Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®Õn nay §¶ng ta lu«n x¸c ®Þnh c«ng
nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é. Thùc hiÖn nhiÖm vô
®ã trong nh÷ng n¨m qua, nhÊt lµ nh÷ng n¨m ®æi míi chóng ta ®· thu ®îc
nhiÒu thµnh tùu quan träng t¹o ra thÕ vµ lùc míi chuyÓn sang mét thêi kú
ph¸t triÓn cao h¬n ®Èy tíi mét bíc c«ng nghiÖp ho¸ níc nhµ. Tuy nhiªn
trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh÷ng n¨m tríc ®©y do nhiÒu nguyªn nh©n
trong ®ã cã nguyªn nh©n nãng véi chñ quan, ®èt nãng giai ®o¹n chóng ta
®· m¾c ph¶i mét sè khuyÕt ®iÓm sai lÇm mµ NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn
thø VI vµ thø VII ®· v¹ch ra.
Muèn tiÕp tôc ph¸t huy thµnh tÝch, kh¾c phôc yÕu kÐm ®Èy lïi nguy c¬
tôt hËu vÒ kinh tÕ, sím ®a ®Êt níc ra khái t×nh tr¹ng mét níc nghÌo, c¶i
thiÖn ®êi sèng nh©n d©nm t¨ng cêng tiÒm lùc quèc phßng an ninh, cñng cè
v÷ng ch¾c ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia, t¹o ®iÒu kiÖn cho lùc lîng s¶n
xuÊt ra ®êi phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt míi th× kh«ng cßn con ®êng nµo
kh¸c lµ chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
VÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét vÊn ®Ò rÊt réng bao hµm
nhiÒu mÆt néi dung. Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy em xin ®Ò cËp ®Õn c¸c néi
dung sau:
I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt cña c¸c níc ®i lªn
tõ nÒn s¶n xuÊt nhá lªn nÒn s¶n xuÊt lín.
2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh ®ång thêi c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i
ho¸ cña níc ta.
II. Mét sè vÊn ®Ò vÒ thùc tiÔn vµ lý luËn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
1. Lý luËn:
a. §iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh.
b. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n khi tiÕn hµnh.
c. Ph¬ng híng, môc tiªu néi dung cña c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
d. Nh÷ng yªu cÇu n¶y sinh khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸ ë ViÖt Nam.
2. Thùc tiÔn.
Vai trß chØ ®¹o ho¹t ®éng cña thùc tiÔn. (thùc tiÔn kiÓm nghiÖm)
b. Tæng kÕt, hÖ thèng, kh¸i qu¸t ho¸ chØ ®¹o cña thùc tiÔn.
III. ý kiÕn t¸c gi¶
1. Gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña níc ta hiÖn nay.
2. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn lu ý khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
A. PhÇn më ®Çu
HiÖn nay trªn thÕ giíi ®ang diÔn ra cuéc ch¹y ®ua ph¸t triÓn kinh tÕ rÊt
s«i ®éng, c¸c níc nhanh chãng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nh»m ®a
kinh tÕ ph¸t triÓn trong ®ã con ngêi lµ vÞ trÝ trung t©m. Muèn vËy c¸c níc
kh«ng cßn con ®êng nµo kh¸c lµ ph¶i thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸. Do vËy vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ lµ vÊn ®Ò chung mang tÝnh toµn cÇu
khiÕn mäi ngêi ®Òu ph¶i quan t©m nghiªn cøu nã.
Thùc tÕ lÞch sö ®· chøng minh r»ng, ph¸t triÓn kinh tÕ lµ quy luËt
kh¸ch quan cña tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi vµ bÊt cø ë giai ®o¹n
nµo, ë bÊt kú ®Êt níc nµo kh«ng lo¹i trõ c¸c níc giµu m¹nh vÒ kinh tÕ suy
®Õn cïng ®Òu ®îc b¾t ®Çu vµ quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ nghÜa lµ ph¶i b¾t
®Çu tõ ph¬ng thøc s¶n xuÊt. VÊn ®Ò kh¸ch nhau gi÷a c¸c níc chØ lµ ë môc
tiªu, néi dung vµ c¸ch thøc ph¸t triÓn, cã sù kh¸c nhau vÒ tèc ®é vÒ hiÖu
qu¶ vµ trªn thùc tÕ chØ mét sè Ýt níc c«ng nghiÖp ho¸ thµnh c«ng.
Nh ta ®· biÕt mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh ®Òu cã c¬ së vËt chÊt
kü thuËt t¬ng øng. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mét x· héi nhÊt ®Þnh thêng
®îc hiÓu lµ toµn bé vËt chÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt cïng víi kÕt cÊu cña x·
héi ®· ®¹t ®îc tr×nh ®é x· héi t¬ng øng. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mét x·
héi tån t¹i trong ph¹m vi c¸c quan hÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh nªn nã mang dÊu
Ên vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt trong viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh
c«ng nghÖ. Trong c¬ cÊu x· héi v× vËy kh¸i niÖm c¬ së vËt chÊt kü thuËt g¾n
bã chÆt chÏ víi c¸c h×nh thøc x· héi cña nã.
§Æc trng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ph¬ng thøc tríc thêi c«ng nghiÖp
t b¶n cßn thñ c«ng l¹c hËu. Cßn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt
lín, hiÖn ®¹i chØ cã thÓ lµ nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i c©n ®èi phï hîp dùa
trªn tr×nh ®é khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ ngµy cµng cao. §Ó cã c¬ së vËt
chÊt vµ kü thuËt nh vËy c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng
nghiÖp ho¸. Níc ta thuéc vµo nhãm ®ang ph¸t triÓn, lµ mét trong nh÷ng níc
nghÌo nhÊt thÕ giíi, n«ng nghiÖp l¹c hËu cßn cha tho¸t khái x· héi truyÒn
thèng ®Ó sang "X· héi v¨n m×nh c«ng nghiÖp". Do ®ã kh¸ch quan ph¶i tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ néi dung, ph¬ng thøc lµ con ®êng
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ph¸t triÓn nhanh cã hiÖu qu¶. §èi víi níc ta qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ cßn
g¾n chÆt víi hiÖn ®¹i ho¸, nã lµm cho x· héi chuyÓn tõ x· héi truyÒn thèng
sang x· héi hiÖn ®¹i lµm biÕn ®æi c¨n b¶n bé mÆt cña x· héi trªn tÊt c¶ c¸c
lÜnh vùc kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ...
HiÖn nay ®Êt níc ta cßn nghÌo (thuéc nhãm thø 3 th× viÖc c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®êng tÊt yÕu. Tõ §¹i héi §¶ng VI cña §¶ng x¸c
®Þnh ®©y lµ thêi kú ph¸t triÓn míi - Thêi kú "§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc" ®Þnh híng ph¸t triÓn nh»m môc tiªu "X©y dùng níc ta
thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh
tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng
ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
§Ó gãp phÇn nghiªn cøu vÒ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ trong
khu«n khæ bµi viÕt nµy em xin ®Ò cËp ®Õn "Mét sè vÊn ®Ò vÒ thùc tiÔn vµ
lý luËn trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam".
B. Néi dung
I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.
1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu h íng mang tÝnh quy luËt cña c¸c n íc ®i tõ
nÒn s¶n xuÊt nhá ®i lªn mét nÒn s¶n xuÊt lín.
§Ó cã mét x· héi nh ngµy nay kh«ng ph¶i do tù nhiªn mµ cã , nã do
qu¸ tr×nh tÝnh luü vÒ lîng ngay tõ khi loµi ngêi xuÊt hiÖn th× s¶n xuÊt th« s¬,
®êi sèng kh«ng æn ®Þnh, c¬ së vËt chÊt hÇu nh kh«ng cã g× nhng tr¶i qua sù
nç lùc cña con ngêi t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn, c¶i biÕn nã th«ng qua lao
®éng, tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm cña lÞch sö giêi ®©y con ngêi ®· t¹o ra ®îc
nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Thµnh tùu ®¹t ®îc lµ do quy luËt ph¸t triÓn do tù
th©n vËn ®éng cña con ngêi trong toµn x· héi. Ngµy nay c«ng cuéc x©y
dùng c¸c níc ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong cuéc c¹nh tranh chay ®ua vÒ kinh
tÕ. ThÓ hiÖn lµ c¸c chÝnh s¸ch, ®êng lèi vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ngµy mét toµn
diÖn h¬n, vÒ c¸c mÆt quan hÖ s¶n xuÊt, lùc lîng s¶n xuÊt, nÒn v¨n ho¸ vµ
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
con ngêi cña x· héi ®ã. C«ng nghiÖp ho¸ chÝnh lµ con ®êng vµ bíc ®i tÊt
yÕu ®Ó t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i.
X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i còng lµ
mét quy luËt chung, phæ biÕn ®èi víi tÊt c¶ c¸c níc. Tuy nhiªn tuú tõng níc
kh¸c nhau, do ®iÓm xuÊt ph¸t tiÕn lªn kh¸c nhau, môc tiªu ph¸t triÓn kh«ng
gièng nhau nªn c¸ch thøc tiÕn hµnh c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt
lín, hiÖn ®¹i kh«ng gièng nhau. §èi víi nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t
triÓn nh níc ta hiÖn nay (nÒn s¶n xuÊt nhá, kü thuËt thñ c«ng lµ chñ yÕu...)
c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh mang tÝnh quy luËt, tÊt yÕu ®Ó tån t¹i vµ ph¸t
triÓn nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i.
Cã tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ chóng ta míi:
- X©y dùng ®îc c¬ së vËt chÊt- kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi ë níc ta.
- Míi tiÕn hµng t¸i s¶n xuÊt më réng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ
tinh thÇn cña nh©n d©n, míi tÝch luü vÒ lîng míi ®Ó x©y dùng thµnh c«ng
nÒn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa.
- Míi t¨ng cêng ph¸t triÓn lùc lîng giai cÊp c«ng nh©n.
- Míi cñng cè quèc phßng gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn
x· héi.
- Míi gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ d©n téc, x©y dùng
con ngêi míi ë ViÖt Nam.
Nh vËy c«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt c¶ c¸c níc ®i
tõ mét nÒn s¶n xuÊt nhá sang nÒn s¶n xuÊt lín.
2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh ®ång thêi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸
cña níc ta.
Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, nhiÒu níc dï th¾ng hay b¹i ®Òu trë
thµnh níc kiÖt quÖ ®· trë thanh mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cho bíc khëi
®éng cña cuéc khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Cã thÓ chia cuéc c¸ch m¹ng
khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i thµnh hai giai ®o¹n.
- Giai ®o¹n thø nhÊt b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 40 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m
70. Giai ®o¹n nµy sö dông khoa häc kü thuËt ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c«ng cô
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng më réng vµ t¨ng thªm c¸c yÕu tè s¶n
xuÊt. Thùc chÊt ®©y lµ giai ®o¹n b¾t ®Çu ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt c¶
vÒ con ngêi vµ c«ng cô s¶n xuÊt.
