Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng I
N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh c¬ së cho sù tån t¹i vµ pr¸t triÓn
cña doanh nghiÖp
I- Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
trong c¸c Doanh nghiÖp
1- Quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ( SXKD)
HiÖu qu¶ SXKD lµ mét ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn tr×nh ®é qu¶n lý theo
chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c nguån lùc trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt
nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. Nã lµ ®iÒu kiÖn quan träng t¹o ®µ t¨ng trëng kinh tÕ vµ thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña Doanh nghiÖp trong tõng thêi kú.
Cã thÓ xuÊt ph¸t tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau ®Ó xem xÐt, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
SXKD cña mét Doanh nghiÖp..
- NÕu hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ th× hiÖu qu¶ SXKD thÓ hiÖn tr×nh ®é tæ chøc
qu¶n lý trong ho¹t ®éng cu¶ c¸c Doanh nghiÖp.
- NÕu ®øng trªn gãc ®é tõng yÕu tè riªng lÎ ®Ó xem xÐt th× hiÖu qu¶ thÓ hiÖn
tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh
doanh.
Còng gièng nh mét sè chØ tiªu kh¸c, hiÖu qu¶ lµ mét chØ tiªu chÊt lîng tæng
hîp, ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ
mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. S¶n xuÊt hµng ho¸ cã
ph¸t triÓn hay kh«ng lµ nhê ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao hay thÊp. BiÓu hiÖn cña hiÖu
qu¶ lµ lîi Ých mµ thíc ®o c¬ b¶n cña lîi Ých lµ “tiÒn”. VÊn ®Ò c¬ b¶n trong lÜnh
vùc qu¶n lý lµ ph¶i biÕt kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých tríc m¾t vµ lîi Ých l©u dµi,
gi÷a lîi Ých trung ¬ng vµ lîi Ých ®Þa ph¬ng, gi÷a lîi Ých c¸ nh©n lîi Ých tËp thÓ vµ
lîi Ých Nhµ níc.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- HiÖu qu¶ SXKD võa lµ mét ph¹m trï cô thÓ võa lµ mét ph¹m trï trõu tîng. NÕu lµ ph¹m trï cô thÓ th× trong c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i ®Þnh lîng thµnh c¸c
chØ tiªu, con sè ®Ó tÝnh to¸n so s¸nh. NÕu lµ ph¹m trï trõu tîng ph¶i ®îc ®Þnh
tÝnh thµnh møc ®é quan träng hoÆc vai trß cña nã ®èi víi qóa tr×nh SXKD.
- Trong thùc tÕ hiÖu qu¶ SXKD cña c¸c Doanh nghiÖp ®¹t ®îc trong c¸c trêng hîp sau:
+ KÕt qu¶ t¨ng, chi phÝ gi¶m.
+ KÕt qu¶ t¨ng, chi phÝ t¨ng nhng tèc ®é t¨ng cña chi phÝ chËm h¬n tèc ®é
t¨ng cña kÕt qu¶ SXKD. Trêng hîp nµy diÔn ra chËm h¬n vµ trong SXKD cã
nh÷ng lóc chóng ta ph¶i chÊp nhËn. Thêi gian ®Çu tèc ®éc t¨ng cña chi phÝ lín
h¬n tèc ®é t¨ng cña kÕt qu¶ SXKD, nÕu kh«ng th× Doanh nghiÖp kh«ng thÓ tån
t¹i vµ ph¸t triÓn. Trêng hîp nµy diÔn ra vµo c¸c thêi ®iÓm khi chóng ta ®æi míi
c«ng nghÖ, ®æi míi mÆt hµng hoÆc lµ ph¸t triÓn thÞ trêng míi.. §©y chÝnh lµ mét
bµi to¸n c©n nh¾c gi÷a viÖc kÕt hîp lîi Ých tríc m¾t vµ lîi Ých l©u dµi.
Th«ng thêng th× môc tiªu tån t¹i cña Doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn tèi
thiÓu nhÊt lµ c¸c ho¹t ®éng SXKD cña Doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra thu nhËp tõ tiªu
thô hµng ho¸ ®ñ bï ®¾p c¸c chi phÝ ®· chi ra ®Ó s¶n xuÊt c¸c hµng hãa Êy. Cßn
môc tiªu ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp ®ßi hái qóa tr×nh SXKD võa ®¶m b¶o bï
®¾p chi phÝ ®· bá ra võa cã tÝch luü ®Ó tiÕp tôc qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. Sù
ph¸t triÓn tÊt yÕu ®ã ®ßi hái c¸c Doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu n©ng cao hiÖu qu¶
s¶n xuÊt. §©y lµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña Doanh nghiÖp.
2- Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ SXKD
C¸c nhµ kinh tÕ ®· ®a ra nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ SXKD cña
Doanh nghiÖp . Mét sè c¸ch hiÓu ®îc diÔn ®¹t nh sau:
- HiÖu qña kinh tÕ SXKD lµ mét møc ®é lîi Ých tõ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra tøc
lµ gi¸ trÞ sö dông cña nã (hoÆc lµ doanh thu vµ nhÊt lµ lîi nhuËn thu ®îc sau qu¸
tr×nh kinh doanh). Quan ®iÓm nµy lÉn lén gi÷a hiÖu qu¶ víi môc tiªu kinh doanh.
- HiÖu qu¶ SXKD thÓ hiÖn sù t¨ng trëng kinh tÕ ph¶n ¸nh qua nhÞp ®é t¨ng
cña chØ tiªu kinh tÕ. C¸ch hiÓu nµy cßn phiÕn diÖn chØ ®øng trªn møc ®é biÕn
®éng theo thêi gian.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- HiÖu qu¶ SXKD lµ møc ®é tiÕt kiÖm chi phÝ vµ møc t¨ng kÕt qu¶. §©y lµ
biÓu hiÖn cña c¸c sè ®o chø kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ SXKD.
- HiÖu qu¶ SXKD lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh b»ng tØ lÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶
víi chi phÝ. §Þnh nghÜa nh vËy chØ muèn nãi vÒ c¸ch x¸c lËp c¸c chØ tiªu chø
kh«ng to¸t nªn ý niÖm cña vÊn ®Ò.
- HiÖu qu¶ SXKD lµ møc t¨ng cña kÕt qu¶ SXKD trªn mçi lao ®éng hay
møc danh lîi cña vèn SXKD. Quan ®iÓm nµy muèn quy hiÖu qu¶ vÒ mét sè chØ
tiªu tæng hîp cô thÓ nµo ®ã.
Bëi vËy cÇn cã mét kh¸i niÖm bao qu¸t h¬n:
HiÖu qu¶ SXKD lµ ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn tËp chung cña sù ph¸t triÓn
kinh tÕ theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc trong qu¸
tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. Nã lµ thíc ®o ngµy cµng
quan träng cña sù t¨ng trëng kinh tÕ vµ lµ chç dùa c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc
hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña Doanh nghiÖp.
3-B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh tÕ trong SXKD.
Thùc chÊt lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ tiÕt kiÖm lao ®éng x·
héi. §©y lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶ SXKD. ChÝnh
viÖc kham hiÕm nguån lùc vµ viÖc sö dông chóng cã tÝnh c¹nh tranh nh»m tho¶
m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· héi ®Æt ra yªu cÇu ph¶i khai th¸c, tËn dông
triÖt ®Ó vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh c¸c Doanh
nghiÖp buéc ph¶i chó träng c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc, hiÖu n¨ng
cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm mäi chi phÝ.
V× vËy, yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ SXKD lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a
víi chi phÝ tèi thiÓu, hay chÝnh x¸c h¬n lµ ®¹t hiÖu qu¶ tèi ®a víi chi phÝ nhÊt
®Þnh hoÆc ngîc l¹i ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh víi chi phÝ tèi thiÓu. Chi phÝ ë ®©y ®îc
hiÓu theo nghÜa réng lµ chi phÝ t¹o ra nguån lùc vµ chi phÝ sö dông nguån lùc,
®ång thêi ph¶i bao gåm c¶ chi phÝ c¬ héi. Chi phÝ c¬ héi lµ gi¸ trÞ cña viÖc lùc
chän tèt nhÊt ®· bÞ bá qua, hay lµ gi¸ trÞ cña sù hy sinh c«ng viÖc kinh doanh
kh¸c ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kinh doanh nµy. Chi phÝ c¬ héi ph¶i ®îc bæ sung vµo
chi phÝ kÕ to¸n vµ lo¹i ra khái lîi nhuËn kÕ to¸n ®Ó thÊy râ lîi Ých kinh tÕ thùc
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
sù. C¸ch t×m nh vËy sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh doanh lùa chän ph¬ng ¸n kinh
doanh tèt nhÊt, c¸c mÆt hµng cã hiÖu qu¶ cao h¬n.
II- C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ SXKD.
§Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, cã c¬ së khoa häc hiÖu qu¶ SXKD cña Doanh
nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu phï hîp bao gåm c¸c chØ tiªu tæng
hîp (kh¸i qu¸t) vµ c¸c chØ tiªu chi tiÕt (cô thÓ). C¸c chØ tiªu ®ã ph¶i ph¶n ¸nh ®îc søc s¶n xuÊt, suÊt hao phÝ còng nh søc sinh lîi cña tõng yÕu tè, tõng lo¹i vèn
vµ ph¶i thèng nhÊt víi c«ng thøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chung
KÕt qu¶ ®Çu ra
HiÖu qu¶ kinh doanh =
(*)
Chi phÝ ®Çu vµo
KÕt qu¶ ®Çu ra ®îc ®o b»ng c¸c chØ tiªu nh gi¸ trÞ tæng s¶n lîng, tæng doanh
thu, lîi nhuËn thuÇn, lîi nhuËn gép... Cßn yÕu tè ®Çu vµo bao gåm lao ®éng, t
liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng, vèn chñ së h÷u, vèn vay...
C«ng thøc (*) ph¶n ¸nh søc s¶n xuÊt (hay søc sinh lîi) cña c¸c chØ tiªu ®Çu
vµo. Tøc lµ víi 1 chi phÝ ®Çu lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Qua ®ã kh«ng ngõng bï ®¾p ®îc chi phÝ mµ cßn tÝch luü ®Ó thùc hiÖn t¸i ®Çu t vµ më réng s¶n xuÊt, ®¶m b¶o
®êi sèng cho ngêi lao ®éng. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®îc ®iÒu nµy th× yªu cÇu chØ tiªu
ph¶i lín h¬n 1 v× nÕu b»ng 1 th× kÕt qu¶ mµ Doanh nghiÖp thu ®îc chØ ®ñ bï ®¾p
chi phÝ, cßn nÕu nhá h¬n 1 th× Doanh nghiÖp bÞ lç. Trêng hîp nµy lín h¬n 1 cho
thÊy Doanh nghiÖp thµnh ®¹t trong kinh doanh kh¶ n¨ng tÝch luü lµ lín vµ c¬ héi
®Ó t¸i ®Çu tõ, më réng s¶n xuÊt cã thÓ thùc hiÖn ®îc. §iÒu nµy cã nghÜa lµ lîi
nhuËn ph¶i lín h¬n 0 (lîi nhuËn lµ con sè d¬ng) th× khi ®ã Doanh nghiÖp míi cã
l·i vµ cã tÝch lòy kh¸c yªu cÇu trong chiÕn lîc dµi h¹n lµ t¨ng tèi ®a lîi nhuËn
nÕu cã thÓ.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
HiÖu qu¶ kinh doanh l¹i cã thÓ tÝnh b»ng c¸ch so s¸nh nghÞch ®¶o.
Chi phÝ ®Çu vµo
HiÖu qu¶ kinh doanh =
(**)
KÕt qu¶ ®Çu ra
Lóc nµy c«ng thøc (**) l¹i ph¶n ¸nh suÊt hao phÝ cña c¸c chØ tiªu ®Çu vµo
nghÜa lµ ®Ó cã 1 ®¬n vÞ kÕt qu¶ ®Çu ra th× hao phÝ mÊy ®¬n vÞ chi phÝ (hoÆc lµ
vèn) ë ®Çu vµo.
Trong thùc tÕ hiÖn nay ngêi ta thêng dïng c¸c chØ tiªu sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh
hiÖu qu¶ kinh doanh.
1- C¸c chØ tiªu tæng hîp
1-1. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng.
1-1-1. ChØ tiªu sinh lîi cña lao ®éng (møc lîi nhuËn trªn mét lao ®éng).
ChØ tiªu sinh lîi cña lao ®éng biÓu hiÖn trùc tiÕp kÕt qu¶ sö dông yÕu tè lao
®éng trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh, nã ph¶n ¸nh lîi nhuËn cña mét
lao ®éng t¹o ra trong 1 ®¬n vÞ thêi gian (1 n¨m, th¸ng, quý...)
Lîi nhuËn sau thuÕ
Møc lîi nhuËn trªn mét lao ®éng =
Tæng sè lao ®éng
1-1-2. Doanh thu trªn mét lao ®éng (hay cßn gäi lµ søc s¶n xuÊt cña lao
®éng hay n¨ng suÊt lao ®éng).
Tæng doanh thu (gi¸ trÞ tæng s¶n lîng)
Doanh thu trªn mét lao ®éng =
Tæng sè lao ®éng
ChØ tiªu nµy cho thÊy cø 1 lao ®éng th× mét n¨m t¹o ra ®îc bao nhiªu ®ång
doanh thu cho Doanh nghiÖp .
- S¶n lîng cña lao ®éng
trùc tiÕp
Tæng sè lao ®éng
= n¨ng suÊt lao ®éng x
trùc tiÕp
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-S¶n lîng cña lao ®éng
qu¶n lý
Tæng sè lao ®éng
= N¨ng suÊt lao ®éng x
qu¶n lý
1-1-3. Møc hao phÝ lao ®éng (suÊt hao phÝ)
Tæng sè lao ®éng
Møc hao phÝ lao ®éng =
Tæng doanh thu (gi¸ trÞ tæng s¶n lîng)
1-2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn.
Ngoµi viÖc xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh díi gãc ®é sö dông yÕu tè lao
®éng, tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n khi ph©n tÝch cÇn xem xÐt c¶ hiÖu qu¶ sö dông
vèn díi gãc ®é sinh lîi. §©y lµ mét trong nh÷ng néi dung ph©n tÝch ®îc c¸c nhµ
®Çu t, c¸c nhµ tÝn dông quan t©m ®Æc biÖt v× nã g¾n liÒn víi lîi Ých cña hä c¶ vÒ
hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. §Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn, ngêi ph©n tÝch cÇn
tÝnh ra vµ so s¸nh c¸c chØ tiªu sau:
1-2-1:
HÖ sè sinh lêi cña
Lîi nhuËn tríc thuÕ vµ l·i suÊt
=
vèn kinh doanh
vèn kinh doanh
ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång vèn kinh doanh th× ®em l¹i mÊy ®ång lîi
nhuËn tríc thuÕ vµ l·i suÊt.
1-2-2:
HÖ sè sinh lêi cña
Lîi nhuËn sau thuÕ
=
vèn chñ së h÷u
vèn chñ së h÷u
ChØ tiªu nµy cµng cao chøng tá kh¶ n¨ng sinh lêi cµng cao vµ ngîc l¹i
1-2-3: HÖ sè doanh thu trªn vèn kinh doanh,
HÖ sè sinh lêi
Lîi nhuËn sau thuÕ
=
cña doanh thu
Tæng doanh thu
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
HÖ sè sinh lêi cña doanh thu ph¶n ¸nh tÝnh hiÖu qu¶ cña qóa tr×nh ho¹t
®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh lîi nhuËn do doanh thu tiªu thô s¶n phÈm ®em l¹i
nghÜa lµ cø 1 ®ång doanh thu th× sinh ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn sau thuÕ:
2- C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qóa tr×nh SXKD.
2-1. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh
HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh ®îc tÝnh to¸n b»ng nhiÒu chØ tiªu nhng phæ
biÕn lµ c¸c chØ tiªu sau:
Tæng doanh thu
Søc s¶n xuÊt cña vèn cè ®Þnh
=
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§)
®em l¹i mÊy ®ång doanh thu.
Lîi nhuËn tríc l·i suÊt vµ thuÕ
Søc sinh lîi cña vèn cè ®Þnh =
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§
ChØ tiªu søc sinh lîi cña vèn cè ®Þnh cho biÕt 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n
TSC§ ®em l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn tríc l·i suÊt vµ thuÕ.
Nguyªn gi¸ TSC§
SuÊt hao phÝ vèn cè ®Þnh
=
Tæng doanh thu
Qua chØ tiªu nµy ta thÊy cã 1 ®ång doanh thu th× ph¶i cã bao nhiªu ®ång
nguyªn gi¸ TSC§.
2-2 C¸c chØ tiªu ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
HiÖu qu¶ chung vÒ sö dông vèn lu ®éng ®îc ph¶n ¸nh qua chØ tiªu søc sinh
lîi cña vèn lu ®éng.
Lîi nhuËn tríc l·i suÊt vµ thuÕ
Søc sinh lîi cña vèn lu ®éng
=
vèn lu ®éng b×nh qu©n
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh 1 ®ång vèn lu ®éng lµm ra mÊy ®ång lîi nhuËn tríc
l·i vµ thuÕ trong kú.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trong qu¸ tr×nh SXKD vèn lu ®éng vËn ®éng kh«ng ngõng thêng xuyªn (dù
tr÷ - s¶n xuÊt - tiªu thô). §Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng ngêi ta
thêng dïng c¸c chØ tiªu sau:
Tæng doanh thu
Sè vßng quay cña vèn lu ®éng =
Vèn lu ®éng b×nh qu©n
ChØ tiªu nµy cho biÕt vèn lu ®éng quay ®îc mÊy vßng trong kú. NÕu sè
vßng quay t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn t¨ng vµ ngîc l¹i
Thêi gian cña kú ph©n tÝch (360 ngµy)
Thêi gian cña 1 vßng lu©n chuyÓn =
Sè vßng quay cña vèn lu ®éng
ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn sè ngµy cÇn thiÕt cho vèn lu ®éng quay ®îc 1 vßng.
Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cµng lín.
III- Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ SXKD t¹i c¸c
Doanh nghiÖp c«ng nghiÖp.
1- Nh©n tè kh¸ch quan
1-1 Sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ, cña ngµnh
§©y lµ mét nh©n tè cã nh÷ng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. Mçi
Doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ. Do vËy gi÷a sù ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ vµ Doanh nghiÖp muèn tån t¹i, ph¸t triÓn vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th×
nhÊt thiÕt ph¶i cã mét m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh vµ ph¸t triÓn thÞnh vîng.
Tuy nhiªn, trong mét nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã tr×nh ®é ph©n c«ng vµ
hiÖp t¸c lao ®éng cao th× mçi ngµnh, mçi Doanh nghiÖp chØ lµ mét m¾t xÝch
trong mét hÖ thèng nhÊt. Nªn khi chØ cã sù thay ®æi vÒ lîng vµ chÊt ë bÊt kú m¾t
xÝch nµo trong hÖ thèng còng ®ßi hái vµ kÐo theo sù thay ®æi cña c¸c m¾t xÝch
kh¸c, ®ã lµ sù ¶nh hëng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c Doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn
hiÖu qu¶ kinh tÕ chung. Thùc chÊt mét Doanh nghiÖp, mét ngµnh muèn ph¸t
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
triÓn vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ ®¬n lÎ mét m×nh lµ mét ®iÒu kh«ng tëng. Bëi v×, qu¸
tr×nh SXKD tõ viÖc ®Çu t - s¶n xuÊt - tiªu thô lµ liªn tôc vµ cã mèi quan hÖ t¬ng
øng gi÷a c¸c ngµnh cung cÊp t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ c¸c ngµnh tiªu
thô s¶n phÈm. Do vËy ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao cÇn g¾n víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh
tÕ, cña c¸c ngµnh vµ c¸c ngµnh cã liªn quan.
1-2: Møc sèng vµ thu nhËp cña d©n c, kh¸ch hµng.
Thùc chÊt, nh©n tè nµy xÐt vÒ mét khÝa c¹nh nµo ®ã còng thÓ hiÖn sù ph¸t
triÓn vµ t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn do møc ®é quan träng vµ tÝnh ®Æc
thï cña nh©n tè nµy nªn ta cã thÓ t¸ch ra vµ xem xÐt kü h¬n. §ã lµ, s¶n phÈm
hay dÞch vô t¹o ra ph¶i ®îc tiªu thô, tõ ®ã Doanh nghiÖp míi cã thu nhËp vµ tÞch
luü. NÕu nh thu nhËp t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng cao th× cã thÓ tèc ®é
tiªu thô s¶n phÈm hay thùc hiÖn dÞch vô cña Doanh nghiÖp lµ cao vµ ngîc l¹i.
§©y lµ mét mèi quan hÖ tØ lÖ thuËn, tuy nhiªn mèi quan hÖ nµy l¹i phô
thuéc vµo ý muèn tù th©n cña kh¸ch hµng, hay gi¸ c¶ còng nh chÝnh s¸ch tiªu
thô cô thÓ cña Doanh nghiÖp. H¬n n÷a, viÖc tiªu thô s¶n phÈm vµ thùc hiÖn dÞch
vô lµ c«ng ®o¹n cuèi cïng cña qóa tr×nh SXKD nã mang l¹i thu nhËp cho c¸c
Doanh nghiÖp vµ trùc tiÕp t¸c ®éng lªn hiÖu qu¶ SXKD. Do vËy, khi ph©n tÝch
vµ qu¶n lý kinh tÕ, c¸c Doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc lu ý ®Õn nh©n tè nµy.
1-3: C¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc:
T¹i mçi mét quèc gia ®Òu cã mét c¬ chÕ chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh, g¾n víi nã lµ
c¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸c chÝnh s¸ch cña Bé m¸y Nhµ níc ¸p ®Æt lªn quèc gia ®ã. Sù
¶nh hëng cña nh©n tè nµy rÊt réng, mang tÝnh bao qu¸t kh«ng nh÷ng t¸c ®éng
®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n mµ nã cßn ¶nh hëng (th«ng qua sù
qu¶n lý gi¸n tiÕp cña Nhµ níc) tíi hiÖu q¶u kinh tÕ cña SXKD t¹i c¸c Doanh
nghiÖp.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, c¸c Doanh nghiÖp ®îc tù chñ trong SXKD díi sù
qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc th× hiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua mèi t¬ng
quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®îc vµ chi phÝ bá ra, víi môc tiªu lµ cùc ®¹i c¸c kho¶n thu
nhËp vµ gi¶m tæi thiÓu møc chi phÝ ®Çu t, chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ hoµn thµnh
hay vît møc kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
G¾n víi tõng c¬ chÕ qu¶n lý th× cã tõng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« nhÊt ®Þnh.
C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ níc cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng SXKD
cña c¸c Doanh nghiÖp, qua ®ã nã còng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ
SXKD. Ngoµi ra, Nhµ níc cßn t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng SXKD cña Doanh nghiÖp
th«ng qua mét lo¹i c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ.
1-4 Nguån cung øng vµ gi¸ c¶ cña nguyªn vËt liÖu:
Nguyªn liÖu cã vai trß tham gia cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm, do ®ã
nguyªn vËt liÖu trong SXKD thêng chiÕm tØ träng lín, mµ hÇu hÕt nguyªn liÖu
chÝnh ®Òu cã nguån gèc do mua ngoµi. Trong khi tÝnh s½n cã cña nguån cung
øng nguyªn vËt liÖu l¹i ¶nh hëng phÇn nµo lªn kÕ ho¹ch vµ tiÕn ®é s¶n xuÊt cña
Doanh nghiÖp, gi¸ c¶ nguyªn liÖu chÝnh cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n
phÈm. V× vËy, sù quan t©m tíi gi¸ c¶ vµ nguån cung øng nguyªn vËt liÖu cã vai
trß vµ ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch hËu qu¶ kinh tÕ.
§©y lµ mét nh©n tè kh¸ch quan vµ n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña Doanh nghiÖp.
1-5 M«i trêng c¹nh tranh vµ quan hÖ cung cÇu.
Ngµy nay, trong c¬ chÕ thÞ trêng th× sù c¹nh tranh lµ rÊt gay g¾t vµ quyÕt
liÖt. Nã mang tÝch ch¾t läc vµ ®µo th¶i cao, do vËy ®ßi hái mçi Doanh nghiÖp
ph¶i kh«ng ngõng nç lùc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong SXKD. Qua ®ã nh»m
t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp m×nh vµ ®øng v÷ng trªn th¬ng trêng. §iÒu nµy buéc c¸c Doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi ph¬ng ¸n nh»m gi¶m bít
chi phÝ, n©ng cao chÊt lîng cña s¶n phÈm nÕu kh«ng muèn ®i ®Õn bê vùc cña sù
ph¸ s¶n vµ gi¶i thÓ. Dï muèn hay kh«ng, mçi Doanh nghiÖp ®Òu bÞ cuèn vµo sù
vËn ®éng cña m«i trêng kinh doanh. Do vËy, ®Ó kh«ng bÞ cuèn tr«i th× nhÊt ®Þnh
c¸c Doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña SXKD.
Bªn c¹nh ®ã mèi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng còng cã ¶nh hëng kh«ng
nhá ®èi víi c¶ “®Çu vµo” vµ “®Çu ra” cña qóa tr×nh SXKD t¹i Doanh nghiÖp, mµ
cô thÓ lµ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng. NÕu sù lªn xuèng cña gi¸ c¶ nguyªn liÖu ®Çu vµo
kh«ng ®ång nhÊt víi s¶n phÈm b¸n ra sÏ g©y lªn nhiÒu bÊt lîi cho Doanh nghiÖp.
Khi ®ã thu nhËp cña Doanh nghiÖp kh«ng ®îc ®¶m b¶o, t¬ng øng sÏ lµm gi¶m
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
sót hiÖu qu¶ SXKD. Dï ®©y lµ nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan nhng Doanh nghiÖp
còng cÇn ph¶i theo dâi vµ nghiªn cøu kü lìng ®Ó cã nh÷ng s¸ch lîc phï hîp.
2- Nh©n tè chñ quan.
2-1 C«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý:
§©y lµ nh©n tè liªn quan tíi viÖc tæ chøc, s¾p xÕp c¸c bé phËn, ®¬n vÞ
thµnh viªn trong Doanh nghiÖp. §Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong SXKD th× nhÊt
thiÕu yªu cÇu mçi Doanh nghiÖp ph¶i cã mét c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý phï hîp víi
chøc n¨ng còng nh quy m« cña Doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. Qua ®ã nh»m
ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng tù chñ trong SXKD vµ n©ng cao chÕ ®é tr¸ch niÖm ®èi
víi nhiÖm vô ®îc giao cña tõng bé phËn, tõng ®¬n vÞ thµnh viªn trong Doanh
nghiÖp.
C«ng t¸c qu¶n lý ph¶i ®i s¸t thùc tÕ SXKD, nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng “khËp
khiÔng”, kh«ng nhÊt qu¸n gi÷a qu¶n lý (kÕ ho¹ch) vµ thùc hiÖn. H¬n n÷a, sù gän
nhÑ vµ tinh gi¶m cña c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu
qu¶ cña qóa tr×nh SXKD.
2-2: Nguån nh©n lùc vµ c¬ cÊu tæ chøc lao ®éng:
Lao ®éng lµ mét trong nh÷ng nguån lùc quan träng cho qóa tr×nh SXKD.
Nã lµ tæng hîp c¸c kü n¨ng, møc ®é ®µo t¹o, tr×nh ®é gi¸o dôc cã s½n t¹o cho
mét c¸ nh©n cã kh¶ n¨ng lµm viÖc vµ ®¶m b¶o n¨ng suÊt lao ®éng. Nh vËy,
nguån vèn nh©n lùc cña Doanh nghiÖp lµ lîng lao ®éng hiÖn cã, cïng víi nã lµ
kü n¨ng, tay nghÒ, tr×nh ®é ®µo t¹o, tÝnh s¸ng t¹o vµ kh¶ n¨ng khai th¸c cña ngêi
lao ®éng. Nguån nh©n lùc kh«ng ph¶i lµ c¸i sÏ cã mµ lµ ®· cã s½n t¹i Doanh
nghiÖp, thuéc sù qu¶n lý vµ sö dông cña Doanh nghiÖp. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o hiÖu
qu¶ kinh tÕ trong SXKD th× Doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc lu t©m tíi nh©n tè nµy. V×
nã lµm chÊt x¸m, lµ yÕu tè trùc tiÕp t¸c ®éng lªn ®èi tîng lao ®éng vµ t¹o ra s¶n
phÈm vµ kÕt qu¶ SXKD, cã ¶nh hëng mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi sù tån t¹i vµ
hng thÞnh cña Doanh nghiÖp.
Trong ®ã, tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi lao ®éng trùc tiÕp ¶nh hëng tíi chÊt lîng s¶n phÈm, do ®ã víi tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi lao ®éng vµ ý thøc tr¸ch
nhiÖm trong c«ng viÖc sÏ n©ng cao ®îc n¨ng suÊt lao ®éng. §ång thêi tiÕt kiÖm
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vµ gi¶m ®îc ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh tÕ trong SXKD.
Tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña c¸n bé l·nh ®¹o, nghiÖp vô, t¹i ®©y yªu cÇu
mçi c¸n bé l·nh ®¹o, nghiÖp vô ph¶i cã kiÕn thc, cã n¨ng lùc vµ n¨ng ®éng trong
c¬ chÕ thÞ trêng. CÇn tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng hîp lý gi÷a c¸c bé phËn, c¸
nh©n trong Doanh nghiÖp; sö dông ®óng ngêi, ®óng viÖc sao cho tËn dông ®îc
n¨ng lùc, së trêng, tÝnh s¸ng t¹o cña ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn. Nh»m t¹o ra sù
thèng nhÊt hîp lý trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô chung cña Doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn, Doanh nghiÖp còng cÇn ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¸ch nhiÖm vËt
chÊt, sö dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ thëng ph¹t nghiªm minh ®Ó t¹o ®éng lùc thóc
®Èy ngêi lao ®éng nç lùc h¬n trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh, t¹o ra ®îc
søc m¹nh tæng hîp nh»m thùc hiÖn mét c¸ch tèt nhÊt kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra tõ ®ã
gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong SXKD.
2-3 Qu¶n lý vµ sö dông nguyªn liÖu:
NÕu dù tr÷ nguyªn liÖu, hµng ho¸ qu¸ nhiÒu hay qu¸ Ýt ®Òu cã ¶nh hëng
kh«ng tèt tíi ho¹t ®éng SXKD. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i dù tr÷ mét lîng nguyªn liÖu
hîp lý sao cho qu¸ tr×nh SXKD kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. Bëi v×, khi thu mua hay dù
tr÷ qu¸ nhiÒu nguyªn liÖu, hµng ho¸ sÏ g©y ø ®äng vèn vµ thñ tiªu tÝnh n¨ng
®éng cña vèn lu ®éng trong kinh doanh. Cßn dù tr÷ qu¸ Ýt th× kh«ng ®¶m b¶o sù
liªn tôc cña qóa tr×nh s¶n xuÊt vµ thÝch øng víi nhu cÇu cña thÞ trêng. §iÒu nµy
dÜ nhiªn ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn qóa tr×nh s¶n xuÊt còng nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n
phÈm cña Doanh nghiÖp.
H¬n n÷a, vÒ b¶n chÊt th× nguyªn liÖu lµ mét bé phËn cña tµi s¶n lu ®éng,
vËy nªn tÝnh n¨ng ®éng vµ tÝnh linh ho¹t trong SXKD lµ rÊt cao. Do vËy tÝnh hîp
lý khi sö dông nguyªn liÖu ë ®©y ®îc thÓ hiÖn qua: Khèi lîng dù tr÷ ph¶i n»m
trong møc dù tr÷ cao nhÊt vµ thÊp nhÊp nh»m ®¶m b¶o cho qóa tr×nh s¶n xuÊt
còng nh lu th«ng hµng ho¸ ®îc th«ng suèt;c¬ cÊu dù tr÷ hµng ho¸ ph¶i phï hîp
víi c¬ cÊu lu chuyÓn hµng ho¸, tèc ®é t¨ng cña s¶n xuÊt ph¶i g¾n liÒn víi tèc ®é
t¨ng cña møc lu chuyÓn hµng ho¸.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ngoµi ra, yªu cÇu vÒ tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn liÖu trong SXKD còng cÇn ®îc ®Æt ra ®èi víi mçi Doanh nghiÖp. Qua ®ã nh»m gi¶m bít chi phÝ cung trong
gi¸ thµnh s¶n phÈm, mµ chi phÝ vÒ nguyªn liÖu thêng rÊt lín chiÕm 60 - 70% (®èi
víi c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt). Nh vËy ta thÊy, viÖc tiÕt kiÖm nguyªn liÖu trong
qóa tr×nh s¶n xuÊt lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña SXKD.
2-4 Nguån vèn vµ tr×nh ®é qu¶n lý, sö dông vèn:
Nguån vèn lµ mét nh©n tæ biÓu thÞ tiÒm n¨ng, kh¶ n¨ng tµi chÝnh hiÖn cã
cña Doanh nghiÖp. Do vËy, viÖc huy ®éng vèn, sö dông vµ b¶o toµn vèn cã mét
vai trß quan träng ®èi víi mçi Doanh nghiÖp. §©y lµ mét nh©n tè hoµn toµn n»m
trong tÇm kiÓm so¸t cña Doanh nghiÖp v× vËy Doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó träng
ngay tõ viÖc ho¹ch ®Þnh nhu cÇu vÒ vèn lµm c¬ së cho viÖc lùa chän ph¬ng ¸n
kinh doanh, huy ®éng c¸c nguån vèn hîp lý trªn c¬ së khai th¸c tèi ®a mäi
nguån lùc s½n cã cña m×nh. Tõ ®ã tæ chøc chu chuyÓn, t¸i t¹o nguån vèn ban
®Çu, ®¶m toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn hiÖn cã t¹i Doanh nghiÖp.
Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc th×
viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn trong c¸c Doanh nghiÖp lµ hÕt søc quan träng.
§©y lµ yªu cÇu t¬ th©n cña mçi Doanh nghiÖp, v× ®ã lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho
viÖc duy tr×, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong SXKD. Bëi v×, muèn
®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn nguån vèn hiÖn cã th× tríc hÕt c¸c Doanh
nghiÖp ph¶i b¶o toµn ®îc vèn cña m×nh.
XÐt vÒ mÆt tµi chÝnh th× b¶o toµn vèn cña Doanh nghiÖp lµ b¶o toµn søc
mua cña vèn vµo thêi ®iÓm ®¸nh gi¸, møc ®é b¶o toµn vèn so víi thêi ®iªm c¬ së
(thêi ®iÓm gèc) ®îc chän. Cßn khi ta xÐt vÒ mÆt kinh tÕ, tøc lµ b¶o ®¶m kh¶ n¨ng
ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp so víi thêi ®iÓm c¬ së, vÒ khÝa c¹nh ph¸p lý th× lµ
b¶o ®am t c¸ch kinh doanh cña Doanh nghiÖp.
Tõ viÖc huy ®éng sö dông, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®îc thùc hiÖn cã hiÖu
qu¶ sÏ gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng vµ søc m¹nh tµi chÝnh cña Doanh nghiÖp, thóc
®Èy SXKD ph¸t triÓn vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ cña Doanh nghiÖp.
2-5 Nh©n tè c¬ së vËt chÊt kü thuËt:
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Thùc tÕ c¬ së vËt chÊt kü thuËt thÓ hiÖn quy m« vµ lµ yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o
cho sù ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp. §ã lµ toµn bé nhµ xëng, kho tµng, ph¬ng
tiÖn vËt chÊt kü thuËt vµ m¸y mãc thiÕt bÞ... nh»m phôc cô cho qóa tr×nh SXKD
t¹i Doanh nghiÖp. Nh©n tè nµy còng cã ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ trong
SXKD, v× nã lµ yÕu tè vËt chÊt ban ®Çu cña qóa tr×nh SXKD. T¹i ®©y, yªu cÇu ®Æt
ra lµ ngoµi viÖc khai th¸c triÖt ®Ó c¬ së vËt chÊt ®· cã, cßn ph¶i kh«ng ngõng tiÕn
hµnh n©ng cÊp, tu bæ, s÷a ch÷a vµ tiªnd tíi hiÖn ®¹i ho¸, ®æi míi c«ng nghÖ cña
m¸y mãc thiÕt bÞ. Tõ ®ã n©ng cao s¶n lîng, n¨ng suÊt lao ®éng vµ ®¶m b¶o hiÖu
qu¶ kinh tÕ ngµy cµng ®îc n©ng cao.
2-6 HiÓu biÕt vÒ thÞ trêng:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c Doanh nghiÖp chØ cã thÓ kinh doanh hµng
ho¸ cña m×nh th«ng qua thÞ trêng. ThÞ trêng thõa nhËn hµng ho¸ ®ã chÝnh lµ ngêi
mua chÊp nhËn nã phï hîp víi nhu cÇu cña x· héi. Cßn nÕu ngêi mua kh«ng
chÊp nhËn tøc lµ s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp cha ®¸p øng ®óng nhu cÇu cña ngêi mua vÒ chÊt lîng, thÞ hiÕu, gi¸ c¶... vµ nh vËy tÊt nhiªn Doanh nghiÖp sÏ bÞ lç.
Bëi vËy ®Ó ho¹t ®éng tèt h¬n, tiªu thô ®îc nhiÒu hµng ho¸, t¨ng lîi nhuËn th× c¸c
Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ b¾t buéc ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng, nghiªn cøu kh¶ n¨ng cung cña thÞ trêng, cÇu cña thÞ trêng vÒ hµng ho¸ bao
gåm c¬ cÊu, chÊt lîng, chñng lo¹i. T¸c dông cña viÖc nghiªn cøu thÞ trêng lµ c¬
së ®Ó dù ®o¸n, cho phÐp Doanh nghiÖp ®Ò ra híng ph¸t triÓn, c¹nh tranh ®èi víi
c¸c ®èi thñ, sö dông tèt c¸c nguån lùc cña Doanh nghiÖp, gióp Doanh nghiÖp lùa
chän ph¬ng ¸n tèi u cña m×nh vµ biÕt ®îc thÕ ®øng trong x· héi, t×m ra vµ kh¾c
phôc nh÷ng nhîc ®iÓm cßn tån t¹i nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong SXKD.
2-7 V¨n minh phôc vô kh¸ch hµng:
ViÖc n©ng cao v¨n minh phôc vô kh¸ch hµng lµ yªu cÇu cÇn kh¸ch quan cña
m«i trêng c¹nh tranh, còng nh sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nhng chÝnh
nhu cÇu kh¸ch quan nµy thÓ hiÖn quan ®iªm vµ v¨n ho¸ riªng cña mçi Doanh
nghiÖp trong SXKD, còng nh nÐt ®Æc trng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. V¨n minh
phôc vô kh¸ch hµng ®îc biÓu hiÖn th«ng qua viÖc tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
kh¸ch hµng víi nh÷ng ph¬ng tiÖn phôc vô hiÖn ®¹i vµ víi th¸i ®é nhiÖt t×nh, lÞch
sù... Tõ ®ã gãp phÇn thu hót kh¸ch hµng, t¨ng nhanh doanh sè tiªu thô vµ n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña SXKD.
2-8 Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kü thuËt c«ng nghÖ:
Ngµy nay, mäi ngêi, mäi ngµnh, mäi cÊp ®Òu thÊy ¶nh hëng cña khoa häc
kü thuËt ®èi víi tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc (nhÊt lµ lÜnh vùc kinh tÕ). Tríc thùc tr¹ng ®ã
®Ó tr¸ch tôc hËu, mét trong sù quan t©m hµng ®Çu cña Doanh nghiÖp lµ nhanh
chãng n¾m b¾t ®îc vµ øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt nh»m
®¹t hiÖu qu¶ chÝnh trÞ - x· héi cao. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, Doanh nghiÖp muèn
th¾ng thÕ trong c¹nh tranh th× mét yÕu tè c¬ b¶n lµ ph¶i cã tÝnh tr×nh ®é khoa
häc c«ng nghÖ cao, th¶o m·n nhu cÇu cña thÞ trêng c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng, thêi
gian. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy yªu cÇu cÇn ®Æt ra lµ ngoµi viÖc khai th¸c triÖt ®Ó
c¬ së vËt chÊt ®· cã (toµn bé nhµ xëng, kho tµng, ph¬ng tiÖn vËt chÊt kü thuËt
m¸y mãc thiÕt bÞ) cßn ph¶i kh«ng ngõng tiÕn hµnh n©ng cÊp, tu söa, s÷a ch÷a vµ
tiÕn tíi hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ m¸y mãc, thiÕt bÞ tõ ®ã n©ng cao s¶n lîng, n¨ng
suÊt lao ®éng vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ngµy cµng cao.
IV- N©ng cao hiÖu qu¶ SXKD - c¬ së cho sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña Doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ SXKD kh«ng nh÷ng lµ thíc ®o chÊt lîng ph¸n ¸nh tr×nh ®é tæ
chøc, qu¶n lý kinh doanh mµ cßn lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña Doanh nghiÖp. Doanh
nghiÖp muèn tån t¹i ph¶i kinh doanh cã hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ kinh doanh cµng
cao, Doanh nghiÖp cµng cã ®iÒu kiÖn më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt , ®Çu t ®æi
míi trang thiÕt bÞ, ¸p dông tiÕn bé kü thuËt, quy tr×nh c«ng nghÖ míi, c¶i thiÖn
vµ n©ng cao ®êi sèng ngêi lao ®éng, thùc hiÖn tèt nghÜa vô víi Nhµ níc
Ta biÕt r»ng c¸c Doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu víi
®éng c¬ kinh tÕ lµ ®Ó kiÕm lîi nhuËn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, lîi nhuËn lµ
môc tiªu cña kinh doanh, lµ thíc ®o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng SXKD, lµ ®éng lùc thóc
®Èy c¸c Doanh nghiÖp còng nh mçi ngêi lao ®éng kh«ng ngõng sö dông hîp lý,
tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña qóa tr×nh
SXKD. ThËy vËy, ®Ó cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho nhu cÇu cña thÞ trêng,
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng, c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh.
Hä ph¶i thuª ®Êt ®ai, lao ®éng vµ tiÒn vèn trong qóa tr×nh SXKD hµng ho¸, dÞch
vô. Hä mong muèn hµng ho¸ vµ dÞch vô cña hä ®îc mua víi gi¸ Ýt nhÊt lµ ®Ó bï
®¾p l¹i nh÷ng chi phÝ ®· chi ra, ngoµi ra hä cßn muèn cã phÇn thõa ra ®Ó më
réng s¶n xuÊt, nép thuÕ, thëng cho c¸c nhµ qu¶n lý, cho c«ng nh©n viªn.
§Ó ®¹t ®îc lîi nhuËn cao, mét Doanh nghiÖp ph¶i nh×n thÊy ®îc nh÷ng c¬
héi mµ ngêi kh¸c bá qua, ph¶i ph¸t hiÖn ra s¶n phÈm míi, t×m ra ph¬ng ph¸p s¶n
xuÊt míi vµ tèt h¬n ®Ó cã chi phÝ thÊp nhÊt hoÆc lµ ph¶i liÒu lÜnh, m¹o hiÓm møc
b×nh thêng vµ ®«i khi ph¶i biÕt chÊp nhËn rñi ro. V× thÕ n©ng cao hiÖu qu¶ SXKD
sÏ lµm t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn nhê ®ã mµ t¨ng tØ träng cña vèn cã lµm
cho kÕt cÊu tµi chÝnh cña Doanh nghiÖp thay ®æi theo híng an toµn cã lîi, t¹o
kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt cho Doanh nghiÖp tõ ®ã n©ng cao uy tÝn cña m×nh trªn
th¬ng trêng.
ViÖc SXKD cã hiÖu qu¶ sÏ ®em l¹i cho Doanh nghiÖp kh¶ n¨ng dåi dµo vÒ
tµi chÝnh tõ ®ã thóc ®Èy c«ng t¸c nghiªn cøu ®Çu t s¶n xuÊt cho c¸c s¶n phÈm
míi, thu hót lao ®éng ngoµi x· héi ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn ®Î c¶i thiÖn m«i trêng
lµm viÖc còng nh ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng. Nã cßn gióp cho Doanh
nghiÖp cã ®iÒu kiÖn h¬n trong viÖc nghiªn cøu vµ thùc hiÖn c¸c kh©u xóc tiÕn
tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o vµ c¸c dÞch vô kh¸c b¸n hµng lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh,
thu hót nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn víi Doanh nghiÖp. Nhê vËy s¶n phÈm tiªu thô ®îc
nhiÒu h¬n. H¬n n÷a nã cßn gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, t¨ng
hiÖu qu¶ sö dông vèn, tiÕt kiÖm c¸c kho¶n chi phÝ cho Doanh nghiÖp nh chi phÝ
kho tµng, b¶o qu¶n.
MÆt kh¸c, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ SXKD cña Doanh nghiÖp cßn lµm t¨ng
nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc, lµm c©n b»ng dÉn c¸n c©n th¬ng m¹i cña níc
ta vèn nghiªng vµo t×nh tr¹ng nhËp siªu, ®iÒu hoµ tiªu dïng thóc ®Èy s¶n xuÊt
trong níc ph¸t triÓn.
Tõ tÊt c¶ nh÷ng ph©n tÝch trªn cho thÊy: kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶
SXKD lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ lµ íc väng cña mçi Doanh nghiÖp. Sau ®©y lµ vÊn
®Ò khã kh¨n, phøc t¹p, phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè ®ßi hái c¸c Doanh nghiÖp
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ph¶i cã biÖn ph¸p phï hîp, mang tÇn chiÕn lîc xuÊt ph¸t tõ nh÷ng khã kh¨n
thuËn lîi cña Doanh nghiÖp.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng II
Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖu qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty s¶n
xuÊt bao b× vµ hµng xuÊt khÈu trong thêi gian
qua.
I- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty s¶n
xuÊt bao b× vµ hµng xuÊt khÈu Hµ Néi.
1- Hoµn c¶nh ra ®êi
C«ng ty s¶n xuÊt bao b× vµ hµng xuÊt khÈu Hµ Néi. TiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp
th¬ng binh 27/7 Hµ Néi.
§îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 268/CV ngµy 22/8/1975 cña Uû ban nh©n
d©n Thµnh phè Hµ Néi.
NhiÖm vô cña C«ng ty lµ ®îc Thµnh phè giao cho tiÕp nhËn sè anh chÞ em
th¬ng binh sau chiÕn tranh kÕt thóc. Kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn lµm viÖc trong c¸c c¬
quan Nhµ níc (t×nh tr¹ng søc khoÎ, tr×nh ®é v¨n ho¸, tay nghÒ.. ) cña 4 quËn,
huyÖn n¬i ngo¹i thµnh ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt lµm ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi vµ
tù nu«i sèng b¶n th©n m×nh. §ång thêi thùc hiÖn chÝnh s¸ch hËu ph¬ng qu©n ®éi
cña §¶ng vµ Nhµ níc sau chiÕn tranh.
Giai ®o¹n ®Çu cña C«ng ty s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng d©y chun vµ chØ kh©u
cung cÊp cho ngµnh néi th¬ng vµ qu©n ®éi.
2-Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Tõ n¨m 1987 Nhµ níc chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ tËp trung quan liªu bao cÊp
sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý
cña Nhµ níc. C«ng ty ®îc bµn giao tæng tµi s¶n: 280.826.615®ång.
Trong ®ã tµi s¶n cè ®Þnh: 164.405.000®ång.
Bao gåm nhµ xëng ®· sö dông trªn 15 n¨m, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®îc s¶n
xuÊt trong níc l¹c hËu ®· khÊu hao gÇn hÕt.
Tµi s¶n lu ®éng: 116.421.615®ång.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Gåm: dông cô v¨n phßng, phô tïng thay thÕ, vËt rÎ tiÒn mau háng dïng cho
s¶n xuÊt d©y chun vµ chØ kh©u. Sè trªn ®· chiÕm 2/3 tµi s¶n lu ®éng, sè cßn l¹i lµ
s¶n xuÊt chun, chØ tån kho kh«ng tiªu thô ®îc.
Sè lao ®éng lµ th¬ng binh chiÕm 70% tæng sè lao ®éng cña C«ng ty. Trong
®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt rÊt nghÌo nµn, kinh nghiÖm qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh
cßn Ýt ái l¹i cha hiÓu biÕt víi c¬ chÕ thÞ trêng lµ bao nhiªu. Víi nh÷ng khã kh¨n
trªn c©u hái ®Çu tiªn ®Æt ra cho C«ng ty lµ lµm g× ®©y? ®Ó duy tr× cuéc sèng cho
anh em, lµm mÆt hµng g× ®©y cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng vµ ®Æc biÖt lµ phï
hîp víi søc khoÎ cña th¬ng binh, nguån vèn lÊy ë ®©u? §µo t¹o vµ híng dÉn
c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh thÕ nµo? C¸c vÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y ph¶i mÊt 3 n¨m (1988 1990) th× Ban l·nh ®¹o C«ng ty míi gi¶i quyÕt ®îc. Sau khi tiÕp cËn víi thÞ trêng khu vùc phÝa nam vµ tham kh¶o tµi liÖu khoa häc kü thuËt cña mét sè níc.
Ban l·nh ®¹o C«ng ty ®· ®Þnh híng ®îc mÆt hµng ®Ó thay thÕ cho mÆt hµng d©y
chun vµ chØ kh©u ®ã lµ: S¶n xuÊt c¸c lo¹i bao b× mÒm LDPE, HDPE, PP vµ bao
b× hîp Carton sãng cã in nhiÒu mµu s¾c, tói xèp siªu thÞ c¸c lo¹i ®Ó phôc vô nhu
cÇu thÞ trêng.
T×m hiÓu thÞ trêng, ®Þnh híng chÝnh x¸c mÆt hµng s¶n xuÊt, n¾m ®îc nhu
cÇu cña thÞ trêng vµ dù ®o¸n cÇu trong c¸c n¨m tíi. C«ng ty ®· lËp dù ¸n ®Çu t
chiÒu s©u s¶n xuÊt c¸c lo¹i bao b× c«ng suÊt 1.000 tÊn/n¨m vµ ®· ®îc Uû ban
nh©n d©n Thµnh phè Hµ Néi, Uû ban Khoa häc Hµ néi phª duyÖt dù ¸n vµo n¨m
1992 b»ng c¸c nguån vèn: tù cã, vèn vay vµ vèn ng©n s¸ch cÊp. Hµng n¨m,
C«ng ty ®· ®Çu t c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ míi h¬n cã ®Æc tÝnh kü thuËt cao
h¬n, cã n¨ng suÊt, chÊt lîng ®¸p øng ®îc nhu cÇu thÞ trêng phÝa B¾c vµ xuÊt
khÈu.
Th¸ng 5/1992 C«ng ty ®îc thµnh lËp Doanh nghiÖp Nhµ níc theo quyÕt
®Þnh sè 388 víi sè vèn ph¸p ®Þnh lµ: 408.037.061®ång.
Trong ®ã vèn ng©n s¸ch cÊp:
Gåm:
203.348.037 ®èng
- Vèn hiÖn vËt:
134.821.888 ®ång
- Vèn b»ng tiÒn:
50.050.000 ®ång
- Vèn x©y dùng c¬ b¶n: 18.476.149 ®ång.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Do n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ nhu cÇu mÊt c©n ®èi (cung Ýt h¬n cÇu) nªn C«ng ty
vÉn tiÕp tôc ®Çu t vµo c¸c n¨m tiÕp theo víi c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ C«ng
nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i.
Trong 26 n¨m qua, C«ng ty ®· trëng thµnh vÒ mäi mÆt, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cña C«ng ty g¾n liÒn víi sù ®æi míi kh«ng ngõng vÒ tr×nh ®é qu¶n lý, vÒ kü
thuËt, c«ng nghÖ...
Mét niÒm vinh dù to lín ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ trëng thµnh cña
C«ng ty lµ ngµy 31/10/1997 Chñ tÞch níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
TrÇn §øc L¬ng ®· ký quyÕt ®Þnh tÆng thëng danh hiÖu "§¬n vÞ anh hïng" cho
tËp thÓ c¸c bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty.
3- T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty s¶n xuÊt bao b×
vµ hµng xuÊt khÈu Hµ néi trong mét sè n¨m gÇn ®©y.
B¶ng 1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty
ChØ tiªu
§¬n vÞ
tÝnh
Thùc hiÖn
1997
Thùc hiÖn
1998
1999
So s¸nh 1999 - 2000
2000
+/-
%
1.Gi¸ trÞ tæng s¶n lîng
TriÖu ®ång
4.999
7.271
9.090
16.614
+7.524
182,77
2. Tæng doanh thu
TriÖu ®ång
5.154
7.420
12.112
18.614
+6.502
153,68
3.Lîi nhËn thuÇn (lîi
tøc sau thuÕ)
TriÖu ®ång
378
384
532
638
+106
119,93
4.nép ng©n s¸ch
TriÖu ®ång
291,7
400
800,9
964,5
+163,6
120,43
5. sè lao ®éng
Ngêi
160
180
210
250
+40
119,05
6. thu nhËp b×nhqu©n
TriÖu ®ång
0,520
0,550
0,715
0,738
+0,023
103,2
7 vèn kinh doanh
TriÖu ®ång
10.304
11.350
12.302
12.802
+500
104,06
- vèn cè ®Þnh
TriÖu ®ång
7.504
7.832
8.622
8.822
+200
102,32
-vèn lu ®éng
TriÖu ®ång
2.800
3.518
3.680
3.980
+300
108,15
Nguån sè liÖu: Phßng kÕ ho¹ch thÞ trêng vµ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Theo
quyÕt ®Þnh sè 15/TTg ngµy 20/10/1992 cña Thñ tíng ChÝnh phñ.
C«ng ty ph¶i trÝch nép c¸c kho¶n sau:
- 50% thuÕ doanh thu
- 4,8% thuÕ vèn/n¨m
20
.DOC 
58 
68 
54 
