Đăng ký Đăng nhập

Tài liệu Tình mộng

.PDF
78
312
117

Mô tả:

tình mộng
nh m ng 1 www.hobieuchanh.com nh m ng Bi u Chánh (1) c theo mé sông t Tân-An qua M -Tho, nhà c t liên ti p, cây tr ng giao nhành, ng i l ng i thuy n i qua ó ai c ng khen là ch dân c trù m t. Cách ít n m tr c, ch Tân-An, do theo quan l i d a mé sông y, vô ch ng vài ngàn th c thì th y có m t tòa nhà ngói c ba c n hai chái, n n úc, c a cu n, vách g ch, c t gõ. Nhà c t day c a xu ng mé sông, tr c c a ki ng v t th : nào là v n-niên-tùng, nào là bá-tr c-di p, nào là bùm-s m, nào là càng-th ng, nào là th y-tiên, nào là kim-quít. Hai bên ng vô c a i có m y b n bông lan, bông hu , v n-th , m ng-gà, inh l n, sao-nháy. Bên chái trên có m y n c tr u vàng sum-sê, gió th i lá òng a khoe màu t i m t. Phía chái trên có chu ng b -câu s n , mà vì m a sa n ng táp làm phai l t màu son. sau nhà l n thì có t cái nhà ngói nh ba c n song ch a và n u n ng. Còn t ó ra phía sau n a thì là m t kho nh v n l n g n n a m u, chung-quanh tr ng m y hàng d a, cây cong-vòng, cây suông t, bu ng sai, tàu x , xem r t u-nhàn. Trong v n thì x m ng nh cái d c, cái ngang, r i trên m y li p tr ng chu i l n v i cau, chu i nh y con bùm-sùm, cau ngay hàng th ng r ng. Nhà n y nhà c a quan Ph Phan-h u-Ti n. Quan Ph qua i ã h n 6 n m r i, không có con trai, l i m t a con gái, n m nay ã 19 tu i, tên là Phan-y n-Tuy t, mà ng i ta th ng kêu là cô hai Tuy t, h h v i bà Ph . Quan Ph Ti n là ng i g c-gác Bà-r a nh ng mà lúc ngài còn sanh ti n, ngài giúp vi c cho nhà n c có nhi u t nh và i ch nào ngài c ng lâu n m, nên ngài coi m y ch y nh quê quán c a ngài, b i v y ít ai bi t ch c ngài sinh tr ng t i x nào. Lúc ngài già y u ngài ngh nhà không có con trai, có nuôi m t a cháu kêu bà Ph b ng dì, cho i h c ã thành thân r i, không c n ph i lao tâm nh c trí chi n a, nên ngài xin h i h u r i mua kho nh v n n y c t nhà mà ng an h ng thanh nhàn. ngày quan Ph qua i, thì bà Ph vào ra qu nh-qu , bu n lòng xót d nên không lo d n d p nhà c a cho l m. Ngoài ngõ tuy có b c thêm m t cái c u thang xu ng sông cho d , song ki ng v t không ai u n nhành c t lá, nên cây lên t nhiên coi không p nh x a. Trong nhà thì gh bàn t ván óng cây ã t t, mà ki u c ng lanh, song ít hay lau chùi nên coi không còn n c bóng. Bà Ph không giàu, mà quan Ph qua i r i, bà tom góp ti n b c mua cm t ru ng K -S n huê l i m i n m góp c m t ngàn gi , nh p v i huê-l i cây trái trong v n c vài tr m ng b c n a, thì m con n xài không h t. Ti t tháng ch p, tr i chi u mát m , sông n c d y y. Cô hai Tuy t n c m r i i l n b c ra ngoài c u thang ng i mà h ng gió. Cô m c m t cái áo bà-ba l c-so n tr ng, m i gi t i nên l n x p còn ràng-ràng; m c m t cái qu n lãnh en tuy c song láng 1 nh m ng 2 www.hobieuchanh.com t coi c ng nh qu n m i. D i chân có mang m t ôi dép quai en, mà trên quai l i có k t bông màu h ng. Cô là m t ng i con gái vóc v a v a không l n mà c ng không nh , không m p lung mà c ng không m quá; ã v y mà cô nh x ng nên t ng i y u u; thu nay cô thêu thùa may vá, ho c vi t th , ho c c sách mà thôi, ch không n u ng, không làm công vi c trong nhà, không dan n ng, không d m m a, nên n c da cô tr ng mà l i trong bóng. Cô không g u nên tóc x p x i hai bên bàn tang, mà có nhi u s i gió th i ngã xu ng t i gò má, làm cho cô m t lát ph i l y tay mà vu t lên, lòi cái m t sáng r , l i thêm ôi bông h t xoàn chi u ánh sáng m t tr i chi u ch p nhoáng hai bên trái tai. M i l n cô vu t tóc thì th y m y ngón tay cô nh mà l i dài, còn bàn tay u nhi u, c m tay no tròn, chi c ng bánh ú eo khít-r t. Cô m c áo không có bâu, nên bày tr n cái c tr ng trong, l i có s i dây chuy n nh vòng theo coi thi t là p. Cô ng trên c u mà ngó b y cá lòng-tong n b t n c, gió th i ng qu n ph t-ph lòi hai bàn chân ra ngón nh xíu, gót lòm, trên bàn chân th t vung líp luôn t i m t cá. Thuy n chèo ngang ai th y cô ng trên c u c ng u dòm ngó, nh ng mà cô không dè cái s c c a cô n n i làm cho ng i nghiêng tròng, b i v y cô ng ch i t nhiên, l m t nh li ng cá lòng-tong ã thèm, r i nh n c mi ng xu ng sông cho cá lìm-kìm n i lên h p b t. t tr i l n m t r i, cô hai Tuy t m i l n b c tr vô nhà. Cô qua kh i c a ngõ th y m t b i hu tr bông bay mùi th m tho, khoe màu tr ng nõn, cô ng l i cúi m t xu ng r i c m m t c ng, k ngang l m i mà h i. Nhánh bông hu k g n gò má, m y ngón tay c a cô coi c ng nh bông búp, còn n c da m t c a cô coi c ng không kém màu m y bông ã n chút nào. Có m t con ki n hôi trong nhánh bông bò qua ngang gò má, làm cho cô nh t nên ph i l y tay mà ph i; song cô d u-dàng quá, nên con ki n không ch t, l i leo qua tay cô mà bò. Cô chúm-chím c i bày hai hàm r ng tr ng trong, r i nhè nh k bàn tay g n lá hu cho con ki n bò i, ch cô không n gi t. Cô còn ng xem hoa, b ng th y th ng Qu i, là a , qu t l a nhà. Cô b c vô th y bà Ph ng n m trên ván mà qu t h i, cô m i h i: t èn trong - Tr i mát quá, sao chi u nay má không ra ngoài mé sông mà ch i, má? - T h i tr a n bây gi sao nó n ng t chút con. u quá. Con - Cô hai Tuy t l i gh n tr u ki m ve d u m ng em t bên, r tay r trán và h i r ng: - Má có dún mình2 hay không? - Không. 1 2 (ti ng Pháp) menthe, m t lo i d u gió nhún mình, khom l ng chào, t ý khiêm nh ng 2 a ve u m ng1 cho má a cho bà Ph , r i ng i l i nh m ng 3 www.hobieuchanh.com - T i h i tr a má ra sau v n coi b y tr b cau nên chói n ng mà nh c ch gì. Tr a n ng má ng có i nh v y n a nghe không má. u ó - T i nó nh c u thì nó nh c, ch ph i t i i ra v n hay sao. Hôm tr c anh ba nó bi u con làm cho nó m t ch c kh n h m i, con làm ã r i hay ch a? Nó nói a nào ây nó qua a. Nh con làm ch a r i thì làm ri t i, ng nó qua a cho nó. - Con làm c 8 cái r i. Anh ó nh làm r n quá! Có v mà sao không bi u v nó làm cho mà dùng, i m n ng i ta. - Con nói sao v y? B i ch ba con không bi t làm, nên th ng nó m i m ch . - Ai bi u nh c n con i v v ng nh v y làm chi. - Nó v ng mà nó có nhi u ti n, con. i nay h có ti n thì h n, ch c n gì khéo v ng, - Có ti n nhi u mà nh v y ai thèm. N y má, anh ba nh l ch-s trai quá ch , không bi t t i sao h i ó nh c i ch ba chi v y, coi k quá, má há? Ch m p ú, p m t b ng xiên b ng nai, mà v n nói nghe c t ng n, anh ba nh th ng sao c không bi t. - C i v c n gì nhan s c, con. - Lúc nh nói v , con m c i h c trên nhà tr ng, ch ph i con gì con gái hay sao mà l a v nh v y. - Con ng nói t m b y, ch ba con nó hay - N y má, h i tr y má? c ba v i má ng c nhà con c n; thi u c nó phi n. i v cho nh, hay là nh l a m t mình nh - H i ó nó h c ã thi l y b ng c p, r i dì v i d ng con khu t i, má v i ba con th y nó côi-cút t i nghi p m i nuôi nó cho nó h c ng thành thân v i ng i ta. Ch ng nó ra tr ng r i ba con m i lo cho nó vô làm thông-ngôn Tòa, r i i xu ng M -tho. - H i ó con còn nh quá nên không bi t. - , h i ó con m i c tám chín tu i. - Con nh nh i h c h bãi tr ng nh v thì nh em hình v cho con, con th ng nh l m. H i ó mình trên Biên-Hòa, ph i hay không má? 3 - . - nh làm thông ngôn M -Tho r i nh m i g p 3 ng3 ch ó ph i hay không. nh m ng - 4 www.hobieuchanh.com . Nó làm vi c có th i, quan yêu dân chu ng, mà nó l i khá trai, th y Cai ng B n Tranh th y nó th y th ng, th y m i nó vô nhà ch i ôi ba l n r i th y tính g con cho nó. Nó th y th y giàu có l n, huê-l i n g n 20 ngàn gi , mà có m t mình ch ba con ó mà thôi, ch không có con trai, nó mu n ng ng c ch ba con có hèn a4 m t chút nên nó d c-d c trót h n m t n m không ch u i nói. Sau má nghe má r y nó, má nói ng i ta giàu l n, v nhà ó c ng nh chu t r t h g o, không n n già c ng không h t c a, d i gì mà không ch u; nó nghe nói ph i nó m i ch u i nói, r i ba con v i má ng c i cho nó a. Nó nghe l i má bây gi ph i sung s ng t m thân hay không? C i v có ít tháng thì th y Cai bi u xin thôi v v i th y. Th y góa v nên th y giao chìa khóa t s t cho v ch ng nó c m. Nó v B n-Tranh làm làng ch i ít n m r i làm i- ng a-h t. Cha v làm Cai-t ng, chàng r làm H i- ng, nhà có ghe h u, có xe ng a, có xe h i, sang tr ng bi t ch ng nào. - Lúc n con nghe nh nói v i má, nh tính tranh c H i- ng qu n-h t, r i sao êm, không nghe nói t i chuy n ó n a v y má? - Nó mu n làm H i- ng qu n-h t l m, song th y Cai th y c n, th y nói r ng tranh c ph i t n m t ôi muôn ng b c, mà làm có 4 n m r i mãn khóa không ích l i gì. Th y m i tính v i nó h th y xin h u trí r i thì nó ra làm th cho th y; Cai-t ng bây gi không ai giành l i nó, b i vì nó gi i ch Tây, mà l i giàu n, trong t ng có ai mà theo k p nó. Hôm tr c nó qua nó nói th y Cai s a-so n xin h u trí ch c trong ít tháng n a ây nó lên Cai-t ng r i. - H ! Ch giàu thì giàu ch trong b ng nh có vui s ng gì âu, má. - Sao v y? - V y ch hôm tr nghe hay sao? c th ng Qu i i qua b n nó v nó nói chuy n l i má không - Nói chuy n gì? - Nó nói ch ba h n-hào l m, nói v i nh c ng nh nói v i y t , t s m m i n i m ng nh luôn luôn, h nh c l i ch nói nh là n ch c. Giàu mà thô-t c quá nh v y, d u vào ó h t vàng c ng không ai thèm. - Th ng Qu i nó n t m b y, sao con không r y nó, l i tin l i nó nói làm gì. sáng mai tao h i l i nó r i nó coi tao. Cô hai Tuy t th y m có s c gi n thì c i và nói r ng: - Con t chuy n nói ch i, ch không ph i th ng Qu i nói âu má. Má nó t i nghi p. 4 , có l con bày thô k ch, không t, ch th ng Qu i nào mà dám nói láo nh v y. p 4 ng r y nh m ng 5 www.hobieuchanh.com Cô hai Tuy t vào trong bu ng l y qu may ra, r i em èn trên ván ng i mà rút kh n h m i. Bà Ph n m ngó con m t h i r i ngh th m trong trí r ng: con mình l n r i, th nào c ng ph i lo mà g nó l y ch ng. Cha ch , mà g nó l y ch ng r i ai v i mình. Tuy hai n m nay nó thôi h c v nhà thì không mà ch i, có siêng thì nó rút kh n, thêu giày mà dùng, ho c nó c truy n cho mình nghe, ch n u c m, n u n c, ho c d n d p trong nhà có tôi t , mình không cho nó làm. B i v y nó nhà c ng không l i ích chi. Song có m con h h m i kh i bu n, n u nó l y ch ng ch c là mình bu n l m. Ch chi có th ng nào ch u c i r i v ây v i mình thì mình kh i lo. Mà mình có c a n mà thôi, ch không ph i giàu muôn h chi ây mà tính nuôi r . N u mình ki m m y a m côi nghèo kh mình g cho nó thì có l mình ép v ch ng nó ph i ây v i mình c. Ng t vì m y a m -côi nghèo kh n u nó h c gi i thì nó mong ki m v cho thi t giàu, i v ch ng nó d t nhau i làm vi c quan húng-hính ch i cho sung-s ng; mình không giàu nó ã không thèm nói con mình, có âu nó ch u theo bên v . Ho c là m y a có c lam nham, n u mình kêu mà g thì ch c nó ch u, ng t con mình v n nói d u-dàng, i ng y u- u, thêu thùa ã gi i, mà ch ngh a c ng thông, không l có con nh v y mà mình em g nó cho a h c d . Ví d u mình có g b ng i n a, s con mình nó c ng không ch u âu. Khó, khó l m! Ch chi có con ai thi t nhà giàu l n mà i nói nó, thì mình g ph t cho r nh. Thà g cho nhà giàu. Bà Ph ng suy ngh n ó, b ng nghe cô hai Tuy t nói: - Má n y, hôm tr c con i Sài-gòn v i má con có g p ch Nhan, ch nói ch có ch ng r i, ch ng ch làm th y-thông gì ó không bi t. - Ch Nhan nào? - Ch Nhan là b n h c c a con. Ch là con th y Cai-t ng gì d i C n-Th ó không bi t. H i con còn i h c có m t l n má i th m, má g p ch r i má khen ch mi ng nói có duyên ó, má nh hay không? - Lâu quá má nh c âu. - Ch en mà lùn bân, ch x u quá, duy c cái l mi ng. H ! V y mà ch ng làm th y-thông th y-ký c ng khá quá. Cô hai Tuy t nói t i ó mi ng chúm-chím c cl y i, r i cúi xu ng mà may kh n. Cách ít ngày có cô ba H ng Sài Gòn i bán h t xoàn, cô quen v i bà Ph Ti n, nên nhân d p xu ng Tân-An cô m i m n xe vô nhà th m bà Ph . Cô n y tu i quá 40, lanh l i b t thi p l m, l i vì cô i cùng các t nh mà bán bông tai, cà-rá, nên cô quen bi t nhi u ng i. V a b c vô t i c a ngõ thì cô kêu om-sòm mà h i r ng: Ph i nhà ch Ph ây hay không? Có khách Sài Gòn xu ng th m ây nè . Bà Ph ng i trong nhà nghe h i vang-rân ngoài c a, không bi t là ai, nên l t ch y ra. Bà th y cô ba H ng thì bà m ng quá nên h i: - Cha ch ! Tôi v nt c quê mùa, khách Sài Gòn nào mà tìm t i ây v y? 5 t nh m ng - 6 www.hobieuchanh.com Sài Gòn ng i ta i n nem Th c, i coi hát c i-l ng ã thèm r i, bây gi ng i ta thèm d a xiêm, thèm chu i ph i khô, nên ng i ta tìm t i ây xin n, ch cho n hay không? Hai ng ic i v i nhau, r i d t nhau vô nhà. Cô ba H ng m i h i: - Ch làm gi ng gì mà m y tháng nay ch không lên Sài Gòn ch i v y ch Ph ? a rày ch m nh gi i th nào? - Tôi không au mà c ng không m nh cho l m. Tôi có t t h ít