Tài liệu Tích hợp giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11

Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 A. ĐẶT VẤN ĐỀ: I. LÍ DO VIẾT SKKN: Nghiên cứu khoa học giáo dục để áp dụng vào thực tế dạy học và từ thực tiễn dạy học rút ra lí luận dạy học là hai quá trình biện chứng khách quan mang tính hệ quả tất yếu. Nắm vững quy luật này tôi đã nghiên cứu và áp dụng bước đầu tương đối thành công khi tích hợp giáo dục DSSKSSVTN qua giảng dạy môn sinh học. Để góp phần hình thành một phương pháp giảng dạy khoa học được áp dụng rộng rãi, hiệu quả tôi xin mạnh dạncông bố kinh nghiệm của mình để cùng các đồng nghiệp, các nhà quản lí giáo dục có thể hoàn thiện và phổ biến đề tài vào thực tiễn. II.CƠ SƠ CỦA ĐỀ TÀI: 1.Cơ sở lí luận: Giáo dục và nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh hiện nay là vấn đề đang được Đảng, nhà nước ngành giáo dục và toàn thể cộng đồng quan tâm. Trước sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xã hội, sự phân hoá trên các lĩnh vực, trong đó sự phân hoá về lao động ngày càng rõ nét, nền giáo dục Việt Nam đang dần dần đổi mới cho phù hợp với xu thế hội nhập: Một mặt đào tạo những học sinh có khả năng học tiếp lên đại học, cao đẳng trung học chuyên nghiệp, mặt khác phải trang bị kiến thức phổ thông để những học sinh không có khả năng, điều kiện học tiếp có thể học nghề, đi làm và vận dụng vào cuộc sống, kể cả việc trang bị kiến thức để học sinh biết cách bảo vệ mình, bảo vệ gia đình, người thân. Bộ môn sinh học là một môn khoa học có tính thực tiễn rất cao, nếu học sinh được trang bị kiến thức phổ thông đầy đủ, có hệ thống các em sẽ không chỉ dừng lại ở việc nắm vững những thành tựu khoa học của môn học mà còn có thể ứng dụng vào lao động sản xuất cũng như chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của bản thân, gia đình, người thân. Với đặc thù môn học như vậy tôi thiết nghĩ việc tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên (GD DS SKSSVTN) qua môn sinh họclà một việc làm cần thiết và hiệu quả mà không có môn học nào khác có điều kiện và khả năng thuận lợi bằng. 2. Cơ sở thực tiễn: -Thực trạng xã hội hiện nay: Hoà cùng sự phát triển của nền kinh tế xã hội, sự tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại là sự du nhập của những hệ tư tưởng, những quan niện sống có phần tiêu cực, không phù hợp với văn hoá Việt. Do những mặt trái, những lệch lạc trong quan niệm sống của một bộ phận thanh niên hiện nay với ý thức tự do, đề cao cái tôi cá nhân một cách thái quá , sống buông thả, tuỳ tiện, “sống thử”, “sống thoáng”…nhưng lại không có đủ những kiến thức khoa học cần thiết để bảo vệ mình, đặc biệt là bảo vệ sức khoẻ sinh sản, gây nên nhiều hậu quả đáng tiếc: Huỷ hoại sức khoẻ, tương lai của bản thân, huỷ hoại tinh thần, vật chất của chính mình 1 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 cũng như gia đình và xã hội, thậm chí gây hoảng loạn về tư tưởng, hình thành trào lưu, dư luận xấu trong xã hội. -Thực trạng học sinh THPT hiện nay: HSTHPT hiện nay có nhiều thế mạnh so với thế hệ trước, khả năng tiếp thu cái mới nhanh nhạy , được tiếp cận với nhiều phương tiện giáo dục, truyền thông hiện đại, có nhiều cơ hội để học tập tiến bộ…Nhưng cũng có nhiều những thử thách, những mặt trái đang huỷ hoại các em, làm nhức nhối gia đình, đau đầu các nhà giáo dục. Việc tâm sinh lí học sinh phát triển nhanh hơn đã dẫn đến việc phát triển gới tính cũng nhanh hơn, các em bắt đầu chú tâm đến quan hệ khác giới, việc yêu sớm, quan hệ tình dục vị thành niên cũng diễn ra nhiều hơn nhưng học sinh lại không được trang bị kiến thức giới tính đầy đủ và có hệ thống, vì vậy khi xảy ra hậu quả do hành vi này gây ra như mang thai ngoài ý muốn, lây truyền các bệnh tật qua đường tình dục…các em thường tự giải quết, dẫn đến những hậu qủa nặng nề: suy sụp về sức khoẻ, tinh thần, ảnh hưởng đến học hành, đến tương lai, sự nghiệp thậm chí nặng nề hơn nữa làm ảnh hưởng tới cả gia đình và xã hội. -Thực trạng dạy học và dạy học môn sinh học hiện nay: + Nền giáo dục hiện nay đã và đang bắt đầu coi trọng HĐGDDSSKSS VTN,giáo dục giới tính cho học sinh nhưng dường như kết quả chỉ mới dừng lại ở mức độ tuyên truyền thông qua chủ yếu là các hình thức sinh hoạt ngoại khoá chứ chưa được tổ chức một cách bài bản, khoa học vì vậy hiệu quả còn rất thấp. + Bộ môn sinh học dù có thế mạnh trong lĩnh vực này nhưng người dạy vẫn còn đơn thuần truyền đạt tri thức lí thuyết, khi đụng chạm đến những vấn đề giới tính, sức khoẻ sinh sản giáo viên thường có tâm lí e ngại nên chỉ làm qua quýt vì vậy cũng chưa đạt được hiệu quả giáo dục và thực tiễn.  Từ những cơ sở trên tôi đã mạnh dạn cải tiến phương pháp dạy học, lồng ghép việc dạy học kiến thức khoa học của bộ môn với HĐGDDSSKSSVTN và bước đầu đã thu được những kết quả khả quan: vừa đảm bảo kiến thức khoa học bộ môn vừa nâng cao hiệu quả tuyên truyền GDDSSKSSVTN đồng thời đưa khoa học vào ứng dụng gần gũi với cuộc sống làm cho học sinh cảm thấy bài học lôi cuốn, hấp dẫn. III.MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: -Thiết lập phương pháp dạy học chung cho việc tích hợp GDDSSKSSVTN qua giảng dạy môn sinh học 11. -Từ phương pháp chung người viết đi sâu cụ thể vào một số bài dạy, đó là hai bài: +Cơ chế điều hoà sinh sản. +Điêù khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người. IV.PHƯƠNG PHÁP NHIÊN CỨU: -Khảo sát lí thuyết. -Tổng kết thực nghiệm. -Thống kê toán học 2 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 B.PHẦN NỘI DUNG: Phần nội dung người viết tập trung tìm hiểu, nghiên cứu các vấn đề sau: -Tìm hiểu khái quát về hoạt động GDDSSKSSVTN. -Một số nguyên tắc dạy học tích hợp môn sinh học với hoạt động GDDSSKSSVTN. -Một số giải pháp tích hợp GDDSSKSSVTN qua giảng dạy môn sinh học. - Định hướng giảng dạy một số bài trong chương trình sinh học 11 theo hướng tích hợp với hoạt động GDDSSKSSVTN. I.TÌM HIỂU KHÁI QUÁT VỀ GIÁO DỤC DSSKSSVTN: -Giáo dục DSSKSSVTN hiện là vấn đề đã được nhiều quốc gia, nhất là những quốc gia phát triển quan tâm, coi trọng.Những năm gần đây cùng với những thành tựu của đổi mới về giáo dục, ở nước ta đã bắt đầu chú trọng giáo dục dân số SKSSVTN. Nhiều taì liệu hướng dẫn được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhiều công trình nghiên cứu được biên soạn và ấn hành. Ngành giáo dục cũng tích cực đưa vào chương trình dạy học những chuyên đề , những bài học liên quan đến vấn đề này. Tựu trung lại có thể nói: Giáo dục DSSKSSVTN là cung cấp cho trẻ vị thành niên, thanh thiếu niên những kiến thức cơ bản về giới tính một cách khoa học, có hệ thống. Bao gồm những kiến thức hiểu biết về cơ thể, về tuổi dậy thì về tình yêu, tình dục, an toàn tình dục, bệnh lây truyền và cáhc phòng ngừa các bệnh lây truền qua đường tình dục, cơ chế mang thai và mang thai ngoài ý muốn, các biện pháp phòng tránh thai khoa học, an toàn…Nhằm tạo điều kiện tốt cho tuổi vị thành niên có đầy đủ kiến thức để sống lành mạnh, an toàn, đảm bảo học tập, tương lai, loại trừ các vấn đề tiêu cực ảnh hưởng xấu đế xã hội, từ đó tạo tiền đề cho sự phát triển đất nước bền vững, văn minh. II.MỘT SỐ NGUYÊN TẮC TÍCH HỢP GIÁO DỤC SKSSVTN QUA DẠY HỌC MÔN SINH HỌC : 1.Đảm bảo tính khoa học của bộ môn: Sinh học trước hết là một môn khoa học nên khi dạy phải chú ý đến đặc thù riêng của bộ môn: Nghĩa là phải đảm bảo cung cấp kiến thức một cách chính xác, hệ thống, logic. 2. Đảm bảo nguyên tắc dạy học hiện đại ,tích cực: Người dạy đóng vai trò là người định hướng cho học sinh, còn học sinh là chủ thể tiếp nhân kiến thức, vì vậy giáo viên phải sử dụng phương pháp dạy học tích cực để phát huy tối đa hiệu quả bài dạy. 3. Đảm bảo yêu cầu tích hợp phù hợp: Chỉ tích hợp ở những bài có liên quan trực tiếp, gần gũi với vấn đề DSSKSSVTN, không tích hợp tràn lan, gượng ép, không biến giờ sinh học thành giờ học tuyên truyền giáo dục DSSKSSVTN. 3 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 Mặt khác nội dung tích hợp cần phải được lựa chọn kĩ càng, tránh làm chương trình, bài học nặng nề, quá tải hay khiên cưỡng làm cho giờ học nhàm chán kém hiệu quả. III.MỘT SỐ GIẢI PHÁP TÍCH HỢP GIÁO DỤC SKSSVTN QUA DẠY HỌC MÔN SINH HỌC : 1.Nắm vững đặc trưng cơ bản của bài dạy: - Môn sinh học là một môn khoa học thực nghiệm, nên khi dạy giáo viên cần cung cấp tri thức khoa học chính xác, cụ thể, có những ứng dụng thực tế chứ không được nêu kiến thức theo chủ quan cảm tính. -Phải căn cứ vào từng bài cụ thể để xác định phương pháp phù hợp: nếu là bài cung cấp kiến thức khoa học về lí thuyết thì nên kết hợp phương pháp thuyết trình và trao đổi thảo luận; nếu bài dạy thiên về thực hành, bài tập thì nên lựa chọn các phương pháp tối ưu cho phát huy chủ thể học sinh như nêu vấn đề, gợi mở, trao đổi thảo luận nhóm… 2.Triển khai kiến thức cơ bản của bộ môn: -Đảm bảo triển khai đầy đủ,hệ thống kiến thức theo chuẩn kiến thức kĩ năng của Bộ giáo dục và đào tạo, chú trọng cho học sinh đạt được các yêu cầu nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp dến vận dụng cao. -Nâng cao vận dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống: khi dạy giáo viên không chỉ cần đảm bảo kiến thức khoa học mà cần hướng vấn đề vào thực tiễn đời sống, những thành tựu đã ứng dụng thành công và những tiềm năng có thể trong tương lai. -Củng cố, luyện tập, khắc sâu kiến thức: Tuỳ theo kiểu đặc trưng bài dạy, tuỳ từng đối tượng học sinh mà người dạy có thể củng cố bằng nhiều cách khác nhau: + Đối với học sinh khá, giỏi, giáo viên có thể củng cố bằng hệ thống câu hỏi, bài tập vận dụng cho các em trao đổi, thảo luận trả lời rồi giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung, kết luận. +Đối với học sinh trung bình có thể củng cố bằng phiếu học tập, câu hỏi trắc nghiệm… +Đối với học sinh yếu, kém thì chủ yếu củng cố bằng việc nhấn mạnh lại những kiến thức trọng tâm, sau đó yêu cầu các em nhắc lại… 3.Tiến hành tích hợp với hoạt động giáo dục DSSKSSVTN: 3.1.Tích hợp tự nhiên thông qua lồng ghép vấn đề vào từng phần, từng mục: Không phải bài nào, phần nào cũng phải lồng ghép liên tục vào chương trình môn học nên chỉ tích hợp khi thấy vấn đề gần gũi nhất với bài học.chẳng hạn khi dạy bài cơ chế điều hoà sinh sản ở mục cơ chế điều hoà sinh tinh và sinh trứng sau khi giúp học sinh nắm vững các cơ chế trên tôi đã tiến hành lồng ghép vấn đề dân số SKSSVTN vào bài bằng câu hỏi : Quá trình điều hoà sinh tinh và sinh trứng diễn 4 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 ra như thế nào ? ứng dụng của điều hoà này vào đời sống như thế nào? Nên ăn uống sinh hoạt ra sao để điều hoà quá trình trên nhằm đảm bảo tốt sức khoẻ cho con người nhất là tuổi vị thành niên? 3.2.Tích hợp thông qua củng cố, luyện tập ,mở rộng kiến thức: Có những bài dạy kiến thức khoa học nhiều, nội dung các phần liên quan chặt chẽ, phần sau là hệ quả của phần trước thì không nên tích hợp từng phần làm cho bài học rời rạc, kiến thức nhỏ lẽ mà nên tích hợp toàn bài qua khâu củng cố, luyện tập,mở rộng kiến thức. Chẳng hạn khi dạy bài các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật tôi sẽ tích hợp vào phần củng cố, mở rộng kiến thức bằng câu hỏi : muốn điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và người nhất là cải thiện chất lượng dân số khi còn ở tuổi vị thành niên chúng ta cần phải làm gì? sống như thế nào? Sau đó cho học sinh trao đổi thảo luận về nhà viết bài thu hoạch ngắn. 3.3.Tích hợp thông qua quá trình kiểm tra đánh giá: Khi ra đề kiểm tra người dạy không chỉ ra đề theo hướng kiểm tra kiến thức môn học mà cần có những vế câu hỏi phụ để giáo dục giới tính cho học sinh. Chẳng hạn khi kiểm tra bài: Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người tôi đã ra đề như sau: Em hãy nêu các biện pháp tránh thai hiện nay đang được con người sử dụng? cơ chế hiệu quả của từng biện pháp? Nạo phá thai có phải là một biện pháp tránh thai không? Tại sao?...  LƯU Ý: Tuỳ vào từng bài học, từng đối tượng học sinh cụ thể người dạy nên áp dụng linh hoạt các biện pháp, không máy móc áp dụng tất cả cùng lúc các biện pháp trên. IV. ĐỊNH HƯỚNG TÍCH HỢP GIÁO DỤC SKSSVTN THÔNG QUA GIẢNG DẠY MỘT SỐ BÀI TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11: *Bài 1: CƠ CHẾ ĐIỀU HOÀ SINH SẢN. 1.Đảm bảo đặc trưng cơ bản của bài dạy: Đây là bài dạy thiên về lí thuyết nên khi dạy giáo viên cần tổ chức cho học sinh nắm vững các thông tin khoa học và từng bước dẫn dắt các em đưa vấn đề liên hệ với thực tiễn. 2.Triển khai kiến thức cơ bản theo yêu cầu , mục tiêu bài dạy: 2.1.Xác định mục tiêu tiết học: Kiến thức: Giúp học sinh nắm vững cơ chế điều hoà sinh tinh và cơ chế điều hoà quá trình sinh trứng. -Giáo dục: Giáo dục cách phòng tránh thai thông qua điều chỉnh nồng độ hoocmôn sinh dục trong máu bằng cách sử dụng thuốc tránh thai có chứa progesteron và Ơstrôgen. 2.2:Xác định phương pháp, phương tiện dạy học thích hợp: 5 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 -Sử dụng kết hợp các phương pháp, kĩ thuật dạy học hiện đại như nêu vấn đề, trao đổi thảo luận nhóm , thuyết trình, sử dụng phiếu học tập , viết bài thu hoạch để vừa cung cấp tri thức khoa học của bài học vừa giáo dục giới tính hiệu quả. -Ngoài việc sử dụng các phương tiện dạy học truyền thống cần sử dụng thêm các phương tiện hiện đại như máy tính, máy chiếu đa năng, tranh ảnh trực quan, thuốc tránh thai… 2.3.Triển khai kiến thức cơ bản: Cần tổ chức cho học sinh nắm vững các đơn vị kiến thức sau: 2.3.1:Cơ chế điều hoà sinh tinh và sinh trứng: 2.3.1.a. Cơ chế điều hoà sinh tinh: Khi có kích thích từ môi trường bên ngoài vùng dưới đồi tiết ra hoocmôn GnRH và kích thích tuyến yên tiết ra FSH và LH. +FSH kích thích ống sinh tinh sản xuất tinh trùng. + LH kích thích tế bào kẽ tiết ra hoocmôn testostêrôn, testostêrôn kích thích ống sinh tinh sản xuất tinh trùng. + Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao ứcchế tiết ra GnRH, FSH và LH từ đó ức chế quá trình hình thành tinh trùng. 2.3.1.b.Cơ chế điều hoà sinh trứng: Khi có kích thích từ môi trường bên ngoài vùng dưới đồi tiết ra hoocmôn GnRH và kích thích tuyến yên tiết ra FSH và LH. + FSH kích thích nang trứng phát triển và tiết ra ơstrôgen. + LH làm trứng chín, rụng và tạo thể vàng. Thể vàng tiết ra hoocmôn ơstrôgen và prôgestêrôn. + Khi nồng độ prôgestêrôn trong máu tăng cao ức chế tiết GnRH, FSH và LH từ đó ức chế quá trình rụng trứng. 2.3.2: Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và quá trình sinh trứng: -Căng thẳng thần kinh kéo dài (stress), sợ hãi lo âu, buồn phiền kéo dài làm giảm sản sinh tinh trùng và rối loạn quá trình rụng trứng. - Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ thần kinh và nội tiết, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trứng và rụng trứng. - Thiếu ăn, suy dinh dưỡng, chế độ ăn uống không hợp lí cũng ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và rụng trứng. -Nghiện thuốc lá, nghiện ma tuý, nghiện rượu làm giảm quá trình sản sinh tinh trùng và rối loạn quá trình rụng trứng. 3.Tiến hành tích hợp GDDSSKSSVTN: 3.1: Tích hợp từng phần: 6 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 *Trong mục 2.3.1 tôi đã tiến hành tích hợp vào cuối phần truyền đạt kiến thức cơ bản bằng việc đặt ra câu hỏi cho học sinh thảo luận sau đó các em trả lời tôi nhận xét kết luận. Câu hỏi tích hợp như sau: - Hằng ngày phụ nữ uống viên thuốc tránh thai( chứa prôgestêrôn và ơstrôgen) có thể tránh được nguy cơ mang thai. Tại sao? - Người ta có thể sản xuất ra viên thuốc tránh thai cho nam giới hay không? Viên thuốc này chứa hoocmôn nào? Tại sao trên thị trường rất ít hoặc không có viên thuốc tránh thai cho nam giới? Vậy có thể chỉ sử dụng thuốc tránh thai ở giới nào? 3.2:Tích hợp thông qua củng cố, mở rộng kiến thức: Giáo viên giúp HS nhận thức được những hiện tượng sinh lí ở tuổi dậy thì như tại sao có kinh nguyệt ở nữ và hiện tượng mộng tinh ở nam. *Bài 2: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI: 1.Đảm bảo đặc trưng cơ bản của bài dạy: Đây cũng là bài dạy thiên về lí thuyết nên khi dạy giáo viên cần tổ chức cho học sinh nắm vững các thông tin khoa học và từng bước dẫn dắt các em đưa vấn đề liên hệ với thực tiễn. 2.Triển khai kiến thức cơ bản theo yêu cầu , mục tiêu bài dạy: 2.1.Xác định mục tiêu tiết học: -Kiến thức: Giúp học sinh nắm vững một số biện pháp tăng sinh ở động vật; Kể tên được những biện pháp tránh thai, cơ chế tác động của chúng. -Giáo dục: Giáo dục dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên thông qua giáo dục tình dục an toàn, cách phòng tránh các bệnh lây lan qua quan hệ tình dục, cách sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn… 2.2:Xác định phương pháp, phương tiện dạy học thích hợp: -Sử dụng kết hợp các phương pháp, kĩ thuật dạy học hiện đại như nêu vấn đề, trao đổi thảo luận nhóm , thuyết trình, sử dụng phiếu học tập , viết bài thu hoạch để vừa cung cấp tri thức khoa học của bài học vừa giáo dục giới tính hiệu quả. -Ngoài việc sử dụng các phương tiện dạy học truyền thống cần sử dụng thêm các phương tiện hiện đại như máy tính, máy chiếu đa năng, tranh ảnh trực quan,các mô hình bao cao su, vòng tránh thai… 2.3.Triển khai kiến thức cơ bản: Cần tổ chức cho học sinh nắm vững các đơn vị kiến thức sau: 2.3.1. Điều khiển sinh sản ở động vật: -Các biện pháp thay đổi số con: +Sử dụng hoóc môn hoặc chất kích thích tổng hợp +Thay đổi các yếu tố môi trường. +Nuôi cấy phôi. 7 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 +Thụ tinh nhân tạo. -Các biện pháp thay đổi giới tính: +Tách tinh trùng. +Sử dụng hoóc môn. +Chiếu tia tử ngoại. +Thay đổi chế độ ăn uống…. 2.3.2.Sinh đẻ có kế hoạch ở người: -Khái niệm: Sinh đẻ có kế hoạch là điều chỉnh số con, thời điểm sinh con và khoảng cách các lần sinh phù hợp. -Các biện pháp tránh thai, cơ chế của từng biện pháp: +Dùng bao cao su. +Dùng dụng cụ tử cung (vòng tránh thai). +Dùng thuốc tránh thai. +Triệt sản nam và nữ. + Tính vòng kinh. +Xuất tinh ngoài âm đạo. 3.Tiến hành tích hợp GDDSSKSSVTN: 3.1: Tích hợp từng phần: *Trong mục 2.3.1 tôi đã tiến hành tích hợp vào cuối phần truyền đạt kiến thức cơ bản bằng việc đặt ra câu hỏi cho học sinh thảo luận sau đó các em trả lời tôi nhận xét kết luận. Câu hỏi tích hợp như sau: - Làm thay đổi số con có giá trị rất tốt trong đời sống sản xuất có thể làm tăng năng xuất vật nuôi, nhân nhanh các giống quý hiếm, sinh sản chậm, có nguy cơ tuyệt chủng…nhưng ở người có nên làm tăng số con không? Vì sao? Nếu làm thì gây hậu quả như thế nào? - Điều khiển giới tính ở động vật con người có thể làm thay đổi giới tính theo hướng có lợi cho sản xuất nhưng ở người có nên điều khiển giới tính không? Tại sao? Nếu để hiện tượng lựa chon giới tính ở người diễn ra sẽ gây ra những hệ luỵ gì?... * Trong mục 2.3.2.Sinh đẻ có kế hoạch ở người sau khi làm cho học sinh hiểu tầm quan trọng của vấn đề và các biện pháp kế hoạch hoá gia đình cũng như cơ chế của từng biện pháp tôi đã tích hợp bằng câu hỏi thảo luận nhóm như sau: Nên hay không quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên? Tại sao? Hậu quả như thế nào? Nạo hút thai có phải là biện pháp sinh đẻ có kế hoạch không? Tại sao?... 3.2:Tích hợp thông qua củng cố, mở rộng kiến thức: Đối với bài này phần củng cố tôi cho học sinh về nhà viết bài thu hoạch ngắn tuyên truyền về việc không nên quan hệ tình dục tuổi vị thành niên và cho một vài học sinh trình bày vào đầu tiết học sau. 8 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 Với việc tổ chức giờ học như trên tôi thấy bài dạy thực sự hiệu quả: Một mặt đảm bảo kiến thức cơ bản, một mặt giáo dục dân số SKSSVTN tự nhiên hiệu quả đồng thời khắc sâu được kiến thức và cuốn hút học sinh say mê học tập. 9 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 C.KẾT QUẢ: 1.Nhận xét chung: Với việc xác định nhiệm vụ, hướng giải quyết như trên, cùng với việc giúp đỡ của ban Giám hiệu, tổ chuyên môn tôi đã thu được những thành quả đáng kể. Kiến thức khoa học được đưa vào ứng dụng gần gũi trong thực tiễn, nhiệm vụ giáo dục đạt được hiệu quả hơn, không khí giờ học trở nên sôi nổi, học sinh hứng thú với bài học hơn, bản thân tôi cũng thấy hào hứng và thoải mái hơn sau mỗi giờ lên lớp. 2. Kết quả thực nghiệm cụ thể: -Trước khi áp dụng phương pháp trên: Lớp Sĩ số Giỏi Khá Số % Số % HS HS 11A 38 1 2.6 10 26.3 11B 39 0 0 11 28.2 Sau khi áp dụng phương pháp trên: TB Số % HS 19 52.8 17 43.6 Lớp Sĩ số 11A 11B 38 39 TB Số HS 9 10 Giỏi Số % HS 7 18.4 5 12.8 Khá Số % HS 20 52.6 22 56.5 Yếu Số % HS 8 21 11 28.2 Yếu % Số % HS 23.7 2 5.3 25.6 2 5.1 Kém Số % HS 0 0 0 0 Kém Số % HS 0 0 0 0 10 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 D.KẾT LUẬN: I: Kết Luận: - Trong thời kì khoa học công nghệ và bùng nổ thông tin,kiến thức khoa học cần được truyền đạt đến người học nhiều hơn, khả năng ứng dụng vào cuộc sống cần được nâng cao hơn, việc nâng cao chất lượng giáo dục không chỉ đơn thuần cung cấp tri thức mà quan trọng hơn là phải dạy cho người học phương pháp chiếm lĩnh tri thức, đồng thời nâng cao nâng cao khả năng giáo dục cũng như ứng dụng vào thực tiễn một cách đơn giản và hiệu quả nhất. - Với việc tổ chức dạy học tích hợp như trên tôi thấy bài giảng đạt hiệu quả rất cao mà không hề nặng nề, quá tải. - Với đề tài này, tôi nghĩ vẫn còn rất nhiều những vấn đề cần trao đổi, bổ sung, mở trộng. Tôi hi vọng sẽ được các bạn đồng nghiệp đọc, góp ý, bổ sung, chia sẽ kinh nghiệm để đề tài được hoàn thiện hơn. II. Đề Xuất: 1. Bộ môn sinh học là một môn khoa học có tính thực tiễn cao, có nhiều tư liệu trực quan sinh động. Vấn đề giáo dục DSSKSS VTN là vấn đề đang được xã hội quan tâm, coi trọng để hướng sự phát triển của quốc gia theo hướng bền vững nên tôi nghĩ ngành giáo dục cần cung cấp thêm cho giáo viên những tư liệu, tài liệu, số liệu về chuyên môn, về DS SKS VTNđể chúng tôi có thể nhìn nhận, giảng dạy vấn đề thấu đáo hơn. 2.Hằng năm ngành đều tổ chức cho giáo viên viết sáng kiến kinh nghiệm, vậy Sở GD và ĐT nên tập hợp những sáng kiến hay, hiệu quả để xuất bản hoặc đăng tải lên trang web của ngành để chúng tôi có thể vận dụng rộng rãi những kinh nghiệm quý giá ấy vào quá trình giảng dạy, và việc viết sáng kiến kinh nghiệm có ý nghĩa thực tiễn hơn. Xác nhận của hiệu trưởng: Xin chân thành cảm ơn! Thanh Hoá ngày 25-5-2013 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Hoàng Văn Tuyên 11 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo Tích hợp giáo dục dân số sức khoẻ sinh sản vị thành niên thông qua dạy học môn sinh học lớp 11 12 SKKN – Hoàng Văn Tuyên -Trường THPT Lê Viết Tạo