LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Trong thôøi buoåi kinh teá thò tröôøng khoâng ngöøng vaän ñoäng vaø phaùt trieån,
chính saùch môû cöûa cuûa nhaø nöôùc ñöôïc ñeà cao, giao löu kinh teá, vaên hoùa, xaõ
hoäi vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi ñang töøng ngaøy, töøng giôø thoâi thuùc, ñôøi soáng xaõ
hoäi cuõng vì theá ngaøy moät bieán chuyeån nhö vuõ baõo. Nhöõng côn soát thò tröôøng
trong caùc lónh vöïc nhö nhöõng voøng xoaùy maø con ngöôøi raát khoù coù theå böùt
mình ra khoûi. Ñaëc bieät laø trong lónh vöïc ñaát ñai – loaïi haøng hoùa ñaëc bieät nhaát
trong caùc loaïi haøng hoùa, loaïi taøi saûn voâ giaù nhaát trong caùc loaïi taøi saûn voâ giaù
– thuoäc sôû höõu toaøn daân chöù khoâng cuûa rieâng ai, do nhaø nöôùc thoáng nhaát
quaûn lyù vaø laø ñaïi dieän chuû sôû höõu. Cuøng vôùi söï phaùt trieån ñoù cuûa kinh teá – xaõ
hoäi, söï ñoåi môùi cô cheá thò tröôøng vaø phaùt trieån caùc khu ñoâ thò, giaù ñaát khoâng
theå thoáng keâ ñöôïc theo caùch tính thoâng thöôøng vaø trong maëc ñònh thôøi gian
nhö nhö loaïi giaù caû khaùc. Chính ñieàu aáy cuõng laø moät nguyeân nhaân quan troïng
daãn ñeán vieäc tranh chaáp ñaát ñai.
Tình traïng tranh chaáp veà ñaát ñai dieãn ra phöùc taïp, daãn ñeán khieáu naïi,
khieáu kieän gay gaét, keùo daøi, vöôït caáp vaø coù xu höôùng gia taêng. Vieäc giaûi
quyeát khieáu naïi, khieáu kieän neáu khoâng thaän troïng, kieân quyeát vaø thaáu tình
ñaït lyù seõ khoâng ñaït ñöôïc keát quaû, hieäu quaû maø coøn coù theå caøng gia taêng tình
traïng khieáu naïi.
Trong phaïm vi quaûn lyù haønh chính veà tö phaùp vaø chöùc naêng nhieäm vuï veà
chuyeân moân nghieäp vuï ñang phuï traùch, toâi choïn ñeà taøi “Moät soá vaán ñeà veà giaûi
quyeát tình huoáng tranh chaáp ñaát ñai cuï theå ôû ñòa phöông” ñeå thöïc hieän baøi
vieát tieåu luaän cuoái khoùa lôùp boài döôõng kieán thöùc quaûn lyù nhaø nöôùc chuyeân
vieân chính. Ñaây laø moät tình huoáng tranh chaáp thöïc teá ñang dieãn ra ôû ñòa
phöông, cuøng vôùi nhöõng kieán thöùc maø ngöôøi vieát ñöôïc hoïc taäp qua lôùp boài
döôõng kieán thöùc quaûn lyù nhaø nöôùc ngaïch chuyeân vieân chính, ngöôøi vieát coù
nhöõng ñeà xuaát veà phöông aùn giaûi quyeát, vôùi hy voïng lôùn lao coù theå ñöôïc cô
quan coù thaåm quyeàn tham khaûo khi xaây döïng, xem xeùt hoaëc löïa choïn caùc
phöông aùn giaûi quyeát vaán ñeà cho vuï vieäc tranh chaáp ñang dieãn ra. Tuy nhieân,
ñeå ñaûm baûo khoâng aûnh höôûng ñeán nhöõng ngöôøi coù lieân quan trong vuï tranh
chaáp, khoâng "ñuïng chaïm" trong quaù trình phaân tích, nhaän xeùt söï vieäc theo
caûm nhaän khaùch quan cuûa baûn thaân, ngöôøi vieát ñaõ thay ñoåi teân hoï, ñòa chæ cuûa
caùc ñöông söï. Ñoàng thôøi, trong quaù trình neâu teân caùc chuû theå trong dieãn bieán
vaø xöû lyù tình huoáng, maëc duø khoâng neâu teân cô quan, ñôn vò, nhöng trong phaàn
-1-
ñaùnh giaù nhaän xeùt coù gì sô suaát, mong ñöôïc caùc cô quan, ñôn vò thoâng caûm vaø
mieãn traùch. Qua vieäc giaûi quyeát tình huoáng naøy, người vieát nhaän thöùc ñöôïc vò
trí, vai troø vaø taàm quan troïng cuûa vai troø chuyeân vieân chính trong vieäc quyeát
ñònh vaø ñaùnh giaù hieäu quaû giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai. Töø ñoù, coù caùch nhìn
khaùch quan vaø caûm nhaän ñuùng ñaén hôn khi ñaùnh giaù vai troø vaø vò trí cuûa ñoäi
nguõ caùn boä coâng chöùc, cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn giaûi quyeát tranh
chaáp ñaát ñai vaø giaûi quyeát khieáu naïi, khieáu kieän trong lónh vöïc ñaát ñai.
Trong suoát thôøi gian ñöôïc tham gia hoïc lôùp Boài döôõng kieán thöùc quaûn lyù
Nhaø nöôùc chöông trình chuyeân vieân chính naêm 2009 toå chöùc taïi Tröôøng Chính
trò tænh Bình Döông (töø ngaøy 15/4/2009 ñeán 03/7/2009), toâi xin chaân thaønh
caûm ôn quyù thaày coâ, giaûng vieân Hoïc vieän Chính trò – Haønh chính Quoác gia ñaõ
nhieät tình truyeàn ñaït nhöõng nhöõng kieán thöùc quyù baùu, boå ích, giuùp vaän duïng
vaøo trong giaûi quyeát tình huoáng quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc ôû cô quan, ñòa
phöông vaø nhaát laø trong coâng taùc hieän nay cuûa baûn thaân. Xin chaân thaønh caûm
ôn quyù ñoàng nghieäp ñaõ coù nhöõng yù kieán trao ñoåi, ñeà xuaát ñeå ñöa ra caùc
phöông aùn giaûi quyeát vaán ñeà.
Vì laø laàn ñaàu tieân laøm tieåu luaän tình huoáng, nhöõng kieán giaûi coøn môùi meû
neân khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Hoïc vieân raát traân troïng nhöõng yù
kieán ñoùng goùp, nhaän xeùt chaân tình cuûa quyù thaày coâ giaûng vieân.
-2-
GIÔÙI THIEÄU TÌNH HUOÁNG
1. Quan heä nhaân thaân cuûa caùc nhaân vaät:
- OÂng Nguyeãn P laø cha cuûa baø Nguyeãn D.
- Baø Nguyeãn D laø meï ruoät cuûa baø Döông Ñ.
- Baø Döông Ñ coù 5 ngöôøi con rieâng laø:
+ Nguyeãn T, sinh naêm 1965
+ Nguyeãn K, sinh naêm 1966.
+ Nguyeãn N, sinh naêm 1967
+ Nguyeãn Ñ, sinh naêm 1969
+ Nguyeãn Th, sinh naêm 1971
- Baø Döông Ñ vaø oâng Traàn T laø vôï choàng coù 2 con chung laø:
+ Traàn A, sinh naêm 1976
+ Traàn O, sinh naêm 1978
- Baø Nguyeãn Ñ laø nguyeân ñôn tranh chaáp, khieáu naïi vaø khôûi kieän.
2. Nguoàn goác vaø quaù trình söû duïng ñaát tröôùc khi xaûy ra tranh chaáp:
Phaàn ñaát tranh chaáp coù dieän tích 11.352m2 toïa laïc taïi xaõ T, huyeän Y,
tænh B, goàm:
- Ñaát ruoäng 3.996m2, tôø baûn ñoà soá 39 thöûa soá 363. Ñaát naøy do baø
Nguyeãn D khai phaù söû duïng tröôùc naêm 1975, trong chieán tranh ñaát bò boû
hoang. Sau 1975, baø Nguyeãn D cho oâng Traàn T vaø baø Döông Ñ phuïc hoaù söû
duïng (baø Nguyeãn D laø meï cuûa baø Döông Ñ vaø laø baø ngoaïi cuûa baø Nguyeãn Ñ).
- Ñaát goø dieän tích 7.656 m 2, tôø baûn ñoà soá 32 thöûa soá 104, do oâng Nguyeãn
P khai phaù söû duïng tröôùc 1975, trong chieán tranh ñaát boû hoang, sau giaûi
phoùng 1975, oâng Nguyeãn P cho baø Döông Ñ vaø oâng Traàn T phuïc hoaù söû duïng
(oâng Nguyeãn P laø cha cuûa baø Nguyeãn D, oâng ngoïai cuûa baø Döông Ñ vaø laø
oâng coá ngoaïi cuûa baø Nguyeãn Ñ).
Naêm 1975, baø Döông Ñ vaø oâng Traàn T khai hoang phuïc hoaù ñeå söû duïng
ñaát treân, phaàn ñaát ruoäng thì söû duïng caáy luùa, ñaát goø söû duïng laøm nhaø ôû vaø
troàng caây aên traùi.
-3-
Naêm 1980, baø Döông Ñ cheát, oâng Traàn T coù vôï khaùc. Phaàn ñaát treân do 7
ngöôøi con cuûa oâng Traàn T vaø baø Döông Ñ tieáp tuïc sinh soáng söû duïng. Laàn
löôït caùc ngöôøi con cuûa baø Döông Ñ laäp gia ñình vaø theo choàng (baø Nguyeãn T,
sinh naêm 1965; baø Nguyeãn K, sinh naêm 1966; baø Nguyeãn N, sinh naêm 1967,
baø Nguyeãn Th, sinh naêm 1971), chæ coøn laïi baø Nguyeãn Ñ, sinh naêm 1969 ( laø
con rieâng baø Döông Ñ), oâng Traàn A vaø oâng Traàn O (con chung cuûa oâng Traàn
T vaø baø Döông Ñ) söû duïng ñaát treân. Naêm 1992, baø Nguyeãn Ñ laáy choàng vaø
tieáp tuïc söû duïng ñaát ñoù. Ñeán naêm 1999, baø Nguyeãn Ñ theo choàng veà queâ
soáng. Ñaát bò boû hoang moät thôøi gian (töø naêm 1999 ñeán naêm 2001), naêm 2001
oâng Traàn O trôû veà khai phaù ñaát ñeå saûn xuaát thì baø Nguyeãn Ñ khoâng cho neân
xaûy ra tranh chaáp.
3. Dieãn bieán tình huoáng tranh chaáp:
* Ñôn tranh chaáp cuûa baø Nguyeãn Ñ göûi UÛy ban nhaân daân xaõ T. Ngaøy
02/5/2002, UÛy ban nhaân daân xaõ T coù buoåi hoøa giaûi, yù kieán caùc beân nhö sau:
- Baø Nguyeãn T vaø Nguyeãn N (laø 2 người con rieâng cuûa baø Döông Ñ),
oâng Traàn A vaø Traàn O ( laø hai người con chung cuûa baø Döông Ñ vaø oâng Traàn
T): ñeàu ñoàng yù chia phaàn ñaát 11.352m 2 thaønh 7 phaàn cho 7 anh chò em, moãi
ngöôøi 1 phaàn
- Baø Nguyeãn Ñ: khoâng ñoàng yù chia thaønh 7 phaàn. Vì ñaát naøy cuûa oâng
Nguyeãn P (oâng coá ngoïai) vaø baø Nguyeãn D (baø ngoïai) ñeå laïi cho baø Nguyeãn
Ñ, neân chæ ñoàng yù chia khi naøo oâng Nguyeãn P vaø baø Nguyeãn D cuõng ñoàng yù
nhö theá. Tuy nhieân baø Nguyeãn Ñ khoâng xuaát trình ñöôïc baát cöù giaáy tôø gì
chöùng minh oâng Nguyeãn P vaø baø Nguyeãn D ñaõ cho baø söû duïng ñaát ñoù.
Keát quaû hoøa giaûi khoâng thaønh.
* Ngaøy 07/6/2002, UÛy ban nhaân daân xaõ T tieán haønh hoøa giaûi laàn thöù 2
nhöng vaãn khoâng thaønh vì caû 2 beân ñeàu giöõ nguyeân yù kieán nhö laàn ñaàu.
* Ngaøy 14/8/2002, UÛy ban nhaân daân xaõ T tieán haønh hoøa giaûi laàn thöù 3
vôùi söï tham gia cuûa oâng Traàn T (cha ñeû cuûa Traàn A, Traàn O vaø laø cha döôïng
cuûa baø Nguyeãn Ñ), nhöng keát quaû cuõng khoâng thaønh. Hai beân ñeàu giöõ
nguyeân yù kieán nhö laàn ñaàu. OÂng Traàn T neâu yù kieán ñoàng yù chia dieän tích ñaát
treân thaønh 7 phaàn cho 7 ngöôøi con (goàm 2 con chung cuûa oâng vôùi baø Döông Ñ
vaø 5 ngöôøi con rieâng cuûa baø Döông Ñ). UÛy ban nhaân daân xaõ T chuyeån hoà sô
-4-
tranh chaáp leân Thanh tra huyeän Y ñeå tieáp tuïc giaûi quyeát theo quy ñònh phaùp
luaät.
* Ngaøy 01/4/2003 Thanh tra huyeän tieán haønh laøm vieäc giöõa caùc beân
ñöông söï. YÙ kieán nhö sau:
- OÂng Traàn T (laø cha ñeû cuûa oâng Traàn A, Traàn O vaø laø cha döôïng cuûa baø
Nguyeãn Ñ), 04 ngöôøi con coù maët ôû laàn hoøa giaûi ñaàu tieân taïi UÛy ban nhaân daân
xaõ T (laø oâng Traàn A, Traàn O, baø Nguyeãn T, Nguyeãn N): ñoàng yù kieán chia
11.352m2 ñaát treân cho 7 chò em.
- Baø Nguyeãn Ñ: ñaát ñoù do oâng baø ñeå laïi cho baø söû duïng neân baø söû duïng
heát, khoâng chia cho ai caû.
- OÂng Nguyeãn P vaø baø Nguyeãn D (laø hai cha con, coù coâng khai phaù ñaát
treân töø trong chieán tranh, sau giaûi phoùng naêm 1975 môùi cho laïi baø Döông Ñ
vaø oâng Traàn T tieáp tuïc söû duïng) ñöôïc môøi ñeán laøm vieäc vaø neâu yù kieán: ñaát ñoù
coù nguoàn goác cuûa Nhaø nöôùc, neân Nhaø nöôùc giaûi quyeát sao oâng, baø cuõng
khoâng coù yù kieán gì.
Töø keát quaû laøm vieäc treân, ngaøy 15/5/2003 Thanh tra huyeän Y ñaõ tham
möu UÛy ban nhaân daân huyeän Y ban haønh Quyeát ñònh soá 28/QÑ-CT veà vieäc
giaûi quyeát ñôn tranh chaáp ñaát ñai cuûa baø Nguyeãn Ñ, keát quaû giaûi quyeát nhö
sau:
- Ñôn cuûa baø Nguyeãn Ñ laø khoâng coù cô sôû giaûi quyeát.
- Giao phaàn ñaát 11.352m2 treân cho hoä oâng Traàn T.
Quyeát ñònh ñöôïc coâng boá ngaøy 22/5/2003. Ñeán 24/9/2003, Thanh tra
huyeän, Phoøng Taøi nguyeân Moâi tröôøng huyeän Y vaø UÛy ban nhaân daân xaõ T tieán
haønh laäp bieân baûn giao ñaát ñeå thöïc hieän Quyeát ñònh 28/QÑ-CT.
Veà phía oâng Traàn T, sau khi coù Quyeát ñònh soá 28/QÑ-CT ngaøy
15/5/2003 veà vieäc giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai, oâng Traàn T ñi ñaêng kyù keâ
khai xin caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Ñeán ngaøy 09/10/2006 oâng
Traàn T ñöôïc UÛy ban nhaân daân huyeän Y caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng
ñaát dieän tích 7.356m2 taïi thöûa ñaát soá 104 tôø baûn ñoà soá 32. Tieáp theo, ngaøy
13/9/2007 oâng Traàn T ñöôïc UÛy ban nhaân daân huyeän Y caáp Giaáy chöùng nhaän
quyeàn söû duïng ñaát dieän tích 3.996m2 taïi thöûa soá 363 tôø baûn ñoà 39.
-5-
Tuy nhieân, naêm 2004, baø Nguyeãn Ñ coù ñeán UÛy ban nhaân daân xaõ T ñeå
laøm thuû tuïc caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñoái vôùi 27.267m 2, goàm
caùc thöûa:
+ Thöûa 363 tôø baûn ñoà soá 39 – dieän tích 3.996m2
+ Thöûa 94 tôø baûn ñoà soá 32 – dieän tích 3.032m2
+ Thöûa 104 tôø baûn ñoà soá 32 – dieän tích 7.656m2
+ Thöûa 478, 479, 480, 481 tôø baûn ñoà soá 44 – dieän tích 12.883m2
Hoà sô ñaêng kyù quyeàn söû duïng ñaát cuûa baø Nguyeãn Ñ ñöôïc UÛy ban nhaân
daân xaõ T xeùt ñuû ñieàu kieän caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát neân ngaøy
30/8/2004 UÛy ban nhaân daân huyeän Y ñaõ caáp quyeàn söû duïng ñaát cho baø
Nguyeãn Ñ vôùi toång dieän tích laø 27.267m 2 (bao goàm caû dieän tích 11.352m2 ñaát
cuûa oâng Traàn T, goàm thöûa 363 tôø baûn ñoà soá 39 – dieän tích 3.996m 2 vaø thöûa
104 tôø baûn ñoà soá 32 – dieän tích 7.656m2)
Ñeán naêm 2005, oâng Traàn T tieán haønh xaây döïng 01 caên nhaø ñeå thôø oâng
baø (dieän tích ngang 5m x daøi 12m), giöõa hai beân phaùt sinh maâu thuaãn, UÛy ban
nhaân daân xaõ T phaùt hieän dieän tích 11.352m2 ñaát tröôùc ñaây hai beân tranh chaáp
(ñaõ ñöôïc giaûi quyeát baèng Quyeát ñònh 28/QÑ-CT cuûa Chuû tòch Uûy ban nhaân
daân huyeän vaø Bieân baûn giao ñaát ngaøy 24/9/2003 vôùi keát quaû giao cho oâng
Traàn T) nhöng laïi ñang ôû trong Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát do baø
Nguyeãn Ñ ñöùng teân töø naêm 2004. Do ñoù, ngaøy 03/7/2006, Uûy ban nhaân daân
xaõ T ñaõ coù Tôø trình xin thu hoài giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñaõ caáp
cho baø Nguyeãn Ñ; ngaøy 25/9/2006, Phoøng Taøi Nguyeân vaø Moâi tröôøng tham
möu UÛy ban nhaân daân huyeän quyeát ñònh thu hoài Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû
duïng ñaát ñaõ caáp cho baø Nguyeãn Ñ.
Ngaøy 03/10/2006, UÛy ban nhaân daân huyeän ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá
618/QÑ-UBND veà vieäc thu hoài Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát soá 01439
QSDÑ/QÑ-UB ngaøy 30/8/2004 do baø Nguyeãn Ñ ñöùng teân ñoái vôùi caùc thöûa
363 tôø baûn ñoà 39 dieän tích 3.996m2, thöûa 104 tôø baûn ñoà 32 dieän tích 7.356m2;
ñoàng thôøi caáp laïi cho baø Nguyeãn Ñ Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñoái
vôùi caùc thöûa 478, 479, 480, 481 tôø baûn ñoà 44 dieän tích 12.883m 2 (soùt thöûa 94
tôø baûn ñoà 32 dieän tích 3.032m 2, ñaây laø dieän tích ñaát do baø Nguyeãn Ñ khai
phaù, khoâng lieân quan dieän tích ñaát tranh chaáp)
Ngaøy 13/8/2008 trao ñoåi vôùi cô quan thanh tra huyeän, oâng Traàn T theå
hieän yù nguyeän chia phaàn ñaát treân thaønh 7 phaàn cho 7 ñöùa con (goàm 5 ngöôøi
-6-
con rieâng cuûa baø Döông Ñ vaø 2 ngöôøi con chung cuûa oâng vôùi baø Döông Ñ),
baûn thaân oâng khoâng nhaän phaàn naøo, phaàn ñaõ xaây nhaø thôø töï oâng baø töø naêm
2005 hieän do oâng Traàn O (con trai uùt oâng Traàn T vaø baø Döông Ñ) quaûn lyù, söû
duïng. Vì theo oâng Traàn T, nguoàn goác ñaát treân laø do beân vôï (goàm oâng ngoïai
vôï – oâng Nguyeãn P, vaø meï vôï – baø Nguyeãn D) khai phaù vaø cho laïi vôï choàng
oâng tieáp tuïc canh taùc, nay ñeå laïi cho caùc con cuûa vôï oâng laø hôïp tình, hôïp lyù.
Baø Nguyeãn Ñ khoâng ñoàng yù vôùi Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND veà vieäc thu
hoài Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát cuûa mình neân ñaõ khieáu naïi Quyeát
ñònh 618/QÑ-UBND ñeán Chuû tòch UÛy ban nhaân daân huyeän.
Ngaøy 01/4/2008, Chuû tòch UÛy ban nhaân daân huyeän ban haønh Quyeát ñònh
soá 359/QÑ-UBND veà vieäc giaûi quyeát khieáu naïi cuûa baø Nguyeãn Ñ ñoái vôùi
Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND. Noäi dung: baùc ñôn khieáu naïi cuûa baø Nguyeãn Ñ,
giöõ nguyeân Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND.
Baø Nguyeãn Ñ khoâng ñoàng yù vôùi Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND veà vieäc thu
hoài Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát cuûa mình, neân ñaõ khieáu naïi ñeán Chuû
tòch UÛy ban nhaân daân huyeän.
Ngaøy 01/4/2008, Chuû tòch UÛy ban nhaân daân huyeän ban haønh Quyeát ñònh
soá 359/QÑ-UBND veà vieäc giaûi quyeát khieáu naïi cuûa baø Nguyeãn Ñ ñoái vôùi
Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND. Noäi dung giaûi quyeát nhö sau: baùc ñôn khieáu naïi
cuûa baø Nguyeãn Ñ, giöõ nguyeân Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND.
Baø Nguyeãn Ñ khoâng ñoàng yù vôùi Quyeát ñònh 359/QÑ-UBND neân khôûi
kieän moät vuï aùn haønh chính taïi Toøa aùn nhaân daân huyeän Y yeâu caàu huûy Quyeát
ñònh 618/QÑ-UBND.
Trong quaù trình Toøa aùn thuï lyù vuï vieäc, UÛy ban nhaân daân huyeän Y ban
haønh Quyeát ñònh soá 760/QÑ-UBND ngaøy 11/8/2008 boå sung moät phaàn Quyeát
ñònh 618/QÑ-UBND: caáp boå sung Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát cho baø
Nguyeãn Ñ ñoái vôùi thöûa ñaát soá 94 thuoäc tôø baûn ñoà 32 dieän tích 3.032m2.
Taïi baûn aùn haønh chính sô thaåm soá 01/2008/HCST ngaøy 29/8/2008 cuûa
Toøa aùn nhaân daân huyeän Y tuyeân khoâng chaáp nhaän yeâu caàu khôûi kieän cuûa baø
Nguyeãn Ñ veà vieäc huûy Quyeát ñònh haønh chính soá 618/QÑ-UBND cuûa Chuû
tòch UÛy ban nhaân daân huyeän, giöõ nguyeân Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND vaø
Quyeát ñònh 760/QÑ-UBND boå sung Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND.
-7-
Baø Nguyeãn Ñ khaùng caùo. Tuy nhieân, taïi phieân toøa phuùc thaåm, baø
Nguyeãn Ñ ñaõ töï nguyeän ruùt laïi ñôn khôûi kieän vaø yeâu caàu khaùng caùo. Taïi baûn
aùn haønh chính phuùc thaåm soá 02/2009/HCPT ngaøy 17/02/2009, Toøa aùn nhaân
daân tænh B tuyeân: chaáp nhaän yeâu caàu ruùt ñôn khôûi kieän vaø yeâu caàu khaùng caùo
cuûa ñöông söï; huûy baûn aùn sô thaåm soá 01/2008/HCST ngaøy 29/8/2008 cuûa Toøa
aùn nhaân daân huyeän Y, ñình chæ giaûi quyeát vuï aùn.
Ngaøy 30/3/2009, UÛy ban nhaân daân huyeän ban haønh 2 quyeát ñònh:
- Moät laø, Quyeát ñònh soá 261/QÑ-UBND veà vieäc thu hoài Quyeát ñònh
618/QÑ-UBND ngaøy 03/10/2006 vaø Quyeát ñònh 760/QÑ-UBND
ngaøy 11/8/2008
- Hai laø, Quyeát ñònh soá 262/QÑ-UBND veà vieäc thu hoài ñaát vaø
Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát.
Baø Nguyeãn Ñ khoâng ñoàng yù vieäc thu hoài ñaát vaø giaáy chöùng nhaän quyeàn
söû duïng ñaát neân khieáu naïi Quyeát ñònh 262/QÑ-UBND.
-8-
PHAÂN TÍCH TÌNH HUOÁNG
1. Phaân tích theo dieãn bieán cuûa tình huoáng:
Töø vieäc giaûi quyeát moät tình huoáng tranh chaáp ñaát ñai xaûy ra töø naêm 2001
ñeán nay, ñaõ coù quyeát ñònh giaûi quyeát tranh chaáp, daãn ñeán khieáu naïi quyeát
ñònh haønh chính, sau ñoù khieáu kieän haønh chính, laïi tieáp tuïc khieáu naïi. Coù theå
thaáy:
Nhöõng naêm tröôùc 1980 ñeán 1999, vieäc canh taùc, söû duïng ñaát giöõa 7 chò
em cuøng meï khaùc cha khoâng coù vaán ñeà gì, muïc ñích söû duïng ñaát chuû yeáu laø
troàng luùa vaø caây aên traùi cho thu hoa lôïi khoâng ñaùng keå, daãn ñeán vieäc ñaát bò
boû hoang töø naêm 1999 ñeán naêm 2001.
Töø naêm 2000, ñaát ñai trôû neân coù giaù, coù thôøi gian trôû thaønh “soát giaù” vôùi
söï gia taêng aûo giöõa giaù trò thöïc teá (coøn goïi laø giaù thò tröôøng) vaø giaù ñaát theo
khung giaù nhaø nöôùc quy ñònh. Tröôùc nhöõng moái lôïi khoång loà do ñaát ñai mang
laïi, khoâng ít tröôøng hôïp cha meï con, vôï choàng, anh chò em… phaùt sinh maâu
thuaãn, töø tranh giaønh töøng mieáng ñaát daãn ñeán ñöa nhau ra tröôùc phaùp ñình.
Cuï theå nhö tình huoáng treân, söï tranh chaáp tröôùc sau chæ dieãn ra giöõa baø
Nguyeãn Ñ vôùi oâng Traàn O (laø hai chò em cuøng meï khaùc cha). Quaù trình tranh
chaáp ñaõ daãn ñeán söï coù maët cuûa nhöõng ngöôøi lieân quan coù quyeàn thöøa keá ñoái
vôùi ñaát ñoù, goàm oâng Traàn T (ngöôøi coù coâng khai phaù cuøng vôùi baø Döông Ñ),
caùc ngöôøi con rieâng cuûa baø Döông Ñ (baø Nguyeãn K vaø Nguyeãn Th khoâng coù
yù kieán gì, cuõng khoâng ñoàng yù tham gia vuï vieäc tranh chaáp), oâng Traàn A (con
chung cuûa oâng Traàn T vaø baø Döông Ñ, laø em cuøng meï vôùi baø Nguyeãn Ñ).
Xem xeùt toøan boä quaù trình vuï vieäc töø khi oâng Traàn O cho xe san uûi ñaát
ñeå söû duïng thì baø Nguyeãn Ñ khoâng cho, neân giöõa hai beân maâu thuaãn vaø phaùt
sinh tranh chaáp cho ñeán nay, coù theå thaáy raèng, nguoàn goác ñaát laø cuûa oâng coá
ngoïai vaø baø ngoïai cuûa caû 7 chò em ñeå laïi, leõ ra, caùc chò em coù theå thoûa thuaän
phaân chia ñeå cuøng thöøa höôûng, nhöng baø Nguyeãn Ñ luoân muoán giaønh toøan boä
quyeàn söû duïng. Ñoù chính laø nguyeân nhaân daãn ñeán söï tranh chaáp keùo daøi vaø
keùo theo caû quaù trình giaûi quyeát khieáu naïi, khieáu kieän vôùi söï tham gia giaûi
quyeát vuï vieäc cuûa nhieàu cô quan (UÛy ban nhaân daân xaõ, huyeän, Toøa aùn huyeän,
Toøa aùn tænh, Thanh tra, Phoøng Taøi nguyeân Moâi tröôøng).
-9-
Quyeát ñònh 28/QÑ-CT veà vieäc giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai ñaõ coù hieäu
löïc phaùp luaät, caùc cô quan höõu traùch ñaõ tieán haønh giao ñaát treân thöïc teá, nhöng
vieäc ñaêng kyù caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát cuûa oâng Traàn T bò
thieáu soùt neân ñaêng kyù töø naêm 2003 maø ñeán naêm 2006 môùi ñöôïc caáp Giaáy
chöùng nhaän. Trong khi ñoù, vieäc baø Nguyeãn Ñ ñöôïc xeùt ñuû ñieàu kieän caáp Giaáy
chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát, thöïc teá ñaõ thöïc hieän vieäc keâ khai ñaêng kyù vaø
ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát vaøo naêm 2004 ñoái vôùi
11.352m2 ñaát tranh chaáp naêm 2003 vôùi oâng Traàn T. Töø ñoù cho thaáy, khaâu
quaûn lyù, theo doõi thöïc hieän quyeát ñònh giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai coøn bò boû
ngoõ, khoâng ñaûm baûo tính nghieâm tuùc. Maët khaùc, Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND
thu hoài caùc thöûa ñaát 363 tôø baûn ñoà 39, thöûa 104 tôø baûn ñoà 32 ñeå caáp cho oâng
Traàn T, nhöng leõ ra phaûi caáp thöûa 94 tôø baûn ñoà 32 vaø caùc thöûa 478 ñeán 481 tôø
baûn ñoà 44 cho baø Nguyeãn Ñ thì cô quan tham möu ra quyeát ñònh giaûi quyeát
tranh chaáp laïi thieáu soùt maát thöûa 94. Vieäc ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn
söû duïng ñaát roài laïi bò thu hoài (bôûi quyeát ñònh 618/QÑ-UBND) vaø quyeát ñònh
thu hoài laïi thieáu soùt thöûa 94 chính laø cô sôû ñeå baø Nguyeãn Ñ thöïc hieän caùc
vieäc khieáu naïi, khieáu kieän sau naøy.
Toùm laïi, veà phía baø Nguyeãn Ñ, do baø khoâng ñoàng yù vôùi quyeát ñònh thu
hoài quyeàn söû duïng ñaát maø Uûy ban nhaân daân ñaõ caáp cho baø töø naêm 2004; veà
phía cô quan tham möu giaûi quyeát khieáu naïi, ñaõ khoâng xem xeùt kyõ vaán ñeà,
thu hoài giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát nhöng laïi khoâng thu hoài ñaát (theo
quy ñònh cuûa khoaûn 2 ñieàu 42 Nghò ñònh 181/2004/NÑ-CP ngaøy 29/10/2004).
Vieäc ban haønh Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND coù sai soùt laø: toång dieän tích
ñaát caáp cho baø Nguyeãn Ñ laø 27.267m2, thu hoài 11.352m2 ñeå caáp cho oâng
Traàn T theo Quyeát ñònh 28/QÑ-CT veà giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai, nhöng laïi
ñeå thieáu maát thöûa 94 (dieän tích 3.032m2) cuûa baø Nguyeãn Ñ, do ñoù, phaûi ban
haønh tieáp Quyeát ñònh 760/QÑ-UBND ñeå boå sung noäi dung naøy. Sau ñoù,
Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND bò kieän ra toøa, vuï vieäc qua xeùt xöû sô thaåm, bò
khaùng caùo neân tieáp tuïc xeùt xöû phuùc thaåm, keát quaû cuoái cuøng laø ñình chæ giaûi
quyeát vuï aùn. Nhöng sau khi coù keát quaû xeùt xöû cuûa Toøa aùn, Quyeát ñònh
618/QÑ-UBND vaø Quyeát ñònh 760/QÑ-UBND laïi khoâng ñöôïc tieáp tuïc thöïc
hieän maø bò thu hoài theo Quyeát ñònh 261/QÑ-UBND vì lyù do:
Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND bò thieáu soùt laø khoâng caáp laïi cho hoä
baø Nguyeãn Ñ thöûa ñaát soá 94 tôø baûn ñoà 32 vôùi dieän tích 3.032m2.
-10-
Quyeát ñònh 760/QÑ-UBND laø quyeát ñònh ñöôïc ban haønh ñeå boå
sung Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND, neân thu hoài Quyeát ñònh 618/QÑUBND thì phaûi thu hoài luoân.
Ñoàng thôøi, cô quan tham möu giaûi quyeát vuï vieäc laïi tieáp tuïc tham möu
UÛy ban nhaân daân huyeän ban haønh Quyeát ñònh 262/QÑ-UBND thu hoài ñaát vaø
giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Quyeát ñònh naøy moät maët khaéc phuïc
nhöõng thieáu soùt cuûa Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND vaø Quyeát ñònh 760/QÑUBND, nhöng maët khaùc laïi taïo ñieàu kieän ñeå ñöông söï thöïc hieän quyeàn khieáu
naïi hoaëc khôûi kieän haønh chính, bôûi vì theo quy ñònh taïi Luaät Khieáu naïi, toá
caùo, moät quyeát ñònh haønh chính coù theå bò khieáu naïi qua hai caáp giaûi quyeát
hoaëc bò khôûi kieän ra toøa vaø cuõng traûi qua hai caáp xeùt xöû theo trình töï, thuû tuïc
quy ñònh taïi Phaùp leänh thuû tuïc giaûi quyeát caùc vuï aùn haønh chính.
ÔÛ moät goùc ñoä khaùc, Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND maëc duø coù thieáu soùt nhö
ñaõ neâu treân, nhöng ñaõ ñöôïc boå sung bôûi Quyeát ñònh 760/QÑ-UBND vaø ñaõ
ñöôïc Toøa aùn tuyeân giöõ nguyeân, thì coù hieäu löïc thi haønh, do vaäy, khoâng neân
thu hoài ñeå ban haønh Quyeát ñònh khaùc thay theá. Vì ñieàu ñoù laøm cho ñöông söï
leõ ra maát quyeàn khieáu naïi tieáp (Quyeát ñònh 618/QÑ-UBND laø quyeát ñònh
haønh chính bò khieáu naïi, ñaõ ñöôïc Chuû tòch UÛy ban nhaân daân huyeän – ngöôøi ra
quyeát ñònh – giaûi quyeát khieáu naïi bôûi Quyeát ñònh 359, baø Nguyeãn Ñ khoâng
ñoàng yù vôùi quyeát ñònh giaûi quyeát khieáu naïi cuûa Chuû tòch UÛy ban nhaân daân
huyeän neân löïa choïn khôûi kieän moät vuï aùn haønh chính ra Toøa aùn, thay vì khieáu
naïi tieáp ñeán Chuû tòch UÛy ban nhaân daân tænh, do vaäy, theo quy ñònh cuûa Luaät
Khieáu naïi, Toá caùo, baø Nguyeãn Ñ maát quyeàn khieáu naïi tieáp), ñoàng thôøi, cuõng
maát quyeàn khaùng caùo tieáp (vuï vieäc ñaõ qua xeùt xöû haønh chính sô thaåm, baø
Nguyeãn Ñ khoâng ñoàng yù neân coù khaùng caùo vaø ñaõ ñöôïc Toøa aùn tænh xeùt xöû
phuùc thaåm, vì vaäy, theo quy ñònh cuûa Phaùp leänh Thuû tuïc giaûi quyeát caùc vuï aùn
haønh chính, baø Nguyeãn Ñ khoâng coøn quyeàn khaùng caùo, tröø tröôøng hôïp coù yeâu
caàu khaùng nghò cuûa cô quan, toå chöùc coù thaåm quyeàn theo quy ñònh), nhöng laïi
coù ñieàu kieän tieáp tuïc khieáu naïi moät vuï vieäc khieáu naïi môùi (ñoái vôùi Quyeát
ñònh 262/QÑ-UBND) hoaëc khôûi kieän moät vuï aùn haønh chính ñoái vôùi moät quyeát
ñònh haønh chính môùi (neáu baø Ñ khoâng ñoàng yù vôùi keát quaû giaûi quyeát khieáu
naïi).
2. Phaân tích traùch nhieäm, thieáu soùt cuûa töøng ñôn vò vaø caù nhaân lieân
quan trong tình huoáng:
-11-
Töø nhöõng vaán ñeà treân cho thaáy, trong tình huoáng neâu ra, moãi ñôn vò vaø
moãi caù nhaân coù lieân quan ñeàu coù traùch nhieäm cuõng nhö thieáu soùt nhaát ñònh
trong vieäc ñeå tình huoáng keùo daøi qua nhieàu naêm. Xin toùm löôïc nhö sau:
- Veà phía UÛy ban nhaân daân xaõ T: quaûn lyù bieán ñoäng ñaát ñai ôû ñòa
phöông, hieän traïng söû duïng ñaát, xeùt duyeät ñieàu kieän caáp Giaáy chöùng nhaän
quyeàn söû duïng ñaát coøn chöa ñaûm baûo tính chaët cheõ. Daãn ñeán söï choàng cheùo
trong ñaêng kyù caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát (cuøng moät dieän tích
ñaát nhöng oâng Traàn T keâ khai ñaêng kyù naêm 2003 vaø ñöôïc caáp Giaáy chöùng
nhaän naêm 2006, baø Nguyeãn Ñ keâ khai ñaêng kyù naêm 2004 vaø ñöôïc caáp giaáy
chöùng nhaän naêm 2004). Nguoàn goác ñaát keâ khai theo baø Nguyeãn Ñ laø do oâng
baø ñeå laïi, nhöng UÛy ban nhaân daân xaõ T ñaõ khoâng xaùc minh ñieàu ñoù. Maët
khaùc, neáu noùi ñaát ñoù do oâng baø ñeå laïi thì phaûi xaùc minh xem taïi sao coù 7 chò
em maø chæ coù moät mình baø Nguyeãn Ñ ñöôïc höôûng, nhöng UÛy ban nhaân daân
xaõ T ñaõ raát chuû quan khi chæ caên cöù vaøo noäi dung keâ khai cuûa baø Nguyeãn Ñ
maø boû qua caùc anh, chò, em khaùc cuûa baø Nguyeãn Ñ.
- Veà phía cô quan tham möu giaûi quyeát tranh chaáp: Phoøng Taøi nguyeân vaø
Moâi tröôøng laø cô quan chuyeân moân quaûn lyù veà ñaát ñai ôû ñòa phöông, nhöng
coâng taùc quaûn lyù ñaát ñai coøn loûng leûo, ñaát tranh chaáp ñaõ coù quyeát ñònh giaûi
quyeát tranh chaáp coù hieäu löïc phaùp luaät nhöng khoâng theo doõi ñöôïc tieán ñoä
caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát cuõng nhö thöïc traïng söû duïng ñaát;
thieáu traùch nhieäm trong vieäc kieåm tra hoà sô do ñòa phöông (UÛy ban nhaân daân
xaõ) chuyeån leân. Vì vaäy, tham möu UÛy ban nhaân daân huyeän caáp giaáy chöùng
nhaän quyeàn söû duïng ñaát cho baø Nguyeãn Ñ vaøo naêm 2004, trong khi hoà sô cuûa
oâng Traàn T töø naêm 2003 cuõng ñoái vôùi dieän tích ñaát ñoù maø chöa ñöôïc caáp.
Ngoøai ra, coøn sô soùt trong vieäc tham möu ban haønh quyeát ñònh, daãn ñeán vieäc
ban haønh quyeát ñònh boå sung, thay theá, thu hoài nhieàu laàn trong cuøng vuï vieäc
(do thu hoài maø khoâng caáp laïi thöûa 94 tôø baûn ñoà 32 (dieän tích 3.032m2) cho baø
Nguyeãn Ñ)
- Veà phía oâng Traàn T: khi tham gia vuï vieäc tranh chaáp vôùi tö caùch ngöôøi
bò tranh chaáp, oâng Traàn T luoân theå hieän yù chí vaø nguyeän voïng giaønh dieän tích
ñaát treân cho 2 ñöùa con chung cuûa oâng vaø 4 ngöôøi con rieâng cuûa baø Döông Ñ.
Nhöng khi söï vieäc tranh chaáp ñöôïc giaûi quyeát xong (baèng Quyeát ñònh 28/QÑCT), oâng laïi chuû quan vaø thieáu traùch nhieäm trong vieäc keâ khai ñaêng kyù quyeàn
söû duïng ñaát ñeå phaân chia cho caùc con, chæ baèng haønh ñoäng noäp hoà sô keâ khai
xin caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát taïi UÛy ban nhaân daân xaõ vaø boû
-12-
luoân cho ñeán khi phaùt sinh tranh chaáp tieáp theo (vaøo naêm 2005). Sau khi ñöôïc
caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát (naêm 2006), oâng Traàn T coù laøm thuû
tuïc ñeå taùch soå cho baø Nguyeãn T (ñaõ taùch xong naêm 2007) vaø nhöõng ngöôøi
coøn laïi (chöa taùch xong).
- Veà phía baø Nguyeãn Ñ: cöông quyeát tranh chaáp ñeå giaønh cho ñöôïc
quyeàn söû duïng ñoái vôùi dieän tích ñaát 11.352m2 neâu treân. Trong ñoù, coù nhöõng
tình tieát maø baø Nguyeãn Ñ chæ neâu ñöôïc “cung” chöù khoâng coù “chöùng”. Chaúng
haïn nhö: naêm 2004, baø Nguyeãn Ñ keâ khai ñaêng kyù giaáy chöùng nhaän quyeàn söû
duïng ñaát ñoái vôùi 11.352m2 ñaát vaø neâu nguoàn goác ñaát laø do oâng baø ñeå laïi,
nhöng khoâng coù giaáy tôø gì chöùng minh. Baø Nguyeãn Ñ khoâng phaûi laø con duy
nhaát cuûa baø Döông Ñ, neáu xeùt veà thöøa keá cuõng khoâng phaûi moät mình baø
höôûng toøan boä thöøa keá vì coøn coù caùc ngöôøi con khaùc laø chò, em ruoät vaø chò,
em cuøng meï khaùc cha vôùi baø.
-13-
XAÂY DÖÏNG PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ TÌNH HUOÁNG
Töø tình huoáng cuøng vôùi nhöõng phaân tích treân, laø ngöôøi tham möu giaûi
quyeát vuï vieäc, ngöôøi vieát xaây döïng caùc phöông aùn giaûi quyeát tình huoáng nhö
sau:
Phöông aùn 1:
Xaùc ñònh dieän tích ñaát treân coù nguoàn goác ban ñaàu laø ñaát coâng do nhaø
nöôùc quaûn lyù, maëc duø oâng baø cuûa caùc beân coù coâng khai hoang, phuïc hoùa vaø
cho laïi con chaùu söû duïng, canh taùc. Nhöng quaù trình söû duïng ñaát khoâng coù
hieäu quaû, daãn ñeán ñaát bò boû hoang moät thôøi gian daøi trong chieán tranh vaø töø
1999 ñeán 2001, sau ñoù noäi boä gia ñình laïi phaùt sinh maâu thuaãn, tranh chaáp
laøm aûnh höôûng ñeán traät töï quaûn lyù nhaø nöôùc veà ñaát ñai.
Höôùng giaûi quyeát: tham möu UÛy ban nhaân daân huyeän Y ra quyeát ñònh thu
hoài dieän tích 11.352m2 ñaát tranh chaáp giöõa baø Nguyeãn Ñ vaø oâng Traàn T vì coù
nguoàn goác ñaát coâng, giao UÛy ban nhaân daân xaõ T quaûn lyù.
Cô sôû phaùp lyù: khoûan 3 ñieàu 38 Luaät ñaát ñai ngaøy 26/11/2003.
Phöông aùn 2:
Xeùt nguoàn goác ban ñaàu vaø saâu xa cuûa caû quaù trình khai phaù, söû duïng,
canh taùc treân ñaát cho thaáy: ñaát treân töø sau giaûi phoùng naêm 1975 do nhaø nöôùc
quaûn lyù, nhöng tröôùc ñoù do oâng Nguyeãn P vaø con gaùi oâng laø baø Nguyeãn D
khai phaù, söû duïng. Sau 1975 môùi cho laïi vôï choàng oâng Traàn T vaø baø Döông Ñ
khai hoang, phuïc hoùa tieáp tuïc söû duïng. Do ñoù, coù theå xaùc ñònh dieän tích
11.352m2 ñaát neâu treân laø taøi saûn chung vôï choàng cuûa oâng Traàn T vaø baø
Döông Ñ, nay baø Döông Ñ cheát, ñaát ñoù trôû thaønh di saûn thöøa keá cuûa baø
Döông Ñ ñeå laïi (trong khoái taøi saûn chung vôùi oâng Traàn T).
Xaùc ñònh nhö vaäy ñeå höôùng 7 ngöôøi con cuûa baø Döông Ñ cuøng thoûa
thuaän phaân chia di saûn do meï ñeå laïi (nhö ñaõ neâu, oâng Traàn T ñoàng yù nhöôøng
toøan boä laïi cho 7 ngöôøi con, baûn thaân oâng laø reå, taøi saûn coù nguoàn goác do beân
vôï cho neân oâng khoâng nhaän phaàn naøo trong khoái taøi saûn treân). Ñoù cuõng laø yù
kieán cuûa ña soá nhöõng ngöôøi con cuûa baø Döông Ñ (4/7 ngöôøi), coøn laïi 2 ngöôøi
con (baø Nguyeãn T, baø Nguyeãn K) vaø oâng ngoïai (oâng Nguyeãn P), meï (baø
Nguyeãn D) cuûa baø Döông Ñ ñeàu theå hieän yù chí laø khoâng coù yù kieán gì.
-14-
Cô sôû phaùp lyù: khoûan 1 ñieàu 676 Boä luaät daân söï xaùc ñònh haøng thöøa keá
theo phaùp luaät. Meï, choàng vaø 7 ngöøôi con cuûa baø Döông Ñ laø 9 ñoàng thöøa keá.
Tuy nhieân, coù 2 ñoàng thöøa keá (meï vaø choàng) töø choái nhaän di saûn.
Höôùng giaûi quyeát: höôùng daãn caùc beân ñi ñeán thoûa thuaän, ñoàng yù thoûa
thuaän phaân chia di saûn vaø thöïc hieän thuû tuïc theo quy ñònh phaùp luaät veà chöùng
thöïc thoûa thuaän phaân chia di saûn (quy ñònh taïi Thoâng tö lieân tòch
04/2006/TTLT-BTP-BTNMT veà chöùng thöïc caùc hôïp ñoàng, giao dòch lieân
quan baát ñoäng saûn).
Phöông aùn 3:
Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát laø chöùng thö phaùp lyù quan troïng,
theå hieän söï coâng nhaän cuûa nhaø nöôùc veà quyeàn söû duïng ñaát cuûa caù nhaân, toå
chöùc. Do vaäy, quy trình caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát phaûi ñaûm
baûo chaët cheõ, ñuùng ñaén, khoâng thöøa nhaän coù sai soùt ñeå ñaûm baûo uy tín cuûa
nhaø nöôùc. Maët khaùc, theo quan nieäm chung veà chöùng thö phaùp lyù caù nhaân,
giaáy coù tröôùc ñöông nhieân coù giaù trò hôn giaáy caáp sau, neân giöõ nguyeân Giaáy
chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñaõ caáp cho baø Nguyeãn Ñ.
Höôùng giaûi quyeát: coâng nhaän giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñaõ caáp
cho baø Nguyeãn Ñ töø naêm 2004 vaãn tieáp tuïc coù giaù trò söû duïng. Giaáy chöùng
nhaän quyeàn söû duïng ñaát caáp cho oâng Traàn T laø caáp sau (naêm 2006) neân phaûi
bò thu hoài vaø huûy boû.
Phöông aùn 4:
Vì vuï vieäc tranh chaáp ñaõ ñöôïc giaûi quyeát bôûi Quyeát ñònh soá 28/QÑ-CT
ngaøy 15/5/2003 vaø coù hieäu löïc thi haønh, caùc cô quan lieân quan ñaõ tieán haønh
giao ñaát treân thöïc teá vaø coù laäp bieân baûn giao ñaát. Theo keát quaû giaûi quyeát
tranh chaáp, dieän tích 11.352m2 ñaát neâu treân ñaõ giao cho oâng Traàn T, vieäc oâng
Traàn T keâ khai ñaêng kyù caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát vaø ñöôïc caáp
giaáy chöùng nhaän vaøo naêm 2006 laø ñuùng vôùi keát quaû giaûi quyeát tranh chaáp ñaát
ñai, ñuùng vôùi quy ñònh phaùp luaät veà quaûn lyù vaø söû duïng ñaát ñai. Do ñoù, giaáy
chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñaõ caáp cho baø Nguyeãn Ñ vôùi lyù do keâ khai
nguoàn goác ñaát do oâng baø ñeå laïi laø khoâng phuø hôïp vaø Giaáy chöùng nhaän ñoù
phaûi bò thu hoài ñeå huûy boû. Vieäc UÛy ban nhaân daân xaõ T ñaõ xeùt vaø ñeà nghò UÛy
ban nhaân daân huyeän Y caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát cho baø
-15-
Nguyeãn Ñ laø khoâng ñuùng ñoái töôïng, traùi vôùi keát quaû giaûi quyeát tranh chaáp ñaát
ñai theo Quyeát ñònh 28/QÑ-CT ñaõ ñöôïc thi haønh.
Höôùng giaûi quyeát: baùc ñôn khieáu naïi cuûa baø Nguyeãn Ñ ñoái vôùi Quyeát
ñònh soá 262/QÑ-UBND. Veà ñaát tranh chaáp, thu hoài giaáy chöùng nhaän quyeàn söû
duïng ñaát vaø thu hoài ñaát ñoái vôùi dieän tích 11.352m2 ñaát ñaõ caáp cho baø Nguyeãn
Ñ naêm 2004 vaø coâng nhaän Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ñaõ caáp cho
oâng Traàn T theo keát quaû giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai taïi Quyeát ñònh soá
28/QÑ-CT ngaøy 15/5/2003 laø ñuùng quy ñònh phaùp luaät.
Cô sôû phaùp lyù: khoûan 5 ñieàu 49 Luaät ñaát ñai naêm 2003 quy ñònh: ngöôøi
ñöôïc söû duïng ñaát theo baûn aùn hoaëc quyeát ñònh cuûa Toøa aùn nhaân daân, quyeát
ñònh thi haønh aùn cuûa cô quan thi haønh aùn hoaëc quyeát ñònh giaûi quyeát tranh
chaáp ñaát ñai cuûa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ñaõ ñöôïc thi haønh; khoûan 5
ñieàu 50 Luaät ñaát ñai: hoä gia ñình, caù nhaân ñöôïc söû duïng ñaát theo baûn aùn hoaëc
quyeát ñònh cuûa Toøa aùn nhaân daân, quyeát ñònh thi haønh aùn cuûa cô quan thi haønh
aùn hoaëc quyeát ñònh giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai cuûa cô quan nhaø nöôùc coù
thaåm quyeàn ñaõ ñöôïc thi haønh thì ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát
sau khi thöïc hieän nghóa vuï taøi chính theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
-16-
LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN XÖÛ LYÙ TÌNH HUOÁNG
Vôùi 4 phöông aùn ñöôïc xaây döïng nhö treân, ñeå coù cô sôû löïa choïn phöông
aùn toát nhaát, ngöôøi vieát neâu caùc öu ñieåm, khuyeát ñieåm cuûa töøng phöông aùn nhö
sau:
Phöông aùn
Phöông aùn 1:
Thu hoài dieän tích
11.352m2 ñaát bò
tranh chaáp vì coù
nguoàn goác ñaát coâng,
ñaát söû duïng khoâng
coù hieäu quaû daãn ñeán
bò hoang hoùa moät
thôøi
gian
trong
chieán tranh vaø töø
naêm 1999 ñeán naêm
2001.
Öu ñieåm
Khuyeát ñieåm
- Taêng quyõ ñaát coâng döï tröõ - Neáu thu hoài thì phaûi thu
ôû ñòa phöông.
hoài caû giaáy chöùng nhaän
- Haïn cheá tình traïng khai quyeàn söû duïng ñaát ñaõ caáp
phaù ñaát vaø cho qua tay cho baø Nguyeãn Ñ naêm
nhieàu ngöôøi maø khoâng xin 2004 vaø oâng Traàn T naêm
pheùp cô quan nhaø nöôùc coù 2006, ñoàng thôøi phaûi huûy
boû taát caû caùc quyeát ñònh
thaåm quyeàn
giaûi quyeát tranh chaáp,
quyeát ñònh giaûi quyeát khieáu
naïi tröôùc ñoù. Thuû tuïc raát
khoù thöïc hieän vaø khoâng
ñaûm baûo tính khaû thi.
- Phía oâng Traàn O hieän
ñang ôû trong caên nhaø thôø töï
ñöôïc xaây treân ñaát töø naêm
2005 seõ bò khoù khaên veà choã
ôû, caùc beân tranh chaáp ñeàu
bò thieät haïi naëng veà kinh teá,
khoâng coù ñaát saûn xuaát, aûnh
höôûng ñeán cuoäc soáng.
- Coù theå phaùt sinh vuï vieäc
tranh chaáp khaùc töø phía
nhöõng ngöøôi laø beân bò tranh
chaáp trong tình huoáng neâu
treân.
Phöông aùn 2:
Xaùc ñònh dieän tích
ñaát bò tranh chaáp
neâu treân laø di saûn
thöøa keá cuûa baø
Döông Ñ, höôùng caùc
- Giuùp caùc thaønh vieân gia
ñình giöõ gìn tình caûm cha
con, chò em; khoâng vì taøi
saûn maø tranh chaáp, kieän
caùo nhau, laøm söùt meû tình
caûm vôùi nhau.
- Khoâng khaû thi, vì qua quaù
trình giaûi quyeát tranh chaáp
cho thaáy, töø khi hoøa giaûi ôû
cô sôû ñeán khi vuï vieäc ñöôïc
chuyeån ñeán cô quan Thanh
tra huyeän Y, ñaõ qua nhieàu
- Caùc beân cuøng chan hoøa laàn hoøa giaûi theo höôùng
-17-
beân thoûa thuaän phaân lôïi ích, khoâng ai lôïi quaù, chia ñeàu cho 7 chò em,
cuõng khoâng ai thieät thoøi nhöng keát quaû ñeàu khoâng
chia di saûn.
quaù (neáu moät mình baø thaønh.
Nguyeãn Ñ ñöôïc, thì 6 ngöôøi - Khoâng coù höôùng xöû lyù
con khaùc thieät thoøi)
ñoái vôùi caùc quyeát ñònh, baûn
- Neâu cao tính traùch nhieäm aùn (ñeàu ñaõ coù hieäu löïc thi
vaø yù thöùc cuûa caùn boä ôû cô haønh) ñaõ ñöôïc ban haønh
sôû trong vieäc laøm coâng taùc trong caû quaù trình giaûi
vaän ñoäng, thuyeát phuïc, hoøa quyeát tranh chaáp, giaûi
giaûi.
quyeát khieáu naïi, giaûi quyeát
khieáu kieän ñaõ neâu treân.
Phöông aùn 3:
Chæ coâng nhaän
Giaáy chöùng nhaän
quyeàn söû duïng ñaát
ñaõ caáp cho baø
Nguyeãn Ñ.
Baø Nguyeãn Ñ ñaït ñöôïc
muïc ñích giaønh toøan boä
quyeàn söû duïng ñaát, neân
khoâng khieáu naïi, seõ chaám
döùt vuï vieäc ñaõ keùo daøi töø
2001 ñeán nay.
- Seõ phaùt sinh vuï tranh
chaáp khaùc töø phía nhöõng
ngöôøi laø beân bò tranh chaáp
trong tình huoáng neâu treân.
- Khoâng xöû lyù ñöôïc traùch
nhieäm cuûa caùn boä, cô quan
tham möu caáp giaáy chöùng
nhaän quyeàn söû duïng ñaát
khoâng ñuùng ñoái töôïng.
- Traùi vôùi keát quaû giaûi
quyeát tranh chaáp ñaát ñai
ban ñaàu (theo Quyeát ñònh
28/QÑ-CT)
- Khoâng coù höôùng xöû lyù
ñoái vôùi caùc quyeát ñònh, baûn
aùn (ñeàu ñaõ coù hieäu löïc thi
haønh) ñaõ ñöôïc ban haønh
trong caû quaù trình giaûi
quyeát tranh chaáp, giaûi
quyeát khieáu naïi, giaûi quyeát
khieáu kieän ñaõ neâu treân.
Phöông aùn 4:
- Bao goàm ñöôïc taát caû öu - Quaù trình xöû lyù coù theå coù
ñieåm ñoàng thôøi giaûi quyeát haønh vi thieáu traùch nhieäm
Giöõ nguyeân caùc
ñöôïc taát caû nhöôïc ñieåm cuûa hoaëc haønh vi tieâu cöïc bò xöû
keát quaû giaûi quyeát
phöông aùn 2.
lyù.
tranh chaáp, giaûi
quyeát khieáu naïi vaø - Ñaûm baûo tính nghieâm - Baø Nguyeãn Ñ coù theå seõ
minh cuûa phaùp luaät, ñöa tieáp tuïc khieáu naïi nhö laàn
giaûi quyeát khieáu
quyeát ñònh giaûi quyeát tranh tröôùc ñoái vôùi Quyết ñònh
kieän haønh chính: thu
-18-
hoài Giaáy chöùng
nhaän quyeàn söû duïng
ñaát vaø thu hoài ñaát
ñoái vôùi dieän tích
11.352m2 ñaõ caáp
cho baø Nguyeãn Ñ
naêm 2004.
chaáp ñaõ coù hieäu löïc ra thi 618/QÑ-UBND.
haønh treân thöïc teá.
- Coù cô sôû ñeå xöû lyù caùn boä,
cô quan coù lieân quan trong
vieäc thieáu traùch nhieäm
quaûn lyù nhaø nöôùc veà ñaát
ñai, khaéc phuïc ñöôïc söï sai
soùt veà trình töï vaø loûng leûo
veà quaûn lyù trong vieäc caáp
Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû
duïng ñaát.
- Khoâng aûnh höôûng ñeán
nhieàu ngöôøi, ñaûm baûo vieäc
sinh soáng cuûa caùc beân
khoâng bò xaùo troän hay aûnh
höôûng lôùn (khaéc phuïc ñöôïc
nhöôïc ñieåm cuûa phöông aùn
1).
* Muïc tieâu cuûa phöông aùn toái öu: vì söï vieäc tranh chaáp ñaát ñai noùi treân
xaûy ra vaø keùo daøi nhieàu naêm, lieân quan ñeán nhieàu ngöôøi, cho neân caàn thieát
phaûi xaùc ñònh caùc phöông aùn ñeå giaûi quyeát tình huoáng treân sao cho ñaït ñöôïc
muïc tieâu sau:
- Giaûi quyeát tranh chaáp theo ñuùng luaät ñuùng trình töï thuû tuïc, ñuùng thaåm
quyeàn.
- Phöông aùn giaûi quyeát phaûi coù tính khaû thi, coù tính thuyeát phuïc ñeå haïn
cheá caùc beân tranh chaáp tieáp khieáu, ñoàng thôøi nhanh choùng ñöa ñaát vaøo quaù
trình söû duïng, taêng giaù trò vaø hieäu quaû söû duïng ñaát, chaám döùt tình traïng boû
hoang vaø laõng phí ñaát.
- Baûo ñaûm tính coâng baèng, khoâng gaây thieät haïi ñoàng thôøi baûo veä quyeàn
vaø lôïi ích chính ñaùng cuûa ngöôøi söû duïng ñaát hôïp phaùp.
- Taêng cöôøng loøng tin cuûa nhaân daân ñoái vôùi hieäu quaû quaûn lyù, hieäu quaû
giaûi quyeát caùc tranh chaáp, maâu thuaãn trong daân cö noùi rieâng vaø giaûi quyeát caùc
coâng vieäc cuûa nhaân daân noùi chung cuûa ñoäi nguõ caùn boä coâng chöùc nhaø nöôùc vaø
cô quan nhaø nöôùc.
- Keát quaû giaûi quyeát phaûi ñöôïc söï ñoàng tình uûng hoä cuûa soá ñoâng.
-19-
* Yeâu caàu cuûa moät phöông aùn toái öu: trong 4 phöông aùn neâu treân, qua
phaân tích öu khuyeát ñieåm cuûa töøng phöông aùn, cho thaáy thöïc hieän phöông aùn
naøo cuõng coù öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm nhaát ñònh. Tuy nhieân, caàn phaûi xaùc ñònh
roõ raèng, phöông aùn toát nhaát hay coøn goïi laø phöông aùn toái öu ñöôïc löïa choïn ñeå
giaûi quyeát vuï vòeâc phaûi ñaûm baûo ñaït caùc yeâu caàu sau:
- Ñaùp öùng nhieàu nhaát muïc tieâu ñaët ra.
- Caùc maët khuyeát ñieåm cuûa phöông aùn coù theå chaáp nhaän ñöôïc hoaëc coù
bieän phaùp khaéc phuïc ñöôïc.
- Coù tính khaû thi khi aùp duïng. Trong thöïc teá cho thaáy, coù raát nhieàu
phöông aùn raát lyù töôûng, nhöng khi ñöa vaøo aùp duïng laïi khoâng ñaûm baûo tính
khaû thi.
- Höôùng giaûi quyeát phaûi thaáu tình ñaït lyù. Vì leõ, vuï vieäc tranh chaáp giöõa
ngöôøi thaân trong gia ñình, neân phaûi treân cô sôû keát hôïp giöõa ñaïo lyù vaø phaùp lyù
thì môùi thuyeát phuïc ñöôïc söï ñoàng tình cuûa caùc beân vaø ñöôïc söï uûng hoä cuûa
nhaân daân.
* Löïa choïn phöông aùn toái öu: treân cô sôû ñoù, ngöôøi vieát so saùnh caùc
phöông aùn vaø löïa choïn phöông aùn 4 vì:
- Ngoøai vieäc ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa moät phöông aùn toái öu neâu treân,
phöông aùn 4 coøn laø söï khaúng ñònh nguyeân taéc giaûi quyeát tranh chaáp ñaát ñai
treân cô sôû phaùp luaät vaø caên cöù tính hôïp lyù, hôïp tình cuõng nhö caân nhaéc ñeán
hieäu quaû söû duïng ñaát ñeå coù quyeát ñònh ñuùng ñaén.
- Söï löïa choïn phöông aùn 4 ñaõ ñöïôc theå hieän ngay trong quaù trình phaân
tích, bôûi vì, qua quaù trình xaây döïng caùc phöông aùn tröôùc, phöông aùn 4 ñöôïc
xaây döïng sau cuøng neân ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng khieám khuyeát cuûa caùc
phöông aùn tröôùc. Noùi caùch khaùc, moät phöông aùn maø coù theå laáy ñieåm yeáu cuûa
phöông aùn khaùc laøm ñieåm maïnh cho noù thì ñoù chính laø phöông aùn toái öu.
- Veà khuyeát ñieåm, phöông aùn 4 coù 2 khuyeát ñieåm nhöng ñeàu coù theå khaéc
phuïc ñöôïc. Neáu coù haønh vi thieáu traùch nhieäm hoaëc tieâu cöïc xaûy ra thì vieäc xöû
lyù cuõng chæ nhaèm laøm ñoäi nguõ caùn boä trôû neân trong saïch vaø vöõng maïnh, chöù
khoâng aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng quaûn lyù ñaát ñai ôû ñòa phöông.
-20-
- Xem thêm -
.DOC 
24 
728 
84 
