Tài liệu Tiểu luận xử lý vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền của chủ tịch ủy ban nhân dân phường hàng mã, quận hoàn kiếm.

PHẦN MỞ ĐẦU Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân là một chủ trương lớn đã được ghi nhận trong các nghị quyết của Đảng và được Nhà nước thể chế hóa trong Hiến pháp. Một trong những tiêu chí quan trọng để xây dựng Nhà nước pháp quyền là phải xác định mối quan hệ giữa cá nhân và nhà nước, mối quan hệ này được xác định chặt chẽ về phương diện luật pháp và mang tính bình đẳng. Mô hình quan hệ giữa Nhà nước và cá nhân được xác định theo nguyên tắc: Đối với cơ quan nhà nước chỉ được làm những gì luật cho phép; đối với công dân được làm tất cả trừ những điều luật cấm. Thực hiện chủ trương đổi mới, trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế nhiều thành phần theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; kinh tế - xã hội của cả nước luôn có sự tăng trưởng khá, đời sống nhân dân được nâng cao, bộ mặt thành thị và nông thôn được cải thiện đáng kể. Kinh tế - xã hội phát triển, thu nhập người dân có sự cải thiện và nâng lên, nên việc cải tạo, sửa chữa, xây mới nhà ở tại các khu trung tâm ngày càng trở thành nhu cầu bức thiết của người dân. Địa bàn phường Hàng Mã với vị trí đắc địa của quận Hoàn Kiếm, có Chợ Đồng Xuân, chợ đêm,…. Với đặc điểm địa bàn như vậy, nên không thể đứng ngoài vòng xoáy của những đợt gia tăng giá đất, nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà ở dân cư tăng nhanh, …. Tuy nhiên, hiểu biết về pháp luật của một bộ phận nhân dân có mặt hạn chế nên nhiều trường hợp xây dựng nhà vi phạm các quy định chung của nhà nước, có không ít trường hợp xây dựng không phép, xây dựng sai phép, lấn chiếm diện tích sử dụng chung,… ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước và đoàn kết nội bộ trong cộng đồng dân cư. Bản thân là chuyên viên Phòng Tư pháp, được lãnh đạo Phòng giao nhiệm vụ theo dõi, hướng dẫn UBND phường Hàng Mã trong triển khai thực hiện công tác tư pháp. Trong đó có mảng công tác về xử lý vi phạm hành 1 chính, đặc biệt trong lĩnh vực trật tự xây dựng, một lĩnh vực được đánh giá là phức tạp trên địa bàn phường. Trước yêu cầu đòi hỏi chính quyền các cấp về công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực trật tự xây dựng, qua nắm bắt thực tiễn công tác quản lý nhà nước trên địa bàn phường Hàng Mã, để thực hiện tốt phương châm "Học đi đôi với hành" và nhằm đánh giá kết quả học tập của bản thân mình; đồng thời giúp cho bản thân có kinh nghiệm trong thực tiễn công tác, tôi quyết định lựa chọn tình huống về "Xử lý vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phƣờng Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm" làm đề tài tiểu luận. Qua việc lựa chọn đề tài này, sẽ giúp tôi có cơ hội tìm hiểu sâu hơn những kiến thức được trang bị qua quá trình học tập và kinh nghiệm thực tiễn của quá trình giải quyết công việc, chắc chắn sẽ giúp tôi có được những kiến thức toàn diện, sâu sắc hơn về xử lý vi phạm hành chính; nâng cao hiệu quả công tác, từ đó góp sức cùng chính quyền phường Hàng Mã quản lý tốt hơn công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn phường, góp phần xây dựng phường Hàng Mã nói riêng và UBND quận Hoàn Kiếm nói chung ngày càng giàu đẹp, thanh lịch, văn minh. 2 PHẦN NỘI DUNG I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG Trường hợp hộ bà Phạm Mai Phương, cư trú tại số 16 phố Lý Nam Đế, phường Hàng Mã, gia đình bà có 04 người con, người chồng đã mất gần 10 năm nay, một mình bà phải chăm sóc, nuôi dạy các con khôn lớn, trưởng thành. Hoàn cảnh gia đình vất vả, nhưng vài năm trở lại đây các con của bà Phương đều đã có việc làm, đã giảm bớt những khó khăn mà bà đã phải gánh chịu. Quá trình làm ăn, gia đình bà Phạm Mai Phương đã tiết kiệm, dành dụm được một số tiền có khả năng xây dựng được gian cửa, gian nhà; ngày 20/6/2013, bà có đơn xin cấp Giấy phép xây dựng gửi đến Ủy ban nhân dân phường, với chức năng, thẩm quyền được giao thì Ủy ban nhân dân phường không có thẩm quyền cấp Giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ đô thị. Với hoàn cảnh như vậy, ngày 21/6/2013, Ủy ban nhân dân phường đã có văn bản trả lời bà và hướng dẫn bà đến Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm (bộ phận một cửa) để làm thủ tục xin cấp Giấy phép xây dựng theo quy định. Sau thời hạn 12 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu, ngày 09/7/2013, Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm đã cấp cho bà Phạm Mai Phương Giấy phép xây dựng số 45/UBND-GPXD. Với suy nghĩ rằng, có Giấy phép trong tay, bà sẽ tự do muốn xây dựng công trình lúc nào cũng được, không cần thông báo với chính quyền phường Hàng Mã. Ngày 20/8/2013, Ủy ban nhân dân phường Hàng Mã đã phát hiện ra bà Phạm Mai Phương đã tổ chức thi công xây dựng nhà ở; với hành vi khi xây dựng công trình mà chủ đầu tư không thông báo ngày khởi công bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xây dựng công trình trước 07 ngày theo quy định. Hành vi này đã vi phạm vào quy định tại Khoản 1, Điều 10 Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở; với mức tiền phạt từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng. 3 Quá trình xử phạt vi phạm hành chính, ngoài áp dụng mức tiền phạt (1.250.000 đồng), Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Hàng Mã còn yêu cầu bà phải thực đúng các quy định về điều kiện khởi công xây dựng công trình. II. MỤC TIÊU, XỬ LÝ TÌNH HUỐNG 1. Cơ sở pháp lý cho việc giải quyết tình huống: Khi xử lý tình huống nêu trên, cần nghiên cứu, áp dụng một số văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm: - Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003. - Luật Xây dựng năm 2003. Trong đó chú ý các Điều liên quan như: + Khoản 1, Điều 62, quy định trước khi khởi công xây dựng công trình chủ đầu tư phải có Giấy phép xây dựng, trừ trường hợp có quy định khác. + Tại Khoản 2, Điều 66 quy định thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng: Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình xây dựng trong đô thị, các trung tâm cụm xã thuộc địa giới hành chính do mình quản lý, trừ các công trình xây dựng quy định tại Khoản 1 điều này (như đã nêu trên). + Tại Khoản 3, Điều 67 quy định về trách nhiệm của cơ quan cấp Giấy phép xây dựng phải kiểm tra việc thực hiện xây dựng theo Giấy phép, đình chỉ xây dựng, thu hồi Giấy phép xây dựng khi chủ đầu tư xây dựng công trình vi phạm; Khoản 6 quy định giải quyết khiếu nại, tố cáo về việc cấp Giấy phép xây dựng. + Khoản 1, Khoản 2, Điều 68 quy định về quyền và nghĩa vụ của người xin cấp Giấy phép xây dựng: Người xin cấp Giấy phép xây dựng có quyền yêu cầu cơ quan cấp Giấy phép xây dựng giải thích, hướng dẫn và thực hiện đúng các quy định về cấp Giấy phép xây dựng; thực hiện đúng nội dung của Giấy phép xây dựng; khi có sự điều chỉnh, thay đổi thiết kế phải được sự chấp thuận của cơ quan cấp Giấy phép xây dựng. 4 + Khoản 4, Điều 112 về cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng có quy định Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng trên địa bàn theo phân cấp của Chính phủ. + Điều 113, 114, 115 về Thanh tra xây dựng có quy định về nhiệm vụ của thanh tra xây dựng trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý các vi phạm pháp luật về xây dựng; có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp tài liệu và giải trình những vấn đề cần thiết; áp dụng các biện pháp ngăn chặn theo quy định của pháp luật; lập biên bản thanh tra, xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thực hiện các biện pháp xử lý; có trách nhiệm thực hiện chức năng, nhiệm vụ, trình tự, thủ tục thanh tra theo quy định. + Điều 116, quy định quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng thanh tra. + Điều 117 quy định quyền khiếu nại, tố cáo, trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo; cá nhân có quyền khiếu nại, tố cáo; cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về xây dựng các cấp có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo của các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền của mình; trong trường hợp nhận được khiếu nại, tố cáo không thuộc thẩm quyền của mình thì có trách nhiệm chuyển đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, tố cáo biết. + Điều 118 quy định về khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo: Việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. - Luật Nhà ở năm 2005; Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai. + Điều 1 quy định phạm vi điều chỉnh về sở hữu nhà ở và quản lý nhà nước về nhà ở. 5 + Điều 7 quy định về trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện và giám sát việc thực hiện pháp luật về nhà ở. + ở; Điều 21, Điều 22 quy định quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà quản lý, sử dụng, bảo trì, cải tạo, phá dỡ, xây dựng lại nhà ở của mình theo quy định của pháp luật nhưng không được làm ảnh hưởng hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác. + Điều 149 quy định việc xử lý đối với người vi phạm pháp luật về nhà ở; người có hành vi vi phạm pháp luật về nhà ở thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; tổ chức, cá nhân xây dựng nhà ở sai quy hoạch, không có giấy phép xây dựng đối với trường hợp phải có giấy phép hoặc xây dựng sai với giấy phép thì phải bị xử lý theo quy định của pháp luật; người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái các quy định của pháp luật về nhà ở, thiếu trách nhiệm trong quản lý để xảy ra vi phạm hoặc có hành vi vi phạm khác làm thiệt hại đến quyền và lợi ích của chủ sở hữu nhà ở, người sử dụng hợp pháp nhà ở thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. - Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. + + Điều 3 quy định về nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính. + Điều 28 quy định về các biện pháp khắc phục hậu quả. Điều 38 quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân. Trong đó, có quy định thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, có quyền: Phạt cảnh cáo; 6 Phạt tiền đến 10% mức tiền phạt tối đa đối với lĩnh vực tương ứng quy định tại Điều 24 của Luật Xử lý vi phạm hành chính nhưng không quá 5.000.000 đồng; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá mức xử phạt tiền (như đã nêu trên); Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại các Điểm a, b, c và đ + Khoản 1, Điều 28 của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Điều 66 quy định về thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính: Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính. + + Điều 67 quy định về ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Điều 70 quy định về gửi quyết định xử phạt vi phạm hành chính để thi hành. - Nghị quyết số 24/2012/QH13 ngày 20/6/2012 của Quốc hội, Khóa XIII về việc thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính. - Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở. Điều 10. Xử phạt chủ đầu tư có hành vi vi phạm quy định về điều kiện khởi công xây dựng công trình 1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với chủ đầu tư không thông báo ngày khởi công bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xây dựng công trình trước 07 ngày theo quy định. … 7 4. Ngoài hình thức xử phạt quy định tại Khoản 1, Khoản 2 và Khoản 3 Điều này, chủ đầu tư có hành vi vi phạm quy định tại Khoản 1, Khoản 3 Điều này còn bị buộc thực hiện đúng quy định về điều kiện khởi công xây dựng công trình. - Nghị định số 64/2012/NĐ-CP ngày 04/9/2012 của Chính phủ về cấp giấy phép xây dựng. - Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật xử lý vi phạm hành chính. Trong đó quan tâm đến thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính (quy định tại Điều 6), gồm: + Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính gồm người có thẩm quyền xử phạt, công chức, viên chức đang thi hành công vụ, nhiệm vụ; người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu và những người được chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu giao nhiệm vụ lập biên bản. + Các chức danh có thẩm quyền lập biên bản được quy định cụ thể tại các nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước. + Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính quy định tại Khoản 1 Điều này chỉ có quyền lập biên bản về những vi phạm thuộc phạm vi thi hành công vụ, nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về việc lập biên bản. - Thông tư số 24/2009/TT-BXD ngày 22/7/2009 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định chi tiết thi hành một số nội dung của Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở. * Ghi chú: Vụ việc vi phạm của bà Phạm Mai Phương diễn ra tại thời điểm Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009, Thông tư số 24/2009/TT-BXD ngày 22/7/2009 và các văn bản pháp luật nêu trên đang còn hiệu lực thi hành. 8 Đến thời điểm hiện tại (tháng 11/2015) một số văn bản pháp luật đã được thay thế, cụ thể: Luật Đất đai năm 2013 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2014) Luật Xây dựng năm 2014 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2015) Luật Nhà ở năm 2014 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2015) Nghị định số 121/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 30/11/2013) thay thế nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009. - Thông tư số 02/2014/TT-BXD ngày 12/02/2014 của Bộ xây dựng Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 02/4/2014) thay thế Thông tư số 24/2009/TT-BXD ngày 22/7/2009. Vì vậy, căn cứ pháp lý để các vụ việc vi phạm về trật tự xây dựng trên địa bàn quận Hoàn Kiếm ở thời điểm hiện tại là các văn bản như: Luật Đất đai năm 2013, Luật Nhà ở năm 2014, Luật Xây dựng năm 2014, Nghị định số 121/NĐ-CP ngày 10/10/2013, Thông tư số 02/2014/TT-BXD ngày 12/02/2014,… 2. Xác định mục tiêu cần giải quyết * Mục tiêu trước mắt: Cần phải xác định và thực hiện theo đúng nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính (được quy định tại Khoản 1, Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012), bao gồm: 9 a) Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và phải bị xử lý nghiêm minh, mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục theo đúng quy định của pháp luật. b) Việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật. c) Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng. d) Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành chính do pháp luật quy định. Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần. Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi phạm hành chính đó. Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm. đ) Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính. e) Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân. * Mục tiêu lâu dài: Thông qua xử lý tình huống nêu trên, cần vận dụng lý luận vào thực tiễn, như: - Không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa theo chủ trương của Đảng và Nhà nước ta. - Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012. 10 - Nêu cao tinh thần, trách nhiệm, nghĩa vụ của công chức theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008. - Xác định trách nhiệm của người có thẩm quyền nếu để xảy ra vi phạm trong xử lý hành chính như kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2008, Bộ Luật Hình sự năm 1999, Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2009, … III. PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QUẢ 1. - Về nguyên nhân: Ý thức chấp hành pháp luật, nhất là pháp luật trên lĩnh vực xây dựng của một bộ phận nhân dân trên địa bàn phường chưa cao. - Công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực xây dựng của cơ quan chuyên môn thuộc quận còn hạn chế, chưa kịp thời theo dõi, kiểm tra, hướng dẫn việc xây dựng đối với nhà ở đã được cấp Giấy phép. - Công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và pháp luật về xây dựng nói riêng cho nhân dân có mặt còn hạn chế. - Việc áp dụng các nghị định cũ (các nghị định viện dẫn Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002) về xử phạt vi phạm hành chính trong một số lĩnh vực là chưa đảm bảo đúng quy định về hiệu lực của các văn bản pháp luật, do vậy, trên thực tế đã có một số chủ thể vi phạm nêu lý do Pháp lệnh đã hết hiệu lực nên các nghị định quy định xử phạt trong từng lĩnh vực cụ thể đương nhiên hết hiệu lực để gây khó khăn cho người có thẩm quyền xử phạt trong quá trình áp dụng pháp luật. - Hiện nay, theo quy định của pháp luật hiện hành không còn lực lượng Thanh tra xây dựng cấp phường. Ngày 29/3/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 26/2013/NÐ-CP về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành xây dựng. Theo đó lực lượng thanh tra xây dựng chỉ còn hai cấp: sở và bộ, còn các cấp xã, phường, quận, huyện sẽ dừng hoạt động (Quyết định 89/2007/QĐTTg hết hiệu lực bởi Nghị định số 26/2013/NĐ-CP). 11 - Một bộ phận cán bộ, công chức chưa có ý thức tổ chức kỷ luật, có lúc, có nơi cán bộ, công chức quan liêu, sách nhiễu, không xử lý nghiêm minh, gây phiền hà trong thực thi công vụ; do vậy, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội xác định năm 2013 là "Năm kỷ cương hành chính". Thêm vào đó, ý thức của người dân về duy trì nếp sống minh đô thị chưa thực sự đi vào nề nếp nên năm 2014, 2015 được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội xác định là “Năm trật tự và văn minh đô thị”. 2. Về hậu quả: - Về Kinh tế: Hành vi vi phạm của bà Phạm Mai Phương trong hoạt động xây dựng khi bị xử phạt hành chính sẽ bị đánh vào mức thu nhập của gia đình bà, gây ảnh hưởng kinh tế gia đình. Mặt khác, làm cho các cơ quan Nhà nước phải đầu tư nhân lực, vật lực vào việc kiểm tra, xử lý vi phạm và tập trung giải quyết khiếu nại, tố cáo (nếu có) gây tốn kém thời gian và kinh phí cho cơ quan Nhà nước. + Về xã hội: Do ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân chưa cao, dẫn đến hành vi vi phạm và bị cơ quan có thẩm quyền xử phạt hành chính đã ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của họ đối với xã hội. + Cơ quan quản lý nhà nước trên lĩnh vực trật tự xây dựng nếu chưa thực hiện hết trách nhiệm, thiếu kiểm tra, ngăn chặn sẽ tạo dư luận xã hội không tốt, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan Nhà nước. IV. XÂY DỰNG PHƢƠNG ÁN GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG 1. Phương án 1: Không tiến hành xử lý hành chính, chỉ nhắc nhở bà Phạm Mai Phương, yêu cầu bà nghiêm túc rút kinh nghiệm và buộc thực hiện đúng quy định về điều kiện khởi công xây dựng công trình. - Ưu điểm: Người vi phạm không phải nộp tiền, không gây ảnh hưởng đến kinh tế của gia đình bà Phạm Mai Phương. Cơ quan Nhà nước không phải 12 đầu tư thời gian, công sức vào việc xử lý hành vi vi phạm. Mặt khác, tạo tâm lý tốt cho người vi phạm tin tưởng hơn vào chính quyền phường Hàng Mã về mặt lý và mặt tình trong xử lý vi phạm pháp luật theo thẩm quyền. - Nhược điểm: Sẽ đánh mất tính nghiêm minh của pháp luật, làm cho người vi phạm coi thường pháp luật. Không có tính răn đe đối với người xung quanh, gây ra sự so sánh, so bì hình thức xử lý vi phạm nếu có cùng vi phạm như vậy xảy ra. Mặt khác, nếu người vi phạm không bị áp dụng hình thức xử phạt chính mà bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong trường hợp này sẽ vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả được quy định tại Khoản 2, Điều 28 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. 2. Phương án 2: Giải quyết thông qua Tổ trưởng tổ hòa giải ở cơ sở, tới giải thích cho gia đình bà Phạm Mai Phương về hành vi vi phạm, từ đó gia đình bà sẽ hiểu và lên phường để trình báo sự việc. - Ưu điểm: Người vi phạm sẽ hiểu hành vi vi phạm của mình sau khi được Tổ trưởng tổ hòa giải phân tích, phát huy tốt công tác hòa giải tại khu dân cư. - Nhược điểm: Có thể bà Phạm Mai Phương sẽ không chịu nghe ý kiến của Tổ trưởng tổ hòa giải, cho rằng việc mình làm là đúng, coi thường pháp luật. Như vậy các quy định của pháp luật về trật tự xây dựng sẽ không có tính răn đe, không được chấp hành trên thực tế. 3. Phương án 3: Tiến hành lập Biên bản vi phạm hành chính. Theo thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính quy định tại Khoản 1, Điều 38 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Hàng Mã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Phạm Mai Phương và áp dụng kèm theo biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện đúng quy định pháp luật về điều kiện khởi công xây dựng công trình. 13 - Ưu điểm: Tuân thủ đúng quy định pháp luật về xử lý hành chính; giữ nghiêm được trật tự, kỷ cương trong quản lý nhà nước trên lĩnh vực trật tự xây dựng, thể hiện được tính răn đe đối với những đối tượng khác. Mặt khác, quá trình tổ chức thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính sẽ bảo đảm được tính hiệu lực của quyết định đã được Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Hàng Mã ban hành. - Nhược điểm: Người vi phạm có thể không chấp hành quyết định, nên Ủy ban nhân dân phường phải tổ chức cưỡng chế để thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, tiêu tốn thời gian, công sức cho việc cưỡng chế. 4. Chọn phương án tối ưu: Qua việc nghiên cứu, phân tích những ưu điểm, nhược điểm như đã nêu trên, thì Phương án 3 là tối ưu nhất, bởi các lý do: - Đảm bảo căn cứ pháp lý và tính nghiêm minh của pháp luật khi ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Phạm Mai Phương, với mức phạt 1.250.000 đồng và áp dụng kèm theo biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện đúng quy định pháp luật về điều kiện khởi công xây dựng công trình. - Tạo điều kiện cho bà Phạm Mai Phương khắc phục ngay những điều kiện khi khởi công xây dựng công trình; bà có điều kiện tiếp tục hoàn thiện ngôi nhà, an tâm trong cuộc sống. - Phương án này tạo được sự đồng tình cao trong xã hội và có tính giáo dục, ngăn chặn các hành vi vi phạm tương tự trên lĩnh vực hoạt động xây dựng. V. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHƢƠNG ÁN ĐÃ LỰA CHỌN 1. Mục đích, yêu cầu: Thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành 14 chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở. Để triển khai có hiệu quả việc xử lý vi phạm hành chính đối với bà Phạm Mai Phương tại số 16 Lý Nam Đế, phường Hàng Mã. Khi tiến hành cần xác định rõ mục đích, yêu cầu của việc tiến hành kiểm tra, xử lý, như sau: - Nhận định đặc điểm, tình hình công trình vi phạm trật tự xây dựng: Công trình xây dựng do bà Phạm Mai Phương làm chủ đầu tư tại số 16 phố Lý Nam Đế, phường Hàng Mã; địa điểm chật hẹp, có nhiều người, phương tiện qua lại, là nơi tập trung các hoạt động kinh doanh, buôn bán sầm uất. - Quá trình tiến hành kiểm tra, thiết lập hồ sơ xử lý hành chính phải đảm bảo tuyệt đối an toàn, thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Trong quá trình thực hiện tiếp tục thuyết phục gia đình bà Phạm Mai Phương chấp hành các quy định của pháp luật có liên quan, không để ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Phải đảm bảo sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng của UBND phường với các cơ quan chức năng và các lực lượng khác tham gia thiết lập hồ sơ xử lý. 2. Thời gian, địa điểm tiến hành: Thời gian, địa điểm: Đúng 08 giờ 00 ngày 20/8/2013, tất cả các lực lượng làm nhiệm vụ có mặt tại UBND phường Hàng Mã - số 37 phố Hàng Lược để triển khai nhiệm vụ. 3. Chuẩn bị về nhân lực, vật lực: * Dự kiến một số tình huống phát sinh khi triển khai làm nhiệm vụ: - Gia đình có mặt ở nhà và hợp tác cùng lực lượng làm nhiệm vụ. 15 - Gia đình vắng mặt hoặc có mặt ở nhà nhưng không hợp tác cùng lực lượng làm nhiệm vụ. Tình huống 1: Gia đình bà Phạm Mai Phương không có mặt ở nhà để chứng kiến việc kiểm tra, xử lý; hoặc có mặt tại nhà nhưng không mở cửa, hợp tác cùng lực lượng làm nhiệm vụ. Phân công cán bộ Ủy ban nhân dân phường giới thiệu thành phần, nội dung buổi làm việc (giao cán bộ quản lý trật tự xây dựng phường), mời đại các ban ngành thuộc quận, cán bộ cơ sở khu dân cư chứng kiến việc lập và ký vào Biên bản vi phạm hành chính. Tình huống 2: Khi lực lượng đến thực thi nhiệm vụ, gia đình bà Phạm Mai Phương hợp tác thì lực lượng làm nhiệm vụ kiểm tra, lập Biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu người vi phạm (bà Phạm Mai Phương) ký vào Biên bản vi phạm hành chính. *Lƣu ý: - Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nếu có người chống đối ngăn cản thì lực lượng Công an phường và các lực lượng khác triển khai phương án bảo vệ an toàn, lượng thực thi nhiệm vụ vẫn tiến hành. có). 4. Tiếp các phóng viên báo chí, truyền hình đến hiện trường (nếu Tổ chức thực hiện: a) Phân công nhiệm vụ: - Đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường: chịu trách nhiệm chung, trực tiếp chủ trì, điều hành các cơ quan chức năng và các lực lượng trong quá trình thực thi nhiệm vụ; xử lý các tình huống phát sinh (nếu có). - Đồng chí cán bộ Tư pháp - hộ tịch phường: Trực tiếp thiết lập Biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu đảm bảo theo đúng mẫu quy định (được ban 16 hành kèm theo Nghị định số 81/2013/NĐ-CP); khi lập xong tiến hành thông qua biên bản và lấy chữ ký của các thành phần có liên quan. - Công an phường Hàng Mã: Yêu cầu đồng chí Trưởng Công an phường phân công 01 đồng chí trong Ban chỉ huy trực tiếp chỉ huy tại hiện trường, có trách nhiệm bảo vệ an toàn cho các lực lượng thực thi nhiệm vụ. Lực lượng quản lý xây dựng phường: Phối hợp với cán bộ Tư pháp hộ tịch phường để lập biên bản. - Các lực lượng khác: Tham gia theo yêu cầu của kế hoạch. b) Trình tự và các bước thực hiện: Đúng 08 giờ 00 ngày 20/8/2013, các lực lượng tập trung tại Trụ sở Ủy ban nhân dân phường để triển khai kế hoạch. Đúng 8 giờ 30 cùng ngày, các lực lượng có mặt tại số 16 phố Lý Nam Đế để tiến hành làm nhiệm vụ theo sự phân công. c) Ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính và tổ chức thi hành Quyết định: - Cán bộ Tư pháp - hộ tịch Ủy ban nhân dân phường tham mưu giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường dự thảo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính với mức tiền phạt là 1.250.000 đồng (Một triệu hai trăm năm mươi nghìn đồng); biện pháp khắc phục hậu quả: Yêu cầu người vi phạm phải thực đúng các quy định về điều kiện khởi công xây dựng công trình. - Sau khi Quyết định được ban hành, cán bộ Tư pháp - hộ tịch có trách nhiệm phối hợp cùng các cán bộ khác của phường có liên quan tổ chức giao trực tiếp Quyết định cho bà Phạm Mai Phương và yêu cầu bà chấp hành Quyết định trong thời hạn 10 (mười) ngày, kể từ ngày được giao Quyết định. VI. KIẾN NGHỊ Qua quá trình giải quyết vụ việc vi phạm hành chính của bà Phạm Mai Phương, xin có một số kiến nghị sau: 17 - Tổ chức họp Tổ dân phố để phê bình hành vi phạm hành chính của bà Phạm Mai Phương. - Kiểm điểm trách nhiệm của cán bộ Ủy ban nhân dân phường phụ trách về hoạt động xây dựng; - Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cả về năng lực và tinh thần trách nhiệm trong việc thi hành công vụ, đặc biệt là đối với vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan. - UBND quận cần giao cho phòng, ban chức năng và Thường trực HĐND phường giám sát việc thực hiện Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Phạm Mai Phương. - Tổ chức họp rút kinh nghiệm quá trình thực thi nhiệm vụ về xử lý hành chính theo thẩm quyền để làm tốt hơn cho các vụ việc tiếp theo. - UBND phường Hàng Mã cần tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính và trật tự xây dựng để đội ngũ cán bộ cơ sở và nhân dân trên địa bàn phường nắm rõ các quy định của pháp luật, thực hiện nghiêm túc và phát hiện kịp thời các sai phạm, hạn chế vụ việc vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng phát sinh trên địa bàn. 18