Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Thực trạng và những biện pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế làng nghề ở hải ph...

Tài liệu Thực trạng và những biện pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế làng nghề ở hải phòng

.PDF
79
73
112

Mô tả:

më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®-êng lèi ®æi míi do §¶ng vµ Nhµ n-íc ta khëi x-íng vµ l·nh ®¹o, nhiÖm vô träng t©m nh»m x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho chñ nghÜa x· héi, gióp chóng ta ®i t¾t ®ãn ®Çu, tr¸nh nguy c¬ tôt hËu vÒ kinh tÕ so víi c¸c n-íc kh¸c. Con ®-êng mµ chóng ta ®· x¸c ®Þnh lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc lµ C«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. LÞch sö n«ng th«n ViÖt Nam g¾n liÒn víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c¸c lµng nghÒ. §©y lµ mét trong nh÷ng nÐt ®Æc tr-ng vÒ truyÒn thèng kinh tÕ- v¨n ho¸ x· héi cña n«ng th«n ViÖt Nam. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ g¾n liÒn víi ngµnh nghÒ truyÒn thèng, víi trung t©m côm x· cã ho¹t ®éng c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô phi n«ng nghiÖp. Theo ®-êng lèi chiÕn l-îc ®ã c¸c lµng nghÒ lµ mét thùc thÓ kinh tÕ ë n«ng th«n, lµ cÇu nèi gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, lµ mét bé phËn quan träng ttrong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n. ViÖc ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ nãi riªng vµ c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n nãi chung cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi viÖc t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, thu hÑp vµ tiÕn tíi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo h-íng gi¶m dÇn tû träng n«ng nghiÖp, t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp dÞch vô...Tuy nhiªn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ, do nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan t¸c ®éng, ®· tr¶i qua nhiÒu b-íc th¨ng trÇm. Cã nhiÒu lµng nghÒ tån t¹i vµ ph¸t triÓn m¹nh, cã nh÷ng ¶nh h-ëng tÝch cùc ®Õn kinh tÕ n«ng th«n trong khu vùc vµ cã nh÷ng ¶nh h-ëng tèt ®Õn c¶ nh÷ng khu vùc l©n cËn, t¹o nªn c¸c côm lµng nghÒ vµ h×nh thµnh sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸. L¹i cã nh÷ng lµng nghÒ gÆp nhiÒu khã kh¨n thËm chÝ bÞ mai mét. V× vËy, viÖc thóc ®Èy vµ kh«i phôc ph¸t triÓn lµng nghÒ trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt, lµ viÖc lµm phï hîp víi ®-êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc. H¶i Phßng lµ mét thµnh phè c«ng nghiÖp, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp kh«ng nhiÒu, h¬n n÷a l¹i còng kh«ng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. Do ®ã ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc n«ng th«n, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ thµnh phè th× ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. Thµnh phè H¶i Phßng còng ®· cã ®Þnh h-íng vµ nhiÒu v¨n b¶n chi tiÕt h-íng dÉn, ®«n ®èc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n ph¸t triÓn. Nhê ®ã, ®Õn nay lµng nghÒ H¶i Phßng còng ®· cã nh÷ng b-íc tiÕn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t triÓn lµng nghÒ theo hÖ thèng mét c¸ch cã khoa häc vµ ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi l©u dµi, th× H¶i Phßng cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng gi¶i ph¸p phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay h¬n n÷a. §Ò tµi “Thực trạng và những biện pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế là ng nghề ở Hải Phòng“ ®i s©u ph©n tÝch thùc tr¹ng kinh tÕ lµng nghÒ cña H¶i Phßng, ®¸nh gi¸ nh÷ng lîi thÕ vµ nh÷ng khã kh¨n cña lµng nghÒ hiÖn nay ®Ò tµi nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ kh«i phôc kinh tÕ lµng nghÒ ë H¶i Phßng, tõ ®ã gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n H¶i Phßng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, em ®· nhËn ®-îc sù gióp ®ì, h-íng dÉn trùc tiÕp cña PGS.TS Hoµng ViÖt- Khoa KTNN & PTNT. Em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n Hoµng ViÖt vµ c¸c thµy c« gi¸o trong khoa ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi cã thÓ cßn cã nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp, phª b×nh cña c¸c thµy c« ®Ó ®Ò tµi cã thÓ hoµn thiÖn h¬n. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých chÝnh cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu, ph©n tÝch nh÷ng sè liÖu thùc tÕ, nh÷ng th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña c¸c lµng nghÒ H¶i Phßng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Ó rót ra nh÷ng thuËn lîi còng nh- nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i trong ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ t¹i H¶i Phßng. Trªn c¬ së ®ã, ®Ò tµi tiÕp tôc ®-a ra mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ H¶i Phßng trong thêi gian tíi. 3. §èi t-îng nghiªn cøu 4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, t¸c gi¶ ®· sö dông mét sè phu¬ng ph¸p nghiªn cøu nh- sau: *Ph-¬ng ph¸p chuyªn gia, th¶o luËn: TiÕn hµnh trao ®æi víi c¸c chñ ®¬n vÞ s¶n xuÊt nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng v-íng m¾c, tån t¹i trong s¶n xuÊt. Trao ®æi th¶o luËn víi c¸c chuyªn gia, c¸c thµy c« gi¸o trong khoa Kinh tÕ NN &PTNT ®Ó t×m gi¶i ph¸p ph¸t triÓn... * Ph-¬ng ph¸p thèng kª Thùc hiÖn thèng kª sè liÖu, ph©n tæ thèng kª, ph-¬ng ph¸p sè b×nh qu©n, sè t-¬ng ®èi, sè tuyÖt ®èi ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ * Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra Qu¸ tr×nh ®iÒu tra sö dông c¸c mÉu biÓu thèng kª, b¶ng c©u hái pháng vÊn víi c¸c néi dung liªn quan ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ ë H¶i Phßng Thu thËp c¸c th«ng tin ®· qua xö lý t¹i c¸c tµi liÖu, niªn gi¸m thèng kª vµ sè liÖu cña Së NN & PTNT H¶i Phßng. Ch-¬ng 1 MÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ kinh tÕ lµng nghÒ Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña lµng nghÒ: 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ lµng nghÒ §Ó t×m hiÓu kh¸i niÖm lµng nghÒ chóng ta cÇn chó ý ®Õn hai yÕu tè cÊu t¹o nªn lµng nghÒ ®ã lµ lµng vµ nghÒ. Lµng lµ khu vùc ®Þa lý, kh«ng gian l·nh thæ nhÊt ®Þnh mµ t¹i ®ã tån t¹i nh÷ng tËp hîp c- d©n cïng sinh sèng, s¶n xuÊt vµ gi÷a hä cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau. NghÒ lµ kh¸i niÖm chØ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phi n«ng nghiÖp diÖn ra t¹i khu vùc n«ng th«n mµ lao ®éng trong c¸c nghÒ nµy th-êng ®-îc t¸ch ra tõ n«ng nghiÖp víi môc tiªu t¨ng thu nhËp. HiÖn nay vÉn ch-a cã nh÷ng ®¸nh gi¸ tiªu chuÈn x¸c ®Þnh lµng nghÒ thèng nhÊt. §èi víi tõng ®Þa ph-¬ng vµ tõng ®ît nghiªn cøu kh¸c nhau cã thÓ cã nh÷ng tiªu chÝ kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh lµng nghÒ. Trong ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n, lµng nghÒ n«ng th«n cña H¶i Phßng ®-îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh t¹m thêi cña Côc ChÕ biÕn n«ng l©m s¶n vµ Ngµnh nghÒ n«ng th«n ( trùc thuéc Bé NN & PTNT), lµ ®¬n vÞ ®-îc Bé giao nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n-íc trong lÜnh vùc nµy. Theo ®ã, lµng nghÒ lµ lµng (th«n, Êp) ë n«ng th«n cã ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ph¸t triÓn tíi møc trë thµnh nguån sèng chÝnh hoÆc nguån thu nhËp quan träng cña ng-êi d©n trong lµng. VÒ mÆt ®Þnh l-îng, lµng nghÒ lµ lµng cã tõ 35- 40% sè hé trë lªn cã tham gia ho¹t ®éng ngµnh nghÒ ( thu