶ng kª xuÊt Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn cã u ®iÓm lµ gi¶m ®îc khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n do chØ ghi mét kú vµo cuèi th¸ng, nhng cã nhîc ®iÓm lµ viÖc ghi sæ vÉn cßn trïng lÆp (ë phßng kÕ to¸n vÉn theo dâi c¶ chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ) c«ng viÖc kÕ to¸n dån vµo cuèi th¸ng, viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chi tiÕn hµnh ®îc vµo cuèi th¸ng do trong th¸ng kÕ to¸n kh«ng ghi sæ. T¸c dông cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý bÞ h¹n chÕ. Víi nh÷ng doanh nghiÖp, u nhîc ®iÓm nªu trªn ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËp, xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n vËt liÖu, do vËy kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi t×nh h×nh kÕ to¸n nhËp, xuÊt hµng ngµy. 2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: Néi dung ph¬ng ph¸p sæ sè d h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu gi÷a kho vµ phßng kiÕt kÕ nh sau: - ë kho: Thñ kho còng lµ thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho, nhng cuèi th¸ng ph¶i ghi sæ tån kho ®· t¸ch trªn thÎ kho sang sæ sè d vµo cét sè lîng. - ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ sè d theo tõng kho chung cho c¶ n¨m ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt. Tõ c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng luü kÕ nhËp, luü kÕ xuÊt råi tõ c¸c b¶ng luü kÕ lËp b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng khi nhËn sæ sè d do thñ kho göi lªn, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån cuèi th¸ng do thñ kho tÝnh ghi ë sæ sè d vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n tÝnh ra gi¸ trÞ tån kho ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn tån kho trªn sæ sè d vµ b¶ng kÕ tæng hîp nhËp, xuÊt tån (cét sè tiÒn) vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. Néi dung, tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo ph¬ng ph¸p sæ sè d ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo ph¬ng ph¸p sæ sè d ThÎ kho Chøng tõ nhËp (4) (2) Chøng tõ xuÊt (2) B¶ng kª nhËp Sæ sè d B¶ng kª luü kÕ nhËp B¶ng kª xuÊt B¶ng kª luü kÕ xuÊt B¶ng kª tæng hîp N - X - T Ghi chó: : Ghi hµng th¸ng : Ghi cuèi th¸ng : §èi chiÕu kiÓm tra ¦u ®iÓm: Tr¸nh ®îc sù ghi chÐp trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n, gi¶m bít ®îc khèi lîng c«ng viÖc ghi sæ kÕ to¸n do chØ tiªu ghi sæ theo chØ tiªu gi¸ trÞ vµ theo nhãm, lo¹i vËt liÖu. C«ng viÖc kÕ to¸n tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng, t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp kÞp thêi tµi liÖu kÕ to¸n phôc vô c«ng t¸c l·nh ®¹o vµ qu¶n lý ë doanh nghiÖp, thùc hiÖn kiÓm tra, gi¸m s¸t thêng xuyªn cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc nhËp, xuÊt vËt liÖu hµng ngµy. Vµ ph¬ng ph¸p nµy còng cã nhîc ®iÓm: Do kÕ to¸n chØ ghi sæ theo chØ tiªu gi¸ trÞ, theo nhãm, lo¹i vËt liÖu nªn qua sè liÖu kÕ to¸n kh«ng thÓ kh«ng nhËn biÕt ®îc sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vËt liÖu mµ ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho. Ngoµi ra khi ®èi chiÕu, kiÓm tra sè liÖu ë sæ sè d vµ b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho nÕu kh«ng khíp ®óng th× viÖc kiÓm tra ®Ó ph¸t hiÖn sù nhÇm lÉn, sai sãt trong viÖc ghi sè sÏ cã nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p vµ tèn nhiÒu c«ng søc. Ph¬ng ph¸p sæ sè d ®îc ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng c¸c nghiÖp vô kinh tÕ (chøng tõ nhËp, xuÊt) vÒ nhËp, xuÊt vËt liÖu diÔn ra thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ ®· x©y dùng ®îc hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n cña doanh nghiÖp t¬ng ®èi cao. IV. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu, c«ng cô dông cô: VËt liÖu lµ tµi s¶n lao ®éng, thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp, cho nªn viÖc më c¸c tµi kho¶n tæng hîp ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho, gi¸ trÞ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. - Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho c¸c lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông, thµnh phÈm, hµng ho¸… trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp khi cã c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt hµng tån kho. Nh vËy x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng ®îc c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· ®îc tËp hîp, ph©n lo¹i theo c¸c ®èi tîng sö dông ®Ó ghi vµo tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n. Ngoµi ra gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông cô tån kho trªn tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú kiÓm tra. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hµng tån kho ®îc ¸p dông trong phÇn lín c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i, kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín nh m¸y mãc, thiÕt bÞ, « t«… - Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng tån kho trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho, mµ chØ theo dâi ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông công xuÊt dïng trªn tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp kh«ng c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho mµ l¹i c¨n cø vµo gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho ®Þnh kú, mua (nhËp) trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi kú ®Ó tÝnh. ChÝnh v× vËy, trªn tµi kho¶n tæng hîp kh«ng thÓ hiÖn râ gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cho tõng ®èi tîng, c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt kh¸c nhau: S¶n xuÊt hay phôc vô qu¶n lý s¶n xuÊt cho nhu cÇu b¸n hµng hay qu¶n lý doanh nghiÖp … H¬n n÷a trªn tµi kho¶n tæng hîp còng kh«ng thÓ biÕt ®îc sè mÊt m¸t, h háng, tham «… (nÕu cã), ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®îc quy ®Þnh ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« nhá. 1 KÕ to¸n tæng hîp VL, CCDC theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn 1.1. KÕ to¸n tæng hîp c¸c trêng hîp t¨ng vËt liÖu, c«ng cô dông cô: 1.1.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông. Sù biÕn ®éng cña vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt sau khi ph¶n ¸nh trªn chøng tõ kÕ to¸n sÏ ®îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp ë c¸c tµi kho¶n cÊp 1, cÊp 2 vÒ vËt liÖu. §©y lµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ph©n lo¹i vËt liÖu ®Ó ph¶n ¸nh víi gi¸m ®èc mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc vµ cã hÖ thèng t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña vËt liÖu, ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n : tµi kho¶n 152 "NLVL" tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c lo¹i nguyªn liÖu vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i nguyªn liÖu vËt liÖu phï hîp víi c¸ch ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp, bao gåm: Tµi kho¶n 1521 Nguyªn liÖu vËt liÖu chÝnh Tµi kho¶n 1522 VËt liÖu phô Tµi kho¶n 1523 Nhiªn liÖu Tµi kho¶n 1524 Phô tïng thay thÕ Tµi kho¶n 1525 VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n Tµi kho¶n 1528 V©t liÖu kh¸c Trong tõng tµi kho¶n cÊp 2 l¹i cã thÓ chi tiÕt thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 3, cÊp 4… tíi tõng nhãm, thø … vËt liÖu tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n ë doanh nghiÖp. * Tµi kho¶n 153 "C«ng cô dông cô" tµi kho¶n 153 sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m lo¹i c«ng cô dông cô theo gi¸ thùc tÕ. Tµi kho¶n 153 "C«ng cô dông cô" cã 3 tµi kho¶n cÊp 2 Tµi kho¶n 1531 C«ng cô dông cô Tµi kho¶n 1532 Bao b× lu©n chuyÓn Tµi kho¶n 1533 §å dïng cho thuª * Tµi kho¶n 151 "Hµng mua ®ang ®i ®êng" tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· mua, ®· chÊp nhËn thanh to¸n víi ngêi b¸n, nhng cha vÒ nhËp kho doanh nghiÖp vµ t×nh h×nh hµng ®ang ®i ®êng ®· vÒ nhËp kho. * Tµi kho¶n 331 "Ph¶i tr¶ ngêi b¸n" ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh nghiÖp víi nh÷ng ngêi b¸n, ngêi nhËn thÇu vÒ c¸c kho¶n vËt t, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt. Ngoµi c¸c tµi kho¶n trªn, kÕ to¸n tæng hîp t¨ng vËt liÖu, c«ng cô dông cô sö dông nhiÒu tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh: TK 111 (1), TK (112 (1), TK 141, TK 128, TK 222, TK 411, TK 627, TK 641 vµ TK 642. 1.1.2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu: VËt liÖu, c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt t¨ng do nhiÒu nguån kh¸c nhau: T¨ng do mua ngoµi, do tù chÕ hoÆc thuª ngoµi gia c«ng, t¨ng do nhËn vèn gãp cña c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n kh¸c … Trong mäi tr êng, doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ thñ tôc kiÓm nhËn nhËp kho lËp c¸c chøng tõ theo ®óng quy ®Þnh. Trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan kh¸c, kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi c¸c néi dung cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô nhËp kho vµo c¸c tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n tæng hîp, ®ång thêi ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi b¸n vµ c¸c ®èi tîng kh¸c mét c¸ch kÞp thêi. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh tæng hîp sè liÖu ®Ó kiÓm tra vµ ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt. Díi ®©y lµ c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu: (1) T¨ng vËt liÖu, c«ng cô dông cô do mua ngoµi. - Trêng hîp hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ: c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp kho kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 111 (1) TiÒn mÆt Cã TK 112 (1) TiÒn göi ng©n hµng Cã TK 141 T¹m øng Cã TK 331 Ph¶i tr¶ ngêi b¸n Cã TK 311 Vay ng¾n h¹n - Trêng hîp hµn vÒ cha cã ho¸ ®¬n: NÕu cã trong th¸ng vÒ nhËp kho nhng ®Õn cuèi th¸ng vÉ cha nhËn ®îc ho¸ ®¬n, kÕ to¸n sÏ ghi gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông cô nhËp kho theo gi¸ t¹m tÝnh: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 331 Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ t¹m øng theo gi¸ thùc tÕ (gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n) theo sè chªnh lÖch gi÷a ho¸ ®¬n vµ gi¸ t¹m tÝnh cô thÓ: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 331 Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n NÕu chªnh lÖch sÏ ghi ®á: - Trêng hîp hµng ®ang ®i ®êng: NÕu trong th¸ng nhËn ®îc ho¸ ®¬n mf cuèi th¸ng hµng vÉn cha vÒ nhËp kho, kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®êng vµo tµi kho¶n 151" Hµng mua ®i ®êng": Nî TK 151 Hµng mua ®ang ®i ®êng Cã TK 111 TiÒn mÆt Cã TK 112 TiÒn göi ng©n hµng KÕ to¸n ph¶i më sæ theo dâi sè hµng ®ang ®i ®êng cho tíi khi hµng vÒ. Sµng th¸ng sau khi hµng ®ang ®i ®êng vÒ nhËp kho hoÆc chuyÓn giao cho c¸c bé phËn s¶n xuÊt hay kh¸ch hµng… tuú tõng trêng hîp kÕ to¸n ghi. Nî TK 152 Nguyªn liÖu vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Nî TK 157 Hµng göi b¸n Nî TK 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Nî TK 641 Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 632 Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 151 Hµng mua ®ang ®i ®êng - Ph¶n ¸nh sè thuÕ nhËp khÈu, nÕu cã: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 333 (3333) Thuª vµ c¸c kho¶n ph¶i néi Nhµ níc (thuÕ XNK). - Ph¶n ¸nh sè chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 111 TiÒn mÆt Cã TK 112 TiÒn göi ng©n hµng Cã TK 331 Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n - Khi thanh to¸n cho ngêi b¸n, ngêi cung cÊp NVL, CCDC nÕu ®îc hëng chiÕt khÊu mua hµng th× sè chiÕt khÊu mua hµng ®îc hëng vµ sè thanh to¸n ngêi b¸n ®îc ghi: Nî TK 331 Ph¶i tr¶ ngêi b¸n Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu Cã TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 111 TiÒn mÆt Cã TK 112 TiÒn göi ng©n hµng Cã TK 141 T¹m øng - Sè gi¶m gi¸ hoÆc gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông cô tr¶ l¹i cho ngêi b¸n cung cÊp kh«ng ®óng chÊt lîng, quy c¸ch… theo hîp ®ång ®îc ghi nh sau: Nî TK 152 Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Cã TK Nguyªn vËt liÖu Cã TK 153 C«ng cô dông cô (2). T¨ng do nhËp kho vËt liÖu, c«ng cô dông cô tù chÕ hoÆc thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn, c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ nhËp kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (Chi tiÕt tù gia c«ng, chÕ biÕn hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn). (3). T¨ng do nhËn vèn gãp liªn doanh cña ®¬n vÞ kh¸c, ®îc cÊp ph¸t, quyªn tÆng kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 411 Nguån vèn kinh doanh (4). T¨ng do thu håi vèn kinh doanh: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 128 §Çu t ng¾n h¹n kh¸c Cã TK 222 Gãp vèn liªn doanh (5). Trêng hîp kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa: * NÕu x¸c ®Þnh sè vËt liÖu, c«ng cô dông cô thõa lµ cña doanh nghiÖp nhng cßn chê gi¶i quyÕt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 338 (3381) ph¶i tr¶ nép kh¸c (tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt). Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý, tuú vµo viÖc quyÕt ®Þnh ghi gi¶m chi phÝ hay tÝnh vµo thu nhËp bÊt thêng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 338 (3381) Ph¶i tr¶ nép kh¸c (tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕta). Cã TK 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Cã TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Cã TK 641 Chi phÝ b¸n hµng Cã TK 721 Thu nhËp bÊt thêng * NÕu quyÕt ®Þnh xö lý ngay th× kh«ng cÇn ph¶i ph¶n ¸nh qua tµi kho¶n 338 (3381) mµ ghi th¼ng nh sau : Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK liªn quan TK 621, TK 627, TK 641 * NÕu vËt liÖu, c«ng cô dông cô thõa khi kiÓm kª x¸c ®Þnh kh«ng ph¶i cña doanh nghiÖp th× gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông cô thõa ®îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n TK 002 - VËt t, hµng ho¸ nhËn göi hé hoÆc gia c«ng. (6). Trêng hîp vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho s¶n xuÊt s ¶n phÈm kh«ng hÕt nhËn l¹i kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (7). T¨ng gi¸ vËt liÖu, c«ng cô dông cô do ®¸nh l¹i gi¸: C¨n cø vµo sè chªnh lÖch t¨ng ghi: Nî TK 152 Nguyªn vËt liÖu Nî TK 153 C«ng cô dông cô Cã TK 421 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 2.1. KÕ to¸n tæng h¬pä c¸c trêng hîp gi¶m vËt liÖu, c«ng cô dông cô: VËt liÖu, c«ng cu dông cô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶m chñ yÕu do c¸c nghiÖp vô xuÊt kho dïng cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, cho nhu cÇu phôc vô vµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c, nhîng b¸n l¹i vµ mét sè nhu cÇu kh¸c. C¸c nghiÖp vô xuÊt kho vËt liÖu, c«ng cô dông cô còng ph¶i ®ùoc lËp chøng tõ ®Çy ®ñ ®óng quy ®Þnh. Trªn c¬ së c¸c chøng tõ xuÊt kho, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo c¸c ®èi tîng sö dông vµ tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®Ó ghi chÐp ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n tæng hîp. Cuèi th¸ng còng ph¶i tæng hîp sè liÖu ®Ó ®èi chiÕu, kiÓm tra víi sè liÖu, kÕ to¸n chi tiÕt. §Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô xuÊt kho vËt liÖu, c«ng cô dông cô kÕ to¸n sö dông nhiÒu tµi kho¶n kh¸c nhau nh TK 152, TK 153, TK 241 TK 621, TK627, TK 641, TK 642, TK 141… Tuú vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®Òu lµ hµng tån kho, thuéc tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp, nhng cã sù kh¸c nhau vÒ ®Æc ®iÓm tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh do vËy ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp xuÊt dïng vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã sù kh¸c nhau nhÊt ®Þnh. 2.1.1. KÕ to¸n tæng hîp gi¶m vËt liÖu (1). XuÊt kho dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, cho c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n, cho c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c. C¨n cø vµo gi¸ thiÕt kÕ xuÊt kho tÝnh cho tõng ®èi tîng sö dông kÕ to¸n: Nî TK 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Nî TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 641 Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 241 X©y dùng c¬ b¶n dë dang Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu (2). XuÊt kho vËt liÖu tôc tôc chÕ hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, c¨n cø gi¸ thiÕt kÕ, xuÊt kho kÕ to¸n ghi: Nî TK Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu (3). XuÊt kho vËt liÖu gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c - Trêng h¬p doanh nghiÖp gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c b»ng vËt liÖu th× ph¶i c¨n cø vµo gi¸ trÞ vèn gãp do hîp ®ång liªn doanh x¸c ®Þnh ®Ó ph¶n ¸nh vµo TK 128 - ®Çu t ng¾n h¹n kh¸c (nÕu lµ gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n) hoÆc TK 222 gãp vèn liªn doanh. §ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch gi÷a ®¬n vÞ vèn gãp víi thùc tÕ xuÊt kho (gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n cña doanh nghiÖp) ®Ó ph¶n ¸nh vµo TK 412 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n. Cô thÓ c¸ch h¹ch to¸n nh sau: + NÕu gi¸ trÞ vèn gãp lín h¬n gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK 128 §Çu t ng¾n h¹n (gi¸ trÞ vèn gãp) Nî TK 222 Gãp vèn liªn doanh Cã TK 412 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n (Theo sè chªnh lÖch t¨ng) Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu (theo gi¸ thùc tÕ) + NÕu gi¸ trÞ vèn gãp nhá h¬n gi¸ trùc tÕ: Nî TK 128 §Çu t ng¾n h¹n (gi¸ trÞ vèn gãp) Nî TK 222 Gãp vèn liªn doanh Cã TK 412 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n (theo sè chªnh lÖch gi¶m) Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu (theo gi¸ thùc) (4). XuÊt kho vËt liÖu ®Ó b¸n, cho vay c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ghi: Nî TK 632 Gi¸ vèn hµng b¸n Nî TK 138 (1388) Ph¶i thu cña kh¸c Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan