Tài liệu Tl phương pháp dạy học dự án

TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 4 2. Nhiệm vụ nghiên cứu 4 3. Phương pháp nghiên cứu 4 4. Lịch sử nghiên cứu đề tài 4 NỘI DUNG CHƯƠNG I: Cơ sở lí luận và thực tiễn của PP dạy học dự án trong môn địa lí THPT 1.1. Cơ sở lí luận 6 1.1.1. Khái niệm Phương pháp dạy học dự án 6 1.1.2. Bản chất của phương pháp dạy học dự án 7 1.1.3. Mục tiêu của phương pháp dạy học dự án 8 1.1.4. Lợi ích và thách thức của PP dạy học dự án 9 1.1.5 Các bước thiết kế dự án học tập 9 1.2. Cơ sở thực tiễn 11 CHƯƠNG II: Vận dụng PP dự án vào dạy học Địa lí 13 1. Bài 42: “Môi trường và sự phát triển bền vững” (Địa 10) 13 2. Bài 6 “Tự nhiên và dân cư Hoa Kì” (Địa lý 11) 14 3. Bài 44, 45 “Tìm hiểu địa lý địa phương” (Địa lý 12) 15 CHƯƠNG III: Một số giải pháp sử dụng hiệu quả PP dạy học dự án KẾT LUẬN 16 HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 6 19 Trang: 3 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Trong những năm gần đây, để thực hiện nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học trong môn Địa lý, các giáo viên đã sử dụng rất nhiều phương pháp theo hướng dạy học tích cực, trong đó có thể kể đến các phương pháp như: phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm, phương pháp đặt và giải quyết vấn đề, phương pháp hướng dẫn học sinh khai thác tri thức từ bản đồ, phương pháp đóng vai… Trong nhóm các phương pháp dạy học theo hướng tích cực, có một phương pháp rất có tiềm năng và đáp ứng được yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học và phù hợp với nội dung giảng dạy của môn Địa lý đó là phương pháp dạy học dự án (Project Based Learning – PBL). Tuy nhiên đây là phương pháp mới, cơ sở lí luận về phương pháp chưa tường minh vì vậy nhiều giáo viên e ngại chưa dám sử dụng thường xuyên nên tôi chọn đề tài "Vận dụng phương pháp dạy học dự án vào soạn giảng địa lí THPT" hi vọng cung cấp thêm thông tin cần thiết cho các giáo viên quan tâm đến phương pháp dạy học dư án có cách nhìn nhận và sử dụng đúng, mang lại hiệu quả cao trong quá trình giảng dạy của mình. 2. Nhiệm vụ nghiên cứu Xác định được cách thức có hiệu quả sử dụng phương pháp dạy học dự án trong môn Địa lýTHPT. Vận dụng phương pháp dạy học dự án soạn giảng một số bài Địa lý THPT. 3. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu các công trình lí luận có liên quan đến đề tài. - Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu. - Phương pháp quan sát sư phạm. 4. Lịch sử nghiên cứu đề tài Trên các báo, tạp chí và kỉ yếu hội thảo khoa học đã xuất hiện một số bài viết về dạy học dự án. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 4 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI Phương pháp dạy học dự án đã được trình bày trong giáo trình ”Lí luận dạy học Địa lí đại cương” và trong cuốn sách “Phương pháp dạy học điạ lí theo hướng tích cực” của PGS.TS. Đặng Văn Đức. Một số đề tài luận văn tốt nghiệp cũng đã đi sâu tìm hiểu vấn đề dạy học dự án. Phương pháp dạy học dự án đã được đề cập trong các tài liệu tập huấn của các dự án đào tạo kĩ năng cho giáo viên của Bộ Giáo Dục và các tập đoàn lớn như: Chương trình dạy học Intel của tập đoàn Intel Việt Nam. Trên cơ sở kế thừa có chọn lọc những kết quả nghiên cứu của các công trình nêu trên, đề tài của tôi đã vận dụng để giải quyết một nhiệm vụ nghiên cứu "Vận dụng phương pháp dạy học dự án vào soạn giảng địa lí THPT". HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 5 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI NỘI DUNG CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN TRONG MÔN ĐỊA LÍ THPT 1.1. Cơ sở lí luận 1.1.1. Khái niệm Phương pháp dạy học dự án Dạy học dự án (PBL) là một trong những phần cốt lõi của chương trình Intel® Teach to the Future (Chương trình dạy học cho tương lai của Intel). Nội dung cơ bản của phương pháp này là giáo viên trên cơ sở chương trình nội dung giảng dạy liên hệ đến những vấn đề đang diễn ra trong cuộc sống có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới nội dung giảng dạy hình thành những đề tài (hoặc gợi ý để học sinh tự tìm ra đề tài), yêu cầu học sinh giải quyết bằng hình thức học tập làm việc nhóm. Trong nhà trường THPT, dạy học theo dự án được xem là một phương pháp dạy học mới, phương pháp dạy học định hướng hành động. "Dạy học dự án là một phương pháp dạy học, trong đó học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên tự lực giải quyết một nhiệm vụ học tập phức hợp, kết hợp giữa lí thuyết và thực hành, với hình thức làm việc chủ yếu là theo nhóm. Các nhóm tự xác định mục tiêu, lập kế hoạch và thực hiện dự án, tham gia kiểm tra quá trình thực hiện và đánh giá kết quả. Kết quả là các sản phẩm có thể giới thiệu, trình bày." 1.1.2. Bản chất phương pháp dạy học dự án - Người học là trung tâm của quá trình dạy học. Bài học theo dự án được thiết kế cẩn thận, lôi cuốn người học vào những nhiệm vụ mở và có tính thực tiễn cao. Các nhiệm vụ của dự án kích thích khả năng ra quyết định, niềm cảm hứng, say mê của người học trong quá trình thực hiện và tạo ra sản phẩm cuối cùng. Người học lĩnh hội kiến thức bài học thông qua việc tìm hiểu và tự quyết định mức độ hoàn thành các nhiệm vụ của dự án. Giáo viên giữ vai trò hỗ trợ hay hướng dẫn. Người học hợp tác làm việc với nhau trong các nhóm, phát huy tối đa năng lực cá nhân khi đảm nhận những vai trò khác nhau. - Dự án thực hiện theo bộ câu hỏi định hướng. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 6 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI Để hỗ trợ cho học sinh có hướng đi đúng đắn và nhanh chóng tìm ra lời giải đáp, cũng như để kích thích hứng thú và phát triển tư duy, giáo viên sẽ đưa ra bộ câu hỏi định hướng gồm có: Câu hỏi khái quát (CHKQ), câu hỏi bài học (CHBH) và câu hỏi nội dung (CHND). Câu hỏi khái quát thường có phạm vi rất rộng, là những câu hỏi gợi mở những ý tưởng lớn, xuyên suốt và có tính liên môn. Các câu hỏi bài học được gắn trực tiếp với dự án, hỗ trợ việc tìm kiếm lời giải cho câu hỏi khái quát. Câu hỏi bài học thường liên quan trực tiếp đến bài học cụ thể nhưng yêu cầu học sinh phải vận dụng các thao tác tư duy bậc cao như phân tích, tổng hợp… mới có thể tìm ra lời giải đáp. Câu hỏi nội dung liên quan trực tiếp đến nội dung bài học và học sinh dễ dàng tìm câu trả lời trong SGK, trong các tài liệu tham khảo. Để học sinh có thể trả lời trọn vẹn CHND, CHBH và phần nào giải quyết CHKQ, giáo viên cần phải đề ra "Dự án" gồm nhiều nhiệm vụ lôi cuốn, hấp dẫn, kích thích học sinh tìm tòi, theo dõi và quyết tâm tìm ra lời giải đáp. - Kĩ năng tư duy là không thể thiếu trong làm việc theo dự án. Học sinh thực hiện dự án nghĩa là từng bước giải quyết hệ thống câu hỏi định hướng qua đó học sinh phát triển tư duy, theo các cấp độ phân loại của Bloom: Biết - Hiểu - Vận dụng - Phân tích - Tổng hợp - Đánh giá. Trong chừng mực nhất định chú ý đến sự phát triển tư duy bậc cao (phân tích, tổng hợp, đánh giá). Để hoàn thành dự án, học sinh phải tham khảo nhiều tài liệu có liên quan từ SGK, báo chí, sách tham khảo các loại, đặc biệt nguồn tư liệu hết sức phong phú hiện nay là Internet. Học sinh cần được trang bị những năng lực cơ bản về tin học và thể