Tài liệu Tình hình sản xuất và tiêu thụ đồ gỗ mỹ nghệ của các hộ tại xã liên hà huyện đông anh thành phố hà nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN __________________ __________________ *** KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ ĐỒ GỖ MỸ NGHỆ CỦA CÁC HỘ TẠI XÃ LIÊN HÀ HUYỆN ĐÔNG ANH THÀNH PHỐ HÀ NỘI Tên sinh viên : Nguyễn Thị Luyến Chuyên ngành : Kinh tế nông nghiệp Lớp : KTNNC – K53 Niên khoá : 2008 - 2012 Giảng viên hướng dẫn : ThS. Đỗ Thị Thanh Huyền HÀ NỘI - 2012 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một hoc vị nào Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả khóa luận Nguyễn Thị Luyến i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành khóa luận này, tôi đã nhận được sự quan tâm nhiệt tình của các thầy, cô giáo trường Đại học Nông Nghiệp Hà Nội nói chung và thầy, cô giáo trong khoa Kinh tế và phát triển nông thôn nói riêng. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ths Đỗ Thị Thanh Huyền, người đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành khóa luận Tôi xin chân thành cám ơn bộ môn phát triển nông thôn, khoa kinh tế và phát triển nông thôn, UBND xã Liên Hà đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thu thập tài liệu để nghiên cứu Cảm ơn tập thể lớp kinh tế nông nghiệp C – k53 – khoa kinh tế và phát triển nông thôn – trường đại học nông nghiệp Hà Nội đã cũng chia sẻ với tôi trong suốt quá trình học tập. Và cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn tới những người thân và bạn bè đã cùng chia sẻ những khó khăn, động viên và tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu để hoàn thành khóa luận Tác giả khóa luận Nguyễn Thị Luyến ii Tóm tắt khóa luận Hiện nay đồ gỗ là một trong những mặt hàng rất có thế mạnh của Việt Nam: đạt tổng kim ngạch xuất khẩu đứng thứ năm sau dầu thô, dệt may, giày dép và thủy sản. Sản phẩm đồ gỗ của Việt Nam đã có mặt trêm 120 quốc gia và vùng lãnh thổ. Sự gia tăng dân số thế giới và sự tăng trưởng kinh tế ở các quốc gia sẽ làm tăng nhu cầu tiêu dùng mặt hàng gỗ và theo dự liệu thì sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ Việt Nam vẫn sẽ giữ được mức tăng trưởng cao trong những năm tiếp theo. Xã Liên Hà là một xã có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển ngành sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ: có vị trí địa lý thuận lợi, có lực lượng lao động dồi dào, giàu kinh nghiệm, giá nhân công rẻ… Tuy nhiên ngành sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ của xã Liên Hà cũng đang phải đối mặt với thách thức không nhỏ: thiếu mặt bằng sản xuất, các hộ sản xuất thiếu sự liên kết, chất lượng săn phẩm chưa cao, mẫu mã kém phong phú, công nghệ sản xuất lạc hậu; năng suất lao động thấp…Những lý do trên khiến cho ngành sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ oqr Liên Hà chưa phát triển tương xứng với tiềm năng vốn có của xã. Xuất phát từ tình hình thực tiễn trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ của các hộ dân xã Liên Hà, huyện Đông Anh, Hà Nội” Đề tài góp phần khái quát, tổng hợp lại và bổ sung thêm vào hệ thống lý luận về sản xuất, tiêu thụ, khái niệm và phân loại sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ. Ngoài ra đề tài cũng góp phần khái quát một số yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ như: sự ruit ro trong sản xuất kinh doanh, yếu tố trượt giá – lạm phát, yếu tố thị trường, khách hàng, năng lực cạnh tranh, giá cả sản phẩm… iii Đề tài nghiên cứu tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ của một số nước trên thế giới và thực trạng phát triển ngành sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ của nước ta làm nền tảng cho việc tiếp cận và phân tích tình hình sản xuất tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà. Toàn xã xó 497 hộ sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ nên tôi tiến hành điều tra 50 hộ, trong đó có 20 hộ sản xuất quy mô nhỏ, 20 hộ sản xuất quy mô trung bình và 10 hộ sản xuất quy mô lớn. Trong quá trình điều tra tôi sử dụng các phương pháp: phương pháp chọn điểm và đối tượng nghiên cứu, phương pháp thu thập thông tin, phương pháp xử lý thông tin, phương pháp phân tích thông tin (thống kê mô tả, phương pháp so sánh, phương pháp dự báo, phương páp chuyên gia chuyên khảo) Qua phân tích số liệu điều tra cho thấy: các hộ sản xuất ở xã Liên Hà đa phần là sản xuất quy mô nhỏ thể hiện qua quy mô lao động, quy mô vốn,…trình độ lao động thấp,trang thiết bị cũ cần đầu tư thêm…. Nhìn chung các hộ sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà dù không có hộ nào bị thua lỗ nhưng kết quả và hiệu quả sản xuất chưa cao. Cac hộ sản xuất chưa có sự liên kết trong sản xuất và tiệu thụ sản phẩm. Kết quả sản xuất biểu hiện qua giá trị sản xuất ngành công nghiêp – tiểu thủ công nghiệp – xây dựng năm 2011 đạt 157 tỷ đồng. Các hộ sản xuất các mặt hàng chủ yếu là bàn ghế, giường, tủ thờ, sập, bà ghế ăn, tủ quần áo, tủ góc. Các mặt hàng khác nhau kết quả sản xuất và tiêu thụ hác nhau độ chênh lệch khác nhau. Nhìn chung hoạt động đầu tư cho sản xuất đồ gỗ ở Liên Hà chưa phát huy được hiệu quả như mong đợi, từ đó đặt ra yêu cầu bức thiết phải có những giải pháp cụ thể, hữu hiệu để nâng cao hiệu quả sản xuất thúc đẩy sự phát triển nghề mộc ở Liên Hà. Trên cơ sở phân tích tình hình sản xuất tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ, kết hợp với việc đánh giá những điều kiện thuận lợi và khó khăn về tự nhiên, kinh tế - xã hội, dân số, lao động, cơ sở hạ tầng…Tôi đã đưa ra những iv giải pháp và kiến nghị nhằm tận dụng tốt nhất những lợi thế và hạn chế những khó khăn để sử dụng tốt các yếu tố đầu vào phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả đầu tư cho sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ. Để nâng cao hiệu quả đầu tư cho sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ở Liên Hà trong thời gian tới, tôi cho rằng cần thực hiện đồng bộ nhiều nhóm giải pháp, trong đó có nhóm giải pháp về nguyên liệu, nhóm giải pháp về vốn, về nguồn nhân lực, nhóm giải pháp về sắp xếp đổi mới công nghệ, nhóm giải pháp về tổ chức sản xuất, nhóm giải pháp về tiêu thụ…đặc biệt cần chú trọng đến hai nhóm giải pháp là vốn và tiêu thụ v MỤC LỤC Lời cam đoan .................................................................................................. i Lời cảm ơn .....................................................................................................ii Tóm tắt khóa luận..........................................................................................iii Mục lục ......................................................................................................... vi Danh mục các bảng ....................................................................................... ix Danh mục cac sơ đồ ....................................................................................... x Danh mục hình ............................................................................................... x PHẦN 1 ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................. 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................................ 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................. 2 1.2.1. Mục tiêu chung............................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể............................................................................... 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ...................................... 2 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu...................................................................... 2 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu......................................................................... 2 1.3.2.1 Phạm vi nội dung.......................................................................... 2 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................ 4 2.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................ 4 2.1.1. Một số khái niệm liên quan đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ................................................................................... 4 2.1.2 Đặc điểm sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ và sản xuất kinh doanh gỗ mỹ nghệ ............................................................................................. 8 2.1.3 Khái niệm và vai trò của làng nghề.................................................. 9 2.1.5 Những yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ.................. 14 2.2 Cơ sở thực tiễn .................................................................................... 19 vi 2.2.1 Tình hình phát triển nghề thủ công trên thế giới ............................ 19 2.2.2 Tình hình phát triển ngành nghề thủ công ở Việt Nam .................. 23 2.2.3 Tình hình phát triển ngành nghề thủ công nghiệp ở Liên Hà ........ 25 PHẦN 3 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................................................. 27 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu .............................................................. 27 3.1.1 Đặc điểm về tự nhiên của xã Liên Hà huyện Đông Anh ................ 27 3.1.2 Đặc điểm về kinh tế - xã hội.......................................................... 32 3.1.3 Những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội cho sự phát triển kinh tế nói chung và sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ nói riêng .................................................................................. 35 3.2 Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 37 3.2.1 Phương pháp chọn điểm và đối tượng nghiên cứu ......................... 37 3.2.2 Phương pháp thu thập thông tin..................................................... 37 3.2.3 Phương pháp xử lý thông tin ......................................................... 38 3.2.4 Phương pháp phân tích thông tin .................................................. 38 3.2.5 Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu................................................... 39 PHẦN 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .............................. 42 4.1 Tình hình sản xuất sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà, huyện Đông Anh ............................................................................................. 42 4.1.1 Các loại hình sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà, huyện Đông Anh.............................................................................. 42 4.1.2 Thực trạng sử dụng một số nguồn lực trong sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà .......................................................... 45 4.1.3 Thực trạng nguồn nguyên liệu trong sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ........................................................................................... 53 4.1.4 Giá thành sản xuất các sản phẩm gỗ mỹ nghệ chủ yếu theo các loại nguyên liệu gỗ chính................................................................. 55 vii 4.1.5 Thực trạng cung cấp sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại các hộ sản xuất kinh doanh của xã Liên Hà .............................................................. 58 4.1.6 Tình hình ô nhiếm môi trường trong sản xuất sản phẩm gỗ mỹ nghệ.... 59 4.2 Tình hình tiêu thụ sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà, huyện Đông Anh ............................................................................................. 60 4.2.1 Tình hình tiêu thụ sản phẩm gỗ mỹ nghệ theo chủng loại gỗ chính................................................................................................ 60 4.2.3 Tình hình tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ theo thời gian tiêu thụ..... 68 4.2.4 Kênh tiêu thụ sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà:...................... 70 4.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gỗ mỹ nghệ của xã Liên Hà, huyện Đông Anh................................................. 71 4.3.1.1 Nhóm nguyên nhân chủ quan ảnh hưởng đến kết quả tiêu thụ sản phẩm.......................................................................................... 71 4.4 Phương hướng và giải pháp phát triển sản xuất và đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ở xã liên HÀ, HUYỆN ĐÔNG ANH ...... 75 4.4.1 Tình hình chung về việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ở xã Liên Hà, huyện Đông Anh......................................... 75 4.4.2 Một số giải pháp phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà huyện Đông Anh ........................................ 77 PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................ 85 5.1 Kết luận............................................................................................... 85 5.2 Kiến nghị............................................................................................ 86 5.2.1 Đối với Nhà nước .......................................................................... 86 5.2.2 Đối với địa phương........................................................................ 86 5.2.3 Đối với hộ sản xuất kinh doanh ..................................................... 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 88 viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1 Đặc điểm đất đai của xã Liên Hà (2009-2011) .............................. 29 Bảng 3.2 Đặc điểm dân số lao động của xã Liên Hà (2009-2011) ................ 31 Bảng 3.3 Tình hình sản xuất kinh doanh của xã Liên Hà (2009 – 2011)....... 33 Bảng 4.1 Số lượng hộ sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ của xã Liên Hà theo quy mô sản xuất ...................................................................................... 44 Bảng 4.2 Tình hình sử dụng vốn tại các hộ điều tra năm 2011 ( Tính bình quân cho một hộ trên tổng số 50 hộ)................................................. 45 Bảng 4.3 Tình hình lao động tại các hộ điều tra năm 2011 ........................... 47 Bảng 4.4 Nhu cầu sử dụng các loại nguyên liệu gỗ chính tại các hộ điều tra năm 2011..................................................................................... 54 Bảng 4.5 Giá các loại gỗ chính dùng trong sản xuất sản phẩm gỗ mỹ nghệ năm 2011 ................................................................................. 54 Bảng 4.6 Giá thành một số loại sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ năm 2011 ............ 56 Bảng 4.7 Số lượng một số sản phẩm gỗ mỹ nghệ chủ yếu được sản xuất tại các hộ điều tra năm 2011 ............................................................. 58 Bảng 4.8 Giá bán một số sản phẩm gỗ mỹ nghệ năm 2011........................... 61 Bảng 4.9. Giá bán sản phẩm theo chủng loại gỗ chính và thời gian .............. 63 Bảng 4.10 Số lượng sản phẩm gỗ mỹ nghệ chủ yếu được tiêu thụ và tồn kho đến hết năm 2011....................................................................... 64 Bảng 4.11 Kết quả tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ theo chủng loại gỗ chính năm 2011 ................................................................................ 65 Bảng 4.12 Tình hình chi phí và lợi nhuận tính cho sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ..... 67 Bảng 4.13 Số lượng sản phẩm gỗ mỹ nghệ chủ yếu được tiêu thụ theo từng khoảng thời gian trong năm 2011 ............................................. 69 ix DANH MỤC CAC SƠ ĐỒ Sơ đồ 4.1 Quy trình sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ................................ 43 Sơ đồ 4.2 Kênh phân phối ngắn.................................................................... 70 Sơ đồ 4.3 Kênh phân phối dài....................................................................... 70 Sơ đồ 4.4 Kênh tiêu thụ sản phẩm gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà...................... 71 DANH MỤC HÌNH Hình ảnh 4.1 Cơ sở sản xuất đặt trên đất ở ................................................... 48 Hình ảnh 4.2 Giành phần tầng 1 nhà ở làm nơi để hàng ............................... 49 Hình ảnh 4.3 Thuê ruộng của nông dân để gỗ nguyên liệu ........................... 50 Hình ảnh 4.4 Máy bào .................................................................................. 51 Hình ảnh 4.5 Máy cưa dọc............................................................................ 52 Hình ảnh 4.6 Máy xẻ .................................................................................... 53 x PHẦN 1 ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Từ hàng trăm năm nay sản phẩm của các làng nghề xứ Bắc với sự phong phú đa dạng về chủng loại chất lượng và giá trị sản phẩm đã nổi tiềng khắp trong nước và ngoài nước. Sự tồn tại và phát triển của các làng nghề đã góp phần quan trọng vào sự phát triển và làm thay đổi bộ mặt nông thôn về đời sống kinh tế, văn hóa – xã hội. Qua đó giá trị tổng sản lượng công nghiệp của các làng nghề chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị sản lượng công nghiệp địa phương. Hiện nay đồ gỗ là một trong những mặt hàng rất có thế mạnh của Việt Nam: đạt tổng kim ngạch xuất khẩu dứng thứ năm sau dầu thô, dệt may, giày dép và thủy sản. Thị phần đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam trên thế giới có xu hướng ngày càng tăng cao. Sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam hiện có mặt trên 120 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới tập trung ở 3 thị trường trọng điểm là Mỹ, EU, Nhật Bản. Là một bộ phận của ngành gỗ thì đồ gỗ nội thất cũng góp phần không nhỏ cho sự phát triển của ngành sản xuất đồ gỗ. Những sản phẩm đồ gỗ nội thất như: bàn, ghế, giường, tủ và sập thờ….Trong những năm gần đây Việt Nam đang đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng nội thất này sang các thị trường Canada, Nga và một số nước Đông Âu, Trung Đông Liên Hà là một xã thuộc huyện Đông Anh Thành phố Hà Nội là một huyện có nền kinh tế khá phát triển. Có điều kiện thuận lợi phát triển các làng nghề truyền thống. Mặt khác Liên Hà là một trong những làng sản xuất đỗ gỗ từ lâu, hầu hết các hộ gia đình đều tham gia sản xuất đồ gỗ. Nghề mộc những năm qua đã đem lại thu nhập đáng kể cho nhiều hộ dân trong xã, giải quyết được vấn đề việc làm cho một số lượng lớn lao động trong xã, ổn định cuộc sống,phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 1 Tuy nhiên trong những năm qua việc sản xuất kinh doanh đồ gỗ của xã Liên Hà tuy có những mặt thuận lợi nhưng bên cạnh đó còn gặp nhiều vấn đề khó khăn và những thách thức không nhỏ. Từ những vấn đề trên tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tình hình sản xuất và tiêu thụ đồ gỗ mỹ nghệ của các hộ tại xã Liên Hà huyện Đông Anh thành phố Hà Nội” 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1. Mục tiêu chung Tìm hiểu đánh giá tình hình sản xuất và kinh doanh của các hộ sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ ở Liên Hà, trên cơ sở đó đề ra một số biện pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh mặt hàng đồ gỗ mỹ nghệ. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về sản xuất kinh doanh và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ. - Tìm hiểu thực trạng sản xuất và tiêu thụ đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà - Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu thụ đồ gỗ mỹ nghệ - Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ từ đó phát triển làng nghề mộc mỹ nghệ tại xã Liên Hà trong những năm tới 1.3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng chính là các hộ sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ tại xã Liên Hà, huyện Đông Anh 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 1.3.2.1 Phạm vi nội dung Tập trung nghiên cứu tình hình sản xuất và tiêu thụ đồ gỗ mỹ nghệ của các hộ sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ trên địa bàn xã Liên Hà; các điều kiện thuận 2 lợi khó khăn từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ 1.3.2.2 Phạm vi không gian Nghiên cứu tại một số hộ sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ trên địa bàn xã Liên Hà 1.3.2.3 Phạm vi thời gian Các số liệu thứ cấp thu thập trong 3 năm 2009, 2010, 2011 3 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Một số khái niệm liên quan đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ 2.1.1.1 Sản xuất * Sản xuất là sự kết hợp các yếu tố đầu vào để tạo ra sản phẩm. Sản xuất là quá trình tạo ra của cải vật chất không có sẵn trong tự nhiên nhưng lại cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của xã hội. Đầu vào là các yếu tố được sử dụng trong sản xuất như vốn, lao động nguyên liệu… Đầu ra là kết quả của quá trình sản xuất, nó bao gồm sản phẩm hàng hóa, dịch vụ không sẵn có trong tự nhiên nhưng lại cần thiết cho hoạt động sống của con người. Đầu vào và đầu ra có mối liên kết chặt chẽ với nhau không tách rời nhau có mối quan hệ biện chứng thông qua hàm sản xuất: Q=f(xi) Trong đó: Q: là sản lượng sản xuất ra Xi: là các yếu tố đầu vào 2.1.1.2 Tiêu thụ sản phẩm a. Khái niêm tiêu thụ sản phẩm: Tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa dịch vụ là quá trình đưa hàng hóa đến tay người tiêu dùng thông qua hình thức mua bán Tiêu thụ sản phẩm là quá trình thực hiện giá trị và giá tri sử dụng của sản phẩm hàng hóa Tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh, là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp bởi có 4 tiêu thụ được thì mới thực hiện được quá trình tái sản xuất b. Mục đích của tiêu thụ sản phẩm Quá trình tiêu thụ sản phẩm nhằm vào 3 mục đích chính như sau: - Đảm bảo việc tiêu thụ sản phẩm theo đúng kế hoạch, đúng hợp đồng đã ký kết trên quan điểm mọi điều thuận lợi cho khách hàng, củng cố và giữ vững khách hàng cũng như thị trường vốn có, tìm kiếm và thâm nhập vào thị trường mới - Tăng sản lượng và doanh số bán ra, tái mở rộng sản xuất, tăng và tiến tới tối đa hóa lợi nhuận, tăng thị phần và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp - Phục vụ khách hàng một cách tốt nhất, không ngừng củng cố và nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thị trường c. Vai trò của tiêu thụ sản phẩm Đối với mọi doanh nghiệp và các đơn vị sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm là quá trình hết sức quan trọng - Tiêu thụ sản phẩm là quá trình gặp gỡ trực tiếp giữa khách hàng và doanh nghiệp. Do đó, nó có vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển và mở rộng thị trường, duy trì và phát triển mối quan hệ bền chặt giữa doanh nghiệp và khách hàng - Tiêu thụ sản phẩm giữ vai trò quan trọng trong việc phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, nó góp phần trọng yếu vào việc nâng cao hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp - Thông qua tiêu thụ sản phẩm, doanh nghiệp bù đắp được chi phí hoạt động, giảm thời gian hàng hóa lưu kho, giảm hao hụt mất mát…thực hiện được mục tiêu tìm kiếm và tối đa hóa lợi nhuận, tăng khả năng cạnh tranh. Đồng thời, nó góp phần giải quyết những mâu thuẫn cơ bản trong quá trình sản xuất kinh doanh và các lợi ích kinh tế cơ bản giữa nhà nước, doanh nghiệp và người lao động 5 - Thông qua tiêu thụ sản phẩm, doanh nghiệp có thể dự đoán nhu cầu tiêu dùng của xã hội nói chung và của từng khu vực nói riêng đối với từng loại sản phẩm. Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp sẽ xây dựng được các kế hoạch phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất Với vai trò quan trọng như vậy của hoạt động tiêu thụ sản phẩm, nó quyết định đến cả sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp 2.1.1.3 Sản phẩm đồ gỗ thủ công mỹ nghệ Sản phẩm được hiểu là một hệ thống thống nhất các yếu tố có liên hệ chặt chẽ với nhau nhằm thỏa mãn đồng bộ nhu cầu của khách hàng bao gồm sản phẩm vật chất (hiện vật), bao bì, nhãn hiệu hàng hóa, dịch vụ, cách thức bán hàng… Theo quan điểm cổ điển, sản phẩm là tổng hợp các đặc tính vật lý, hóa học có thể quan sát, được tập hợp trong một hình thức đồng nhất là vật mang giá trị sử dụng. Trong nền sản xuất hàng hóa, sản phẩm chứa đựng các đặc tính cả hàng hóa. Nó là sự thống nhất của 2 thuộc tính: giá trị và giá trị sử dụng. Nói cách khác sản phẩm với tư cách là hàng hóa, nó không chỉ lầ sự tổng hợp các đặc tính hóa học vật lý, các đặc tính sử dụng mà nó còn là vật mang giá trị trao đổi hay giá trị. Sản phẩm theo quan điểm marketing: sản phẩm là tất cả những cái, những yếu tố có thể thỏa mãn nhu cầu hay ước muốn của khách hàng, cống hiến những lợi ích cho họ và có khả năng đưa ra chào bán trên thị trường với mục đích thu hút sự mua sắm, sử dụng hay tiêu dùng * Thủ công mỹ nghệ: Thủ công mỹ nghệ là nghề chuyên làm các đồ trang sức, trang trí bằng tay với dụng cụ thô sơ, những kỹ thuật tinh xảo, đường nét sắc xảo…Lao động trong làng nghề thủ công mỹ nghệ phải có trình độ chuyên môn cao. 6 * Phân loại sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ: - Sản phẩm tiêu dùng dân dụng: được tiêu dùng khá phổ biến ở các tầng lớp dân cư. Đối với loại sản phẩm này do công nghệ sản xuất thấp, dễ bắt chước nên nhiều nơi có thể sản xuất được. Vì vậy cung sản phẩm ngày một tăng, dẫn đến ùn tắc sản phẩm, ảnh hưởng đến sự phát triển của làng nghề - Sản phẩm mỹ nghệ cao cấp: khi cuộc sống nâng cao, người tiêu dùng sane phẩm cao cấp nhiều hơn. Vì vậy, nhu cầu sản phẩm này ngày càng nhiều, không chỉ về chủng loại, số lượng và chủng loại sản phẩm mà còn về chất lượng sản phẩm - Sản phẩm xuất khẩu: bao gồm cả sản phẩm dân dụng và sản phẩm mỹ nghệ cao cấp. Người nước ngoài rất ưa chuộng hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam và trầm trồ về những nét đẹp hài hòa, chứa đựng nhiều điển tích, hoa văn tinh tế và tính chất dân gian của sản phẩm làng nghề qua bàn tay khéo léo của thợ công. Sản phẩm gỗ mỹ nghệ trạm khảm trai, ốc được tiêu thụ khắp ở châu Âu. 2.1.1.4 Giá sản phẩm: Trong nghiên cứu kinh tế, giá được hiểu là “sự biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa”. Trong kinh doanh và quản trị giá, giá cả được mô tả đơn giản và cụ thể hơn: “giá là khoản tiền phải bỏ ra để đổi lấy một món hàng hay một dịch vụ” hoặc “giá là khoản tiền phải trả cho một thứ gì đó” Thông thường giá là một yếu tố rất nhạy cảm trong hoạt động kinh doanh nói chung và hoạt động mua – bán nói riêng, bởi giá liên quan đến lợi ích cá nhân có tính mâu thuẫn giữa người mua và người bán Giá là số tiền biểu hiện giá trị của một sự chuyển đổi nào đó: giá mua thể hiện sự chuyển đổi lúc đầu vào, giá bán thể hiện sự chuyển đổi lúc đầu ra Giá cả sản phẩm tiêu thụ là số tiền của đơn vị sản phẩm của doanh nghiệp mong muốn có thể nhân được từ người tiêu dùng sau khi đã trao quyền sở hữu và sử dụng cho họ. 7 Trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, việc xác định giá cả hợp lý cho sản phẩm để phù hợp với thị trường là điều vô cùng quan trọng đối với các doanh nghiệp. Giá cả được xem như tín hiệu tin cậy phản ánh tình hình biến động của thị trường. Khi giá cả biến động thì khối lượng tiêu thụ sản phẩm cũng bến động tùy theo mức độ của từng loại sản phẩm. Nếu doanh nghiệp định giá cao thì người tiêu dùng sẽ chuyển sang mua hàng hóa của đối thủ cạnh tranh làm cho doanh nghiệp mua thiệt về khối lượng sản phẩm bán ra và lợi nhuận thu được. Ngược lại, nếu doanh nghiệp định giá thấp thì khối lượng sản phẩm bán ra tuy có tăng nhưng không thu hồi hồi được vốn để bù đăó chi phí và sẽ bị thua lỗ. Do đó, chỉ có định giá đúng mới đảm bảo cho doanh nghiệp tiêu thụ được sản phẩm và có lợi nhuận. 2.1.2 Đặc điểm sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ và sản xuất kinh doanh gỗ mỹ nghệ 2.1.2.1 Đặc điểm của sản phẩm gỗ mỹ nghệ Sản phẩm gỗ thủ công mỹ nghệ là những sản phẩm có giá trị sử dụng cao. Kết cấu của sản phẩm đòi hỏi phải mang tính nghệ thuật, thẩm mỹ và được sản xuất cầu kỳ, tinh vi. Do vậy người thợ phải có tính kiên trì và sự khéo léo. Để sản phẩm có giá trị đòi hỏi phải đạt yêu cầu về hình thức lẫn giá trị. Về mặt giá trị, sản phẩm mang lại lợi ích kinh tế cho các doanh nghiệp, các đơn vị sản xuất. Về mặt giá trị sử dụng, sản phẩm dùng để phục vụ cho cuộc sống sinh hoạt của con người. 2.1.2.2 Đặc điểm về công nghệ - công cụ Hệ thống công cụ trong các làng nghề mộc mỹ nghệ truyền thống thường là các công cụ thủ công đơn giản, chỉ có các cơ sở sản xuất lớn mới có khả năng đầu tư máy móc có giá trị vào hỗ trợ sản xuất. Trong các làng nghề các nghệ nhân với các bí quyết nhà nghề đã tạo nên sản phẩm mộc mỹ nghệ độc đáo riêng của mình. Việc học mót công nghệ rất khó khăn và các công 8 nghệ thường được duy trì lâu bền một cách bí mật trong từng gia đình hoặc dòng họ, thậm chí qua nhiều thế hệ và các làng nghề loại mới chỉ có thể tạo được sản phẩm thông dụng của sản phẩm mộc mỹ nghệ. Hiện nay, một số khâu công việc nặng nhọc máy móc đã thay thế sức người tuy nhiên đối với những hộ ít vốn vẫn phải sử dụng công cụ thủ công 2.1.2.3 Đặc điểm về lao động Do nhu cầu mở rộng quy mô, trong nguồn lao động nông thôn có một bộ phận lao động được tách ra chuyên làm hàng thủ công và ngoài lao động gia đình, phần lớn các hộ sản xuất đều phải thuê lao động. Trong làng nghề tỷ suất sử dụng lao động rất cao và hầu như tất cả mọi người( từ trẻ em đến người già) đều có việc làm. Ở Liên Hà hầu như việc dạy nghề là do các cơ sở sản xuất trong làng nghề mộc đảm nhận người biết làm dạy cho người không biết làm. 2.1.2.4 Đặc điểm về nguyên, nhiên vật liệu Nguyên nhiên vật liệu sử dụng trong sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ rất phong phú. Chính tính chất đa dạng của sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ đã tạo nên sự phong phú về các loại nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất. Mỗi loại sản phẩm cần có một hệ thống nguyên liệu tương ứng, trong đó nguyên liệu chính là gỗ các loại…và một số nguyên liệu khác tuy không lớn nhưng không thể thiếu cho một sản phẩm trọn vẹn như: trai, ốc, keo, cốn, sơn, vecsni… mà việc sử dụng chúng đac thành bí quyết nhà nghề. 2.1.3 Khái niệm và vai trò của làng nghề 2.1.3.1 Khái niệm làng nghề Làng nghề, hình thức chủ yếu của công nghiệp nông thôn những năm gần đây phát triển nhanh, đa dạng trên khắp các địa phương trong cả nước, tạo nên nhiều sản phẩm có tính độc đáo, khác biệt Có nhiều quan điểm khác nhau về làng nghề, theo Trần Quốc Vượng thì “ làng nghề” như gốm Bát Tràng, Thổ Hà, Phủ Lãng…; giấy vùng Bưởi, 9