Tài liệu Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cp xây dựng thăng long

Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính MỤC LỤC MỤC LỤC i LỜI MỞ ĐẦU 1 CHƯƠNG I :NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM. 3 1.1.Đặc điểm cơ bản hoạt động sản xuất kinh doanh trong các doanh nghiệp xây lắp có ảnh hưởng đến chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: 3 1.2.Yêu cầu, ý nghĩa của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp: 6 1.3.Bản chất và nội dung kinh tế của chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp: 7 1.3.1 Khái niệm, bản chất chi phí sản xuất: 7 1.3.2 Phân loại chi phí sản xuất: 7 1.3.3 Giá thành sản phẩm và các loại giá thành sản phẩm xây lắp: 10 1.3.3.1 Khái niệm, bản chất giá thành sản phẩm xây lắp: 10 1.3.3.2 Phân loại giá thành sản phẩm: 11 1.3.4 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp: 13 1.3.5 Vị trí, vai trò của kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 13 1.3.6 Nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 14 1.4 Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp: 14 1.4.1 Đối tượng kế toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp: 14 1.4.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất: 15 1.4.3 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên: 16 1 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính 1.4.4 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kiểm kê định kỳ: 26 1.5 Đối tượng và phương pháp tính giá thành sản phẩm xây lắp: 26 1.5.1 Đối tượng tính giá thành sản phẩm: 26 1.5.2 Các phương pháp tính giá thành: 26 1.6 Tổ chức hệ thống sổ sách, báo cáo kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: 28 1.7 Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong điều kiện áp dụng kế toán máy: 30 1.7.1 Nguyên tắc tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong điều kiện áp dụng kế toán máy: 31 1.7.2 Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong điều kiện áp dụng kế toán máy: 31 1.7.3 Nội dung tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong điều kiện áp dụng kế toán máy: 32 CHƯƠNG 2 :THỰC TRẠNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CP XÂY DỰNG THĂNG LONG 34 2.1.Tình hình, đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và quản lý sản xuất kinh doanh của Công ty CP xây dựng Thăng Long . 34 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty CP xây dựng Thăng Long : 34 2.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động SXKD của Công ty CP xây dựng Thăng Long 35 2.1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý kinh doanh và bộ máy kế toán tại Công ty CP xây dựng Thăng Long : 38 2 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính 2.2. Thực trạng về tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại Công ty CP xây dựng Thăng Long 45 2.2.1. Một số đặc điểm về vấn đề nghiên cứu 45 2.2.2. Thực trạng kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cp xây dựng Thăng Long 46 CHƯƠNG 3:MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở CÔNG TY CP XÂY DỰNG THĂNG LONG 67 3.1. Đánh giá về tổ chức công tác kế toán của doanh nghiệp: 67 3.1.1. Nhận xét chung về công tác kế toán tại Công ty CP xây dựng Thăng Long: 67 3.2.2. Nhận xét về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty CP xây dựng Thăng Long 68 KẾT LUẬN 74 3 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính LỜI MỞ ĐẦẦU Trong nềền kinh tềế thị trường, đặc biệt khi nước ta đã là thành viền của Tổ chức Thương mại quốếc tềế WTO thì cạnh tranh là xu hướng tấết yềếu của các doanh nghiệp, đó là động lực thúc đẩy sự phát triển c ủa các doanh nghi ệp. Xấy dựng là một ngành cơ bản tạo ra cơ sở vật chấết kyỹ thu ật cho nềền kinh tềế quốếc dấn, đặc biệt trong cống cuộc đổi mới, xấy dựng và phát triển đấết n ước ta hiện nay thì việc hiện đại hóa cơ sở hạ tấềng kyỹ thu ật t ừng ngày là hềết s ức cấền thiềết, là nhiệm vụ quan trọng yều cấều các doanh nghi ệp xấy d ựng ph ải khống ngừng đổi mới khoa học cống nghệ kyỹ thu ật và nấng cao chấết l ượng sản phẩm để ngày càng khẳng định vị thềế trền thị trường. Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng trền, yều cấều đ ặt ra đốếi v ới cống tác kềế toán là thực hiện tốết kềế toán tập h ợp chi phí s ản xuấết và tnh giá thành sản phẩm xấy lắếp. Bởi nó cho phép tnh toán m ột cách chính xác, đấềy đủ, khách quan các khoản mục chi phí đã bỏ ra, cung cấếp sốế liệu cấền thiềết phục vụ cho cống tác quản trị của doanh nghiệp. Cống tác kềế toán tập hợp chi phí sản xuấết và tnh giá thành s ản ph ẩm xấy lắếp giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong ngành xấy dựng cơ b ản. Đốếi với doanh nghiệp thực hiện tốết cống tác h ạch toán chi phí s ản xuấết và tnh giá thành sản phẩm xấy lắếp là cơ sở để giám sát hoạt động, t ừ đó khắếc ph ục những tốền tại và phát huy những tềềm nắng, thềế m ạnh c ủa mình, khống ngừng đổi mới hoàn thiện cho phù hợp với cơ chềế tài chính hiện nay c ủa nước ta. Đốếi với nhà nước, cống tác hạch toán chi phí sản xuấết và tnh giá thành sản phẩm xấy lắếp là cơ sở sở để nhà nước kiểm soát vốến đấều t ư xấy dựng cơ bản và thu thuềế. Cùng với sự phát triển chung của nềền kinh tềế, sự cạnh tranh c ủa các doanh nghiệp cả trong nước và ngoài nước, Cống ty CP xấy d ựng Thắng Long đã có những kềế hoạch cụ thể để quản lý tốết cống tác kềế toán t ập h ợp chi phí 4 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính sản xuấết và tnh giá thành sản phẩm xấy lắếp của doanh nghi ệp mình đ ể đ ạt hiệu quả cao nhấết. Nhận thức được tấềm quan trọng của vấến đềề trền, trong quá trình th ực tập, tm hiểu thực tềế tại Cống ty CP xấy dựng Thắng Long, cùng v ới nh ững kiềến thức được trang bị trong nhà trường, với s ự giúp đ ỡ t ận tnh c ủa lãnh đạo doanh nghiệp, đặc biệt là các anh chị trong phòng tài chính kềế toán doanh nghiệp, em đã mạnh dạn đi sấu nghiền cứu đềề tài: “ Tổ chức công tác kếế toán chi phí sản xuấết và tnh giá thành sản ph ẩm t ại Công ty CP xấy dựng Thăng Long” làm luận vắn cuốếi khóa. Kềết cấếu khóa luận cuốếi khóa của em ngoài phấền mở đấều và kềết luận gốềm có 3 chương: - Chương 1: Những vấến đềề lý luận chung vềề Tổ chức cống tác kềế toán chi phí sản xuấết và tnh giá thành sản phẩm. - Chương 2: Thực trạng vềề Tổ chức cống tác kềế toán chi phí sản xuấết và tnh giá thành sản phẩm tại Cống ty CP xấy dựng Thắng Long. - Chương 3: Phương hướng và một sốế giải pháp nhắềm hoàn thi ện T ổ chức cống tác kềế toán chi phí sản xuấết và tnh giá thành sản ph ẩm t ại Cống ty CP xấy dựng Thắng Long. Trong quá trình tm hiểu luận vắn, em đã cốế gắếng hoàn thành tốết lu ận vắn cuốếi khóa. Song đấy là một đềề tài rấết rộng và ph ức t ạp, thời gian th ực tập ngắến, do trình độ hiểu biềết của bản thấn còn hạn chềế nền lu ận vắn cuốếi khóa của em khống tránh khỏi những thiềếu sót. Vì v ậy em mong nh ận đ ược những ý kiềến đóng góp của các thấềy cố giáo, cũng nh ư các cán bộ, nhấn viền kềế toán doanh nghiệp và những người quan tấm để em hoàn thi ện tốết h ơn luận vắn cuốếi khóa cũng như hoàn thiện hơn vềề kiềến thức cho mình. Em xin chấn thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tnh của các thấềy cố giáo trong khoa, đặc biệt là PGS.TS Nguyễễn Vũ Việt; cùng các cán bộ nhấn viền 5 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính Phòng tài chính kềế toán Cống ty CP xấy dựng Thắng Long đã giúp đ ỡ em trong quá trình nghiền cứu và hoàn thiện khóa luận này. CHƯƠNG I : NHỮNG VẦẤN ĐỀẦ LÝ LUẬN CHUNG VỀẦ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KỀẤ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẦẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM. 1.1. Đặc điểm cơ bản hoạt động sản xuất kinh doanh trong các doanh nghiệp xây lắp có ảnh hưởng đến chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: Trong cống cuộc xấy dựng và phát triển đấết nước ta hiện nay khoa h ọc đã và đang phát triển ngày càng mạnh, nó đã được v ận dụng các thành t ựu khoa học hiện đại kyỹ thuật tền tềến vào việc xấy dựng phát triển nềền kinh tềế, ngành xấy dựng là một trong những ngành quan trọng đang phát triển m ạnh meỹ, tấết cả các máy móc hiện đại, các cống nghệ tền tềến đã được đưa vào sử sụng trong ngành xấy dựng, làm tắng nắng suấết lao động, giảm giá thành s ản phẩm góp phấền nấng cao đời sốếng của con ng ười. Xấy d ựng c ơ b ản là ho ạt động cơ bản hình thành nền nắng lực sản xuấết cho các ngành, các lĩnh v ực khác trong nềền kinh tềế bao gốềm xấy d ựng m ới, m ở r ộng khối ph ục, c ải t ạo hiện đại hóa các cống trình cụ thể như xấy dựng đường xá, nhà cửa, tr ường học, bệnh viện, cấều cốếng, bềến bãi, sấn bay... Đềến nh ững c ơ s ở v ật chấết dùng cho sản xuấết như xấy dựng nhà máy hấềm mỏ, các giàn khoan, lắếp đặt các thiềết bị sản xuấết….Chính vì nềền kinh tềế phát triển, vắn minh c ủa xã h ội ngày càng cao, nền sự đấều tư cho xấy dựng là rấết cấền thiềết nhắềm giải quyềết các vấến đềề vềề nhu cấều ắn ở, học hành, làm việc…phù hợp với cuộc sốếng vắn minh, lịch sự của con người. Do đó ngành xấy dựng có ảnh h ưởng rấết l ớn và 6 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính quan trong trọng điềều kiện phát triển kinh tềế hiện nay của quốếc gia. Doanh nghiệp xấy lắếp cũng như các doanh nghiệp khác, đềều được bình đẳng vềề quyềền hạn và chịu trách nhiệm trước pháp luật, có t ư cách pháp nhấn, được quyềền tự lập, tự chủ trong quá trình sản xuấết kinh doanh, tự ch ịu trách nhiệm vềề hoạt động sản xuấết kinh doanh của doanh nghiệp mình; có tài khoản tại ngấn hàng, được nhà nước giao vốến hoặc tự góp vốến thành l ập cống ty, có trách nhiệm sử dụng vốến một cách hiệu quả, bảo đảm và phát triển vốến đốềng thời thực hiện đấềy đủ nghĩa vụ n ộp thuềế v ới nhà n ước. Cùng với sự phát triển chung của đấết nước, ngành xấy dựng cơ bản cũng ngày càng phát triển cả chiềều rộng lấỹn chiềều sấu góp phấền quan tr ọng trong cống cuộc cống nghiệp hóa, hiện đại hóa đấết nước như : - Xấy dựng cơ bản tạo ra cơ sở vật chấết kyỹ thuật cho nềền kinh tềế quốếc dấn, trang bị cơ sở hạ tấềng và tài sản cốế định cho quá trình sản xuấết kinh doanh, thúc đẩy sự phát triển của nềền kinh tềế đấết nước. - Hoạt động xấy dựng cơ bản góp phấền làm tắng thu nh ập quốếc dấn, thay đổi cơ cấếu kinh tềế. - Xấy dựng cơ bản góp phấền giải quyềết cống ắn việc làm cho ng ười lao động, cho xã hội. Tạo điềều kiện nấng cao đời sốếng vật chấết và tnh thấền cho nhấn dấn. Doanh nghiệp xấy lắếp là doanh nghiệp thuộc ngành s ản xuấết v ật chấết mang tnh chấết riềng biệt khác với những ngành sản xuấết vật chấết khác. Ho ạt động của doanh nghiệp xấy lắếp mang nhiềều đặc điểm riềng bi ệt ảnh h ưởng tới việc tổ chức quản lý, hạch toán đặc biệt là đốếi v ới cống tác tnh chi phí sản xuấết và giá thành sản phẩm. Những đặc điểm khác biệt của doanh nghiệp xấy lắếp là: 7 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Hoạt động của doanh nghiệp xấy lắếp được th ực hiện trền c ơ s ở các hợp đốềng đã ký với đơn vị chủ đấều tư sau khi trúng thấều hoặc được ch ỉ định thấều; khốếi lượng xấy lắếp do đơn vị chủ đấều tư giao. Trong hợp đốềng, hai bền đã thốếng nhấết với nhau vềề giá trị thanh toán của cống trình cùng với các điềều kiện khác, do vậy tnh chấết hàng hóa của sản ph ẩm xấy lắếp khống đ ược th ể hiện rõ ràng, nghiệp vụ bàn giao cống trình, h ạng mục cống trình ho ặc khốếi lượng xấy lắếp hoàn thành đạt điểm dừng kyỹ thuật cho bền giao thấều chính là quy trình tều thụ sản phẩm xấy lắếp. Trường hợp nhà thấều được thanh toán theo tềến độ kềế hoạch, thì phấền cống việc đã hoàn thành thu ộc h ợp đốềng xấy dựng được nhà thấều tự xác một cách đáng tn cậy theo phương pháp quy định được coi là sản phẩm hoàn thành bàn giao. - Sản phẩm xấy lắếp là những cống trình, vật kiềến trúc…có quy mố l ớn, kềết cấếu phức tạp, mang tnh chấết đơn chiềếc, riềng lẻ, th ời gian xấy d ựng đ ể hoàn thành sản phẩm có giá trị sử dụng thường dài, nền chi phí sản xuấết kinh doanh từng đốếi tượng xấy lắếp có nội dung và kềết cấếu khống đốềng nhấết nh ư các sản phẩm cống nghiệp khác làm cho việc tổ chức quản lý hạch toán cũng khác các ngành sản xuấết khác. Vì vậy kềế toán chi phí s ản xuấết và tnh giá thành sản phẩm cho từng loại sản phẩm xấy lắếp riềng biệt ho ặc t ừng nhóm sản phẩm xấy lắếp. Với mốỹi sản phẩm, hạng mục cống trình lại có nhiềều phương thức kyỹ thuật thi cống khác nhau do vậy phải l ập d ự toán riềng và việc quản lý, hạch toán nhấết thiềết phải tềến hành theo dự toán đã lập. - Phạm vi hoạt động của xấy dựng cơ bản rấết phấn tán, n ơi s ản xuấết cũng đốềng thời là nơi tều thụ thành phẩm, do đó ho ạt đ ộng xấy lắếp ch ịu s ự tác động trực tềếp của các yềếu tốế vềề điềều kiện t ự nhiền. Các yềếu tốế mối trường thi cống ảnh hưởng rấết nhiềều đềến kyỹ thu ật, tốếc đ ộ thi cống, ảnh 8 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính hưởng đềến tổ chức quản lý vật liệu, máy móc thi cống, điềều này cũng có th ể làm cho chi phí sản xuấết tắng vì phát sinh chi phí hao h ụt v ật t ư, chi phí ngừng sản xuấết bảo quản... Do đó kềế toán phải theo dõi chính xác để k ịp th ời phản ánh chi phí phát sinh. Bền cạnh đó máy móc thiềết b ị, v ật t ư cũng nh ư đội ngũ lao động thường xuyền phải di chuyển theo địa điểm đặt cống trình. Cho nền cống tác quản lý và sử dụng tài sản, vật t ư cho cống trình rấết ph ức tạp, đòi hỏi phải có mức giá cho từng loại cống tác xấy lắếp cho từng vùng lãnh thổ. - Quá trình sản xuấết sản phẩm xấy lắếp được thực hiện bắềng nhiềều biện pháp khác nhau như thi cống cơ giới, thủ cống, kềết h ợp gi ữa th ủ cống và c ơ giới. - Sản phẩm xấy lắếp chỉ khi nào hoàn thiện bàn giao và quyềết toán được duyệt thì mới được tnh doanh thu và khi đó mới xác đ ịnh kềết qu ả kinh doanh. - Sản xuấết xấy lắếp phải phụ thuộc vào người mua để tổ chức sản xuấết và mốỹi sản phẩm của xấy dựng cơ bản khi tềến hành sản xuấết ph ải tuấn th ủ nghiềm ngặt các quy định của quản lý. 1.2. Yêu cầu, ý nghĩa của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp: Hoạt động sản xuấết kinh doanh của các doanh nghiệp xấy lắếp là rấết phức tạp, ảnh hưởng lớn đềến tổ chức cống tác kềế toán chi phí s ản xuấết và tnh giá thành sản phẩm. Việc kềế toán chi phí s ản xuấết và tnh giá thành s ản phẩm là một trong những phấền kềế toán rấết quan trọng, qua cống tác này các chủ đấều tư hay ban quản lý dự án biềết được giá thành của cống trình là bao nhiều, từ đó xác định được kềết quả sản xuấết. Kềế toán chi phí sản xuấết và tnh giá thành s ản ph ẩm có nh ững n ội 9 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính dung khác biệt với các ngành khác như kềế toán theo t ừng lo ại h ợp đốềng xấy dựng hay từng cống trình xấy dựng, hạng mục cống trình; kềế toán theo các đơn vị khu vực, bao gốềm: - Kềế toán để xác định giá dự thấều và giá thanh quyềết toán cống trình. - Kềế toán để lập kềế hoạch thi cống xấy lắếp theo tềến độ th ời gian và các đơn vị thực hiện hợp đốềng. - Kềế toán để tổng kềết rút kinh nghiệm việc thực hiện h ợp đốềng cho các cống trình xấy dựng sau. Từ những phấn tch trền đặt ra cho các nhà kềế toán m ột nhi ệm v ụ quan trọng là phải thực hiện chi phí sản xuấết và tnh giá thành s ản ph ẩm đ ể từ đó các nhà xấy dựng mới biềết bỏ ra bao nhiều chi phí đ ể xấy d ựng cống trình từ đó tnh được giá thành sản phẩm 1.3. Bản chấất và nội dung kinh tễấ của chi phí sản xuấất và tnh giá thành sản phẩm xấy lắấp: 1.3.1 Khái niệm, bản chấất chi phí sản xuấất: Chi phí sản xuấết: là toàn bộ các hao phí vềề lao động sốếng, lao đ ộng v ật hóa và các chi phí cấền thiềết khác mà doanh nghiệp đã b ỏ ra trong kỳ dùng vào sản xuấết sản phẩm được biểu hiện bắềng tềền. Từ khái niệm chung vềề chi phí sản xuấết ta rút ra: Chi phí s ản xuấết c ủa đơn vị xấy lắếp là biểu hiện bắềng tềền của toàn bộ chi phí vềề lao động sốếng và lao động vật hóa phát sinh trong quá trình sản xuấết và hình thành nền giá thành sản phẩm xấy lắếp (Cống trình nhà ở, cống trình giao thống, nhà máy cống nghiệp...) trong một thời kỳ nhấết định của doanh nghiệp xấy lắếp bao gốềm: Chi phí sản xuấết xấy lắếp, chi phí sản xuấết ngoài xấy lắếp. Chi phí s ản xuấết xấy lắếp cấếu thành giá sản phẩm xấy lắếp. 10 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính 1.3.2 Phấn loại chi phí sản xuấất: Chi phí sản xuấết của doanh nghiệp bao gốềm nhiềều loại, nhiềều th ứ khác nhau. Để thuận tện cho cống tác quản lý, hạch toán, ki ểm tra chi phí cũng như phục vụ cho việc ra các quyềết định kinh doanh, chi phí s ản xuấết cấền ph ải được phấn biệt theo những tều thức phù hợp. Phấn loại chi phí s ản xuấết một cách khoa học hợp lý có ý nghĩa quan trọng với kềế toán. H ơn n ữa nó là tềền đềề cho việc kiểm tra phấn tch chi phí, thúc đẩy việc qu ản lý ch ặt cheỹ chi phí để hướng tới tềết kiệm chi phí và hạ giá thành s ản ph ẩm. Trong kềế toán tài chính, chi phí sản xuấết thường được phấn loại, nhận diện theo những tều thức sau: 1.3.2.1 Phân loại chi phí sản xuâất theo yếấu tốấ: - Yềếu tốế nguyền vật liệu: bao gốềm toàn bộ giá trị nguyền vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thềế, cống cụ dụng cụ sử dụng vào sản xuấết trừ giá trị vật liệu dùng khống hềết nhập lại kho và phềế liệu thu hốềi. - Yềếu tốế nhiền liệu, động lực sử dụng vào quá trình s ản xuấết trong kỳ trừ sốế dùng khống hềết nhập lại kho và phềế liệu thu hốềi. - Yềếu tốế tềền lương, và các khoản phụ cấếp theo l ương: Ph ản ánh t ổng sốế tềền lương và phụ cấếp mang tnh chấết lương phải trả cho toàn b ộ cống nhấn viền tham gia vào sản xuấết. - Yềếu tốế BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN: phản ánh phấền BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN trích theo tỷ lệ quy định trền tổng sốế tềền lương và phụ cấếp lương phải trả cho cống nhấn viền tham gia vào sản xuấết. - Yềếu tốế khấếu hao tài sản cốế định: Phản ánh tổng sốế khấếu hao tài sản cốế định phải trích trong kỳ của tấết cả các tài s ản cốế đ ịnh s ử d ụng cho s ản xuấết thuộc các phấn xưởng sản xuấết quản lý và sử dụng. 11 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Yềếu tốế chi phí dich vụ mua ngoài: bao gốềm toàn bộ chi phí dịch v ụ mua ngoài dùng cho hoạt động phục vụ và quản lý sản xuấết của phấn x ưởng, đội sản xuấết. - Yềếu tốế chi phí khác bắềng tềền: là các khoản chi phí trực tềếp khác bắềng tềền chưa được phản ánh ở các yềếu tốế trền được dùng cho vi ệc ph ục v ụ và quản lý sản xuấết trong kỳ ở phấn xưởng sản xuấết. 1.3.2.2 Phân loại chi phí sản xuâất kinh doanh theo kho ản m ục chi phí trong giá thành sản phẩm: - Chi phí nguyền vật liệu trực tềếp: Là chi phí của vật liệu chính, v ật li ệu phụ, các cấếu kiện hoặc các bộ phận rời, vật liệu luấn chuyển tham gia cấếu thành thực thể sản phẩm xấy lắếp hoặc giúp cho việc hoàn thành khốếi l ượng xấy lắếp (khống kể vật liệu phụ cho máy móc, phương tện và vật liệu tnh trong chi phí sản xuấết chung). - Chi phí nhấn cống trực tềếp: Là toàn bộ lương chính, l ương ph ụ, ph ụ cấếp có tnh chấết lương trả cho nhấn viền trực tềếp xấy lắếp các cống trình, cống nhấn phục vụ thi cống. Trong đó tnh cả lao động trong biền chềế và lao động thuề ngoài. Khoản mục này khống bao gốềm tềền lương và ph ụ cấếp lương cho cống nhấn điềều khiển máy thi cống, cống nhấn viền vận chuy ển ngoài phạm vi cống trình. - Chi phí sử dụng máy thi cống: Gốềm chi phí th ường xuyền và chi phí tạm thời. + Chi phí thường xuyền: là những chi phí phát sinh trong quy trình s ử dụng máy thi cống, được tnh thẳng vào giá thành của ca máy. + Chi phí tạm thời: là những chi phí phải phấn bổ dấền theo thời gian sử dụng máy thi cống. 12 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Chi phí sản xuấết chung: Gốềm những chi phí phát sinh trong ph ạm vi phấn xưởng, là những khoản chi phí cấền thiềết khác phục vụ cho quá trình s ản xuấết sản phẩm phát sinh ở các phấn xưởng, bộ phận sản xuấết. Chi phí sản xuấết chung bao gốềm: chi phí nhấn viền phấn x ưởng, chi phí v ật li ệu, chi phí dụng cụ, chi phí khấếu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí khác bắềng tềền. 1.3.2.3 Phân loại chi phí theo ứng xử chi phí: Theo cách phấn loại này là dựa vào quan hệ giữa chi phí và s ản l ượng sản phẩm sản xuấết; toàn bộ chi phí sản xuấết được chia thành biềến phí và định phí: - Biềến phí: là những khoản mục chi phí có quan hệ tỷ lệ thu ận với biềến động vềề mức độ hoạt động, ở đấy là khốếi lượng xấy lắếp; bao gốềm: chi phí nguyền vật liệu trực tềếp, chi phí nhấn cống trực tềếp. - Định phí: Là những khoản chi phí khống biềến đổi khi m ức độ ho ạt động (khốếi lượng xấy lắếp) thay đổi; bao gốềm: chi phí khấếu hao tài s ản cốế định, chi phí cho thuề mặt bắềng, chi phí đào t ạo nhấn viền, chi phí nghiền cứu... Khi sản lượng thay đổi, tổng định phí giữ nguyền còn đ ịnh phí trền từng đơn vị thay đổi. - Chi phí hốỹn hợp: Là loại chi phí gốềm có cả các yềếu tốế đ ịnh phí và biềến phí (như chi phí điện thoại, fax...) nhắềm phục vụ cho việc lập kềế hoạch. 1.3.2.4 Một sốấ cách phân loại khác: - Phấn loại theo lĩnh vực hoạt động kinh doanh, gốềm: chi phí s ản xuấết kinh doanh, chi phí hoạt động tài chính, chi phí hoạt động khác. - Phấn loại theo khả nắng kiểm soát được, gốềm: chi phí ki ểm soát được và chi phí khống kiểm soát được. 13 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Phấn loại theo mốếi quan hệ với báo cáo tài chính, gốềm: chi phí s ản phẩm, chi phí thời kỳ. - Phấn loại theo mốếi quan hệ với đốếi tượng chi phí gốềm: Chi phí tr ực tềếp và chi phí gián tềếp. Do đặc điểm của ngành xấy dựng, sản phẩm là cống trình, h ạng m ục cống trình, vật kiềến trúc...nền mốỹi dự án đềều có thiềết kềế, d ự toán thi cống riềng. Vì vậy chi phí thi cống cũng khác nhau, chính vì v ậy mà giá thành s ản phẩm xấy lắếp còn có một khoản chi phí nữa là chi phí sử dụng máy thi cống. 1.3.3 Giá thành sản phẩm và các loại giá thành sản phẩm xấy lắấp: 1.3.3.1 Khái niệm, bản châất giá thành sản phẩm xây lắấp: Xét vềề thực chấết thì chi phí sản xuấết kinh doanh là s ự d ịch chuy ển vốến của doanh nghiệp vào đốếi tượng tnh giá nhấết định, nó là vốến c ủa doanh nghiệp bỏ vào quá trình sản xuấết kinh doanh. Vì vậy, đ ể qu ản lý có hi ệu qu ả và kịp thời đốếi với hoạt động sản xuấết kinh doanh c ủa mình, doanh nghi ệp luốn cấền biềết sốế chi phí đã chi ra cho t ừng lo ại ho ạt đ ộng, t ừng lo ại s ản phẩm, dịch vụ là bao nhiều, sốế chi phí đã chi ra đã cấếu thành trong sốế s ản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành là bao nhiều, tỷ trọng từng loại chi phí, kh ả nắng hạ thấếp các loại chi phí này … Giá thành sản xuấết sản phẩm: được xác định bao gốềm những chi phí vềề lao động sốếng, lao động vật hóa và các chi phí khác đ ược dùng đ ể s ản xuấết hoàn thành một khốếi lượng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ nhấết định. Giá thành sản phẩm xấy lắếp là biểu hiện bắềng tềền của toàn b ộ hao phí vềề lao động sốếng, lao động vật hóa để hoàn thành khốếi l ượng xấy lắếp theo quy định trong kỳ. Giá thành hạng mục cống trình ho ặc hoàn thành là giá thành sản phẩm cuốếi cùng của sản phẩm xấy lắếp. 14 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính Việc nghiền cứu chỉ tều giá thành có vai trò quan tr ọng trong vi ệc xác định kềết quả kinh doanh của đơn vị, chỉ có xác định đúng đắến chỉ tều giá thành mới xác định đúng kềết quả kinh doanh. 1.3.3.2 Phân loại giá thành sản phẩm: 1.3.3.2.1 Phân loại giá thành sản phẩm theo cơ sở sốấ liệu và thời đi ểm tnh giá thành: - Giá thành dự toán: SP xấy lắếp có giá trị lớn, mang tnh đơn chiềếc, thời gian thi cống dài nền mốỹi cống trình, HMCT có giá trị dự toán riềng. V ậy giá thành d ự toán là tổng các chi phí dự toán. Giá thành dự toán xây lắấp = Giá trị dự toán + Lợi nhuận định mức Trong đó: + Giá trị dự toán: là chỉ tều làm cắn cứ cho các doanh nghi ệp l ập kềế hoạch sản xuấết, đốềng thời là cắn cứ để cơ quan Nhà n ước giám sát họat động sản xuấết kinh doanh của các doanh nghiệp xấy lắếp. Các kho ản tnh vào giá trị dự toán gốềm chi phí trực tềếp, chi phí chung. + Lợi nhuận định mức: là chỉ tều Nhà nước quy định để tch lũy cho xã hội do ngành xấy dựng cơ bản sáng tạo nền. - Giá thành sản phẩm kềế hoạch: Được xác định xuấết phát từ nh ững điềều kiện cụ thể ở một doanh nghiệp xấy lắếp nhấết định, trền cơ sở biện pháp thi cống, các định mức và đơn giá áp dụng trong doanh nghiệp. Giá thành kềế hoạch phải được tnh trước khi bước vào chu kỳ s ản xuấết kinh doanh và là cắn cứ để so sánh, phấn tch, đánh giá tnh hình th ực hiện kềế ho ạch s ản phẩm của doanh nghiệp. Giá = Giá thành - Mức hạ giá - Khoản bù chếnh lệch 15 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp thành kếấ dự toán Học viện Tài Chính thành kếấ vượt dự toán hoạch hoạch - Giá thành sản phẩm thực tềế: là biểu hiện bắềng tềền của tấết c ả các chi phí thực tềế mà doanh nghiệp đã bỏ ra để hoàn thành m ột khốếi l ượng cống việc nhấết định. Giá thành thực tềế khống chỉ bao gốềm những chi phí định m ức mà còn bao gốềm những CP thực tềế phát sinh như mấết mát, b ội chi nguyền v ật li ệu, vật tư, chi phí thiệt hại phá đi làm lại, chi phí ngừng s ản xuấết... do nh ững nguyền nhấn chủ quan của doanh nghiệp. Khi công trình hoàn thành, doanh nghiệp so sánh giữa giá thành dự toán, giá thành kế hoạch và giá thành thực tế để phân tích và đề ra các biện pháp khắc phục hạn chế cho lần thi công tiếp theo. Về nguyên tắc, mối quan hệ giữa các loại giá thành trên phải đảm bảo như sau: Giá thành dự toán > giá thành kế hoạch > giá thành thực tế 1.3.3.2.2 Phân loại giá thành cắn cứ vào phạm vi các chi phí câấu thành: - Giá thành sản xuấết sản phẩm: là chỉ tều phản ánh tấết cả chi phí phát sinh liền quan đềến việc sản xuấết, chềế tạo sản phẩm, gắến liềền với quy trình cống nghệ sản xuấết sản phẩm bao gốềm: chi phí nguyền v ật li ệu tr ực tềếp, chi phí nhấn cống trực tềếp, chi phí sử dụng máy thi cống, chi phí sản xuấết chung. - Giá thành toàn bộ sản phẩm: là chỉ tều phản ánh toàn b ộ các kho ản chi phí phát sinh liền quan đềến sản xuấết, tều thụ sản phẩm. Hai loại giá thành sản phẩm trền có quan h ệ với nhau vềề l ượng thống qua cống thức: Giá thành toàn bộ = Giá thành sản xuâất + Chi phí ngoài sản xuâất 16 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính 1.3.4 Môếi quan hệ giữa chi phí sản xuấết và giá thành sản phẩm xấy lăếp : Chi phí sản xuấết và giá thành sản xuấết sản phẩm có mốếi quan h ệ m ật thiềết với nhau, đó là giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ bao gốềm chi phí sản xuấết của kỳ trước chuyển sang và một phấền chi phí sản xuấết phát sinh trong kỳ. Giá thành = sản xuâất CPSX dở dang + CPSX phát sinh - CPXS dở dang đâầu kỳ trong kỳ cuốấi kỳ Chi phí sản xuấết và giá thành là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau: - Chi phí sản xuấết khống những liền quan đềến khốếi lượng s ản ph ẩm đã hoàn thành mà còn liền quan đềến sản ph ẩm d ở dang cuốếi kỳ, s ản ph ẩm hỏng, chi phí sản xuấết gắến liềền với thời kỳ phát sinh. - Giá thành sản phẩm gắến liềền với khốếi lượng sản phẩm hoàn thành. Tuy nhiền giá thành và chi phí luốn có mốếi liền hệ mật thiềết với nhau - Chi phí sản xuấết là cắn cứ để tnh giá thành. - Mức tềết kiệm hay lãng phí chi phí seỹ ảnh hưởng đềến giá thành dấỹn đềến kềết quả lãi, lốỹ khi thi cống cống trình. Tổ chức quản lý tốết giá thành chỉ có thể dựa trền cơ sở quản lý tốết chi phí sản xuấết. 1.3.5 Vị trí, vai trò của kếế toán chi phí sản xuấết và giá thành sản phẩm: Tổ chức kềế toán chi phí, tnh giá thành sản phẩm m ột cách khoa h ọc, hợp lý và đúng đắến trong cống tác quản lý chi phí, giá thành s ản phẩm, qu ản lý tài sản, vật tư, lao động, tềền vốến một cách tềết kiệm có hi ệu qu ả và t ạo điềều kiện giúp tềết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Giá thành sản phẩm là cơ sở để định giá bán sản phẩm, đánh giá h ạch toán kinh tềế nội bộ, phấn tch chi phí, đốềng th ời là cắn c ứ xác đ ịnh kềết qu ả 17 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính kinh doanh. Kềế toán chi phí và giá thành sản phẩm v ới n ội dung ch ủ yềếu thuộc vềề kềế toán quản trị, cung cấếp thống tn phục v ụ cho cống tác qu ản lý doanh nghiệp. Song lại là khấu trung tấm của toàn b ộ cống tác kềế toán ở doanh nghiệp, chi phốếi tới chấết lượng của các phấền hành kềế toán khác cũng như chấết lượng, hiệu quả của cống tác quản lý kinh tềế tài chính c ủa doanh nghiệp. 1.3.6 Nhiệm vụ của kếế toán chi phí sản xuấết và giá thành sản phẩm : - Lựa chọn, xác định đúng đắến đốếi tượng kềế toán chi phí s ản xuấết, l ựa chọn phương pháp tập hợp chi phí sản xuấết theo các phương án phù hợp với điềều kiện của doanh nghiệp. - Cắn cứ đặc điểm tổ chức sản xuấết kinh doanh, đặc diểm của s ản phẩm, khả nắng và yều cấều quản lý cụ thể của doanh nghiệp để xác định đốếi tượng tnh giá thành cho phù hợp. - Tổ chức bộ máy kềế toán một cách khoa học, hợp lý trền c ơ s ở phấn cống rõ ràng nhiệm vụ của từng nhấn viền kềế toán, từng bộ phận kềế toán có liền quan, đặc biệt bộ phận kềế toán các yềếu tốế chi phí. - Thực hiện tổ chức chứng từ, hạch toán ban đấều, hệ thốếng tài kho ản, sổ kềế toán phù hợp với các nguyền tắếc chuẩn m ực, chềế đ ộ kềế toán đ ảm b ảo được yều cấều thu nhận – xử lý – hệ thốếng hóa thống tn vềề chi phí, giá thành của doanh nghiệp. - Tổ chức lập và phấn tch các báo cáo kềế toán vềề chi phí, giá thành s ản phẩm, cung cấếp những thống tn cấền thiềết vềề chi phí, giá thành sản phẩm, giúp các nhà quản trị doanh nghiệp ra được các quyềết định m ột cách nhanh chóng, phù hợp với quá trình sản xuấết – tều thụ sản phẩm. 1.4 Đốấi tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuấất trong doanh 18 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính nghiệp xấy lắấp: 1.4.1 Đôếi tượng kếế toán chi phí sản xuấết trong doanh nghiệp xấy lăếp : - Đốếi tượng kềế toán chi phí sản xuấết là phạm vi và gi ới h ạn đ ể t ập h ợp chi phí sản xuấết theo các phạm vi và giới hạn đó. Tùy thu ộc vào đặc điểm tnh hình cụ thể mà đốếi tượng kềế toán chi phí s ản xuấết trong các doanh nghiệp có thể là: + Từng sản phẩm, chi tềết sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng. + Từng phấn xưởng, giai đoạn cống nghệ sản xuấết. + Toàn bộ quy trình cống nghệ sản xuấết, toàn doanh nghiệp. Trong doanh nghiệp xấy lắếp đốếi tượng tập hợp chi phí sản xuấết có thể là cống trình, hạng mục cống trình xấy lắếp, các giai đo ạn quy ước c ủa h ạng mục cống trình có giá trị dự toán riềng hoặc nhóm cống trình, các đ ơn v ị thi cống (xí nghiệp, tổ, đội thi cống xấy lắếp). 1.4.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuấết: - Phương pháp tập hợp chi phí trực tềếp: Dùng để tập hợp các loại chi phí có liền quan trực tềếp đềến các đốếi tượng tập hợp chi phí đã xác định; tức các loại chi phí phát sinh liền quan đềến đốếi tượng nào có thể xác định được trực tềếp cho đốếi t ượng đó, chi phí phát sinh liền quan đềến từng đốếi tượng tập hợp chi phí cụ thể đã xác định seỹ được tập hợp và quy nạp trực tềếp cho đốếi tượng đó. - Phương pháp tập hợp và phấn bổ gián tềếp: Dùng để tập hợp các chi phí gián tềếp, đó là các chi phí phát sinh liền quan tới nhiềều đốếi tượng tập hợp chi phí đã xác định mà kềế toán khống th ể tập hợp trực tềếp các chi phí này cho từng đốếi tượng đó. Tr ước tền kềế toán tềến hành tập hợp chung các chi phí có liền quan đềến nhiềều đốếi t ượng theo 19 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính địa điểm phát sinh hoặc nội dung chi phí. Để xác đ ịnh chi phí cho t ừng đốếi tượng phải lựa chọn các tều chuẩn hợp lý và tềến hành phấn b ổ các chi phí cho từng đốếi tượng liền quan. Việc phấn bổ chi phí cho từng đốếi t ượng đ ược tềến hành theo hai bước: + Bước 1: Xác định hệ sốế phấn bổ theo cống thức: H = C/T Trong đó: H: hệ sốế phấn bổ chi phí. C – Tổng CP cấền phấn bổ cho các đốếi tượng T: tổng đại lượng tều chuẩn phấn bổ của các đốếi t ượng cấền phấn b ổ chi phí. + Bước 2: Xác định chi phí cấền phấn bổ cho từng đốếi tượng tập hợp: Ci = H * Ti Trong đó: Ci: phấền chi phí phấn bổ cho đốếi tượng i Ti: đại lượng tều chuẩn phấn bổ dùng để phấn bổ phấn b ổ chi phí c ủa đốếi tượng i. 1.4.3 Kếế toán tổng hợp chi phí sản xuấết theo phương pháp kế khai thường xuyến: - Đốếi với tài khoản để tổng hợp chi phí sản xuấết và tnh giá thành s ản phẩm (TK 154 – Chi phí sản xuấết kinh doanh dở dang). Ngoài vi ệc h ạch toán tổng hợp còn phải hạch toán chi tềết theo nơi phát sinh chi phí: t ổ, đ ội s ản xuấết; sản phẩm, khoán sản phẩm. - Đốếi với những chi phí sản xuấết khống hạch toán trực tềếp vào các đốếi tượng chịu chi phí, trước hềết phải tập hợp vào tài khoản tập hợp chi phí, sau đó tềến hành phấn bổ theo tều thức phù hợp. 20 Sv: Hoàng Hữu Diệm Lớp:CQ50/21.04