Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tìm hiểu sự nhận thức và phòng bệnh cúm gia cầm (h5n1 ) của người dân xã hương s...

Tài liệu Tìm hiểu sự nhận thức và phòng bệnh cúm gia cầm (h5n1 ) của người dân xã hương sơ, thành phố huế

.PDF
47
141
132

Mô tả:

MỤC LỤC Trang ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1.Định nghĩa 3 3 1.2. Vài nét lịch sử bệnh cúm gia cầm 3 1.3. Tình hình bệnh cúm H5N1 trên thế giới và Việt Nam 1.3.1. Tình hình H5N1 trên thế giới 4 1.3.2. Tình hình nhiễm H5N1 ở Việt Nam 5 1.4. Tính chất virus học và khả năng gây bệnh 1.4.1. Một số đặc điểm virus học 4 6 6 1.4.2. Tính chất gây bệnh 6 1.5. Bệnh cúm gia cầm làm cho con người lo lắng hiện nay? 1.5.1. Khả năng hình thành một biến thể cúm người 7 7 1.5.2. Con đường hình thành biến thể virus cúm người từ H5N1 8 1.6. Các biện pháp phòng và điều trị hiện nay 1.6.1. Các biện pháp phòng 9 9 1.6.1.1. Các biện pháp phòng chung 10 1.6.2. Biện pháp điều trị 14 Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2. 1. Địa bàn và đối tượng nghiên cứu 15 2.1.1. Địa bàn nghiên cứu 2.1.2. Đối tượng 15 17 2.2. Phương pháp nghiên cứu 17 2.2.1. Thiết kế bản câu hỏi điều tra 17 2.2.2. Tiến hành điều tra nghiên cứu 18 2.2.3. Thống kê - xử lý số liệu 18 15 Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 19 Chƣơng 4: BÀN LUẬN 32 4.1. Kiến thức về nguyên nhân - đường lây truyền và nguy cơ mắc cúm gia cầm 32 4.1.1. Về nguyên nhân 32 4.1.2. Đường lây truyền 33 4.1.3. Các yếu tố nguy cơ 34 4.1.4. Khả năng lây từ người sang người 35 4.2. Kiến thức về hậu quả và mức độ nguy hiểm của bệnh 35 4.3. Kiến thức về phòng bệnh 36 4.3.1. Biện pháp tiêu huỷ gia cầm 37 4.3.2. Không tiếp xúc và ăn thịt gia cầm 37 4.3.3. Không chăn nuôi gia cầm 37 4.3.4. Mang khẩu trang khi tiếp xúc với gia cầm 4.3.5. Vắc xin phòng bệnh cho người 40 4.3.6. Được truyền thông về bệnh KẾT LUẬN 41 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 40 39 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Cúm A H5N1 là một bệnh nhiễm trùng virus ở động vật, các loài chim nƣớc nhƣ vịt, ngỗng, ngan hay các loài chim trời, bệnh do virus H5N1 ở các loài chim này rất thay đổi từ gây chết cho động vật đến tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn không có triệu chứng. Những năm gần đây bệnh cúm H5N1 xảy ra ở ngƣời tại nhiều nƣớc ở châu Á. Bệnh cúm H5N1 ở ngƣời xuất hiện đầu tiên đƣợc xác định từ tháng 5 đến tháng 12 năm 1997 tại Hồng Kông. Vụ dịch cúm H5N1 ở ngƣời xảy ra tại Hồng Kông 1997 làm 18 ngƣời mắc và 6 ngƣời tử vong. Đây là một hồi chuông báo động về một loạt bệnh nguy hiểm lây từ động vật sang ngƣời sáu năm sau dịch bệnh cúm gà H5N1 đã thực sự xảy ra ở một số quốc gia và lan rộng trên 13 nƣớc Châu Á. Ở Việt Nam bệnh cúm H5N1 ở ngƣời đƣợc phát hiện tháng 12/2003 [8], [11], [12], [13], [14] Hiện nay dịch cúm A H5N1 ở gia cầm vẫn tiếp tục xảy ra thành dịch ở nhiều nƣớc châu Á, dịch lan nhanh ở gia cầm do chim di trú bị nhiễm virus, nhiều trƣờng hợp H5N1 ở ngƣời tiếp tục đƣợc thông báo ở Thái Lan và Indonesia. Sự lƣu hành liên tục của dịch cúm H5N1 ở gia cầm và xuất hiện thỉnh thoảng các trƣờng hợp bệnh ở ngƣời luôn luôn đặt ra một mối hiểm hoạ khó lƣờng cho con ngƣời khi có một sự chuyển đổi virus cúm H5N1 trở thành một virus cúm mới của ngƣời với độc lực cao hơn nhiều các virus cúm ngƣời đã biết trƣớc đây. Một khi sự chuyển đổi của virus cúm H5N1 thành chủng cúm ngƣời xảy ra, nó không những gây chết cho hàng trăm ngƣời ở một số quốc gia nhƣ hiện nay có dịch cúm gia cầm. Dịch do virus cúm mới ở ngƣời sẽ có phạm vi toàn thế giới với số ngƣời bị bệnh khó có thể ƣớc lƣợng đƣợc và số tử vong dự đoán có thể đến hàng triệu ngƣời. [6] 2 Đứng trƣớc mối đe dọa báo trƣớc đó, trong những năm gần đây nhiều quốc gia và Tổ Chức Y tế thế giới, đặc biệt là các nƣớc nằm trong vùng bị ảnh hƣởng của dịch cúm gia cầm H5N1 đã tiến hành nhiều chƣơng trình có tính chất quốc gia và quốc tế nhằm kiểm soát bệnh cúm lƣu hành ở động vật và hạn chế sự lây lan của virus sang ngƣời ở Việt Nam chƣơng trình phòng chống dịch cúm gia cầm đƣợc tiến hành rộng khắp ở nhiều ngành và các tổ chức xã hội. [23] Sự nhận thức về mối nguy hại của bệnh đối với cá nhân và đối với cộng đồng sẽ giúp cho ngƣời dân có trách nhiệm hơn trong chăn nuôi gia cầm ở gia đình, và có các biện pháp để phòng ngừa bệnh với hiểm họa bệnh cúm gia cầm truyền cho ngƣời. Chúng tôi thực hiện đề tài: “Tìm hiểu sự nhận thức và phòng bệnh cúm gia cầm (H5N1 ) của người dân xã Hương Sơ, Thành phố Huế” nhằm mục đích: - Biết được tỷ lệ hiểu biết về nguyên nhân, đường lây và tính chất nguy hại của cúm (H5N1). - Biết được tỷ lệ hiểu biết về các biện pháp phòng bệnh của người dân về bệnh cúm gia cầm (H5N1). 3 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1.ĐỊNH NGHĨA Bệnh cúm gà hay dịch cúm gia cầm là 1 loại bệnh cúm do virus gây ra cho các loài gia cầm và có thể xâm nhiễm 1 số loài động vật có vú. [1] 1.2. VÀI NÉT LỊCH SỬ BỆNH CÚM GIA CẦM Virus cúm gia cầm đƣợc phát hiện lần đầu tiên tại Ý vào đầu thập niên 1900. Virus cúm gia cầm có tên Avian Influenza virus thuộc họ Orthomyxoviridae, nhóm A là tác nhân gây bệnh cúm ở ngƣời và động vật. [9], [20] Các phân type virus cúm A đƣợc ghi nhận gây ra dịch lớn hoặc đại dịch ở ngƣời trong lịch sử. H2N8 (Năm 1989-1990) H3N8 (Năm 1900-1903) H1N1 (Năm 1918-1919) H1N1 (Năm 1946-1947) H2N2 (Năm 1957-1958) H3N2 (Năm 1968-1969) H1N1 (Năm 1968-1969) H5N1 (Nguy cơ dịch nguy hiểm từ năm 1997) [6], [17] Và đặc biệt trong quá khứ virus cúm gia cầm gây nên 3 đại dịch làm chết rất nhiều ngƣời [22]. - Cúm Tây Ban Nha: (1918-1919) gây ra bởi virus cúm gia cầm H1N1 gây tổn thất nặng nề hầu hết các nƣớc trên thế giới và ƣớc tính khoảng 20-50 triệu ngƣời tử vong và số tử vong cao nhất ở ngƣời có độ tuổi khoẻ mạnh từ 25-35 tuổi. 4 - Cúm Châu Á: (1957-1958) Đại dịch gây ra bởi H2N2 có độc lực thấp hơn H1N1 gây đại dịch (1918-1919). Bên cạnh đó thế giới đã có sự chuẩn bị tốt hơn nên tỷ lệ tử vong thấp khoảng 1/2000 đến 1/10.000. Virus này gây tử vong chủ yếu cho trẻ sơ sinh và ngƣời già. - Cúm Hồng Kông: (1968-1969). Tháng 7/1969 cúm H3N2 xuất hiện gây bệnh cúm với hình thái lâm sàng tƣơng đối nhẹ có lẻ do cấu trúc gen tƣơng tự giữa virus H3N2 và H2N2 nên một số các quần thể dân cƣ đã có một phần kháng thể chống lại virus hoặc đề kháng với thể bệnh nặng. Tử vong chủ yếu của bệnh nhân trong vụ dịch này chủ yếu ngƣời già trên 65 tuổi. Cả 2 trận đại dịch cúm Châu Á và cúm Hồng Kông khiến 4,5 triệu ngƣời tử vong. Biến chứng H5N1 của virus cúm gà bắt đầu hoành hành từ năm 1997 và có nguy cơ bùng phát thành đại dịch đối với con ngƣời trong tƣơng lai. Cho đến thời điểm này, trên thế giới đã phát hiện cúm H5N1 ở 14 nƣớc. [1], [18], [19], [21] 1.3. TÌNH HÌNH BỆNH CÚM H5N1 TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 1.3.1. Tình hình H5N1 trên thế giới Hiện nay dịch cúm A H5N1 đã và đang xảy ra với gia cầm thuộc khu vực Châu Á và trên thế giới, dịch phát triển nhanh và khó kiểm soát vì nguồn lây lan còn do chim di cƣ mang mầm bệnh từ vùng này đến vùng khác và từ quốc gia này đến quốc gia khác và từ Châu lục này đến Châu lục khác. Đã phát hiện và có ngƣời nhiễm và tử vong với kết quả xét nghiệm đƣợc khẳng định và do virus cúm A H5N1. Dịch cúm A H5N1 bắt đầu từ năm 1997 ở gia cầm và sau đó gây nhiễm và tử vong cho ngƣời tại một số nƣớc Châu Á nhƣ: Việt Nam, Thái Lan, Indonexia, Trung quốc. [6] 1.3.2. Tình hình nhiễm H5N1 ở Việt Nam 5 Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới (WHO) dự đoán một đại dịch cúm gia cầm mới sẽ bùng phát tại tất cả các nƣớc, tấn công khoảng 2530% dân số thế giới và cƣớp đi sinh mạng hàng triệu ngƣời. WHO kêu gọi chính phủ các nƣớc phải chuẩn bị đối phó với 1 đại dịch cúm chắc chắn xuất hiện. Chính phủ các nƣớc cần tăng cƣờng biện pháp phòng ngừa để giảm thiệt hại về ngƣời và của. Cuối năm 2003 đầu năm 2004 tại bệnh viện nhi Trung Ƣơng bắt đầu xuất hiện những ca viêm phổi đặc biệt nặng không rõ nguyên căn và dẫn đến tử vong. Sau khi đã loại trừ sự quay trở lại của SARS các nhà nghiên cứu căn nguyên của bệnh lạ. Kết quả là sau 2 tháng chúng ta đã nhận diện đƣợc căn nguyên gây bệnh và virus cúm gia cầm A (H5N1) lần đầu tiên phát hiện ở Việt Nam kể từ sau vụ dịch tại Hồng Kông năm 1997. Sau khi các ca bệnh tại Hà Nam đƣợc phát hiện bằng chẩn đoán xác định tại phòng thí nghiệm từ tháng 12/2003 ngành y tế dự phòng đã tăng cƣờng tiến hành công tác giám sát các ca bệnh viêm đƣờng hô hấp có biểu hiện lâm sàng nghi ngờ do virus và tiền sử liên quan tiếp xúc với gia cầm, đặc biệt gia cầm ốm, chết. Các trƣờng hợp nghi ngờ nói trên đều đƣợc nhập viện tại bệnh viện Trung Ƣơng ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh để lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm xác định căn nguyên virus gây bệnh. Các kỹ thuật chẩn đoán cúm A (H5N1) đƣợc áp dụng bao gồm test nhanh, phản ứng ức chế ngƣng kết hồng cầu, kỹ thuật trung hòa Elisa, PCR và phân lập virus...[6] 1.4. TÍNH CHẤT VIRUS HỌC VÀ KHẢ NĂNG GÂY BỆNH 1.4.1. Một số đặc điểm virus học Virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae gồm 3 type: A, B, C trong đó type A đƣợc phân chia thành những thứ type dựa trên kháng nguyên bề mặt. Tới năm 2005 đã xác định đƣợc 16 thứ type HA, 9 thứ type NA. Sự kết hợp giữa HA và NA sẽ tạo ra nhiều thứ type H5N1 chỉ thƣờng gây bệnh trên 6 gia cầm, 3 type cúm có hình thái tƣơng tự nhau có kích thƣớc khoảng 80120mm nhân chứa 8 đoạn ARN rời nhau có chức năng sao chép, tổng hợp các thành phần của virus (nhƣ ARN vỏ, kháng nguyên ) vì gen của virus gồm 8 đoạn nên khả năng gen tái hợp lại rất cao và tiếp theo là lớp vỏ protein cơ bản (Matrix Protein M) có thể cố định vỏ lipit. Virus cúm có 4 loại kháng nguyên chính, tuy nhiên kể từ vụ dịch 1874 đến nay chỉ có H1, H2, H3 cũng nhƣ N1 và N2 thuộc virus cúm type A đƣợc ghi nhận gây thành dịch ở ngƣời.. [1]. 1.4.2. Tính chất gây bệnh Gây bệnh cúm gia cầm (Avian influenza thƣờng đƣợc gọi là cúm gà) là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gia cầm, lây lan rất nhanh, tỷ lệ chết cao (100% số gà bị bệnh ) và nó lây nhiễm cho nhiều loại gia cầm và chim trời, có thể lây cho lợn, ngựa, hải cẩu, cá voi và con ngƣời. Virus cúm gia cầm lây truyền qua không khí và phân gia cầm, nhiều trƣờng hợp bệnh H5N1 ở ngƣời trong những năm gần đây có liên hệ đến tiếp xúc với gia cầm có dịch. [21], [28], [29]. Truyền bệnh từ ngƣời sang ngƣời hiện nay chƣa có nhiều bằng chứng thuyết phục để khẳng định có sự lây truyền này, một số trƣờng hợp cúm H5N1 vào viện có nhiều ngƣời trong gia đình bị bệnh, tuy nhiên khả năng truyền từ ngƣời sang ngƣời hiện chƣa đƣợc chứng minh. Thời kỳ ủ bệnh 3 - 5 ngày. Triệu chứng mắc bệnh ở động vật rất thay đổi từ không có triệu chứng cho đến gây chết, hiện xuất hiện một số biến thể virus có độc lực cao ở động vật, có thể gây chết ở gia cầm 100% động vật bị nhiễm virus. 1.5. BỆNH CÚM GIA CẦM LÀM CHO CON NGƢỜI LO LẮNG HIỆN NAY? 1.5.1. Khả năng hình thành một biến thể cúm ngƣời 7 Sự xuất hiện biến thể virus mới là tính chất rất thƣờng xảy ra với virus cúm A, sự thay đổi làm hình thành một biến chủng virus mới và gây nên dịch bệnh rất khó kiểm soát bằng vắc xin. Điều đáng ngại hiện nay là khả năng virus cúm H5N1 có thể tạo nên một biến thể thích nghi hơn ở ngƣời, biến thể này mang tính chất gây bệnh nặng của H5N1 hiện nay và có khả năng gây lây lan rất mạnh ở ngƣời. Điều này rất có thể sẽ xảy ra trong những năm tới nếu tình trạng dịch bệnh gia cầm vẫn hoành hành ở nhiều vùng nhƣ hiện nay. [10], [28] Về phƣơng diện sinh học, các virus cúm ở gia cầm có tính chất xâm nhiễm mạnh với tế bào biểu mô ở đƣờng tiêu hoá, hô hấp của các loài chim nƣớc, và gia cầm nhƣ vịt, ngan, ngỗng, gà.... Ở trên tế bào biểu mô đƣờng tiêu hoá của gia cầm có cấu trúc sialic acid đặc trƣng theo kiểu liên kết SA(2,3 Gal, các virus cúm gia cầm kể cả H5N1 ƣa thích cấu trúc này để bám vào, xâm nhập và nhân lên ở đƣờng hô hấp, tiêu hoá của loài gia cầm. Trái lại biểu mô hô hấp ngƣời cũng có cấu trúc sialic acid nhƣng theo kiểu liên kết SA(2,6 Gal, các virus cúm của ngƣời thì bám vào cấu trúc này để đi vào tế bào, nhân lên và gây đƣợc bệnh cúm ở ngƣời. Virus cúm gia cầm do vậy khó để bám và gây bệnh cho ngƣời, cũng tƣơng tự virus cúm ngƣời thì khó để bám vào biểu mô của gia cầm. Trở ngại về phƣơng diện sinh vật học này đƣợc gọi là “rào cản của loài”. Khi hình thành biến thể virus mới từ H5N1 nhƣ nêu ở trên lúc đó virus mới này sẽ vƣợt qua đƣợc rào cản loài này. 1.5.2. Con đƣờng hình thành biến thể virus cúm ngƣời từ H5N1 Các vụ dịch cúm ở ngƣời trong quá khứ 1918 có tiến hoá từ virus cúm gia cầm do đột biến gen qua nhiều bƣớc, trong lúc các virus cúm ngƣời gây dịch những năm 1957 và 1968 cũng do biến đổi từ virus gia cầm bằng phƣơng thức tổ hợp gen. 8 Các nhà khoa học xem động vật nuôi (lợn) nhƣ là một động vật trung gian để tạo ra một biến thể virus cúm mới của ngƣời theo kiểu tổ hợp gen, và đây là một khả năng có thể đối với virus cúm H5N1. Ở lợn, biểu mô đƣờng hô hấp có chứa SA với cả hai kiểu liên kết đặc trƣng nêu trên, có nghĩa là vừa có cả SA(2,3 Gal và cả SA(2,6 Gal. Do vậy lợn có thể bị nhiễm virus cúm gia cầm và có thể bị nhiễm cúm của ngƣời, khả năng tạo ra một virus mới khi lợn bị nhiễm cả virus gia cầm và virus cúm ngƣời, virus mới sẽ mang gen với hai tính chất là virus cúm ngƣời ( SA(2,6 Gal từ virus cúm ngƣời) và độc lực cao ( độc lực cao từ H5N1). Một con đƣờng chuyển đổi khác là các gia cầm sống trên cạn nhƣ gà, chim có thể là vật chủ trung gian để tạo ra một biến thể virus cúm ngƣời từ virus H5N1. 1.6. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ HIỆN NAY 1.6.1. Các biện pháp phòng Đối với cộng đồng thực hiện 4 biện pháp chính. * Vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống - Rửa tay bằng xà phòng và nƣớc sạch trƣớc khi ăn trƣớc khi chế biến thức ăn, sau khi tiếp xúc với gia cầm, sau khi đi vệ sinh. - Đảm bảo vệ sinh cá nhân hàng ngày. - Không sử dụng thịt và các sản phẩm từ súc vật mắc bệnh. - Chỉ ăn thịt, sản phẩm từ gia cầm, thuỷ cầm có nguồn gốc, đƣợc kiểm dịch, nấu chín kỷ mới ăn. - Không ăn tiết canh, đặc biệt tiết canh gia cầm, thuỷ cầm. - Sử dụng các thuốc sát khuẩn đƣờng mũi họng hàng ngày. * Hạn chế tiếp xúc ngƣời bệnh. - Hạn chế tiếp xúc ngƣời bệnh, súc vật mắc bệnh. 9 - Khi cần tiếp xúc với ngƣời bệnh, súc vật mắc bệnh phải đeo khẩu trang y tế, đeo kính, mủ, áo, ủng, găng tay, rửa tay bằng xà phòng hoặc sát khuẩn trƣớc và sau khi tiếp xúc. - Những ngƣời mắc bệnh mãn tính, có nguy cơ biến chứng cúm, tránh tiếp xúc với ngƣời bệnh. * Biện pháp tăng cƣờng sức khoẻ và khả năng phòng bệnh. - Tăng cƣờng sức khoẻ bằng cách ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý và rèn luyện thân thể. - Những ngƣời thƣờng xuyên tiếp xúc với nguồn bệnh làm việc ở những nơi có dịch cúm trên súc vật cần thực hiện các biện pháp dự phòng cá nhân nhƣ phòng dịch SARS * Khi có biểu hiện về đƣờng hô hấp cấp, sốt cao >380C, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, đau họng, ho, cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời. [4], [5], [7] 1.6.1.1. Các biện pháp phòng chung * Biện pháp xã hội Biện pháp xã hội bao gồm: Chƣơng trình quốc tế và quốc gia nhƣ giáo dục chăn nuôi: ( Chƣơng trình quốc tế: - Tổ chức y tế thế giới (WHO) và tổ chức thú y thế giới (OIE) vừa xây dựng chiến lƣợc mang tính toàn cầu nhằm ngăn chặn cúm gia cầm A (H5N1) . Phải tiến hành đại dịch trong đó đề cập đến sự truyền bệnh virus. - WHO khuyến cáo tất cả những ngƣời có nguy cơ tiếp xúc cao hoặc làm việc các trại chăn nuôi có dịch hay có nguy cơ bùng phát dịch cần mặc quần áo bảo hộ, đeo găng tay cao su, khẩu trang y tế, kính bảo hộ, ủng cao su và có thể uống thuốc kháng virus, những biện pháp này đặc biệt quan trọng 10 trong các cuộc điều tra thú y hay công tác tiêu huỷ khẩn cấp gia cầm trong diện rộng. - WHO khuyến cáo chính phủ các nƣớc cần thúc đẩy sự phối hợp giữa ngành y tế và thú y vì virus gây cúm ở đây rất có thể vƣợt qua đƣợc ranh giới giữa các loài không chỉ tấn công cả con ngƣời. - WHO cũng thúc dục các quốc gia chia sẻ mẫu bệnh phẩm và virus đƣợc phân lập từ bệnh nhân với mạng lƣới phòng thí nghiệm WHO trên toàn thế giới để có kết quả phân tích nhanh chóng, đồng thời chỉ dẫn biện pháp đồng thời chỉ dẫn biện pháp ( Chƣơng trình quốc gia ở Việt Nam: - Bộ chính trị đã ban hành chỉ thị về triển khai các biện pháp cấp bách ngăn chặn dịch cúm gia cầm và viêm phổi ở ngƣời do virus. - Tổ chức chỉ đạo ban chỉ đạo phòng chống đại dịch cúm từ Trung ƣơng đến địa phƣơng, đảm bảo và duy trì hoạt động về chuyên môn kỹ thuật, cũng nhƣ công tác y tế dự phòng. Thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch theo yêu cầu của cơ quan chuyên môn về y tế thú y và chỉ thị 53 -CT/TƢ ngày 28/10/2005 của ban bí thƣ trung ƣơng Đảng về việc triển khai các biện pháp cấp bách ngăn chặn dịch cúm gia cầm H5N1 và đại dịch cúm ở ngƣời. Tập trung chỉ đạo kiên quyết đồng bộ các biện pháp an toàn sinh học vệ sinh tiêu độc khử trùng tiêm phòng vắcxin và các biện pháp theo qui định của pháp luật tăng cƣờng công tác kiểm dịch, kiểm soát giết mổ kiểm tra vệ sinh thú y đối với gia súc, gia cầm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong nội thành, nội thị chỉ đƣợc buôn bán gia cầm sau khi đã giết mổ hoặc chế biến, nghiêm cấm buôn bán gia cầm tƣơi sống hoặc giết mổ gia cầm tại các chợ, các điểm không đúng theo qui định pháp luật về thú y. 11 Bên cạnh đó cần có các biện pháp giáo dục ngƣời dân cần có thêm kiến thức để chủ động bảo vệ đàn gia cầm của mình bằng: Không nhốt chung vịt với gia cầm khác. Luôn luôn thả gia cầm khu vực có hàng rào. Nhốt riêng gia cầm mới mua ít nhất 2 tuần. Chỉ mua gia cầm đã đƣợc kiểm dịch. Tiêm vắcxin cho gà vịt. Không để các phƣơng tiện vào khu vực chuồng trại. [2], [4], [25] * Biện pháp y tế - Giám sát dịch quốc tế: Tổ chức y tế thế giới ( WHO ) dự đoán một đại dịch gia cầm mới sẽ bùng phát tất cả các nƣớc. WHO kêu gọi các nƣớc chuẩn bị đối phó với đại dịch, vấn đề bây giờ không phải là khi nào nó xảy ra mà là con ngƣời đối phó thế nào. Chính phủ các nƣớc cần tăng cƣờng biện pháp phòng ngừa để giảm tối thiểu thiệt hại, ngoài việc sản xuất vắc xin cần tăng cƣờng các biện pháp giám sát, tổ chức y tế cũng cho rằng các nƣớc cần xây dựng kế hoạch hành động khẩn cấp trong trƣờng hợp đại dịch xảy ra chẳng hạn nhƣ kiểm tra nghiêm ngặt tại các sân bay, áp dụng rộng rãi các qui định vệ sinh dịch tễ và cách ly chặc chẽ. [3] - Giám sát quốc gia: Tiến hành giám sát thƣờng xuyên các trƣờng hợp viêm đƣờng hô hấp cấp tính và hội chứng cúm tại địa phƣơng theo đúng nghĩa hệ thống giám sát 24 bệnh truyền nhiễm do bộ y tế ban hành. - Giám sát trọng điểm: Là các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao nhƣ khu vực đang có dịch cúm gia cầm hoành hành, các ổ dịch củ. Đối tƣợng cần quan tâm là nhân viên y tế, nhân viên thú y, những ngƣời có liên quan đến giết mổ, chăn nuôi, vận chuyển, chế biến gia cầm... 12 - Giám sát phát hiện và cách ly ngoài cộng đồng: Tổ chức giám sát phát hiện và cách ly ngoài cộng đồng đặc biệt có ý nghĩa cho việc hạn chế lây lan Giám sát các ca bệnh dựa trên cơ sở của việc giám sát các trƣờng hợp viêm đƣờng hô hấp thông thƣờng, phát hiện sớm các ca bệnh dựa vào tiêu chuẩn chẩn đoán điển hình tại phác đồ điều trị do bộ y tế ban hành. Phòng tiếp xúc với gia cầm: Nuôi gia cầm trong chuồng hoặc khu vực có hàng rào, nhốt riêng các loại gia cầm, cách ly ngay những con ốm khỏi những con khoẻ mạnh. Rữa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với gia cầm, vào khu vực chuồng trại phải rửa sạch giày dép bằng xà phòng hoặc đi dép sạch riêng khi vào cổng, tiêm phòng vắc xin cho gia cầm. Các biện pháp kỹ thuật vắc xin: Cùng với sự nghiên cứu vắc xin trên toàn thế giới, viện vắc xin Nha Trang đã hợp tác với viện Công Nghệ Sinh Học nghiên cứu sản xuất vắc xin Cúm A H5N1 bằng phƣơng pháp nuôi cấy trên phôi gà và sử dụng chủng NIBRG-14 do viện quốc gia tiêu chuẩn kiểm định sinh học NIBSC Vƣơng Quốc Anh cung cấp NIBRG-14 là chủng virus đƣợc tái tổ hợp bằng kỹ thuật di truyền ngƣợc từ 2 chủng A Việt Nam 1994/2004 (H5N1) và A/ PR/ 834 H1N1 và đƣợc tổ chức y tế thế giới cho phép sử dụng làm vắc xin. [15], [16], [26] 1.6.2. Biện pháp điều trị - Phát hiện sớm bệnh nhân và tổ chức cách ly để điều trị. - Sử dụng thuốc điều trị cúm đặc hiệu. - Theo dõi sát trình trạng suy hô hấp, choáng để kịp thời điều trị hỗ trợ. - Điều trị triệu chứng sốt, đau cơ, bộ nhiễm. - Nâng cao thể trạng. [27]. 13 14 Chƣơng 2 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2. 1. ĐỊA BÀN VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU 2.1.1. Địa bàn nghiên cứu Địa bàn nghiên cứu là xã Hƣơng sơ thành phố Huế, xã nằm về phía bắc thành phố Huế, cách trung tâm thành phố khoảng 3km. Một phần xã nằm sát đƣờng Quốc lộ I từ Huế - Quảng trị, vị trí của xã có thể định vị nhƣ dƣới đây Phía Đông giáp xã Hƣơng vinh Phía Tây giáp Hƣơng Long Phía Bắc giáp Hƣơng toàn về phía đông và Hƣơng Chữ về phía tây. Nam là sông Bạch Yến đến các phƣờng Phú Bình, Thuận Lộc và Tây Lộc. Xã bao gồm 10 thôn, có 3055 hộ. Chúng tôi chọn ngẫu nhiên 3 thôn: Đốc sơ 394 hộ An Đức 318 hộ An Vân 440 hộ. Tổng sô úhộ của 3 thôn là 1152 Do thời gian nghiên cứu có hạn nên chúng tôi chỉ điều tra ngẫu nhiên 300 đối tƣợng. 15 Địa bàn nhƣ hình dƣới Địa bàn xã Hƣơng Sơ (Vùng 1) và các vùng ranh giới Cấu trúc dân của vùng này gần đây có nhiều thay đổi do sự sát nhập xã này vào thành phố Huế. Khu vực dân sống sát đƣờng quốc lộ IA và vùng dân chạy dọc sông Bạch Yến về phía bắc phần lớn nghề buôn bán chiếm 1/3, vùng 16 dân gần xã Hƣơng Vinh và Hƣơng Toàn phần lớn làm ruộng chiếm 2/3 dân toàn xã. 2.1.2. Đối tƣợng - Đối tƣợng nghiên cứu là ngƣời lớn, tuổi từ 18 đến 70 thuộc xã Hƣơng Sơ thành phố Huế. - Đối tƣợng không đƣa vào nghiên cứu là: + Những ngƣời già trên 70 tuổi. + Những ngƣời nghi ngờ chậm phát triển trí tuệ. 2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu Nghiên cứu điều tra cắt ngang 2.2.1. Thiết kế bản câu hỏi điều tra Chúng tôi thiết kế bản điều tra bao gồm các thông tin về nhân khẩu học và các nội dung cần điều tra kiến thức tổng quát về bệnh cúm gia cầm H5N1: Nguyên nhân gây bệnh Đƣờng lây truyền Các yếu tố nguy cơ Hậu quả của bệnh Các kiến thức về phòng bệnh Nguồn thông tin 2.2.2. Tiến hành điều tra nghiên cứu Các bƣớc tiến hành trình tự nhƣ sau: Liên hệ với trạm y tế Hƣơng sơ và chính quyền địa phƣơng để tiến hành nghiên cứu Thực hiện nghiên cứu theo phƣơng pháp phỏng vấn trực tiếp Thời gian tiến hành từ 15-3-2007 đến 20-4-2007 2.2.3. Thống kê - xử lý số liệu 17 Nội dung của bảng phỏng vấn đƣợc nhập vào máy tính và xử lý với chƣng trình EPI-Info 6.04d (CDCP, Hoa Kỳ). Các chỉ số đƣợc tính theo số đếm và tính tỷ lệ phần trăm. Trình bày kết quả bằng bảng các dữ liệu theo trình độ văn hoá. Trình bày kết quả bằng bảng các dữ liệu theo tuổi. Trình bày kết quả bằng bảng các dữ liệu theo giới. Trình bày kết quả bằng bảng các dữ liệu theo nghề nghiệp. Một số quy ƣớc dùng trong xử lý số liệu Nghề nghiệp - Cán bộ: những ngƣời làm việc trong các cơ quan nhà nƣớc hoặc các công ty tƣ nhân có hƣởng lƣơng, bao gồm cả công nhân. - Ở nhà: Bao gồm những ngƣời làm công việc nội trợ. - Các nghề khác: gồm những ngƣời làm thợ mộc, nề, thợ may, đạp xe thồ... 18 Chƣơng 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Khảo sát nhận thức về bệnh cúm gia cầm H5N1 và kiến thức phòng bệnh ở ngƣời dân xã Hƣơng Sơ thành phố Huế, kết quả chúng tôi trình bày ở các bảng sau Bảng 3.1. Tình hình tổng quát về đối tƣợng nghiên cứu Số lƣợng % Giới Nam 114 38 Nữ 186 62 47 15,7  30 Tuổi 31- 40 90 30,0 41- 50 87 29,0 > 50 76 25,3 Cấp I 126 42,0 Văn Hoá CấpII 101 33,7 ( Cấp III 73 24,3 CBCNV 41 13,7 Nghề Làm ruộng 65 21,7 nghiệp Buôn bán 90 30,0 Các nghề khác 51 17,0 Ở nhà 53 17,7 Tổng số điều tra 300 Điều tra thực hiện trên 300 đối tƣợng ngƣời lớn tuổi từ 18 đến 70 - Trong đó có 114 nam và 186 nữ. - Trình độ cấp I 126 cấp II 101 và cấp III và trên 73. - Tỷ lệ ngành nghề đƣợc phân bố nhƣ bảng trên
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan