Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Y dược Tình hình sử dụng thuốc tiêm tại nhà của người bệnh chuẩn bị làm thụ tinh ống ng...

Tài liệu Tình hình sử dụng thuốc tiêm tại nhà của người bệnh chuẩn bị làm thụ tinh ống nghiệm tại bệnh viện phụ sản trung ương năm 2018

.PDF
51
24
120

Mô tả:

BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH T×NH H×NH Sö DôNG THUèC TI£M T¹I NHµ CñA NG¦êI BÖNH CHUÈN BÞ LµM THô TINH èNG NGHIÖM T¹I BÖNH VIÖN PHô S¶N TRUNG ¦¥NG N¡M 2018 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH, NĂM 2018 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH T×NH H×NH Sö DôNG THUèC TI£M T¹I NHµ CñA NG¦êI BÖNH CHUÈN BÞ LµM THô TINH èNG NGHIÖM T¹I BÖNH VIÖN PHô S¶N TRUNG ¦¥NG N¡M 2018 Chuyên ngành: Điều dưỡng Sản phụ khoa BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Giảng viên hướng dẫn: PGS.TS. LÊ THANH TÙNG NAM ĐỊNH, NĂM 2018 LỜI CẢM ƠN Trước hết em xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Thầy Phó Giáo Sư- TS Lê Thanh Tùng - người thầy đã tận tình dạy dỗ, hướng dẫn em trong suốt quá trình học tập tại trường từ khi học Đại học, sau đại học và đặc biệt là hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp CKI này. Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, phòng đào tạo sau đại học, các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Điều dưỡng Nam Định, các thầy giáo, cô giáo bộ môn Sản và các cô bộ môn đã tạo mọi điều kiện, giúp đỡ, hướng dẫn em trong suốt quá trình học tập tại trường. Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc bệnh viện Phụ Sản trung ương - Trung Tâm Hỗ Trợ Sinh Sản quốc Gia .Bệnh viện Và Trung Tâm Hỗ TRợ Sinh Sản Quốc Gia đã tạo điều kiện tốt nhất cho em trong quá trình thực tế tốt nghiệp và làm chuyên đề tốt nghiệp này. Trong quá trình làm chuyên đề tốt nghiệp với kinh nghiệm thực tế và lý luận còn rất nhiều hạn chế nên không tránh khỏi những sai sót, em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, góp ý của thầy cô trong hội đồng để em có thêm kiến thức, thêm kinh nghiệm hoàn thiện chuyên đề của mình, góp phần nhỏ bé của mình vào công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân nói chung bà mẹ và trẻ em nói riêng. Cuối cùng em cũng xin kính chúc các thầy giáo, cô giáo thật nhiều sức khỏe, hạnh phúc, thành công trong sự nghiệp trồng người. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn! DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Tên viết tắt Tên đầy đủ BKT Bơm tiêm, kim tiêm BT Bơm tiêm BV Bệnh viện CTSN Chất thải sắc nhọn ĐDV Điều dưỡng viên ĐTV Điều tra viên KBCB Khám bệnh, chữa bệnh KT Kim tiêm KSNK Kiểm soát nhiễm khuẩn NB Người bệnh NVYT Nhân viên y tế PPE Phương tiện phòng hộ cá nhân SK Sát khuẩn TAT Tiêm an toàn VST Vệ sinh tay WHO Tổ chức Y tế thế giới MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................................ 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ...................................................................... 3 2.1. Cơ sở lý luận ............................................................................................... 3 2.1.1. Vô sinh ................................................................................................. 3 2.1.2. Các phác đồ trong điều trị vô sinh ........................................................ 3 2.1.3. Các thuốc sử dụng trong quá trình kích thích buồng trứng điều trị thụ tinh trong ống nghiệm .................................................................................... 7 2.1.4. Kỹ thuật tiêm trong TTON ................................................................. 13 2.2. Cơ sở thực tiễn .......................................................................................... 15 2.2.1. Nghiên cứu trong nước ....................................................................... 15 2.2.2. Nghiên cứu nước ngoài ....................................................................... 16 LIÊN HỆ THỰC TIỄN ......................................................................................... 17 3.1. Giới thiệu về trung tâm Hỗ trợ sinh sản Quốc gia ...................................... 17 3.2. Đối tượng khảo sát .................................................................................... 17 3.3. Phương pháp và công cụ khảo sát ............................................................... 18 3.4. Quy trình tiêm thuốc KTBT tại nhà ........................................................... 18 3.5. Thực trạng tiêm tại nhà tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản quốc gia. ................ 23 3.5.1. Đặc điểm chung của đối tượng khảo sát .............................................. 23 3.5.2. Kiến thức và thực hành của người bệnh về tiêm tại nhà ...................... 25 3.5.3. Thực hành tiêm tại nhà ....................................................................... 26 3.5.4. Mức độ lo lắng khi tiêm tại nhà .......................................................... 30 3.5.5. Mức độ thuận tiện khi tiêm tại nhà ..................................................... 31 3.5.6. Mức độ tuân thủ kỹ thuật tiêm dưới da ............................................... 32 3.6. Ưu, nhược điểm của tiêm tại nhà ............................................................... 33 3.6.1. Ưu điểm của tiêm tại nhà .................................................................... 33 3.6.2. Nhược điểm của tiêm tại nhà .............................................................. 33 3.6.3. Nguyên nhân của những tồn tại của tiêm tại nhà ................................. 33 4.ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP KHẢ THI TRONG HƯỚNG DẪN NGƯỜI BỆNH TIÊM TẠI NHÀ ................................................................................................... 34 4.1. Về phía bệnh viện ...................................................................................... 34 4.2. Về phía Trung tâm Hỗ trợ sinh sản quốc gia .............................................. 34 4.3. Về phía người bệnh ................................................................................... 34 5.KẾT LUẬN ........................................................................................................ 35 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng khảo sát ........................................... 23 Bảng 3.2. Tổng số mũi KTBT tiêm tại nhà ....................................................... 26 Bảng 3.3. Phản hồi của người bệnh khi tự tiêm KTBT tại nhà .......................... 28 Bảng 3.4. Hỗ trợ người bệnh tiêm tại nhà ........................................................ 29 Bảng 3.5. Vấn đề gặp phải khi tiêm tại nhà ...................................................... 30 Bảng 3.6. Mức độ tuân thủ kỹ thuật tiêm dưới da của bệnh nhân ...................... 32 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Kiến thức của người bệnh trước khi tự tiêm ................................. 25 Biểu đồ 3.2. Kiến thức của người bệnh sau khi hướng dẫn tiêm tại nhà ............ 25 Biểu đồ 3.3. Mức độ lo lắng khi tiêm tại nhà .................................................... 30 Biểu đồ 3.4. Mức độ thuận tiện khi tiêm tại nhà ............................................... 31 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Phác đồ kích thích buồng trứng .......................................................... 5 Hình 1.2. Quy trình thụ tinh ống nghiệm. ........................................................... 7 Hình 1.3. Các bộ phận của bút tiêm FSH. .......................................................... 7 Hình 1.4. Cấu trúc GnRH agonist ..................................................................... 8 Hình 1.5. Cấu trúc 3 chiều và cấu trúc hoá học của FSH ................................. 11 Hình 1.6. Cấu trúc 3 chiều và cấu trúc hoá học của hCG .................................. 12 Hình 1.7. Các kỹ thuật tiêm ............................................................................. 14 1 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Vô sinh là một vấn đề của xã hội và gia đình, nó không chỉ là gánh nặng về mặt thể chất mà còn là gánh nặng tâm lý. Thụ tinh trong ống nghiệm (TTTON) ra đời đã đem lại niềm hạnh phúc to lớn cho các cặp vợ chồng hiếm muộn. TTTON có nghĩa là cho tinh trùng thụ tinh với noãn trong ống nghiệm thay vì trong vòi trứng của người phụ nữ. Đây là phương pháp điều trị chủ yếu cho các cặp vợ chồng vô sinh khi đã được can thiệp bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khác mà không đạt kết quả. Phác đồ điều trị bao gồm kích thích nang noãn, chọc hút noãn, cho tinh trùng thụ tinh với noãn và nuôi cấy thành phôi. Đầu tiên phải nhắc đến khâu tiêm thuốc kích thích nang noãn và tiêm kích thích phóng noãn có vai trò rất quan trọng và là khâu quyết định trong việc thu nhận số noãn trong TTTON. Hoạt động này gắn liền với công tác chuyên môn của các điều dưỡng làm việc trong lĩnh vực TTTON. Đối với người bệnh vô sinh phải điều trị IVF việc sử dụng thuốc tiêm FSH hàng ngày để kích thích nang noãn phát triển là bắt buộc.Với mỗi loại phác đồ điều trị thường tiêm từ 10 – 15 ngày, người bệnh phải đến Bệnh viện hàng ngày để nhân viên y tế tiêm. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng Hạnh và cộng sự năm 2009, chờ đợi để được tiêm cũng là nguyên nhân gây căng thẳng cho người bệnh. Người bệnh không những chịu chi phí cao trong điều trị mà còn chịu những chi phí phát sinh như ở trọ (nhà xa), khó khăn trong đi lại làm tăng chi phí và sự căng thẳng cho người bệnh, người bệnh phải nghỉ làm thậm chí mất việc. Về phía Bệnh viện làm tăng sự quá tải, chật trội, nóng bức …là nguyên nhân của nhiều bức xúc cho người bệnh. Để khắc phục được phần nào những hạn chế của việc tiêm thuốc kích trứng tại bệnh viện, các hãng dược phẩm đã tung ra thị trường thiết kế bút tiêm được tối ưu tính tiện dụng khi sử dụng để người bệnh có thể tự tiêm tại nhà. Theo nghiên cứu của Yehia, với thiết kế bút tiêm đóng sẵn thì 61% người bệnh cảm thấy thoải mái để tìm hiểu làm thế nào để sử dụng bút, 97%-99% có thể hiểu và sử dụng để tiêm tại nhà [1]. Tại Việt Nam, tỷ lệ người bệnh tiêm tại nhà bắt đầu tăng lên thông qua việc 2 hướng dẫn người bệnh sử dụng thuốc kích thích nang noãn tại nhà. Chúng tôi thực hiện chuyên đề này với mục đích khảo sát thực trạng sử dụng bút tiêm kích thích buồng trứng tại nhà với đối tượng nghiên cứu là người bệnh điều trị vô sinh tại trung tâm Hỗ trợ sinh sản Quốc gia với chuyên đề "Tình hình sử dụng thuốc tiêm tại nhà của người bệnh chuẩn bị làm thụ tinh ống nghiệm tại bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2018" Với mục tiêu 1. Thực trạng việc sử dụng thuốc tiêm tại nhà của người bệnh chuẩn bị làm thụ tinh ống nghiệm 2. Đề xuất các biện pháp cải thiện hiệu quả của việc sử dụng thuốc cho đối tượng người bệnh 3 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Vô sinh Định nghĩa: Theo WHO Vô sinh nguyên phát là tình trạng một cặp vợ chồng không có thai sau thời gian chung sống với nhau 12 tháng mà không sử dụng các biện pháp tránh thai nào. Đối với phụ nữ trên 35 tuổi thì quy định thời gian là 06 tháng [2]. Vô sinh thứ phát là trường hợp cặp vợ chồng đã có thai hoặc có con tuy nhiên sau 6 tháng đến 12 tháng không sử dụng biện pháp tránh thai mà vẫn không có thai [2]. 2.1.2. Các phác đồ trong điều trị vô sinh [3] 2.1.2.1. Kích thích nang noãn. Mục đích của kích thích nang noãn trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản là tăng số noãn trưởng thành. Ưu điểm của kích thích nang noãn là tạo ra nhiều noãn, nhiều phôi; từ đó tăng tỷ lệ có thai lâm sàng trên người bệnh vô sinh và chủ động trong việc lấy noãn và chuyển phôi. Tuy nhiên kích thích nang noãn cũng có những nhược điểm như là các nang noãn trong buồng trứng kích thích có thể trưởng thành không đồng đều, do vậy chất lượng noãn thu được có thể không bằng noãn của các chu kỳ tự nhiên. Phác đồ ngắn: Mục đích của phác đồ ngắn là tận dụng tác dụng kích thích của GnRH đồng vận. GnRH đồng vận được tiêm cùng với FSH từ ngày đầu của chu kỳ. Đến khi nang noãn đã phát triển, tuyến yên bị giảm nhạy cảm nên có thể tránh được hiện tượng hoàng thể hóa sớm do LH nội sinh. Các phác đồ ngắn thường được chỉ định cho những phụ nữ có dự trữ buồng trứng kém. Tuy nhiên vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh việc sử dụng phác đồ này. Phác đồ cực ngắn: Phác đồ ngắn với GnRH đối vận (GnRH-antagonist) đã bắt đầu đưa vào sử dụng phối hợp với FSH có thể tránh được hoàng thể hóa sớm mà không cần ức chế tuyến yên từ đầu chu kỳ. Buồng trứng được kích thích từ đầu chu kỳ bằng FSH và GnRH 4 được sử dụng vào giai đoạn cuối để đề phòng đỉnh LH nội sinh. Ưu điểm là giảm được số mũi tiêm mà vẫn có hiệu quả. Thuốc kích thích nang noãn tiêm trong khoảng 8-13 ngày. Siêu âm theo dõi nang noãn thường tiến hành vào ngày thứ 7 hoặc ngày thứ 8 (tuỳ trung tâm) của ngày dùng FSH. Vào ngày thứ 7 và thứ 9 của FSH, người bệnh phải làm một số xét nghiệm nội tiết để tiên lượng sự phát triển của các nang noãn: xét nghiệm E2 (estradiol), inhibin B…. Từ ngày thứ 8-13 của FSH, thông thường khi siêu âm có > 1 nang 18mm hoặc > 3 nang noãn kích thước > 16 mm thì cho thuốc rụng noãn HCG. Chọc hút noãn sau tiêm HCG 34-36 giờ. 5 Hình 1.1. Phác đồ kích thích buồng trứng Nguồn: Ferring Pharmaceutical Recombinant FSH Solution for injection: Clinical protocol. 6 2.1.2.2. Chọc hút noãn Người bệnh được gây mê và tiêm thuốc giảm đau. Chọc hút noãn được thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm đầu dò âm đạo. Một cây kim chọc hút dài sẽ được đưa vào âm đạo, đâm xuyên qua cùng đồ để đi đến 2 buồng trứng và chọc hút các nang noãn bằng máy hoặc bằng tay. Dịch chọc hút sẽ được soi dưới kính hiển vi soi nổi để tìm noãn. Noãn thu được sẽ ủ ấm trong tủ cấy CO2, 370C khoảng 3-6h trước khi được cấy với tinh trùng hoặc cho thụ tinh bằng kỹ thuật ICSI. 2.1.2.3 Chuẩn bị tinh trùng Lấy tinh dịch chồng bằng cách thủ dâm hoặc sử dụng bao cao su chuyên dụng. Tinh dịch sẽ được đánh giá để có kỹ thuật lọc rửa chuẩn bị tinh trùng thích hợp như thang nồng độ hoặc ly tâm lấy cặn trong các mẫu PESA, TESE… 2.1.2.4. Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) ICSI là kỹ thuật dùng hệ thống vi thao tác xử lý tiêm tinh trùng vào bào tương noãn. Đây là kỹ thuật cao nhằm hỗ trợ thụ tinh, tăng khả năng thụ tinh giữa noãn và tinh trùng. 2.1.2.5 Kiểm tra thụ tinh Sáng ngày hôm sau ngày chọc hút noãn (ngày 1), đánh giá thụ tinh được tiến hành 14-16h sau tiêm tinh trùng vào bào tương noãn. Đánh giá thụ tinh bình thường khi thấy hai tiền nhân. 2.1.2.6 Đánh giá chất lượng phôi và chọn phôi chuyển Đánh giá hình thái phôi giai đoạn phân chia sớm (ngày 2, 3) dựa vào các chỉ tiêu chính là số lượng phôi bào, độ đồng đều giữa các phôi bào, tỷ lệ các mảnh vỡ (fragment). Các chỉ tiêu phụ gồm có sự phân chia phôi bào đồng thời –synchronise (phân chia 2-4-8), mật độ hạt trong bào tương, số lượng hạt nhân, không bào trong phôi bào. 2.1.2.7 Chuyển phôi và theo dõi có thai Chọn phôi tốt và chuyển vào buồng tử cung. Hai tuần sau khi chuyển phôi, người phụ nữ được lấy máu để thử thai. Nếu kết quả thử thai dương tính (HCG > 50 IU/l), 2-3 tuần sau, sản phụ sẽ được siêu âm để xác định túi ối và tim thai trong buồng tử cung. Quá trình theo dõi thai sẽ diễn ra bình thường như những thai kỳ khác. 7 Kích thích nang noãn Chọc hút noãn qua âm đạo Chuyển phôi Nuôi cấy phôi Hình 1.2. Quy trình thụ tinh ống nghiệm. Nguồn: IVF procedure to have baby, https://www.invitra.com/baby-options-for couples-sperm-donation/lesbian-ivf-procedure-to-have-a-baby/ 2.1.3. Các thuốc sử dụng trong quá trình kích thích buồng trứng điều trị thụ tinh trong ống nghiệm [4] 2.1.3.1. Cấu trúc của bút tiêm Hình 1.3. các bộ phận của bút tiêm FSH. Chú thích: 1: núm chỉnh liều, 2: liều, 3: xy lanh, 4: liều thuốc còn lại, 5: núm gắn kim, 6: nắp bút tiêm, 7: kim, 8: vỏ trong của kim, 9: vỏ ngoài của kim, 10: núm vặn. 8 2.1.3.2. GnRH agonist Tại trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, GnRH agonist. GnRH agonist là những chất tổng hợp có cấu trúc gồm một chuỗi polypeptid gồm 10 acid amin tương tự như GnRH trong cơ thể người. Tuy nhiên, người ta thay thế 2 acid amin ở vị trí số 6 và số 10. Các GnRH agonist có tác dụng sinh học và thời gian tác dụng cao hơn rất nhiều lần so với GnRH trong cơ thể [5, 6]. Hình 1.4. Cấu trúc GnRH agonist [5] GnRH agonist thường được đóng dưới dạng: dạng tiêm mỗi ngày và dạng phóng thích chậm, liên tục trong 1 tháng. Liều lượng sử dụng tuỳ thuộc vào hoạt tính sinh học của từng loại [5]. Có 3 cách sử dụng GnRH agonist: tiêm thuốc tác dụng kéo dài (1 liều duy nhất), tiêm liều thấp hàng ngày đến tận ngày tiêm hCG, sử dụng chế phẩm dưới dạng khí dung (loại này dễ sử dụng cho người bệnh nhưng ít được ưa chuộng vì liều thuốc không ổn định) Tác dụng không mong muốn: nóng bừng, suy nhược, khô âm đạo, nguy cơ loãng xương khi dùng kéo dài [7]. 2.1.3.3. GnRH antagonist GnRH antagonist cũng có cấu trúc tương tự với GnRH nhưng nhiều vị trí acid amin bị thay đổi hơn. GnRH antagonist không làm tăng tiết FSH và LH, ngược lại ức chế cạnh tranh với GnRH tại thụ thể làm ức chế tức thời hoạt động của tuyến 9 yên, giảm tiết FSH, LH trong vòng 6-8 giờ sau tiêm thuốc và sự chế tiết FSH và LH nội sinh sẽ bị ức chế ngay lập tức. GnRH antagonist chỉ cần được tiêm quanh thời điểm có nguy cơ xuất hiện đỉnh LH nội sinh [8, 9]. GnRH antagonist được sử dụng trong các phác đồ kích thích buồng trứng hiện nay gồm: Ganirenix (Orgalutran của Organon) và Cetrorelix (Cetrotide của Serono) là các chất đối vận thế hệ thứ ba được đưa vào sử dụng trong khoảng vài năm gần đây với hiệu quả cao và tác dụng phụ rất thấp. Liều sử dụng hiện nay thường là 0,25mg mỗi ngày tiêm dưới da [6, 8]. 2.1.3.4. FSH nguồn gốc từ nước tiểu ● Human Menopausal Gonadotropins (hMG) Năm 1947, Piero Donini, một nhà hóa học của Serono (Rome, Italy) đã tinh chế được human menopausal gonadotropin (hMG) từ nước tiểu của phụ nữ mãn kinh có tỷ lệ FSH và LH tương đương. Sản phẩm gonadotropin đầu tiên có nguồn gốc từ nước tiểu tên là Pergonal [9]. Năm 1961, trường hợp có thai đầu tiên nhờ sử dụng Pergonal ở người bệnh vô kinh thứ phát và đứa trẻ gái đầu tiên sinh vào năm 1962 tại Israel [10]. hMG bao gồm 75 đơn vị FSH và 75 đơn vị LH với tỷ lệ 1:1 đã được sử dụng rộng rãi trong vài thập kỷ qua trong kích thích buồng trứng. Tuy nhiên chế phẩm này có bất lợi là chứa LH có thể gây hoàng thể hoá sớm, thành phần và hoạt tính sinh học giữa các lô thuốc không ổn định và chứa các loại protein không cần thiết [6, 11]. Cơ chế tác dụng của thuốc là cung cấp một lượng Gonadotropins ngoại sinh gồm FSH và LH để làm tăng sự phát triển của các nang noãn ở buồng trứng [12]. Gonadotropins có nguồn gốc từ nước tiểu có chứa protein nên phải dùng theo đường tiêm bắp. Hiện nay hMG có biệt dược là Menogon, Hãng sản xuất Ferring, đóng gói dạng ống, tiêm bắp, hàm lượng 75IU/ống, với tỷ lệ FSH:LH là 1:1 [13]. 10 ● Highly-purified Human menopausal gonadotropins (HP-hMG) Sau hMG, gonadotropins nước tiểu được sản xuất thêm hai chế phẩm ở mức độ đã tinh chế (purified) và tinh chế cao (highly purified). Ở mức đã tinh chế thì LH được loại bỏ hầu hết sau khi tinh chế bằng kháng thể đa dòng nhưng vẫn còn chứa protein nước tiểu, tỷ lệ FSH:LH = 60:1. Ở mức tinh chế cao thì các protein trong nước tiểu được loại trừ gần như hoàn toàn [14]. Gần đây, FSH nguồn gốc từ nước tiểu dạng tinh chế cao (highly purified) như Fostimon, Menopur được dùng để kích thích buồng trứng trong thụ tinh ống nghiệm. Đóng gói dạng ống, tiêm bắp. 2.1.3.5. Follicle Stimulating Hormone tái tổ hợp (recombinant FSH-rFSH) Nước tiểu người thường chứa nhiều các tạp chất, không thể loại được hoàn toàn trong quá trình chiết xuất. Người ta cũng lo ngại sự tạp nhiễm trong nước tiểu người trong quá trình thu thập, quản lý và chiết xuất gonadotropins. Đồng thời để đảm bảo nguồn cung cấp FSH ổn định phục vụ nhu cầu sử dụng ngày càng tăng, vào đầu những năm 90, FSH tinh khiết được tổng hợp bằng công nghệ tái tổ hợp đã được giới thiệu và đưa vào sử dụng kích thích buồng trứng [13]. Năm 1995, công ty Serono (Thụy Sỹ) cho ra đời sản phẩm rFSH đầu tiên trên thị trường Follitropin (Gonal – F). Năm 1996, công ty Organon (Hà Lan) cho ra đời sản phẩm FSH tái tổ hợp thứ 2 là Follitropin (Puregon) [14]. rFSH được sản xuất từ công nghệ DNA tái tổ hợp cấy trên các tế bào buồng trứng chuột Chinese Hamster. rFSH tinh khiết hơn, hoạt tính sinh học ổn định hơn, an toàn và hiệu quả hơn so với FSH có nguồn gốc từ nước tiểu. rFSH thuần khiết và loại trừ được các protein nên được tiêm dưới da [11]. 11 Hình 1.5. Cấu trúc 3 chiều và cấu trúc hoá học của FSH [6, 12] rFSH: có 2 loại là follitropin α (Gonal-f) và follitropin β (Puregon), đường tiêm dưới da với liều lượng rất đa dạng từ 50 đơn vị quốc tế (IU) đến 600 IU dưới tên các biệt dược: Puregon (hãng Organon), Gonal – F (Hãng Serono). Ngoài ra, gần đây còn có dạng đóng ống lớn đến 1200IU [14]. rFSH là thuốc được lựa chọn hàng đầu để kích thích buồng trứng trong thụ tinh ống nghiệm ở Việt Nam và trên thế giới. Sử dụng rFSH có tác dụng: (1) Kích thích sự phát triển của các nang noãn; (2) tránh được LH ngoại sinh, giảm sự xuất hiện đỉnh LH tránh được hiện tượng hoàng thể hoá sớm vì vậy cải thiện chất lượng nang noãn [14]. Liều lượng tùy theo tuổi, FSH ngày 3 của chu kỳ, BMI, số nang thứ cấp trên siêu âm, tiền sử đáp ứng của buồng trứng, nguyên nhân vô sinh đặc biệt là hội chứng buồng chứng đa nang [14, 16]. 2.1.3.6. LH tái tổ hợp (rLH) Năm 2008 hãng Serono sản xuất ra LH biệt dược Lutropin là LH tinh khiết sản xuất bằng cách tái tổ hợp. Nó được chỉ định sử dụng ở những phụ nữ thiếu hụt LH [14]. Đóng gói lọ dạng bột đông khô và lọ 1ml nước vô trùng. Hiện nay Luveris không có trên thị trường. Năm 2010 Hãng Serono lại sản xuất ra Pergoveris™ (rFSH 150IU and rLH 75IU) là sự kết hợp giữa follitropin alfa tái tổ hợp (rFSH) với lutropin alfa tái tổ hợp 12 (rLH) theo tỷ lệ 2:1 (150 IU rFSH: 75IU rLH). Pergoveris được chỉ định trong kích thích buồng trứng trên những người bệnh cần bổ sung LH. 2.1.3.7. Human Chorionic Gonadotroin (hCG) hCG là một gonadotropin do rau thai tiết ra, do cấu trúc hoá học có chứa chuỗi β hoàn toàn tương tự LH nên có thể gây đáp ứng tương tự LH lên nang noãn và noãn. Mặt khác, hCG dễ chiết xuất, tác dụng sinh học mạnh hơn và thời gian tác dụng kéo dài hơn nên thường được sử dụng thay thế LH để kích thích sự phát triển của noãn và gây phóng noãn [17]. hCG thường được cho vào thời điểm nang noãn đã phát triển tốt và chuẩn bị phóng noãn. Liều sử dụng thường là 5.000 hoặc 10.000 đơn vị quốc tế. hCG nguồn gốc từ nước tiểu có hàm lượng 1500IU, 5000IU đóng dạng bột pha với dung môi để tiêm bắp, biệt dược là Pregnyl (hãng Organon). hCG tái tổ hợp biệt dược là Ovitrelle (hãng Serono). Một ống tiêm pha sẵn chứa choriogonadotropin alfa hàm lượng 250 microgam trong 0,5 ml tương đương với 6500 IU. Sử dụng theo đường tiêm dưới da. Hình 1.6. Cấu trúc 3 chiều và cấu trúc hoá học của hCG [6]
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng