Tài liệu Tích hợp kiến thức liên môn vào giảng dạy bài lặng lẽ sa pa môn ngữ văn lớp 9 ở trường thcs xuân dương, huyện thường xuân

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THƯỜNG XUÂN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY BÀI “LẶNG LẼ SA PA” MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 Ở TRƯỜNG THCS XUÂN DƯƠNG, HUYỆN THƯỜNG XUÂN Người thực hiện: Lê Thị Thúy Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường THCS Xuân Dương SKKN thuộc môn: Ngữ văn MỤC LỤC 1. Đặt vấn đề (Lý do chọn đề tài) THANH HÓA, N¨m 2017 Trang MỤC LỤC Mục 1. 1.1 1.2 1.3 1.4 2. 2.1 2.2 Nội dung Trang Mở đầu 1 Lí do chọn đề tài 1 Mục đích nghiên cứu 1 Đối tượng nghiên cứu 2 Phương pháp nghiên cứu 2 Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh 3 2.3. 2.4 3. 3.1 3.2 nghiệm Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Kết luận, kiến nghị Kết luận Kiến nghị 5 16 16 16 17 1. Mở đầu 1.1. Lí do chọn đề tài. Dạy học theo chủ đề tích hợp là một trong những nguyên tắc quan trọng trong dạy học nói chung và dạy học Ngữ văn nói riêng. Đây được coi là một quan niệm dạy học hiện đại, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục. Dạy học tích hợp làm cho người học nhận thức được sự phát triển xã hội một cách liên tục, thống nhất, thấy được mối liên hệ hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội, khắc phục được tính tản mạn rời rạc trong kiến thức. Dạy học tích hợp liên môn trong Ngữ văn là hình thức liên kết những kiến thức giao thoa với môn Ngữ văn như Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân, Rèn luyện kĩ năng sống, giáo dục bảo vệ môi trường...[8] Nắm vững được những kiến thức đó, học sinh sẽ tiếp nhận tác phẩm có hệ thống, không phiến diện, không lẫn lộn… Để từ đó, có cách nhìn nhận và đánh giá đúng về tác phẩm. Chính vì thế mà trong một giờ học Ngữ văn, tích hợp một cách linh hoạt, sáng tạo kiến thức liên môn sẽ giúp cho học sinh không chỉ dễ dàng tiếp cận văn bản mà còn hiểu sâu sắc hơn những chi tiết nghệ thuật, giá trị tư tưởng của tác phẩm. Nhờ vậy học sinh hiểu một cách sâu sắc bức thông điệp mà tác giả gửi gắm, để dần thay đổi nhận thức và hành động của bản thân để sống đẹp hơn. Thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng của phương pháp này đối với việc nâng cao chất lượng dạy học bộ môn, trong những năm gần đây, các đồng chí giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn ở trường Tung học cơ sở Xuân Dương cũng đã có nghiên cứu, tìm tòi và vận dụng vào quá trình giảng dạy ở một số tiết thuộc các khối lớp trong chương trình cấp học. Tuy nhiên, đây là vấn đề còn khá mới mẻ, tài liệu nghiên cứu chưa nhiều nên một số đồng chí còn e dè, ngại tìm hiểu, ngại vận dụng hoặc trong quá trình vận dụng, nhiều đồng chí vẫn còn rất nhiều lúng túng, bỡ ngỡ. Bản thân tôi, cũng đã có những nghiên cứu và vận dụng quan điểm mới này vào thực tế giảng dạy và bước đầu thu nhận được những kết quả khả quan. Đặc biệt, hưởng ứng cuộc thi “Dạy học theo chủ đề tích hợp” do Bộ Giáo dục&Đào tạo phát động, từ những kinh nghiệm thực tế, tôi đã mạnh dạn viết bài tham gia và sản phẩm của tôi đã được Ban tổ chức cuộc thi của Sở Giáo dục&Đào tạo Thanh Hóa xếp giải Ba cấp Tỉnh. Trước những khó khăn, lúng túng của không ít đồng nghiệp trong việc vận dụng quan điểm dạy học này, từ những kinh nghiệm mà bản thân đúc rút được qua thực tế giảng dạy, tôi mạnh dạn chia sẻ một số biện pháp, cách thức tiến hành khi soạn, dạy bài Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long) trong chương trình Ngữ văn lớp 9 theo hướng tích hợp các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân, Mĩ thuật, Tài liệu Giáo dục bảo vệ môi trường, Giáo dục kĩ năng sống. Thông qua giờ học tích hợp liên môn này, học sinh có thể vận dụng kiến thức, hiểu biết của mình ở nhiều môn học để giải quyết các câu hỏi, các tình huống thực tế gắn với tác phẩm nhằm giúp người học dễ dàng chiếm lĩnh kiến thức đồng thời ghi nhớ kiến thức một cách chủ động, biết vận dụng những hiểu biết có được từ quá trình tiếp cận tác phẩm để giải quyết các tình huống trong thực tiễn, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. 1.2. Mục đích nghiên cứu. Với đề tài này, tôi mong muốn cùng các đồng nghiệp tháo gỡ những lúng 1 túng, bỡ ngỡ, khó khăn trong việc vận dụng quan điểm dạy học tích hợp vào thực tế giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn, cụ thể là nâng cao hiệu quả khi dạy bài bài Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long) trong chương trình Ngữ văn lớp 9. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Trong khuôn khổ đề tài này, tôi nghiên cứu, tổng kết những biện pháp, cách thức khi vận dụng quan điểm dạy học theo hướng tích hợp trong môn Ngữ văn và cụ thể hơn những biện pháp, cách thức khi soạn dạy bài Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long) trong chương trình Ngữ văn lớp 9 theo hướng tích hợp các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân, Mĩ thuật, Tài liệu Giáo dục bảo vệ môi trường, Giáo dục kĩ năng sống. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Khi nghiên cứu đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết; Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin; Phương thống kê, xử lí số liệu. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm: 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. * Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp quản lí giáo dục: Để cụ thể hóa và triển khai thực hiện Nghị quyết 29 - NQ/TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, trong những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo có chỉ đạo, tổ chức tập huấn giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh, trong đó tập trung xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi môn học và chủ đề tích hợp, liên môn phù hợp với phương pháp dạy học tích cực và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương, nhà trường, chỉ đạo các cơ sở giáo dục khuyến khích giáo viên dạy học theo hướng tích hợp liên môn. Theo đó, Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa, Phòng Giaos dục và Đào tạo Thường Xuân, trường Trung học cơ sở Xuân Dương cũng đã có hướng dẫn, chỉ đạo chuyên môn về việc xây dựng và thực hiện dạy học theo hướng tích hợp. Đặc biệt, trong những năm học vừa qua ngành đã tổ chức cuộc thi Dạy học tích hợp dành cho giáo viên và cuộc thi Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống trong thực tiễn dành cho học sinh. * Khái niệm Dạy học tích hợp liên môn: Dạy học tích hợp liên môn được hiểu là sự kết hợp một cách hữu cơ, có hệ thống, ở những mức độ khác nhau các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học khác nhau hoặc các hợp phần của bộ môn thành một nội dung thống nhất, dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của bộ môn đó. Dạy học tích hợp có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học các môn học như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông...Qua việc hoạt động tích hợp trong một tiết lên lớp, học sinh được rèn luyện thói quen tư duy, nhận thức vấn đề một cách có hệ thống và lôgic, đồng thời thấy được mối 2 quan hệ biện chứng giữa các kiến thức được học trong chương trình. Nhờ đó sẽ xóa bỏ lối dạy học theo kiểu khép kín, tách biệt giữa nhà trường và cuộc sống; cô lập giữa những kiến thức và kĩ năng vốn có mối liên hệ, bổ sung cho nhau hay tách rời kiến thức với các tình huống có ý nghĩa, những tình huống cụ thể mà học sinh sẽ gặp sau này. Dạy học tích hợp sẽ phát huy được tính tích cực chủ động và sáng tạo của học sinh; buộc học sinh chủ động tự đọc, tự làm việc độc lập theo sách giáo khoa, theo hướng dẫn của giáo viên [7]. * Dạy học tích hợp liên môn môn Ngữ văn: Do đặc thù riêng của môn học, việc tích hợp trong giờ học Ngữ văn là hoạt động phức hợp đòi hỏi sự tích hợp các kĩ năng, năng lực liên môn để giải quyết nội dung gắn với thực tiễn. Đó có thể là sự tích hợp tri thức, kĩ năng Tiếng Việt và Tập làm văn để giúp học sinh thực sự cảm được cái hay, cái đẹp, sự tinh tế, độc đáo của tiếng mẹ đẻ, bồi dưỡng cho HS năng lực sử dụng tiếng Việt đúng và hay; chú trọng rèn luyện cho học sinh cách diễn đạt giản dị, trong sáng, chính xác, lập luận chặt chẽ, có suy nghĩ độc lập. Đó cũng có thể là sự tích hợp những hiểu biết về lịch sử, văn hóa, xã hội, đạo đức, lối sống để đánh giá, lí giải một hiện tượng văn học, một chi tiết nghệ thuật hay để đề xuất một thái độ, một quan điểm sống... Như vậy có thể thấy, phạm vi tích hợp trong giờ dạy Ngữ văn rất phong phú: Có thể tích hợp nội môn (giữa ba phân môn Văn - Tiếng Việt - Tập làm văn hay giữa những bài học có cùng chủ đề, giữa các môn học khác trong chương trình) [7]. Đây chính là những cơ sở lý luận có tác dụng định hướng cho việc nghiên cứu, tìm kiếm những giải pháp, biện pháp giúp giáo viên góp phần nâng cao hiệu quả dạy học bài Lặng lẽ Sa Pa (Ngữ văn 9, tập 1) theo hướng tích hợp liên môn. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Theo phân tích ở trên, việc sử dụng phương pháp dạy học tích hợp là một tất yếu trong dạy học bộ môn Ngữ văn. Thế nhưng, như tôi nhận thấy, đây là vấn đề còn khá mới mẻ, tài liệu nghiên cứu chưa nhiều, để vận dụng phù hợp, hiệu quả, đòi hỏi người giáo viên không chỉ cần có kiến thức môn mình dạy mà cần có hiểu biết, kiến thức các môn học khác và thời gian nghiên của bài dạy để vận dụng khéo léo, đúng mức, phù hợp với nội dung của bài nên một số đồng chí còn e dè, ngại tìm hiểu, ngại vận dụng hoặc trong quá trình vận dụng, vẫn còn rất nhiều lúng túng, bỡ ngỡ, vì vậy việc vận dụng phương pháp này trong thực tế thì không phải lúc nào cũng đạt hiệu quả. Do đó chất lượng bài dạy chưa cao. Cụ thể khi dạy học bài Lặng lẽ Sa Pa (Tiết 66,67 môn Ngữ văn 9, tập 1) theo hướng tích hợp liên môn thì: - Đối với học sinh: Nhiều em còn chưa chịu khó, tự giác, tích cực, chủ động trong học tập. Việc chuẩn bị bài của các em còn mang tính đối phó, soạn qua loa, chưa chịu khó sưu tầm, tìm hiểu tài liệu, kiến thức có liên quan đến nội dung bài học. Kiến thức xã hội còn nghèo nàn. Hơn thế nữa, khả năng tư duy logic, tư duy tổng hợp của các em còn hạn chế, chưa biết tìm ra mối liên hệ giữa các nội dung kiến thức liên quan đến nhau trong các môn học và vận dụng để giải quyết vấn đề của bài học và vận dụng chính ý nghĩa của bài học vào thức tế cuộc sống. 3 - Đối với giáo viên: Một số đồng chí chưa chưa xác định rõ mục tiêu trọng tâm của bài để có định hướng rõ khi nhắc học sinh ở nhà soạn bài, chuẩn bị bài chu đáo, sưu tầm, tìm hiểu những hình ảnh, tư liệu liên quan đến bài học để giúp học tự tin, chủ động, mạnh dạn, tích cực trong học tập. Đồng thời để giáo viên phân tích, lựa chọn những nội dung kiến thức liên môn cần tích hợp, chưa xác đinh việc tích hợp là để làm gì? Tích hợp kiến thức nào, khi nào? Và tích hợp ở mức độ nào khi soạn dạy. Cụ thể là: + Chưa liên hệ, phân tích sâu hoàn cảnh ra đời của truyện, gắn với bối cảnh đất nước để liên hệ, làm rõ tư tưởng, chủ đề của tác phẩm: Chưa làm rõ hoàn cảnh đất nước trong những năm 1970, chưa giới thiệu các phong trào yêu nước trong giai đoạn lịch sử này và phong trào Ba sẵn sàng của Thanh niên một thời để thấy lí tưởng sống của anh thanh niên trong truyện để thấy rõ hơn, sâu sắc hơn những phẩm chất lịch sử của con người Việt Nam thời kháng chiến chống Mĩ để thấy mối liên hệ của tác phẩm và chiều sâu hình tượng. Chính và những người như anh đã ảnh hưởng tới tinh thần cô kỹ sư trẻ như thế nào trong việc quyết định tương lai, sự nghiệp của mình. + Giáo viên chưa xác định mục tiêu trọng tâm của việc tích hợp, chưa có sự lựa chọn, phân tích nội dung kiến thức sẽ tích hợp vào bài một cách hợp lí, còn lan man, ôm đồm: Khi phân tích khung cảnh Sa Pa, giáo viên trình chiếu, giới thiệu cho học sinh một số hình ảnh về mảnh đất Sa Pa nhưng lại quá tham, tập trung mất nhiều thời gian cho việc giới thiệu, bình giảng về các hình ảnh. Mà theo tôi, ở đây, khi giới thiệu chung về mảnh đất Sa Pa (vị trí địa lí, đặc điểm khí hậu, thiên nhiên, con người, …Sa Pa, chúng ta chỉ lựa chọn trình chiếu một số hình ảnh tiêu biểu đủ để các em có hiểu biết và cảm nhận được một cách sâu sắc nhất về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người nơi đây để hình thành, bồi đắp cho các em lòng yêu mến, quý trọng. + Có khi giáo viên chưa khai thác hết ý nghĩa của các chi tiết trong truyện để hướng đến giáo dục cho học sinh những kiến thức, kỹ năng sống rất quan trọng: Khi giảng dạy bài này, giáo viên mới dừng lại ở việc giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường, kỹ năng lao động có kỷ luật, kỹ thuật mà ở đây, theo tôi, chúng ta hoàn toàn có thể tích hợp giáo dục một số kỹ năng cơ bản khác như: kỹ năng tự lập, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ra quyết định. + Có giờ dạy, giáo viên tích hợp một cách gượng gạo, các đơn vị kiến thức được tích hợp không có mối liên hệ gắn bó. Là một giáo viên dạy môn Ngữ văn, trước thực trạng này, tôi không khỏi băn khoăn, trăn trở. Thực trạng này được phản ánh (trước khi chưa thực nghiệm), qua các bài kiểm tra có nội dung liên quan đến bài học (truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa): Bảng tổng hợp số lượng học sinh (Khối 9 - Trường THCS Xuân Dương - Năm học 2013 - 2014) trong việc hiểu và vận dụng nội dung bài học trước khi thực nghiệm: Khối Năm học Sĩ số Giỏi Khá Trung bình Yếu kém 4 9 2013-2014 62 4 6,4 16 28,8 36 55,1 6 9,7 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 2.3.1. Xác định rõ những yêu cầu cơ bản trong việc vận dụng phương pháp dạy học tích hợp: * Nâng cao nhận thức của giáo viên về sự cần thiết phải đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng tích hợp liên môn: Một trong những việc làm hết sức cần thiết, có ý nghĩa là vận dụng dạy học tích hợp liên môn, tránh tâm lí ngại thay đổi, ngại khó. Mỗi giáo viên cần hiểu rằng dạy học tích hợp liên môn làm cho người học nhận thức được sự phát triển xã hội một cách liên tục, thống nhất, thấy được mối liên hệ hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội, khắc phục được tính tản mạn rời rạc trong kiến thức. Đặc biệt, với bài Lặng lẽ Sa Pa (Ngữ văn 9, tập 1) việc vận dụng phương pháp tích hợp liên môn sẽ giúp học sinh có thể vận dụng kiến thức, hiểu biết của mình ở nhiều môn học để giải quyết các câu hỏi, các tình huống thực tế gắn với tác phẩm nhằm giúp người học dễ dàng chiếm lĩnh kiến thức đồng thời ghi nhớ kiến thức một cách chủ động, biết vận dụng những hiểu biết có được từ quá trình tiếp cận tác phẩm để giải quyết các tình huống trong thực tiễn, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Có nhận thức được điều này, giáo viên mới có tích cực tìm hiểu, vận dụng và có những định hướng cụ thể về nội dung, phương pháp, phương tiện, cách thức tiến hành giờ dạy có hiệu quả. * Xác định các bước cụ thể trong việc thiết kế tiến trình dạy học: - Giáo viên phải yêu cầu học sinh ở nhà soạn bài, chuẩn bị bài chu đáo; cần xác định rõ mục tiêu, nội dung trọng tâm của bài để có định hướng rõ ràng khi nhắc các em sưu tầm, tìm hiểu những hình ảnh, tư liệu liên quan đến bài học để giúp học tự tin, chủ động, mạnh dạn, tích cực trong học tập. - Sau khi xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp của bài học, giáo viên tiếp tục xác định chính xác, đúng đắn mục tiêu, nội dung, nguyên tắc, phương pháp tích hợp khi soạn giảng để từ đó phân tích, lựa chọn những nội dung kiến thức liên môn cần tích hợp. Với kinh nghiệm bản thân, theo tôi, khi dạy tích hợp liên môn, tôi luôn xác đinh việc tích hợp là để làm gì? Tích hợp kiến thức nào, khi nào? Tích hợp ở mức độ nào? Và điều này được xác định, thể hiện ở ngay trước khi giáo viên soạn giảng. 2.3.2. Các bước cụ thể trong việc thiết kế tiến trình dạy học bài "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long trong chương trình Ngữ văn lớp 9, tập I. * Những kiến thức, kĩ năng, thái độ cần đạt: + Kiến thức: - Vẻ đẹp của hình tượng con người cống hiến, quên mình vì Tổ quốc trong tác phẩm. - Nghệ thuật kể chuyện; miêu tả sinh động, hấp dẫn. - Chất thơ trong một truyên ngắn. + Kĩ năng: Môn Ngữ văn: 5 - Nắm bắt diễn biến truyện và tóm tắt được truyện. - Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự. - Cảm nhận được một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm. Kĩ năng sống: - Kĩ năng tự lập; - Kĩ năng lao động có kỉ luật và kỹ thuật; - Kĩ năng giao tiếp; - Kĩ năng ra quyết định. + Thái độ: - Có thái độ trân trọng, yêu quý những con người đã hi sinh thầm lặng cho quê hương và qua đó sống có lí tưởng vì đất nước. - Biết yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên; có ý thức bảo vệ cảnh quan thiên nhiên. * Xác định những kiến thức liên môn cần vận dụng để giải quyết các vấn đề của bài học: + Môn Địa lí: Biết được vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa. + Môn Lịch sử: Nắm được bối cảnh lịch sử đất nước trong những năm 1970. + Giáo dục bảo vệ môi trường: Thông qua bài học học sinh thể hiện tình yêu thiên nhiên và có ý thức bảo vệ cảnh quan thiên nhiên. + Môn Giáo dục công dân: - Khái niệm lí tưởng sống và những biểu hiện của con người có lí tưởng. - Hiểu cách phấn đấu, rèn luyện lí tưởng sống của thanh niên trong thời đại ngày nay. - Vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng đất nước. - Sống và làm việc có kế hoạch. - Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên. + Môn Âm nhạc: Cảm nhận sâu sắc hơn về lí tưởng sống cống hiên cho đời qua ca khúc "Một rừng cây, một đời người" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn. * Xác định đối tượng dạy học của bài học: + Đối tượng dạy học: Là học sinh khối 9- Trường Trung học cơ sở Xuân Dương. + Đặc điểm cần thiết khác của học sinh: Đa số học sinh có hứng thú học tập, thích được tìm tòi, nghiên cứu, thể hiện khả năng của bản thân và có nguyện vọng muốn tham gia học tập. * Xác định, lựa chọn phương pháp dạy học, xây dựng hệ thống câu hỏi, nội dung kiến thức, tư liệu, hình ảnh phù hợp và dự kiến các tình huống phát sinh trong thực tiễn để có cách xử lí phù hợp. + Phương pháp; kĩ thuật dạy học; phương pháp kiểm tra, đánh giá: - Phương pháp đàm thoại, nêu vấn đề, bình giảng,... - Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật KWL. - Phương pháp kiểm tra, đánh giá: Qua phiếu học tập KWL. + Dự kiến thiết bị dạy học, học liệu: 6 - Máy tính, máy chiếu - kỹ năng trình chiếu powerpoint; Kỹ năng sọan giảng bằng chương trình word, phần mềm hỗ trợ cắt nhạc. - Sách giáo khoa: Ngữ văn 9; Địa lí 6, 9; Giáo dục công dân 6, 8, 9. - Tài liêu Tích hợp Giáo dục bảo vệ môi trường. - Đồ dùng hoạt động nhóm: Phiếu học tập. - Lược đồ trung du và vùng núi Bắc Bộ, tranh ảnh minh họa. + Ứng dụng công nghệ thông tin: - Sử dụng phần mềm Microsoft Office PowerPoint 2003, soạn giảng bằng các slides chứa thông tin, hình ảnh. - Sử dụng phần mềm Violet bản dùng thử tải từ Internet. 2.3.3. Soạn giáo án theo hướng dạy học tích hợp: Tiết 66,67: Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long) A. MỤC TIÊU: Sau bài học học sinh đạt được: I. Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người thầm lặng cống hiến quên mình vì Tổ quốc trong tác phẩm. - Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn trong truyện. II. Kĩ năng: - Nắm bắt diễn biến truyện và tóm tắt được truyện. - Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự. - Cảm nhận được một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm. III. Thái độ: Có thái độ trân trọng, yêu quý những con người đã hi sinh thầm lặng cho quê hương và qua đó sống có lí tưởng vì đất nước. B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: I. Chuẩn bị của giáo viên: - Thiết bị dạy học: Máy chiếu + máy tính, phiếu học tập. - Học liệu: + Kiến thức về tin học để soạn bài giảng trình chiếu Powerpoint. + Kiến thức Ngữ văn để giúp học sinh cảm nhận được tác phẩm văn học. + Kiến thức Địa lí giúp học sinh xác định vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa. + Kiến thức Lịch sử làm rõ bối cảnh lịch sử những năm 1970. + Kiến thức Giáo dục công dân giúp hiểu được lí tưởng sống của thanh niên trong những năm 1970 (phong trào thi đua yêu nước "Ba sẵn sàng"); trong thời đại ngày nay. + Kiến thức Âm nhạc giúp học sinh cảm nhận sâu sắc hơn về lí tưởng sống cống hiên cho đời qua ca khúc "Một rừng cây, một đời người" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn. II. Chuẩn bị của học sinh: - Sách giáo khoa, soạn bài, đọc - tóm tắt truyện. 7 - Sưu tầm tranh, ảnh tư liệu…. C. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: I. Ổn định lớp: II. Kiểm tra bài cũ: ? Em hãy nêu ý nghĩa nội dung và giá trị nghệ thuật của truyện ngắn Làng của Kim Lân? III. Bài mới: Giới thiệu bài: Nằm ở phía Tây Bắc của Tổ quốc, Sa Pa là một huyện vùng cao của tỉnh Lào Cai, một vùng đất khiêm nhường, lặng lẽ nhưng ẩn chứa bao điều kỳ diệu của cảnh sắc thiên nhiên. Mảnh đất tươi đẹp ấy từng là điểm đến của nhà văn Nguyễn Thành Long trong mùa hè năm 1970 và được ông tái hiện trong những trang văn của mình - truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa". Qua tác phẩm, nhà văn cho chúng ta hiểu rằng: "Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm việc và lo nghĩ cho đất nước". Bài học hôm nay, cô cùng các em sẽ đi tìm hiểu về mảnh đất và con người nơi đây qua tác phẩm của ông. Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung. I.Tìm hiểu chung: ? Hãy trình bày những nét chính về tác giả 1. Tác giả: Nguyễn Thành Long? - Nguyễn Thành Long (1925- Học sinh trả lời, giáo viên chốt. 1991). Quê huyện Duy Xuyên, - Chiếu chân dung tác giả. tỉnh Quảng Nam, viết văn từ kháng chiến chống Pháp. - Ông là cây bút chuyên về truyện ngắn và kí. - Sáng tác của ông giàu chất thơ, trong trẻo, nhẹ nhàng mà sâu sắc. Chân dung nhà văn Nguyễn Thành Long ? Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ tác phẩm? *Tích hợp kiến thức Lịch sử: ? Em biết gì về bối cảnh đất nước trong những năm 1970? (miền Nam tiếp tục chiến đấu chống Mĩ, miền Bắc tiếp tục công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội). - Học sinh trả lời, giáo viên chốt ý, từ hoàn cảnh sáng tác tác phẩm gắn với bối cảnh đất nước để liên hệ với tư tưởng, chủ đề của tác phẩm. - Giáo viên nêu yêu cầu giọng đọc. 2. Tác phẩm: a. Hoàn cảnh sáng tác: Là kết quả của chuyến đi lên Lào Cai mùa hè 1970. Truyện rút từ tập “Giữa trong xanh” 1972. b. Đọc, kể tóm tắt: 8 - Giáo viên đọc từ đầu -> Kìa, anh ta kia. - Học sinh đọc tiếp theo đến hết (phầnchữ to). - Giáo viên gọi 01 học sinh tóm tắt ngắn gọn văn bản. - Học sinh đọc phần từ khó (Sách giáo khoa). ? Văn bản thuộc thể loại nào? Nêu phương thức biểu đạt ? - Đọc: - Tóm tắt: c. Tìm hiểu từ khó: d. Thể loại, phương thức biểu đạt: - Thể loại: Truyện ngắn. - Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm và nghị luận. e. Ngôi kể, cốt truyện và tình ? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? huống truyện: ? Em có nhận xét gì về cốt truyện và tình huống - Ngôi kể: Ngôi thứ ba. cơ bản của truyện? - Cốt truyện đơn giản. - Tình huống: Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư và anh thanh niên. Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh phân tích. II. Phân tích: * Tích hợp kiến thức môn Địa lí: 1. Khung cảnh Sa Pa: - Giáo viên chiếu Lược đồ...yêu cầu học sinh xác định vị trí địa lí của tỉnh Lào Cai, của huyện Sa Pa trên lược đồ: Lược đồ tỉnh Lào Cai Lược đồ vùng Tây Bắc ? Em biết gì điều kiện tự nhiên, khí hậu của Sa Pa? - Học sinh trả lời, giáo viên giới thiệu: Nằm ở phía Tây Bắc của Tổ quốc, Sa Pa là một huyện vùng cao của tỉnh Lào Cai, một vùng đất khiêm nhường, lặng lẽ nhưng ẩn chứa bao điều kỳ diệu của cảnh sắc thiên nhiên. Phong cảnh thiên nhiên của Sa Pa được kết hợp với sức sáng tạo của con người cùng với địa hình của núi đồi, màu xanh của rừng, như bức tranh có sự sắp 9 xếp theo một bố cục hài hoà tạo nên một vùng có nhiều cảnh sắc thơ mộng, hấp dẫn. ? Tìm trong phần đầu và phần cuối truyện những câu văn miêu tả cảnh Sa Pa? - Sa Pa bắt đầu vơi những - Chiếu hình ảnh về phong cảnh thiên nhiên Sa Pa. rặng đào....hai bên đường. - Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây...các vòm lá ướt sương. - Nắng đã mạ bạc cả con đèo...một bó đuốc lớn. Phong cảnh hiên nhiên Sa Pa *Tích hợp Giáo dục bảo vệ môi trường: ? Em có nhận xét gì về thiên nhiên nơi đây? (Học sinh nêu cảm nhận về vẻ đẹp của phong cảnh). Hết tiết 66, chuyển sang tiết 67 - Sử dụng kỹ thuật dạy học KWL để củng cố kiến thức ở tiết 66, tạo tâm thế cho học sinh tiếp thu kiến thức tiết 67. - Giáo viên giới thiệu mục tiêu tiết học, trên cơ sở đó, học sinh điền nội dung vào phiếu. - Giáo viên phát phiếu, hướng dẫn học sinh đặt câu hỏi và điền vào cột K (những điều đã biết), W (những điều muốn biết), cột L (những điều học được) sẽ hoàn thành vào cuối tiết học. - Sau 5-7 phút, HS hoàn thành cột K, W giáo viên chuyển sang tìm hiểu nội dung phần tiếp theo của bài học. - Giáo viên nêu câu hỏi, học sinh suy nghĩ, trả lời: ? Truyện có những nhân vật nào? Nhân vật chính của truyện là ai? ->Phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng. 2. Con người Sa Pa: a. Anh thanh niên: * Vị trí của nhân vật và cách miêu tả của tác giả: - Vị trí của nhân vật: Mặc dù 10 ? Anh thanh niên - nhân vật chính trong truyện chỉ xuất hiện trong cuộc gặp có vị trí như thế nào? gỡ bất ngờ, chốc lát với các nhân vật khác nhưng đủ để các nhân vật khác kịp ghi nhận một ấn tượng; có những cảm nhận sâu sắc về ? Cách tác giả miêu tả về anh thanh niên như con người, mảnh đất Sa Pa. thế nào ? - Cách miêu tả của tác giả: Anh hiện ra qua sự nhìn nhận, suy nghĩ, đánh giá của ? Em biết gì về hoàn cảnh sống và công việc các nhân vật khác. của anh thanh niên? * Hoàn cảnh sống và làm việc: - Một mình trên đỉnh núi cao 2600 m giữa cỏ cây mây mù. - Công việc của anh là đo gió, đo mây, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất. Ảnh: Trạm khí tượng ? Em hiểu gì về tính chất công việc của anh? - Công việc đòi hỏi sự chính *Tích hợp kĩ năng sống: Giáo viên hướng học xác, có tinh thần trách nhiệm sinh đến kĩ năng lao động có kỉ luật và kỹ thuật. cao. - Nửa đêm, đúng giờ "ốp" dù rét buốt hay mưa tuyết vẫn phải vùng dậy ra ngoài trời ? Theo em, cái gian khổ trong công việc của để làm việc đã quy định. thanh niên là gì? - Gian khổ nhất là phải vượt qua được sự cô đơn, vắng vẻ. ? Điều gì đã giúp anh thanh niên vựơt lên hoàn * Những phẩm chất tốt đẹp: cảnh ấy? (Lí tưởng và trách nhiệm sống của - Ý thức được công việc một người thanh niên). thầm lặng mà mình làm có ích cho cuộc sống. Bởi vậy, anh rất yêu nghề, hăng say, tận tụy với công việc với ? Anh đã có những suy nghĩ như thế nào về tinh thần trách nhiệm cao. công việc? - Suy nghĩ rất mới, đúng đắn và sâu sắc về công việc đối *Tích hợp kiến thức môn Giáo dục công với cuộc sống: “Khi ta làm dân, Lịch sử: việc, ta với công việc là ? Em biết gì phong trào thi đua yêu nước trong đôi...chết mất” 11 những năm kháng chiến chống Mĩ? (Phong trào "Ba sẵn sàng"). - Giáo viên chiếu hình ảnh về phong trào thanh niên "Ba sẵn sàng". Thanh niên miền Bắc hướng ứng PT "Ba sẵn sàng". ? Em liên hệ với lí tưởng và trách nhiệm sống của người thanh niên ngày nay. - Giáo viên giảng, bình và chiếu một số hình ảnh về những việc làm tốt đẹp của thanh niên ngày nay. Phong trào Thanh niên tình nguyện ? Sống 1 mình nơi hoang vắng anh đã tạo cho mình 1 cuộc sống đẹp để yên tâm công tác, cuộc sống ấy là gì? ? Lần theo bước chân ông hoạ sĩ và cô kỹ sư ta đến trước ngôi nhà anh ở. Em có nhận xét gì khi bước vào ngôi nhà của anh thanh niên, về cách tổ chức, sắp xếp cuộc sống của anh? *Tích hợp giáo dục học sinh kỹ năng sống: - Tự tạo ra nguồn vui: đọc sách, trồng hoa, chăn nuôi, trồng cây thuốc, trồng rau... - Sống ngăn nắp, chủ động, khoa học: "một ngôi nhà 3 gian sạch sẽ, bàn ghế, giá 12 Giáo viên hướng đến giáo dục Kỹ năng tự lập. ? Qua việc đón tiếp khách, em cảm nhận thêm nét tính cách nào của anh thanh niên ? ? Có người cho rằng, anh là người rất tình nghĩa, chu đáo, em có đồng ý không? Hãy chứng minh ? *Tích hợp môn Giáo dục công dân và giáo dục kỹ năng sống: Giáo viên hướng đến giáo dục học sinh Sống chan hòa với mọi người và kỹ năng giao tiếp. ? Khi ông họa sĩ có ý muốn vẽ chân dung anh, thái độ của anh như thế nào? Qua đó thể hiện phẩm chất gì ở anh? ? Em có nhận xét gì về cách xây dựng nhân vật chính, tác dụng của nó? ? Bên cạnh anh thanh niên, truyện còn có những nhân vật nào khác? ? Suy nghĩ của ông họa sĩ về nghệ thuật và về con người? Ngay những phút đầu tiên gặp anh thanh niên, ông hoạ sĩ có thái độ, tâm trạng như thế nào ? ? Vị trí của nhân vật ông họa sĩ trong truyện? - Học sinh suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên chốt ý. sách, gọn gàng”; ngoài giờ làm việc, anh còn trồng hoa, nuôi gà, tự học...-> sự ngăn nắp gọn gàng ây đã xoá tan đi cái ý nghĩ thầm của ông hoạ sĩ “Khách tới bất ngờ…” - Cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm. - Tình nghĩa, chu đáo: Củ tam thất biếu vợ bác lái xe, Bó hoa tươi tặng cô kỹ sư, ấm nước trà nóng tiếp người dưới xuôi lên, làn trứng biếu khách ăn đường. - Từ chối khi ông hoạ sĩ muốn vẽ chân dung, giới thiệu những người khác đáng cảm phục hơn ->Là một người khiêm tốn. - Nhân vật chính được miêu tả qua điểm nhìn, cảm nhận của nhân vật ông hoạ sĩ. Qua đó, tập trung khắc hoạ, làm nổi bật nhân vật chính. b. Nhân vật ông họa sĩ và các nhân vật khác: * Ông hoạ sĩ: - Là một nghệ sĩ đam mê nghệ thuật, luôn khao khát đi tìm đối tượng nghệ thuật, luôn trăn trở về nghệ thuật. - Gặp được anh thanh niên, ông xúc đọng, bối rối; ông biết đây là cơ hội hạn hữu của nghệ thuật. - Người kể chuyện nhập vào cái nhìn, suy nghĩ của ông họa sĩ để quan sát miêu tả từ thiên nhiên đến nhân vật chính của truyện. - Từ những cảm xúc, suy tư 13 ? Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên đã tác động đến cô kĩ sư trẻ như thế nào? *Tích hợp giáo dục kỹ năng sống: Từ quyết định của cô kĩ sư, giáo viên hướng đến giáo dục học sinh kỹ năng ra quyết định- q uyết định đúng đắn con đường mình đã lựa chọn. ? Bác lái xe có vai trò gì trong truyện? ? Tình cảm của bác với anh thanh niên ? ? Ngoài ra, truyện còn có những nhân vật nào không xuất hiện trực tiếp? Họ là những con người như thế nào? Họ có vai trò gì trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm? ? Theo em vì sao tác giả không đặt tên cho các nhân vật của mình? (Họ đại diện cho biết bao con người lao động mới trên khắp nẻo đường của đất nước). ? Truyện có sự kết hợp giữa các yếu tố trữ tình, bình luận với tự sự. Chỉ ra các chi tiết tạo nên chất trữ tình của tác phẩm và nêu tác dụng của chất trữ tình đó. - Học sinh chỉ ra các chi tiết làm rõ vẻ đẹp trữ tình của truyện. của ông về anh thanh niên và những điều khác nữa đã làm cho chân dung nhân vật chính thêm sáng đẹp, và chứa đựng chiều sâu tư tưởng. * Các nhân vật khác: + Cô kỹ sư trẻ: Qua cuộc gặp gỡ với anh thanh niên, nghe những điều anh nói, nhìn thấy cuộc sống của anh đã khiến cô: - Hiểu thêm về ý nghĩa cao quý của những con người lao động thầm lặng như anh. - Vững tin hơn về con đường mà cô đã lựa chọn (quyết định lên công tác ở miền núi). - Thể hiện tình cảm ơn với người thanh niên: “Một ấn tượng hàm ơn khó tả … anh cho thêm cô”. + Bác lái xe: - Qua lời kể của bác, kích thích sự tò mò của ông họa sĩ cô kĩ sư và người đọc về sự xuất hiện của anh thanh niên; biết được những nét sơ lược về nhân vật chính. + Ông kỹ sư vườn rau và anh kỹ sư làm bản đồ sét: - Lao động âm thầm, lặng lẽ, cống hiến sức mình cho Tổ quốc. - Góp phần thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm. 3. Chất trữ tình của truyện: - Các chi tiết tạo nên chất trữ tình: Phong cảnh thiên nhiên đẹp, thơ mộng của Sa Pa; vẻ đẹp của cuộc sống một mình giữa thiên nhiên lặng lẽ của 14 - Giáo viên nhận xét, chốt ý. Hoạt động 3 : Hướng dẫn tổng kết. ? Nhan đề truyện là “Lặng lẽ Sa Pa” theo em có đúng là Sa Pa lặng lẽ không ? Vì sao? (Sa Pa không lặng lẽ vì trong cái lặng im của Sa Pa có những con người đang miệt mài lo nghĩ, làm việc cho đất nước). - Học sinh trả lời, Học sinh khác bổ sung, giáo viên nhận xét, nhấn mạnh chủ đề của truyện. ? Em có nhận xét gì về cách xây dựng tình huống, cách kể chuyện, sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt trong truyện? Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập. - Giáo viên cho học sinh điền vào cột L (những điều học được) để kiểm tra mức độ tiếp thu nội dung bài học của học sinh. - Học sinh điền nội dung thông tin. - Giáo viên thu phiếu, nhận xét. Hoạt động 5: Củng cố: *Tích hợp KT Âm nhạc: Cho HS nghe bài hát "Một rừng cây, một đời người" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn để bồi đắp, giáo dục lẽ sống cao đẹp. anh thanh niên; cuộc gặp gỡ tình cờ của ba nhân vật. Nhưng chất trữ tình chủ yếu toát lên từ nội dung truyện. - Tác dụng: Tạo nên không khí trữ tình cho tác phẩm, nâng cao ý nghĩa và vẻ đẹp của những sự việc, con người rất bình dị được miêu tả trong truyện, góp phần làm cho chủ đề của truyện được rõ nét và sâu sắc. III. Tổng kết 1. Nội dung: - Truyện ca ngợi những con người lao động như anh thanh niên làm công tác khí tượng và cái thế giới những con người như anh. Tác giả muốn nói với người đọc: "Trong cái im lặng của Sa Pa...cho đất nước". - Tác phẩm còn gợi ra những vấn đề về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác, vì những mục đích chân chính đối với con người. 2. Nghệ thuật: - Xây dựng tình huống hợp lí. - Cách kể chuyện tự nhiên. - Có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận. IV. Luyện tập 15 IV. Hướng dẫn học bài ở nhà: - Đọc diễn cảm tác phẩm, nắm vững ý nghĩa nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm. - Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về một trong hai nhân vất: anh thanh niên, ông họa sĩ. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: - Đối với học sinh: Các kiến thức liên môn áp dụng trong bài học sẽ tạo hứng thú cho các em khi học tập, các em vừa hiểu được nội dung bài học lại vừa hiểu thêm những kiến thức của các môn học khác. Các em đã biết liên hệ và vận dụng những kiến thức Địa lí, Lịch sử, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Tài liệu Giáo dục bảo vệ môi trường, Giáo dục kĩ năng sống để có những cảm nhận rất tinh tế, sâu sắc về vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, của phong cảnh Sa Pa; nắm nội dung tư tưởng, chủ đề cũng như những đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm. Đồng thời có thể vận dụng các kiến thức đó để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn, từ đó giúp các em vừa phát huy năng lực cá nhân vừa phát triển toàn diện hơn về mọi mặt. Ở đây, các em có những liên hệ với bản thân một cách gần gũi, thiết thực, biết xác định lí tưởng, lẽ sống cao đẹp cho bản thân. Kết quả này được phản ánh qua kết quả khảo sát học sinh sau bài dạy (phiều học tập KWL), qua các bài kiểm tra có nội dung liên quan đến bài học: Bảng tổng hợp số lượng học sinh (Khối 9 - Trường Trung học cơ sở Xuân Dương - Năm học 2014 - 2015 và 2015 - 2016) trong việc hiểu và vận dụng nội dung bài học sau khi thực nghiệm: Khối Năm học Sĩ số Giỏi Khá 9 2014-2015 62 SL 06 TL% 9,7 SL 20 TL% 32,2 Trung bình SL TL% 32 51,6 9 2015-2016 76 08 10,5 24 31,2 31 54,4 Yếu kém SL 04 TL% 6,5 03 3,9 - Đối với giáo viên: Với những kết quả như trên, đề tài này đã giúp động viên, khích lệ tôi cùng đồng nghiệp trong trường tự tin mạnh dạn vận dụng phương pháp dạy học tích hợp liên môn. Thúc đẩy guiaos viên nghiên cứu, tìm tòi và tăng cường vận dụng vào thực tế giảng dạy, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng bài dạy. 3. Kết luận, kiến nghị: 3.1. Kết luận: Xuất phát từ thực tế dạy học của đơn vị trong những năm qua và yêu cầu đổi mới giáo dục, bản thân tôi đã luôn băn khoăn, trăn trở tìm nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dạy học. Từ việc nghiên cứu, tìm hiểu, tôi mạnh dạn vận dụng quan điểm dạy học hiện đại này. Qua thực tế vận dụng, bản thân nhận thấy đây là một phương pháp dạy học giúp phát huy tính cực của học sinh, giúp các em hiểu bài sâu hơn và biết vận dụng nội dung bài học vào thực tế 16 cuộc sống, rèn luyện kĩ năng sống tốt hơn. Vì vậy, bản thân tôi sẽ tiếp tục vận dụng và nhân rộng dự án này trong quá trình dạy học và không ngừng trau dồi hiểu biết, kiến thức về chuyên môn, nghiệp vụ để có thể vận dụng dạy - học tích hợp một cách tốt hơn nữa. Đây cũng chính là điều kiện bước đầu để nhằm đáp ứng quá trình đổi mới giáo dục một cách toàn diện. Với đề tài này, việc dạy - học tích hợp liên môn bước đầu đã có những kết quả rất khả quan. Tuy nhiên, vận dụng kiến thức liên môn là một nội dung phong phú, để sử dụng được phương pháp này cho phù hợp, hiệu quả với đặc điểm từng bài học, môn học đòi hỏi người giáo viên không chỉ cần có kiến thức môn mình dạy mà cần có hiểu biết, kiến thức các môn học khác và thời gian nghiên của bài dạy để vận dụng khéo léo, đúng mức, phù hợp với nội dung của bài. Bản thân kinh nghiệm còn ít, trong khuôn khổ sáng kiến này, tôi mới đưa ra biện pháp trong một bài học (02 tiết) môn Ngữ văn (phân môn Văn học), bài dạy minh họa là ở một tiết dạy cụ thể với một số phương pháp cụ thể mà trên thực tế, nội dung dạy học tích hợp liên môn đã được triển khai thực hiện đồng bộ ở nhiều môn, nhiều hình thức giáo dục, nhiều phương pháp dạy học đa dạng. Vì vậy, trong quá trình giảng dạy, bản thân cùng với đồng nghiệp trong trường sẽ tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi có thêm nhiều nội dung phương pháp tích hợp ở các bài học khác trong chương trình góp phần đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng môn học; giúp học sinh vừa phát huy năng lực cá nhân vừa phát triển toàn diện hơn về mọi mặt: đức - trí- thể - mĩ. 3.2. Kiến nghị: - Phòng Giáo dục và Đào tạo mở các cuộc hội thảo, các chuyên đề về Dạy học tích hợp liên môn để giáo viên được trao đổi, giao lưu, giúp họ dần thay đổi nhận thức, nâng cao hiểu biết và xây dựng phương pháp giảng dạy phù hợp. - Rất mong được các đồng chí cán bộ quản lí giáo dục, các bạn động nghiệp góp ý, bổ sung để chúng ta có thêm nhiều kinh nghiệm dạy học. Tôi xin trân trọng cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 20 tháng 3 năm 2017 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người thực hiện Lê Thị Thúy TÀI LIỆU THAM KHẢO 17 1. Công văn số 3535/BGDĐT- 5 GDTrH ngày 27 tháng 5 năm 2013 về việc Hướng dẫn triển khai thực hiện phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực khác; 2. Hướng dẫn số 791/HD-BGDĐT ngày 25 tháng 6 năm 2013 về việc hướng dẫn thí điểm phát triển chương trình giáo dục nhà trường phổ thông; 3. Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH ngày 08 tháng 10 năm 2014 về việc hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng; 4. Các công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục, chỉ đạo chuyên môn về dạy học tích hợp, liên môn của Phòng GD&ĐT Thường Xuân, trường THCS Xuân Dương các năm học 2013-2014, 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017. 5. Báo điện từ Vietnamnet.vn 6. Một số vấn đề chung về Dạy học tích hợp liên môn - Trường học kết nối.edu.vvawn 7. Báo GD&TĐ. 8. Đề tài Phương pháp dạy học theo hướng tích hợp liên môn trong dạy học ngữ văn (Thư viện Giáo án). DANH MỤC 18