hiện kết quả đề tài qua sản phẩm trình bày những kiến thức đã thu nhận được từ SGK và tài liệu tham khảo (do giáo viên cung cấp hoặc tự tìm kiếm) qua đó trả lời các câu hỏi nội dung, câu hỏi bài học và phần nào hướng đến câu hỏi khái quát, đồng thời thể hiện ý tưởng của dự án. - Người học thể hiện sự hiểu biết của mình thông qua sản phẩm hoặc quá trình thực hiện. Thông thường các dự án được kết thúc với việc người học thể hiện thành quả học tập của mình thông qua các bài thuyết trình, các văn bản tài HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 7 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI liệu, các mô hình dàn dựng, các đề án hoặc thậm chí là các sự kiện mô phỏng như một hội thảo giả. Những sản phẩm cuối cùng này giúp người học thể hiện khả năng diễn đạt và làm chủ quá trình học tập. - Công nghệ hiện đại hỗ trợ và thúc đẩy việc học của người học. Với sự trợ giúp của công nghệ, người học tự chủ hơn với kết quả cuối cùng, có thể lập và tham gia các diễn đàn và các trang web hoặc trình bày việc học của mình qua các công cụ đa phương tiện. 1.1.3. Mục tiêu của phương pháp dạy học dự án So với các phương pháp dự án truyền thống, dạy học theo dự án chú trọng nhiều đến năng lực học sinh. Theo Apel H.J và Knoll M, mục tiêu của dạy học theo dự án nhằm đào tạo con người phát triển toàn diện, trang bị cho họ những năng lực để chuẩn bị bước vào cuộc sống, đồng thời góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong trường học. Tuy nhiên, năng lực là tổng hòa, kết tinh kiến thức, kỹ năng, thái độ, tình cảm, giá trị, chuẩn mực đạo đức,… được hình thành từ nhiều lĩnh vực học tập và từ sự phát triển tự nhiên về mặt xã hội của một con người. Vì vậy, dạy học theo dự án hướng tới ba mục tiêu cơ bản, đó là: + Về kiến thức: tối thiểu đạt được chuẩn chương trình + Về kĩ năng: rèn luyện cho họ các kĩ năng như: tự lập kế hoạch, thực hiện dự án, báo cáo và trình bày kết quả, đánh giá dự án, .. + Về thái độ: rèn luyện ở học sinh tính tích cực, tự lực và trách nhiệm với cộng đồng và xã hội; có ý thức vận dụng kiến thức vào thực tiễn; hòa đồng giúp đỡ nhau trong học tập. 1.1.4. Lợi ích và thách thức của Phương pháp dạy dọc dự án (PBL) Có rất nhiều lợi ích khi sử dụng PBL trong lớp học. PBL gây hứng thú cho học sinh học tập. Khi học sinh có cơ hội để định hướng việc học của mình, các em sẽ coi trọng việc học hơn. Do các em phải đề xuất và tham gia những nghiên cứu có chiều sâu, việc học tập của học sinh được mở rộng ra ngoài những vấn đề trước mắt. Học sinh cũng học được kỹ năng nghiên cứu có giá trị và kỹ năng quan sát mà họ không thể có được từ HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 8 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI các bài giảng truyền thống. Các nghiên cứu đã cho thấy rằng, học sinh tham gia cách học dựa trên dự án có khả năng lĩnh hội kiến thức và phát triển kỹ năng cao hơn. Thông tin các em thu nhập được cũng được truyền tải thông qua những ngữ cảnh khác nhau bởi các em được dạy cách tìm và tư duy về thông tin hơn là ghi nhớ các dữ kiện. PBL cũng khuyến khích những học sinh tự giải quyết vấn đề một cách đầy đủ. PBL hỗ trợ kỹ năng giao tiếp của học sinh. Học sinh không học cách nghĩ gì mà thay vào đó là nghĩ như thế nào, biết cách để lắng nghe và giao tiếp. Mặc dù phương pháp học dựa trên dự án đem lại nhiều lợi ích nhưng cũng có những thách thức. Để xây dựng và thực hiện PBL phải mất rất nhiều thời gian. Một thách thức nữa là rất nhiều học sinh đã theo học phương pháp dạy truyền thống nhiều năm trước khi các em tham gia PBL. Các em không quen với việc chủ động định hướng quá trình học tập và do đó sẽ gặp nhiều khó khăn khi phải làm như vậy. Tương tự, rất nhiều giáo viên cảm thấy thoải mái với vai trò giảng dạy theo phương pháp truyền thống. Khi họ bắt đầu áp dụng PBL thì đó là thời kỳ chuyển tiếp khó khăn.. 1.1.5 Các bước thiết kế dự án học tập Bước 1: Lựa chọn chủ đề Giáo viên cần tìm hiểu các chủ đề học sinh quan tâm để tạo cơ sở cho cả lớp tham gia tích cực. Bước 2: Lập kế hoạch Trong bước này, học sinh sẽ động não về các yếu tố cần giải quyết trong chủ đề. Trong bước này, học sinh và giáo viên cùng hình thành các câu hỏi cụ thể, phân công và thống nhất nhiệm vụ. Bước 3: Thu thập thông tin Học sinh sẽ bắt đầu các hoạt động: nghiên cứu, khảo sát thực tế, tìm tài liệu, phỏng vấn...để có câu trả lời cho các câu hỏi cụ thể. Bước 4: Xử lý thông tin HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 9 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI Học sinh sẽ kết hợp giải nghĩa các yếu tố đơn lẻ và sẽ có cái nhìn toàn cảnh về những gì đã khám phá và tìm hiểu. Sự phát triển của dự án cũng có thể được thể hiện dưới dạng các báo cáo, phóng sự, truyện kịch, mô hình, tranh vẽ... Bước 5: Trình bày kết quả Đây là một giai đoạn quan trọng của hoạt động dự án. Việc học sinh cảm thấy tự hào với công việc của mình có ý nghĩa quan trọng giúp các em tự nhận thưc năng lực của bản thân mình, đồng thời giúp áp dụng những điều đã học vào thực tế. Các hình thức báo cáo có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau: triển lãm, thuyết trình, góc trưng bày trong lớp... Bước 6: Đánh giá kết quả Giáo viên và học sinh đánh giá quá trình thực hiện và kết quả đạt được. Từ đó rút ra những kinh nghiệm cho việc thực hiện các dự án tiếp theo. 1.2. Cơ sở thực tiễn Hiện nay với việc đổi mới phương pháp dạy học đã tạo điều kiện cho giáo viên sử dụng phương pháp dự án ngày càng nhiều. Bên cạnh đó việc phát triển của công nghệ thông tin trong trường học cũng góp phần làm cho việc ứng dụng phương pháp dạy học theo dự án ngày càng nhiều trong dạy học môn địa lý. Nhìn chung ngày càng nhiều giáo viên sử dụng phương pháp này trong dạy học môn địa lý cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân như điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật, trình độ của giáo viên , thời gian lên lớp, nội dung sách giáo khoa tường minh và quá chi tiêt... hơn nữa đây là phương pháp mới và tương đối khó. Chính vì thế mà đã làm hạn chế việc sử dụng phương pháp này trong dạy học môn địa lý hiện nay ở các trường THPT. Vì vậy tiểu luận đề cập một vài ví dụ về sử dụng phương pháp dự án trong soạn giảng một số bài địa lí ở THPT. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 10 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI CHƯƠNG II: VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN VÀO DẠY HỌC ĐỊA LÍ THPT 1. Bài 42: “Môi trường và sự phát triển bền vững” (Địa lý 10 ban cơ bản) Đề tài: Ô nhiễm nước sông Bến Hải do khai thác vàng ở Vĩnh Linh. CHKQ: Làm thế nào để phát triển bền vững? CHBH: 1. Tại sao môi trường ngày nay biến đổi mạnh mẽ? 2. Ảnh hưởng của môi trường tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế xã hội? 3. Chứng minh rằng hoạt động khai thác vàng trái phép của con người là nguyên nhân gây ô nhiễm nước sông Bến Hải. CHND: 1. Có mấy loại môi trường? Nêu định nghĩa? 2. MTTN là gì? Hãy kể tên một số thành phần của MTTN? 3. MTTN và môi trường nhân tạo (MTNT) khác nhau như thế nào? 4. Nêu các quan điểm về vai trò của MTTN đối với sự phát triển của XH. 5. Hiện trạng vấn đề môi trường ở địa phương em? Tóm tắt bài học: Học sinh được giao nhiệm vụ như các chuyên gia về môi trường, được giao nhiệm vụ nghiên cứu hiện trạng ô nhiễm nước sông Bến Hải từ đó đề xuất các biện pháp giải quyết, hướng đến sự phát triển bền vững. Học sinh phải nắm vững định nghĩa và đặc điểm của các loại môi trường, vai trò của MTTN đối với sự phát triển xã hội cũng như tác động ngược lại của con người đối với MTTN. Trên cơ sở đó học sinh nghiên cứu tình hình môi trường ở địa phương (khảo sát thực tế, thu thập tài liệu từ các nguồn: Internet, sách, báo, truyền hình, phỏng vấn …) từ đó nêu lên hiện trạng môi trường địa phương và đưa ra các biện pháp bảo vệ môi trường ở địa phương. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 11 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI 2. Bài 6 “Tự nhiên và dân cư Hoa Kì” (Địa lý 11 ban cơ bản) Đề tài: Hoa Kì có phải là thiên đường? CHKQ: Tại sao với rất nhiều người Hoa Kì là thiên đường? Em biết gì về vẻ đẹp tự nhiên và con người Hoa Kì? CHBH: 1. Tại sao nói thiên nhiên Hoa Kì đa dạng, tài nguyên giàu có? Biểu hiện. 2. Tại sao Hoa Kì là đất nước của những người nhập cư? CHND: 1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của Hoa Kì? 2. Sự phân hóa về điều kiện tự nhiên của Hoa Kì. Đánh giá tài nguyên thiên nhiên Hoa Kì? 3. Đặc điểm dân cư Hoa Kì. Những người nhập cư tác động như thế nào đến kinh tế xã hội Hoa Kì? 4. Tự nhiên, dân cư ảnh hưởng đến sự phát triển KT - XH của Hoa Kì? Tóm tắt bài học: Học sinh được giao nhiệm vụ như một chuyên gia kinh tế nghiên cứu tiềm năng và điều kiện tự nhiên và con người Hoa Kì và nhìn nhận hướng phát triển kinh tế xã hội Hoa Kì trong tương lai. Học sinh phải nắm vững tiềm năng về vị trí địa lí, sự phân hóa thiên nhiên, tài nguyên giàu có và dân nhập cư năng động, có nguồn vốn và tri thức lớn đã tác động tích cực đến kinh tế xã hội Hoa Kì. Học sinh thiết kế bài tập đa phương tiện  (BT1) nhằm giới thiệu trong lớp học những vẻ đẹp về tự nhiên và con người Hoa Kì.  (BT2) Thiết kế một trang web trình bày một số vấn đề có liên quan đến vẻ đẹp về tự nhiên và con người Hoa Kì .Qua đó thu thập, trao đổi ý kiến với tất cả các học sinh khác, cũng như với tất cả các đối tượng có quan tâm đến vấn đề này, nhằm tìm ra câu trả lời cho câu hỏi Hoa Kì có phải là thiên đường? HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 12 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI 3. Bài 44, 45 “Tìm hiểu địa lý địa phương” (Địa lý 12 ban cơ bản) Đề tài: Du lịch hoài niệm Quảng Trị – Tiềm năng và hướng phát triển. CHKQ: Làm thế nào để tỉnh Quảng Trị chúng ta ngày một đẹp giàu hơn? CHBH: 1. Em nghĩ gì về ngành du lịch của tỉnh Quảng Trị? 2. Làm thế nào để du lịch tỉnh chúng ta ngày càng phát triển? CHND: 5. Vai trò của ngành du lịch? 6. Du lịch bao gồm những loại hình nào? 7. Hiện trạng du lịch của tỉnh Quảng Trị, những thành tựu và tồn tại? 8. Tác động của ngành du lịch đến sự phát triển KT - XH của tỉnh Quảng Trị? Tóm tắt bài học: Học sinh được giao nhiệm vụ như một chuyên gia về du lịch, được Tổng công ty du lịch yêu cầu nghiên cứu tiềm năng và thực trạng của du lịch tỉnh Quảng Trị và hướng phát triển trong tương lai. Học sinh phải nắm vững tiềm năng du lịch, các loại hình du lịch đang tồn tại, tình hình hoạt động của các loại hình du lịch đó, cụ thể là những mặt tích cực cũng như hạn chế của nó ở tỉnh Quảng Trị. Thông qua việc nghiên cứu các tài liệu như: sách tham khảo, báo chí, tài liệu trên mạng; trao đổi, phỏng vấn các chuyên gia qua email hoặc qua điện thoại; khảo sát tình hình thực tế… để tìm ra được những giải pháp nhằm đưa ngành du lịch tỉnh Quảng Trị ngày càng phát triển. Học sinh thiết kế bài tập đa phương tiện  (BT1) nhằm giới thiệu trong lớp học những tiềm năng du lịch của tỉnh Quảng Trị, những mặt tích cực cũng như hạn chế của loại hình du lịch hoài niệm. Tìm hiểu hiện trạng về du lịch tỉnh Quảng Trị và đưa ra những giải pháp nhằm góp phần phát triển ngành du lịch của tỉnh Quảng Trị mà các em cho là phù hợp nhất. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 13 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI  (BT2) Viết một bài báo cáo đề xuất các giải pháp nhằm góp phần phát triển du lịch tỉnh Quảng Trị, lý giải được nguyên nhân lựa chọn các giải pháp đó.  (BT3) Thiết kế một trang web trình bày một số vấn đề có liên quan đến ngành du lịch VN nói chung và du lịch tỉnh Quảng Trị nói riêng. Qua đó thu thập, trao đổi ý kiến với tất cả các học sinh khác, cũng như với tất cả các đối tượng có quan tâm đến vấn đề này, nhằm tìm ra biện pháp tối ưu cho việc phát triển du lịch tỉnh Quảng Trị. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 14 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP SỬ DỤNG HIỆU QUẢ PHƯƠNG PHÁP DỰ ÁN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ THPT 3. 1. Tác dụng của phương pháp dạy học dự án Vận dụng thường xuyên phương pháp dự án sẽ giúp cho giáo viên và học sinh biết tích hợp kỹ năng vi tính vào việc dạy - học (thiết kế phần trình diễn Power Point, thực hiện các trang web), góp phần hiện đại hoá quá trình dạy học, tiếp cận với các phương tiện hiện đại và phương pháp dạy học tiên tiến của thế giới. Thực hiện tốt phương pháp dạy học dựa trên dự án sẽ tạo điều kiện tối đa cho việc thực hiện phương châm “Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn”. Học sinh sẽ quan tâm đến những vấn đề của cuộc sống và cố gắng suy nghĩ tìm cách giải quyết. Giúp học sinh nhận thức được sâu sắc mối quan hệ giữa môn Địa lý với các môn học khác. Tăng cường tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, tăng cường hứng thú môn học. Thông qua việc thực hiện dự án, tinh thần tập thể được nâng cao, mối quan hệ với bạn bè, với cộng đồng càng được thắt chặt, các phẩm chất về tinh thần đồng đội được phát huy. Đặc biệt là qua quá trình thực hiện dự án, học sinh có thể sẽ tự phát hiện năng lực bản thân, từ đó sẽ có được những định hướng đúng đắn cho sự chọn lựa nghề nghiệp sau này. Ý tưởng về dự án không hoàn toàn mới với việc dạy học địa lý từ trước đến nay. Nhưng qui trình thực hiện, phương tiện để thực hiện lại gần như hoàn toàn mới mẻ. Những khó khăn sẽ gặp phải trong quá trình thực hiện là điều tất yếu. Tuy nhiên cần phải biết hướng đến tương lai và phải đặt nền móng cho tương lai ấy ngay từ hiện tại. 3.2. Một số giải pháp sử dụng hiệu quả phương pháp dự án trong dạy học địa lí THPT 3.2.1 Giáo viên phải linh hoạt trong việc xây dựng và tổ chức các dự án cho học sinh thực hiện. Bởi một dự án tốt không chỉ giải quyết các mục tiêu của bài học mà quan trọng là giúp học sinh có được phương pháp làm việc và kĩ năng cần thiết, phát huy được năng lực của bản thân. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 15 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI 3.2.2 Các dự án mà giáo viên xây dựng, tổ chức là cơ hội tốt để các em được làm việc (thảo luận, tranh luận, tìm hiểu, khảo sát, thực nghiệm,..) để tự mình khám phá tri thức và vận dụng ngay những tri thức mà các em học được vào thực tế cuộc sống. Những dự án mà giáo viên xây dựng, tổ chức cần mang tính thực tiễn để các em tìm hiểu, giải quyết những vấn đề mang tính xã hội, tính thời đại ngay tại địa phương mà các em sinh sống. 3.2.3 Để thực hiên phương pháp dự án cần có sự hỗ trợ của các phương tiện kĩ thuật hiện đại. 3.2.4 Dạy học dự án đòi hỏi giáo viên cần có sự chuẩn bị và lên kế hoạch chu đáo, phải tìm hiểu kỹ các bài học nào có thể sử dụng được phương pháp này và sử dụng như thế nào cho hợp lý. Để thành công, giáo viên phải phác họa các dự án cụ thể trong đầu. Nếu không bám sát vào mục tiêu dạy học, mục đích của dự án sẽ mơ hồ và kết quả học tập mong đợi từ phía học sinh có thể bị hiểu sai lệch. Khi thiết kế dự án, điều quan trọng là phải chắc chắn rằng việc lập kế hoạch hành động sẽ giúp cho học sinh nhận diện được mục tiêu học tập dự kiến. Bằng việc điểm lại mục đích, mục tiêu và chuẩn của chương trình, giáo viên sẽ lựa chọn các bài học ưu tiên trong chương trình. 3.2.5 Giáo viên cần cân nhắc khi xây dựng các mục tiêu dự án, dự định các sản phẩm sao cho không “quá sức” cũng không “quá nhẹ” đối với học sinh. 3.3. Kiến nghị Để sử dụng hiệu quả phương pháp dạy học dự án trong dạy học địa lý THPT 3.3.1. Đối với Bộ giáo dục và đào tạo Cần biên soạn sách giáo khoa và hệ thống các bài học có khả năng sử dụng phương pháp dự án nhiều hơn. 3. 3.2. Đối với trường Đại học Sư phạm Cần có những chuyên đề nghiên cứu và ứng dụng phương pháp dạy học dự án trong dạy học địa lý cho sinh viên nhiều hơn. 3. 3.3. Đối với Sở giáo dục và đào tạo Tăng cường các đợt tập huấn cho giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học trong đó có sử dụng phương pháp dạy học dự án trong môn địa lý. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 16 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI Đảm bảo đầy đủ phương tiện thiết bị dạy học. 3, 3.4. Đối với giáo viên Nên áp dụng phương pháp này vào dạy học địa lý nhiều hơn để phát huy tính tích cưc chủ động của học sinh Giáo viên không ngừng học tập nâng cao trình độ hiểu biết thì việc sử dụng phương pháp dự án trong dạy học địa lý mới có hiệu quả. HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 17 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI KẾT LUẬN Tiểu luận cung cấp cơ sở lý luận khoa học và thực tiễn của phương pháp dạy học dự án; qui trình thực hiện phương pháp dự án và đã vận dụng vào soạn giảng một số bài học địa lí THPT trong thực tế với kết quả tốt, học sinh phát huy năng lực tư duy, nắm bài sâu và rất hứng thú trong giờ học. Tuy nhiên do thời gian lên lớp eo hẹp; nội dung chương trình sgk hiện nay khá tường minh và chi tiết, trình độ bản thân hạn chế chỉ tiến hành áp dụng phương pháp dự án ở một số giờ học trên lớp. Phương pháp mới chỉ tiến hành trên phạm vi giờ học trên lớp chưa kiểm tra được việc thực hiện dự án của các em học sinh có đúng quy trình không… HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 18 TIỂU LUẬN 2017 HỌC PHẦN: LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ HIỆN ĐẠI TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Hải Châu, Phạm Thị Sen, Nguyễn Đức Vũ (2007), Nxb Giáo dục, "Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THCS" 2. Nguyễn Dược, Nguyễn Trọng Phúc (2004), Nxb Đại học Sư phạm, “Lí luận dạy học Địa lý”. 3. Đặng Văn Đức, Nguyễn Thị Thu Hằng (2004), Nxb Đại học Sư phạm, “Phương pháp dạy học Địa lý theo hướng tích cực”. 4. Nguyễn Thị Kim Liên (2009), “Cơ sở khoa học của việc vận dụng phương pháp dự án vào dạy học Địa lí 12, THPT”, Tạp chí khoa học ĐHSP TP. HCM (số 29) 5. Trần Thị Thanh Thủy (Khoa Địa lý, ĐHSP Hà Nội) (2006), “Sử dụng phương pháp dạy học dự án có ứng dụng CNTT trong dạy học Địa lý ở trường phổ thông” "Tạp chí khoa học ĐHSP Hà Nội". HỌC VIÊN: PHANTHỊ CẨM GIANG - LỚP LL & PPDH ĐỊA LÍ K25 Trang: 19