Tài liệu Tìm hiểu công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế tại phường Tân Lập, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM --------------------- LỤC TUYẾT NHI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Tên đề tài: TÌM HIỂU CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẠI PHƯỜNG TÂN LẬP, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN Hệ đào tạo : Chính quy Định hướng đề tài : Hướng ứng dụng Chuyên ngành : Kinh tế nông nghiệp Khoa : Kinh tế và PTNT Khóa học : 2013 - 2017 Thái Nguyên- năm 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM --------------------- LỤC TUYẾT NHI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Tên đề tài: TÌM HIỂU CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẠI PHƯỜNG TÂN LẬP, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN Hệ đào tạo : Chính quy Định hướng đề tài : Hướng ứng dụng Chuyên ngành : Kinh tế nông nghiệp Khoa : Kinh tế và PTNT Khóa học : 2013 - 2017 Giảng viên hướng dẫn : ThS. Hồ Lương Xinh Cán bộ cơ sở hướng dẫn : Nguyễn Ngọc Đức Thái Nguyên- năm 2017 i LỜI CẢM ƠN Được sự đồng ý và tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn và cô giáo hướng dẫn ThS. Hồ Lương Xinh tôi đã tiến hành thực hiện khóa luận tốt nghiệp: “Tìm hiểu công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế tại phường Tân Lập, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên”. Để hoàn thành được khóa luận này, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo đã tận tình hướng dẫn, giảng dạy trong suốt quá trình nghiên cứu và rèn luyện tại trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên. Xin chân thành cảm ơn cô giáo hướng dẫn ThS. Hồ Lương Xinh đã tận tình, chu đáo, hướng dẫn tôi thực hiện khóa luận này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Đảng ủy – HĐND – UBND và các đoàn thể trong phường Tân Lập đã quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ để tôi có thể hoàn thành tốt kỳ thực tập tốt nghiệp trong thời gian tôi thực tập tại cơ quan. Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh nhất, nhưng do lần đầu mới làm quen với công tác nghiên cứu khoa học, tiếp cận với thực tế sản xuất cũng như những hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm nên không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định mà bản thân chưa nhận thấy được. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của thầy, cô giáo và các bạn để khóa luận được hoàn chỉnh hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 30 tháng 05 năm 2017 Sinh viên Lục Tuyết Nhi ii DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Hiện trạng sử dụng đất giai đoạn 2014 – 2016 ....................................... 15 Bảng 3.2. Cơ cấu các ngành kinh tế giai đoạn 2014 - 2016 .................................... 17 Bảng 3.3. Cơ cấu kinh tế ngành nông nghiệp giai đoạn 2014 - 2016 ...................... 19 Bảng 3.4: Dân số theo độ tuổi. ............................................................................... 23 Bảng 3.5: Tình hình thực hiện kế hoạch của các chỉ tiêu giai đoạn 2014-2016 ....... 30 Bảng 3.6 : Tốc độ phát triển của các chỉ tiêu giai đoạn 2014 - 2016....................... 32 iii DANH MỤC HÌNH Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức phường Tân Lập .............................................................. 27 Hình 3.2. Tổng quan các công việc trong lập kế hoạch .......................................... 36 Hình 3.3. Mô tả các bước xây dựng kế hoạch phát triển KT-XH cấp phường hàng năm .. 37 iv DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT Viết tẳt STT Nguyên nghĩa 1 UBND Ủy ban nhân dân 2 KTXH Kinh tế xã hội 3 KHPT KT-XH Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 4 CT-TTg Chỉ thị - Thủ tướng 5 CT-UBND Chỉ thị - Ủy ban nhân dân 6 QĐ-TTg Quyết định - Thủ tướng 7 HĐND Hội đồng nhân dân 8 THCS Trung học cơ sở 9 KT Kinh tế 10 TP Thành phố 11 MTTQ Mặt trận tổ quốc 12 TDTT Thể dục thể thao 13 KH Kế hoạch 14 PTKTXH Phát triển kinh tế xã hội 15 TNCS Thanh niên cộng sản 16 UB MTTQ Ủy ban Mặt trận tổ quốc 17 TCKH Tài chính kế hoạch 18 GTSX Giá trị sản xuất 19 CBCC Cán bộ công chức v MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ..........................................................................................................i DANH MỤC BẢNG ...............................................................................................ii DANH MỤC HÌNH .............................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ....................................................... iv MỤC LỤC .............................................................................................................. v Phần 1: MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu, yêu cầu ............................................................................................. 2 1.2.1. Mục tiêu ........................................................................................................ 2 1.2.2. Yêu cầu.......................................................................................................... 3 1.3. Nội dung và phương pháp thực hiện ................................................................. 4 1.3.1. Nội dung thực tập .......................................................................................... 4 1.3.2. Phương pháp thực hiện .................................................................................. 5 1.4. Thời gian, địa điểm thực tập ............................................................................. 5 Phần 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ................................................................ 6 2.1. Cơ sở lý luận .................................................................................................... 6 2.1.1. Một số khái niệm ........................................................................................... 6 2.1.2. Các văn bản pháp lý liên quan đến nội dung thực tập ................................... 10 2.2. Cơ sở thực tiễn................................................................................................ 10 2.2.1. Công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam ................... 10 2.2.2. Công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp phường ....................... 11 Phần 3: KẾT QUẢ THỰC TẬP ......................................................................... 13 3.1. Khái quát về cơ sở thực tập ............................................................................. 13 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ....................................................................................... 13 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................................. 17 3.1.3. Những thành tựu đã đạt được của cơ sở năm 2016 ...................................... 24 3.1.4. Những thuận lợi và khó khăn liên quan đến nội dung thực tập ..................... 25 3.2. Kết quả thực tập.............................................................................................. 26 vi 3.2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức phường Tân Lập........................................................ 27 3.2.2. Kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế giai đoạn 2014–2016 ............ 29 3.2.3. Tìm hiểu công tác lập kế hoạch của phường Tân Lập................................... 34 3.2.4. Mô tả các công việc sinh viên đã tham gia trong thời gian thực tập .............. 48 3.2.5. Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tế ........................................................... 50 3.2.6. Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác lập kế hoạch ..................................... 52 Phần 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................... 54 4.1. Kết luận .......................................................................................................... 54 4.2. Kiến nghị ........................................................................................................ 55 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 57 PHỤ LỤC 1 Phần 1 MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Lập kế hoạch có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, nhất là trong công tác phát triển kinh tế, xã hội. Lập kế hoạch nhằm mục đích xác định mục tiêu cần phải đạt được là cái gì ? Phương tiện để đạt được các mục tiêu đó như thế nào ? Tức là, lập kế hoạch bao gồm việc xác định rõ các mục tiêu cần đạt được, xây dựng một chiến lược tổng thể để đạt được các mục tiêu đã đặt ra, và việc triển khai một hệ thống các kế hoạch để thống nhất và phối hợp các hoạt động. Xét trong phạm vi một quốc gia thì kế hoạch là một trong những công cụ điều tiết chủ yếu của Nhà nước, là kim chỉ nam dẫn đường và là cơ sở thúc đẩy các hoạt động để đạt được mục tiêu đề ra giúp đất nước ngày càng phát triển. Lập kế hoạch cho biết phương hướng hoạt động trong tương lai, làm giảm sự tác động của những thay đổi từ môi trường, tránh được sự lãng phí và dư thừa nguồn lực, và thiết lập nên những tiêu chuẩn thuận tiện cho công tác kiểm tra. Nếu không có kế hoạch thì nhà quản lý có thể không biết tổ chức, khai thác con người và các nguồn lực khác một cách có hiệu quả, sẽ rất khó đạt được mục tiêu của mình, họ không biết khi nào và ở đâu cần phải làm gì. Công tác lập kế hoạch cần đảm bảo sự tham gia dân chủ, công khai, minh bạch, đảm bảo tính khả thi và các nguồn lực để thực hiện, phát huy được nội lực của nhân dân trên cơ sở hỗ trợ của Nhà nước và các nguồn lực xã hội khác, kết hợp giữa phát triển kinh tế với giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội, an ninh - quốc phòng và phát triển bền vững. Không chỉ một quốc gia hay một tỉnh thành mới phải lập kế hoạch mà một xã, phường cũng cần phải lập kế hoạch. Kế hoạch giúp xã, phường xác định những mục tiêu, phương hướng và thời gian cần hoàn thành kế hoạch để hoạt động một cách có hiệu quả. Kế hoạch cấp xã, phường cần phù hợp với định hướng phát triển 2 kinh tế - xã hội của huyện, thành phố, thị xã và các kế hoạch phát triển khác của Nhà nước. Đối với mỗi cá nhân chúng ta cũng vậy, nếu chúng ta không biết tự lập kế hoạch cho bản thân mình thì chúng ta không thể xác định được rõ mục tiêu của chúng ta cần phải đạt tới là gì ? Với năng lực của mình thì chúng ta cần phải làm gì để đạt được mục tiêu đó ? Không có kế hoạch chúng ta sẽ không có những thời gian biểu cho các hoạt động của mình, không có được sự nỗ lực và cố gắng hết mình để đạt được mục tiêu. Vì thế mà chúng ta cứ để thời gian trôi đi một cách vô ích và hành động một cách thụ động trước sự thay đổi của môi trường xung quanh ta. Vì vậy mà việc đạt được mục tiêu của mỗi cá nhân ta sẽ là không cao, thậm chí còn không thể đạt được mục tiêu mà mình mong muốn. Tân Lập là một phường có kinh tế khá phát triển, trong tất cả các lĩnh vực thì kinh tế luôn được phường quan tâm hàng đầu, tất cả mọi mặt từ thương mại dịch vụ, sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp đến sản xuất nông nghiệp. Muốn phát triển hơn nữa thì phường cần lập ra những kế hoạch cụ thể, phù hợp với nguồn lực, tiềm năng và nhu cầu của người dân, có như vậy Tân Lập mới ngày càng phát triển. Vậy một câu hỏi đặt ra ở đây là: Hiện nay công tác lập kế hoạch phát triển của phường đang hoạt động như thế nào, đã phát huy được hết thế mạnh và tận dụng tối đa các nguồn lực sẵn có hay chưa, có giải pháp nào giúp công tác lập kế hoạch trở nên hoàn thiện ? Xuất phát từ thực tiễn trên tôi đã chọn phường Tân Lập, thành phố Thái Nguyên để thực hiện đề tài theo hướng ứng dụng “Tìm hiểu công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế tại phường Tân Lập, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên” để từ đó có những những giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề khó khăn và đưa ra cái nhìn chính xác và cụ thể hơn về công tác lập kế hoạch của phường. 1.2. Mục tiêu, yêu cầu 1.2.1. Mục tiêu 1.2.1.1. Mục tiêu chung Tìm hiểu công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường Tân Lập, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên. 3 1.2.1.2. Mục tiêu cụ thể - Tìm hiểu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn về lập kế hoạch. - Tìm hiểu điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của phường Tân Lập. - Đánh giá thực trạng công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường Tân Lập trong giai đoạn 2014 - 2016. - Đưa ra giải pháp nhằm nâng cao công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường. - Tham gia thực hiện các công việc của phường cùng các cán bộ. 1.2.2. Yêu cầu 1.2.3.1. Về chuyên môn nghiệp vụ: - Tìm hiểu công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường Tân Lập. - Tìm hiểu mức độ thực hiện kế hoạch và hoàn thành kế hoạch đã đặt ra của phường Tân Lập. - Đề xuất các giải pháp để hoàn thiện công tác lập kế hoạch của phường Tân Lập. 1.2.3.2. Về thái độ, kỹ năng làm việc: a) Về thái độ - Phải có tinh thần và thái độ làm việc nghiêm túc, phải làm việc theo kế hoạch đã được quy định trong thời gian thực tập. - Chấp hành nghiêm túc nội quy và kỷ luật tại đơn vị thực tập. - Có tinh thần trách nhiệm cao khi nhận công việc được giao, làm đến nơi đến chốn, chính xác, kịp thời do đơn vị thực tập phân công. - Không tự ý nghỉ, không tự ý rời bỏ vị trí thực tập. b) Về kỹ năng làm việc - Chủ động ghi chép về những nội dung đã thực tập tại đơn vị và chuẩn bị số liệu để viết báo cáo thực tập. - Tham gia đầy đủ, tích cực các hoạt động và phong trào tại đơn vị thực tập. 4 1.2.3.3. Yêu cầu về kỷ luật: - Chấp hành phân công của khoa, quy chế thực tập của trường và các nội quy, quy định của nơi thực tập. - Đến cơ sở thực tập làm việc và hoạt động như một CBCC. - Đảm bảo thời gian thực tập theo quyết định. - Đảm bảo kỷ luật lao động, có trách nhiệm trong công việc được phân công. - Chịu sự chỉ đạo trực tiếp của người hướng dẫn tại nơi thực tập. - Luôn trung thực trong lời nói và hành động. 1.2.3.4. Yêu cầu về tác phong ứng xử: - Luôn giữ thái độ khiêm nhường, cầu thị. Thực tập ngoài trường không chỉ là để học tập chuyên môn mà còn là một dịp tốt để tập làm việc trong tập thể, đặc biệt trong lĩnh vực giao tiếp và xử thế. - Tạo mối quan hệ thân thiện với mọi người trong cơ quan nhưng không can thiệp vào những việc nội bộ của cơ quan thực tập. - Hòa nhã với các nhân viên tại nơi thực tập. - Phong cách, trang phục luôn chỉnh tề, phù hợp, lịch sự. 1.2.3.5. Yêu cầu về kết quả đạt được: - Tìm hiểu được cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn của việc lập kế hoạch. - Tìm hiểu được điều kiện kinh tế và điều kiện kinh tế - xã hội của phường Tân Lập. - Tìm hiểu được công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường. - Mô tả được công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường. - Tích cực tham gia các công việc của phường. 1.3. Nội dung và phương pháp thực hiện 1.3.1. Nội dung thực tập - Tìm hiểu điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội phường Tân Lập. - Tìm hiểu công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường. - Mô tả những công việc cần làm để lập kế hoạch phát triển kinh tế. - Giải pháp hoàn thiện công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế của phường. 5 1.3.2. Phương pháp thực hiện - Phương pháp thu thập số liệu, thông tin thứ cấp: Các thông tin thứ cấp được lấy từ nhiều nguồn khác nhau như sách, Internet, báo cáo tổng kết của phường, các nghị định, thông tư, quyết định của Nhà nước có liên quan đến công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế cấp phường. - Phương pháp quan sát: Quan sát tác phong làm việc, cách làm việc và xử lí công việc của các cán bộ, công chức. - Tổng hợp và phân tích thông tin: Những thông tin, số liệu thu thập được chúng tôi tiến hành tổng hợp, phân tích lại để có được thông tin cần thiết cho đề tài. 1.4. Thời gian, địa điểm thực tập - Thời gian thực tập 20/01/2017 – 30/05/2017 - Địa điểm UBND phường Tân Lập, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên. 6 Phần 2 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Một số khái niệm 2.1.1.1. Khái niệm - Kế hoạch: Được hiểu là sự thể hiện ý đồ của chủ thể về sự phát triển trong tương lai của đối tượng quản lý và các giải pháp để thực thi. Nó xác định xem một quá trình phải làm gì ? làm thế nào ? làm khi nào và ai sẽ làm ?. - Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội: Là công cụ quản lý kinh tế của nhà nước theo mục tiêu, nó thể hiện bằng những mục tiêu định hướng phát triển KTXH phải đạt được trong một khoảng thời gian nhất định của một quốc gia hoặc của một địa phương và những giải pháp, chính sách nhằm đạt được các mục tiêu đặt ra một cách có hiệu quả cao nhất. - Lập kế hoạch: Là tổng thể các hoạt động liên quan tới đánh giá, dự đoán – dự báo và huy động các nguồn lực để xây dựng chương trình hành động tương lai cho tổ chức. 2.1.1.2. Phân loại kế hoạch - Xét về tính chất của bản kế hoạch có thể chia kế hoạch thành 02 loại: + Kế hoạch hoạt động là kế hoạch cho một hoạt động, một công việc, một dự án … + Kế hoạch phát triển là dự kiến cho sự phát triển trong tương lai của một cá nhân, gia đình, của tổ chức xã hội, của một đơn vị, địa phương hay cả một quốc gia. Kế hoạch phát triển ở nhiều quy mô và mức độ khác nhau xong tính chất và nội dung của loại kế hoạch này đầy đủ hơn so với kế hoạch hoạt động. Đối với quy trình quản lý, kế hoạch phát triển thuộc chức năng đầu tiên và quan trọng nhất của quy trình quản lý, đó là sự thể hiện ý đồ của chủ thể về sự phát triển trong tương lai của đối tượng quả lý và các giải pháp để triển khai thực hiện. - Xét theo góc độ thời gian, có các loại kế hoạch sau: 7 + Kế hoạch dài hạn (10 năm): Là kế hoạch xây dựng tầm nhìn, sứ mệnh trước khi xác định mục tiêu, mục đích phát triển cho kế hoạch 5 năm và hàng năm của mình. Lập kế hoạch chiến lược phải đi theo các bước tuần tự từ phân tích thực trạng, xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển, xây dựng khung logic của kế hoạch cho đến xây dựng cho kế hoạch hành động và ước tính kinh phí cho việc thực hiện các kế hoạch đó. Với cách lập kế hoạch này, chính quyền địa phương sẽ có quyền phân cấp mạnh hơn trong việc lập kế hoạch và ngân sách, còn các nhà kế hoạch sẽ được cung cấp một quy trình lập kế hoạch logic và những kỹ năng lập kế hoạch cụ thể. + Kế hoạch trung hạn (3-5 năm): Là cụ thể hóa các chiến lược và quy hoạch phát triển trong lộ trình phát triển dài hạn. Kế hoạch xác định các mục tiêu, chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế, nâng cao phúc lợi xã hội trong thời kỳ 5 năm. + Kế hoạch ngắn hạn 1 năm (kế hoạch hàng năm): Thực tế cho đến nay vẫn chưa có định nghĩa chính xác, hoàn chỉnh cho việc này, tuy vậy căn cứ vào thực tế có thể hiểu: Kế hoạch ngắn hạn là việc lập kế hoạch cho các hoạt động phát triển kinh tế xã hội có thời gian ngắn đủ để hoàn thành một công việc, một hoạt động hoặc một mục tiêu cụ thể… nằm trong khung chiến lược định hướng phát triển lâu dài. Ở Việt Nam có kế hoạch 5 năm và kế hoạch ngắn hạn 1 năm. Kế hoạch 5 năm được xây dựng trước kỳ Đại hội Đảng. Kế hoạch 5 năm là cơ sở và định hướng cho xây dựng và thực hiện kế hoạch hàng năm. 2.1.1.3. Các phương pháp lập kế hoạch phát triển KTXH cấp xã hiện nay - Lập kế hoạch từ trên xuống: Trong trường hợp này, cán bộ thôn/xã thực hiện những kế hoạch do cấp trên (trung ương, tỉnh, huyện) đưa xuống. Theo cách này thì kế hoạch được sắp đặt của cá nhân hoặc nhóm người có quyền hạn/cấp trên chuyển xuống cho những người cấp dưới thực hiện nhằm mục đích phục vụ cho chiến lược phát triển của cộng đồng, của địa phương hay của quốc gia. - Lập kế hoạch từ dưới lên (lập kế hoạch có sự tham gia): 8 Người dân cùng với cán bộ thôn xóm xây dựng kế hoạch sản xuất và phát triển kinh tế xã hội trên cơ sở những nhu cầu của cộng đồng/người dân và điều kiện của địa phương, sau đó yêu cầu cấp trên hoặc các tổ chức tài trợ hỗ trợ thực hiện. Mọi chương trình sản xuất và phát triển kinh tế xã hội ở nông thôn chỉ có thể thành công nếu biết kết hợp cả hai hình thức lập kế hoạch từ trên xuống và từ dưới lên và đây được coi là sự lồng ghép. Các chương trình quốc gia tạo khuôn khổ cho các cán bộ và người dân xây dựng các chương trình phát triển nông thôn ở địa phương, vì nó đề ra những ưu tiên mà khi xây dựng kế hoạch phải làm căn cứ. Vì vậy khi xây dựng các chương trình phát triển nông thôn ở địa phương cần phối hợp hài hoà giữa nhu cầu quốc gia với nhu cầu địa phương. Một mặt phải quan tâm đến mục tiêu quốc gia, nhưng mặt khác cũng phải quan tâm đến nguyện vọng của người dân để cho chương trình trở thành của người dân, phản ánh đúng nhu cầu của họ và những gì họ mong muốn xảy ra ở địa phương. - Lập kế hoạch gắn với nguồn lực: KHPTKT-XH phải được đảm bảo bằng nguồn vốn ngân sách đã cam kết. Mặt khác nếu muốn kế hoạch ngân sách có tính chiến lược và tiến dần đến quản lý theo kết quả thì ngân sách phải được phân bổ theo mục tiêu ưu tiên của KHPTKTXH đã xây dựng. Với cách lập kế hoạch này, tính trách nhiệm của các bên hữu quan trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch sẽ dược tăng cường, vì điều đó sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến ngân sách của họ. Nó cũng đặt các nhà hoạch định chính sách vào một vị trí mới là phải ra cấc quyết định chi tiêu có tính chiến lược đồng thời nó tráng bị chi người dân và các cơ quan giám sát một công cụ mới để tăng cường vai trò thẩm tra và giám sát của mình. - Lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội có sự tham gia, gắn với nguồn lực: Là sự kết hợp giữa 2 phương pháp trên. 2.1.1.4. Yêu cầu của kế hoạch - Kế hoạch phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tổ chức. - Kế hoạch phải đáp ứng được chủ trương quyết định của cấp trên. 9 - Nội dung của kế hoạch cần chỉ rõ danh mục những công việc dự kiến, nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) và phải thể hiện rõ các mục tiêu, nhiệm vụ, biện pháp và tiến độ cụ thể đối với từng việc. - Các công việc phải được sắp xếp có hệ thống, có trọng tâm, trọng điểm - Các kế hoạch phải cân đối và ăn khớp với nhau. - Phải đảm bảo tính khả thi, tránh ôm đồm quá nhiều công việc. 2.1.1.5. Nguyên tắc lập kế hoạch - Tính làm chủ (tất cả các bên/các thành viên tham gia) - Có sự tham gia theo đúng ý nghĩa. - Tính công khai trong suốt quá trình thực hiện. - Tính minh bạch về nghĩa vụ, quyền lợi hay các điều khoản ưu tiên do các thành viên cùng xác định, ở đây tập trung vào các vấn đề tài chính liên quan. - Phải được áp dụng thường xuyên. - Trở thành nếp làm việc. 2.1.1.6. Căn cứ lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm - Chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước. - Chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, phát triển các ngành, lĩch vực; quy hoạch không gian (vùng), lãnh thổ. - Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm của cấp trên. - Chỉ thị, hướng dẫn về công tác xây dựng kế hoạch của cấp trên. - Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội thực tế của xã, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội người dân của xã, tình hình thực hiện kế hoạch của xã năm báo cáo 2.1.1.7. Yêu cầu lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội - Kế hoạch phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tổ chức. - Kế hoạch phải đáp ứng được chủ trương quyết định của cấp trên. - Nội dung của kế hoạch cần chỉ rõ danh mục những công việc dự kiến, nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) và phải thể hiện rõ các mục tiêu, nhiệm vụ, biện pháp và tiến độ cụ thể đối với từng việc. - Các công việc phải được sắp xếp có hệ thống, có trọng tâm, trọng điểm. 10 - Các kế hoạch phải cân đối và ăn khớp với nhau. - Phải đảm bảo tính khả thi, tránh ôm đồm quá nhiều công việc. - Đảm bảo trung thực, công bằng trong theo dõi, giám sát thực hiện. - Đánh giá theo kỳ, đánh giá sơ kết, tổng kết chương trình. 2.1.2. Các văn bản pháp lý liên quan đến nội dung thực tập - Chỉ thị số 21/CT-TTg về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2017. - Chỉ thị số 20/CT-UBND về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 – 2020. - Quyết định số 260/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. 2.2. Cơ sở thực tiễn 2.2.1. Công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam Kế hoạch 5 năm tại Việt Nam là một loạt các kế hoạch phát triển kinh tế quốc gia Việt Nam dựa trên mô hình kế hoạch 5 năm của các nước xã hội chủ nghĩa như Liên Xô, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Các kế hoạch 5 năm được bắt đầu sau các kỳ đại hội Đảng và kỳ họp đầu tiên sau mỗi kỳ đại hội Đảng để cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng về kế hoạch 5 năm trong kỳ đó. Kế hoạch 5 năm đề ra các mục tiêu, định hướng và biện pháp phát triển kinh tế xã hội nhất định của Việt Nam trong giai đoạn 5 năm đó. Kế hoạch 5 năm là sự cụ thể hoá các chiến lược phát triển kinh tế xã hội và quy hoạch phát triển trong lộ trình phát triển dài hạn của đất nước. Kế hoạch 5 năm xác định các mục tiêu chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế, nâng cao phúc lợi xã hội trong thời kỳ kế hoạch và xác định các cân đối, các chính sách phân bổ nguồn lực, vốn cho các chương trình phát triển của khu vực kinh tế Nhà nước và khuyến khích sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Nội dung chủ yếu của việc lập kế hoạch 5 năm bao gồm: 11 - Xác định nhiệm vụ tổng quát và các mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu phát triển kinh tế –xã hội của đất nước trong giai đoạn 5 năm như: Mục tiêu tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, huy động tiết kiệm, các chỉ tiêu về phúc lợi xã hội … - Xác định các chương trình và lĩnh vực phát triển . Các vấn đề được đưa vào chương trình và lĩnh vực phát triển có sự lựa chọn, nó thực sự phải là các vấn đề nổi cộm, trọng yếu cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Các chương trình phát triển chính là cơ sở hoàn thành các nhiệm vụ và mục tiêu phát triển của kỳ kế hoạch 5 năm. Trong hệ thống kế hoạch hoá kế hoạch 5 năm vừa là sự cụ thể hoá các chiến lược phát triển kinh tế xã hội và quy hoạch phát triển vừa là công cụ định hướng cho các kế hoạch hàng năm. Dựa vào hệ thống chỉ tiêu mục tiêu và các cân đối lớn của kế hoạch 5 năm các kế hoạch hàng năm được xây dựng, từ đó đảm bảo sự thống nhất về mục tiêu của kế hoạch hàng năm với kế hoạch 5 năm và mục tiêu định hướng của quy hoạch phát triển và chiến lược phát triển. Từ đó ta có thể thấy được kế hoạch 5 năm là cầu nối giữa chiến lược phát triển, quy hoạch phát triển với các kế hoạch hàng năm hay là cầu nối biến các mục tiêu mang tính định tính cao thành các công việc cụ thể bằng việc theo đuổi mục tiêu hàng năm mang tính định lượng nhiều hơn. 2.2.2. Công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp phường Phường là cấp chính quyền cơ sở, có nhiệm vụ quản lý nhà nước trên địa bàn, và là một cấp chính quyền quản lý mọi mặt về phát triển KTXH trên địa bàn phường. Với vai trò quản lý nhà nước các phường phải thực hiện nhiệm vụ hàng năm: Lập kế hoạch, điều hành, theo dõi, kiểm tra, đánh giá. Kế hoạch là công cụ quản lý, giúp chính quyền phường điều hành các hoạt động phát triển KTXH một cách có tổ chức, chủ động và huy động được các nguồn lực khác nhau trên địa bàn. Với điều kiện các nguồn lực về đất đai, lao động, tiền vốn hạn hẹp như hiện nay thì việc lập KHPTKT-XH có ý nghĩa rất lớn đến hiệu quả sản xuất và xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội ở nông thôn. 12 Từ điều kiện khan hiếm các nguồn lực phải xác định được rõ các công việc cần giải quyết theo thứ tự ưu tiên, những công việc cấp bách, bức xúc, những hoạt động mang tính chất quyết định cần phải giải quyết để đạt được kết quả mong muốn hay nói cách khác “việc nào cần trước làm trước việc nào cần sau làm sau”. KHPTKT-XH là cơ sở cho các đối tượng liên quan tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát, đánh giá và điều chỉnh các hoạt động cho phù hợp với thực tế nguồn lực, nhu cầu và sự phát triển địa phương trong từng thời kỳ nhất định. Giúp việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội địa phương đạt hiệu quả.