Tài liệu Thực trạng và phương hướng phát triển hàng dệt may xuất khẩu việt nam

§¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Lêi më ®Çu Ngµy nay, khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ ®−îc coi nh− mét xu h−íng tÊt yÕu ®èi víi mäi quèc gia muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña m×nh. TÊt c¶ c¸c quèc gia trong ®ã cã ViÖt Nam, ®Òu muèn héi nhËp víi thÕ giíi nh»m t×m kiÕm thªm nh÷ng thêi c¬, c¬ héi më réng quan hÖ hîp t¸c bu«n b¸n víi c¸c n−íc kh¸c. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chóng ta s½n sµng hîp t¸c, c¹nh tranh lµnh m¹nh víi c¸c n−íc kh¸c trong mäi lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc th−¬ng m¹i. Víi ph−¬ng ch©m coi xuÊt khÈu lµm nguån thu ngo¹i tÖ chÝnh ®Ó bï ®¾p cho chi tiªu cña ng©n s¸ch, ViÖt Nam hiÖn ®ang kh«ng ngõng t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ vÒ dÖt may. N−íc ta cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cho viÖc trång c©y b«ng, h¬n n÷a víi nguån lao ®éng dåi dµo, ng−êi lao ®éng ch¨m chØ, cÇn cï khÐo lÐo, gi¸ nh©n c«ng rÎ lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi ®èi víi xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam.Thªm vµo ®ã, hiÖn nay ngµnh c«ng nghÖ dÖt may ®ang cã xu h−íng chuyÓn dÞch tõ c¸c n−íc ph¸t triÓn sang c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc Ch©u ¸ cã gi¸ nh©n c«ng rÎ. Do ®ã, viÖc ph¸t triÓn xuÊt khÈu ViÖt Nam cµng cã nhiÒu thuËn lîi. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vÉn lµ nh÷ng ®iÓm yÕu cña ta trong viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, xuÊt khÈu, më réng thÞ tr−êng, ®ãn b¾t nhu cÇu vÒ mÉu mS vµ chñng lo¹i cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy sÏ quyÕt ®Þnh chç ®øng cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ tr−êng thÕ giíi vµ khu vùc tr−íc khi chóng ta gia nhËp vµo thÕ giíi còng nh− khu vùc. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay, nghiªn cøu xu h−íng vËn ®éng, ph¸t triÓn hµng dÖt may lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, em chän ®Ò tµi ” Thùc tr¹ng vµ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam ”. V× thêi gian nghiªn cøu vµ thùc hiÖn bµi viÕt cã h¹n, em chØ ®Ò cËp tíi mét sè gi¶i ph¸p theo sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. RÊt mong ®−îc sù gãp ý kiÕn vµ chØ b¶o cña thÇy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy. §Ò tµi nµy ®−îc hoµn thµnh víi sù gióp ®ì vµ h−íng dÉn trùc tiÕp cña thÇy nguyÔn duy bét. Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n vÒ sù chØ b¶o tËn t×nh, nh÷ng ý kiÕn quý b¸u cña thÇy trong thêi gian qua. SV Ph¹m Anh §øc Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 1 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Ch−¬ng mét Kh¸i qu¸t chung vÒ hµng dÖt may trªn thÕ giíi. I. Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña hµng dÖt may trong nÒn kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i thÕ giíi. 1.Vai trß cña ngµnh hµng dÖt may trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi. C«ng nghÖ dÖt may th−êng ®−îc g¾n víi giai ®o¹n ph¸t triÓn ban ®Çu cña nÒn kinh tÕ vµ ®ãng vai trß chñ ®¹o trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë nhiÒu n−íc. Ngµnh c«ng nghÖ dÖt may cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng, t¨ng thu lîi nhuËn ®Ó tÝch luü lµm tiÒn ®Ò ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, gãp phÇn n©ng cao møc sèng vµ æn ®Þnh t×nh h×nh chÝnh trÞ xS héi. C«ng nghÖ dÖt may cã liªn quan chÆt chÏ tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. Khi dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp hµng ®Çu cña nÒn kinh tÕ, nã sÏ cÇn mét khèi l−îng lín nguyªn liÖu lµ s¶n phÈm cña c¸c lÜnh vùc kh¸c vµ v× thÕ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t− vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ nµy. Ng−îc l¹i, c«ng nghiÖp dÖt lín m¹nh sÏ lµ ®éng lùc ®Ó c«ng nghiÖp may vµ c¸c ngµnh kh¸c sö dông s¶n phÈm dÖt lµm nguyªn liÖu ph¸t triÓn theo. Vai trß cña ngµnh dÖt may ®Æc biÖt to lín ®èi víi kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia trong ®iÒu kiÖn bu«n b¸n hµng ho¸ quèc tÕ. XuÊt khÈu hµng dÖt may ®em l¹i nguån thu ngo¹i tÖ lín ®Ó mua m¸y mãc thiÕt bÞ, hiÖn ®¹i ho¸ s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho nÒn kinh tÕ cÊt c¸nh. §iÒu nµy ®Æc biÖt thÓ hiÖn râ trong lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n−íc nh− Anh, NhËt, NICs, Trung Quèc, Nam ¸ vµ §«ng Nam ¸. ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay, c«ng nghÖ dÖt may ®ang gãp phÇn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n th«ng qua t¨ng tr−ëng s¶n xuÊt b«ng, ®ay, t¬ t»m vµ lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ kinh tÕ n«ng nghiÖp sang kinh tÕ c«ng nghiÖp. ë c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, c«ng nghÖ dÖt may ®S ph¸t triÓn ®Õn tr×nh ®é cao h¬n, s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm cao cÊp cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao, ®a d¹ng cña ng−êi tiªu dïng. 2. Quy ®Þnh ph¸p lý vµ kinh tÕ cña Mü, EU, Cana®a, NhËt B¶n vÒ nhËp khÈu hµng dÖt may §Æc ®iÓm vÒ nhu cÇu vµ tiªu thô. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 2 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Trong bu«n b¸n thÕ giíi, s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may lµ mét trong nh÷ng hµng ho¸ ®Çu tiªn tham gia vµo mËu dÞch quèc tÕ. Hµng dÖt may cã nh÷ng ®Æc tr−ng riªng biÖt ¶nh h−ëng rÊt nhiÒu ®Õn s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n. Nghiªn cøu nh÷ng ®Æc tr−ng næi bËt cña th−¬ng m¹i thÕ giíi hµng dÖt may lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó t¨ng c−êng tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ ®¶m b¶o xuÊt khÈu thµnh c«ng trªn thÞ tr−êng quèc tÕ. Th−¬ng m¹i thÕ giíi hµng dÖt may cã mét sè ®Æc tr−ng næi bËt sau ®©y: -S¶n phÈm dÖt may lµ lo¹i s¶n phÈm cã yªu cÇu rÊt phong phó, ®a d¹ng tuú thuéc vµo ®èi t−îng tiªu dïng. Ng−êi tiªu dïng kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n, t«n gi¸o, kh¸c nhau vÒ khu vùc ®Þa lý, khÝ hËu, vÒ giíi tÝnh, tuæi t¸c… sÏ cã nhu cÇu rÊt kh¸c nhau vÒ trang phôc. Nghiªn cøu thÞ tr−êng ®Ó n¾m v÷ng nhu cÇu cña tõng nhãm ng−êi tiªu dïng trong c¸c bé phËn thÞ tr−êng kh¸c nhau cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm. -S¶n phÈm dÖt may mang tÝnh thêi trang cao, ph¶i th−êng xuyªn thay ®æi mÉu mS, kiÓu d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÝch ®æi míi, ®éc ®¸o vµ g©y Ên t−îng cña ng−êi tiªu dïng . Do ®ã ®Ó tiªu thô ®−îc s¶n phÈm, viÖc am hiÓu c¸c xu h−íng thêi trang lµ rÊt quan träng. -Mét ®Æc tr−ng næi bËt trong bu«n b¸n s¶n phÈm dÖt may trªn thÕ giíi lµ vÊn ®Ò nhSn m¸c s¶n phÈm. Mçi nhµ s¶n xuÊt cÇn ra ®−îc mét nhSn hiÖu th−¬ng m¹i cña riªng m×nh. NhSn hiÖu s¶n phÈm theo quan ®iÓm xS héi th−êng lµ yÕu tè chøng nhËn chÊt l−îng hµng ho¸ vµ uy tÝn cña ng−êi s¶n xuÊt. §©y lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m trong chiÕn l−îc s¶n phÈm v× ng−êi tiªu dïng kh«ng chØ tÝnh ®Õn gi¸ c¶ mµ cßn rÊt coi träng chÊt l−îng s¶n phÈm. -Khi bu«n b¸n c¸c s¶n phÈm dÖt may cÇn chó träng ®Õn yÕu tè thêi vô. Ph¶i c¨n cø vµo chu kú thay ®æi cña thêi tiÕt trong n¨m ë tõng khu vùc thÞ tr−êng mµ cung cÊp hµng ho¸ cho phï hîp. §iÒu nµy còng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thêi h¹n giao hµng, nÕu nh− kh«ng muèn bá lì c¬ héi xuÊt khÈu th× h¬n bao giê hÕt, hµng dÖt may cÇn ®−îc giao ®óng thêi h¹n ®Ó cung cÊp hµng ho¸ kÞp thêi vô. -Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi, thãi quen tiªu dïng, c¬ cÊu tØ lÖ chi tiªu cho hµng may mÆc trong tæng thu nhËp d©n c− vµ xu h−íng thay ®æi c¬ cÊu tiªu dïng trong tæng thu nhËp… cã t¸c ®éng lín ®Õn xu h−íng tiªu thô hµng dÖt may. Víi c¸c thÞ tr−êng cã møc thu nhËp b×nh qu©n, tØ lÖ chi tiªu cho hµng may mÆc cao, yªu cÇu vÒ mÉu mS, kiÓu d¸ng, chÊt l−îng…sÏ trë nªn quan träng h¬n c¸c yÕu tè vÒ gi¸ c¶. §Æc ®iÓm vÒ s¶n xuÊt. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 3 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i C«ng nghÖ dÖt may lµ ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng gi¶n ®¬n ph¸t huy ®−îc lîi thÕ cña nh÷ng n−íc cã nguån lao ®ång dåi dµo víi gi¸ nh©n c«ng rÎ. §Æc biÖt ngµnh c«ng nghiÖp may ®ßi hái vèn ®Çu t− Ýt nh−ng tØ lÖ lSi kh¸ cao.ChÝnh v× vËy s¶n xuÊt hµng dÖt may th−êng ph¸t triÓn m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ rÊt lín ®èi víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn vµ ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. Khi mét n−íc trë thµnh n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, gi¸ lao ®éng cao, søc c¹nh tranh trong s¶n xuÊt hµng dÖt may gi¶m th× hä l¹i v−¬n tíi nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp cã hµm l−îng kÜ thuËt cao h¬n, tèn Ýt lao ®éng vµ mang l¹i lîi nhuËn cao. C«ng nghiÖp dÖt may l¹i ph¸t huy vai trß ë c¸c n−íc kh¸c kÐm ph¸t triÓn h¬n. LÞch sö ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may thÕ giíi còng lµ lÞch sö chuyÓn dÞch cña c«ng nghiÖp dÖt may tõ khu vùc ph¸t triÓn sang khu vùc kÐm ph¸t triÓn h¬n do cã sù chuyÓn dÞch vÒ lîi thÕ so s¸nh. Nh− vËy kh«ng cã nghÜa lµ s¶n xuÊt dÖt may kh«ng cßn tån t¹i ë c¸c n−íc ph¸t triÓn mµ thùc tÕ ngµnh nµy®S tiÕn ®Õn giai ®o¹n cao h¬n, s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao. §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr−êng. Mét ®Æc tr−ng næi bËt cña c«ng nghÖ dÖt may lµ ®−îc b¶o hé chÆt chÏ ë hÇu hÕt c¸c n−íc trªn thÕ giíi b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch thÓ chÕ ®Æc biÖt. Tr−íc khi hiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may- kÕt qu¶ quan träng cña vßng ®µm ph¸n Uruguay ra ®êi vµ ph¸t huy t¸c dông, viÖc bu«n b¸n quèc tÕ c¸c s¶n phÈm dÖt may ®−îc ®iÒu chØnh theo nh÷ng thÓ chÕ th−¬ng m¹i nµy. Nhê ®ã, phÇn lín c¸c n−íc nhËp khÈu thiÕt lËp c¸c h¹n chÕ ®èi víi nhËp khÈu hµng dÖt may. Møc thuÕ phæ biÕn ®¸nh vµo hµng dÖt may còng cao h¬n so víi c¸c hµng ho¸ c«ng nghiÖp kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, tõng n−íc nhËp khÈu cßn ®Ò ra nh÷ng qui ®Þnh riªng ®èi víi hµng dÖt may nhËp khÈu. Nh÷ng thÓ chÕ nh»m b¶o hé s¶n xuÊt hµng dÖt may cña mçi n−íc vµ h¹n chÕ nhËp khÈu nµy ®S chi phèi thÞ tr−êng hµng dÖt may trªn thÕ giíi, ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi . Ta nhËn thÊy EU lµ mét thÞ tr−êng réng lín vµ ®Çy tiÒm n¨ng. Víi 375 triÖu d©n, ®©y lµ thÞ tr−êng lý t−ëng tiªu thô hµng dÖt may nãi riªng vµ c¸c mÆt hµng kh¸c nãi chung. Nh−ng chóng ta còng thÊy ®©y lµ mét thÞ tr−êng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ kiÓm so¸t, tiªu chuÈn, chÊt l−îng... rÊt lµ khã kh¨n vµ kh«ng dÔ x©m nhËp vµo ®−îc. Nã qu¶n lý rÊt chÆt chÏ vµ nghiªm kh¾c. Cïng víi ®ã lµ thÞ hiÕu ng−êi tiªu dïng cña thÞ tr−êng nµy còng kh¸ khã tÝnh, cã chän läc ®Æc biÖt víi hµng dÖt may. §©y lµ ngµnh mµ ch©u ©u cã xu h−íng chuyÓn dÇn sang c¸c khu vùc kh¸c, nªn thÞ tr−êng nµy ®ang cã xu h−íng nhËp khÈu hµng dÖt may vµ hµng may mÆc. C¸c nhµ nhËp khÈu Ch©u ¢u lu«n t×m kiÕm nh÷ng thÞ tr−êng rÎ nh−ng ph¶i ®Ñp. Hä lu«n cè h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm tíi møc thÊp nhÊt t¹i n¬i c¬ së ®Æt gia c«ng. ChÝnh v× vËy mµ cïng víi trao ®æi quy chÕ tèi huÖ quèc EU ®S t¨ng 40-50% quota hµng dÖt may vµ may mÆc cho ViÖt Nam do gi¸ thµnh ë ViÖt Nam rÎ h¬n ë nh÷ng n¬i kh¸c, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o chÊt l−îng mµ hä yªu cÇu. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 4 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i §Ó më réng thÞ tr−êng hµng dÖt may sang EU, tr−íc hÕt chóng ta ph¶i s¶n xuÊt ®−îc nh÷ng s¶n phÈm ®¸p øng ®−îc tiªu chuÈn cña thÞ truêng EU vµ chóng ta ph¶i n¾m ®−îc nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ quy ®Þnh phong tôc tËp qu¸n cña thÞ tr−êng nµy ®Ó cho viÖc xuÊt khÈu ®−îc thuËn lîi. II.T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi. Ngµnh c«ng nghÖ dÖt may lµ mét trong nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ®−îc h×nh thµnh tõ rÊt sím. S¶n phÈm cña ngµnh dÖt may lu«n lµ nh÷ng vËt dông kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong cuéc sèng hµng ngµy cña con ng−êi. Nh÷ng s¶n phÈm nµy ngµy cµng ®−îc ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, mÉu mS ®S ®¸p øng ®uîc nhu cÇu cña mäi tÇng líp , mäi løa tuæi trong xS héi. Ngµy nay hµng dÖt may kh«ng chØ thÓ hiÖn truyÒn thèng v¨n ho¸, mµ cßn thÓ hiÖn vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ khkinh tÕ cña mçi n−íc, mçi khu vùc. 1.T×nh h×nh s¶n xuÊt hµng dÖt may trªn thÕ giíi. Tr−íc ®©y , nguyªn liÖu cña ngµnh dÖt may lµ b«ng vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c nh− ®ay t¬ gai…sau nµy khi khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn ®S t¹o ra nh÷ng nguyªn liÖu nh− c¸c lo¹i t¬ tæng hîp, nh©n t¹o vµ n©ng cao kü thuËt xö lý sîi ®S ®Èy ngµnh dÖt may lªn mét b−íc ph¸t triÓn nh¶y vät c¶ vÒ chÊt l−îng vµ sè l−îng. C¸c lo¹i sîi nh©n t¹o chiÕm tØ träng ngµy cµng cao trong tæng s¶n l−îng s¬i cña toµn thÕ giíi trong khi s¶n l−îng sîi tù nhiªn suy gi¶m, ®Æc biÖt lµ sîi len. N¨m 1997, sîi nh©n t¹o chiÕm 54%, sîi tù nhiªn( b«ng vµ len) chiÕm 46% trong tæng s¶n l−îng sîi. TØ lÖ gi÷a sîi nh©n t¹o vµ sîi tù nhiªn n¨m 1980 lµ 48:52, n¨m 1990 lµ 48:52, n¨m 1994 lµ 53:47 so víi tØ lÖ 54:46 cña n¨m 1997. Tuy nhiªn trong khi hÇu hÕt c¸c lo¹i sîi nh©n t¹o ®Òu t¨ng ®¸ng kÓ th× sîi xenlul« l¹i cã xu h−íng gi¶n v× thiÕu nguyªn liÖu vµ chi phÝ t¨ng do ¶nh h−ëng cña c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr−êng hiÖn nay. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 5 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i S¶n xuÊt sîi dÖt cña thÕ giíi §¬n vÞ : Ngh×n tÊn N¨m Sîi b«ng Sîi len 1980 13.890 1982 14.480 1984 19.200 1986 15.200 1988 18.070 1990 18.610 1992 17.980 1994 18.750 1996 19.200 1997 19.980 Nguån : AIT 3/1998. 2.860 2.860 3.000 3.040 3.220 3.360 3.000 2.810 2.540 2.500 Sîi nh©n t¹o T.®ã:Xenlul« 14.890 14.300 16.390 17.710 19.520 20.200 21.570 24.560 26.060 26.920 3.220 2.950 3.000 2.860 2.910 2.500 2.320 2.360 2.410 2.450 Tæng 31.640 31.640 38.590 35.870 40.810 42.180 42.540 46.130 47.810 49.400 Nh÷ng tiÕn bé trong ngµnh dÖt may kh«ng chØ t¹o ra nh÷ng nguyªn liÖu míi mµ cßn t¹o ra m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ë nhiÒu n−íc nh− NhËt B¶n , Ph¸p , ý… tõ nh÷ng n¨m 70 ®S sö dông d©y chuyÒn dÖt may khÐp kÝn víi môc ®Ých khai th¸c hÕt c«ng suÊt cña thiÕt bÞ , t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng , gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Song trong nh÷ng n¨m cña thËp kû 80 , 90 nh÷ng ph¸t triÓn vÒ kü thuËt m¸y tÝnh trong ngµnh dÖt may ®S tù ®éng ho¸ nhiÒu kh©u trong c¶ d©y chuyÒn dÖt còng nh− trong c¶ d©y chuyÒn may , lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn ®¸ng kÓ.§S xuÊt hiÖn nhiÒu xÝ nghiÖp theo d¹ng m¹ng l−íi th«ng tin vµ cung cÊp th«ng tin cho trung t©m ®iÒu khiÓn.Tuy nhiªn , d¹ng xÝ nghiÖp nµy kh«ng nhiÒu vµ kh«ng ph¶i n−íc nµo hay n¬i nµo còng ¸p dông v× nã ®ßi hái m¹ng l−íi th«ng tin c«ng céng ph¶i ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn cao. MÆc dï ®S ®−îc tù ®éng ho¸ nhiÒu, nh−ng hiÖn nay ngµnh dÖt may vÉn lµ ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng.ViÖc sö dông nhiÒu lao ®éng trong ®iÒu kiÖn gi¸ lao ®éng ngµy cµng cao ®ang lµm cho vÞ trÝ ngµnh dÖt may trong c¬ cÊu s¶n xuÊt ë c¸c n−íc ph¸t triÓn suy gi¶m.Ng−îc l¹i ngµnh dÖt may ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng ®−îc ®Èy m¹nh , do møc tiÒn l−¬ng thÊp ®S t¹o ra −u thÕ trong c¹nh tranh cho c¸c n−íc nµy, ®©y còng lµ lêi gi¶i ®¸p cho c©u hái t¹i sao ngµy nay c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn l¹i gi÷ mét vai trß quan träng trong ngµnh dÖt may thÕ giíi. S¶n xuÊt vµ bu«n b¸n trªn thÞ tr−êng hµng dÖt may thÕ giíi ®S h×nh thµnh cung c¸ch míi. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 6 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Tõ nh÷ng n¨m 70, s¶n xuÊt hµng dÖt may trªn thÕ giíi ®S cã xu h−íng chuyÓn dÞch dÇn tõ c¸c n−íc ph¸t triÓn nh− NhËt B¶n, Mü , Anh, Ph¸p… sang c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. ¥ c¸c n−íc ph¸t triÓn, khèi l−îng hµng dÖt may xuÊt khÈu gi¶m vµ khèi l−îng hµng dÖt may nhËp khÈu t¨ng nhanh. C¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn trë thµnh ng−êi cung cÊp chñ yÕu trªn thÞ tr−êng hµng dÖt may thÕ giíi, ®iÓn h×nh lµ c¸c n−íc NICs , Trung Quèc. Trong nh÷ng n¨m 80 hµng dÖt may cña c¸c n−íc NIC ®S chiÕm ®Õn 1/4 khèi l−îng bu«n b¸n hµng dÖt vµ 1/3 tæng khèi l−îng bu«n b¸n hµng may trªn thÕ giíi. Theo thèng kª cña GATT ThÞ Tr−êng trong n¨m 1988 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Trung Quèc lµ 11,4 tû USD ®øng hµng thø n¨m trªn thÕ giíi, Hång K«ng lµ 18,2 tû USD ®øng ®Çu thÕ giíi, nÕu tÝnh xuÊt khÈu rßng th× Nam TriÒu Tiªn ®¹t 11,9 tû USD ®øng thø nhÊt,Trung Quèc ®¹t 9 tû USD,®øng thø ba sau Italia. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 1988 §¬n vÞ :TriÖu USD Tªn n−íc Hång K«ng Italia §øc TriÒu Tiªn Trung Quèc §µi Loan Ph¸p Tæng ThÞ tr−êng Hµng dÖt Hµng may ThÞ tr−êng Tæng céng XuÊt khÈu hÞ tr−ên g ThÞ tr−êng 4 2 1 5 3 7 6 6.400 11.800 1 18.200 11 6.100 6 7.500 9.100 2 16.600 2 9.900 2 10.000 5.400 4 16.000 3 7.200 5 4.700 8.700 3 13.400 4 11.900 1 6.500 4.900 5 11.400 5 9.000 3 4.500 4.700 6 9.200 6 8.300 4 4.600 3.300 7 7.900 7 3.100 7 44.200 47.900 92.100 55.500 Nguån : MËu dÞch ThÕ giíi GATT 1988/1989. Nh− vËy c¸c vÞ trÝ hµng ®Çu vÒ xuÊt khÈu dÖt may ®ang chuyÓn sang c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc thuéc khu vùc §«ng B¾c A vµ khu vùc §«ng Nam A. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch nµy thÓ hiÖn rÊt râ nÐt ë c¸c n−íc thuéc EU, nh÷ng n−íc tr−íc ®©y lµ nh÷ng c−êng quèc xuÊt khÈu hµng dÖt may.TÝnh chung tõ n¨m 1980 ®Õn 1989 sè c«ng nh©n trong ngµnh dÖt cña c¸c n−íc EU ®S gi¶m tíi 220.000 ng−êi cô thÓ la Ph¸p “tÝnh theo %” lµ 6,2; CHLB§ 31,5; Anh 24,7; Italia 16. Trong 2 n¨m 1992-1993 qu¸ tr×nh nµy cßn diÔn ra m¹nh mÏ h¬n. Ngµnh dÖt ë c¸c n−íc EU ®ang c¶i tæ s©u s¾c mét mÆt do thÕ hÖ ®S rêi khái ngµnh vµ ng−êi ta thÝch ®Çu t− vèn vµo nh÷ng ngµnh dÞch vô nhÑ nhµng h¬n nh− du lÞch , hµng mü nghÖ,bÊt ®éng s¶n; mÆt kh¸c do c¸c hSng lín ®ang ®Èy m¹nh chuyªn m«n ho¸ víi viÖc mua cæ phÇn ë c¸c n−íc ngoµi biªn giíi Ch©u ¢u, nhÊt lµ nh÷ng n¬i cã gi¸ nh©n c«ng rÎ ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh− hSng QUELL cña §øc cã tíi 2/3 cæ phÇn thùc hiÖn ë Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 7 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i c¸c n−íc ngoµi Ch©u ¢u nh−: Hång K«ng, Trung Quèc,Philipin, ViÖt Nam,Ma®agatxca. PhÇn lín c¸c hSng cn Ch©u ¢u ®Òu chuyÓn thµnh c¸c hSng th−¬ng m¹i ch¼ng h¹n nh− hSng Z.ZONE cña Ph¸p cã 1/3 hµng mua t¹i c¸c n−íc §«ng Nam A, 1/3 hµng do c¸c xÝ nghiÖp vïng Trung §«ng cung cÊp, chØ cã 1/3 hµng do c¸c xÝ nghiÖp gia c«ng hµng cña Ph¸p cung cÊp; tËp ®oµn c«ng nghÖ dÖt may Shtailmanhai cña §øc ®S s¶n xuÊt 55% s¶n phÈm cña m×nh ë c¸c n−íc §«ng ¢u, 18% t¹i c¸c n−íc Ch©u A, chØ gi÷ l¹i 27% s¶n xuÊt t¹i §øc.Sang nh÷ng n¨m cña thËp kû 90, qu¸ tr×nh chuyÓn dich kh«ng chØ diÔn ra ë c¸c n−íc ph¸t triÓn mµ cßn b¾t ®Çu diÔn ra ë c¸c n−íc NICs, lµ nh÷ng n−íc ®ang ph¸t triÓn ®S v−¬n tíi nh÷ng ngµnh cn mòi nhän cã hµm l−îng kü thuËt cao, tèn Ýt lao ®éng, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn( nh− ngµnh cn ®iÖn tö) vµ gi¸ nh©n c«ng ngµy cµng t¨ng. Khi tiÒn c«ng lao ®éng ngµy cµng gia t¨ng th× søc m¹nh c¹nh tranh trong s¶n xuÊt mÆt hµng dÖt may ë c¸c n−íc nµy gi¶m ®i râ rÖt. Ngµnh dÖt may ë c¸c n−íc nµy cã xu h−íng chuyÓn dÇn sang c¸c n−íc ASEAN, khu vùc Nam A vµ c¸c n−íc l©n cËn cã nhiÒu lao ®éng rÎ h¬n.§iÒu nµy ®S gãp phÇn thóc ®Èy ngµnh dÖt may ë c¸c n−íc ASEAN vµ c¸c n−íc l©n cËn trong ®ã cã ViÖt Nam ph¸t triÓn nhanh chãng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. 2.T×nh h×nh bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi. ThÞ tr−êng hµng dÖt may trªn thÕ giíi vÉn liªn tôc ph¸t triÓn trong mÊy chôc n¨m sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.MËu dÞch hµng dÖt may t¨ng kh¸ nhanh(trõ mét vµi n¨m do nÒn kinh tÕ thÕ giíi bÞ khñng ho¶ng t¸c ®éng tíi). NhÞp ®é ph¸t triÓn mËu dÞch hµng dÖt may thÕ giíi tuú thuéc vµo triÓn väng tiªu dïng cña c¸c n−íc trªn thÕ giíi, mµ triÓn väng tiªu dïng l¹i ph¶i phô thuéc vµo c¸c yÕu tè vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, d©n sè, vÒ tiÕn bé khoa häc kü thuËt, vÒ xu thÕ mèt thêi trang cña mçi n−íc, trong ®ã yÕu tè vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ víi thu nhËp tÝnh theo ®Çu ng−êi lµ quan träng nhÊt. Theo thèng kª cña tæ chøc c¸c n−íc hîp t¸c ph¸t triÓn(OECD)-®©y lµ nh÷ng n−íc cã tiªu dïng hµng dÖt may rÊt cao th−êng tõ 15-20 kg/ng−êi/n¨m), n¨m 1978 kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may cña nh÷ng n−íc nµy lµ 60,85 tû USD chiÕm tØ träng73,9% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt vµ may cña toµn thÕ giíi, n¨m 1987, nhËp khÈu 136,734 tû USD chiÕm tû träng72,3%.§Õn nay tû träng nµy vÉn kh«ng thay ®æi nhiÒu. Sù thay ®æi ë ®©u lµ sù thay ®æi vÒ thÞ tr−êng nhËp khÈu .Tr−íc ®©y, mËu dÞch hµng dÖt may ë c¸c n−íc ph¸t triÓn chñ yÕu lµ gi÷a c¸c n−íc nµy víi nhau. Khèi l−¬ng hµng dÖt may nhËp khÈu tõ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn chiÕm tû träng nhá(10,2% n¨m 1995). HiÖn nay, cïng víi sù chuyÓn dÞch s¶n xuÊt cña thÞ tr−êng nhËp khÈu,n¨m 1987 hµng dÖt may cña c¸c n−íc ph¸t triÓn nhËp khÈu tõ khu vùc ViÔn §«ng ®S lªn tíi 33%, tû träng nhËp khÈu tõ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn nµy ngµy cµng t¨ng lªn trong ®ã chiÕm phÇn lín lµ hµng dÖt may nhËp khÈu tõ c¸c n−íc Ch©u A, mµ chñ yÕu lµ c¸c n−íc NICs, ASEAN vµ Trung Quèc v× Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 8 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i hiÖn t¹i gi¸ nh©n c«ng cao hoÆc thÊp vÉn lµ mét yÕu tè quan träng trong c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng hµng dÖt may thÕ giíi. Ch©u A lµ khu vùc chiÕm h¬n 40% knxuÊt khÈu hµng dÖt may.Theo thèng kª cña Liªn Hîp Quèc, ngµnh dÖt may chiÕm 15,5% tæng sè hµng xuÊt khÈu vµ 26% knxuÊt khÈu nhãm hµng cn cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n−íc ®ang ph¸t triÓn nãi chung ®Òu −u tiªn ph¸t triÓn ngµnh cn cÇn nhiÒu lao ®éng, trong ®ã cã ngµnh dÖt may, do ®ã nguån dÖt may cung øng cho thÞ tr−êng thÕ giíi ngµy cµng lín. §©y còng lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn sù c¹nh tranh gi÷a c¸c n−íc xuÊt khÈu hµng dÖt may ngµy cµng gay g¾t h¬n. HiÖn nay nh÷ng n−íc xuÊt khÈu hµng dÖt may lín trªn thÕ giíi lµ Hång K«ng, Nam TriÒu Tiªn,Trung Quèc, §µi Loan, In®«nªsia, Ph¸p, §øc. Nh÷ng n−íc nhËp khÈu hµng dÖt may lín trªn thÕ giíi lµ Mü, EU, NhËt B¶n, Cana®a, Hång K«ng. Hång K«ng lµ mét trong nh÷ng n−íc hµng n¨m nhËp v¶i nhiÒu nhÊt thÕ giíi ,nh−ng còng lµ n−íc xuÊt khÈu chñ yÕu hµng may. C¸c nhµ s¶n xuÊt Hång K«ng ®−a nguyªn phô liÖu sang c¸c n−íc §«ng Nam A gia c«ng s¶n phÈm may mÆc ®Ó khai th¸c nh©n c«ng rÎ, råi xuÊt ®i n−íc thø ba. Cã thÓ nãi Hång K«ng ®ang lµ mét thÞ tr−êng lín cung cÊp c¸c nguyªn phô liÖu cho ngµnh dÖt may. T×nh h×nh bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi cã nhiÒu thay ®æi trong thêi gian qua bëi sù t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh hµng dÖt may ATC(Agreement on Tilex and Clothing). ATC lµ mét hiÖp ®Þnh h¹n chÕ vÒ thêi gian kÐo dµi 10 n¨m ®−a ra sù héi nhËp dÇn dÇn cña ngµnh dÖt may vµo hiÖp ®Þnh cña WTO, lo¹i bá dÇn vµ cã trËt tù c¸c tho¶ thuËn vÒ sè l−îng ®Æc biÖt ®S khèng chÕ viÖc trao ®æi hµng dÖt may gi÷a c¸c n−íc xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu chÝnh. Nh− vËy, HiÖp ®Þnh hµng dÖt may ATC sÏ lo¹i bá tÝnh chÊt ph©n biÖt ®èi xö trong chÕ ®é th−¬ng m¹i cña ngµnh dÖt may tõ tr−íc ®Õn nay, ch¼ng h¹n nh− chÕ ®é h¹n ng¹ch cña HiÖp ®Þnh hµng ®a sîi MFA(Multi-Fibre Agreement ). HiÖp ®Þnh ATC gióp cho c¸c quèc gia lµ thµnh viªn cña ¦TO nh− ¢n §é, Pa-ki-xtan, B¨ng-la ®Ðt, Th¸i Lan vµ Xi-ri-l©n-ca vµ c¶ Trung Quèc( khi hä trë thµnh thµnh viªn ¦YO) t¨ng h¹n ng¹ch vµ thÞ phÇn trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. Nh−ng mÆt kh¸c,HiÖp ®Þnh hµng dÖt may ATC còng ®ång thêi ®Èy c¸c n−íc kh«ng ph¶i thµnh viªn WTO vµo vÞ thÕ cùc kú khã kh¨n. V× theo qui ®Þnh cña HiÖp ®Þnh nµy, c¸c n−íc nhËp khÈu chÝnh( lµ thµnh viªn wTO) cã quyÒn ¸p ®Æt nh÷ng h¹n chÕ míi nh− chÕ ®é h¹n ng¹ch, quy chÕ xuÊt xø nh»m c¶n trë viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c n−íc kh«ng ph¶i thµnh viªn WTO, mµ kh«ng cã bÊt kú h¹n chÕ nµo vÒ thêi gian. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 9 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Ch−¬ng II Thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua. I.Vai trß cña ngµnh dÖt may ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. Ngµnh dÖt may ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®−îc h×nh thµnh rÊt sím. Víi vai trß võa tho¶ mSn nhu cÇu tiªu dïng trong n−íc, võa lµ nguån xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ chñ yÕu sau dÇu löa. Ngµnh dÖt may lu«n lu«n lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ lín cña ®Êt n−íc vµ ®−îc Nhµ n−íc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. Tuy vËy, tèc ®é ph¸t triÓn cña ngµnh nµy vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc nh÷ng ®ßi hái cña nÒn KTQD. Víi thÞ tr−êng tiªu thô trong n−íc gÇn 80 triÖu d©n, søc mua ngµy cµng t¨ng, ®©y lµ mét thÞ tr−êng dÔ tÝnh, ®ßi hái vÒ chÊt l−îng, mÉu mèt ch−a cao. Thùc tÕ s¶n phÈm cña hµng dÖt may míi ®¸p øng ®−îc mét phÇn nhu cÇu tiªu dïng trong n−íc. Hµng n¨m ta vÉn ph¶i nhËp lhÈu c¶ nguyªn liÖu lÉn hµng dÖt may thµnh phÈm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu néi ®Þa. MÆt kh¸c, hµng dÖt may s¶n xuÊt trong n−íc chÊt l−îng cßn thÊp vµ mÉu mS nh−a phong phó. Tuy nhiªn ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nh−îc ®iÓm vÒ chÊt l−îng còng nh− mÉu mS s¶n phÈm, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh dÖt may ®S vµ ®ang ®æi míi cn vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt, t¨ng sè l−îng s¶n phÈm vµ ®−a ra nh÷ng s¶n phÈm rÎ vµ chÊt l−îng tèt h¬n ®ñ søc c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu . KÕt qu¶ lµ tiªu dïng hµng dÖt may s¶n xuÊt trong n−íc ë thÞ tr−êng néi ®Þa t¨ng nhanh, qua ®ãhµng n¨m ngµnh dÖt may ®S tiÕt kiÖm ®−îc kho¶n ngo¹i tÖ chi cho viÖc nhËp khÈu hµng dÖt may thµnh phÈm cho tiªu dïng trong n−íc. Kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong n−íc , s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®S b¾t ®Çu hoµ nhËp ®−îc vµo thÞ tr−êng thÕ giíi. Hµng dÖt may ViÖt Nam ®S xuÊt khÈu ®−îc sang c¸c thÞ tr−êng khã tÝnh nh− :EU, NhËt B¶n, Canada, Nam TriÒu Tiªn… Tr−íc n¨m 1990, ta còng cã hµng dÖt may xuÊt khÈu ®i c¸c thÞ tr−êng §«ng ¢u vµ Liªn X« cò( ®©y lµ thÞ tr−êng truyÒn thèng cña ta) theo c¸c hiÖp ®Þnh song ph−¬ng nh−ng khèi l−îng nhá, chÊt l−îng hµng kh«ng cao, mÆt kh¸c do nh÷ng nh−îc ®iÓm vÒ c¸ch thøc tæ chøc, vÒ thanh to¸n nªn hµng dÖt may xuÊt khÈu ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng cao. Ho¹t ®«ng xuÊt khÈu hµng dÖt may míi thùc sù s«i ®éng tõ cuèi n¨m 1992 ®Õn nay, khi chóng ta b¾t ®Çu thùc hiÖn hiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may víi EU, hµng dÖt may xuÊt khÈu ®S kh«ng ngõng t¨ng lªn c¶ vÒ chÊt l−îng lÉn sè l−îng. HiÖn nay hµng dÖt may xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ta, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mÆt hµng nµy t¨ng lªn víi tèc ®é cao. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 10 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n N¨m Kim ng¹ch XK Khoa th−¬ng m¹i Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may tõ 1991 ®Õn 2000. §¬n vÞ:TriÖu USD 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 117 190 239 476 850 1150 1300 1450 1747 1815 Trong thËp kû 90 võa qua, tèc ®é t¨ng tr−ëng xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t trung b×nh trªn 40%/ n¨m. HiÖn nay, ngµnh nµy ®øng thø hai, chØ sau dÇu löa vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n−íc (t¹o ra 20% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ kho¶ng 41% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng nghiÖp chÕ t¸c. N¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n−íc ta chiÕm kho¶ng 13% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n−íc.ViÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may mét mÆt ®em l¹i mét kho¶n ngo¹i tÖ kh«ng nhá ®Ó ®æi míi vµ n©ng cÊp toµn bé trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cña ngµnh dÖt may trong giai ®o¹n hiÖn nay. MÆt kh¸c,trong nh÷ng n¨m tíi ®©y víi tèc ®é ph¸t triÓn nh− hiÖn nay ch¾c ch¾n sÏ gãp phÇn lµm t¨ng tÝch luü cho nÒn kinh tÕ. Ngµnh dÖt may kh«ng chØ cã vai trß quan träng trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng hµng dÖt may trong n−íc vµ tham gia xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ mµ cßn cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm, mang l¹i thu nhËp cho ng−êi lao ®éng, gãp phÇn t¹o sù æn ®Þng vÒ mÆt kinh tÕ, chÝnh trÞ xS héi. §©y lµ ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng nhÊt, lao ®éng ngµnh may chiÕm 25% lùc l−îng lao ®éng c«ng nghiÖp ; 5,58% gi¸ trÞ s¶n xuÊt cn(1999). N¨m 2000 ngµnh nµy ®ang cã 1,6 triÖu lao ®éng vµ dù kiÕn n¨m 2005 sÏ sö dông 3 triªu lao ®éng, n¨n 2010 lµ 4,5 triÖu lao ®éng. N−íc ta vèn lµ n−íc cã d©n sè ph¸t triÓn kh¸ nhanh, ngu«n lao ®éng dåi dµo vµ ng−êi d©n vèn cÇn cï, khÐo lÐo. So víi c¸c n−íc kh¸c gi¸ sinh ho¹t ë ViÖt Nam thÊp h¬n do ®ã gi¸ nh©n c©ng còng rÎ h¬n, ®©y còng lµ ®iÒu kiÖn quan träng t¹o cho hµng ho¸ cña ta nãi chung vµ hµng dÖt may nãi riªng cã −u thÕ c¹nh tranh thÞ tr−êng thÕ giíi .Ngµnh dÖt vµ ®Æc biÖt lµ ngµnh may n−íc ta cã ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ, tiÕp thu kü thuËt nhanh, cã thÓ s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm chÊt l−îng cao do vËy may c«ng nghiÖp ®ang lµ mét thÞ tr−êng gia c«ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi. H¬n n÷a, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã nhiÒu thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may nh− vèn ®Çu t− vµo ngµnh nµy thÊp h¬n nhiÒu ngµnh kh¸c, quay vßng vèn nhanh. N»m trong khu vùc cã c¸c n−íc xuÊt khÈu lín hµng dÖt may cña thÕ giíi nh− Nam TriÒu Tiªn, Hång C«ng, §µi Loan… l¹i cã luËt ®Çu t− n−íc ngoµi hÊp dÉn- ViÖt Nam lµ m¶nh ®Êt mÇu mì cho c¸c nhµ ®Çu t− hµng dÖt may. VÞ trÝ ®Þa lý n−íc ta rÊt thuËn lîi cho viÖc xuÊt nhËp khÈu b»ng ®−êng biÓn, gi¶m chi phÝ vËn t¶i. Ph¸t triÓn ngµnh dÖt may còng chÝnh lµ gãp phÇn ph¸t huy vµ tËn dông hÕt tiÒm n¨ng s½n cã ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 11 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i II.T×nh h×nh s¶n xuÊt. Ngµnh c«ng nghÖ dÖt may n−íc ta hiÖn ph¶i ®¶m b¶o 2 nhiÖm vô quan träng, võa ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr−êng néi ®Þa võa tham gia s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu tiÕn tíi tù c©n ®èi phÇn nhËp vµ cã tÝch luü. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may n−íc ta nh− sau: 1.VÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt. Theo sè liÖu cña Tæng c«ng ty DÖt-May ViÖt Nam, tæng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®−îc ®¸nh gi¸ nh− sau: N¨ng lùc s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam. ChØ tiªu Sîi dÖt §¬n vÞ tÝnh TÊn Doanh nghiÖp trong n−íc 50.000 DN cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi 35.000 85.000 V¶i lôa TriÖu m 184 120 304 DÖt kim TriÖu sp 31 8 39 120 400 Hµng may TriÖu sp 280 mÆc Nguån :Tæng c«ng ty DÖt – May ViÖt Nam Céng C¸c c¬ së dÖt may chñ yÕu tËp trung ë Hµ Néi, Nam §Þnh, H¶i Phßng, Nha Trang, §µ N½ng, TP.HCM, §ång Nai. §©y lµ nh÷ng ®Þa ®iÓm thuËn lîi ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã ®iÒu kiÖn tËn dông h¹ tÇng, qu¶n lý dÞch vô, th«ng tin v¨n hãa – xS héi vµ vÖ sinh m«i tr−êng. Thùc tÕ ®S chøng minh c¸c t− nh©n n−íc ngoµi chØ muèn vµo liªn doanh vµ x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt 100% ë c¸c thµnh phè lín cã ®iÒu kiÖn h¹ tÇng tèt. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 12 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i T×nh h×nh c¬ së s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may mÆc trong n−íc Khu vùc DÖt May XÝ nghiÖp quèc doanh TW §P Tæng XN ®oµn thÓ DN ngoµi QD I 13 4 17 - 173 II 12 15 27 - 47 III 3 5 8 - 7 Σ 28 24 52 0 227 I 16 21 37 3 287 II 21 48 69 5 81 III 1 15 16 - 16 Σ 38 84 122 8 384 Hé t− nh©n ≈10000 ≈30000 Nguån:Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam I. Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ c¸c vïng phô cËn. II. Thµnh phè Hµ Néi vµ c¸c vïng phô cËn. III. Thµnh phè §µ N½ng vµ c¸c tØnh Qu¶ng Nam, Thõa Thiªn HuÕ, Kh¸nh Hoµ. N¨ng lùc dÖt may n−íc ngoµi (SCCI ®S cÊp giÊy phÐp ®Õn th¸ng 6/1999) - Ngµnh dÖt cã : 40 c«ng tr×nh, tæng vèn ®Çu t− kho¶ng 0.85 tû USD. N¨ng lùc khi hoµn thµnh c«ng tr×nh : V¶i c¸c lo¹i 400 triÖu m2 Sîi cotton vµ P/C 87.516 tÊn T¬ PES 64.000 tÊn Sîi POY 32.000 tÊn Sîi PTY 25.000 tÊn Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 13 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n S¶n phÈm dÖt kim Kh¨n b«ng Khoa th−¬ng m¹i 12.000 tÊn 2.720 tÊn ChØ 800 tÊn T¬ t»m 132 tÊn vµ 1 triÖu mÐt v¶i ¸o len 1 triÖu s¶n phÈm V¶i mµnh PA 10 triÖu m2 V¶i l−íi ®¸nh c¸ 360 tÊn V¶i c«ng nghiÖp kh¸c (gi¶ da, giÇy v¶i) 4 triÖu mÐt - Ngµnh may cã 49 c«ng tr×nh Tæng vèn ®Çu t− 129,8 triÖu USD N¨ng lùc sau khi hoµn tÊt c«ng tr×nh S¶n phÈm may 178 triÖu s¶n phÈm B«ng tÊm (v¶i kh«ng dÖt) 28 triÖu Yds/n¨m Phô liÖu may (¸o, bao b×) 2 triÖu USD So víi c¸c n−íc trong khu vùc, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn kÐm vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, tr×nh ®é c«ng nghÖ; khèi l−îng, chñng lo¹i, mÉu mS hµng ho¸ nghÌo nµn vµ n¨ng suÊt thÊp. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 14 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i So s¸nh quy m« ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®èi víi mét sè n−íc trong khu vùc (n¨m 2000) Sè thÞ tr−ên g Tªn n−íc S¶n l−îng sîi/ngµn tÊn S¶n l−îng v¶i lôa/triÖum S¶n phÈm may/triÖu Sp Kim ng¹ch XNK(triÖu USD) 1 Trung Quèc 5.300 21.000 10.000 50.000 2 ¢n §é 2.100 23.000 - 12.500 3 Bangladesh 200 1.800 - 4000 4 Th¸i Lan 1.000 4.200 2.500 6.500 5 In®«nesia 1.800 4.400 3.000 8.000 6 ViÖt Nam 85 304 400 2.000 Nguån :Tæng c«ng ty DÖt –May ViÖt Nam Sè liÖu thèng kª cho thÊy tæng khèi l−îng sîi cña ViÖt Nam s¶n xuÊt chØ cã 85.000 tÊn cßn v¶i lµ 304 triÖu mÐt ®øng cuèi cïng danh s¸ch. NÕu so víi hai n−íc l¸ng giÒng th× s¶n xuÊt sîi cña In®«nªxia gÊp 21 lÇn vµ Th¸i Lan gÊp 12 lÇn ViÖt Nam. T−¬ng tù s¶n xuÊt v¶i ViÖt Nam chØ b»ng 7% cña In®«nªxia vµ 7.2% cña Th¸i Lan. 2. ThiÕt bÞ – c«ng nghÖ TÝnh ®Õn n¨m 1999, ngµnh dÖt cã 43.200 m¸y dÖt, trong ®ã c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh trung −¬ng qu¶n lý 11.000 m¸y, xÝ nghiÖp quèc doanh ®Þa ph−¬ng: 3.200 m¸y vµ c¸c hîp t¸c xS t− nh©n: 29.000 m¸y; c¸c thiÕt bÞ nhuém hoµn tÊt cã thÓ nhuém 450 triÖu mÐt/n¨m víi c¸c lo¹i v¶i tõ c¸c nguyªn liÖu dÖt kh¸c nhau vµ c¸c c«ng nghÖ nhuém còng nh− c«ng nghÖ in hoa kh¸c nhau; c¸c thiÕt bÞ dÖt kim cã thÓ s¶n xuÊt 20.900 tÊn s¶n phÈm/n¨m, bao gåm 19.500 tÊn dÖt kim trßn/n¨m vµ 1.400 tÊn dÖt kim däc/ n¨m. PhÇn lín sè thiÕt bÞ ngµnh dÖt ®S rÊt cò kü vµ thiÕu ®ång bé gi÷a c¸c kh©u. GÇn 30% thiÕt bÞ ®S sö dông trªn 20 n¨m, h− háng nhiÒu, mÊt tù ®éng nªn n¨ng suÊt thÊp, chÊt l−îng s¶n phÈm kÐm, gi¸ thµnh s¶n phÈm cao. TuyÖt ®¹i bé phËn ngµnh kÐo sîi chØ ®¹t møc t−¬ng ®−¬ng 75% uster, ngay sîi Nha Trang, sîi Hµ Néi hiÖn ®¹i nhÊt n−íc ta còng chØ ®¹t 50% uster. C«ng suÊt sîi tr¶i qu¸ Ýt, m¸y dÖt thoi th× trªn 80% lµ khæ hÑp d−íi 54”. HiÖn t¹i m¸y dÖt kh«ng thoi míi cã h¬n 15% (khu vùc quèc doanh) cßn c«ng cô dÖt ë khu vùc hîp t¸c xS, t− nh©n phÇn lín lµ m¸y gç cò kü. C«ng nghÖ kÐo sîi OE qua nhá bÐ (2000 rotors ®¹t Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 15 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i xÊp xØ 2,3% s¶n l−îng kÐo sîi. Giai ®o¹n 1996 – 2000, mét sè doanh nghiÖp ®Çu t− míi, chÊt l−îng sîi ®−îc n©ng lªn ®¹t d−íi møc 25% uster, chÊt l−îng ®S ®−îc c¶i thiÖn mét phÇn. N¨ng lùc sîi ch¶i kü, chØ sè sîi b¶o qu¶n ®S ®îc n©ng lªn. Tæng c«ng ty DÖt – May ®S thay thÕ dÇn 80 v¹n cäc sîi ®S sö dông trªn 20 n¨m, ®Çu t− bæ sung n©ng cÊp 30 v¹n cäc sîi ®Ó n©ng cao chÊt l−îng sîi phôc vô dÖt kim, v¶i cao cÊp, thay thÕ 50% trong tæng sè 7.000 m¸y dÖt cò b»ng m¸y míi hiÖn ®¹i, khæ réng, n¨ng suÊt cao cña T©y ¢u vµ NhËt B¶n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh dÖt ®−îc trang bÞ mét sè d©y chuyÒn kÐo sîi míi, sö dông c«ng nghÖ b«ng ch¶i liªn hîp tù ®éng cao, c¸c m¸y ghÐp tù ®éng khèng chÕ chÊt l−îng, øng dông c¸c kü thuËt vi m¹ch ®iÖntö vµo hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng vµ kiÓm tra chÊt l−îng sîi. Trong kh©u dÖt v¶i b«ng, nhê sö dông c¸c thiÕt bÞ xe, hÊp, gi¶m träng l−îng… nhiÒu s¶n phÈm gi¶ t¬, gi¶ len, s¶n phÈm tõ microfiber ®S b¾t ®Çu ®−îc s¶n xuÊt vµ t¹o ®−îc uy tÝn trªn thÞ tr−êng. Theo thènh kª vµ ®n¸h gi¸ cña c¸c chuyªn gia th× thiÕt bÞ ngµnh dÖt ®S ®−îc ®æi míi kho¶ng 40 – 45%, tr×nh ®é tù ®éng ho¸ chØ ®¹t møc trung b×nh. Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ngµnh dÖt ViÖt Nam cßn l¹c hËu h¬n so víi c¸c n−íc tiªn tiÕn trong khu vùc kho¶ng 10 – 15 n¨m. Ngµnh may mÆc thu hót ®−îc nhiÒu vèn ®Çu t− h¬n do ®Æc ®iÓm Ýt h¬n ngµnh dÖt vµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Do ®ã ngµnh may mÆc ®−îc ®æi míi rÊt nhiÒu kho¶ng 90 – 95% sè thiÕt bÞ, tuy nhiªn kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh chØ ®¹t møc trung b×nh. C«ng nghÖ c¾t may vµ may cßn l¹c hËu h¬n so víi c¸c n−íc tiªn tiÕn trong khu vùc kho¶ng n¨m n¨m. Trang thiÕt bÞ ngµnh may ®S t¨ng nhanh c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng, nhÊt lµ vÒ tÝnh n¨ng c«ng dông, tõ m¸y ®¹p ch©n (22 cña Liªn X« cò, m¸y 8322 cña §øc ®Õn Juki cña NhËt vµ FFAP cña CHLB §øc. Sè m¸y chuyªn dïng nh− m¸y v¾t 5 chØ, m¸y thïa, ®Ýnh, trÇn giÇy pasant, may c¹p 4 kim, bµn lµ treo, bµn lµ h¬i cã ®Öm hót ch©n kh«ng… Trong tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt may còng ®−îc trang bÞ thªm m¸y mãc víi tÝnh n¨ng c«ng dông míi nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm trªn 100%.VÒ c«ng nghÖ, c¸c d©y chuyÒn may ®−îc bè trÝ võa vµ nhá (25 – 26 m¸y), sö dông 34 – 38 lao ®éng c¬ ®éng nhanhh vµ cã nh©n viªn kiÓm tra th−êng xuyªn, cã kh¶ n¨ng chÊn chØnh sai sãt nhanh. Ngµnh may cña ta hiÖn nay míi chØ chó träng ®Çu t− vµo s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng ®¬n gi¶n, nh÷ng mÆt hµng dÔ lµm vµ dÔ thu lîi nhuËn nh− ¸o Jacket, s¬ mi nam, s¬ mi n÷…(lo¹i hµng dÔ bÞ c¹nh tranh lín trªn thÞ tr−êng thÕ giíi ) c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng kü thuËt cao, chÊt l−îng cao vÉn cßn bÞ bæ trèng. Nhê ®ã n¨ng lùc may xuÊt khÈu t¨ng nhanh, ®Õn cuèi n¨m 2000, c«ng suÊt cuÈ ngµnh ®S ®¹t 400 triÖu s¶n phÈm/ n¨m. 3. C¬ së s¶n xuÊt. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 16 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Tæng c«ng ty dÖt may (VINATEX) ®−îc thµnh lËp 29 - 4 – 1995 theo quyÕt ®Þnh 253/thÞ tr−êng cña thñ t−íng chÝnh phñ nh»m t¨ng c−êng ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ hîp t¸c s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô Nhµ n−íc giao, n©ng cao kh¶ n¨ng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ cña toµn Tæng c«ng ty theo nhu cÇu thÞ tr−êng. NhiÖm vô chÝnh lµ : a) Thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh hµng dÖt may theo quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh dÖt may cña Nhµ n−íc vµ theo yªu cÇu cña thÞ tr−êng bao gåm: x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, ®Çu t−, t¹o nguån vèn ®Çu t−, s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm, cung øng nguyªn vËt liÖu, xuÊt nhËp khÈu phô liÖu, thiÕt bÞ phô tïng, liªn doanh, liªn kÕt víc c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n−íc phï hîp víi ph¸p luËt vµ c¸c ……… cña Nhµ n−íc. b) NhËn vµ sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn do Nhµ n−íc giao: gåm c¶ phÇn vèn ®Çu t− voµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, nhËn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn ®Êt ®ai vµ c¸c nguån lùc kh¸c do Nhµ n−íc giao ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh vµ c¸c nhiÖm vô ®−îc giao. c) Tæ chøc qu¶n lý c«ng t¸c nghiªn cøu vµ øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo c«ng t¸c ®µo t¹o båi d−ìng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong tæng c«ng ty.. Tæng c«ng ty dÖt may cã: 55 thµnh viªn ®Òu lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã tÇm cì trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam bao gåm 20 c«ng ty dÖt, 3 c«ng ty len, 15 c«ng ty may, 2 c«ng ty liªn doanh, 1 c«ng ty ®ay. Ngoµi ra cßn cã : - Bèn nhµ m¸y c¬ khÝ chuyªn s¶n xuÊt phô tïng dÖt may. - Mét c«ng ty tµi chÝnh - Hai c«ng ty dÞch vô Th−¬ng m¹i. - Hai chi nh¸nh cña tæng c«ng ty ë §µ N½ng vµ H¶i Phßng. - Ba tr−êng ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n kü thuËt cho ngµnh dÖt may t¹i c¸c khu vùc Hµ Néi, Nam §Þnh, TP.HCM. - Hai viÖn khoa häc – kÜ thuËt dÖt may vµ mét viÖn thiÕt kÕ mÉu: lµ c¬ quan nghiªn cøu kinh tÕ kÜ thuËt cña ngµnh dÖt may ®ång thêi lµ c¬ quan ®Çu mèi vÒ th«ng tin trªn c¸c …….tiÕn bé kinh tÕ kÜ thuËt, thÞ tr−êng, gi¸ c¶. Vµi sè liÖu vÒ Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam n¨m Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 17 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i Tæng vèn kinh doanh Doanh sè Kim ng¹ch xuÊt khÈu Nép ng©n s¸ch N¨m c«ng ty lín nhÊt thuéc Tæng c«ng ty STT Tªn c«ng ty Doanh sè (Tû ®ång) Kim ng¹chXK Sè l−îng c«ng nh©n (TriÖu USD) (ng−êi) 1 C«ng ty dÖt Nam §Þnh 445,11 10 16.310 2 C«ng ty dÖt Thµnh C«ng 398,24 21 3500 3 C«ng ty dÖt Hµ Néi 363,40 12 6230 4 C«ng ty dÖt Phong Phó 321,13 19,08 4885 5 C«ng ty dÖt Nha Trang 304,45 135 3100 Nguån: Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam. Ngµy 21/10/1999, hiÖp héi dÖt may ViÖt Nam chÝnh thøc ra m¾t víi t− c¸ch lµ tæ chøc cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam gåm 128 thµnh viªn thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam ®¹i diªn cho quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng héi tô ViÖt Nam vµ ®iÒu phèi hiÖu qu¶ trong liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp,trªn c¬ së ®ã khai th¸c ®−îc tiÒm n¨ng vèn cã vÒ lao ®éng, thiÕt bÞ, m¸y mãc, nhµ x−ëng, ®Êt ®ai, chia sÎ kinh nghiÖm, th«ng tin… t¹o mét søc m¹nh c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam. HiÖn nay ngµnh may ViÖt Nam cã 187 doanh nghiÖp Nhµ n−íc, trong ®ã cã 70 doanh nghiÖp dÖt vµ 117 doanh nghiÖp may gÇn 800 doanh nghiÖp t− nh©n c¸c lo¹i, 178 dù ¸n ®Çu t− liªn doanh vµ 100% vèn n−íc ngoµi víi vèn ®Çu t− lµ 1804 triÖu USD. C«ng nghiÖp quèc doanh dÖt may hiÖn chiÕm 75% tæng gi¸ trÞ dÖt may toµn quèc vµ gi÷ −u thÕ vÒ xuÊt khÈu. Tuy c¶ n−íc cã h¬n 1000 c«ng ty dÖt may nh−ng chØ kho¶ng 5% cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao trªn khu vùc quèc tÕ. Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 18 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i 4. Cung cÊp nguyªn liÖu. Nguyªn liÖu, vËt liÖu cho ngµnh dÖt may n−íc ta gåm c¸c lo¹i: x¬ b«ng thiªn nhiªn, x¬ visco, x¬ PE, t¬ t»m vµ c¸c lo¹i x¬ Liber kh¸c, c¸c lo¹i ho¸ chÊt c¬ b¶n vµ thuèc nhuém. HiÖn nay ph¶i nhËp khÈu kÓ c¶ v¶i cho may xuÊt khÈu vµ tiªu dïng néi ®Þa ( hµng n¨m vÉn ph¶i nhËp khÈu 200 triÖu mÐt, ch−a kÓ hµng nhËp lËu qua nhiÒu nguån). Nguyªn liÖu ®−îc s¶n xuÊt trong n−íc chñ yÕu lµ b«ng ®ay, t¬ t»m… v¶i c¸c lo¹i, tuy chÊt l−îng cña nh÷ng nguyªn liÖu nµy ch−a cao vµ s¶n l−îng míi chiÕm mét tû lÖ nhá trong tæng sè nguyªn liÖu tiªu dïng cho ngµnh may. Nguyªn liÖu chÝnh cña ngµnh dÖt lµ b«ng. N−íc ta cã nhiÒu ®iÒu kiÖn h¬n c¸c n−íc §«ng Nam ¸ kh¸c vÒ thêi tiÕt vµ khÝ hËu cho viÖc trång b«ng vïng ®Êt thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn c©y b«ng v¶i lµ §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn vµ Duyªn H¶i miÒn Trung. DiÖn tÝch trång b«ng c¶ n−íc hiÖn nay míi ®¹t kho¶ng trªn 20.000 ha, trong ®ã ë phÝa Nam lµ 17.000 ha. S¶n l−îng b«ng s¶n xuÊt trong n−íc hiÖn nay cßn rÊt thÊp, b«ng x¬ s¶n xuÊt míi chØ ®¸p øng ®−îc kho¶ng11% nhu cÇu ngµnh dÖt cßn l¹i 89% ph¶i nhËp khÈu. Tõ vô b«ng 1993 ®Õn nay, diÖn tÝch ®Êt trång b«ng ®S gi¶m m¹nh nh− ë §ång Nai tõ 10.000 ha xuèng cßn 2.000 ha, ë tØnh §aklak tõ 3.000 ha xuèng cßn 1.000 ha. Cã nhiÒu nghuyªn nh©n dÇn ®Õn sù gi¶m diÖn tÝch ®Êt trång b«ng, nh− ngµnh dÖt ch−a cã kÕ ho¹ch khiÕn cho ng−êi s¶n xuÊt b«ng lo l¾ng v× sù th¶ næi gi¸ c¶, thÞ tr−êng tiªu thô kh«ng æn ®Þnh. Ng−êi trång b«ng l©u nay vÉn sö dông gièng cò ®S tho¸i hoµ, h¬n n÷a l¹i ch−a ®−îc h−íng dÉn cô thÓ vÒ kÜ thuËt ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y trång, dÉn ®Õn n¨ng suÊt thÊp (6 – 7 t¹/ha). Do kÜ thuËt còng nh− m¸y mãc thiÕt bÞ trong kh©u thu ho¹ch, b¶o qu¶n cßn l¹c hËu ®S dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chÊt l−îng sîi b«ng ®S cã b−íc ph¸t triÓn m¹nh. C©y b«ng c«ng nghiÖp tõ chç 11.000 ha n¨m 1997 ®S t¨ng lªn gÇn 20.000 ha cho s¶n l−îng h¬n 17.700 tÊn b«ng h¹t, ®¹t 8,9% t¹ b«ng h¹t/ha. NghÒ trång d©u nu«i t»m lµ nghÒ truyÒn thèng, ®S cã tõ l©u ®êi cña d©n téc ta. Tuy nhiªn ®Õn nay ngµnh s¶n xuÊt t¬ t»m vÉn cßn mang tÝnh s¶n xuÊt nhá. ChÊt l−îng t¬ cung cÊp cho dÖt lôa vÉn cßn thÊp. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y viÖc s¶n xuÊt t¬ t»m ®S b¾t ®Çu ®−îc Nhµ n−íc quan t©m ph¸t triÓn, diÖn tÝch trång d©u ®S t¨ng lªn. N¨m 1995, diÖn tÝch trång d©u ®¹t 35.000 ha cho 850 tÊn t¬ nân. Nguån ®ay ®S cã Th¸i B×nh 20.000 tÊn ®ay t¬ mét n¨m. S¶n xuÊt ®ay, t¬ ®S cã thêi kú rÊt ph¸t triÓn nh−ng gÇn ®©y ®S cã sù gi¶m sót ®¸ng kÓ c¶ diÖn tÝch trång ®ay vµ viÖc s¶n xuÊt ®ay t¬. §ã lµ do Nhµ n−íc ch−a cã chÝnh s¸ch b¶o hé phï hîp, nh−ng lý do chÝnh lµ c¸c nhµ s¶n xuÊt ®S kh«ng chó ý ®Õn chÊt l−îng s¶n phÈm nªn ®S kh«ng c¹nh tranh ®−îc víi hµng nhËp khÈu(chÊt l−îng cao h¬n, gi¸ rÎ h¬n).Trªn thùc tÕ, ta ch−a cã nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hiÖn ®¹i cung cÊp nguyªn liÖu, Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 19 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Khoa th−¬ng m¹i ®ñ tiªu chuÈn vÒ kü thuËt còng nh− vÒ mÆt kinh tÕ cho ngµnh dÖt, t¹o ®iÒu kiÖn n¨ng cao chÊt l−îng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may. Nguån t¬, sîi tæng hîp sö dông hiÖn t¹i vÉn cßn ph¶i nhËp kho¶ng 25.000 tÊn x¬ PE vµ kho¶ng 6.000 tÊn t¬ Petex hµng n¨m. Nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu phÇn lín ph¶i nhËp khÈu. Trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam, xu h−íng ®Çu t− trong thêi gian qua chñ yÕu vµo kh©u kÐo sîi vµ dÖt, trong khi c«ng ®o¹n in nhuém vµ hoµn tÊt vèn liªn quan nhiÒu ®Õn chÊt l−îng vµ gi¸ thµnh v¶i thµnh phÈm th× ch−a ®−îc ®Çu t− t−¬ng xøng. KÕt qu¶ lµ chÊt l−îng in ra kÐm, tØ lÖ v¶i cã thÓ cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu thÊp. Tû lÖ v¶i ®¹t chÊt l−îng lo¹i Tæng c«ng ty trong kh©u in nhuém chØ ®¹t 70-80%, thÊp h¬n nhiÒu so víi møc 95-98% cña c¸c x−ëng nhuém ë Trung Quèc, Hång K«ng…Nh÷ng ng−êi am hiÓu vÒ ngµnh dÖt ViÖt Nam cho r»ng: tØ lÖ v¶i trong n−íc cã chÊt l−îng ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña ngµnh may xuÊt khÈu chØ kho¶ng 10-15%. Cßn c¸c lo¹i nguyªn, phô liÖu cho ngµnh dÖt vµ may nh− x¬, sîi, ho¸ chÊt, thuèc nhuém, phô kiÖn may hÇu hÕt lµ nhËp khÈu.HiÖn nay, trong may xuÊt khÈu cña TCT chñ yÕu lµ may gia c«ng chiÕm 90%, nguyªn liÖu hoµn toµn do n−íc ngoµi cung cÊp. ChÝnh v× thÕ mÆc dï kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®¹t gÇn 1,9 tû USD, nh−ng phÇn gi¸ trÞ lµm ra trong n−íc chØ chiÕm kho¶ng 1/4. 5.C¬ cÊu vµ chÊt l−îng s¶n phÈm: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n phÈm dÖt may ®S ®−îc ®a d¹ng ho¸ dÇn. Trong kh©u s¶n xuÊt sîi, tû träng c¸c mÆt hµng Polyeste pha b«ng víi nhiÒu tû lÖ kh¸c nhau: 50/50, 65/35, 83/17… t¨ng nhanh, c¸c lo¹i sîi 100% polyeste còng b¾t ®Çu ®−îc s¶n xuÊt, c¸c lo¹i s¶n phÈm cotton/ visco, cotton/acrylic, wool/acrylic ®S b¾t ®Çu ®−îc ®−a ra thÞ tr−êng. Trong kh©u dÖt v¶i, nhiÒu mÆt hµng dÖt thoi míi, chÊt l−îng cao ®S b¾t ®Çu ®−îc s¶n xuÊt: §èi víi mÆt hµng 100% sîi b«ng, c¸c mÆt hµng sîi ®¬n ch¶i kü chØ sè cao phôc vô cho may xuÊt khÈu, mÆt hµng sîi b«ng dµy ®−îc t¨ng c−êng c«ng nghÖ lµm bãng,phßng co c¬ häc…®S xuÊt khÈu ®−îc sang EU vµ NhËt B¶n, ®¬n vÞ sè mét mÆt hµng sîi pha, c¸c mÆt hµng katª ®¬n mµu sîi 76, 76 ®¬n hay sîi däc 76/2, c¸c lo¹i v¶i nh− gabadin, kaki, simili, hµng tissus pha len, pha cotton vµ petex… tuy s¶n l−îng ch−a cao nh−ng ®S b¾t ®Çu ®−a vµo s¶n xuÊt réng rSi ë nhiÒu doanh nghiÖp; ®¬n vÞ mÆt hµng 100% sîi tæng hîp, nhê ®−îc trang bÞ thªm c¸chÖ thèng xe s¨n sîi víi ®é s¨n cao, thiÕt bÞ comfit, thiÕt bÞ gi¶m träng l−îng ®S t¹o ra nhiÒu mÆt hµng gi¶ t¬ t»m, gi¶ len… thÝch hîp víi khÝ hËu nhiÖt ®íi , b−íc ®Çu giµnh ®−îc uy tÝn trong vµ ngoµi n−íc; ®¬n vÞ mÆt hµng dÖt kim 75-80% s¶n l−îng hµng dÖt kim tõ sîi Pe/co ®−îc xuÊt khÈu, tuy nhiªn chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng thuéc Sinh Viªn Thùc hiÖn: Ph¹m Anh §øc 20 Líp th−¬ng m¹iquèc tÕ - 40A