Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tìm hiểu các mô hình tồn kho trong doanh nghiệp...

Tài liệu Tìm hiểu các mô hình tồn kho trong doanh nghiệp

.PDF
61
2520
75

Mô tả:

Tìm hiểu các mô hình tồn kho trong doanh nghiệp
TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO MỤC LỤC Mở đầu ...................................................................................................................3 Chương 1 – Những khái niệm liên quan đến quản trị tồn kho................................5 1.1. Khái niệm và phân loại tồn kho.............................................................5 1.1.1. Khái niệm............................................................................................5 1.1.2. Chức năng của tồn kho.......................................................................6 1.2. Một số quan điểm về tồn kho................................................................6 1.2.1. Tại sao chúng ta giữ hàng tồn kho......................................................7 1.2.2. Tại sao chúng ta không giữ hàng tồn kho...........................................7 1.3. Kỹ thuật phân tích ABC trong phân loại hàng tồn kho.........................9 1.4. Quản trị kinh tế trong tồn kho..............................................................13 1.4.1. Những khái niệm cơ bản...................................................................13 1.4.2. Những chi phí liên quan đến dự trữ..................................................14 1.4.3. Xác định mức tái đặt hàng................................................................17 Chương 2 – các mô hình quản trị tồn kho.............................................................18 2.1. Mô hình số lượng đặt hàng kinh tế nhất (mô hình EOQ)....................18 2.1.1. Tổng quan về EOQ...........................................................................18 2.1.2. Mô hình EOQ...................................................................................19 2.1.3 Công thức tính...................................................................................23 Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 1 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO 2.1.4. Phân tích độ nhạy của mô hình EOQ................................................24 2.1.5. Xác định thời điểm đặt hàng lại trong mô hình EOQ.......................25 2.2. Mô hình khấu trừ theo sản lượng QDM .............................................27 2.3. Mô hình cung cấp theo nhu cầu sản xuất (Mô hình POQ)..................28 2.4. Mô hình xác suất với thời gian cung ứng không đổi...........................32 2.5. Mô hình phân tích biên tế....................................................................32 Chương 3 – Một số ví dụ sử dụng một số phần mềm 3.1. Về mô hình EOQ.................................................................................33 3.2. Về mô hình DQM................................................................................41 3.3. Về mô hình POQ.................................................................................44 3.4 Về mô hình xác suất.............................................................................51 3.5. Về mô hình phân tích biên