b a thì n ng t l n, nên ít mu n i âu. - T i ch nhà hoài, trí tù-tún nên ch y thì ch có au âu. - Cô xu ng d au nh v y ch gì. Ph i ch u i ch i nh tôi i n y ch i hay là có chuy n chi? - Tôi i Tân-An có vi c, tôi nh ch quá nên tôi ch y vô ây th m ch m t lát. - Cám n cô quá! Hai a nh cô bây gi làm vi c - Th ng l n làm thông-ngôn d i vô s Tr ng-Ti n hôm - Hai âu? i B c-Liêu còn th ng nh bây gi nó b hãng s t, u tháng t i nay. a có con r i h t há? - Th ng l n có hai a con, còn th ng nh ch a có. Cô hai Tuy t n m trong phòng mà xem truy n, nghe có khách l t t c t tr u, b a cau r i b ng ra. Cô chào h i cô ba H ng r i vô c a bu ng ng h i ch chín H u, là ng i i ch n u n n u n c ri t ng ch m t bình trà ngon mà ãi khách. Cô ba ng th y Y n-Tuy t thì ngó trân trân r i nói v i bà Ph r ng: - Con cháu n m nay ã tr ng Ph ? - n há? Ch có nh g nó cho ch nào ch a v y ch ng khu t r i, tôi còn có m t mình nó h h hôm s m cho vui, n u g ch ng thì ch c là bu n l m, nên tôi ch a mu n g . - Con nó ã l n r i, mình ph i tính ôi b n cho nó ch . N y ch , ch tôi ki m ch tôi làm mai cho cháu nhé. Tôi làm mai d l m; tôi không òi n m b y cái u heo âu mà s . bên B n-tre có m t th y Cai giàu quá. Hôm tr c tôi xu ng bán cho v ch ng th y m t b cà-rá m t ngàn b y, tôi ch i hai b a th y ch ng th y thi t là ng i t t . Th y m i g a con gái l n l y ch ng, ch ó c ng giàu d ! Th y còn th ng con trai n m nay l i 20, 21 tu i mà ch a có v , ch ch u thì tôi làm mai giùm cho cháu. Cô hai Tuy t ng trong c a bu ng nghe hai bà nói chuy n t i ó thì m c c , nên qua phòng bên mà n m. Mà b ván ch hai bà ng i nói chuy n thì cách phòng có m t m vách ván mà thôi, nên ngoài nói chuy n gì thì cô n m trong u nghe h t. Bà Ph 6 nh m ng 7 www.hobieuchanh.com nghe cô ba H ng nói mu n làm mai con th y Cai bên B n-Tre cho con mình, mà th y Cai y nhà giàu có l n, thì bà l y tr u têm và c i, coi b suy ngh l m. Cách m t h i bà i h i: - V y ch th ng ó h c hành có b ng-c p gì hay không? - Cha ch ! Vi c ó tôi không hi u a. Mà tôi coi b c u ta là con nhà giàu l n, ch c là c u ta h c s -sài, bi t ít ch r i v nhà, ch không b ng ng i ta. Ý! Mà c u ta m m m ng l m, trình th a d m d i ch không ph i dút dát nh m y u công-t b t v y âu. - Theo ý tôi h ch nào ph i thì tôi g , không c n giàu nghèo, không c n h c gi i . Ng t con nh tôi ý nó chê m y ng i h c không có b ng-c p, mà ch ó l i xa quá, s nó không b ng lòng. - N u ch không ch u ch ó tôi l a cho ch m t chàng r úng m c ng ch ng già y u ch nh c y cho c kìa, ch th bá-v , di n b hình coi láng bóng, nói l mi ng nghe l p-b p, mà không nên thân, thì g làm chi. Cô ba H ng th m ch i trót gi r i mu n t ng tr ra ch Tân-An i xe l a mà . Bà Ph c m quá nên cô ph i l i dùng m t b a c m. Cô hai Tuy t m c c nên không ch u ra n c m, mà ch ng khách v cô c ng không ra a khách. 7 nh m ng 8 www.hobieuchanh.com (2) Con gái n 18, 19 tu i, tuy m c c không nói ra ch ai c ng lo th m tính lén vi c tóc t tr m n m. Cô hai Tuy t là con nhà quan, s c ã p mà h c c ng nhi u, l i thông hi u vi c i, th y xa nghe r ng, b i v y nhi u êm cô n m trong phòng, canh khuya ng-v , r i ho c tr i m a r -r , ho c gió th i lao-xao, nhìn bóng, ngó èn, có lúc cô ng suy ngh n duyên n . Tuy v y mà cô suy ngh thì có suy ngh , song trong trí cô th ng l n-x n, cô ch ng h có t ng-t ng hình vóc c a ng i ch ng là th nào. Hôm nay cô n m nghe cô ba H ng tr ng c nh gia- ình c a nhà ch ng, l i t tánh n t c a chú trai s làm ng i ch ng c a cô n a, thì cô l y làm m c c , cô tính bít l tai không thèm nghe, mà ch ng hi u vì c nào cô l i c lóng tai nghe hoài, b i v y hai bà nói chuy n v i nhau cô nghe ch ng sót l i nào h t. êm y Y n-Tuy t i ng s m, mà vào phòng cô n m l n qua tr l i hoài, nh m hai con m t mà không ng c. ng h gõ 10 gi , bà Ph và tôi t trong nhà u ng t. Cô ta n m im-lìm m t lát nghe d i sông có ti ng ghe chèo s t-s t. Cô ta m i nh t i chuy n cô ba H ng nói h i s m m i. Trong trí cô tr nh cái nhà c a th y Cai-t ng bên n-Tre, r i cô t ng-t ng luôn hình-d ng c a con th y Cai n a. Cô th y m t cái nhà ngói l n mà c , c t th p-th p, trong nhà t i hù, trên ván óng b i, d i g ch s n bùn, nhà sau treo nia treo thúng cùng vách, ngoài hè rác-r n d -dáy, v n l n mà c m c y, sân r ng mà bông hoa còi-c c h t. Cô l i th y con trai th y Cai tóc cúp ma-ní, m c áo l c-so n tr ng qu n lãnh en, chân mang gu c, ng i nói chuy n v i H ng ch c làng r i ra nhà sau ng n chu i. Cô tr nh c nh, tr nh ng i r i r i thì trong lòng cô l nh ng t, ch ng có ý mu n vào cái nhà ó chút nào. Cô m i c th m ch chi cô có m t ng i ch ng ch ng c n giàu c ng ch ng n h c siêu-qu n xu t chúng làm gì, mi n là có b ng-c p làm vi c nhà n c, qu n áo oan-trang, ng i g n-gh , nói-n ng b t-thi p, nhà-c a s ch s , ch ng i làm vi c mình nhà thêu kh n ho c c truy n mà ch , ch ng ch ng v mình nói chuy n vui-v cho ch ng nghe, c nh v y thì mình m i v a lòng p ý. Cô tính t i ngh lui r i n m mòn m i nên ng quên h i nào không hay. Qua tu n sau bà Ph th y T t ã g n t i nên d t con i Sài Gòn ng mua chút nh v mà n T t. Nh n d p y m con d t nhau ghé th m cô ba H ng. Cô ba H ng ti p r c r t h u, r i nói v i bà Ph r ng: Tôi th y cháu tôi th ng quá, nên h m nay tôi tôi th ng tính l a ch x ng áng mà làm mai. Hôm qua có c-công D ng l i nhà ch i v i con tôi; tôi nghe nói ông ch a có v , mà tôi nh m b c ng khá, nên tôi tính làm mai giùm cho ông. Té ra tôi m i m h i thì ông h i v y ch nhà ch giàu mà gia-tài c ch ng bao nhiêu? Tôi nói ch n, ch không giàu. Ông nghe nh v y ông tr môi nói ông ch a mu n c i v . Ch ngh coi, i nay h ham c a quá, mi n là ti n b c nhi u thì thôi, h không c n c h nh gì h . Bà Ph c i r i t mà v cho k p xe. 8 nh m ng 9 www.hobieuchanh.com Bà Ph v i cô hai Tuy t v n nhà thì th y th y H i ng Lê-tr ng-Xuân n m nhà mà ch . Lê-tr ng-Xuân là cháu kêu bà Ph b ng dì ru t, r c a Cai-t ng bên B nTranh. B i anh ta m -côi s m nh có quan Ph nuôi cho i h c r i sau l i ng c i v cho n a, nên t ngày quan Ph h i h u v Tân-An thì anh ta qua l i th m vi ng th ng, mà t ngày quan Ph khu t r i, anh ta th y dì có m t mình qu nh-qu anh ta i qua th m th ng h n n a. Bà Ph b c vô nhà ngó th y li n h i r ng: - a! Cháu qua h i nào mà n m ó? - Th a, tôi qua h i tr a. - Cháu i xe h i hay là xe ng a? - Th a, tôi i xe l a. Cô hai Tuy t nghe nói i xe l a thì c i mà h i r ng: - Xe h i anh h r i hay sao? Hay là t i ch ba không cho phép nên không dám i xe h i? - Em kêu ng o hoài! T i anh mu n qua ch i vài b a nên anh i xe l a ch . - Á! T i v y hay sao. Cô hai Tuy t c i r i h i th ng Qu i ra ngoài xe l y m i mua trên Sài Gòn ó mà ôm vô nhà. Cô r a m t thay áo r i m i l y ch c kh n h -m i cô ã làm r i mà a cho Tr ng-Xuân. Tr ng-Xuân tuy mi ng khen may khéo và cám n, song m t không mu n ngó m y cái kh n cho l m. Anh ta ng i c ngó ra ngoài sân hoài, bà Ph có h i vi c chi thì tr l i v n t t ph t cho r i, coi b bu n không mu n nói chuy n, ch không ph i b i-buôi nh x a nay v y. i l i n c m r i bà Ph ng i b ván bên nây n tr u, cô hai Tuy t ng i gh gi a mà ch i; còn Tr ng-Xuân thì n m b ván bên kia mà hút thu c. Tr ng-Xuân c n m gát tay qua trán l ng-thinh hoài, hút v a h t u thu c n y r i thì qu t h p-qu t mà t qua u khác. Bà Ph xem ý cháu bu n nên ki m chuy n mà h i r ng: - Cháu qua th m dì hay là có chuy n chi? - D , qua th m ch có chuy n chi âu. - Hôm tr c cháu nói th y Cai mu n tính xin h u trí y mà ã vô n r i hay ch a? - Th a, vô n r i. - Th thì trong ít ngày n a cháu làm T ng r i. - Th a, bây gi tôi h t mu n. - a, sao v y? 9 ng ch c l i cho cháu, nh m ng 10 www.hobieuchanh.com Tr ng-Xuân n m l ng-thinh không tr l i. Bà Ph n tr u ng x a thu c, li n ng tay l i mà ngó Tr ng-Xuân, có ý trông coi anh ta nói t i c nào mà anh ta h t mu n làm T ng. Y n-Tuy t ng i, tay r cái èn mà nghe chuy n, th y v y c ng day m t ngó Tr ng-Xuân. Cách m t h i Tr ng-Xuân ng i d y, i l i gh gi a ng i ngang m t n-Tuy t, l y thu c ra t hút n a, r i th ng-th ng m i nói r ng: Ch ng gi u dì mà làm chi; thi t gia- o c a tôi h tôi ngh t i thì tôi bu n h t s c. Ph n tôi m cha khu t m, tôi nh có dì d ng bao b c nên tôi h c m i c thành thân. Tôi ra làm Thôngngôn ã c vinh-vang mà l i no m. Khi ông gia tôi mu n g con cho tôi, tôi th y ông giàu l n mà l i có m t d a con gái mà thôi, nên thi t trong b ng tôi m ng l m. Ng t có t u là v tôi nó hèn quá, nên tôi d c-d c không nh t nh. Dì v i d ng hay vi c y thì khuyên tôi bi u ng ph t cho r i. Tôi mu n làm cho vui lòng dì v i d ng, mà tôi ngh th m trong trí r ng tôi làm Thông-ngôn m i tháng lãnh l ng có m y ch c ng b c, mà ph i s m n s m m c, ph i tr ti n ph ti n b i, ví d u tôi có t n ti n cho l m i n a thì ch ng tôi già y u h i h u tôi ng có d n m ba ngàn ng b c là nhi u. V i nay thiên-h ai c ng tranh danh tr c i, n u tôi kh -kh trông lãnh l ng hoài thì mãn i r i mà s c ng ch a giàu b ng ai c. Mà n u tôi tính ch t u l t da ng i ta mà l y c a, thì có l tôi giàu c, song làm nh ng u y không ph i d gì, may h bình an thì êm, còn r i h ki n th a thì mình mang kh . Nay có ng i giàu có, s nghi p k n n m m i muôn, h mu n g con cho mình, h mu n vô ó thì giàu li n, mà sau mình còn có th làm H i- ng, làm Cai-t ng, làm Huy n hàm n a, thân ã sung s ng mà danh l i r -ràng, d i gì mà không ch u. B i tôi ngh nh v y nên tôi m i ch u c i. Khi tôi m i c i em v ngoài ph a tôi bên M Tho, thì chúng b n tr c m t h khen tôi có ph c g p c v giàu, còn sau l ng thì h x m-xì v i nhau nói r ng v tôi x u-xa, tôi ham c a không c n l a ch n. Tôi nghe thi t tôi bu n th m m t chút, song tôi ngh không l h n c m nhà theo c i tôi hoài, mà i v có c quí h n là có s c, b i v y h nói xa nói g n m c h , tôi không thèm k n. M y tháng ngoài ch thì v ch ng hòa thu n, tuy v tôi quê mùa, song không làm u chi c c lòng tôi. n ch ng tôi xin thôi làm vi c, v theo quê v , thì v tôi m t ngày nó m t i ý, coi b không kiêng-n tôi; mà có nhi u khi nó l i h n hào h t s c. M i h i hôm n y nó la r y tôi nh gi c, m ng ch i tôi x u h không bi t ch ng nào, tôi gi n th a v i ông gia tôi, r i tôi b tôi i qua bên nây ng coi còn ai cho nó m ng n . Tr ng-Xuân nói t i ó thì n c m t ch y r ng-r ng, trong c ngh n-ngùng, nên ng ng l i r i l y thu c t mà hút. Y n-Tuy t ng i nghe Tr ng-Xuân thu t chuy n nhà, thì c p m t nhìn trân-trân, ch ng nghe nói t i s v h n- u thì cô ta bu n mà l i phi n trong lòng, coi b cô c ng th ng h i giùm thân anh l m. Bà Ph nghe nói c ng au lòng, song không l l ng-thinh nên bà h i Tr ng-Xuân r ng: - Vi c nhà c a cháu nh v y mà sao m y n m nay cháu không nói cho dì hay, mà c ng không nói cho ai bi t h t. 10 nh m ng - 11 www.hobieuchanh.com y là vì cháu ngh vi c v ch ng là vi c riêng c a cháu, d u nói cho dì nghe thì dì bu n ch không ích gì. - Dì th y v ch ng h già khú mà h c ng còn xích-mích v i nhau thay, hu ng chi v ch ng cháu còn nh , t nhiên có lúc ph i trâu en trâu tr ng, sao cho kh i c. Cháu ch ng nên bu n làm chi. Cháu mu n ch i thì vài b a r i v . Dì bi t v ch ng h gi n thì r y v i nhau nh v y, ch sao l i không th ng. cháu i ít b a r i cháu v ây có nó m ng húm a. - Th a dì, tôi gi n quá, mu n - ph c nó cho r nh. âu? trong bu ng! Cháu ng có nói l u nh v y. C i c m t con d dúng gì hay sao? V ch ng n v i nhau g n 10 n m r i còn b n i gì? Tuy nó có h n chút nh, song th y Cai th y t t quá, cháu ng nói l u th y hay c th y bu n. - Dì c ng bi t, có ph i tôi th y giàu mà tôi mê nó âu, nó giàu thây k nó. H có y v i nhau thì nó c nói tôi n ch c c m c a nó hoài. Cha ch ! Tôi nh v y làm không c m mà n hay sao nên theo n ch c c a nó. - i! àn bà h gi n cùng thì nói b y nói b h i nào cháu phi n. - Thi t ông gia tôi ông hi n- t nhân c l m tôi th ng ng quá. ã v y mà ng tính h ông h u-trí c r i thì ng lo cho tôi lên th ch c Cai-t ng cho ông, i v y cho nên tôi dùn th ng, không n b mà i H i hôm tôi gi n quá tôi mu n i cho xa, ho c lên Nam-Vang, ho c ra Hà-N i ki m vi c tôi làm ng coi con v tôi nó làm sao. Bà Ph nghe nói thì c i ng t r i khuyên r ng: Cháu m -côi m -cút, tuy là bây gi cháu ch a có c a riêng, song th y Cai th y ã già r i, trong n m ba n m n a th y ch t, ch không l th y l t da mà s ng hoài. H th y nh m m t r i thì b c ti n ru ng t tay cháu h ng tr n h t. ã v y mà ch c Cai-t ng cháu g n n m trong tay r i. Cháu ph i nh n nh c m t chút mà h ng phú quí vinh hoa, ch ng có gi n cùng r i làm b y không nên âu. Cháu ph i nghe l i dì. Có mu n ch i thì ch i ít b a r i v . b a nào dì kh e trong mình, dì s qua mà d c b n con . Tr ng-Xuân ng d y i l i ván mà n m, không nói chi n a h t. Bà Ph th y v y i kêu th ng Qu i bi u coi óng c a, r i bi u Y n-Tuy t l y truy n Tái sanh duyên c cho bà nghe. n 10 gi r i bà Ph n m ng quên mà Tr ng-Xuân c ng ng khò, n-Tuy t th y v y m i v n èn lu-lu r i vào phòng mà ngh . Theo th th ng h con m t thì cha m t ng-tiu, mu n òi v t chi c ng c, mu n làm vi c chi c ng cho, t p quen tánh n t sai khi n ng i ta, r i l n l n sanh thêm ý cao-ng o, ho c h n-hào, làm cho nh ng k ng b c không ai yêu c, mà nh ng k i c ng không ai ch u n i. Y n-Tuy t sanh trong nhà quan, t nh cho n l n trong nhà thì tôi-t u th a d , i ra ng thì thiên-h u kiên vì. ã v y mà v ch ng ông 11 nh m ng 12 www.hobieuchanh.com Ph có m t mình cô mà thôi, b i v y c ng cô nh c ng tr ng m ng, khi cô còn th u, nghe cô khóc thì v ch ng ch y l ng-x ng, n ch ng cô l n khôn, h th y cô bu n thì v ch ng lo ch n-r n, ch ng có vi c chi cô mu n mà không làm, ch ng có v t nào cô òi mà không s m. Cô c t ng tr ng nh v y, nh ng mà cô không nhân cái tình c nh y mà sanh lòng cao-ng o, ho c t p thói h n-hào. Nh ng tôi trai t gái trong nhà a nào nh h n thì cô kêu b ng em nghe ng t- ngào, còn ng i nào l n tu i h n cô thì cô kêu ng anh b ng ch , ch ch ng h cô ch u làm m t ch nhà mà x ng m y x ng tao. Có a nào làm qu y mà cô r y, nghe c ng vui lòng; có vi c chi b t bình mà cô gi n, coi càng p- . Gà b i giàn hành hay là chó n v ng b t, cô ngó th y thì cô bi u i nó i mà thôi, ch cô không cho ánh p. Tánh cô hòa-hu n mà l i m m-m ng nh v y, nên tôi t trong nhà th ng cô mà l i s cô, còn chòm-xóm t già chí tr ch ng ai mà ch ng kính tr ng. n-Tuy t v i ng i d ng thì c lòng m i ng i, còn v i cha m l i tr n o làm con n a. Khi quan Ph còn sanh ti n, cô th y cha m t ng-tiu ch ng nào cô càng kính tr ng th ng yêu ch ng n y, cô ch ng h nói m t ti ng nào, hay là làm m t vi c chi cho cha m bu n lòng c c trí. T ngày quan Ph qua i r i, trong vài n m u h có i c v ngó lên bàn th thì gi t châu lã chã, t c d ng m-ngùi; l n l n m t ngày m t nguôi-ngoai, nên cô không khóc n a, song h êm nào cô n m mà nh cha, thì bângkhuâng trong lòng cô ng không c. Tình th ng cha m c a cô bây gi d i h t v cho bà Ph , b i v y cô m i thôi h c v mà ph ng-d ng s n-sóc m già. Ngo i tr bà Ph thì cô còn bi t th ng ai n a. ã bi t trong lúc cô h c t i nhà tr ng, cô th y có ít trò tánh hi n n t t t, nên có k t làm ch em, mà t ngày cô thôi h c cho n nay ã ba n m r i, cô ít hay g p m t, nên tình mu n l t l t, ngh a g n phai, b i v y cô không ý cho l m. Anh cô là Lê-tr ng-Xuân tuy g n g i cô h n m i n m nay, song t ngày cô có trí khôn, cô th y ng i háo danh háo l i, mi n là ng i trên ng tr c, mi n là áo t t b c nhi u thì thôi, ai chê c i m c ai, thì cô em d khinh th m, b i v y tình anh em thì cô th ng, nh ng mà lòng th ng y l i có pha l n ý ghét. n-Tuy t nghe Tr ng-Xuân thu t vi c nhà v i bà Ph , ban u cô ta ng i t nhiên không ng lòng chút nào h t; l n l n cô nghe Tr ng-Xuân nói t i v h n-hào ng ch i thì cô ta có gi n th m, gi n ch sao không bi t nói thanh-tao, r i l i gi n anh sao không ra oai tr ng-tr . n ch ng cô th y Tr ng-Xuân ngh n-ngùng l y a, phi n than thân, ch ng y cô ngh Tr ng-Xuân trong gia ình ch c là kh não l m, b i y cô m i bu n xo tôi nghi p giùm cho ph n ng i có s c mà thong-th v i i, song vì ch l i-danh nên ph i ch u ng m cay nu t ng. n-Tuy t êm y n m tr n-tr hoài ng không c, trong trí c t ng-t ng cái nh gia- ình c a Tr ng-Xuân, th y cô hai H o là v Tr ng-Xuân da en, mi ng r ng, u tóc ch m-b p, ngón tay chù-vù, t s m mai cho t i t i c tr n m t châu mày, nói v i ch ng thì câu-mâu, nói v i tôi t thì qu u-c , r i l i th y Tr ng-Xuân ra vào than th , ng ng i bu n xo, m c áo t t mà không c vui, ng i xe h i mà không bi t kh e. Cô 12 nh m ng 13 www.hobieuchanh.com là ng i hay l t lòng, thu nay h th y ai b ho n-n n thì cô th ng xót, b i v y cô suy ngh m t h i thì cô th ng thân anh Tr ng-Xuân vô cùng, mà r i cô ghét hai H o, có ch ng sao không bi t tr ng ch ng, ti n b c quí báu gì, sao l i ti n b c mà khinh b ch ng, làm cho ch ng mang s u eo th m. Qua b a sau bà Ph th y Tr ng-Xuân c ng còn bu n, nên n c m r i bà bi u nhà mà ch i, bà qua B n-Tranh ng nói ph i trái v i th y Cai T ng và c b n cháu dâu ng cho v ch ng ng xích-mích n a. Bà Ph i r i, Y n-Tuy t em ra trên ván ng i thêu, r i ki m chuy n nói cho Tr ng-Xuân gi i bu n. Ban u hai ng i nói chuy n dông dài, l n l n Y n-Tuy t m i h i ph ng n vi c gia- o, Tr ng-Xuân n m trên ván bên kia mà nói v i, ch ng nghe h i t i vi c nhà m i l i gh ng i g n Y n-Tuy t, i to nh thu t h t tánh tình c a v cho Y n-Tuy t nghe. Anh ta nói g n trót gi , Y nTuy t b thêu ng i ch m-ch mà nghe. Anh ta k h t các s qu y c a v r i m i nói r ng: Bây gi anh ngh l i anh n-n n vô cùng . Vì anh ham giàu sang nên g n m i n m nay anh ch ng vui-s ng chút nào h t. Em không rõ, ch ch ba em nó còn m t cái qu y l n l m. Qua c i nó v c3n m i qua m i hay n t nó không c t t, khi tr c nó có t tình v i th ng bi n c a ông gia anh. T i có nh v y nên ông s x u, m i c y m i mà g cho anh . n-Tuy t nghe nói t i chuy n ó thì ch ng-h ng, không bi t nói sao cho c; cô ta li n c m kim v a thêu v a h i r ng: Sao h i anh hay anh không b ph t cho i? . Tr ng-Xuân ng i l ng-thinh m t h i r i th ra mà áp r ng: Thi t ban u anh ng có tính i xin , song cách vài ngày sau anh suy i ngh l i vi c ã l r i bây gi b thì càng mang ti ng. ã v y mà nó giàu có l n, mình b nó thì c ng u ng, nên anh i tính ánh li u mi n mình h ng gia-tài nó c thì thôi. Anh t ng nó là a có tìtích, ch c sao nó c ng kiêng-n mình, nào dè nó ã h mà l i còn lên gi ng l n th thi t n u mà anh bi t tr c nh v y, thì h i nh anh không thèm ham giàu âu, anh a m t cô nào m nh-mai, thanh-nhã, khôn-khéo nh em ây v y anh c i, r i ch ng làm vi c, v coi nhà, h ng-h nh v i nhau cho vui, mi n là n, m c thì thôi không c n gì giàu có. Tr ng-Xuân nói t i ó thì li c m t th y Y n-Tuy t chúm-chím c i. Anh ta b t mùi nên nói thêm r ng: Anh ch c ng i nào mà k t ngh a v i em thì thi t là có ph c m. c m t ng i v n c da tr ng trong, ch n tay d u-nhi u, c p m t nh thu-th y, chân mày t xuân-s n, môi nh son, má nún trái quít, ng i coi ã p, mà ng coi ng xinh, nói có duyên, c i có n t, c v nh v y không ph i là có ph c l m hay sao? Y n-Tuy t nghe nói thì ngó Tr ng-Xuân v a c i v a nói r ng: Anh qu nà! Nói nhi u chuy n hông! ó t i chi u Tr ng-Xuân c theo di u c t Y n-Tuy t hoài, ki m l i ch c cho cô ta t c c i, r i l i ki m chuy n nói cho cô ta ng lòng n a. n chi u xe l a M -tho 13 nh m ng 14 www.hobieuchanh.com qua r i mà không th y bà Ph v . Y n-Tuy t nghi ch c th y Cai c m l i n c m r i t i cho xe h i a v ; ch ng dè ch n tám gi t i mà c ng ch a th y v , Y n-Tuy t s Tr ng-Xuân ói b ng m i bi u d n c m n. C m d n lên bàn, Y n-Tuy t m i Tr ngXuân n tr c, ngoài mi ng thì nói r ng mình không ói, nh ng mà trong b ng ngh th m mình là ph n gái ng i n chung m t mâm nh v y coi không c, nên tính Tr ng-Xuân n r i mình s n sau, Tr ng-Xuân c theo nài Y n-Tuy t ph i n thì anh ta m i ch u n, c c ch ng ã Y n-Tuy t ph i vâng l i. Ng i n c m Tr ng-Xuân nói nói c i c i, b vui-v l m, c theo ngó Y nTuy t r i khen tay c m a coi p, khen mi ng m m c i có duyên, làm cho Y n-Tuy t c c nên n không c. n c m r i ch ng n tráng mi ng, Tr ng-Xuân i Y nTuy t thò tay b m t trái chu i, anh ta m i k tay vô mà b ng ng tay Y n-Tuy t. n-Tuy t m c c quá, nên b ri t cho c m t trái r i ng d y i qua ván ng i mà n, ch không nói chi h t. Tr ng-Xuân nói chuy n n y r i b t qua chuy n khác không d t. Tr i khuya l n n, tôi t trong nhà óng c a ng h t, tr c sông v ng-v ngoài v n im-lìm; Y n-Tuy t ng d a c a s mà dòm ra thì ch nghe gió giông th i cây lá lào-xào và th y bóng tr ng i c hoa r c r . ng h ã gõ 10 gi . Y n-Tuy t day m t ngó ng h r i nói r ng: ã 10 gi r i, ch c là má b n ch i sáng mai m i v . Anh ba bu n ng hay ch a? Thôi, tôi i ng ng cho anh ng . Tr ng-Xuân men men i l i c a s là ch Y n-Tuy t ng ó, v a i v a nói nho nh r ng: Em th c nói chuy n ch i mà. Anh bu n quá ng không ng. Nói chuy n v i em m y êm qua c ng không bi t bu n ng . Y n-Tuy t th y Tr ng-Xuân l i g n thì tính tr l i ván mà ng i, nh ng c a s cho Tr ng-Xuân ng. Tr ng-Xuân ã có ý mu n l i ng g n Y n-Tuy t, nên th y Y n-Tuy t b i thì th t-v ng, m i dòm ra ngoài sân mà nói r ng: Ý! Ai i vô c a kia kìa! Ai ó? n-Tuy t nghe nói t ng là bà Ph v nên l t- t ch y l i v a ngó v a h i: Ai i âu? Tr ng-Xuân ng khít m t bên, làm b dòm ra ngoài r i nói: i! Cái tàu d a gió th i a qua a l i anh t ng là ng i ta i vô c a ch ! N y em coi tr ng t tr i thanh, ngó ra ngoài th y c nh p- quá há? C nh xem thú v , n u ng xem m t h i lâu ai c ng ph i ng tình. T nh cho t i bây gi có khi nào em xem tr ng trong gió mát, ho c em n m êm v ng canh khuya, r i em bâng-khuâng trong d , khoan-khoái trong lòng, d ng nh th ng nh nh ai v y hay không em? Y n-Tuy t ng l ngthinh không tr l i. Tr ng-Xuân chúm-chím c i r i dùng nh ng l i ng t-d u, ki m nh ng chuy n nguy t-hoa mà khêu tình Y n-Tuy t. n-Tuy t là gái m i l n, tuy thu nay c truy n Tàu th y nh ng tích Bá-Ng cng có tình v i La-Côn, Ph ng-Ki u có ngh a v i Lý- áng, M nh-L -Quân tr n o cùng Hoàng-ph -Thi u-Hoa, thì mu n làm nh Bá-ng c-S ng, nh Ph ng-Ki u, nh M nh-L -Quân, song cô ta ch a g p ai là La-Côn, ai là Lý- áng, ai là Hoàng-ph Thi u-hoa, b i v y kh i ái-tình còn phong kín trong lòng, ch a có d p mà phát hi n ra 14 nh m ng 15 www.hobieuchanh.com ngoài c. Tr n m t ngày nay cô m t mình trong nhà v i Tr ng-Xuân, tuy là anh a cô, song c ng là m t ng i trai, hình vóc dong-d y, t ng-m o oan-trang, l i có c nên v n nói lanh-l i, i- áp b c-thi p; mà t h i chi u cho n bây gi l i nói v i cô nh ng l i d u-ng t, nh ng chuy n nguy t-hoa n a, b i v y cho nên cô l ng- ng l , trong lòng bâng-khuâng, trong trí b i-r i, d ng nh n a say n a t nh. Cô ng d a a s mà nghe Tr ng-Xuân nói, ngoài sân v ng-v gió mát tr ng trong, bên tai r p-rình ti ng kèn gi ng quy n, b i v y cô ã tính i ng mà không i, ã tính lánh xa Tr ngXuân mà không lánh kh i, c ng ó trân trân n i Tr ng-Xuân v n vai cô, cô c ng không hay, Tr ng-Xuân n m tay cô, cô c ng xuôi x . Tr ng-Xuân tuy c -x trong ch n gia- ình thì coi b không thông cho l m, nh ng mà sang qua cái ng ong-b m thì thi t là lanh, dòm th y Y n-Tuy t nh v y thì không k chi là ngh a anh em, quy t l p th làm cho ph tình s c d c. Than ôi! T x a n nay b n nam-nhi ho c th a c -h i may m n, ho c dùng ngôn ng lanh-l i mà làm u nh danh ph m ngh a, k bi t bao nhiêu. Mà oàn ph -n ho c ch a thông th thái nh n tình, ho c không bi t gi lòng son ti t tr ng cho h thân m t giá, k s c ng ch ng ít! Ng i không h c sa vào ó, mà ng i có h c c ng sa vào ó, ng i nghèo hèn không tránh kh i, mà ng i giàu sang c ng không tránh kh i, ngh coi có áng bu n cho xã-hôi phong-t c, có áng ti c cho gia- ình danh d hay ch ng? Tr ng-Xuân tuy là ng i có h c, song b y lâu nay anh ta ành em cái danh d a nam-nhi mà i l y chút sang giàu, ng i ph m giá nh th thì t nhiên tánh tình nh th , ngh ch ng l gì. Th ng thay cô Y n-Tuy t ph n gái ào-th li u-y u, b y lâu nay ti t tr ng nh giá, lòng trong nh g ng, ch a bi t thói nguy t-hoa, ch a quen l i ongm, thình-lình g p cái c nh say-mê thu nay ch a t ng nghe, b i v y cho nên cô dãi b i-h i, r i quên h t nh ng câu giáo-d c gia- ình, cho k th t-phu nó làm nh nhu c n -l u danh ti t, ngh thi t áng bu n l m! 15 nh m ng 16 www.hobieuchanh.com (3) Tr i g n sáng, gà l i xóm gáy vang bên tai; trên nhành chim dáo-dác ng r a lông, ngoài sông ghe l c-s c chèo i ch . D i b p ch chín H u n u n c, khua l p-c p; tr c sân con chó vàng ch p r t con mèo ch y nghe r n-r t. Y n-Tuy t gi t mình th c y, nhè nh b c ra ngoài, dòm th y èn còn chong lu-lu, Tr ng-Xuân thì n m trên ván day m t vô vách mà ng . Cô ta v a ngó th y Tr ng-Xuân, s c nh t i nh ng vi c i hôm thì cô ta m c c , nên l t- t tr vào phòng. Cô khóa ch t c a phòng r i leo lên gi ng mà n m l i. Cô suy t i ngh lui, nh t i vi c ã làm qu y thì cô l y làm h -th n, i v y cô l y m n p bít m t mà khóc. Cô khóc m t h i r i cô t c gi n, không hi u vì ai khi n nên g ng trong hóa c, ti t tr ng hóa bùn, t này còn m t m i nào mà dám ngó ch em, còn trinh ti t gì mà dám mong hoa chúc. Cô gi n r i l i khóc, khóc r i l i gi n, c n m l n l n trên gi ng hoài. Tr i sáng l n l n; ánh sáng chen k t c a s vào phòng l -m . Y n-Tuy t u xo tóc, ng i d y i l i c a s ng ch ng tay mà dòm ra ngoài v n tr u. Cô ng ngó m t i, lòng l nh ng t nh ng, m t t mem n c m t. Cô nghe th ng Qu i hè-h i xách c em t i tr u, cô h -th n không dám cho nó th y m t, nên l t- t óng c a s l i i leo lên gi ng mà n m n a. Nghe ng h ngoài gõ b y gi , r i l i nghe ti ng giày a Tr ng-Xuân thì t c t i c ng nh ai vác cây mà p vào ng c, nghe ti ng nói c a Tr ng-Xuân thì x n-xang nh ai c m dao mà c t ru t gan. Tuy cô n m m t im-lìm c ng nh ng , nh ng mà n c m t ch y d m-d , cô chán ngán cu c i, mu n ch t ph t ng vùi l p ki p h ng nhan nh nhu c. n 8 gi cô nghe Tr ng-Xuân ra ng d a c a sau, kêu ch chín H u mà h i ng: Ch chín, cô hai còn ng hay là i âu, mà h i s m mai n bây gi sao v ng ti ng y ch Ch chín H u tr l i nho nh nghe không rõ, r i Tr ng-Xuân l n ra ngoài tr c i qua i l i mà ngâm th . Y n-Tuy t nghe ti ng anh ta ch ng nào thì càng t i, càng phi n, càng t c, càng gi n ch ng n y. úng 10 gi m i nghe ti ng xe h i ng ng ngoài c a. Tr ng-Xuân l t- t ch y ra, ngó th y bà Ph v , l i có th y Cai T ng v i v mình i theo n a, li n tr l n vô r i n m trên ván day m t vô vách làm b ng . Bà Ph vô tr c, th y Cai v i cô hai H o i theo sau. Th y Cai-t ng T ng tu i ã 65, m t dùn da, m t eo ki ng, tóc b c, râu dài u t kh n en, mình m c áo xuy n en m i, qu n nhi u tr ng c , ch n mang giày hàm ch da láng. Còn con gái th y là v Tr ng-Xuân, tuy con nhà giàu sang, song dung m o r t m th ng, ng i không quen bi t thì không dè là con Cai-t ng, b i vì cô da en, m i gãy, r ng hô, càm l m, tay ch n thô-k ch, i b c ng-còng, u i kh n l c so n tr ng, mình m c áo c m nhung en, qu n hàng bom bay m i, ch n i giày nhung thêu c m, tay xách dù màu xanh cán b c. 16 nh m ng 17 www.hobieuchanh.com Bà Ph b c vô ngó th y Tr ng-Xuân n m ng thì kêu om-sòm mà nói r ng: i- ng, th c d y nào! Có anh Cai v i c n qua v i tao ây nè! Tr ng-Xuân l m c m ng i d y, làm b nh ng , nên l y kh n lau c p con m t; ch ng th y th y Cai b c vô thì ng d y chào h i r i i r a m t. V Tr ng-Xuân v a ngó th y ch ng thì ng l i mà nói r ng: Th n-ông gì mà h có gây v i v thì b nhà mà i. T ng là i âu, té ra qua bên dì Ph , gi i d hông Tr ng-Xuân làm b không nghe, c ng r a m t. Th y Cai ng i hút thu c c ng l ng-thinh, không nói chi h t. Bà Ph th y v ng Y n-Tuy t thì kêu chín H u mà h i. Chín H u áp r ng: h i m m i n bây gi cô n m trong phòng hoài không ra . Bà Ph ch y vô th y c a phòng khóa ch t thì v vách mà kêu. Y n-Tuy t ng n m mà khóc, tóc tai x -x p, m t i t-d m, nghe m kêu thì l t t ng i d y l y kh n lau m t r i m i m c a. Vì c a óng ch t nên trong phòng l m . Bà Ph không th y m t con cho rõ, song bà không bi t vi c gì mà 10 gi còn n m êm trong phòng, b i v y bà m i h i r ng: Con au hay sao v y con? Y n-Tuy t th y m t m thì ã ch t ng trong lòng, l i nghe m h i n a thì cô ch u không c, mu n t h t s tình cho m nghe, ng t khách ng ng i ngoài, nói ra b t ti n, nên cô d n lòng, g c m t xu ng t mà th a r ng: h i hôm n bây gi con nh c u quá nên ng i không . Bà Ph li n bi u: Thôi, con n m xu ng mà ngh , r i bà tr ra h u chuy n v i khách. Bà v a xây l ng thì th y cô hai H o c vô phòng ng h i r ng: Cô hai mình hay sao v y dì? Bà Ph áp r ng: , nó nói nó nh c , r i hai ng i d t nhau tr ra. Bà Ph m i th y Cai u ng n c r i dòm th y ý v ch ng, cha con b ng , không ai ch u kh i u mà nói vi c nhà, bà m i ngó Tr ng-Xuân mà nói r ng: Tao qua b n ng phân ph i trái v i anh Cai và d c b n con ba, té ra theo l i con ba nó nói v i tao, thì ch ng r y rà v i nhau ó là l i t i n i cháu ch không ph i t i nó. Nó nói cháu không lo vi c nhà, b phú cho m t mình nó, cháu c ánh qu n ánh áo r i khi thì i Sài Gòn, khi thì i M -Tho mà ch i hoài; mà i t i âu cháu l i có mèo chu t t i ó. Nó s cháu ch i sa a mà h h i vi c nhà nên nó dám h n hào v i cháu âu. N y cháu, nay có m t anh Cai ây, dì m i nói thi t cho cháu rõ: ph n cháu côi-cút, dì ây c ng nh m v y, dì nói cháu ph i nghe. Anh Cai già y u r i, s nghi p thì l n l m, cháu ph i h t lòng lo qu n xu t vi c nhà, ch ng nên ch i b i n a. May mà cháu có v nó bi t lo l ng nh v y, ch n u cháu ng a th a th t, r i cháu b i ch i hoài thì có c m âu mà n. Thôi, ch ng ng có h n nhau n a. Cháu ã làm ông n y ông kia v i ng i ta, nay mai ây cháu l i làm t i Cai-t ng, không ph i là nh : ch ng nên xào-xáo trong nhà, thiên h ng i ta chê c . Tr chuy n i i ch im i ng-Xuân ng d y th a r ng: Th a tr c là th y sau là dì, v tôi nó ki m t i cho tôi, ch thu nay tôi có ch i b i chi âu. Tôi i âu c ng có chuy n tôi . Nh i M -Tho thì nó bi u tôi i ki n n , ho c i óng bách-ph n ru ng, tôi c. Mà h i thì tr a v li n, có gi nào r nh mà lo mèo chu t. Còn hai n m 17 nh m ng 18 www.hobieuchanh.com nay tôi có i Sài Gòn l n nào âu. Vi c ó th y tôi bi t l m, nó nói thêm cho tôi sao c. Tr ng-Xuân ng i trên ván nghe ch ng nói nh v y thì ng d y ch tay mà nói r ng: - Mình ng ch i! Tôi nghe h nói ã rùm tai. H mình b c chân ra kh i nhà thì mình rà-rà theo m y con , còn ch i gì n a. Tôi không thèm nói thì thôi, ng có ch c mi ng tôi. - Tôi mà có trai gái v i ai, thì xin l nh ông Quancó nói t c quá nh v y. - V y ch con chó nào l y con H - H v n h ng tôi i. Mình ng ng-l Ch n ó? ng-l Ch n nào âu? - Thôi, ng có l o-l . Cái tu ng m t th y mà phát ghét. Hai v ch ng cãi l y v i nhau om-sòm, th y Cai ng i vu t râu mà c i, không nói chi h t; còn chín H u v i th ng Qu i thì ng núp trong c a bu ng mà nghe, r i ngó nhau b m mi ng mà c i. Bà Ph dòm th y m i r y r ng: Th ng Qu i ng chi ó, sao không lo i làm c ngoài v n i? Còn con chín thì coi c m ri t r i d n n, tr a r i, còn i gi ng gì n a? Hai ng i nghe r y l t t ch y xu ng nhà b p. Bà Ph day l i nói i hai v ch ng Tr ng-Xuân r ng: Thôi, hai cháu ng có r y rà thiên h ng i ta chê i. Phàm v ch ng mu n i v i nhau thì v nh n ch ng m t chút, ch ng nh n v t chút m i c. Hai cháu ã làm ông n y bà kia v i ng i ta, i ra k b m ng i d . u hai cháu không nghe l i dì, thì t rày s p lên ng có bi t n dì n a. Th y Cai T ng m i ti p mà nói r ng: Tôi coi tu i hai a nó h p nhau l m ch , không bi t t i sao mà nó xung kh c c r y v i nhau hoài. Tôi ã d c b n h t s c mà c ng không c. Tôi ch c t i tôi c t cái c a ngõ sái h ng. b a nào tôi m n h r c th y a-lý coi, r i day c a ngõ l i h ng khác th coi trong nhà có h t l n x n hay không. m d n xong r i bà Ph m i m i ng i h t l i n. Ng i n c m bà Ph nói r ng: i n y ti n b c ph i cho nhi u, mà ch c ph n c ng ph i cho l n thì ng i ta m i kiêng vì, ch ti n nhi u mà làm dân thì ng i ta khi, còn ch c l n mà không ti n thì không ai s . Cháu ti n ã nhi u, mà ch c c ng l n, giàu sang g n thì quí bi t ch ng nào. Dì c cho cháu c làm Cai-t ng r i l n l n lên t i Huy n-hàm, m i thi t p mày n m . Tr ng-Xuân nghe nói ng i chúm-chím c i. V th y v y m i ch ng ng: Dì nói ó ph i ngoáy l tai cho l n mà nghe. m n c xong r i, bà Ph h i Tr ng-Xuân m c áo mang giày Cai mà v . Tr ng-Xuân ríu-ríu i thay , không cãi l y chi n a. 18 a mà nói ng theo th y nh m ng 19 www.hobieuchanh.com Xe h i ch y r i, bà Ph dòm ng h thì ã 1 gi r i. Chín H u ng d n d p i b p, còn th ng Qu i thì l t d a sau v n. Bà Ph b c vô bu ng r i l i d mùng mà h i Y n-Tuy t r ng: Con b t nh c u hay ch a con? Y n-Tuy t n m p m n day t vô vách không tr l i. Bà Ph h i ti p r ng: Con có bi u bày tr nó d n c m cho con n hay không? má bi u con chín nó d n c m b ng vô ây cho con n nghe. n-Tuy t c l ng thinh hoài. Bà Ph th y v y m i vói tay d cái m n lên r i r m t n-Tuy t té ra gò má mát r i mà t mem, bà không hi u con au b nh gì mà l i khóc, nên bà lo s bà m i h i n a r ng: Trong mình con au làm sao ó con, con nói cho má bi t. má bi u th ng Qu i i r c th y coi m ch cho con nghe. n-Tuy t th y m ân-c n thì t i trong lòng, nên l c u r i khóc r m-rút. Bà Ph th y tình c nh nh v y càng lo s h n n a; bà li n ng i trên gi ng, m t tay bà n m tay, còn m t tay bà r ng c Y n-Tuy t r i to nh h i r ng: Sao ó con? Có vi c chi mà con khóc d v y? Con nói thi t cho má bi t, không có sao âu mà s . Má i kh i nhà có vi c gì ó hay sao? Y n-Tuy t nói t m t c t m t i r ng: Má ôi, thân con không còn chi mà k . Con ã h r i x u h l m, con ph i ch t, ch không th nào s ng c. Bà Ph nghe nói gi t mình kinh kh ng song bà mu n bi t rõ u uôi nên bà d n lòng làm t nh mà h i r ng: Sao v y con? Con nói chuy n gì nghe k d v y? Con làm sao mà con g i r ng h ? Nín i con. Con ng khóc, con nói h t u uôi cho má nghe; con còn m t mình má ây, n u con có làm vi c chi qu y mà con gi u má thì má bi t sao mà an- i con c. Con c nói thi t cho má nghe, ví d u con có tác-t cho l m i n a, má c ng không ánh p chi âu mà s Bà Ph v a nói v a Y n-Tuy t ng i d y. n-Tuy t c khóc n c m t tuôn d m-d , m t tay thì che m t, m t tay thì ôm n, ng i d y r i nói nho nh r ng: Má i kh i, anh ba nhà nh c theo ve-vãn con hoài; b i con kh d i, con không bi t gi mình, con nghe l i nh nên bây gi con ã ô danh x ti t r i, má ôi . Bà Ph nghe rõ thì ch ng h ng, li n buông con ra, r i ng i khoanh tay ch ng u g i mà th ra, gi t l y tràn-tr , ng c m-ách. Bà ng i l ng thinh t h i lâu, r i lau n c m t ng d y i ra ngoài mà n tr u. Y n-Tuy t n m co trên ng ôm m n mà khóc r m-r t. Bà Ph n m ngoài ván gác tay qua trán, m t lát bà th dài m t cái. n 3 gi chi u, ch chín H u d i b p s lén i lên, dòm th y bà Ph th c m i th a r ng: m bà, cô hai không n c m, thôi tôi n u cháo cho cô . Bà Ph li n ng d y b c vô bu ng kêu con mà h i r ng: Con a, con n c m hay không? Nh n c m không c, thôi nó n u cháo cho con n nghe . Y n-Tuy t l c u. Bà Ph nói ti p r ng: Con không n c m thì ph i n cháo, ch nh n ói nh v y không nên. Con chín i n u cháo i; n u cháo r i chiên cá b ng lên ây cho nó n. Chín H u vâng l i i ri t xu ng b p. Bà Ph ng i trên g ng to nh mà khuyên con r ng: Con kh d i, con làm nh v y thi t là qu y l m. Mà ã l r i má bi t li u làm sao bây gi . Má ngh má gi n th ng ó quá, b a nó qua ây r i má s r y nó; thôi bây 19 nh m ng 20 www.hobieuchanh.com gi con ng có khóc-lóc n a. Con ph i n u ng ch i b i nh th y h nghi. n-Tuy t lau n ng, ng có làm nh c m t mà áp r ng: - Con m c-c quá, còn m t m i nào mà th y tôi-t trong nhà, hay là k lân-c n trong xóm n a c. - V y ch m y a có a nào bi t hay sao? - Th a không. Trong lúc êm có m t mình con v i nh t có ai bi t c. trên nhà trên, c a óng - T ng là có a nào nó bi t thì s nó àm-ti u ra ngoài x u-h , ch n u không ai bi t thì có sao âu mà con s . - Con làm qu y r i con t c-t i nên khóc hoài, mà con l i h -th n quá, nên t s m mai cho n bây gi con không dám ló ra ngoài c a bu ng, con không dám cho ai th y m t h t. - Không h i gì âu. Con i r a m t g u, r i c n u ng ch i-b i nh th ng, ch n u con làm nh v y thì tr trong nhà nó nghi r i x u-h l m a con, ng i y i v i má. Má nói con ng có cãi l i. Vi c n y thì có m t mình má v i con và anh ba con bi t mà thôi, ch ng i ngoài không ai hay thì có sao âu mà s . n-Tuy t d c-d c không ch u i. Bà Ph nói ri t r i làm gi n làm h n, c c ch ng ã cô ta ph i vâng l i i ra ngoài r a m t. Trên bàn r a m t có treo m t t m kính vuông. n-Tuy t ng lau m t dòm th y hình mình trong t m kính thì h ng i nên cúi u xu ng, không dám ngó. n-Tuy t nghe l i m nên ráng n m t chén cháo, r i l y c m v i nhung ra ngoài ván ng i mà thêu m t giày. Bà Ph n m ngoài mà ng m con thì th y u tuy không , áo tuy nhàu-nhè, nh ng mà g ng m t sáng-r , coi ít có con gái ai bì k p. Y n-Tuy t ng i thêu mà b coi bu n th m l m, m t lát n c m t tuôn ra r i ch y dài theo gò má, cô ph i l y kh n mà lau, có h i cô lau không k p n c m t r t xu ng t t m nhung làm i nên cô ph i l y v t áo mà ch m. Bà Ph th y con c bu n r u hoài, t i l i tôi-t trong nhà ng h t, bà m i l y l i nh -to d u-ng t mà khuyên gi i con. H bà Ph nói t i vi c y thì Y n-Tuy t l y làm khó ch u nên khóc òa r i th a r ng: - Má bi u con ng có bu n, mà con ngh không bu n sao c. Thân con gái duy có s trinh ti t là tr ng. Nay con ã m t trinh m t ti t r i thì thân con ra gì a âu. Con tính thà con ch t ph t cho yên thân, ch s ng mà nh -nhu c nh y, s ng m t ngày thêm x u m t ngày, s ng càng thêm h -th n ch vui s ng chi mà s ng. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan