Tài liệu Tín dụng thương mại và triển vọng ở việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 MôC Lôc Lêi nãi ®Çu Ch¬ng I: ho¹t ®éng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña Ng©n Hµng Th¬ng M¹i 1.1 Nguån vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i 1.1.1 Kh¸i niÖm 1.1.2. Ph©n lo¹i nguån vèn cña Ng©n Hµng Th¬ng M¹i 1.1.2.1- TiÒn göi 1.1.2.2-TiÒn vay 1.1.2.3-Nguån ñy th¸c 1.1.2.4-Vèn vµ quü 1.1.3. Vai trß cña nguån vèn trung vµ dµi h¹n trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i 1.2 ChÝnh s¸ch huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n ë Ng©n hµng Th¬ng m¹i 1.2.1. Néi dung cña chÝnh s¸ch huy ®éng vèn 1.2.1.1. ChÝnh s¸ch l·i suÊt 1.2.1.2 ChÝnh s¸ch s¶n phÈm 1.2.1.3 ChÝnh s¸ch xóc tiÕn khuyÕch tr¬ng 1.2.2. C«ng cô huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña NHTM 1.2.2.1- Huy ®éng tiÒn göi trung vµ dµi h¹n 1.2.2.2 -Vay trung vµ dµi h¹n 1.2.2.3- NhËn uû th¸c tµi trî ph¸t triÓn 1.3 §iÒu kiÖn ®Ó t¨ng cêng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña Së giao dÞch I ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam 2. 1. Kh¸i qu¸t vÒ Së giao dÞch ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam 2.1.1 S¬ lîc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Së giao dÞch ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam 2.1.2 M«i trêng ho¹t ®éng cña Së giao dÞch ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2.1.3. KÕt qu¶ kinh doanh chñ yÕu 2. 1. 3. 1. C«ng t¸c huy ®éng vèn 2. 1. 3. 2. C«ng t¸c tÝn dông 2. 1. 3. 3 Ho¹t ®éng dÞch vô 2. 1. 3. 4 C«ng t¸c kh¸ch hµng 1.4 Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n t¹i Së giao dÞch I ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam 2.2.1. Nguån huy ®éng tiÒn göi trung vµ dµi h¹n 2.2.2. Vèn vay trung vµ dµi h¹n 2. 3. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña Së giao dÞch ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam 2.3.1. KÕt qu¶ 2.3.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n t¹i Së giao dÞch ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn viÖt nam 3. 1. §Þnh híng ph¸t triÓn cña Së giao dÞch ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam trong n¨m tíi 3.1.1. §Þnh híng ph¸t triÓn cña SGD ( 2000-2005) 3.1.2. §Þnh híng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña SGD 3. 2. Gi¶i ph¸p 3.2.1. Chó träng c«ng t¸c ph©n tÝch nguån vèn trung vµ dµi h¹n 3. 2.1.1. Ph©n tÝch quy m« vµ cÊu tróc nguån vèn 3.2.1.2..Thùc hiÖn chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t vµ hîp lý 3.2.2. N©ng cao chÊt lîng phôc vô vµ ®¶m b¶o c¸c tiÖn Ých cho kh¸ch hµng 3.2.3. N©ng cao tr×nh ®é c¸n bé vµ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý 3.2.4. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng 3.2.5. T¨ng cêng hiÖu qu¶ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o 1.5 KiÕn nghÞ 3.3.1. §èi víi nhµ níc 3.3.2. §èi víi ng©n hµng nhµ níc 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 KÕt luËn Danh môc tµi liÖu tham kh¶o Lêi nãi ®Çu Vèn lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ®Æc biÖt lµ vèn trung vµ dµi h¹n. Theo dù b¸o cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t : Trong giai ®o¹n tõ n¨m 2001-2005, ®Ó ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ b×nh qu©n 7,2%/n¨m th× ®ßi hái lîng vèn ®Çu t toµn x· héi kho¶ng 50-60 tû USD, trong ®ã vèn trung vµ dµi h¹n chiÕm kho¶ng 40%-50% vèn ®Çu t. Tríc t×nh h×nh ®ã, huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó ®¸p øng nh cÇu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò rÊt cÊp thiÕt. Trong khi ThÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam míi bíc ®Çu ho¹t ®éng cßn cha ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ thùc sù cña nã th× Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) ViÖt Nam vÉn gi÷ vai trß lµ mét “kªnh” huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n ®Æc biÖt quan träng. N»m trong hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i, Së giao dÞch I Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh c«ng ®¸ng khÝch lÖ trong c«ng t¸c huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n trong nh÷ng n¨m qua . Qua ®ã ®· gãp phÇn ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ, gi÷ v÷ng vai trß lµ Ng©n hµng.. Song kÕt qu¶ ®¹t ®îc vÉn cßn rÊt khiªm tèn so víi nhu cÇu vèn cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc trong thêi gian tíi. V× c¸c lý do trªn, t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p t¨ng cêng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n t¹i Së giao dÞch I Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ” §Ò tµi tËp trung vµo nghiªn cøu c¸c nghiÖp vô huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng; nghiªn cøu thùc tr¹ng huy 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®éng vèn trung vµ dµi h¹n t¹i Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. Qua ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ. Bè côc: Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Ho¹t ®éng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n ë NHTM. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n t¹i Së giao dÞch I Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p t¨ng cêng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n t¹i Së giao dÞch I Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Do thêi gian vµ kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, chuyªn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Víi ý thøc cÇu tiÕn, t«i mong muèn ®îc sù gãp ý ch©n thµnh cña thÇy c« vµ c¸c b¹n. Nh©n dÞp hoµn thµnh ®Ò tµi, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n: c« gi¸o híng dÉn T. S TrÇn §¨ng Kh©m, chÞ NguyÔn Th¸i Anh vµ c¸c Anh (ChÞ) ë Së giao dÞch I Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. §ång thêi t«i còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Ng©n hµng - Tµi chÝnh (§HKTQD) vµ c¸c c¸n bé lµm viÖc t¹i Së giao dÞch I Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em trong thêi gian nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. Ch¬ng I: ho¹t ®éng huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña Ng©n Hµng Th¬ng M¹i 1.6 Nguån vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i 1.6.1 Kh¸i niÖm Ng©n hµng kinh doanh tiÒn tÖ díi h×nh thøc huy ®éng vèn, cho vay ®Çu t vµ cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c.Do ®ã vèn dãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Nh×n chung cã thÓ hiÓu vèn lµ kho¶n h×nh thµnh nªn tµi s¶n cña ng©n hµng, gióp cho ng©n hµng ho¹t ®éng mét c¸h hiÖu qu¶ , nã cã 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 thÓ h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, cã thÓ t¨ng gi¶m tïy theo t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong tõng thêi kú. 1.1.3. Ph©n lo¹i nguån vèn cña Ng©n Hµng Th¬ng M¹i Khi bµn vÒ nguån vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i, chóng ta cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau, cã nhiÒu c¸ch ph©n chia nguån vèn ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c nhau. Cã thÓ ph©n chia nguån vèn theo thêi gian( ng¾n h¹n, dµi h¹n), ph©n chia theo lo¹i tiÒn ( néi tÖ, ngo¹i tÖ), hoÆc theo ®Æc ®iÓm cña nguån( tiÒn nî, tiÒn vay) nhng ta cã thÎ tiÕp cËn theo b¶ng tæng kÕt tµi s¶n. Theo b¶ng tæng kÕt tµi s¶n th× nguån vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i bao gåm: B¶ng tæng kÕt tµi s¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i Tµi s¶n Nguån vèn - Dù tr÷ - TiÒn göi - C¸c chøng kho¸n - TiÒn vay - Cho vay - Vèn cña ng©n hµng - Tµi s¶n kh¸c - Nguån kh¸c 1.1.2.1- TiÒn göi TiÒn göi cña ng©n hµng t¹o ra tõ dÞch vô ng©n hµng cung cÊp, ®ã lµ dÞch vô nhËn göi tiÒn.  TiÒn göi thanh to¸n 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TiÒn göi thanh to¸n hay cßn gäi lµ tiÒn göi cã thÓ ph¸t sÐc (tiÒn göi giao dÞch, tiÒn göi theo yªu cÇu). TiÒn göi thanh to¸n göi vµo ng©n hµng nh»m sö dông c¸c tiÖn Ých do ng©n hµng cung cÊp nh thanh to¸n hé, chi tr¶ hé, thu hé. Ng©n hµng th¬ng m¹i buéc c¸c kh¸ch hµng muèn ®îc ng©n hµng cung cÊp c¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng th× cÇn ph¶i cã mét lîng tiÒn kÝ quü tèi thiÓu, ®iÒu nµy gióp cho ng©n hµng cã thÓ sö dông lîng vèn nµy. TiÒn göi thanh to¸n cã sè d t¹i ng©n hµng, thêi k× ®Çu cã thÓ bÞ thu phÝ, vÒ sau ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng göi tiÒn, ng©n hµng kh«ng thu phÝ cho c¸c sè d. VÒ sau, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i c¹nh tranh víi nhau, tõ viÖc thu phÝ, ®Õn kh«ng thu phÝ, ng©n hµng th¬ng m¹i cßn tr¶ l·i cho c¸c sè d t¹i ng©n hµng. Kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng ë tµi khaonr nµy kh«ng nh»m môc ®Ých thu l·i, mµ lµ sö dông c¸c tiÖn Ých do c¸c ng©n hµng cung cÊp. Ng©n hµng thêng tr¶ l·i rÊt thÊp cho sè d tõ tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n v× vËy chi phÝ huy ®éng vèn thÊp. §©y lµ u ®iÓm cña nguån vèn nµy. §©y lµ nguån vèn cã chi phÝ huy ®éng thÊp nhÊt. Nhng tÝnh æn ®Þnh cña nã lµ thÊp nhÊt, do kh¸ch hµng göi vµo ®©y víi môc ®Ých thanh to¸n nªn hä cã thÓ rót ra ®Ó chi tr¶, thanh to¸n bÊt cø lóc nµo, mµ ng©n hµng kh«ng ®îc phÐp tõ chèi. BiÕn ®éng cña tiÒn göi thanh to¸n phô thuéc vµo chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, thêi vô, hoÆc ®Þa bµn ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §Ó ®o ®é biÕn ®éng phøc t¹p cña nguån vèn nµy, ta cã thÓ ®o tÇn suÊt biÕn ®éng hoÆc sè vßng quay, hoÆc dùa vµo c¸c con sè thèng kª trong lÞch sö mµ ng©n hµng ®a ra kÕt luËn. Sö dông nguån vèn tiÒn göi thanh to¸n lµ ng©n hµng ph¶i thËn träng, nÕu kh«ng rñi ro chi tr¶ sÏ x¶y ra, ®iÒu nµy cã thÓ lµm gi¶m uy tÝn cña ng©n hµng, hoÆc ph¶i tèn qu¸ nhiÒu chi phÝ ®Ó ®i vay, thËm chÝ cã thÓ lµ bÞ ph¸ s¶n. §Ó huy ®éng tiÒn göi thanh to¸n, ng©n hµng th¬ng m¹i cÇn khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc kinh tÕ më tµi kho¶n. L·i suÊt ®«i khi còng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quan träng, mµ ng©n hµng cÇn chó ý tíi nh÷ng tiÖn Ých vµ dÞch vô do ng©n hµng ®em l¹i cho kh¸ch hµng.  TiÒn göi cã kú h¹n TiÒn göi cã kú h¹n (chiÕm 40% tæng sè tiÒn göi) lµ lo¹i tiÒn göi cã sù tháa thuËn gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng vÒ thêi h¹n göi tiÒn. TRong kho¶ng thêi gian tháa thuËn ®ã, ng©n hµng tïy ý sö dông sè tiÒn do kh¸ch hµng ký göi, khi kh¸ch hµng cÇn rót tiÒn th× ph¶i b¸o tríc cho ng©n hµng vµ ph¶i ®îc sù ®ång ý cña ng©n hµng. TiÒn göi cã ký h¹n do c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi t¹o ra, tõ c¸c quü nh quü khÊu hao, quü ®Çu t, tõ c¸c nguån 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 thu nhËp cña doanh nghiÖp. Khi hä biÕt tríc ®îc thêi ®iÓm sö dông tiÒn, hä göi nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi nµy vµo ng©n hµng nh»m môc ®Ých thu lîi vµ an toµn. Ng©n hµng thêng ph¶i tr¶ l·i cao cho sè d tµi kho¶n tiÒn göi cã kú h¹n, nªn chi phÝ huy ®éng thêng cao, nhng bï l¹i, tÝnh æn ®Þnh l¹i cao. Ng©n hµng cã thÓ yªn t©m sö dông mµ kh«ng sî bÞ rñi ro vÒ chi tr¶. ViÖc huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n lµ nguån cã chi phÝ cao song æn ®Þnh. V× vËy, l·i suÊt cho sè d tiÒn göi lµ rÊt cã ý nghÜa cho viÖc huy ®éng vèn ë ng©n hµng th¬ng m¹i. Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ t¨ng lîng vèn b»ng c¸ch t¨ng l·i suÊt cho sè d ë tµi kho¶n tiÒn göi cã kú h¹n.  TiÒn göi tiÕt kiÖm TiÒn göi tiÕt kiÖm do d©n c göi vµo ng©n hµng víi môc ®Ých an toµn vµ sinh lîi. §©y lµ lo¹i tiÒn göi cã tû träng cao nhÊt trong tæng sè tiÒn göi cña ng©n hµng. Ngêi göi tiÒn nh»m môc ®Ých thu lîi, v× vËy l·i suÊt lµ yÕu tè rÊt ®îc ngêi göi tiÒn quan t©m. L·i suÊt huy ®éng tû lÖ thuËn víi thêi gian göi tiÒn sÏ khuyÕn khÝch kh¸ch hµng göi tiÒn víi thêi h¹n dµi h¬n. L·i suÊt chi tr¶ cho tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ cao nhÊt, huy ®éng nguån vèn nµy sÏ cã chi phÝ huy ®éng lín nhÊt. Song tiÒn göi tiÕt kiÖm l¹i rÊt æn ®Þnh, æn ®Þnh nhÊt trong c¸c lo¹i tiÒn göi. §Ó huy ®éng nguån vèn nµy, ng©n hµng cÇn chó ý tíi nhu cÇu tiÕt kiÖm tõ d©n c, lîng tiÒn göi phô thuéc vµo thu nhËp cña d©n c, vµo xu híng tiÕt kiÖm, c¸c ®Æc tÝnh vÒ d©n sè- x· héi, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi. Muèn huy ®éng nguån tiÒn göi tiÕt kiÖm, ng©n hµng cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c yÕu tè thuéc vÒ kh¸ch hµng nµy vµ ®iÒu chØnh l·i suÊt huy ®éng cho phï hîp. 1.1.2.2-TiÒn vay TiÒn göi lµ nguån tiÒn do kh¸ch hµng chñ ®éng mang ®Õn cho ng©n hµng, ng©n hµng sö dông nguån vèn nµy ®Ó kinh doanh tiÒn tÖ nh cho vay. NÕu sau khi cho vay mµ cßn thiÕu, ng©n hµng vÉn cÇn tiÒn mÆt, tiÒn göi kh«ng ®¸p øng nhu cÇu cña ng©n hµng th¬ng m¹i th× ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ ®i vay. Ng©n hµng ®i vay ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cña m×nh nh cho vay, chi tr¶ cho ngêi göi tiÒn. Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ vay tõ c¸c nguån sau:  Vay tõ ng©n hµng trung ¬ng Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ vay tõ ng©n hµng trung ¬ng qua c¸c h×nh thøc nh h×nh thøc chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu. H×nh thøc vay nµy th«ng qua thÞ 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 trêng më. Ng©n hµng th¬ng m¹i thêng n¾m gi÷ mét lîng giÊy tê cã gi¸, khi cÇn tiÒn mÆt, ng©n hµng th¬ng m¹i ®a lîng giÊy tê nµy cho ng©n hµng trung ¬ng, ng©n hµng trung ¬ng sÏ cho ng©n hµng th¬ng m¹i vay díi h×nh thøc cÇm cè c¸c giÊy tê nµy. Th«ng qua l·i suÊt chiÕt khÊu mµ ng©n hµng trung ¬ng cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc cung tiÒn tÖ còng nh c¬ cÊu nguån vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Ng©n hµng th¬ng m¹i cßn cã thÓ vay tõ c¸c nguån ng¾n h¹n nh vay ®Ó bï ®¾p dù tr÷ thiÕu hôt, n©ng cao kh¶ n¨ng thanh to¸n, n©n cao thanh kho¶n. C¸c kho¶n vay thêng rÊt ng¾n h¹n. Vay ë ng©n hµng trung ¬ng ®Ó cho vay ë c¸c dù ¸n mµ chÝnh phñ chØ ®Þnh. L·i suÊt vay tõ ng©n hµng trung ¬ng thêng thÊp, nhng ®Ó vay ®îc nguån vèn nµy l¹i phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ cña chÝnh phñ.  Vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c Khi thÞ trêng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng ph¸t triÓn, ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. NghiÖp vô nµy sÏ t¹o ra thÞ trêng liªn ng©n hµng trong níc vµ quèc tÕ. L·i suÊt ®i vay thêng cao h¬n vay tõ ng©n hµng trung ¬ng. Quy m« cña c¸c mãn vay phô thuéc vµo thÞ trêng liªn ng©n hµng tøc lµ kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c liªn ng©n hµng. VÒ k× h¹n cã thÓ co gi·n, cã thÓ rÊt ng¾n hoÆc cã thÓ tíi 3-5 n¨m. Nãi chung, nguån tiÒn ®i vay kh¸ æn ®Þnh so víi nguån tiÒn göi, kh«ng ph¶i dù tr÷ b¾t buéc, kh«ng cÇn b¶o hiÓm tiÒn göi, nhng l·i suÊt l¹i cao, song quy m« vµ thêi gian x¸c ®Þnh tríc, ng©n hµng cã thÓ vay tõ viÖc ph¸t hµnh c¸c giÊy tê cã gi¸ nh ph¸t hµnh c¸c tr¸i phiÕu, kú phiÕu, tÝn phiÕu, CDs; Vay tõ ph¸t hµnh c¸c giÊy tê cã gi¸ chiÕm tû träng ngµy cµng lín so víi tæng lîng tiÒn ®i vay. L·i suÊt cña h×nh thøc vay nµy kh¸ cao (cao nhÊt trong c¸c nguån tiÒn, song nguån tiÒn l¹i æn ®Þnh, ng©n hµng chØ hoµn l¹i tiÒn cho ngêi n¾m gi÷ c¸c giÊy tê cã gi¸ vµo thêi ®iÓm ®¸o h¹n. 1.1.2.3-Nguån ñy th¸c  Nguån ñy th¸c cho vay. §©y lµ nguån ®îc h×nh thµnh do c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, ñy th¸c tiÒn, tµi s¶n vµo ng©n hµng, nhê ng©n hµng ®Ó cho vay. Nguån nµy kh¸ æn ®Þnh, ng©n hµng thùc hiÖn hé kh¸ch hµng vµ thu hoa hång.  Nguån ñy th¸c ®Çu t. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ngoµi c¸c nguån trªn, ng©n hµng th¬ng m¹i cßn nhËn ®îc c¸c nguån ñy th¸c ®Çu t. Nguån nµy h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c tæ chøc c¸ nh©n, ñy th¸c tiÒn b¹c, tµi s¶n vµo ng©n hµng. Do ng©n hµng cã lîi thÕ vÒ th«ng tin, c«ng nghÖ. Ng©n hµng ®Çu t vµo c¸c dù ¸n kh¶ thi, ng©n hµng thÈm ®Þnh, thùc hiÖn dù ¸n, ng©n hµng thu hoa hång tõ tiÒn l·i ®Çu t.  C¸c nguån kh¸c C¸c nguån nµy ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nghiÖp vô mua, b¸n, qu¶n lý tµi s¶n hé. Khi ng©n hµng th¬ng m¹i cµng ph¸t triÓn, nghiÖp vô trung gian cµng lín, th× nguån nµy chiÕm tû träng ngµy cµng lín vµ quan träng. 1.1.2.4-Vèn vµ quü Vèn tù cã cña ng©n hµng bao gåm 2 phÇn vèn tù cã c¬ b¶n vµ vèn tù cã bæ sung. Vèn tù cã c¬ b¶n gåm cã cæ phÇn thêng, cæ phÇn u ®·i dµi h¹n, thÆng d vèn, lîi nhuËn cha chia, dù phßng chung, c¸c kho¶n dù tr÷ vèn kh¸c, c¸c ph¬ng tiÖn ñy th¸c cã thÓ chuyÓn ®æi vµ dù phßng rñi ro. Vèn tù cã bæ sung bao gåm cæ phÇn u ®·i cã thêi h¹n, c¸c tr¸i phiÕu bæ sung vµ c¸c giÊy nî. Vèn tù cã cña ng©n hµng th¬ng m¹i cã chøc n¨ng b¶o vÖ, lµ c¸i ®Öm cho ho¹t ®éng ng©n hµng. Vèn tù cã cña ng©n hµng cßn gióp cho ng©n hµng ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, v× vèn tù cã quy ®Þnh quy m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng buéc ng©n hµng ph¶i giíi h¹n quy m« ho¹t ®éng. Nguån vèn cña ng©n hµng cßn cã chøc n¨ng ho¹t ®éng, tøc lµ nhê vµo nguån vèn tù cã mµ tån t¹i díi h×nh thøc nh trô së ng©n hµng, nhµ cöa, xe cé, c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc cña ng©n hµng. 1. 1. 3. Vai trß cña nguån vèn trung vµ dµi h¹n trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i Thø nhÊt : Vèn lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng th¬ng m¹i tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh. BÊt kú lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã vèn. Bëi vèn ph¶n ¸nh n¨ng lùc chñ yÕu ®Ó quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. Riªng ®èi víi ng©n hµng, do tÝnh chÊt ®Æc thï kinh doanh tiÒn tÖ, vèn lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng th¬ng m¹i tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh. Nãi c¸ch kh¸c ng©n hµng kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh. Bëi ®Æc trng cña ng©n hµng vèn kh«ng chØ lµ ph¬ng tiÖn kinh doanh mµ cßn lµ ®èi tîng kinh doanh chñ yÕu. Ng©n hµng lµ mét tæ chøc kinh doanh lo¹i hµng hãa ®Æc biÖt trªn thÞ trêng tiÒn tÖ vµ thÞ trêng chøng kho¸n. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nh÷ng ng©n hµng trêng vèn lµ ng©n hµng cã nhiÒu thÕ m¹nh kinh doanh. ChÝnh v× vËy, cã thÓ nãi vèn lµ ®iÓm ®Çu trong kinh doanh cña ng©n hµng. Ng©n hµng muèn më réng kinh doanh, thu ®îc lîi nhuËn, muèn t¨ng uy tÝn th× ngoµi vèn ban ®Çu cÇn thiÕt- tøc lµ ®ñ vèn ®iÒu lÖ theo luËt ®Þnh th× ng©n hµng ph¶i thêng xuyªn quan t©m tíi viÖc t¨ng trëng vèn trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng Thø hai, vèn ®Çu t cña ng©n hµng sÏ quy ®Þnh quy m« ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng. Vèn cña ng©n hµng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng hay thu hÑp khèi lîng tÝn dông. Th«ng thêng, nÕu so víi c¸c ng©n hµng lín th× c¸c ng©n hµng nhá cã c¸c kho¶n môc ®Çu t kÐm ®a d¹ng h¬n, khèi lîn vµ ph¹m vi tÝn dông còng nhá h¬n. Trong c¸c ng©n hµng lín cã nhiÒu vèn ®Çu t trung vµ dµi h¹n cho vay ®îc c¶ thÞ trêng níc vµ quèc tÕ, th× ng©n hµng nhá thiÕu vèn nãi chung vµ vèn trung dµi h¹n nãi riªng sÏ bÞ giíi h¹n cho vay trong ph¹m vi hÑp, chñ yÕu trong céng ®ång. Thªm vµo ®ã kh¶ n¨ng vèn h¹n hÑp nªn ng©n hµng nhá kh«ng ph¶n øng nh¹y víi nh÷ng biÕn ®én vÒ l·i suÊt, g©y ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ d©n c. Ng©n hµng cã vèn Ýt sÏ hiÕm cã ®iÒu kiÖn më réng ®Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng, c«ng nghÖ. MÆt kh¸c, ng©n hµng còng sÏ kh«ng tham gia vµo c¸c danh môc ®Çu t dµi h¹n nh mua tr¸i phiÕu nhµ níc, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh,...®· thu lîi nhuËn cao. Víi xu thÕ ng©n hµng ®a n¨ng nh hiÖn nay, viÖc tham gia cña ng©n hµng vµo thÞ trêng chøng kho¸n lµ quan träng, quy m« vÒ vèn cña ng©n hµng cã ¶nh hëng rÊt lín, thËm chÝ gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù th©m nhËp cña ng©n hµng th¬ng m¹i vµo th× trêng nµy. Thø ba, vèn quyÕt ®Þnh n¨ng lùc thanh to¸n cña ng©n hµng, ®¶m b¶o uy tÝn cña ng©n hµng trªn th¬ng trêng tõ ®ã quyÕt ®Þnh n¨ng lùc c¹nh tranh cña ng©n hµng ®ã. Ng©n hµng võa lµ chñ nî, võa lµ con nî. §Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tr¶ cña ng©n hµng cho c¸c kho¶n vay ®Õn h¹n, ngoµi dù tr÷ b¾t buéc, ng©n hµng cßn ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n díi d¹ng tiÒn mÆt, tÝn phiÕu kho b¹c, c¸c giÊy tê cã gi¸ hoÆc c¸c tµi s¶n cã tÝnh láng h¬n. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ng©n hµng ph¶i gi÷ ®îc ch÷ tÝn. Uy tÝn thÓ hiÖn b»ng kh¶ n¨ng chi tr¶ cña ng©n hµng khi ®¸o h¹n. Vèn kh¶ dông cµng cao th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cµng lín. Nãi mét c¸ch kh¸c, kh¶ n¨ng thanh to¸n tû lÖ thuËn víi nguån vèn cña ng©n hµng nãi chuung vµ vèn kh¶ dông nãi riªng. Nguån vèn lín sÏ gióp ng©n hµng më réng quy m« 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ho¹t ®éng, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, n©ng cao uy tÝn vµ vÞ thÕ trªn thÞ trêng. TiÒm n¨ng vèn lín lµ ®iÒu kiÖn ®èi víi ng©n hµng, viÖc më réng quan hÖ tÝn dông ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, xÐt vÒ c¶ quy m« khèi lîng tÝn dông, chñ ®éng vÒ tiÒn, thêi h¹n cho vay, l·i suÊt cã thÓ thÊp h¬n c¸c ng©n hµng kh¸c, tõ ®ã ng©n hµng sÏ thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng, doanh sè kinh doanh t¨ng, ®©y lµ ®iÒu kiÖn lµm t¨ng lîi nhuËn cña ng©n hµng, dÉn ®Õn lµm t¨ng vèn tù cã, t¨ng quy m« ho¹t ®éng vËt chÊt kü thuËt cña ng©n hµng. Thø t, nguån vèn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh v¬n tíi kinh doanh ®a n¨ng. Víi xu híng ng©n hµng ®a n¨ng nh hiÖn nay, ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng chØ ®¬n gi¶n nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng truyÒn thèng, mµ ng©n hµng ®· v¬n tíi nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nh më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt, ho¹t ®éng thuª mua, b¶o l·nh, mua b¸n nî, kinh doanh trªn thÞ trêng chøng kho¸n. . . H×nh thøc kinh doanh ®a n¨ng gióp ng©n hµng ph©n t¸n ®îc rñi ro (tr¸nh ®Ó nhiÒu trøng vµo mét giá) trong ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o thªm vèn, c¬ héi lîi nhuËn cho ng©n hµng, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng trªn thÞ trêng. Tãm l¹i, vèn ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi riªng, vµ nguån vèn ®èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung lµ rÊt quan träng. Cã thÓ nãi, huy ®éng vèn lµ viÖc lµm cÇn thiÕt hµng ®Çu cña ng©n hµng. Ngêi ta nãi “cã bét míi gét nªn hå”, nguån vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng chØ gióp ng©n hµng th¬ng m¹i tån t¹i, ho¹t ®éng ®îc mµ nã cßn cho phÐp ng©n hµng th¬ng m¹i më réng quy m« ho¹t ®éng, v¬n tíi nhiÒu lÜnh vùc míi gióp ng©n hµng cã ®ñ uy tÝn vµ søc m+¹nh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trªn th¬ng trêng. 1.7 ChÝnh s¸ch huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n ë Ng©n hµng Th¬ng m¹i 1.2.3. Néi dung cña chÝnh s¸ch huy ®éng vèn 1.2.1.1. ChÝnh s¸ch l·i suÊt §iÒu kiÖn ®Çu tiªn mµ c¸c c¸ nh©n hay bÊt kú mét tæ chøc kinh tÕ nµo muèn tham kh¶o khi göi tiÒn vµo ng©n hµng chÝnh lµ l·I suÊt. L·i suÊt cµng cao th× ngêi göi tiÒn sÏ cµng bÞ hÊp dÉn nhng l·i suÊt huy ®éng cao còng cã nghÜa lµ l·i suÊt cho vay ra còng ph¶i cao t¬ng øng th× ng©n hµng míi cã lîi. §IÒu nµy ¶nh hëng trùc tiÕp tíi quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp ®i vay vèn vµ ng©n hµng cã thÓ sÏ kh«ng gi¶i quyÕt ®îc phÇn vèn ®Çu ra cña m×nh. Nh vËy 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 th× viÖc huy ®éng lµ kh«ng cã lîi cho ng©n hµng. Møc l·i suÊt huy ®éng ¬ph¶I ®ñ cao ®Ó thu hót kh¸ch hµng nhng còng kh«ng ®îc cao qu¸ ®Ó cã thÓ thu hót kh¸ch ®i vay mµ kh«ng lµm gi¶m ®i lîi nhuËn cña ng©n hµng. Møc l·i suÊt huy ®éng cÇn ph¶i thÊp h¬n l·i suÊt cho vay ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng©n hµng vµ còng cÇn ph¶i thÊp h¬n møc lîi nhuËn cña doanh nghiÖp -®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ngêi ®i vay nhng møc l·i suÊt nµy kh«ng ®îc thÊp h¬n % cña tû lÖ l¹m ph¸t ®Ó ®¶m b¶o cho ngêi göi tiÒn vÉn cßn cã ®îc mét tû lÖ l·i suÊt thùc d¬ng hîp lÝ. §©y lµ phÇn tiÒn thëng, tiÒn ®éng viªn, tiÒn ®·i ngé cho ngêi göi tiÕt kiÖm. Kh¸ch hµng ph¶i thùc sù nhËn ®îc phÇn thëng nµy, cã nh vËy hä míi thÊy göi tiÒn vµo ng©n hµng lµ mét ho¹t ®éng cã lîi. Ng©n hµng ph¶i dù ®o¸n chÝnh x¸c tØ lÖ l¹m ph¸t trong n¨m ®Ó ®a ra møc l·I suÊt hîp lÝ. Nãi ®Õn l¹m ph¸t lµ nãi ®Õn søc mua cña tiÒn, lµ nãi ®Õn sùu æn ®Þnh t¬ng ®èi cña gi¸ trÞ tiÒn tÖ mµ mçi ®ång tiÒn l¹i cã søc mua kh¸c nhau vµ sù æn ®Þnh kh¸c nhau do tØ lÖ l¹m ph¸t cña c¸c quèc gia kh«ng gièng nhau. L·i suÊt ë møc hîp lÝ lµ còng lµ l·i suÊt huy ®éng ®¶m b¶o cho søc mua t¬ng ®èi cña c¸c lo¹i tiÒn kh«ng thay ®æi. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ph¶i céng thªm vµo ®ã nh÷ng yÕu tè biÕn ®éng cña tû gi¸ hay tèc ®é l¹m ph¸t cña mçi quèc gia cã lo¹i tiÒn ng©n hµng ®ang huy ®éng ChÝnh s¸ch l·i suÊt lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng nhÊt trong sè c¸c chÝnh s¸ch huy ®éng vèn cña ng©n hµng th¬ng m¹i, chÝnh v× vËy mµ ng©n hµng ph¶I cã nh÷ng móc tiªu vµ chÝnh s¸ch l·i suÊt cô thÓ trong tõng thêi kú. 1.2.1.2 ChÝnh s¸ch s¶n phÈm H×nh thµnh mét c¬ cÊu s¶n s¶n phÈm ®a d¹ng còng lµ mét trong chÝnh s¸ch quan träng trong thu hót kh¸ch cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Thùc tÕ cho thÊy, kh«ng mét ng©n hµng th¬ng m¹i nµo cã thÓ thµnh c«ng víi mét c¬ cÊu s¶n phÈm nghÌo nµn. HÇu nh bÊt kú ai cã tiÒn còng ®Òu muèn ®ång tiÒn cña m×nh sinh lîi nhng kh«ng ph¶i bÊt kú lóc nµo hä còng cã thÓ lµm ®îc ®iÒu ®ã. Hä còng muèn göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó ®îc hëng l·i suÊt nhng tiÒn cña hä chØ nhµn rçi trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh vµ do ®ã kh«ng thÓ göi kú h¹n dµi vµo ng©n hµng. Huy ®éng víi tiÕt kiªm víi c¸c kú h¹n kh¸c nhau sÏ ®¸p øng mäi nhu cÇu göi tiÒn cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ d©n c lµ ®IÒu mµ ng©n hµng ®· ngÜ ®Õn vµ thùc hiÖn tõ l©u. §a d¹ng hãa s¶n phÈm kh«ng chØ dõng l¹i ë ®a d¹ng hãa ë kú h¹n huy ®éng vãn mµ cßn thÓ hiÖn ë sù ®a d¹ng hãa trong h×nh thøc huy ®éng. C¸c ng©n hµng hiÖn nay kh«ng chØ huy ®éng 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tiÒn göi tiÕt kiÖm mµ cßn khuyÕn khÝch ngêi d©n göi tiÒn vµo ng©n hµng díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh më tµi kho¶n tiÒn göi, huy ®éng qua kú phiÕu, tr¸i phiÕu ng©n hµng vµ thùc tÕ ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n ng¾n lµm gi¶m chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn cña ng©n hµng mµ vÉn cã thÓ gióp cho ng©n hµng cho vay trung vµ dµi h¹n ®îc do lu«n cã mét kho¶n tiÒn t¬og ®èi lín cña lo¹i kú h¹n nµy. Khi cÇn vèn ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n, ng©n hµng cã thÓ t¨ng nguån vèn cña m×nh lªn qua h×nh thøc huy ®éng b»ng kú phiÕu, tr¸i phiÕu víi l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm mét chót nhng l¹i cã thÓ chñ ®éng ®îc thêi gian huy ®éng vµ tæng nguån vèn huy ®éng cÇn dïng. 1.2.1.3 ChÝnh s¸ch xóc tiÕn khuyÕch tr¬ng Ngµy nay, viÖc më réng ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng qua viÖc khuyÕch tr¬ng ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, tuyªn truyÒn lµ mét viÖc hÕt søc cÇn thiÕt. Víi ph¬ng ch©m “Sù thµnh c«ng c¶ kh¸ch hµng chÝnh lµ sù thµnh c«ng cña chóng t«i “,ng©n hµng ph¶i lµm sao cho ngêi d©n biÕt ®Õn ho¹t ®éng cña m×nh, thÊy ®îc lîi Ých khi giao dÞch víi ng©n hµng. Ng©n hµng cÇn ph¶i ®Èy m¹nh ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn nh qu¶ng c¸o qua th, híng dÉn cô thÓ râ rµng mäi ho¹t ®éng, dÞch vô vµ c¸c møc l·i suÊt cña ng©n hµng. §i liÒn víi c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o lµ nh÷ng ho¹t ®éng khuyÕn m¹i, gióp ®Èy m¹nh h¬n ho¹t ®éng qu¶ng c¸o thu hót vèn vµo ng©n hµng. C¸c h×nh thøc khuyÕn m¹i ®a d¹ng, hay sÏ t¹o sù thÝch thó n¬i kh¸ch hµng, kh¸ch hµng kh«ng nh÷ng chØ ®îc hëng møc l·i suÊt mµ cßn hëng nh÷ng dÞch vô do khuyÕn m¹i ®em l¹i nh tr¶ lêi c©u hái cã thëng, l·i suÊt u ®·i víi nh÷ng kh¸ch hµng giaodi¹ch thêng xuyªn. ViÖc tÆng quµ cho kh¸ch hµng còng ®· ®îc mät sè ng©n hµng th¬ng m¹i viÖt nam ¸p dông song cha thêng xuyªn. NghÖ thuËt tÆng quµ nhiÒu khi kh«ng ®îc thÓ hiÖn b»ng gi¸ trÞ mãn quµ mµ lµ ý nghÜa cña mãn qïa ®èi víi ngêi ®îc tÆng. Mãn quµ kh«ng nh÷ng ph¶i thÓ hiÖn ®îc h×nh ¶nh cña ng©n hµng mµ cßn thùc hiÖn n÷ng dông ý vµ môc ®Ých cña ng©n hµng. ViÖc tÆng quµ cho nh÷ng ngê mua kú phiÕu ch¾c ch¾n sÏ Ýt cã t¸c dông khuyÕn khÝch ngêi ta mua thªm kú phiÐu n÷a hoÆc göi tiÒn vµo ng©n hµng v× thêng ngêi ta ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t hÕt sè tiÒn cña m×nh vßa kú phiÕu råi. Mãn quµ lóc nµy chØ nªn xem lµ ph¬ng tiÖn qu¶ng c¸o. nghÖ thuËt khuyÕn m¹i sau giao dÞch cñang©n hµng còng kh«ng dõng l¹i ë viÖc tÆng quµ, cã ph¶i ai còng bÞ quµ tÆng lµm c¶m ®éng ®©u. Mét møc l·i suÊt u ®·i nÕu kh¸ch hµng göi tiÒn thêng xuyªn cã yªu cÇu, mét sù u tiªn gi¶i quyÕt nhanh chèng sÏ lu«n lµ c¸ch thøc khuyÕn m¹i tèt. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §iÒu quan träng nhÊt trong viÖc ®Ò ra nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô vµ phôc vô sau giao dÞch cña ng©n hµng the« em lµ lu«n ®Ó cho kh¸ch hµng thÊy lóc nµo hä còng ®îc sù quan t©m, ch¨m sãc, ng©n hµng hiÓu khã kh¨n cña hä vµ cho kh¸ch thÊy môc ®Ých râ rµng trong viÖc lµm cña ng©n hµng ®Òu lµ v× kh¸ch hµng, nh»m phôc vô cho quyÒn lîi cña kh¸ch hµng chø kh«ng ph¶i v× môc ®Ých khuyÕn khÝch cho hä tiªu dïng thªm s¶n phÈm cña ng©n hµng (®¬ng nhiªn, ®©y lµ môc tiªu cña ng©n hµng nhng nÕu lµ ®îc nh vËy th× môc tiªu nµy ch¾c ch¾n thùc hiÖn ®îc ) 1.2.4. C«ng cô huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña NHTM 1.2.2.1- Huy ®éng tiÒn göi trung vµ dµi h¹n ë ViÖt Nam, theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông th× tiÒn göi nãi chung ®îc hiÓu lµ sè tiÒn cña kh¸ch hµng gëi taÞ tæ chøc tÝn dông díi nhiÒu h×nh thøc tiÒn göi kh«ng kú h¹n, tiÒn göi cã kú h¹n, tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ c¸c h×nh thøc kh¸c. TiÒn göi trung vµ dµi h¹n lµ tiÒn göi cã kú h¹n lín h¬n 12 th¸ng. Trªn ph¬ng diÖn chñ thÓ göi tiÒn th× tiÒn göi trung vµ dµi h¹n cã thÓ ®îc chia thµnh hai lo¹i: TiÒn göi trung vµ dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ- x· héi, vµ TiÒn göi tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n cña d©n c.  TiÒn göi trung vµ dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ-x· héi §©y lµ kho¶n tiÒn t¹m thêi nhµn rçi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña cc¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕx· héi vµ ®îc c¸c ®¬n vÞ nµy göi vµo ng©n hµng nh»m môc ®Ých sinh lêi. Kho¶n vèn nµy t¹m thêi ®îc gi¶i phãng ra khái qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn nhng cha cã nhu cÇu sö dông trong ng¾n h¹n. §©y lµ nguån chiÕm tû träng kh«ng lín trong c¬ cÊu nguån vèn trung vµ dµi h¹n còng nh lµ trong c¬ cÊu vèn nãi chung cña NHTM. Bëi lÏ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp Ýt khi cã mét lîng vèn nhµn rçi trong mét thêi gian dµi vµ nÕu cã chØ lµ mét lîng nhá mµ th«i. C¸c tæ chøc kinh tÕ- x· héi cã vö kh¶ quan h¬n vÒ mÆt kú h¹n nhng lîng vèn hä cã l¹i kh«ng ®ñ lín. Tuy vËy nguån vèn nµy vÉn kh«ng thÓ thiÕu trong c¬ cÊu t¹o nªn nguån vèn trung vµ dµi h¹n cña mét ng©n hµng. Còng nh tiÒn göi cã kú h¹n nãi chung, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ- x· héi khi göi tiÒn vµo ng©n hµng còng ph¶i cã sù tho¶ thuËn vÒ kú h¹n cña kho¶n tiÒn ®ã. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nh vËy vÒ nguyªn t¾c, ngêi göi tiÒn chØ cã thÓ rót tiÒn ra theo thêi h¹n ®· tho¶ thuËn. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ do qu¸ tr×nh c¹nh tranh trong lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng ngµy cµng gay g¾t vµ ®Ó thu hót nguån nµy mét c¸ch tèt nhÊt, c¸c NHTM thêng cho phÐp kh¸ch hµng ®îc rót tiÒn ra tríc h¹n nhng kh«ng ®îc hëng l·i hoÆc hëng l·i ë møc thÊp h¬n. HÇu hÕt c¸c NHTM ë ViÖt Nam, nÕu kh¸ch hµng rót tiÒn tríc thêi h¹n ®· tho¶ thuËn th× chØ ®îc hëng theo l·i suÊt lo¹i tiÒn göi kh«ng kú h¹n. Nguån vèn nµy thêng cã tÝnh æn ®Þnh cao h¬n tiÒn göi ng¾n h¹n vµ tiÒn göi thanh to¸n. Do ®ã NHTM cã thÓ sö dông nguån nµy mét c¸ch chñ ®éng h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh, gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña nÒn kinh tÕ. V× vËy l·i suÊt huy ®éng nguån nµy còng cao h¬n c¸c h×nh thøc huy ®éng ng¾n h¹n kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, kú h¹n cña nguån nµy còng rÊt phong phó, cã lo¹i tiÒn göi 13 th¸ng, 18 th¸ng, 25 th¸ng,... tõng bíc ®¸p øng mäi nhu cÇu göi tiÒn cña kh¸ch hµng.  TiÒn göi tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n cña kh¸ch hµng TiÒn göi tiÕt kiÖm lµ h×nh thøc huy ®éng truyÒn thèng cña ng©n hµng. HiÖn nay ë hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ( trong ®ã cã ViÖt Nam) ng êi ta cho r»ng vËn ®éng nh©n d©n göi tiÒn tiÕt kiÖm, ®Æc biÖt lµ tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n lµ mét trong c¸c nghiÖp vô quan träng cña NHTM. Bëi lÏ nÕu huy ®éng ®îc nguån vèn nhµn rçi tiÒm tµng trong c¸c tÇng líp d©n c sÏ cã tiÒn cÊp ph¸t cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp gãp phÇn quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. C¸c tÇng líp d©n c göi tiÒn tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n vµo NHTM víi môc ®Ých chñ yÕu lµ tiÕt kiÖm vµ sinh lêi. Do ®ã, nguån vèn nµy cã tÝnh æn ®Þnh kh¸ cao. §Ó t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng còng nh ng©n hµng, thñ tôc göi tiÒn còng rÊt ®¬n gi¶n: Khi kh¸ch hµng göi tiÒn vµo Ng©n hµng sÏ ®îc nhËn mét quyÓn sæ tiÕt kiÖm. Sæ nµy ®îc coi lµ giÊy chøng nhËn sè tiÒn, thêi h¹n, l·i suÊt cña kho¶n tiÒn ®ã trong quü tiÕt kiÖm. Th«ng thêng l·i suÊt cña tµi kho¶n tiÕt kiÖm cao h¬n l·i suÊt cña tµi kho¶n göi thanh to¸n vµ ngêi chñ tµi kho¶n kh«ng ®îc hëng dÞch vô thanh to¸n quan ng©n hµng nh tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n. §Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng trong viÖc göi tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n, c¸c NHTM ®· vµ ®ang ¸p dông nhiÒu h×nh thøc huy ®éng phong phó nh: TiÕt kiÖm nhµ ë, tiÕt kiÖm ®¶m b¶o gi¸ trÞ theo vµng, tiÕt kiÖm cã thëng,... víi nhiÒu kú h¹n ®a d¹ng vµ ®¶m b¶o nguyªn t¾c: Kú h¹n cµng dµi th× l·i suÊt cµn 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cao. Bªn c¹nh ®ã, NHTM còng tõng bíc n©ng cao c¸c tiÖn Ých cho ngêi göi tiÕt kiÖm nh: Coi sæ tiÕt kiÖm nh lµ mét chøng tõ ®¶m b¶o tiÒn göi, ngêi cã sæ cã thÓ mang sæ tiÕt kiÖm ®Õn ng©n hµng ®Ó cÇm cè hoÆc xin chiÕt khÊu ®Ó vay vèn khi cÇn thiÕt. Tãm l¹i, nguån vèn trung vµ dµi h¹n huy ®éng tõ tiÒn göi cã vai trß quan träng trong viÖc tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM. Thèng thêng nguån vèn nµy phô thuéc vµo ba th«ng sè chÝnh: L·i suÊt do c¸c NHTM tr¶ cao hay thÊp; L·i suÊt cña c¸c lo¹i h×nh ®Çu t kh¸c nh: Tr¸i phiÕu, cæ phiÕu,... Thu nhËp cña kh¸ch hµng. Trong ®ã th«ng sè ®Çu tiªn ®îc coi lµ quan träng nhÊt. V× thÕ viÖc ®a ra chiÕn lîc l·i suÊt nh thÕ nµo, h×nh thøc huy ®éng ra sao ®Ó thu hót ®îc vèn nhiÒu vµ kinh doanh cã l·i lµ ®iÒu quan träng hµng ®Çu, ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng kÜ trÞ cña c¸c NHTM. 1.2.2.2 -Vay trung vµ dµi h¹n Trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng khi d vèn, ®ñ vèn, thiÕu vèn lµ lÏ tÊt nhiªn, ®Æc biÖt lµ vèn trung vµ dµi h¹n. Khi mét NHTM thiÕu vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng hay cho môc ®Ých ®Çu t ph¸t triÓn mµ c¸c nguån kh¸c cha ®ñ ®¸p øng th× NHTM cã thÓ ®i vay. NghiÖp vô vay vèn trung vµ dµi h¹n cña NHTM cã thÓ chia thµnh hai lo¹i chÝnh: Vay trung vµ dµi h¹n th«ng qua ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸, Vay trung vµ dµi h¹n trùc tiÕp.  Vay trung vµ dµi h¹n th«ng qua ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸: Ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ víi kú h¹n dµi lµ nghiÖp vô huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña NHTM díi h×nh thøc ph¸t hµnh c¸c chøng tõ nh: Chøng chØ tiÒn göi ( kú phiÕu), tr¸i phiÕu,...Trong nghiÖp vô nµy, NHTM chñ ®éng ®øng ra thu gom vèn trong x· héi b»ng viÖc ph¸t hµnh c¸c giÊy tê cã gi¸ trung vµ dµi h¹n nh»m bæ sung nguån vèn kinh doanh. Th«ng thêng viÖc ph¸t hµnh ®îc thùc hiÖn sau khi ®· tiÕn hµnh nªn c©n ®èi toµn hÖ thèng cña NHTM gi÷a nguån vèn vµ sö dông vèn. C¸c NHTM nhËn thÊy r»ng, ngêi göi tiÒn rÊt nh¹y c¶m víi nh÷ng thay ®æi trong l·i suÊt huy ®éng cña ng©n hµng. V× vËy khi cÇn vèn, mét NHTM cã thÓ ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ víi mét møc l·i suÊt hÊp dÉn h¬n c¸c lo¹i nghiÖp vô huy ®éng th«ng thêng kh¸c nh»m huy ®éng ®îc kÞp thêi lîng vèn cÇn thiÕt. Møc l·i ®îc tr¶ cho c¸c c«ng cô nµy sÏ ®îc tho¶ thuËn trùc tiÕp gi÷a NHTM vµ 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 kh¸ch hµng hoÆc ®îc Ên ®Þnh ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh mµ ngêi göi tiÒn cã thÓ chÊp nhËn ®îc, ®ång thêi ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh cho ng©n hµng. Th«ng thêng, ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ lµ nghiÖp vô huy ®éng vèn theo s¸ng kiÕn riªng cña tõng NHTM víi h×nh thøc vµ kú h¹n rÊt ®a d¹ng nh»m tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu kh¸ch hµng vµ huy ®éng ®îc vèn cho ng©n hµng. §Ó t×m hiÓu kü h¬n chóng ta sÏ xem xÐt hai c«ng cô c¬ b¶n lµ: Kú phiÕu vµ Tr¸i phiÕu ng©n hµng. * Kú phiÕu trung vµ dµi h¹n: - ë ViÖt Nam, c¸c NHTM ph¸t hµnh kú phiÕu trung vµ dµi h¹n ( Kú phiÕu cã môc ®Ých) dùa trªn quyÕt ®Þnh sè 220- NH/Q§ ngµy 27/11/1991 cña Thèng ®èc NHNN vÒ viÖc cho phÐp NHTM quèc doanh ph¸t hµnh kú phiÕu Ng©n hµng cã môc ®Ých. nh vËy chØ cã NHTM quèc doanh míi ®îc phÐp ph¸t hµnh lo¹i chøng chØ tiÒn göi nµy. Theo v¨n b¶n trªn, kú phiÕu cã môc ®Ých lµ mét lo¹i giÊy nhËn nî do NHTM quèc doanh ph¸t hµnh nh»m huy ®éng vèn trong x· héi mét c¸ch linh ho¹t ®Ó tµi trî cho mét môc ®Ých cô thÓ nµo ®ã. C¨n cø vµo môc ®Ých, nhu cÇu cô thÓ mµ ng©n hµng cã thÓ ph¸t hµnh kú phiÕu b»ng VN§ hay USD. Kú phiÕu cã môc ®Ých thêng ®îc ph¸t hµnh víi kú h¹n trªn 1 n¨m. vèn huy ®éng ®îc tõ nghiÖp vô nµy kh«ng ph¶i lµ ®èi tîng ®Ó tÝnh dù tr÷ b¾t buéc. L·i suÊt kú phiÕu nµy thêng hÊp dÉn h¬n kú phiÕu ng¾n h¹n, tuú tõng môc ®Ých vµ thêi kú huy ®éng mµ Ng©n hµng Ên ®Þnh møc l·i suÊt cô thÓ. Ph¬ng thøc tr¶ l·i còng ®îc c¸c NHTM quèc doanh ¸p dông rÊt linh ho¹t : Tr¶ l·i tríc, Tr¶ l·i sau hay Tr¶ l·i ®Þnh kú sau c¸c kho¶ng thêi gian b»ng nhau. Møc l·i ®îc x¸c ®Þnh trªn nguyªn t¾c ®¶m b¶o kinh doanh, thêi h¹n cµng dµi, l·i suÊt cµng cao. Kú phiÕu cã môc ®Ých thêng cã hai lo¹i chøng chØ lµ lo¹i cã ghi danh vµ lo¹i kh«ng ghi danh. Ngêi së h÷u lo¹i v« danh cã thÓ chuyÓn nhîng tù do, cßn ngêi së h÷u lo¹i cã ghi danh mµ muèn chuyÓn nhîng th× ph¶i th«ng qua Ng©n hµng. Nhu cÇu ph¸t hµnh kú phiÕu cã môc ®Ých thêng ph¸t sinh khi ng©n hµng muèn cã nguån vèn ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tµi trî c¸c dù ¸n cã quy m« lín, träng ®iÓm nh»m phôc vô kÞp thêi cho ®Çu t ph¸t triÓn cña ®Êt níc hoÆc v× môc ®Ých kinh doanh cña ng©n hµng nh: §Çu t chøng kho¸n, kinh doanh vµng b¹c, ngo¹i tÖ mµ c¸c nguån huy ®éng kh¸c cha ®¸p øng ®îc. Khi ®ã ng©n hµng cã thÓ xin phÐp ph¸t hµnh b»ng tê tr×nh göi NHNN. Trong tê tr×nh “ Xin phÐp ph¸t hµnh kú phiÕu” ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ c¸c néi dung sau: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 + Lý do xin ph¸t hµnh + KÕ ho¹ch sö dông vµ nhu cÇu sö dông vèn + C¸c lo¹i kú phiÕu xin ph¸t hµnh ( vÒ kú h¹n, ph¬ng thøc tr¶ l·i) + Thêi gian ph¸t hµnh + Tû lÖ l·i cho tõng lo¹i kú phiÕu + TÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cho tõng lo¹i kú phiÕu. Ph¸t hµnh kú phiÕu cã môc ®Ých lµ mét nghiÖp vô huy ®éng vèn cã tÝnh hiÖu qu¶ cao, hÊp dÉn ngêi mua vµ NHTM lu«n chñ ®éng trong viÖc bæ sung vèn trung vµ dµi h¹n khi cÇn thiÕt. * Tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n: ë c¸c níc ph¸t triÓn, tr¸i phiÕu ng©n hµng trung vµ dµi h¹n lµ mét lo¹i c«ng cô nî do NHTM ph¸t hµnh nh»m tµi trî vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cu¶ ng©n hµng. Th«ng thêng viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ph¶i ®îc sù cho phÐp cña Ng©n hµng trung ¬ng. Kú h¹n cña tr¸i phiÕu rÊt phong phó: 7 n¨m, 10 n¨m, 20 n¨m,... Chñng lo¹i còng rÊt ®a d¹ng nh: Tr¸i phiÕu cã l·i suÊt ®iÒu chØnh, tr¸i phiÕu cã l·i suÊt th¶ næi, tr¸i phiÕu cã l·i suÊt cè ®Þnh, tr¸i phiÕu cã thÓ chuyÓn ®æi sang cæ phiÕu,...Ngêi së h÷u cã thÓ b¸n tr¸i phiÕu trªn thÞ trêng thø cÊp tríc khi tr¸i phiÕu ®ã hÕt h¹n. ë ViÖt Nam, theo, theo quyÕt ®Þnh sè 212-Q§-NH1 ngµy 22/9/1995 c¶u Thèng ®èc NHNN ban hµnh thÓ lÖ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu NHTM, Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn th× tr¸i phiÕu Ng©n hµng lµ mét c«ng cô vay nî dµi h¹n trªn thÞ trêng vèn díi h×nh thøc giÊy nî cña c¸c tæ chøc tÝn dông ph¸t hµnh ®Ó huy ®éng vèn. Trong ®ã c¸c tæ chøc tÝn dông cam kÕt tr¶ gèc vµ l·i cho ngêi mua ( hoÆc ngêi së h÷u) sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Tr¸i phiÕu Ng©n hµng ®îc chuyÓn nhîng quyÒn së h÷u díi c¸c h×nh thøc mua b¸n, cho, tÆng, thõa kÕ. Ngêi së h÷u cã thÓ dïng tr¸i phiÕu lµm thÕ chÊp tiÒn vay nÕu ®îc ngêi cho vay chÊp nhËn. Tr¸i phiÕu Ng©n hµng cã thÓ ph¸t hµnh díi c¸c h×nh thøc: v« danh, ghi sæ, ghi danh. Tr¸i phiÕu v« danh thuéc quyÒn së h÷u cña ngêi cã tr¸i phiÕu vµ ®îc tù do chuyÓn nhîng, chñ së h÷u tr¸i phiÕu ghi danh vµ ghi sæ muèn chuyÓn nhîng th× ph¶i lµm thñ tôc ë Ng©n hµng ( n¬i mua tr¸i phiÕu). Tr¸i phiÕu ®îc c¸c NHTM ph¸t hµnh víi kú h¹n trªn 1 n¨m. Tuy nhiªn, thêi h¹n cô thÓ sÏ do c¸c NHTM quyÕt ®Þnh tuú theo ph¬ng ¸n sö dông vèn. Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh cïng mét ®ît ®îc ghi cïng thêi h¹n vµ ®îc thanh to¸n 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 vµo cïng thêi ®iÓm ®¸o h¹n. MÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu lµ sè tiÒn ghi trªn tr¸i phiÕu lóc ph¸t hµnh vµ cã gi¸ trÞ tèi thiÓu lµ 500.000 VND. C¸c lo¹i mÖnh gi¸ lín h¬n ®îc x¸c ®Þnh b»ng béi sè cña mÖnh gi¸ tèi thiÓu. L·i suÊt cña tr¸i phiÕu do NHTM Ên ®Þnh trªn c¬ së quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trªn thÞ trêng sao cho cã thÓ khuyÕn khÝch, ®éng viªn ®îc ngêi göi vèn dµi h¹n, ngêi vay cã thÓ chÊp nhËn ®îc vµ NHTM ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh. Ph¬ng thøc tr¶ l·i còng ®îc c¸c NHTM ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t: Tr¶ l·i tríc, Tr¶ l·i sau, Tr¶ l·i ®Þnh kú... Nguån vèn huy ®éng ®îc tõ nghiÖp vô ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kh«ng chÞu sù ®iÒu chØnh cña quy ®Þnh dù tr÷ b¾t buéc. H¬n n÷a, nã lµ nguån cã tÝnh æn ®Þnh cao, ®¸ng ®îc quan t©m nÕu muèn më réng nguån vèn huy ®éng trung vµ dµi h¹n t¹i mét NHTM. B»ng céng cô nµy, c¸c NHTM cã thÓ chñ ®éng t¹o ®îc mét khèi lîng vèn nh mong muèn mét c¸ch nhanh chãng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cÊp b¸ch ®Çu t cho c¸c c«ng tr×nh lín cña quèc gia.  Vay trung vµ dµi h¹n trùc tiÕp: Khi cÇn vèn trung vµ dµi h¹n mµ c¸c nguån vèn kh¸c cha ®¸p øng th× c¸c NHTM cã thÓ ®i vay trùc tiÕp tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, Ng©n hµng níc ngoµi, tõ c«ng ty mÑ,... Nhng dï vay ë nguån nµo th× nh×n chung chi phÝ cho c¸c kho¶n vay trùc tiÕp thêng cao h¬n chi phÝ ph¶i tr¶ cho c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n kh¸c. ë ViÖt Nam, nguån vay vèn trung vµ dµi h¹n cña NHTM còng kh¸ phong phó. Mét NHTM cã thÓ vay ë mét sè nguån chÝnh nh: Vay tõ NHNN vµ Bé Tµi chÝnh (BTC), vay tõ c¸c NHTM kh¸c vµ tæ chøc tÝn dông, tõ níc ngoµi. * Vay tõ NHNN vµ BTC: - Vay tõ NHNN: Trong quan hÖ gi÷a NHTM vµ NHNN th× NHNN cã t c¸ch lµ Ng©n hµng cñ c¸c Ng©n hµng, lµ “ Ngêi cho vay cuèi cïng” ®èi víi c¸c NHTM. Th«ng thêng c¸c NHTM chØ ®¬ch vay NHNN ®Ó bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt ng¾n h¹n, t¹m thêi díi h×nh thøc chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu, t¸i cÊp vèn. Tuy nhiªn, cã nh÷ng trêng hîp ®Æc biÖt, NHNN vÉn cho NHTM vay ®Ó cho vay l¹i nÒn kinh tÕ theo kÕ ho¹ch cña Nhµ níc víi mét møc l·i suÊt u ®·i. Nhng kho¶n vay nµy thêng bÞ h¹n chÕ sè lîng, ®Æc biÖt lµ khi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia ®ang th¾t chÆt. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Vay tõ Bé Tµi chÝnh: MÆc dï ®· cã Tæng côc ®Çu t ph¸t triÓn nhng Bé tµi chÝnh vÉn cã sù hç trî cho c¸c ch¬ng tr×nh tÝn dông Ng©n hµng. Hµng n¨m, c¸c ®Þa ph¬ng ®îc ph©n bæ mét sè vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c c«ng tr×nh phôc vô c¸c môc tiªu quèc kÕ d©n sinh. Nguån nµy sÏ ®îc Bé Tµi chÝnh chuyÓn sang Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn hoÆc cña NHTM quèc doanh kh¸c díi h×nh thøc quü ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó cho c¸c ®èi tîng nµy vay víi l·i suÊt u ®·i. Nhng còng cã nh÷ng dù ¸n thuéc danh môc ChÝnh phñ chØ ®Þnh nhng NHTM sÏ lo vèn ®Çu t toµn bé. Do ®ã NHTM cã thÓ vay mét phÇn tõ Bé Tµi chÝnh ®Ó tµi trî cho c¸c dù ¸n nµy, Bé Tµi chÝnh sÏ chuyÓn tiÒn ®Ó cÊp bï phµn chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n cña NHTM lµ l·i suÊt u ®·i ®Ó NHTM kh«ng bÞ lç trong kinh doanh. * Vay trung vµ dµi h¹n tõ c¸c NHTM vµ Tæ chøc tÝn dông kh¸c Ngoµi nghiÖp vô vay trung vµ dµi h¹n tõ NHNN vµ Bé Tµi chÝnh th× c¸c NHTM cã thÓ vay mîn lÉn nhau hoÆc vay tõ c¸c C«ng ty B¶o biÓm ®Ó ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh dùa trªn nguyªn t¾c: - C¸c NHTM ph¶i ho¹t ®éng hîp ph¸p - Thùc hiÖn viÖc ®i vay vµ cho vay theo hîp ®ång tÝn dông. - Vèn vay ph¶i ®îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp, cÇm cè hay xin b¶o l·nh cña NHNN. Nguån vay mîn nµy thêng cã chi phÝ cao, kú h¹n trung h¹n lµ chñ yÕu, phô thuéc nhiÒu vµo quan hÖ còng nh uy tÝn cña NHTM ®i vay. * Vay trung vµ dµi h¹n tõ níc ngoµi: Theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 90/1998/N§-CP ngµy 7/11/1998 th× c¸c NHTM cã thÓ vay vèn trung vµ dµi h¹n ë Ng©n hµng níc ngoµi ®Ó cho vay l¹i trong níc. C¸c NHTM ViÖt Nam hiÖn cã quan hÖ ®¹i lý vµ quan hÖ thanh to¸n réng r·i víi c¸c Ng©n hµng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi nªn nghiÖp vô nµy tiÕn hµnh còng kh¸ thuËn lîi. L·i suÊt vay ®îc ¸p dông theo l·i suÊt trªn thÞ trêng tiÒn tÖ thÕ giíi. Tuy nhiªn, khi vay th× c¸c NHTM ViÖt Nam ph¶i chÊp hµnh mét h¹n møc tÝn dông do níc ngoµi quy ®Þnh. H¹n møc nµy ph¶i ®îc ChÝnh phñ hoÆc NHNN ViÖt Nam b¶o l·nh. Theo NghÞ ®Þnh 90/CP, th× møc b¶o l·nh vay vèn níc ngoµi cho mét tæ chøc tÝn dông kh«ng qu¸ 6 lÇn vèn tù cã cña tæ chøc ®ã. Nhng h¹n møc trªn ph¶i trõ ®i sè nî tríc cha tr¶ ®Õn thêi ®iÓm ®Õn thêi ®iÓm vay míi. Nh vËy muèn tËn dông h¹n møc tÝn dông cña níc ngoµi, c¸c NHTM ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn tèt kh©u hoµn tr¶. 20