B×nh qu©n t¨ng trëng kinh tÕ hµng n¨m ë c¸c níc kinh tÕ ph¸t triÓn lµ
5,6%. Tèc ®é t¨ng trëng nµy ®îc gi÷ nguyªn trong vßng 20 n¨m kÓ tõ n¨m
1950 ®Õn 1970.
- Giai ®o¹n hai b¾t ®Çu vµo nh÷ng n¨m 70 trë ®i vµ cho ®Õn nay vÉn
®ang tiÕp tôc rÊt m¹nh mÏ. Giai ®o¹n nµy lµ thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng víi
qui m« lín vµ toµn diÖn trªn lùc lîng s¶n xuÊt trªn c¬ së ¸p dông c¸c thµnh
tùu khoa häc - kü thuËt, ®æi míi toµn bé bé m¸y s¶n xuÊt hiÖn hµnh trªn c¬
së sö dông nh÷ng ph¬ng tiÖn kü thuËt vÒ c«ng nghÖ míi kh¸c h¼n vÒ
nguyªn t¾c thay thÕ hµng lo¹t c¸c thiÕt bÞ l¹c hËu b»ng c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i
lµm cho n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm lªn cao.
§©y lµ giai ®o¹n biÕn ®æi h¼n vÒ chÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt ë c¸c níc
t b¶n chñ nghÜa th× ®©y lµ thêi kú m©u thuÉn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan
hÖ s¶n xuÊt lªn cao t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi.
Qu¸ tr×nh diÔn ra kh«ng ®ång ®Òu ë c¸c níc do nhiÒu nguyªn nh©n
dÔ dÉn ®Õn sù chªnh lÖch vÒ kinh tÕ.
Trªn thÕ giíi h×nh thµnh 3 nhãm níc ®ã lµ c¸c cêng quèc vÒ kinh tÕ,
c¸c níc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. Sù ph©n chia nµy còng h×nh thµnh nªn
c¸c m©u thuÉn c¬ b¶n cña x· héi, vÊn ®Ò c¬ b¶n cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn
lµ ®êng lèi ®Êu tranh hoµ b×nh gi¶i quyÕt m©u thuÉn th«ng qua lµm cuéc
c¸ch m¹ng vÒ kinh tÕ.
ViÖt Nam lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ nhá, l¹c hËu vÒ khoa häc kü
thuËt, lùc lîng s¶n xuÊt cßn non nít cha phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña
x· héi chñ nghÜa. §Ó cã c¬ së kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt lín, kh«ng cßn con
®êng nµo kh¸c lµ c«ng nghiÖp ho¸, c¬ khÝ ho¸ c©n ®èi vµ hiÖn ®¹i trªn tr×nh
®é khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn cao.
Muèn vËy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ ph¸t triÓn tuÇn tù vµ ph¸t
triÓn nhÈy vät, cïng mét lóc thùc hiÖn hai cuéc c¸ch m¹ng ®ã lµ chuyÓn lao
®éng th« x¬ sang lao ®éng b»ng m¸y mãc vµ chuyÓn lao ®éng m¸y mãc
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
sang lao ®éng tù ®éng ho¸ cã sù chØ ®¹o cña Nhµ níc theo ®Þnh híng
XHCN.
II - Mét sè vÊn ®Ò thùc tiÔn lý luËn trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸.
1. Lý luËn chung:
Theo quan niÖm cña c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c, lÞch sö s¶n
xuÊt vËt chÊt cña nh©n lo¹i ®· h×nh thµnh mèi quan hÖ kh¸ch quan, phæ
biÕn: Mét mÆt, con ngêi ph¶i quan hÖ víi giíi tù nhiªn nh»m biÕn ®æi giíi
tù nhiªn ®ã, quan hÖ nµy ®îc biÓu hiÖn ë lùc lîng s¶n xuÊt, mÆt kh¸c, con
ngêi ph¶i quan hÖ víi nhau ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt, quan hÖ nµy ®îc biÓu
hiÖn ë quan hÖ s¶n xuÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ hai mÆt
®èi lËp biÖn chøng cña mét thÓ thèng nhÊt kh«ng thÓ t¸ch rêi - ph¬ng thøc
s¶n xuÊt. Mçi ph¬ng thøuc s¶n xuÊt ®Æc trng cho mét h×nh th¸i kinh tÕ - x·
héi nhÊt ®Þnh, vµ lÞch sö x· héi loµi ngêi lµ lÞch sö ph¸t triÓn kÕ tiÕp nhau
cña c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt, ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò l¹c hËu tÊt yÕu ®îc
thay thÕ b»ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi, tiÕn bé h¬n. Trong mçi ph¬ng thøc
s¶n xuÊt th× lùc lîng s¶n xuÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt
ch¼ng nh÷ng lµ thíc ®o thùc tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o tù
nhiªn nh»m ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi mµ cßn
lµm thay ®æi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong s¶n xuÊt, thay ®æi c¸c quan
hÖ x· héi.
Tuy nhiªn nÕu lùc lîng s¶n xuÊt lµ c¸i cÊu thµnh nÒn t¶ng vËt chÊt
cña toµn bé lÞch sö nh©n lo¹i, th× quan hÖ s¶n xuÊt lµ c¸i t¹o thµnh c¬ së
kinh tÕ x· héi, lµ c¬ së hiÖn thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt tinh thÇn cña con
ngêi cña toµn bé nh÷ng quan hÖ t tëng, tinh thÇn vµ nh÷ng thiÕt chÕ t¬ng
øng trong x· héi.
C.M¸c ®· ®a ra kÕt luËn r»ng: x· héi loµi ngêi ph¸t triÓn tr¶i qua
nhiÒu giai ®o¹n cña sù ph¸t triÓn ®ã lµ sù vËn ®éng theo híng tiÕn lªn cña
c¸c h×nh thµnh kinh tÕ x· héi, lµ sù thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ nµy b»ng h×nh
th¸i kinh tÕ - x· héi kh¸c cao h¬n mµ gèc rÔ s©u xa cña nã lµ sù ph¸t triÓn
kh«ng ngõng cña lùc lîng s¶n xuÊt.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
R»ng sù vËt vµ ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi lµ do t¸c
®éng cña c¸c quy luËt kh¸ch quan.
Ph. Ang - ghen kh¼ng ®Þnh "LÞch sö tõ xa ®Õn nay ®· tiÕn triÓn theo
mét qu¸ tr×nh tù nhiªn, vµ vÒ c¨n b¶n còng bÞ chi phèi bëi quy luËt vËn
®éng nh nhau". DÉu lu«n gi÷ quan niÖm coi sù ph¸t triÓn cña h×nh th¸i kinh
tÕ x· héi lµ qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn, bÞ chi phèi bëi quy luËt nh nhau vµ
"mét x· héi ngay c¶ khi ®· ph¸t hiÖn ra quy luËt tù nhiªn cña sù vËn ®éng
cña nã ... còng kh«ng thÓ nµo nhÈy qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn tù nhiªn
hay dïng s¾c lÖnh ®Ó xo¸ bá nhng giai ®o¹n ®ã, song C.M¸c còng cho r»ng
"nã cã thÓ rót ng¾n vµ lµm dÞu bít ®îc nh÷ng c¬n ®au ®Î". §iÒu ®ã cã
nghÜa r»ng qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn ch¼ng nh÷ng cã thÓ diÔn ra tuÇn tù tõ
h×nh thaÝ kinh tÕ x· héi nµy sang h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµo ®ã, trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ.
Nh÷ng t tëng c¬ b¶n ®ã trong häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi chÝnh lµ c¬ së lý luËn cho phÐp chóng ta kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp c«ng
nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ theo híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta hiÖn nay lµ
phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña d©n téc ta,
cña thêi ®¹i.
Ngµy nay, trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn vÉn ®ang
®îc coi lµ ph¬ng híng chñ ®¹o, ph¶i tr¶i qua cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
§èi víi níc ta, khi nh÷ng t tëng c¬ b¶n trong häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i
kinh tÕ - x· héi ®îc nhËn thøc l¹i mét c¸ch khoa häc vµ s©u s¾c víi t c¸ch lµ
c¬ së lý luËn cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc th× mét mÆt, chóng
ta ph¶i ®Èy m¹nh sù nghiÖp nµy trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x·
héi ®Ó nhanh chãng t¹o ra lùc lîng s¶n xuÊt, hiÖn ®¹i cho chÕ ®é x· héi
míi. ë ®©y "c«ng nghiÖp ho¸ thùc chÊt lµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt
cña chñ nghÜa x· héi. §ã kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ t¨ng thªm tèc ®é vµ tû
träng cña s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, mµ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn
dÞch c¬ cÊu g¾n víi c¨n b¶n c«ng nghiÖp, t¹o nÒn t¶ng cho sù t¨ng trëng
nhanh, hiÖu qu¶ cao vµ l©u bÒn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
C«ng nghiÖp ho¸ ph¶i ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸, kÕt hîp nh÷ng bíc tiÕn
tuÇn tù vÒ c«ng nghÖ víi viÖc tranh thñ nh÷ng c¬ héi ®i t¾t, ®ãn ®Çu, h×nh
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thµnh nh÷ng mòi nhän ph¸t triÓn theo tr×nh ®é tiªn tiÕn cña khoa häc c«ng
nghÖ thÕ giíi.
MÆt kh¸c chóng ta ph¶i chó träng x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ theo ®Þnh híng XHCN. §©y lµ hai nhiÖm vô ®îc thùc hiÖn ®ång thêi, chóng lu«n t¸c
®éng, thóc ®Èy hç trî cïng ph¸t triÓn. Bëi lÏ "nÕu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸ t¹o nªn lùc lîng s¶n xuÊt cÇn thiÕt cho chÕ ®é x· héi míi, th× vÞec
ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chÝnh lµ x©y dùng hÖ thèng quan hÖ
s¶n xuÊt phï hîp".
Nh vËy, tõ quan ®iÓm cña C.M¸c vÒ kÕt cÊu chÝnh thÓ cña h×nh th¸i
kinh tÕ - x· héi víi t c¸ch lµ sù thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a lùc lîng s¶n
xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt c¬ së h¹ tÇng kiÕn tróc thîng tÇng, chóng ta hoµn
toµn cã ®ñ c¬ së lý luËn ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng: sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay lµ mét cuéc c¸ch m¹ng toµn diÖn, s©u s¾c vµ
triÖt ®Ó t¸c ®éng s©u xa ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi ®Ó x©y dùng
h×nh th¸i kinh tÕ x· héi ë níc ta. NhiÖm vô lín lao mµ cuéc c¸ch m¹ng ®ã
ph¶i thùc hiÖn lµ "t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu vÒ vËt chÊt - kü thuËt, vÒ
con ngêi vµ khoa häc c«ng nghÖ, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,
nh»m gãp phÇn huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc, kh«ng
ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng nhanh vµ
bÒn v÷ng, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n, thùc hiÖn
c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng sinh th¸i".
a. Tæng kÕt, hÖ thèng, kh¸i qu¸t ho¸ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸:
- Nh ta ®· biÕt tõ khi chñ nghÜa x· héi ®uîc x©y dùng tÊt c¶ c¸c níc
XHCN ®Òu thùc hiÖn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp chung. C¬ chÕ nµy duy
tr× mét thêi gian kh¸ dµi vµ ®îc xem lµ ®Æc trng riªng biÖt cña chñ nghÜa x·
héi. ThËt sù th× kh«ng ph¶i nh vËy. NÒn kinh tÕ tËp chung kh«ng ph¶i lµ s¶n
phÈm riªng biÖt cña Chñ nghÜa x· héi, còng nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng
ph¶i lµ duy nhÊt ®îc thiÕt lËp trong chñ nghÜa t b¶n. NÒn kinh tÕ tËp chung
®· ®îc thiÕt lËp trong chñ nghÜa t b¶n ®îc c¸c n¬c st b¶n ¸p dông tõ tríc khi
nhiÒu níc x¸c lËp XHCN nhng hä ®· xo¸ bá nã ®Ó chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ
trêng. Nhng c«ng b»ng mµ nãi còng cha ph¶i lµ c¸i duy nhÊt ®¶m b¶o sù t
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
¨ng trëng vµ ph¸t triÓn x· héi theo quan ®iÓm M¸c - Lªnin th× x· héi céng
s¶n lµ mét x· héi tiªn tiÕn, con ngêi cã thÓ "lµm theo n¨ng lùc hëng theo
nhu cÇu" nhng thùc tÕ trong chñ nghi· x· héi cña c¶i x· héi cha ®¹t ®Õn
møc hÕt søc phong phó, d thõa vµ c¶ trong giai ®o¹n tiÕp theo, do vËy trong
thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi th× tån t¹i nÒn s¶n xuÊt kinh tÕ hµng
ho¸, nÒn kinh tÕ thÞ trêng bíc ph¸t triÓn cao cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ lÏ
®¬ng nhiªn.
Nh÷ng n¨m võa qua víi viÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ViÖt
Nam ®· lµm thÕ giíi ngì ngµng, ca ngîi. Tõ chç chóng ta cßn xa l¹, nay ®·
héi nhËp ®îc víi nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. TÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu kinh
tÕ mµ chóng ta ®· ®¹t ®îc ®· nãi lªn c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta lµ cuéc
c¸ch m¹ng thËt sù.
- §æi míi ë níc ta kh«ng chØ giíi h¹n vÒ lÜnh vùc kinh tÕ mµ cßn t¹o
®iÒu kiÖn cho chóng ta nhËn thøc míi chÝnh x¸c h¬n vÒ vÊn ®Ò lý luËn vµ
thùc tiÔn vÒ chñ nghÜa M¸c - lªnin t tëng Hå ChÝ Minh vÒ thêi kú qu¸ ®é
lªn chñ nghÜa x· héi, tríc ®©y ta nhËn thøc cha ®óng, h¬n thÕ ta cßn nhËn
thøc sai lÇm nghiªm träng ®Çy ¶o tëng duy ý chÝ vÒ m×nh. Chóng ta ®· nhËn
thøc l¹i vµ ®¸nh gi¸ ®óng sù thËt. Nhê ®æi míi t duy nhiÒu v¸n ®Ò vÒ c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®îc nhËn thøc l¹i.
- B¶o vÖ vËn dông ph¸t triÓn s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c, t tëng Hå ChÝ
Minh. §ã lµ môc tiªu nhiÖm vô kh«ng kÐm phÇn quan träng, lµm sang tá
thªm ý nghÜa vai trß c¸ch m¹ng cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸ cña níc ta hiÖn nay. Chñ nghÜa M¸c - lªnin lµ khoa häc vµ lµ mét trong
nh÷ng ®Ønh cao cña trÝ tuÖ loµi ngêi, kh«ng cã ai cã thÓ phñ nhËn r»ng khi
lý luËn ®ã ®îc qu¸n triÖt vµ vËn dông ®óng ®¾n th× nh©n d©n thÕ giíi ®· lµm
lªn biÕn cè lÞch sö vÜ ®¹i do vËy §¶ng ta ®· tuyªn bã lÊy chñ nghÜa M¸c Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng.
- C¸c níc t b¶n chñ nghi· ®· thùc hiÖn thµnh cêng quèc vÒ kinh tÕ,
nhng hä l¹i bÊt lùc tríc vÊn ®Ò gi¶i quyÕt quanhÖ x· héi hä mang t tëng b¶o
thñ lÊy hiÖn tîng che lÊp b¶n chÊt, c«ng cuéc ®æi míi môc ®Ých lµ v× kinh tÕ
chø kh«ng ph¶i lµ v× con ngêi. Mét x· héi vÉn tån t¹i së h÷u t nh©n vÒ t liÖu
s¶n xuÊt lµ chÝnh th× con ngêi chØ lµ kÎ lµm thuª lu«n bÞ bãc lét søc lao
®éng cña m×nh kh«ng hëng quyÒn cña con ngêi. HiÖn nay §¶ng ta ®· ®i ®«i
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
víi c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc ph¶i thùc hiÖn môc tiªu "æn ®Þnh chÝnh trÞ, x©y
dùng nhµ níc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n".
- Mét môc tiªu cùc kú quan träng thÓ hiÖn râ tÝnh c¸ch m¹ng cña
c«ng nghiÖp ho¸ ViÖt Nam ®ã lµ phÊn ®Êu x©y dùng níc ta trë thµnh quèc
gia c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ "d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng
vµ v¨n minh".
b. §êng lèi chØ ®¹o:
- Néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta bao gåm 2 néi dung chñ
yÕu lµ trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ quèc d©n,
x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý.
- C¸c M¸c nhËn xÐt khoa häc lµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸". V× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, héi
nghÞ TW II mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh "cïng víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o khoa häc
vµ c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu lµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, lµ
®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi÷ v÷ng ®éc lËp d©n téc, x©y dùng thµnh c«ng chñ
nghÜa x· héi, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸"
- X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét ho¹t ®éng cã ý thøc, cã kÕ ho¹ch vµ do ®ã tÊt yÕu ph¶i
dùa vµo nh©n tè d©n sè vµ nhu cÇu, ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tiÒm tµng cña ®Êt
níc, ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt khoa häc kü thuËt vµ c«ng
nghÖ, nguån vèn tÝch lòy quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Theo qui luËt cña vËn
®éng th× ®Êu tranh lµ cha ®Î cña vËn ®éng. ë níc ta lµ mét níc cã nÒn kinh
tÕ thÊp th× viÖc tån t¹i 5 thµnh phÇn kinh tÕ lµ tÊt yÕu. 5 thµnh phÇn ®ã lµ:
kinh tÕ nhµ níc (quèc doanh), kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t nh©n
vµ kinh tÕ t b¶n nhµ níc trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o díi sù
l·nh ®¹o cña Nhµ níc. ViÖc tån t¹i 5 thµnh phÇn kinh tÕ lµ kh¸ch quan nhng
kiÓm so¸t ®îc nh»m ®¶m b¶o c¸c qui luËt cña c¹nh tranh (cã c¹nh tranh
míi cã ph¸t triÓn) cña néi bé ngµnh kinh tÕ theo híng XHCN.
Tæng kÕt: NhËn thøc sai lÇm vÒ chñ nghÜa x· héi vµ vÒ thêi kú qu¸
®é, tõ nhËn thøc trªn nÒn trong thùc tiÔn kh«ng thÓ dÉn ®Õn nh÷ng sai lÇm
n«n nãng trong c¸ch lµm vµ bíc ®i, thiÕu kÕt hîp hµi hoµ qu¸ tr×nh vËn
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
dông quy luËt tuÇn tù víi qui luËt nh¶y vät, ®Ó t×m ra m« h×nh ph¸t triÓn
nhanh, ®a níc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh híng ®· ®Þnh.
- ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc m« h×nh "kinh tÕ chØ huy" vµ theo ®ã
lµ c¬ chÕ quan liªu bao cÊp mang nÆng tÝnh hiÖn vËt kÐo dµi, chÝnh m« h×nh
vµ c¬ chÕ nµy ®· vi ph¹m nghiªm träng qui luËt lîi Ých cña ngêi lao ®éng vµ
cña chñ thÓ kinh tÕ. V« t×nh hay h÷u ý ®· xo¸ ®i nh÷ng mÆt tÝch cùc cña
kinh tÕ thÞ trêng, lµm k×m h·m sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ vµ lùc lîng
s¶n xuÊt.
2. Thùc tiÔn:
a. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc cho thÊy mäi qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ thµnh c«ng cho ®Õn nay ®Òu ®ßi hái ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn sau
®©y:
+ Thø nhÊt lµ thÞ trêng. LÞch sö nh©n lo¹i cha cã mét quèc gia nµo
khi c«ng nghiÖp ho¸ mµ kh«ng cÇn ®Õn thÞ trêng, vèn, c«ng nghÖ, lao ®éng,
tµi nguyªn. C¸c chÝnh s¸ch tù do ho¸ th¬ng m¹i, gi¸ c¶, tÝn dông ... Lµ cùc
kú quan träng trong viÖc më réng thÞ trêng trong níc cßn thÞ trêng ngoµi níc, trong thêi kú tríc c¸c quèc gia ®· ph¶i dïng chiÕn tranh ®Ó ph©n chia
thÞ trêng thÕ giíi. Ngµy nay ngêi ta kh«ng cßn chiÕn tranh mµ vÉn më réng
thÞ trêng th«ng qua tho¶ thuËn ký kÕt c¸c hiÖp nghÞ th¬ng m¹i gi÷a c¸c
quèc gia trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi. §èi víi ViÖt Nam th× thÞ trêng cã ý
nghÜa rÊt quan träng, ®ång thêi ViÖt Nam lµ thÞ trêng hÊp dÉn cho viÖc ®Çu
t níc ngoµi.
+ Nguån nh©n lùc: §©y lµ mét trong nh÷ng h¹t nh©n cña lùc lîng s¶n
xuÊt. Thùc tÕ ë c¸c níc ®· tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cho
thÊy lµ viÖc x¸c lËp mét c¬ cÊu nguån nh©n lùc thÝch hîp, ®Çu t tµi chÝnh
®ñ cho gi¸o dôc vµ y tÕ, thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ trêng trong viÖc sö dông nh©n
lùc kÕt hîp víi chÝnh s¸ch u ®·i.
Lµ nguån gèc c¬ b¶n cña thµnh c«ng. §èi víi ViÖt Nam kh«ng cßn
con ®êng nµo kh¸c lµ hîp t¸c trung t©m kü thuËt cã nguån nh©n lùc chÊt lîng cao ®ång thêi ®Èy m¹nh gi¸o dôc ®µo tµo.
+ Thø ba lµ c«ng nghÖ vµ vèn: §Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt phï
hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña XHCN th× kh«ng thÓ kh«ng cÇn ®Õn c«ng
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nghÖ vµ vèn. Thùc tÕ cho thÊy c¸c níc ®i tríc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Òu dùa chñ yÕu vµo ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ vèn. §èi víi ViÖt
Nam th× thu hót vèn vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi lµ cÇn thiÕt ®ång
thêi cã chÝnh s¸ch thu hót vèn trong níc vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ víi 3 ®Æc
trng chñ yÕu trªn m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt nam ph¶i
tËn dông tèi ®a lîi thÕ cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao h¬n, cã chÝnh s¸ch cô
thÓ ®óng ®¾n ®Ó ®iÒu chØnh sù vËn ®éng cña c¸c nh©n tè trªn phôc vô ®¾c
lùc vµo thùc tiÔn.
b. Ph¬ng híng néi dung, môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸.
- Ph¬ng híng hiÖn nay lµ c«ng nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i ho¸ vµ
c«ng nghiÖp ho¸ ph¸t triÓn theo m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ rót ng¾n. M«
h×nh nµy thõa kÕ tÊt c¶ u viÖt cña m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë c¸c níc trªn
thÕ giíi ®ång thêi tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm cô thÓ thiªn nhiªn con ngêi ViÖt nam.
+ Néi dung tuú thuéc vµo giai ®o¹n mµ §¶ng ®· ®Ò ra tõng néi dung
cô thÓ.
N¨m 1960 - 1966 nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é ë miÒn B¾c
mµ mÊu chèt lµ u tiªn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp.
N¨m 1976 ®Õn 1980 néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸ lµ tËp trung søc
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®a n«ng nghiÖp lªn s¶n xuÊt lín XHCN ra søc ®¶y
m¹nh hµng tiªu dïng tiÕp tôc x©y dùng mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nÆng
quan träng.
N¨m 1986 ®Õn 1990 thËt sù tËp trung søc ngêi søc cña vµo thùc hiÖn
b»ng ®îc ba ch¬ng tr×nh môc tiªu vÒ s¶n lîng thùc phÈm, hµng tiªu dïng vµ
s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu.
+ Môc tiªu x©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp c¬ së vËt
chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï
hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng,
an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
Môc tiªu nµy cho thÊy sù nghiÖp ®ã lµ mét cuéc c¸ch m¹ng toµn diÖn
s©u s¾c trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. §ã tríc hÕt lµ v× con
ngêi do con ngêi.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
c. Yªu cÇu n¶y sinh khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
Trong bèi c¶nh hiÖn nay c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®îc coi lµ xu
híng ph¸t triÓn chung cña c¶ níc ®ang ph¸t triÓn. §èi víi níc ta cha tho¸t
khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu th× c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ
"nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt tõ thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi" lµ
con ®êng tÊt yÕu ®Ó ®a ta tho¸t khái nghÌo nµn l¹c hËu th× tríc tiªn ph¶i
ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ, song sÏ lµ sai lÇm nÕu kh«ng quan t©m gi¶i
quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi, kh«ng t¹o ra c©n dèi hµi hoµ gi÷a kinh tÕ vµ
x· héi.
Cho ®Õn nay ViÖt nam sau 10 n¨m ®æi míi ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh
tùu to lín, cã ý nghÜa quan träng, t¹i §¹i héi §¶ng VIII §¶ng ta ®· kh¼ng
®Þnh "níc ta ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi nhng mét sè mÆt cßn
cha v÷ng ch¾c. NhiÖm vô ®Ò ra cho chÆng ®êng ®Çu cña thêi kú qu¸ ®é lµ
chuÈn bÞ tiÒn ®Ò cho c«ng nghiÖp ho¸ ®· c¬ b¶n hoµn thµnh cho phÐp níc ta
chuyÓn sang thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
III. ý kiÕn c¸ nh©n:
1. §Ó c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ thµnh c«ng:
Kh«ng thÓ thiÕu c¸c h¹t nh©n cña nã, muèn ph¸t huy ®îc vai trß cña
nã ta ph¶i ph¸t triÓn nã.
a. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc:
§Ó triÓn khai nh÷ng ý tëng vÒ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tríc
m¾t còng nh l©u dµi ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè hµng ®Çu cña nguån nh©n lùc. ë
®©y vÊn ®Ò lµ gi¸o dôc lµ c¸i nÒn cña chÊt lîng nh©n lùc, kh«ng ph¶i nh©n
lùc chung chung mµ ë ®©y nh©n lùc cña mét nÒn s¶n xuÊt lín x· héi chñ
nghÜa.
Ngoµi viÖc båi dìng, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n lùc cßn ®ßi hái ph¶i
chó ý ®Õn ch¨m sãc søc kháe cho céng ®ång.
b. Ph¸t huy søc m¹nh cña n¨m thµnh phÇn kinh tÕ.
Muèn vËy ph¶i kiÓm so¸t gi¶m nh÷ng yÕu tè tù ph¸t trong c¬ chÕ
míi vµ ®¶m b¶o nã ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
c. VÒ thÞ trêng vµ vèn:
ThÞ trêng còng lµ mét nh©n tè quan träng, lµ n¬i mµ c«ng nghiÖp ho¸
cã thÓ thµnh c«ng, lµ m«i trêng c¹nh tranh t¹o sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ nã lµ
n¬i gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn tån t¹i bªn trong nÒn kinh tÕ. Do vËy chóng ta
cÇn chó ý ®Õn c¶ thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc ®Ó t¹o ra ®éng lùc.
d. Bªn c¹nh c¸c nh©n tè lµm nªn c«ng nghiÖp ho¸ cßn rÊt nhiÒu c¸c yÕu
tè liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, tµi nguyªn, m«i trêng tù nhiªn...
2. Thùc tiÔn ®· chøng minh c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®éng lùc trùc tiÕp
®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
ViÖt nam lµ mét níc cã ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ kinh tÕ thÊp chÞu hËu qu¶
cña chiÕn tranh, kinh tÕ ph¸t triÓn muén. Muèn ph¸t triÓn nhanh nÒn kinh
tÕ, muèn rót ng¾n kho¶ng c¸ch l¹c hËu cÇn ph¸t huy c¸c ®iÓm sau:
§iÓm thø nhÊt: Ph¶i sö dông lîi thÕ níc ph¸t triÓn muén vÒ c«ng nghiÖp.
Chóng ta cã ®îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u vÒ thµnh c«ng lÉn thÊt
b¹i cña c¸c níc ®i tríc. Thõa kÕ nh÷ng kinh nghiÖm ®ã, §¶ng ta ®· kh¼ng
®Þnh "t¨ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, gi÷ g×n vµ
ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i". Thõa kÕ c¸c
c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña trong vµ ngoµi níc th«ng qua chuyÓn giao c«ng
nghÖ lµm chñ tr¬ng ®Ó t¨ng trëng c«ng nghiÖp, t¹o c¬ së vËt chÊt kü thuËt
cho lùc lîng x· héi.
§iÓm thø 2: lµ tr¸nh chiÕn tranh t¹o khung c¶nh hoµ b×nh ®Ó lµm
kinh tÕ, vÊn ®Ò nµy bao hµm c¶ vÒ æn ®Þnh chÝnh trÞ.
§iÓm thø 3: lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc vµ ®óng m« h×nh ph¸t triÓn c«ng
nghÖ vµ kinh tÕ thÞ trêng.
3. Khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ chóng ta ph¶i chó ý
®Õn môc tiªu cña nã suy cho cïng th× môc tiªu ®ã ph¶i lµ tiÕn bé x· héi, t¹o
tiÒn ®Ò kinh tÕ, vËt chÊt cho sù gi¶i phãng con ngêi, gi¶i phãng sù tha ho¸
con ngêi, lµm cho con ngêi thùc sù lµ con ngêi vµ mét "x· héi v¨n minh" cã
®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn, vµ chó ý ®Õn quyluËt ph¸t
triÓn kh¸ch quan cña x· héi.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
c. KÕt luËn:
Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu
lÞch sö. Nã nh»m tíi nh÷ng môc tiªu rÊt cô thÓ vµ mang tÝnh c¸ch m¹ng. Nã
thay ®æi míi hµng lo¹t vÊn ®Ò c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, c¶ vÒ kinh tÕ vµ
chÝnh trÞ - x· héi. Nã b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa m¸c - lª nin, t tëng Hå
ChÝ Minh trong hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn míi.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ lµ nh»m môc tiªu biÕn ®æi
níc ta thµnh níc c«ng nghiÖp, c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh
tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt,
nguån lùc con ngêi ®îc ph¸t huy, møc sèng vËt chÊt tinh thÇn ®îc n©ng cao,
quèc phßng vµ an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ
v¨n minh.
Nh vËy c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh l©u dµi ®Ó t¹o ra
sù chuyÓn ®æi c¬ b¶n toµn bé bé mÆt níc ta vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ - quèc
phßng - an ninh. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn nay míi chØ lµ bíc ®Çu
nh÷ng thµnh tùu khiªm tèn mµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®¹t ®îc rÊt ®¸ng khÝch
lÖ.
ViÖc §¶ng vµ Nhµ níc chän con ®êng tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ hÕt søc ®óng ®¾n. B»ng sù th«ng minh, s¸ng t¹o cÇn cï con
ngêi ViÖt Nam chóng ta hoan toµn tin tëng r»ng trong mét t¬ng lai kh«ng
xa ViÖt Nam sÏ cÊt c¸nh trë thµnh con rång Ch©u ¸ vµ chóng ta hoµn thµnh
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ®a ®Êt níc ViÖt Nam s¸nh vai c¸c níc
b¹n bÌ trong céng ®ång quèc tÕ trªn con ®êng ph¸t triÓn.
Cuèi cïng em xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh cña m×nh ®èi víi
thÇy c« gi¸o ®· híng dÉn vµ ®Þnh híng cho em ®Ò cËp ®Ò tµi mét c¸ch khoa
häc vµ nghiªm tóc.
C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa lµ mét ®Ò tµi hÕt søc réng lín, v× vËy
trong bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em rÊt
mong ®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
- S¸ch gi¸o tr×nh kinh tÕ n«ng nghiÖp
- S¸ch vÒ thùc tr¹ng CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam
"NXB thèng kª Hµ Néi - 1998"
- CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn
"NXB chÝnh trÞ quèc gia".
- T¹p chÝ céng s¶n "Sè ra th¸ng 1/1999".
- T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ "Sè 95, th¸ng 9/1998".
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu
1
A. PhÇn më ®Çu
3
B. Néi dung
4
I/ Sù cÊp thiÕt ph¶i tiÕn hµnh CNH - H§H
4
1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt cña c¸c níc ®i
tõ nÒn s¶n xuÊt nhá ®i lªn mét nÒn s¶n xuÊt lín
4
2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh ®ång thêi CNH - H§H ë níc ta
5
II/ Mét sè vÊn ®Ò thùc tiÔn lý luËn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH
7
1. Lý luËn chung
7
2. Thùc tiÔn
12
III/ ý kiÕn c¸ nh©n
14
1. §Ó CNH - H§H thµnh c«ng
14
2. Thùc tiÔn ®· chøng m×nh CNH lµ ®éng lùc trùc tiÕp ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ
15
C. KÕt luËn
17
Tµi liÖu tham kh¶o
18
18
.DOC 
18 
69 
89 