tế...............................................................56 Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 2 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Lời mở đầu Trong thời buổi kinh tế hiện nay, khi Việt Nam chính thức tham gia tổ chức WTO, mở ra rất nhiều cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp trong nước. Để tồn tại và phát triển trong cuộc cạnh tranh khốc liệt với không chỉ các doanh nghiệp trong nuóc mà còn là doanh nghiệp nước ngoài, đòi hỏi các doanh nghiệp cần thay đổi phương thức sản xuất, phương thức quản lý để nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Trong đó, vấn đề then chốt nhất của một doanh nghiệp sản xuất đó là quản lý tồn kho. Vì công tác quản lý tồn kho nguyên vật liệu được thực hiện tốt sẽ giúp doanh nghiệp giảm được chi phí cho việc tồn trữ nguyên vật liệu, tránh được việc chiếm dụng nhiều vốn cho tồn kho, giảm chi phí cho việc thuê mướn mặt bằng, thuê kho để chứa nguyên vật liệu, đồng thời đảm bảo việc cung ứng đầy đủ nguyên vật liệu cho sản xuất, tránh thiếu hụt nguyên vật liệu dẫn đến đình trệ dây chuyền sản xuất, thiếu hụt thành phẩm cung ứng cho thị trường dẫn đến giảm lợi nhuận hay mất khách hàng, mất thị trường. Hàng tồn kho là những tài sản có giá trị lớn trong tổng tài sản của doanh nghiệp, chiếm khoảng 40% tổng giá trị tài sản. Tuy nhiên vấn đề tồn kho luôn có tính 2 mặt của nó, chính vì vậy doanh nghiệp cần trả lời được 2 câu hỏi • Lượng đặt hàng bao nhiêu là tối ưu ? • Khi nào nên tiến hành đặt hàng ? Để giẩm thiểu chi phí và đáp ứng nhu cầu khách hàng. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 3 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Do đó công tác tồn kho là rất quan trọng tuy nhiên nó thực sự được quan tâm đúng mức, nên nhóm chúng tôi quyết định thực hiện đề tài này “ Tìm hiểu các mô hình tồn kho trong doanh nghiệp”. Thông qua bài tiểu luận này, chúng tôi có thể hiểu rõ thêm về cách thức quản lý hàng tồn kho trong các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 4 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Chương 1 – Các khái niệm liên quan đến quản trị tồn kho 1.1. Khái niệm và chức năng tồn kho 1.1.1 – Khái niệm Tồn kho là việc lưu giữ những hàng hoá hay nguyên liệu trong kho của chính doanh nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất của doanh nghiệp cũng như nhu cầu sản phẩm của khách hàng. Theo chuẩn mực kế toán số 02, Hàng tồn kho: Là những tài sản: • Được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường • Đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang • Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ. Hay nói cách khác, tồn kho bao gồm: Tất cả các sản phẩm, hàng hoá mà doanh nghiệp có để bán. Tất cả nguyên vật liệu, phụ tùng mà doanh nghiệp lưu giữ và sử dụng để sản xuất ra các sản phẩm hay cung cấp dịch vụ. Cần chú ý phân biệt: hàng tồn kho và hàng ế thừa. Các loại hình kinh doanh khác nhau có các loại tồn kho khác nhau, ví dụ: + Kho cửa hàng bán lẻ + Nhà sản xuất + Người cung ứng dịch vụ Hệ thống tồn kho có là một tập hợp các thủ tục xác định lượng hàng hoá tồn kho sẽ được bổ sung mỗi lần bao nhiêu, thời điểm nào, các máy móc thiết bị, nhân sự thực hiện các thủ tục một cách có hiệu quả. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 5 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Mỗi hệ thống tồn kho bao giờ cũng yêu cầu những phí tổn để vận hành nó. Phí tổn đó phụ thuộc vào: • Phương pháp kiểm soát hàng hoá tồn kho; • Qui mô của việc phục vụ khách hàng hay khả năng chống lại sự cạn lượng dự trữ trong thời gian đặt hàng; • Số lượng hàng tồn kho bổ sung mỗi lần đặt; • Hệ thống tồn kho hiệu quả sẽ làm giảm tối thiểu các khoản chi phí thông qua việc lựa chọn phương pháp kiểm soát tồn kho và tính toán hợp lý các thông số cơ bản của hệ thống tồn kho. 1.1.2 – Chức năng của tồn kho Chức năng chủ yếu của tồn kho là liên kết quá trình sản xuất hay cung ứng – chức năng liên kết. Chức năng tiếp theo của tồn kho là chức năng ngăn ngừa tác động của lạm phát. Một chức năng nữa không kém phần quan trọng của quản trị tồn kho là chức năng khấu trừ theo sản lượng. 1.2. Quan điểm khác nhau về tồn kho Chính sách tồn kho rất quan trọng khiến cho các nhà quản lý sản xuất, quản lý marketing và quản lý tài chính phải làm việc cùng nhau để đạt được sự thống nhất. Có nhiều quan điểm khác nhau về chính sách tồn kho, để có sự cân bằng các mục tiêu khác nhau như: giảm chi phí sản xuất, giảm chi phí tồn kho và tăng khả năng đáp ứng nhu cầu cho khách hàng. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 6 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO 1.2.1 – Tại sao chúng ta giữ hàng tồn kho Tồn kho là cần thiết nhưng vấn đề quan trọng là khối lượng hàng tồn kho được giữ là bao nhiêu cho phù hợp với điều kiện hoạt động sản xuất - kinh doanh của đơn vị. Chúng ta giữ hàng tồn kho vì một vài chi phí sau đây thấp: + Chi phí chất lượng khởi động: Khi chúng ta bắt đầu sản xuất một lô hàng thì sẽ có nhiều nhược điểm trong giai đoạn đầu, như công nhân có thể đang học cách thức sản xuất, vật liệu không đạt đặc tính, máy móc lắp đặt cần có sự điều chỉnh. Kích thước lô hàng càng lớn thì có ít thay đổi trong năm và ít phế liệu hơn. Ta có thể đưa ra một số lý do cho việc cần thiết phải tồn kho như sau: + Đối với thành phẩm: ta cần chuẩn bị một lượng hàng trước khi giao hàng, do năng lực sản xuất có hạn, sản phẩm có thể dùng để trưng bày cho khách hàng. + Đối với bán thành phẩm: chúng ta không thể kết hợp 2 giai đoạn sản xuất lại. Sản xuất và vận chuyển các lô hàng lớn khiến cho tồn kho nhiều hơn nhưng có thể giảm chi phí sản xuất, chi phí vận chuyển nguyên vật liệu. + Đối với vật liệu thô: Do một số nhà cung cấp sản xuất và vận chuyển một vài vật liệu thô theo lô. Hơn nữa, lượng đặt mua lớn làm tồn kho nhiều hơn nhưng có thể được khấu trừ theo số lượng mua, giảm được chi phí mua hàng. 1.2.2 – Tại sao chúng ta không giữ hàng tồn kho? Việc tồn kho có thể làm chi phí gia tăng như: + Chi phí tồn trữ: Là những chi phí phát sinh có liên quan đến việc tồn trữ như :  Chi phí về nhà cửa hoặc kho hàng: Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 7 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO - Tiền thuê hoặc khấu hao. - Thuế nhà đất. - Bảo hiểm nhà kho.  Chi phí sử dụng thiết bị, phương tiện: - Tiền thuê hoặc khấu hao thiết bị, phương tiện. - Chi phí nhiên liệu cho thiết bị, phương tiện hoạt động. - Chi phí vận hành thiết bị.  Chi phí nhân lực cho hoạt động giám sát quản lý: - Chi phí lương cho nhân viên bảo quản. - Chi phí quản lý điều hành kho hàng.  Phí tổn cho việc đầu tư vào hàng tồn kho: - Phí tổn do việc vay mượn để mua hàng và chi phí trả lãi vay. - Phí bảo hiểm hàng hóa trong kho.  Chi phí khác phát sinh: - Chi phí do hao hụt, mất mát vật liệu. - Chi phí do không sử dụng được nguyên vật liệu đó. - Chi phí đảo kho để hạn chế sự giảm sút về chất lượng. + Chi phí cho việc đáp ứng khách hàng: Nếu lượng bán thành phẩm tồn kho quá lớn thì nó làm cản trở hệ thống sản xuất. Thời gian cần để sản xuất, phân phối các đơn hàng của khách hàng gia tăng thì khả năng đáp ứng những thay đổi các đơn hàng của khách hàng yếu đi. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 8 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO + Chi phí cho sự phối hợp sản xuất: Do lượng tồn kho quá lớn làm cản trở qui trình sản xuất nên nhiều lao động được cần đến để giải tỏa sự tắc nghẽn, giải quyết những vấn đề tắc nghẽn liên quan đến sản xuất và lịch trình phối hợp. + Chi phí về chất lượng của lô hàng lớn: Khi sản xuất những lô hàng có kích thước lớn sẽ tạo nên tồn kho lớn. Trong vài trường hợp, một số sẽ bị hỏng và một số lượng chi tiết của lô sản xuất sẽ có nhược điểm. Nếu kích thước lô hàng nhỏ hơn có thể giảm được lượng kém phẩm chất. 1.3 – Kỹ thuật phân tích ABC để phân loại hàng tồn kho Kỹ thuật phân tích ABC được đề xuất dựa vào nguyên tắc Pareto. Kỹ thuật phân tích ABC phân loại toàn bộ hàng dự trữ của doanh nghiệp thành 3 nhóm: A, B, C, căn cứ vào mối quan hệ giữa giá trị dự trữ hàng năm với số lượng chủng loại hàng. Giá trị hàng hoá dự trữ hàng năm được xác định bằng tích số giữa giá bán một đơn vị dự trữ với lượng dự trữ hàng năm. Số lượng chủng loại hàng là số các loại hàng hoá dự trữ của doanh nghiệp trong năm. Tiêu chuẩn cụ thể của từng nhóm hàng dự trữ được xác định như sau: - Nhóm A, bao gồm những loại hàng hoá dự trữ có giá trị hàng năm cao nhất, chiếm 70 – 80% tổng giá trị hàng dự trữ, nhưng về mặt số lượng, chủng loại chúng chỉ chiếm 15% tổng số chủng loại hàng dự trữ. - Nhóm B, bao gồm những loại hàng dự trữ có giá trị hàng năm ở mức trung bình, chiếm từ 15 – 25% tổng giá trị hàng dự trữ, nhưng về số lượng, chủng loại chúng chiếm khoảng 30% tổng số chủng loại hàng dự trữ. - Nhóm C bao gồm những loại hàng có giá trị hàng năm nhỏ, chỉ chiếm khoảng 5% tổng giá trị các loại hàng hoá dự trữ, tuy nhiên số lượng chủng loại chiếm khoảng 55% tổng số chủng loại hàng dự trữ. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 9 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Ví dụ: Phân loại vật liệu tồn kho theo kỹ thuật phân tích ABC Nhu Loại cầu vật hàng % số Giá trị hàng liệu năm lượng đơn vị năm 1 2 1,000 2,500 Tổng giá 3.92 9.8 % giá trị Loại 4 4,300,0 38.6 ,300 00 4 1 3,800,0 34.1 ,520 00 5 A 8.54 B 6.38 B 5.62 B A 950, 3 1,900 7.45 500 000 710, 4 1,000 3.92 710 000 625, 5 2,500 Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 9.8 250 000 trang 10 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO 480, 6 2,500 9.8 192 000 4.31 B 0.72 C 0.45 C 0.38 C 0.31 C 0.27 C C 80, 7 400 1.57 200 000 50, 8 500 1.96 100 000 42, 9 200 0.78 210 000 35, 10 1,000 3.92 35 000 30, 11 3,000 11.76 10 000 27, 12 9,000 35.29 2 5,500 100 3 000 0.24 8 11,129,0 10 ,030 00 0 Trong điều kiện hiện nay, việc sử dụng kỹ thuật phân tích ABC được thực hiện thông qua hệ thống quản trị dự trữ tự động hoá bằng máy tính. Tuy nhiên, trong một số doanh nghiệp chưa có điều kiện tự động hoá quản trị dự trữ, việc phân tích ABC được thực hiện bằng thủ công, mặc dù mất thêm thời gian nhưng nó sẽ đem lại những lợi ích nhất định. Ngoài việc dựa vào giá trị hàng năm của dự trữ để phân nhóm, người ta còn xét đến các tiêu chuẩn khác như: - Những thay đổi về kỹ thuật dự báo; - Vấn đề cung ứng; Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 11 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO - Chất lượng hàng dự trữ; - Giá cả các loại hàng dự trữ... Các tiêu chuẩn này có thể làm thay đổi vị trí các hàng dự trữ. Việc phân nhóm hàng dự trữ là cơ sở để đề ra các chính sách kiểm soát riêng biệt từng loại hàng dự trữ. Trong công tác quản trị hàng dự trữ, kỹ thuật phân tích ABC có các tác dụng sau: - Các nguồn vốn dùng để mua hàng nhóm A cần nhiều hơn so với nhóm C, do đó cần có sự ưu tiên đầu tư thích đáng vào quản trị nhóm A. - Các loại hàng nhóm A cần có sự ưu tiên trong bố trí, kiểm tra, kiểm soát về hiện vật. Việc thiết lập các báo cáo chính xác về nhóm A phải được thực hiện thường xuyên nhằm đảm bảo khả năng an toàn trong sản xuất. - Trong dự báo nhu cầu dự trữ chúng ta cần áp dụng các phương pháp dự báo khác nhau cho các nhóm hàng khác nhau. Nhóm A cần được dự báo cẩn thận hơn các nhóm khác. - Nhờ có kỹ thuật phân tích ABC trình độ của nhân viên giữ kho tăng lên không ngừng, do họ thường xuyên thực hiện các chu kỳ kiểm tra, kiểm soát từng nhóm hàng. Tùy theo từng nhóm hàng, cần có thời gian kiểm tra thích hợp. - Đối với nhóm A: 1 tháng/1 lần - Đối với nhóm B: 3 tháng / 1 lần - Đối với nhóm C: 6 tháng / 1 lần Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 12 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Việc kiểm tra tồn kho thường xuyên còn giúp cho doanh nghiệp giảm bớt thời gian ngừng và gián đoạn sản xuất, phát hiện những thiếu sót và nguyên nhân gây ra để có những hoạt động điều chỉnh kịp thời. 1.4 – Quản trị kinh tế trong dự trữ Chức năng dự trữ phải thực hiện hai mục tiêu có vẻ trái ngược nhau: - Mục tiêu an toàn: có dự trữ để tránh mọi gián đoạn. - Mục tiêu tài chính: giảm đến mức thấp nhất có thể được về mức dự trữ để giảm những chi phí kho tàng. Để giải quyết điều đó, quản trị dự trữ cần trả lời hai câu hỏi: - Đặt hàng khi nào? - Số lượng mỗi lần đặt hàng là bao nhiêu? 1.4.1 - Những khái niệm cơ bản. - Dự trữ trung bình: là dự trữ đã được lưu lại bình quân trong doanh nghiệp trong thời gian nhất định, dự trữ trung bình giảm khi số tái dự trữ tăng lên. - Dự trữ gắn với thời hạn cung ứng: dự trữ tối thiểu. Nếu như doanh nghiệp chờ lượng dự trữ xuống bằng 0 mới đưa đơn hàng cho nhà cung ứng, nó sẽ rới vào tình trạng gián đoạn dự trữ trong quãng thời gian Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 13 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO được gọi là thời gian tái dự trữ. Do vậy, vào lúc thực hiện việc đặt hàng cần phải có dự trữ một khối lượng hàng đủ để đáp ứng nhu cầu trong thời gian từ khi đặt hàng đến khi nhận hàng. Dự trữ tối thiểu đáp ứng nhu cầu này. - Dự trữ an toàn hoặc dự trữ bảo hiểm 1.4.2 – Những chi phí liên quan đến dự trữ Khi thực hiện dự trữ, doanh nghiệp cần phải tính toán các loại chi phí: 1.4.2.1 - Chi phí tồn trữ: là những chi phí có liên quan đến hoạt động thực hiện tồn kho, bao gồm:  Chi phí kho: Chi phí này nhằm bảo đảm hàng hóa dự trữ, chi phí cho kho tàng (thuê hoặc khấu hao hàng năm nhà kho), chi phí khai thác kho (tiền lương và bảo hiểm xã hội cho nhân viên kho, tiền thuê hoặc khấu hao hàng năm máy móc thiết bị, ánh sáng...), chi phí bảo dưỡng thiết bị, chi phí bảo hiểm, chi phí quản lý Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 14 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO  Chi phí sụt giá hàng trong quá trình dự trữ trong kho: phải phân biệt hai nguyên nhân sụt giá: - Sụt giá do lỗi thời liên quan đến những mặt hàng theo mốt hoặc công nghệ tiến triển nhanh - Sụt giá do hư hỏng, chẳng hạn do những tai nạn khi chuyên chở, bay hơi, trộm cắp, hoặc bị phá bởi những loại gặm nhấm... 1.4.2.2 – Chí phí đặt hàng: Đó là những chi phí cho mỗi lần DN bắt đầu quá trình mua để tái dự trữ. Loại chi phí này bao gồm những chi phí có liên quan đến đơn hàng như: chi phí các mẫu đơn sử dụng và chi phí xử lý các đơn đặt hàng, thư tín, điện thoại, đi lại, tiền lương và bảo hiểm xã hội của nhân viên mua (tìm người cung ứng, thương lượng, thảo đơn đặt hàng, thúc dục, nhắc nhở...), của nhân viên kế toán (ghi chép, thanh toán hóa đơn v.v), chi phí bố trí thiết bị, chi phí cho công tác kiểm tra về số và chất lượng hàng hóa. Khi chúng ta sản xuất một lô hàng sẽ phát sinh một chi phí cho việc chuyển đổi qui trình do sự thay đổi sản phẩm từ giai đoạn trước sang giai đoạn tiếp theo. Kích thước lô hàng càng lớn thì tồn kho vật tư càng lớn, nhưng chúng ta đặt hàng ít lần trong năm thì chi phí đặt hàng hàng năm thấp hơn. 1.4.2.3 – Chi phí mua hàng: Loại chi phí này phụ thuộc vào nhu cầu hàng năm của DN và giá mua. Khi mua nguyên vật liệu với kích thước lô hàng lớn sẽ làm tăng chi phí tồn trữ nhưng chi phí mua hàng thấp hơn do chiết khấu theo số lượng và cước phí vận chuyển cũng giảm. 1.4.2.4 – Chi phí thiếu hàng: Đây là những khoản bị thiệt hại do không đủ hàng trong kho, mỗi khi chúng ta thiếu hàng tồn kho nguyên vật liệu cho sản xuất hoặc thành phẩm cho khách Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 15 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO hàng, có thể chịu một khoản chi phí như là sự giảm sút về doanh số bán hàng, và gây mất lòng tin đối với khách hàng. Nếu thiếu hụt nguyên vật liệu cho sản xuất có thể bao gồm những chi phí của sự phá vỡ qui trình sản xuất này và đôi khi dẫn đến mất doanh thu, mất lòng tin khách hàng. Loại chi phí này gồm: - Doanh thu bị mất do thiếu hàng doanh nghiệp không có thể thỏa mãn được nhu cầu về vật tư, hàng hóa. - Thiệt hại do gián đoạn sản xuất vì thiếu nguyên vật liệu. Chi phí gián đoạn được tính bằng số mất đi do ngưng sản xuất, hoặc số tiền mất do bõ lỡ cơ hội kiếm được cộng thêm phần mất đi hình ảnh, nhãn hiệu của doanh nghiệp (chẳng hạn: sự mất lòng tin của khách hàng). Loại chi phí này rất khó ước lượng, dể khắc phục tình trạng này, người ta phải có dự trữ bổ sung hay gọi là dự trữ an toàn. Các loại chi phí này có mối quan hệ qua lại với nhau, nếu lượng đặt hàng nhiều thì chi phí đặt hàng sẽ thấp nhưng chi phí lưu hàng lại tăng vì hàng trong kho nhiều. Mặt khác, đặt hàng nhiều khả năng bị mật doanh thu thấp, chi phí thiếu hàng thấp. Mục tiêu của quản lý kinh tế dự trữ là làm tối thiểu chi phí toàn bộ của dự trữ. Các nhà quản trị doanh nghiệp muốn kiểm soát hàng cung ứng phải quan tâm đến hai vấn đề sau: Một là: Xác định mức mà hàng tồn kho cần được bổ sung thêm, nghĩa là xác định khi nào phải đặt hàng. Hai là: Xác định số lượng mỗi lần đặt hàng. Nếu chỉ đặt hàng đủ nhu cầu và đúng lúc thì sẽ làm giảm tối đa chi phí tồn kho. 1.4.3 – Xác định mức tái đặt hàng. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 16 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Hàng tồn kho còn đến mức nào thì doanh nghiệp cần phải đặt để bổ sung? Trả lời câu hỏi này là xác định mức tái đặt hàng có thể là số lượng hoặc giá trị. Mục tiêu của việc xác định điểm tái đặt hàng là nhằm hạn chế tối đa chi phí lưu kho và thiệt hại do thiếu hàng. Mức tái đặt hàng phụ thuộc vào ba yếu tố: thời gian chờ đợi, mức dự trữ an toàn và mức sử dụng dự kiến hàng ngày. - Thời gian chờ đợi là số ngày tính từ ngày đặt hàng cho đến khi nhận được hàng đặt. - Mức dự trữ an toàn là số lượng (hoặc giá trị) hàng tồn kho dự phòng cho các trường hợp hàng đặt đến trễ hoặc sử dụng nhiều hơn dự kiến. - Mức sử dụng dự kiến hàng ngày là mức sử dụng bình quân của một trong kỳ 1 năm. Mức tái đặt hàng được xác định như sau: Ví dụ :Một doanh nghiệp đang xác định mức tái đặt hàng cho mặt hàng A, có các tài liệu như sau: - Thời gian chờ đợi: 10 ngày - Mức sử dụng dự kiến hàng ngày: 100 đơn vị - Mức dự trữ an toàn: 300 đơn vị Mức tái đặt hàng của mặt hàng A là: 300 + (100 x 10) = 1300 đơn vị. Kết quả này có nghĩa là khi trong kho còn 300 đơn vị mặt hàng A thì doanh nghiệp đặt mua bổ sung là hợp lý nhất. Nếu hàng đặt không bị chậm trễ và mức sử dụng hàng ngày đúng như dự kiến thì trong lần đặt sau không cần có mức dự trữ an toàn. Mức tái đặt hàng trong trường hợp này là 100 x 10 = 1.000 đơn vị. Chương 2: Các mô hình trong quản trị tồn kho của các doanh nghiệp hiện nay Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 17 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO 2.1. Mô hình số lượng đặt hàng kinh tế nhất (mô hình EOQ) 2.1.1. Tổng quan về EOQ EOQ hay còn gọi là trật tự kinh tế số lượng: là một trong những kỹ thuật kiểm soát hàng tồn kho làm tối thiểu tổng số đang nắm giữ và sắp đặt các chi phí cho năm nay. Số lượng trật tự kinh tế là kỹ thuật mà quyết định vấn đề của người quản lý vật liệu. EOQ về bản chất là một công thức kế toán xác định mà tại đó sự kết hợp của đơn hàng, chi phí và chi phí hàng tồn kho thực là ít nhất. Kết quả là chi phí hiệu quả nhất chất lượng để đặt hàng. Trong mua bán được gọi là thứ tự số lượng, sản xuất nó được gọi là kích thước lô sản xuất. " Một vấn đề cơ bản cho doanh nghiệp và các nhà sản xuất là, khi đặt vật tư, để xác định những gì số lượng của một mục cho trước để đặt hàng. Nhiều công thức và thuật toán đã được tạo ra. Trong số những công thức đơn giản nhất và sử dụng nhiều nhất là mô hình EOQ.Công thức EOQ đã được độc lập, phát hiện nhiều lần trong những năm cuối thập niên tám mươi. Mô hình lượng đặt hàng kinh tế EOQ (Economics Order Quantity Model) là một mô hình quản lý hàng tồn kho mang tính chất định lượng được sử dụng để xác định mức tồn kho tối ưu cho doanh nghiệp, trên cơ sở 2 loại chi phí: Một là: chi phí đặt mua hàng (chi phí mua hàng)Hai là: chi phí tồn trữ hàng tồn kho (chi phí dự trữ). Hai loại chi phí trên có mối tương quan tỷ lệ nghịch với nhau .Nếu số lượng nguyên vật liệu hay hàng hóa tăng lên cho mỗi lần đặt hàng thì chi phí đặt hàng sẽ giảm xuống nhưng chi phí tồn trữ sẽ tăng lên. Mục tiêu của mô hình quản trị hàng tồn kho EOQ sẽ lựa chọn mức tồn kho sao cho ở mức đó tổng hai lọai chi phí này là thấp nhất. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 18 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO 2.1.2. Mô hình EOQ Các giả định mô hình EOQ Giả thiết 1, mức sử dụng xác định và đều: mặc dù nhu cầu độc lập mà tồn kho phục vụ là khách quan với ý muốn của tổ chức lưu giữ tồn kho. Như thế thật khó có thể xác định chính xác toàn bộ nhu cầu. Song mô hình EOQ giả thiết nhu cầu mà chúng ta phục vụ là xác định. Hơn nữa, nhu cầu hay mức sử dụng phải đều nghĩa là việc sử dụng hàng hóa trong mỗi đơn vị thời gian là không thay đổi. Qua giả thiết này ta có: + Nếu gọi nhu cầu tiêu thu hàng hóa trong năm là D, thì D hoàn toàn xác định, nhu cầu hàng ngày sẽ là: d = D/N với N là số ngày trong năm, nhu cầu mỗi tháng là Dm=D/12. + Nếu gọi đơn hàng). là lượng tồn kho bình quân. là tồn kho tối đa(ngay sau khi nhận là tồn kho tối thiểu (ngay trước lúc nhận đơn hàng) . Ta có Giả thiết 2, giá đơn vị hàng hóa không thay đổi theo qui mô đặt hàng. Giả thiết này bỏ qua khả năng có thể được hưởng mức giá chiết khấu theo quy mô đặt hàng. Giả thiết 3, toàn bộ khối lượng hàng hóa của đơn hàng giao cùng thời điểm. Điều này cho phép tích lũy toàn bộ khối lượng hàng hóa của đơn hàng vào tồn kho. Do đó, hệ thức liên hệ giữa Imin và Imax như sau: Trong đó Q là khối lượng đặt hàng. Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 19 TÌM HIỂU CÁC MỘT SỐ MÔ HÌNH TỒN KHO Giả thiết 4, thời gian đặt hàng tính vừa đủ, do đó khi đơn hàng đến mức tồn kho bằng không, không gây thiếu hụt. Ta có tồn kho tối thiểu kho tối đa =0, tồn = Q và tồn kho bình quân trong năm: Giả thiết 5, chi phí đặt và nhận một đơn hàng không phụ thuộc vào qui mô đặt hàng. Điều này, mặc dù ít xảy ra hoàn toàn trên thực tế, song trên mỗi đơn hàng có thể có các chi phí như chi phí giao dịch, chi phí vận chuyển cả chuyến... trong chừng mực nhất định không phụ thuộc vào qui mô đặt hàng to hay nhỏ, mà chỉ phụ thuộc vào số lần đặt hàng. Giả thiết 6, chi phí tồn kho là tuyến tính theo số lượng mặt hàng tồn kho. Chi phí tồn kho như ở những phần trước chúng ta đề cập bao gồm chi phí cơ hội vốn, chi phí bảo quản tồn kho, hao hụt bảo hiểm... Các chi phí này biến thiên cùng chiều với tồn kho bình quân. Tuy nhiên, trong số các chi phí này cũng có những chi phí hoàn toàn phụ thuộc tuyến tính với tồn kho, ví dụ như chi phí khấu hao nhà kho, chi phí lương cán bộ quản lý kho. Giả thiết thứ 6 này bỏ qua ảnh hưởng của những chi phí như vậy, và cho rằng chi phí tổng kho trong năm phụ thuộc tuyến tính vào mức tồn kho bình quân. Chi phí tồn kho trên một đơn vị tồn kho cả năm không thay đổi. Với những giả thiết trên, sơ đồ biểu diễn mô hình EOQ có dạng: Nhóm 2 Lớp Ngân hàng 6 K34 trang 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan