Tài liệu Tích cực của học sinh trong vai trò giảng dạy văn 6

tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 I . Lý do chän ®Ò tµi Tõ n¨m häc 2001-2002 chóng ta tiÕn hµnh d¹y ®¹i trµ theo ch¬ng tr×nh &SGK c¶i c¸ch. Nh chóng ta ®· biÕt néi dung vµ SGK thÓ hiÖn râ sù tÝch hîp gi÷a V¨n, Ng÷ ph¸p vµ TËp lµm v¨n. Sù ®æi míi vÒ néi dung ch¬ng tr×nh vµ SGK ®ßi hái ph¬ng ph¸p d¹y häc còng ph¶i ®æi míi: ®ã lµ d¹y theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh .Häc sinh ®îc suy nghÜ nhiÒu , lµm viÖc nhiÒu, ®èi tho¹i nhiÒu, t«n träng nhiÒu, ®¸nh gi¸ nhiÒu . §iÒu ®ã kÝch thÝch kh¶ n¨ng t duy, ãc s¸ng t¹o cña häc sinh ®ång thêi t¹o cho häc sinh niÒm say mª høng thó víi m«n häc. Nhng lµm thÕ nµo ®Ó tæ chøc cho häc sinh ho¹t ®éng tÝch cùc mµ còng kh«ng mÊt ®i chÊt v¨n ch¬ng cña mét giê v¨n.§ã chÝnh lµ ®iÒu chÝnh t«i b¨n kho¨n, tr¨n trë vµ cè g¾ng t×m tßi c¸ch thøc tæ chøc giê d¹y sao cho sinh ®éng, hiÖu qu¶ nhÊt. §ã lµ lý do khiÕn t«i chän ®Ò tµi:“ D¹y häc theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong phÇn truyÖn d©n gian vµ truyÖn trung ®¹i líp 6 ”. II. NhiÖm vô, môc ®Ých vµ ®èi tîng nghiªn cøu 1. NhiÖm vô cña ®Ò tµi. D¹y hoc theo híng tÝch hîp nghÜa lµ vËn dông tri thøc cña lÜnh vùc nµy ®Ó ¸p dông vµo mét lÜnh vùc kh¸c cã quan hÖ t¬ng ®¬ng. §ã lµ kÕt hîp tiÕng trong v¨n, v¨n trong tiÕng hoÆc v¨n vµ tiÕng trong tËp lµm v¨n vµ ngîc l¹i. Ngoµi ra, cã thÓ tÝch hîp gi÷a ng÷ v¨n víi ©m nh¹c, mü thuËt, lÞch sö, ®Þa lÝ…C¸i ®Ých cuèi cïng lµ ®Ó häc sinh hiÓu ®îc vÎ ®Ñp cu¶ mét ¸ng v¨n ch¬ng ®Ó råi tõ ®ã häc tËp c¸ch viÕt s¸ng t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ. §Ó ®¹t ®îc c¸i ®Ých Êy chóng ta tæ chøc tiÕt d¹y theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh. Thùc ra, ®©y kh«ng h¼n lµ mét ph¬ng ph¸p míi hoµn toµn mµ lµ mét ph¬ng ph¸p cã sù kÕ thõa vµ ph¸t huy c¸c ph¬ng ph¸p truyÒn thèng kÕt hîp víi c¸ch thøc tæ chøc giê häc míi mÎ, sinh ®éng h¬n. V× thÕ tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh kh«ng cã nghÜa lµ t¹o ra mét ph¬ng ph¸p hoµn toµn míi, ph¬ng ph¸p ®éc t«n ®Ó råi lo¹i bá c¸c ph¬ng ph¸p truyÒn thèng. Ngîc l¹i nhiÖm vô cña ®Ò tµi lµ t×m ra mèi quan hÖ gi÷a ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng víi c¸ch thøc tæ chøc hoat ®éng míi mÎ linh ho¹t S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 trong giê häc ®Ó t¹o ra mét ph¬ng ph¸p tÝch cùc h¬n, kÝch thÝch kh¶ n¨ng t duy s¸ng t¹o cña c¸c em. Nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y truyÒn thèng chóng ta thêng ¸p dông lµ: - Ph¬ng ph¸p d¹y häc nªu vÊn ®Ò - Ph¬ng ph¸p day häc lÊy häc sinh lµm trung t©m. - Ph¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch t¸c phÈm. - Ph¬ng ph¸p t¸i t¹o. - Ph¬ng ph¸p gi¶ng b×nh b×nh luËn . - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. KÕ thõa vµ ph¸t huy c¸c ph¬ng ph¸p kÓ trªn kÕt hîp víi c¸ch thøc tæ chøc mét sè ho¹t ®éng míi nh : ho¹t ®éng nhãm, ho¹t ®éng c¸ nh©n, trß ch¬i tiÕp søc, trß ch¬i ®ãng vai ... sÏ gióp häc sinh chñ ®éng tÝch cùc kh¸m ph¸ tri thøc, c¶m nhËn vÎ ®Ñp cña c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng ®Ó råi tõ ®ã diÔn t¶ sù c¶m hiÓu Êy b»ng ng«n ng÷ vµ t×nh c¶m cña løa tuæi m×nh,tr¸nh suy diÔn hay ¸p ®Æt. TÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh kh«ng cã nghÜa lµ tù häc sinh tù t×m tßi, suy nghÜ ®éc lËp hoµn toµn mµ kh«ng cã vai trß cña ngêi thÇy. Ngîc l¹i, ngêi thÇy cã vai trß quan träng trong viÖc ®Þnh híng kiÕn thøc, trong viÖc t×m tßi c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc cho häc sinh ®îc ho¹t ®éng t×m hiÓu. Nãi c¸ch kh¸c thÇy lµ chØ huy trëng trong dµn nh¹c líp häc dÉn d¾t c¸c em tÊu lªn b¶n nh¹c v¨n ch¬ng theo sù chØ huy ®Þnh híng cña thÇy. ThiÕt nghÜ, nÕu kÕt hîp tèt ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng víi sù ®æi míi c¸c ho¹t ®éng trong tiÕt häc sÏ gióp c¸c em rÌn luyÖn ®îc thãi quen suy nghÜ, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®éc l©p. Tõ ®ã h×nh thµnh sù n¨ng ®éng cña c¸c em vµ båi ®¾p nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng cao ®Ñp lµ c¸i ®Ých cña ho¹t ®éng d¹y häc. 2. Ph¹m vi, ®èi tîng nghiªn cøu: C¸c bµi d¹y Ng÷ v¨n 6- Trêng THCS. Häc sinh líp 6 trêng THCS Giang Biªn. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu: Th«ng qua ®ã, t«i muèn ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p nh»m tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong viÖc häc tËp bé m«n Ng÷ v¨n 6. S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 I. C¬ së cña vÊn ®Ò: TÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong tiÕt häc. 1. C¬ së triÕt häc V¨n häc lµ h×nh th¸i ý thøc x· héi thuéc kiÕn thøc thîng tÇng. C¶m nhËn t¸c phÈm v¨n ch¬ng- s¶n phÈm nghÖ thuËt cña nhµ v¨n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ý thøc cña ngêi häc .Theo quan ®iÓm duy vËt ,xÐt vÒ b¶n chÊt ta thÊy con ngêi lµ mét nh©n c¸ch tiÒm tµng.Trong mçi con ngêi lµ mét tiÒm n¨ng néi lùc.TiÒm n¨ng néi lùc ®ã chØ ®îc lay ®éng, ®¸nh thøc khi cã sù t¸c ®éng ,kÝch thÝch ®ñ m¹nh ,®óng lóc,®óng chç . Trong mçi giê V¨n, nÕu häc sinh chØ l¾ng nghe thÇy gi¶ng, kh«ng ®îc trùc tiÕp tham gia t×m hiÓu, kh¸m ph¸ t¸c phÈm th× nh÷ng g× thÇy nãi ra m·i m·i còng chØ lµ cña thÇy. §ã lµ c¬ së mang ý nghÜa triÕt häc cña vÊn ®Ò. D¹y Ng÷ v¨n ph¶i lu«n lu«n t¹o c¬ héi tèi ®a cho häc sinh, ®îc suy nghÜ, ho¹t ®éng. 2. C¬ së gi¸o dôc häc. Nãi ®Õn gi¸o dôc lµ nãi ®Õn viÖc cung cÊp tri thøc. M«n ng÷ v¨n còng vËy: M«n häc nµy cung cÊp cho c¸c em nh÷ng tri thøc vÒ x· héi, vÒ con ngêi trªn ph¹m vi réng. Trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®îc cung cÊp qua bµi gi¶ng häc sinh tù t×m hiÓu vÒ m×nh, chuyÓn ho¸ tõ qu¸ tr×nh nhËn thøc sang qu¸ tr×nh tù nhËn thøc. Cïng lóc ®ã m«n Ng÷ v¨n ph¶i d¹y cho häc sinh biÕt suy nghÜ, suy nghÜ b»ng trÝ ãc cña m×nh vµ diÔn t¶ b»ng sù suy nghÜ ®ã theo c¸ch cña m×nh thÕ nµo cho tèt nhÊt. M«n häc nµo còng ®ãng gãp vµo viÖc ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ trë thµnh nh÷ng ngêi dòng c¶m th«ng minh s¸ng t¹o nhng sù ®ãng gãp cña m«n Ng÷ v¨n lµ v« cïng to lín. D¹y häc theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng lµ häc sinh ®· ®îc tham gia vµo viÖc t×m hiÓu t¸c phÈm song sù thô ®éng cßn thÓ hiÖn râ. Cã sù giao lu gi÷a thÇy vµ trß víi nhµ v¨n song häc sinh cha cã c¸i riªng, c¸i s¸ng t¹o cña m×nh. Nh vËy lµ cha tu©n thñ c¬ së cña viÖc d¹y häc v¨n. Ph¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn ®¹i chó träng ®Õn viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh theo híng tÝch cùc ®· t¹o cho häc sinh ®îc chñ ®éng vµo trong S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 qu¸ tr×nh kh¸m ph¸ vÎ ®Ñp cña t¸c gi¶ v¨n ch¬ng nh»m ®¹t ®îc hiÖu qña cao trong mçi giê v¨n. ThÇy gi¸o: Th©m nhËp vµo t¸c phÈm, t×m hiÓu ®èi tîng häc sinh tõ ®ã ®Þnh híng vµ t×m ra c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc trong tiÕt häc, x©y dùng vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ®Ó häc sinh t×m hiÓu, c¶m nhËn t¸c phÈm. Trß: Díi sù chØ ®¹o cña thÇy ,trß tham giavµo c¸c ho¹t ®éng ®Ó t×m ra néi dung kiÕn thøc . Nh vËy,xÐt vÒ b¶n chÊt,viÖc thiÕt kÕ giê häc theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh lµ kh¬i nguån tõ c¬ së gi¸o dôc häc . 3.C¬ së lÝ luËn. Tæ chøc giê häc theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh lµ hoµn toµn cã c¬ s¬ së lÝ luËn vµ khoa häc . B¶n chÊt cña viÖc d¹y- häc ng÷ v¨n lµ ph¶i lÊy häc sinh lµm trung t©m, ph¶i lu ý ®Õn ®èi tîng häc sinh . Trong giê häc m«n v¨n-m«n häc kh«ng chØ mang tÝnh chÊt khoa häc mµ cßn mang ®Ëm tÝnh chÊt nghÖ thuËt. V× vËy, nh÷ng vÊn ®Ò mµ gi¸o viªn ®a ra cµng g¾n bã víi néi dung thÈm mü cña t¸c phÈm th× cµng ®éng viªn ®îc häc sinh tham gia t×m hiÓu vÊn ®Ò. Cè thñ tíng Ph¹m V¨n §ång kh¼ng ®Þnh: “D¹y V¨n lµ mét qu¸ tr×nh rÌn luyÖn toµn diÖn”:Muèn lµm ®îc ®iÒu nµy thÇy gi¸o d¹y v¨n ph¶i kiªn tr× rÌn luyÖn ph¶i t×m c¸ch t¸c ®éng vµo ®èi häc sinh ®Ó häc sinh ®îc tù c¶m hiÓu chø kh«ng nghÜ hé häc sinh vµ buéc häc sinh ph¶i nghe theo m×nh, nãi vµ viÕt nh m×nh, “V¨n ch¬ng lµ nghÖ thuËt b»ng lêi”. V¨n ch¬ng x©y dùng h×nh tîng b»ng chÊt liÖu ng«n ng÷. Lêi nãi ph¶i ®¹t ®Õn tr×nh ®é nghÖ thuËt míi cã kh¶ n¨ng lay ®éng t©m hån, trÝ tuÖ cña con ngêi, míi thµnh v¨n ch¬ng. T¸c phÈm v¨n ch¬ng tù th©n nã ®· mang tÝnh ®a nghÜa. Mçi häc sinh lµ mét c¸ tÝnh, mét nh©n c¸ch. VËy th× t¹i sao thÇy gi¸o d¹y v¨n l¹i b¾t häc sinh nhÊt nhÊt hiÓu vµ ghi theo m×nh? Tõ nh÷ng c¬ së trªn ®Õn lóc thÇy d¹y v¨n ph¶i suy nghÜ nghiªm tóc vÒ ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc v¨n. ThÇy gi¸o ; häc sinh vµ nhµ v¨n ph¶i th«ng qua t¸c phÈm ph¶i vËn ®éng song kh«ng ph¶i vËn ®éng mét c¸ch tïy tiÖn ngÉu høng mµ ph¶i cã ý thøc vËn ®éng phï hîp. T¸c gi¶ lµ ngêi ph¸t tin, ngêi nhËn tin lµ ngêi häc sinh, thÇy gi¸o cã vÞ trÝ quan träng nhng còng chØ lµ ngêi m«i giíi. Trong giê v¨n häc sinh lu«n gi÷ vai trß trung t©m chø kh«ng ph¶i lµ thÇy. Häc sinh ®îc t«n träng lµ khi thÇy gi¸o tæ chøc cho c¸c em ho¹t ®éng. Khi häc sinh ®îc ho¹t ®éng c¸c em sÏ hµo høng tham gia vµo vÖc t×m hiÓu S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 t¸c phÈm. Muèn vËy ngêi thÇy ph¶i hiÓu kü , hiÓu s©u vÒ t¸c phÈm mµ m×nh s¾p d¹y,t×m ra nh÷ng chç trong giê häc cã thÓ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cho häc sinh. ChØ ngêi thÇy míi biÕt ®¸nh thøc c¸c tiÒm n¨ng lín lao ®ang tiÒm Èn trong mçi con ngêi vµ ®em ®Õn sù høng thó cña c¸c em qua mçi giê häc v¨n. II/ §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p d¹y häc theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong trêng trung häc c¬ së . 1. BiÖn ph¸p kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng u thÕ cña ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng. Qu¸ tr×nh d¹y häc ®· tr¶i qua bÒ dµy truyÒn thèng mÊy ngh×n n¨m. §óc rót tõ trÝ kh«n, kinh nghiÖm cña nh©n lo¹i cha «ng ta ®· x©y dùng lªn nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng mµ thµnh tùu kh«ng nhá cña nã ®· ®îc chøng minh theo thêi gian. V× vËy khi ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc kh«ng bao giê ngêi ta lo¹i bá hoµn toµn c¸c ph¬ng ph¸p truyÒn thèng råi thay vµo ®ã mét ph¬ng ph¸p míi mÎ hoµn toµn trong khi nh÷ng u thÕ næi bËt cña ph¬ng ph¸p truyÒn thèng vÉn hiÓn hiÖn. NghÖ thuËt cña ngêi thÇy lµ ph¶i biÕt ph¸t huy nh÷ng u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p truuyÒn thèng kÕt hîp víi nh÷ng ph¬ng ph¸p míi ®Ó t¹o ra hiÖu qu¶ giê d¹y. Cã rÊt nhiÒu con ®êng, c¸ch thøc chiÕm lÜnh t¸c phÈm v¨n häc: Ph¬ng ph¸p ®äc, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph¬ng ph¸p gi¶ng b×nh, ph¬ng ph¸p gîi më, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. Mçi ph¬ng ph¸p ®Òu cã u thÕ vµ ®Æc thï riªng cña nã vµ mçi khi vËn dông l¹i ®an cµi c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c. §Ó gióp häc sinh thÈm ®Þnh l¹i nh÷ng gi¸ trÞ cña c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng vµ båi dìng t©m hån t×nh c¶m cho c¸c em ngêi gi¸o viªn ph¶i biÕt kÕt hîp ®an cµi c¸c ph¬ng ph¸p Êy trong khi tiÕn hµnh tæ chøc c¸c ho¹t déng cho c¸c em. §iÒu ®ã ®ßi hái ngêi thÇy ph¶i n¾m v÷ng t¸c phÈm t×m ra vÊn ®Ò cÇn t×m hiÓu, kh¸m ph¸ cña t¸c phÈm ®ång thêi ph¶i hiÓu râ häc sinh th× míi ®¶m ®¬ng ®îc vai trß tæ chøc, thiÕt kÕ ho¹t ®éng cho häc sinh. a. TÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh b»ng ph¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o. Cã thÓ coi ®äc s¸ng t¹o lµ mét ph¬ng ph¸p nh»m tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh bëi: §äc lµ ho¹t ®éng khëi ®Çu vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh c¶m thô vÎ ®Ñp cña t¸c phÈm v¨n ch¬ng. §äc lµ ho¹t ®éng thêng xuyªn vµ quan träng ®èi víi qóa tr×nh häc sinh tiÕp nhËn c¸c gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. H¬n n÷a, khi ®äc diÔn c¶m gi¸o viªn cã thÓ yªu S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 cÇu häc sinh lùa chon c¸ch diÔn ®¹t, c¸ch ®äc phï hîp sao cho qua ho¹t ®éng ®äc, häc sinh cã sù c¶m nhËn bíc ®Çu vÒ néi dung vµ gi¸ trÞ cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt biÓu ®¹t néi dung t tëng cña t¸c phÈm. Khi d¹y truyÖn: “ ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng” truyÖn d©n gian Nga - §øc ®îc thi hµo Puskin kÓ l¹i t«i ®· cho c¸c em ®äc ph©n vai. §Ó thÓ hiÖn ®îc tÝnh c¸ch nh©n vËt qua giäng ®äc, t«i hái c¸c em: NÕu ®îc híng dÉn c¸ch ®äc cho tõng vai trong truyÖn, em sÏ híng dÉn c¸c b¹n nh thÕ nµo? C¸c em ®· tr¶ lêi nh sau: Häc sinh 1: Ngêi dÉn truyÖn ph¶i ®äc víi giäng trÇm, ©m vang xa v¾ng, gîi kh«ng khÝ cæ tÝch. Häc sinh 2 : Nh©n vËt «ng l·o ®¸nh c¸ khi nãi víi c¸ vµng thÓ hiÖn râ sù tr×u mÕn qua giäng ®äc Êm ¸p. Cßn khi nãi mô vî giäng ®äc run run thÓ hiÖn sù ph¶n kh¸ng rÊt yÕu ít. Häc sinh 3 : Nh©n vËt mô vî ®äc to, døt kho¸t, ®«i lóc qu¸t th¸o thÓ hiÖn sù giËn d÷ ,nanh näc. Trong trêng hîp c¸c em kh«ng nãi ®îc hÕt c¸ch ®äc cña c¸c vai trong truyÖn gi¸o viªn sÏ bæ sung. Víi c¸ch ®äc nµy sÏ t¹o cho c¸c em ý thøc ®äc t¸c phÈm tríc khi ®Õn líp. C¸c em sÏ t¹o ®îc thãi quen th©m nhËp bíc ®Çu ®Ó tù c¶m hiÓu néi dung t¸c phÈm. Khi d¹y truyÖn ngô ng«n “ ThÇy bãi xem voi” §Ó gióp c¸c em kh¸m ph¸ bµi häc vÒ nhËn thøc ®îc göi g¾m trong truyÖn, t«i ®· híng dÉn häc sinh ph©n tÝch c¸ch xem voi cña n¨m «ng thÇy bãi, c¸ch c¸c thÇy ph¸n vÒ voi. T«i hái häc sinh: Sau khi ®· trùc tiÕp xem voi b»ng mét c¸ch thøc rÊt ®éc ®¸o, c¸c thÇy ngåi l¹i víi nhau ®Ó ph¸n vÒ h×nh thï con voi. Em h·y ®äc diÔn c¶m ®o¹n truyÖn Êy ®Ó thÊy ®îc th¸i ®é cña c¸c thÇy vµ h×nh thï cô thÓ cña con voi qua sù nhËn ®Þnh cña c¸c thÇy? Víi c©u hái nµy häc sinh sÏ ®äc ®o¹n truyÖn c¸c thÇy ph¸n vÒ h×nh thï con voi. C¸c em sÏ ph¶i cao giäng khi ®äc nh÷ng tõ: “Kh«ng ph¶i” “ §©u cã !” “ Ai b¶o ! ” hoÆc “ C¸c thÇy nãi kh«ng ®óng c¶”,®Ó thÓ hiÖn th¸i ®é ch¾c ch¾n, ®inh ninh cña c¸c thÇy vÒ h×nh thï con voi vµ nhÊn giäng ë c¸c tõ ng÷ “ sun sun” , “ chÇn chÉn” , “ bÌ bÌ” , “tun tñn”, “ sõng s÷ng”, khi c¸c thÇy miªu t¶ vÒ h×nh thï con voi. S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 ThiÕt nghÜ, víi c¸ch ®äc nh vËy, viÖc c¶m nhËn néi dung t¸c phÈm v¨n häc cña c¸c em sÏ tèt h¬n rÊt nhiÒu. Kh«ng chØ dõng l¹i ë mét vµi t¸c phÈm võa nªu mµ ë mäi t¸c phÈm, chóng ta ®Òu cã thÓ vËn dông ph¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o trong viÖc t×m hiÓu t¸c phÈm. NÕu tæ chøc cho c¸c em ®äc tèt, sÏ t¹o høng thó ®Æc biÖt cho c¸c em ®èi víi giê v¨n. b. TÝch cc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh b»ng ph¬ng ph¸p t¸i t¹o. Ph¬ng ph¸p t¸i t¹o hç trî ®¾c lùc cho viÖc ph¸t hiÖn vÊn ®Ò vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Cã t¸i hiÖn häc sinh míi huy ®éng ®îc vèn kiÕn thøc ®Ó liªn kÕt ®îc c¸c vÊn ®Ò nh»m môc ®Ých gi¶i quyÕt nhiÖm vô nhËn thøc. §ã lµ c¸ch thøc ®Ó ®a c¸c em vµo ho¹t ®éng häc tËp. VÝ dô khi d¹y truyÒn thuyÕt “S¬n Tinh Thuû Tinh” sau khi ®· t×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn: ThÇn nói vµ thÇn níc t«i ®· ®a ra mét t×nh huèng : H: Em h·y h×nh dung tÝnh chÊt cña cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn . Víi c©u hái nµy häc sinh ph¶i huy ®éng vèn kiÕn thøc thùc tÕ cña m×nh vÒ hiÖn tîng lò lôt n¨m 2002 ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, trËn lôt th¸ng 11 võa qua ë c¸c tØnh MiÒn Trung vµ viÖc nh©n d©n ta thêng xuyªn ®¾p ®ª ng¨n lò kÕt hîp víi ®o¹n truyÖn miªu t¶ cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn dÓ ®a ra c©u tr¶ lêi. Häc sinh 1: Em thÊy cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn thËt ¸c liÖt, ngang søc ngang tµi. Thuû Tinh nhiÒu phÐp l¹ mµ S¬n Tinh còng ch¼ng kÐm. Häc sinh2: Em thÊy cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn gièng nh hiÖn tîng lò lôt vÉn x¶y ra hµng n¨m ë níc ta vµ viÖc nh©n d©n ta ®¾p ®ª ng¨n lò. Níc d©ng cao bao nhiªu nh÷ng ng«i nhµ sèng chung víi lò l¹i cao bÊy nhiªu, nh÷ng con ®ª bao l¹i cao bÊy nhiªu. Häc sinh3: Em thÊy søc tµn ph¸ cña thiªn nhiªn thËt ghª gím nhng ý chÝ cña con ngêi còng thËt lín lao. HoÆc khi d¹y truyÖn: “ ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng”- truyÖn kÕt thóc thÓ lo¹i cæ tÝch t«i ®· cho häc sinh kh¸i qu¸t l¹i ®Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch. Muèn vËy häc sinh ph¶i cã sù t¸i hiÖn l¹i nh÷ng truyÖn cæ tÝch c¸c em ®· häc c¸c kiÓu nh©n vËt ®· gÆp, c¸c yÕu tè nghÖ thuËt tiªu biÓu cña tõng truyÖn vµ ý nghÜa cña c¸c truyÖn. Tõ ®ã c¸c em sÏ kh¾c s©u ®îc ®Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam nãi riªng thÕ giíi nãi chung/ S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 c. TÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh b»ng ph¬ng ph¸p gîi më * Ph¬ng ph¸p gîi më truyÒn thèng : Nh chóng ta ®· biÕt c¶m thô mét t¸c phÈm v¨n ch¬ng lµ mét qu¸ tr×nh vËn dông vèn sèng, kiÕn thøc ®· biÕt cña m×nh céng víi kh¶ n¨ng suy nghÜ ®éc lËp cña tõng häc sinh. Vèn kiÕn thøc cña c¸c em cã h¹n. NhiÒu t¸c phÈm v¨n ch¬ng ®a ®Õn c¸c em nh÷ng vÊn ®Ò rÊt míi mµ chØ b»ng vèn hiÓu biÕt s½n cã céng víi kh¶ n¨ng t duy th× c¸c em cha t×m ra ®ù¬c. V× vËy vai trß gîi më dÉn d¾t, ®Þnh híng cña thÇy trong mçi giê häc lµ rÊt quan träng. Nhng còng kh«ng nªn ®¸nh gi¸ qu¸ thÊp häc sinh: cho lµ c¸i g× c¸c em còng ph¶i gîi ý, còng ph¶i chÎ nhá c©u hái ®Ó c¸c em tr¶ lêi. NÕu d¹y theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng lµ gi¸o viªn sÏ lÇn lît ph¸t vÊn råi häc sinh tr¶ lêi. NÕu ®óng thÇy c«ng nhËn. NÕu sai thÇy t×m ®¸p ¸n ë häc sinh kh¸c hoÆc thÇy tù nãi ra. NÕu tho¸ng nh×n giê häc nh vËy cã vÎ rÊt s«i næi, hµo høng nhng kh«ng kÝch thÝch ®îc kh¶ n¨ng tù t×m hiÓu, tù kh¸m ph¸ cña häc sinh. Giê häc v× thÕ mµ mÊt ®i sù l¾ng ®äng cÇn thiÕt cña mét giê häc v¨n. Nh÷ng t×nh huèng v¨n häc ®a nghÜa, giµu s¾c th¸i biÓu c¶m ®îc c¶m nhËn mét c¸ch hêi hît. VÝ dô qua c©u chuyÖn “ ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng” t¸c gi¶ d©n gian ®©u chØ ca ngîi lßng biÕt ¬n ®èi víi nh÷ng ngêi nh©n hËu, ®©u chØ nªu ra bµi häc ®Ých ®¸ng cho nh÷ng kÎ tham lam, béi b¹c mµ cßn gîi më cho c¸c em rÊt nhiÒu ®iÒu nÕu khÐo khai th¸c. §ã lµ kiÕn thøc vÒ lÞch sö: Thêi xa xa, cuéc sèng cña nh÷ng ngêi lao ®éng nghÌo g¾n bã víi “ tóp lÒu n¸t” víi c«ng viÖc lµ “ chång th¶ líi vî kÐo sîi” . §ã lµ kiÕn thøc vÒ ®Þa lý khi thÊy biÓn c¶ mªnh m«ng vµ thêng næi sãng chø kh«ng ph¼ng lÆng. Cuéc sèng cña con ngêi còng vËy, kh«ng ph¶i lóc nµo còng b»ng ph¼ng, ªm xu«i. C©u chuyÖn vÒ vî chång «ng l·o ®¸nh c¸ cßn d¹y mçi ngêi vÒ c¸ch øng xö trong quan hÖ vî chång vµ nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c n÷a. Kh«ng nªn tham lam mét c¸ch th¸i qu¸, kh«ng nªn l¹m dông lßng tèt cña ngêi kh¸c nh mô vî vµ tÊt nhiªn còng kh«ng lªn nhu nhîc mét c¸ch th¸i qu¸ nh «ng l·o ®¸nh c¸... * Ph¬ng ph¸p gîi më ¸p dông trong ph¬ng ph¸p d¹y v¨n hiÖn ®¹i. Víi ph¬ng ph¸p d¹y häc nµy, häc sinh ®îc trao cho chiÕc “ ch×a kho¸” ®Ó c¸c em tù më nh÷ng kho tµng tri thøc, ®Ó kh¸m ph¸ vÎ ®Ñp cña nh÷ng t¸c phÈm v¨n ch¬ng th«ng qua nghÖ thuËt ng«n tõ th«ng qua nh÷ng h×nh tîng nghÖ thuËt, nh©n vËt cña t¸c phÈm. ChÝnh tõ nghÖ thuËt ng«n tõ, tõ h×nh tîng nghÖ thuËt, nh©n vËt cña t¸c phÈm cã søc truyÒn c¶m vµ kh¸i qu¸t cao S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 ngêi häc ngêi d¹y nh ®îc tiÕp thªm chÊt liÖu h×nh thµnh lªn nh÷ng phÈm h¹nh cao ®Ñp cña nh©n c¸ch. ChiÕc “ ch×a kho¸” Êy lµ sù kÕt hîp gi÷a kiÕn thøc, kü n¨ng víi suy nghÜ vµ hµnh ®éng. Muèn vËy kh«ng thÓ ®Ó c¸c em ®¬n thuÇn tr¶ lêi theo mét lo¹i c©u hái cña thÇy mµ gi¸o viªn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc néi dung c¬ b¶n cña t¸c phÈm, t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò cã trong t¸c phÈm vµ dù kiÕn c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò cã thÓ x¶y ra trªn líp. ThiÕt kÕ bµi gi¶ng theo kiÓu nµy võa gióp gi¸o viªn võa gióp häc sinh høng thó tham gia t×m hiÓu bµi. Nh÷ng kiÕn thøc mµ c¸c em t×m hiÓu ®îc lµ cña c¸c em kh«ng ph¶i lµ kiÕn thøc cña thÇy ®îc häc sinh nh¾c l¹i. TiÕn hµnh giê d¹y theo ph¬ng ph¸p nµy mét c¸ch hiÖu qu¶ lµ gi¸o viªn ®· biÕn qu¸ tr×nh nhËn thøc thµnh qu¸ tr×nh tù nhËn thøc cña c¸c em. C¸c em sÏ cã nhu cÇu tù t×m hiÓu ®Ó tù t×m ra ch©n lý. Ch¼ng h¹n, khi t×m hiÓu truyÖn ngô ng«n Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng t«i ®· ®a vÊn ®Ò ®Ó häc sinh t×m hiÓu: H: T¹i sao, t¸c gi¶ d©n gian l¹i ®Ó c« M¾t nhËn ra bÊt hîp lý trong sù ph©n c«ng lao ®éng chø kh«ng ph¶i lµ cËu Tay, cËu Ch©n hay b¸c Tai? Cã thÓ ngay tõ ®Çu häc sinh cha nãi ®îc nãi ®îc ngay dông ý nghÖ thuËt còng nh kh¶ n¨ng quan s¸t thùc tÕ rÊt tèt cña t¸c gi¶ d©n gian th× gi¸o viªn cÇn gîi më: H: Trong c¬ thÓ ngêi: Ch©n, Tay cã chøc n¨ng g×? Tai cã chøc n¨ng g×? M¾t cã chøc n¨ng g×? §Õn ®©y häc sinh cã thÓ bËt ra vÊn ®Ò: Trong c¬ thÓ ngêi Ch©n, Tay chuyªn ho¹t ®éng, Tai lµ ®Ó nghe ngãng ph©n biÖt ph¶i tr¸i ®óng sai, M¾t ®Ó nh×n xa tr«ng réng, thÊy nhiÒu biÕt nhiÒu. T¸c gi¶ d©n gian ®Ó c« M¾t nhËn ra sù bÊt hîp lý trong ph©n c«ng lao ®éng gi÷a c¸c bé phËn trong c¬ thÓ ngêi thÓ hiÖn sù quan s¸t tinh tÕ, sù am hiÓu vÒ sù vËt hiÖn tîng. ChÝnh c« M¾t chø kh«ng thÓ lµ cËu Ch©n, cËu Tay hay b¸c Tai nhËn ra sù phi lý nµy. HoÆc khi d¹y truyÖn cæ tÝch “Th¹ch Sanh” t«i ®· cho häc sinh t×m hiÓu: H: T¹i sao Th¹ch Sanh kh«ng trùc tiÕp trõng ph¹t mÑ con Lý Th«ng mµ mÑ con h¾n vÉn kh«ng tho¸t khái trõng ph¹t ? Víi c©u hái nµy häc sinh cã thÓ nãi ngay ®îc lµ do mÑ con Lý Th«ng ¸c qu¸ nªn dï Th¹ch Sanh ®· tha téi cho chóng vÒ quª nh÷ng vÉn bÞ sÐt ®¸nh chÕt. §ã míi chØ lµ mét nguyªn nh©n gi¸o viªn cã thÓ gîi më : S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 H: SÐt trong truyÖn ®¹i diÖn cho lùc lîng nµo? Häc sinh sÏ ph¸t hiÖn tiÕp ®ù¬c vÊn ®Ò: SÐt lµ ®¹i diÖn cho nh©n d©n.Nh©n d©n phÉn né tríc hµnh vi ®éc ¸c bÊt nh©n, béi b¹c cña mÑ con Lý Th«ng nªn quyÕt trõng trÞ chóng ®Ó lµm g¬ng cho kÎ kh¸c. §Õn ®©y gi¸o viªn cÇn xuÊt hiÖn ®Ó nãi râ thªm: T¸c gi¶ d©n gian kh«ng ®Ó Th¹nh Sanh trõng trÞ mÑ con Lý Th«ng v× nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch ®Òu lµ nh©n vËt chøc n¨ng: Ngêi hiÒn th× rÊt hiÒn cßn kÎ ¸c th× rÊt ¸c. TÝnh c¸ch nh©n vËt thèng nhÊt tõ ®Çu ®Õn cuèi truyÖn nªn Th¹ch Sanh kh«ng trõng trÞ mÑ con Lý Th«ng lµ ®iÒu dÔ hiÓu. Ngoµi ra, t«i cßn thiÕt kÕ c©u hái theo d¹ng : mét nöa c©u hái lµ ®iÒu gîi më. Häc sinh dùa vµo phÇn gîi më cïng vèn tri thøc cña m×nh ®Ó tr¶ lêi. VÝ dô: H: cã nhËn xÐt cho r»ng sai lÇm cña c¸c «ng thÇy lµ do kÐm m¾t,ý kiÕn cña em? (ThÇy bãi xem voi) - KÐm m¾t chØ lµ mét phÇn, kÐm m¾t nhng l¹i kÐm nhËn thøc, sai ph¬ng ph¸p nhËn thøc, t duy míi ®¸ng sî. Hay khi d¹y: “ ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng” t«i l¹i thiÕt kÕ c©u hái: H: Mô vî bÞ c¸ vµng ®ßi l¹i tÊt c¶ nh÷ng g× c¸ ®· gióp cho. Ph¶i ch¨ng, c¸ vµng næi giËn v× mô vî tham lam? Häc sinh ®· tr¶ lêi: HS1: §óng vËy, c¸ vµng ®· næi giËn tríc lßng tham v« ®¸y cña mô vî. Lßng tham ®· lµm cho mô trë lªn mï qu¸ng ®Õn møc ®ßi c¶ nh÷ng thø quyÒn lùc h ¶o kh«ng cã thùc trªn ®êi. V× thÕ c¸ vµng ph¶i trõng ph¹t mô. HS2: C¸ vµng næi giËn kh«ng chØ bëi v× mô vî qu¸ tham lam. Mô ®ßi hái quyÒn lùc cao nhÊt lµ lµm N÷ hoµng c¸ vµng vÉn ®¸p øng. Chñ yÕu c¸ vµng trõng ph¹t lµ do sù béi b¹c. Mô béi b¹c ngay víi chÝnh ©n nh©n lµ chång mô vµ c¸ vµng – nh÷ng ngêi ®· mang l¹i tÊt c¶ cña c¶i, ®Þa vÞ vµ quyÒn lùc cho mô.®iÒu ®ã th× kh«ng thÓ dung tha ®îc. Víi truyÖn “ MÑ hiÒn d¹y con” mét truyÖn ®îc t¹m xÕp vµo gi¶ng d¹y trong phÇn truyÖn trung ®¹i t«i l¹i cã c¸ch gîi më kh¸c. Do tranh vÏ trong phßng ®å dïng cßn thiÕu, nªn t«i ®· híng dÉn cho häc sinh vÏ bøc tranh bµ mÑ M¹nh Tö c¾t rêi tÊm v¶i ®ang dÖt ra ®Ó d¹y con khi M¹nh Tö trèn häc ®i ch¬i. Khi t×m hiÓu truyÖn sau khi ®· cho c¸c em t×m hiÓu bèn sù viÖc tríc S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 ®ã t«i cho häc sinh quan s¸t tranh c¸c em ®· vÏ hái c¸c em vÒ néi dung bøc tranh råi ®Æt c©u hái: H: T¹i sao sù viÖc nµy l¹i ®îc chän ®Ó vÏ tranh minh ho¹ ? Häc sinh ®· lùa chän c¸c ph¬ng ¸n tr¶ lêi. HS1: §©y lµ sù viÖc cã ý nghÜa nhÊt khi nãi vÒ c¸ch d¹y con cña bµ mÑ M¹nh Tö. HS2: §©y còng chÝnh lµ sù viÖc thÓ hiÖn râ nhÊt th¸i ®é kiªn quyÕt cña ngêi mÑ : S½n sµng hµnh ®éng quyÕt liÖt ®Ó t¸c ®éng m¹nh ®Õn ngêi con. Nhng ®ã còng lµ c¸ch gi¸o dôc con hiÖu qu¶ bëi hµnh ®éng cña ngêi mÑ cã t¸c dông gi¸o dôc con ý chÝ häc tËp. Ph¶i nãi r»ng nÕu biÕt kÕt hîp gi÷a c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng víi c¸ch gîi më cho häc sinh ®¸nh gi¸vÒ nh÷ng vÊn ®Ò néi dung vÊn ®Ò nghÖ thuËt cña t¸c phÈm häc sinh sÏ cã nh÷ng c¶m nhËn mµ chÝnh chóng ta ph¶i bÊt ngê. VÎ ®Ñp thÈm mü cña c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng c¸c em c¶m nhËn b»ng chÝnh suy nghÜ cña løa tuæi c¸c em trë nªn sinh ®éng vµ lung linh ®Õn l¹ . §iÒu quan träng lµ gi¸o viªn ph¶i biÕt chç nµo lµ chç ®Ó c¸c em tù suy nghÜ , t×m tßi chç nµo cÇn gîi më ®Ó kh¬i nguån c¶m høng s¸ng t¹o cña c¸c em. d. Ph¬ng ph¸p gi¶ng b×nh víi viÖc tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh. Gi¶ng b×nh lµ nãi lªn c¸i hay c¸i ®Ñp cña t¸c phÈm v¨n ch¬ng. Gi¶ng b×nh ®îc coi nh mét ph¬ng ph¸p c¶m thô vµ truyÒn c¶m th¬ v¨n cã tÝnh ®Æc thï. Ngêi b×nh cã thÓ ®i tõ néi dung ®Õn nghÖ thuËt. Mét t¸c phÈm v¨n ch¬ng nh×n tõ gãc ®é kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng lêi b×nh kh¸c nhau. V× vËy häc sinh b×nh th¬ v¨n sÏ kh¸c h¼n gi¸o viªn b×nh. Còng v× lý do ®ã mµ kh«ng thÓ coi gi¶ng b×nh lµ c«ng viÖc cña gi¸o viªn. NÕu trong giê häc chØ cã gi¸o viªn nãi lªn vÎ ®Ñp cña t¸c phÈm v¨n ch¬ng qua l¨ng kÝnh riªng cña thÇy th× giê häc Êy kh«ng ®îc coi lµ tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh n÷a. §îc b×nh lµ dÞp ®Ó häc sinh huy ®éng mäi n¨ng lùc cña m×nh: tõ trÝ tuÖ, liªn tëng, tëng tîng ®Õn c¶m xóc trªn c¸c nÒn cña lý tëng thÈm mü. Ban ®Çu cã thÓ häc sinh cha biÕt c¸ch b×nh hoÆc lêi b×nh cßn ng¾n, gi¸o viªn cÇn kiªn tr× híng dÉn kh¬i gîi ®Ó nhiÒu häc sinh cã thÓ béc lé kh¶ n¨ng cña m×nh. Cuèi cïng gi¸o viªn cÇn xuÊt hiÖn ®Ó kÐo dµi lêi b×nh, nhÊn m¹nh thªm vÊn ®Ò cÇn trao ®æi. Tuy nhiªn muèn ph¬ng ph¸p nµy ®¹t hiÖu qu¶ S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 gi¸o viªn ph¶i biÕt chän nh÷ng vÊn ®Ò hay trong t¸c phÈm cho häc sinh b×nh t¹o høng thó cho c¸c em. Khi d¹y truyÖn “ C©y bót thÇn” t«i chän sù viÖc M· L¬ng vÏ cho ngêi nghÌo ®Ó häc sinh b×nh. T«i ®a ra vÊn ®Ò : Trong truyÖn cæ tÝch, cã trong tay bót thÇn, em cã thÓ vÏ cho nh©n d©n nhµ cao cöa réng, b¹c vµng , ruéng lóa b¸t ng¸t...T¹i sao em chØ vÏ cho d©n lµng cµy, cuèc, thïng, ®Ìn? H·y cho mét lêi b×nh vÒ chi tiÕt trªn. C¸c em ®· ®a ra lêi b×nh nh sau: HS1: Qu¶ thËt ®äc nh÷ng trang cæ tÝch ta gÆp nh÷ng ®iÒu kú diÖu chØ trong m¬ míi cã : Nµo niªu c¬m thÇn ¨n hÕt l¹i ®Çy, nµo chiÕc ®µn thÇn ph¸ tan qu©n giÆc. M· L¬ng còng cã trong tay thø phÐp mÇu kú diªô Êy: ®ã lµ c©y bót thÇn. Nhng em chØ vÏ cho nh©n d©n c«ng cô lao ®éng. Ph¶i ch¨ng em chØ gióp nh©n d©n ph¬ng tiÖn ®Ó hä tù lµm ra cña c¶i chø em kh«ng muèn hä hëng thô nh÷ng thµnh qu¶ kh«ng ph¶i do bµn tay m×nh lµm ra . HS2: M· L¬ng xuÊt hiÖn tõ mét ngêi lao ®éng nghÌo khæ. C©y bót thÇn còng lµ thµnh qu¶ cña sù kiªn tr× vµ khæ c«ng rÌn luyÖn. H¬n ai hÕt M· L¬ng hiÓu gi¸ trÞ cña lao ®éng. ChÝnh v× vËy, em chØ gióp nh©n d©n con ®êng ®i ®Õn cuéc sèng no Êm l©u dµi chø kh«ng chØ lµ mét cuéc sèng no ®ñ trong gi©y l¸t. Qu¶ thËt ®©y lµ mét chi tiÕt truyÖn giµu ý nghÜa. Nã nh¾c nhë ta ph¶i lao ®éng ®Ó cã ®îc cuéc sèng Êm no chø kh«ng dùa dÉm û l¹i vµo ngêi kh¸c . Khi d¹y bµi “ Con hæ cã nghÜa “ t«i l¹i chän vÊn ®Ò: H: T¹i sao ngêi viÕt l¹i chän con hæ ®Ó nãi vÒ c¸i nghÜa cña con ngêi mµ kh«ng lµ nh÷ng con vËt kh¸c, hoÆc lµ con ngêi. C¸c em ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh rÊt thó vÞ nh sau: HS1: NÕu trong rÊt nhiÒu t¸c phÈm v¨n ch¬ng, ta b¾t gÆp viÖc c¸c t¸c gi¶ dïng chÝnh con ngêi ®Ó nãi chuyÖn con ngêi th× ë “ Con hæ cã nghÜa” dïng chuyÖn con vËt “ cã nghÜa” ®Ó nãi chuyÖn con ngêi ®· t¹o nªn hiÖu qu¶ nghÖ thuËt thËt ®Æc biÖt. §iÒu ®ã ®· g©y sù chó ý cña ngêi ®äc ngay tõ nh÷ng con ch÷ ®Çu tiªn. Ngêi ®äc sÏ ph¶i chó t©m theo dâi toµn bé néi dung c©u chuyÖn ®Ó t×m ra lêi gi¶i ®¸p cho nh÷ng th¾c m¾c cña m×nh. §ã ch¼ng ph¶i lµ ®iÒu mµ t¸c phÈm v¨n ch¬ng nµo còng muèn ®¹t ®Õn ®ã sao? HS2: Trong thùc tÕ, nÕu chän con vËt kh¸c mµ kh«ng ph¶i lµ con hæ, c©u chuyÖn sÏ Ýt t¸c dông h¬n. Hæ lµ con vËt hung d÷, tµn b¹o mµ cßn s©u nÆng S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 nghÜa t×nh, con ngêi l¹i ch¼ng b»ng con vËt hay sao? Nh vËy, chän con hæ c©u chuyÖn kh«ng chØ hÊp dÉn mµ cßn thÓ hiÖn ý nghÜa nh©n v¨n s©u s¾c. §Õn ®©y, gi¸o viªn cã thÓ xuÊt hiÖn: §óng vËy, chän h×nh tîng con hæ cã nghÜa trong t¸c phÈm ®· t¹o nªn mét h×nh tîng nghÖ thuËt giµu ý nghÜa. H×nh tîng con hæ- chóa s¬n l©m kh«ng chØ oai phong mµ con nÆng s©u ©n nghÜa. Con hæ ®· trë thµnh mét h×nh tîng nghÖ thuËt ®Ñp cã t¸c dông lay ®éng t©m hån. Nã thøc tØnh ngêi ta biÕt sèng ®Ñp h¬n. BiÕt ¬n vµ biÕt tr¶ ¬n lµ sèng Ngêi h¬n bÊt cø con ngêi nµo. B»ng nh÷ng lêi b×nh kiÓu nh vËy, gi¸o viªn sÏ gióp häc sinh c¶m nhËn s©u s¾c h¬n vÎ ®Ñp cña t¸c phÈm v¨n ch¬ng vµ tõ ®ã t¹o sù say mª, thÝch thó víi m«n häc nµy. 2. BiÖn ph¸p tæ chøc mét sè ho¹t ®éng míi mÎ ®Ó häc sinh tÝch cùc tham gia vµo giê häc. Bªn c¹nh nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng, ®Ó t¹o høng thó cho häc sinh, ®Ó häc sinh tÝch cùc tham gia vµo giê häc ®ßi hái ngêi d¹y ph¶i ®æi míi c¸ch thøc tæ chøc giê häc. §iÒu nµy phô thuéc vµo kü n¨ng s ph¹m cña gi¸o viªn, néi dung kiÕn thøc bµi häc vµ tr×nh ®é cña häc sinh. C¸ch thøc tæ chøc tiÕt häc thùc sù lµ ®æi míi lµ hiÖu qu¶ khi tÊt c¶ mäi häc sinh trong líp ®îc suy nghÜ b»ng chÝnh suy nghÜ cña c¸c em, ®îc nãi ra ®iÒu m×nh nghÜ, ®îc tranh luËn trao ®æi víi thÇy c« víi b¹n bÌ ®Ó t×m ra ch©n lý.Cã thÓ tiÕn hµnh mét giê d¹y theo ph¬ng ph¸p ®æi míi ë mét néi dung bµi d¹y ( NÕu néi dung kiÕn thøc ®ã phï hîp) HoÆc trong c¶ tiÕt d¹y, kh«ng nhÊt thiÕt bµi nµo còng ph¶i ¸p dông gièng bµi nµo.C¸i ®Ých cuèi cïng cña mäi ph¬ng ph¸p ®Òu ®Ó häc sinh n¾m ®îc vµ vËn dông tri thøc mét c¸ch hiÖu qu¶. a/ Tæ chøc ho¹t ®éng nhãm nh»m tÝch cùc hãa ho¹t ®éng cña häc sinh. Ho¹t ®éng nhãm lµ c¸ch thøc tæ chøc mét sè häc sinh cïng tr×nh ®é, n¨ng lùc, cïng së thÝch vµo mét nhãm nhá ®Ó cïng th¶o luËn, trao ®æi mét néi dung kiÕn thøc trong tiÕt häc. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc ho¹t ®éng nµy lµ tÊt c¶ häc sinh cïng ®îc tham gia vµo ho¹t ®éng häc tËp vµ cïng mét lóc vËn dông ®îc trÝ tuÖ cña c¶ mét tËp thÓ nhá. H¬n n÷a víi mét sè bµi cã nhiÒu ®¬n vÞ kiÕn thøc, chia líp häc thµnh nhiÒu nhãm nhá sÏ gióp c¸c em ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt t¬ng ®èi nhanh c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc ®¬n gi¶n. Khi mét nhãm tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu nhãm m×nh ®· th¶o luËn, nh÷ng nhãm kh¸c sÏ bËt ra vÊn ®Ò S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 cÇn quan t©m. Nh vËy, tiÕt häc võa s«i næi l¹i võa tiÕt kiÖm ®îc thêi gian mµ vÉn ®¹t ®îc hiÖu qu¶. Khi d¹y bµi “ ¤n tËp truyÖn d©n gian” T«i chia häc sinh trong líp thµnh ba nhãm chuÈn bÞ ba néi dung lín cña tiÕt «n tËp : Nhãm1: ChuÈn bÞ phÇn truyÒn thuyÕt Nhãm2: ChuÈn bÞ phÇn truyÖn cæ tÝch Nhãm3: ChuÈn bÞ phÇn truyÖn cêi vµ truyÖn ngô theo hÖ thèng b¶ng sau: ThÓ lo¹i Tªn t¸c phÈm Nh©n vËt NghÖ thuËt Néi dung §Æc ®iÓm ý nghÜa c¬ b¶n cña thÓ lo¹i T«i yªu cÇu tõng häc sinh trong nhãm chuÈn bÞ néi dung trªn vµo vë. §èi víi c¶ nhãm t«i yªu cÇu c¸c em chuÈn bÞ mét b¶ng «n tËp chi tiÕt ( ®· thèng nhÊt c¶ nhãm) ra giÊy khæ to. Sau ®ã, khi tiÕn hµnh giê «n tËp t«i cho häc sinh cö ®¹i diÖn cña nhãm thuyÕt minh cho néi dung ®· chuÈn bÞ. C¸c c¸ nh©n trong nhãm vµ nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung cho nhãm ®· tr×nh bµy. TiÕn hµnh giê «n tËp theo c¸ch ®ã t«i thÊy häc sinh rÊt hµo høng vµ nh÷ng néi dung kiÕn thøc cÇn hÖ thèng ho¸ c¸c em ®· tù lµm ®îc díi sù híng dÉn cña thÇy mét c¸ch rÊt nhanh chãng. Do vËy, t«i cã thÓ kh¾c s©u kiÕn thøc cña tiÕt «n tËp b»ng mét lo¹t c¸c bµi tËp luyÖn kü n¨ng kh¸c cho häc sinh. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng nµy còng chØ cã thÓ tiÕn hµnh trong tõng tiÕt häc phï hîp. B¶n chÊt cña c¶m nhËn v¨n ch¬ng lµ c¶m nhËn mét c¸ch nghÖ thuËt. V× thÕ, nÕu gß Ðp sö dông ph¬ng ph¸p nµy mét c¸ch th¸i qu¸ sÏ ph¸ vì chÊt v¨n ch¬ng cña mét giê häc v¨n. V× vËy, ngoµi viÖc chän néi dung kiÕn thøc phï hîp cßn ®ßi hái mét tr×nh ®é s ph¹m v÷ng vµng cña gi¸o viªn ®Ó sao cho võa “ lµm míi” tiÕt häc, võa ®Ó häc sinh ®îc tÝch cùc ho¹t ®éng mµ vÉn kh«ng mÊt ®i sù l¾ng ®äng cÇn thiÕt cña mét giê häc v¨n. b/ Tæ chøc mét sè trß ch¬i nh»m tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh. b-1: Trß ch¬i ®ãng vai. Trß ch¬i ®ãng vai lµ trß ch¬i dÔ tæ chøc khi d¹y phÇn truyÖn d©n gian vµ truyÖn trung ®¹i líp 6. Mçi khi t×m hiÓu nh÷ng v¨n b¶n nµy c¸c em ®Òu ®îc gÆp mét hay nhiÒu nh©n vËt míi. Cã mét ®iÒu rÊt thuËn lîi lµ c¸c truyÖn d©n S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 gian ®Òu quen thuéc víi häc sinh. C¸c em cã thÓ n¾m ®îc lêi tho¹i cña nh©n vËt, ®Æc ®iÓm tÝnh c¸ch cña nh©n vËt ngay c¶ khi cha t×m hiÓu v¨n b¶n trªn líp. Nhng ®©y còng l¹i lµ mét khã kh¨n cho gi¸o viªn. NÕu gi¸o viªn cø cho c¸c em ®äc råi t×m hiÓu truyÖn theo c¸ch th«ng thêng ®Ó rót ra ý nghÜa truyÖn ®«i khi dÔ r¬i vµo sù ®¬n ®iÖu, nhµm ch¸n. V× vËy, viÖc “ lµm míi” tiÕt häc b»ng c¸ch cho c¸c em ®ãng vai thÓ hiÖn c©u chuyÖn sÏ lµm cho c¸c em høng thó.VËy nªn khi d¹y mét sè truyÖn cæ tÝch t«i ®· cho c¸c em ®ãng vai thÓ hiÖn mét phÇn hay c¶ c©u chuyÖn. TruyÖn Sä Dõa t«i cho c¸c em ®ãng vai c« ót ë ngoµi ®¶o hoang cïng lµm b¹n víi ®«i gµ, gÆp l¹i quan tr¹ng vµ trõng trÞ hai c« chÞ ®éc ¸c. C¸c em cßn s¸ng t¹o thªm b»ng c¸ch diÔn ®o¹n kÕt truyÖn: Sau khi c« ót tõ trong buång ra chµo mäi ngêi, hai c« chÞ lÐn lót bá ®i, nhng ®i cha ®îc bao xa, sÐt ®¸nh chÕt hai c« chÞ vµ hai c« biÕn thµnh con bä hung. C¸c em cho biÕt ý kiÕn cña m×nh vÒ lý do sù s¸ng t¹o Êy nh sau: Hai c« chÞ cña c« ót ¸c qu¸. Hä chuÈn bÞ s½n ©m mu ®Ó lµm h¹i em m×nh. Sau ®ã, hä cßn gi¶ nh©n gi¶ nghÜa kÓ lÓ víi quan tr¹ng lµ hä th¬ng em. Hä ®Þnh thay em lµm bµ tr¹ng hëng vinh hoa phó quý. Khi Sä Dõa mang lèt xÊu th× hä l¹i khinh thêng, phØ nhæ. C¸i xÊu, c¸i ¸c ®· trë thµnh b¶n chÊt cña hä. NÕu cø ®Ó hä ®i ®©u kh«ng ai biÕt nh kÕt thóc trong truyÖn, em sî hä sÏ g©y téi ¸c ë ®©u ®ã n÷a. V× vËy ph¶i ®Ó hä chÊt tøc lµ téi ¸c sÏ bÞ mÊt ®i, kh«ng cßn c¬ héi sinh s«i n÷a. T«i thÊy chÝnh ho¹t ®éng ®ãng vai ®· gióp c¸c em hiÓu thÊu ®¸o h¬n vÒ t¸c phÈm vµ cã nh÷ng ph¸t hiÖn thó vÞ mµ chÝnh gi¸o viªn còng thÊy bÊt ngê. b-2 : Trß ch¬i tiÕp søc Ho¹t ®éng tiÕp søc thêng ®îc tæ chøc khi muèn huy ®éng tèi ®a sè häc sinh vËn ®éng vµ ®ãng gãp vµo tiÕt häc. Cã thÓ cho häc sinh ch¬i tiÕp søc b»ng nhiÒu c¸ch: Cã khi häc sinh lÇn lît lªn b¶ng tõ bµn ®Çu ®Õn bµn cuèi. Cã thÓ ®¶o l¹i b»ng c¸ch häc sinh lªn tõ bµn cuèi ®Õn bµn ®Çu. Nhng ®Ó giµnh chiÕn th¾ng ®«i khi c¸c em suy nghÜ nhanh h¬n cã thÓ lªn tríc khi nh÷ng em chËm h¬n cha t×m ra vÊn ®Ò. Cã thÓ kh¾c phôc ®iÒu nµy b»ng c¸ch quy ®Þnh sè cho c¸c em theo tõng d·y bµn råi gäi theo sè ®Ó mäi em ®Òu ®îc tham gia vµo giê häc.Ho¹t ®éng nµy gióp tiÕt häc s«i næi vµ c¸c em thÊy m×nh ®Òu gãp phÇn lµm lªn thµnh c«ng cña tiÕt häc. V× vËy c¸c em m¹nh d¹n h¬n tù tin h¬n. S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 T«i ®· ¸p dông trß ch¬i nµy vµo bµi : “ ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng”. T«i hái häc sinh: H: Theo dâi v¨n b¶n, em thÊy «ng l·o ra biÓn tÊt c¶ mÊy lÇn? Häc sinh dÔ dµng t×m vµ tr¶ lêi «ng l·o cã 5 lÇn ra biÓn. T«i nãi víi häc sinh: Mçi lÇn «ng l·o ra biÓn d¸ng vÎ cña «ng ®îc kÓ l¹i cô thÓ, th¸i ®é cña mô vî, c¸ vµng, biÓn c¶ l¹i thay ®æi. C« cho c¸c em ch¬i trß ch¬i tiÕp søc ®Ó ghi l¹i lÇn lît nh÷ng sù thay ®æi ®ã .Nhãm 1 ghi l¹i nh÷ng ®ßi hái cña mô vî.Nhãm 2 ghi l¹i d¸ng vÎ cña «ng l·o trong mçi lÇn ra biÓn.Nhãm 3ghi l¹i th¸i ®é cña c¸ vµng sau mçi ®ßi hái cña mô vî.Nhãm 4ghi l¹i th¸i ®é cña biÓn c¶.Vµ víi 4 nhãm lÇn lît ch¬i tiÕp søc trong 5 phót t«i ®· cã ®îc ®iÒu m×nh cÇn mµ nÕu d¹y theo h×nh thøc ph¸t vÊn t«i ph¶i mÊt Ýt nhÊt lµ 10 phót. H¬n n÷a, t«i ®· huy ®éng ®îc c¶ nh÷ng häc sinh kh«ng hoÆc Ýt gi¬ tay ph¸t biÓu vµo ho¹t ®éng nµy. c/ TÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh b»ng hÖ thèng bµi tËp tr¾c nghiÖm. Mét trong nh÷ng ®æi míi ®i kÌm víi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hiÖn nay lµ ®æi míi h×nh thøc kiÓm tra ®¸nh gi¸. Trong bµi kiÓm tra cña häc sinh, tuú møc ®é , chóng ta ®· ®a vµo tõ 30%- 40% bµi tËp tr¾c nghiÖm. D¹ng bµi tËp nµy kh«ng khã nhng kiÕn thøc bao qu¸t réng, phï hîp víi häc sinh. NÕu tæ chøc tiÕt häc mµ ®· sö dông ®îc lo¹i bµi tËp tr¾c nghiÖm nµy th× ®Õn khi kiÓm tra häc sinh sÏ tr¸nh ®îc nh÷ng bì ngì kh«ng cÇn thiÕt. MÆt kh¸c , d¹ng bµi tËp nµy ®îc ¸p dông vµo m«n ng÷ v¨n nh mét d¹ng bµi tËp kh¾c s©u kiÕn thøc. Kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn thøc trong toµn bé bµi häc cho häc sinh. Cã thÓ lÊy vÝ dô khi d¹y truyÖn “ §eo nh¹c cho MÌo”- truyÖn tù häc cã híng dÉn kÕt thóc phÇn truyÖn ngô ng«n ta cã thÓ dïng bµi tËp sau ®Ó kh¾c s©u ®Æc ®iÓm truyÖn ngô ng«n. Khoanh trßn vµo nh÷ng ch÷ c¸i ghi nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ truyÖn ngô ng«n mµ em cho lµ ®óng : A- Nªu ra mét triÕt lý ®¹o ®øc . B - §a ra mét quan niÖm øng xö . C - Nªu kinh nghiÖm sèng. D - Phª ph¸n mét ®iÒu g× ®ã. E- Gi¶i thÝch mét hiÖn tîng tù nhiªn , x· héi F- TËp trung ph¶n ¸nh íc m¬, nguyÖn väng cña nh©n d©n. Sau khi lµm xong bµi tËp tr¾c nghiÖm nµy, häc sinh ®· nhí l¹i c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÖn ngô ng«n mét c¸ch nhanh chãng. S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 Chóng ta cã thÓ dïng hÖ thèng bµi tËp tr¾c nghiÖm trong cuèn: “ Nh÷ng bµi tËp tr¾c nghiÖm trong m«n ng÷ v¨n líp 6” ®Ó lµm t liÖu tham kh¶o. Qua viÖc phèi hîp c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng víi biÖn ph¸p tæ chøc mét sè ho¹t ®éng míi mÎ nh»m tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh t«i thÊy ph¬ng ph¸p d¹y v¨n hiÖn cã u ®iÓm sau: Do giê häc ®îc thiÕt kÕ ®Æc biÖt ®Ó ®a häc sinh vµo ho¹t ®éng tÝch cùc b»ng c¸ch gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò trªn líp nªn häc sinh tÝch cùc ho¹t ®éng h¬n. Giê häc v× thÕ rÊt s«i næi. Kü n¨ng nãi, viÕt cña c¸c em ®îc rÌn luyÖn nhiÒu. C¸c em nãi n¨ng lu lo¸t, diÔn ®¹t tr«i ch¶y h¬n. Mét sè em tríc ®©y Ýt hoÆc kh«ng ph¸t biÓu nay ®· m¹nh d¹n bé lé ý kiÕn cña m×nh. Sù c¶m nhËn cña c¸c em phong phó, ®a d¹ng kh«ng gß bã theo sù khu«n s¸o, ¸p ®Æt. C¸c em cã ®îc sù høng thó, say mª t×m tßi, kh«ng û l¹i vµo gi¸o viªn. KÕt qu¶ c¸c bµi kiÓm tra cña c¸c em cã sù n©ng lªn râ rÖt so víi nh÷nh n¨m häc tríc khi t«i cha ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy. Sau ®©y lµ kÕt qu¶ cô thÓ bµi viÕt cña c¸c em ( bµi kiÓm tra 45 phót ®Þnh kú ): §iÓm 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 3 2 5,4% 13 5 9 10 7 13 5 6 100% 51,3% 1 94,6% 16% %<5 Líp 6A(37) 6C(37) % ®¹t % KG - Muèn tæ chøc giê häc theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh gi¸o viªn ph¶i biÕt ph¸t huy u ®iÓm cña c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng víi biÖn ph¸p tæ chøc mét sè ho¹t ®éng míi mÎ nh»m kÝch thÝch ho¹t ®éng cña häc sinh - Gi¸o viªn cÇn n¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc , x¸c ®Þnh ®îc kiÕn thøc träng t©m cña bµi. - Gi¸o viªn cÇn x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng ®¬n vÞ kiÕn thøc phï hîp víi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh víi nh÷ng ®¬n vÞ kiÕn thøc khã gi¸o viªn cÇn dù kiÕn nh÷ng t×nh huèng cã thÓ x¶y ra ®Ó kh«ng bÞ lóng tóng tríc c©u tr¶ lêi cña c¸c em. S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 Gi¸o viªn ®ãng vai trß dÉn d¾t, gîi më häc sinh t×m hiÓu néi dung bµi häc nhng còng cã chç ph¶i xuÊt hiÖn ®Ó ph©n tÝch,b×nh , n©ng cao vÊn ®Ò. ThÇy cÇn t«n träng ý kiÕn cña häc sinh. Khi häc sinh ®a ra ý kiÕn kh¸c nhau, thËm chÝ tr¸i ngîc thÇy cÇn khÐo lÐo gîi më ®Ó c¸c em cã ®îc ®Þnh híng ®óng ®¾n tr¸nh ¸p ®Æt phñ nhËn mét c¸ch th« b¹o bëi nÕu nh vËy häc sinh sÏ “ khÐp kÝn” kh«ng tù gi¸c tham gia vµo bµi häc n÷a. Kh«ng ph¶i bÊt cø giê häc còng cã thÓ tæ chøc ®îc c¸c ho¹t ®éng míi mÎ võa nªu trªn. Tuú tõng d¹ng bµi vµ tuú tõng ®èi tîng häc sinh mµ vËn dông cho phï hîp. Trªn ®©y lµ mét sè suy nghÜ cña t«i vÒ viÖc kÕt hîp gi÷a u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng víi c¸ch thøc tæ chøc mét sè ho¹t ®éng míi nh»m tÝch cùc ho¹t ®éng cña häc sinh.Bµi viÕt cã thÓ cßn khiÕm khuyÕt, rÊt mong sù ®ãng gãp cña ®ång nghiÖp ®Ó chóng ta cã ®îc ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tèt nhÊt. Ngêi viÕt xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Giang Biªn, ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2009 Ngêi viÕt: NguyÔn Thµnh Vinh E- phô lôc Môc A. PhÇn më ®Çu. I. Lý do chän ®Ò tµi. II. NhiÖm vô, môc ®Ých vµ ®èi tîng nghiªn cøu. B. Néi dung I. C¬ së cña vÊn ®Ò. II. §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p. C. KÕt qu¶. D. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ. Sè trang S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn 1-3 1 1-3 3-20 3-6 6-20 21 21-22 tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong d¹y vµ häc ng÷ v¨n 6 S¸ng kiÕn kinh nghiªm:/ NguyÔn Thµnh Vinh:/ Trêng THCS Giang Biªn