nhËp tõ lµng nghÒ chiÕm trªn 50% tæng thu nhËp cña c¸c hé) ®ång thêi gi¸ trÞ s¶n l-îng cña ngµnh nghÒ chiÕm trªn 50% tæng gi¸ trÞ s¶n l-îng cña ®Þa ph-¬ng. NghÒ truyÒn thèng lµ c¸c nghÒ thñ c«ng nghiÖp cã tõ tr-íc thêi Ph¸p thuéc ®Õn nay (tõ khi h×nh thµnh ®Õn nay kho¶ng h¬n 100 n¨m trë lªn). C¸c nghÒ nµy ®-îc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c, ®-îc b¶o tån vµ hoµn thiÖn qua nhiÒu thÕ hÖ lµm nghÒ. C¸c nghÒ truyÒn thèng còng bao gåm c¶ nh÷ng nghÒ cã ®-îc c¶i tiÕn hoÆc sö dông nh÷ng m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó hç trî s¶n xuÊt nh-ng vÉn tu©n thñ nh÷ng c«ng nghÖ truyÒn thèng. Bªn c¹nh kh¸i niÖm vÒ lµng nghÒ truyÒn thèng cßn cã kh¸i niÖm vÒ lµng nghÒ míi. §ã lµ nh÷ng lµng nghÒ míi ®-îc h×nh thµnh do ph¸t triÓn tõ nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng hoÆc tiÕp thu nh÷ng nghÒ míi phôc vô ®êi sèng s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t trong khu vùc. Sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ nµy còng mang nh÷ng ý nghÜa tÝch cùc ®èi víi ®êi sèng khu vùc kinh tÕ n«ng th«n nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ thµnh phè nãi chung. Khi nãi ®Õn mét lµng nghÒ, ta kh«ng chØ chó ý ®Õn c¸c mÆt ®¬n lÎ mµ ph¶i chó ý ®Õn nhiÒu mÆt, trong c¶ kh«ng gian vµ thêi gian, nghÜa lµ ph¶i quan t©m tíi tÝnh hÖ thèng, toµn diÖn cña lµng nghÒ ®ã. Trong ®ã, yÕu tè quyÕt ®Þnh lµ s¶n phÈm vµ kü thuËt s¶n xuÊt. Lµng nghÒ lµ mét trung t©m s¶n xuÊt hµng ho¸, n¬i quy tô nhiÒu nghÖ nh©n, thî giái vµ nhiÒu hé gia ®×nh chuyªn lµm nghÒ mang tÝnh chÊt truyÒn thèng l©u ®êi, cã sù liªn kÕt hç trî trong s¶n xuÊt, b¸n s¶n phÈm theo kiÓu ph-êng héi, kiÓu hÖ thèng doanh nghiÖp võa vµ nhá, cã cïng tæ nghÒ vµ c¸c thµnh viªn lu«n cã nh÷ng -íc chÕ gia téc vµ x· héi ( ®èi víi mét sè lµng nghÒ truyÒn thèng). S¶n phÈm cña lµng nghÒ lµm ra ch¼ng nh÷ng cã tÝnh thiÕt dông mµ h¬n thÕ, mét sè s¶n phÈm cßn lµ lo¹i hµng ho¸ tinh x¶o, nghÖ thuËt, mang nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ vµ tinh thÇn. Vai trß, t¸c ®éng cña lµng nghÒ ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ- v¨n ho¸- x· héi lµ rÊt tÝch quan träng, ®Æc biÖt ®èi víi khu vùc n«ng th«n. ë n«ng th«n n-íc ta, trong c¸c hé tiÓu n«ng ngoµi viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chÝnh trong nh÷ng lóc n«ng nhµn ng-êi n«ng d©n cßn tham gia nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh phô trî nh- ®an l¸t, trång d©u nu«i t»m, dÖt v¶i... §©y cã thÓ coi lµ sù kÕt hîp h÷u c¬ gi÷a n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ th-¬ng nghiÖp. Nã n»m trong c¬ cÊu m¯ C²c M²c gäi l¯ “ Ph-¬ng thøc s¶n xuÊt Ch©u ¸”. Nh÷ng ng-êi thî thñ c«ng hay th-¬ng nh©n nµy thùc chÊt vÉn lµ n«ng d©n, vÉn thùc hiÖn c¸i c«ng viÖc chÝnh yÕu cña nhµ n«ng. Do ®Æc ®iÓm nµy mµ Lª-nin ®± nhËn xÐt: “C«ng nghiÖp gia ®×nh lµ c¸i phô thuéc tÊt nhiªn cña kinh tÕ tù nhiªn mµ nh÷ng tµn d- hÇu nh- vÉn lu«n rít l¹i ë nh÷ng n¬i nµo cã tiÓu n«ng... vµ ®øng vÒ mÆt lµ mét nghÒ nghiÖp th× c«ng nghiÖp vÉn ch-a tån t¹i d-íi c¸c h×nh thøc ®ã: ë ®©y, nghÒ thñ c«ng víi c«ng nghiÖp chØ lµ mét mµ th«i.” Do sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, nghÒ thñ c«ng dÇn dÇn t¸ch ra khái n«ng nghiÖp vµ quay l¹i phôc vô cho n«ng nghiÖp. Khi ®ã mét sè thî thñ c«ng kh«ng cßn lµm nghÒ n«ng nh-ng hä vÉn g¾n chÆt víi lµng quª, lao ®éng sinh sèng trªn lµng quª vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹o ra c¸c s¶n phÈm phôc vô ®êi sèng cho khu vùc nµy. Sè ng-êi t¸ch khái ruéng ®ång ngµy cµng lín. Hä chuyÓn h¼n sang lµm nghÒ thñ c«ng vµ tån t¹i, sinh sèng b»ng nghÒ ®ã. Theo ®ã, c¸c lµng cã sè ng-êi lµm nghÒ t¨ng lªn vµ trë thµnh lµng nghÒ. Lµng nghÒ lµ mét thùc thÓ vËt chÊt vµ tinh thÇn, tån t¹i cè ®Þnh cña mét hay nhiÒu nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng. Mçi nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng ®-îc b¶o tån, ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn ë mét lµng nghÒ, côm lµng nghÒ hay ë nhiÒu lµng nghÒ, vïng nghÒ. §iÒu nµy xuÊt ph¸t vµ do ®ã còng thÓ hiÖn søc sèng m¹nh mÏ, tÝnh thiÕt thùc cña c¸c nghÒ thñ c«ng l©u ®êi ë n-íc ta. §èi víi c¸c lµng nghÒ míi, sù h×nh thµnh kh«ng qua kho¶ng thêi gian l©u dµi nh- vËy nh-ng c¸c lµng nghÒ míi còng xuÊt ph¸t do nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt mµ tr-íc hÕt lµ nhu cÇu cña khu vùc n«ng th«n. S¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ t¹o ra ®Çu tiªn lµ nh»m phôc vô khu vùc n«ng th«n, v× ®ßi hái cña khu vùc n«ng th«n cho s¶n xuÊt hay sinh ho¹t hµng ngµy. L-îng lao ®éng lµm mét hay mét sè nghÒ trong ph¹m vi lµng t¨ng lµm h×nh thµnh lªn c¸c lµng nghÒ míi. Mµ trong ®ã nh÷ng ng-êi lao ®éng còng cã gèc lµ n«ng d©n, thËm chÝ vÉn ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Còng nh- ®èi víi lµng nghÒ truyÒn thèng, sù liªn kÕt hç trî nhau vÒ nghÒ, kinh tÕ, kü thuËt ®µo t¹o... gi÷a c¸c hé s¶n xuÊt ®· t¹o nªn lµng nghÒ ngay trªn ®¬n vÞ c- tró cña hä. C¸i ban ®Çu thóc ®Èy ng-êi n«ng d©n lµm viÖc trong c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n (bao gåm c¶ nghÒ truyÒn thèng vµ nghÒ míi) ®ã lµ phÇn thu nhËp ®¸ng kÓ do c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n ®em l¹i. Nã chøng tá hiÖu qu¶ cña lµng nghÒ ®èi víi viÖc ph¸t triÓn n«ng th«n. Lµng nghÒ th-êng xuÊt hiÖn theo nh÷ng con ®-êng chñ yÕu sau: -Cã nghÖ nh©n tõ n¬i kh¸c ®Õn truyÒn nghÒ, nghÖ nh©n nµy ®-îc suy t«n lµ tæ nghÒ. -Tõ mét sè c¸ nh©n hay gia ®×nh dßng hä cã nh÷ng kü n¨ng vµ cã sù s¸ng t¹o nhÊt ®Þnh -Do nh÷ng ng-êi ®i n¬i kh¸c häc sau ®ã truyÒn l¹i nghÒ -Do chñ tr-¬ng cña ®Þa ph-¬ng khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nghÒ phô, phôc vô cho ®êi sèng x· héi vµ c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n. -Mét sè lµng nghÒ h×nh thµnh trªn c¬ së sù lan to¶ dÇn tõ mét sè lµng nghÒ kh¸c, t¹o ra mét côm lµng nghÒ, x· nghÒ ë vïng l©n cËn. Tuú theo mçi ®Þa ph-¬ng, mçi ngµnh nghÒ, s¶n phÈm còng nh- chÊt l-îng cña s¶n phÈm vµ tuú theo nhu cÇu thÞ tr-êng... mµ mçi lµng nghÒ cã mét con ®-êng h×nh thµnh kh¸c nhau nh- ®· nªu trªn. Tuy nhiªn, sù tån t¹i cña lµng nghÒ cã bÒn v÷ng hay kh«ng, cã ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ hay kh«ng th× l¹i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c trong ®ã cã c¶ nh÷ng yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan ®èi víi c¸c lµng nghÒ. H¶i Phßng, mét thµnh phè trÎ míi thµnh lËp h¬n 100 n¨m ( tõ n¨m 1888) nh-ng ng-êi n«ng d©n xa x-a còng ®· cã truyÒn thèng s¶n xuÊt thñ c«ng nghiÖp. Tõ cuèi thÕ kû XIX ®Õn nay, H¶i Phßng ®· cã trªn 60 lµng nghÒ truyÒn thèng víi trªn 20 ngµnh nghÒ kh¸c nhau. §ã lµ nh÷ng ngµnh nghÒ truyÒn thèng ®· tõng cã tªn tuæi trong c¶ n-íc nh- nghÒ dÖt ( Cæ Am- VÜnh B¶o), nghÒ ®iªu kh¾c, s¬n mµi (B¶o HµVÜnh B¶o), nghÒ -¬m t¬ dÖt lôa (L-¬ng Quy-An H¶i)... Nh÷ng ngµnh nghÒ nµy ®· cã kho¶ng thêi gian ph¸t triÓn rÊt thÞnh v-îng nh-ng do nh÷ng biÕn ®éng cña thêi gian cïng nhiÒu lý do kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c nhau nªn hÇu hÕt c¸c lµng nghÒ nµy bÞ mai mét vµ ®i vµo lÞch sö. ChØ cã mét sè nhá c¸c lµng nghÒ cßn gi÷ ®-îc nghÒ, tiÕp tôc tån t¹i cho ®Õn nay, cßn c¸c lµng nghÒ kh¸c, hoÆc bá nghÒ, hoÆc chuyÓn ®æi nghÒ kh¸c phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr-êng h¬n. Tõ ®ã ph¸t sinh c¸c lµng nghÒ míi víi nh÷ng ngµnh nghÒ míi nh- vËn t¶i, vËt liÖu x©y dùng... Tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c lµng nghÒ nµy chØ s¶n xuÊt nhá lÎ, manh món, hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng cao. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ cña §¶ng, Nhµ n-íc vµ Thµnh phè ®· khuyÕn khÝch ®-îc nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp- n«ng th«n, nhÊt lµ ngµnh s¶n xuÊt cã s¶n phÈm phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ®êi sèng ng-êi n«ng d©n. Trong dã cã c¶ viÖc kh«i phôc c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng vµ x©y dùng ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ míi. B-íc ®Çu, ho¹t ®éng nµy ®· cã hiÖu qu¶ nh-ng tÝnh tån t¹i vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c¸c ngµnh nghÒ nµy cßn yÕu. 1.1.2. §Æc ®iÓm cña lµng nghÒ: §Æc ®iÓm ®Çu tiªn cã thÓ thÊy ë c¸c lµng nghÒ ViÖt Nam nãi chung lµ sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña x· héi n«ng th«n. Nãi c¸ch kh¸c, lµng nghÒ cã sù g¾n bã kh«ng t¸ch rêi víi n«ng nghiÖp n«ng th«n vÒ lao ®éng, thÞ tr-êng, nguyªn liÖu, ®Êt ®ai... C¸c nghÒ thñ c«ng vµ c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n kh¸c dÇn t¸ch khái n«ng nghiÖp nh-ng kh«ng t¸ch khái n«ng th«n mµ nã quay trë l¹i phôc vô cho n«ng th«n. Do ®ã, ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ lµ gãp phÇn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp-n«ng th«n. Thø hai, vÒ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt lao ®éng, nãi chung ë c¸c lµng nghÒ tõ x-a ®Õn nay chñ yÕu vÉn lµ h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ hé gia ®×nh. Mét sè ®· cã sù ph¸t triÓn thµnh HTX vµ xÝ nghiÖp t- nh©n. Trong h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt hé gia ®×nh, ng-êi chñ gia ®×nh th-êng lµ thî c¶, trong ®ã th-êng lµ nghÒ nh©n hoÆc thî giái cßn c¸c thµnh viªn kh¸c ®-îc huy ®éng vµo c¸c c«ng ®o¹n kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh vµ ®iÒu nµy phô thuéc vµ kh¶ n¨ng cïng nh- giíi tÝnh hoÆc løa tuæi cña tõng ng-êi. §¸ng l-u ý lµ ng-êi lao ®éng cã tuæi ë c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng l¹i cã thÓ lµ nguån nh©n lùc quý cÇn khai th¸c vÒ kü thuËt vµ kinh nghiÖm s¶n xuÊt. C¸c c¬ së s¶n xuÊt nãi chung cã thÓ thuª lao ®éng theo h×nh thøc th-êng xuyªn hay thêi vô tuú theo yªu cÇu s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n c¸c c¬ së. H×nh thøc nµy b¶o ®¶m g¾n bã quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm, tËn dông ®-îc lao ®éng vµ thêi gian. Nã phï hîp víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá kh«ng cã nhu cÇu lín vÒ ®Çu t- nh- hiÖn nay. Thø ba, ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm, nguyªn liÖu vµ thÞ tr-êng cña lµng nghÒ. S¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ th-êng lµ c¸c vËt dông phôc vô cho ®êi sèng s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t hµng ngµy nh- c¸c lo¹i thùc phÈm (s¶n phÈm cña nghÒ chÕ biÕn n«ng s¶n ) hay c¸c vËt dông ®¬n gi¶n (s¶n phÈm nghÒ m©y tre ®an) hoÆc phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t ( s¶n phÈm nghÒ thªu, dÖt, ch¹m kh¾c, vËn t¶i)... C¸c lo¹i s¶n phÈm nµy kh«ng chØ nh»m ®¸p øng nhu cÇu cho ng-êi n«ng d©n mµ nã cßn mang tÝnh v¨n ho¸, tÝnh mü thuËt. NhÊt lµ ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, chóng mang nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®éc ®¸o, thËm chÝ trë thµnh c¸c di s¶n mang b¶n s¾c cña vïng, cña d©n téc. Tuy nhiªn, do tÝnh chÊt s¶n xuÊt thñ c«ng nªn s¶n xuÊt kh«ng ph¶i lµ s¶n xuÊt hµng lo¹t mµ chØ ®¬n chiÕc. C¸c lµng nghÒ còng ch-a ®ñ kh¶ n¨ng theo kÞp ®-îc sù ph¸t triÓn cña ®êi sèng x· héi trong n-íc vµ thÞ hiÕu n-íc ngoµi. ë H¶i Phßng, sè l-îng c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng cã tªn tuæi kh«ng cßn nhiÒu nªn chñ yÕu c¸c lµng nghÒ hiÖn nay s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu khu vùc lµ chÝnh. Nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt ë c¸c lµng nghÒ chñ yÕu lµ khai th¸c t¹i ®Þa ph-¬ng vµ c¸c nguån nguyªn liÖu trong n-íc, ®Æc biÖt lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¸c nguån n«ng l©m h¶i s¶n cña ®Þa ph-¬ng. ViÖc s¬ chÕ nguyªn liÖu th«ng th-êng do c¸c c¬ së s¶n xuÊt tù lµm lÊy víi kü thuËt thñ c«ng ®¬n gi¶n hoÆc m¸y mãc kü thuËt tù chÕ, l¹c hËu. ChÝnh v× vËy mµ viÖc tiªu chuÈn ho¸ chÊt l-îng nguyªn liÖu còng nh- chÊt l-îng s¶n phÈm lµ khã kh¨n. VÒ thÞ tr-êng tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ , s¶n trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, thÞ tr-êng tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ ®-îc më réng bao gßm c¶ thÞ tr-êng trong n-íc vµ thÞ tr-êng n-íc ngoµi. Tuy nhiªn do chÊt l-îng s¶n phÈm cßn ch-a cao còng nh- nh÷ng yÕu kÐm trong tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm mµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr-êng cña c¸c lµng nghÒ hiÖn nay ch-a cao. MÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu hiÖn nay lµ c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ. C¸c lo¹i s¶n phÈm nµy thu hót ®-îc sù chó ý vµ hÊp dÉn víi thÞ tr-êng n-íc ngoµi do tÝnh thñ c«ng tinh x¶o vµ nÐt v¨n ho¸ truyÒn thèng ®Æc tr-ng cña c¸c s¶n phÈm nµy. Do ®ã, lµng nghÒ kh«ng chØ lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu s¶n xuÊt hµng tiªu dïng trong n-íc thay thÕ hµng nhËp khÈu ®ång thêi h-íng m¹nh ra xuÊt khÈu mµ nã cßn lµ nÐt ®Æc s¾c, sù kÕt tinh vµ b¶o l-u c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña céng ®ång lµng x· ë ViÖt Nam. VÒ nhu cÇu vèn, c¸c lµng nghÒ th-êng kh«ng yªu cÇu vèn ®Çu t- lín, nh-ng l¹i cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu lao ®éng, cã kh¶ n¨ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. C¬ së vËt chÊt, nhµ x-ëng vµ thiÕt bÞ c«ng nghÖ: t×nh tr¹ng phæ biÕn hiÖn nay trong c¸c lµng nghÒ lµ sö dông ngay nhµ ë, diÖn tÝch ë lµm n¬i s¶n xuÊt. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ quy m« s¶n xuÊt nhá, s¶n xuÊt theo gia ®×nh. Khi quy m« s¶n xuÊt t¨ng lªn hay nh÷ng sù thay ®æi cÇn thiÕt vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kh¸c ph¸t sinh th× g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n. §¬n gi¶n nh- viÖc sö dông ho¸ chÊt trong s¶n xuÊt, do kh«ng cã nh÷ng dù trï cho viÖc xö lý chÊt th¶i vµ ho¸ chÊt th¶i nªn nh÷ng chÊt th¶i ®éc h¹i nµy cã ¶nh h-ëng xÊu trùc tiÕp ®Õn hé gia ®×nh s¶n xuÊt vµ h¬n thÕ n÷a, ¶nh h-ëng ®Õn c¶ m«i tr-êng chung cña lµng, x·, nh÷ng gia ®×nh l©n cËn. §©y ®ang lµ mét vÊn ®Ò khã cho viÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ hiÖn nay. Trªn ®©y lµ mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c lµng nghÒ hiÖn nay. Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy lµ mét trong nh÷ng c¬ së ®¸ng l-u ý ®Ó nghiªn cøu vµ t¹o ra nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ ®ång thêi h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng kh«ng tèt. 1.2. Vai trß cña kinh tÕ lµng nghÒ trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n n-íc ta 1.2.1. Vai trß cña lµng nghÒ ®ãi víi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung: Trong c«ng cuéc CNH-H§H ®Êt n-íc, CNH-H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ mét bé phËn rÊt quan träng, lµ vÊn ®Ò lu«n lu«n ®-îc §¶ng vµ Nhµ n-íc quan t©m. Th«ng qua c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng, ®Æc biÖt lµ V¨n kiÖn §¹i héi §¶ngVIII, ta cã thÓ thÊy, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n theo h-íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Cô thÓ lµ: -Ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ cã n¨ng suÊt cao trªn c¬ së trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ vµ vËt t- tiªn tiÕn ®Ó thay thÕ nÒn n«ng nghiÖp thñ c«ng, l¹c hËu. -Ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ngoµi n«ng nghiÖp víi tû träng ngµy cµng lín nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo h-íng c«ng-n«ng nghiÖp- dÞch vô. -T¨ng c-êng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi n«ng th«n ®Ó thùc hiÖn yªu cÇu tõng b-íc ®« thÞ ho¸ n«ng th«n. Qua ®ã, ta cã thÓ thÊy ®-îc, khu vùc kinh tÕ lµng nghÒ chÝnh lµ mét bé phËn quan träng cÇn ph¸t triÓn ngoµi n«ng nghiÖp, nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. S¶n xuÊt phi n«ng nghiÖp ë c¸c lµng nghÒ lµ mét trong nh÷ng c¸nh cöa tiÕn tíi t¨ng tû träng gi¸ trÞ hµng ho¸ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n, h-íng tíi s¶n xuÊt hµng ho¸ lín vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt, c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt nãi chung. Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n cßn cã vai trß quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt c«ng an viÖc lµm cho mét sè l-îng lín lao ®éng n«ng th«n, h¹ thÊp tû lÖ thÊt nghiÖp ët n«ng th«n. Ho¹t ®éng cña lµng nghÒ sÏ thu hót mét l-îng kh«ng nhá nh÷ng lao ®éng cßn d- thõa ë khu vùc n«ng th«n còng nh- t¹o thªm viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng-êi d©n trong nh÷ng lóc n«ng nhµn. Nhu cÇu viÖc lµm cña ng-êi d©n n«ng th«n lµ mét g¸nh nÆng kh«ng chØ cho khu vùc n«ng th«n mµ cho c¶ x· héi. L-îng ng-êi kh«ng cã viÖc lµm lµ mét nguy c¬ dÉn ®Õn tÖ n¹n x· héi, ch-a kÓ ®Õn sè ng-êi cã viÖc lµm chØ thùc sù cã viÖc lµm khi mïa vô, thêi gian cßn l¹i lµ r¶nh rçi. §©y lµ sù l·ng phÝ lao ®éng x· héi, l·ng phÝ thêi gian nÕu kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng phï hîp t¹o ra viÖc lµm cho nh÷ng ng-êi nµy. ViÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n lµ mét c©u tr¶ lêi cho vÊn ®Ò nµy. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp m¹nh mÏ h¬n, ph©n c«ng lao ®éng hîp lý h¬n. Lao ®éng tham gia vµ lµng nghÒ kh«ng chØ lµ nh÷ng ng-êi thÊt nghiÖp mµ nã cßn t¹o ra viÖc lµm cho nh÷ng ng-êi b¸n thÊt nghiÖp, nh÷ng ng-êi cÇn viÖc lµm thªm lóc n«ng nhµn. B×nh qu©n, mét c¬ së trong lµng nghÒ t¹o ®iÒu kiÖn cho 27 lao ®éng, mçi hé gi¶i quyÕt 3-5 lao ®éng. Ngoµi lao ®éng th-êng xuyªn cßn thu hót lao ®éng nhµn rçi ë n«ng th«n. Cã nhiÒu lµng nghÒ thu hót trªn 60% sè lao ®éng trong lµng vµo c¸c ho¹t ®éng ngµnh nghÒ. HiÖn nay, trªn c¶ n-íc cã h¬n 1000 lµng nghÒ vµ thu hót ®-îc kho¶ng 11 triÖu lao ®éng n«ng th«n. C¸c ngµnh nghÒ, lµng nghÒ ph¸t triÓn kÐo theo vµ më ra nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c nhau, nhiÒu ho¹t ®éng dÞch vô liªn quan, t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm míi thu hót thªm lao ®éng. Do ®ã, ngµnh nghÒ, lµng nghÒ ë n«ng th«n ®-îc coi nh- lµ mét ®éng lùc trùc tiÕp gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng ë n«ng th«n. Ph¸t triÓn lµng nghÒ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng, ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña ®Þa ph-¬ng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thu hÑp kho¶ng c¸ch ®êi sèng gi÷a n«ng th«n vµ ®« thÞ. T¨ng thu nhËp lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ng-êi lao ®éng vµ nhÊt lµ ®èi víi ng-êi n«ng d©n hiÖn nay cã møc sèng cßn rÊt thÊp. HiÖn nay, n¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp cßn thÊp, s¶n xuÊt ch-a æn ®Þnh. Ho¹t ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp kh«ng ®em l¹i cho ng-êi d©n mét møc thu nhËp æn ®Þnh chø ch-a nãi ®Õn thu nhËp cao. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ lµ c¬ héi cho ng-êi n«ng d©n t¨ng thu nhËp cña m×nh theo hai c¸ch. HoÆc lµ tham gia vµ lµng nghÒ vµ nhËn thu nhËp do ngµnh nghÒ ®em l¹i, hoÆc tham gia ho¹t ®éng dÞch vô phôc vô cho lµng nghÒ vµ nhËn thu nhËp tõ ho¹t ®éng ®ã. C¸c dÞch vô ph¸t sinh phôc vô cho s¶n xuÊt cña lµng nghÒ còng kh¸ phong phó, nã cã thÓ lµ dÞch vô cung øng nguyªn vËt liÖu, dÞch vô söa ch÷a m¸y mãc, c«ng cô s¶n xuÊt, dÞch vô chuyªn kh©u hç trî s¶n xuÊt hay dÞch vô tiªu thô... ë H¶i Phßng, thu nhËp do lµng nghÒ ®em l¹i còng cao gÊp 2,1 ®Õn 2,3 lÇn so víi thu nhËp cña mät lao ®éng thuÇn n«ng. §èi víi c¸c lµng nghÒ, thu nhËp phi n«ng nghiÖp ngµy cµng trë nªn quan träng vµ ®ãng vai trß chñ yÕu trong thu nhËp cña c¸c lao ®éng lµng nghÒ. Thu nhËp t¨ng lµ ®Èy lïi ®ãi nghÌo, lµ tiÒn ®Ò cho viÖc ®Èy lïi sù l¹c hËu, kÐo gÇn h¬n kho¶ng c¸ch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Thu nhËp t¨ng còng lµ c¬ së cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Çu t- n©ng cÊp c¸c lo¹i m¸y mãc n©ng cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo, t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng s¶n phÈm. §êi sèng ë khu vùc n«ng th«n ®-îc c¶i thiÖn lµ ®iÒu kiÖn gãp phÇn cñng cè c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n. §©y lµ mét trong nh÷ng môc tiªu vµ yªu cÇu cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp- n«ng th«n mµ §¶ng vµ Nhµ n-íc ®· ®Ò ra. C¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®· t¹o ra mét khèi l-îng hµng ho¸ lín ®¸p øng nhu cÇu trong n-íc vµ xuÊt khÈu. N¨m 1996, gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh nghÒ n«ng th«n kho¶ng 27.500 tû ®ång. T¹i c¸c lµng nghÒ, gi¸ trÞ s¶n l-îng tiÓu thñ c«ng nghiÖp chiÕm ®Õn 60-80%. Cã nh÷ng lµng nghÒ mµ 100% c¸c hé ®Òu tham gia lµm nghÒ. C¸c lµng nghÒ nghÒ nµy kh«ng nh÷ng t¹o ra mét nguån thu nhËp kh«ng nhá cho d©n c- n«ng th«n mµ nã cßn ®ãng gãp cho Ng©n s¸ch Nhµ n-íc. Tû träng GDP trong tiÓu thñ c«ng nghiÖp dÞch vô t¨ng lªn trong tæng sè GDP ®-îc t¹o ra ë n«ng th«n. Trªn c¬ së t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp ë n«ng th«n, gi¸ trÞ s¶n l-îng t¹o ra tõ c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n t¨ng. N«ng th«n cã tÝch luü vµ cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cÊp vµ x©y dùng míi c¬ së h¹ tÇng. Ngµnh nghÒ ë n«ng th«n ®ãng vai trß ®éng lùc trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng hé giµu, gi¶m hé nghÌo, t¨ng phóc lîi x· héi cho ng-êi d©n. Trong t-¬ng lai, nhiÒu lµng nghÒ, ngµnh nghÒ cßn lµ vÖ tinh cho c¸c doanh nghiªp lín ë n«ng th«n. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ t¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn ®Çu t- vµ thu hót c¸c nghÖ nh©n, thî giái tham gia lao ®éng, t¹o gi¸ trÞ vµ lµm giµu ®Êt n-íc. §èi víi c¸c c¬ së lµm nghÒ ( th-êng lµ c¸c hé gia ®×nh ) ®Çu t- cho s¶n xuÊt kh«ng ®ßi hái l-îng vèn qu¸ cao so víi c¸c h×nh thøc doanh nghiÖp kh¸c. Cã thÓ, chØ víi vµi triÖu ®ång ban ®Çu còng cã thÓ h×nh thµnh mét c¬ së s¶n xuÊt nhá. ThÕ nh-ng nÕu tÝnh tÊt c¶ c¸c hé s¶n xuÊt trong lµng nghÒ th× l-îng vèn lµ kh«ng nhá. §iÒu ®ã cho ta thÊy r»ng, lµng nghÒ ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn trong ®©n, ph¸t huy søc m¹nh cña kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ hé gia ®×nh. Ngoµi ra, kinh tÕ lµng nghÒ cßn cã -u ®iÓm lµ víi quy m« s¶n xuÊt kh«ng lín, s¶n xuÊt tiÕn hµnh ngay trªn ®Þa ®iÓm c- tró cña chñ c¬ së s¶n xuÊt. Nh- vËy lµ tiÕt kiÖm ®-îc kho¶n ®Çu t- cho viÖc x©y dùng nhµ x-ëng, kho tµng l-u chøa hµng ho¸. Kho¶n tiÕt kiÖm nµy lªn tíi 30-40% vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ rÊt cã lîi thÕ trong viÖc huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t- cho s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, lµng nghÒ ph¸t triÓn cßn tËp trung thu hót ®-îc nhiÒu thî thñ c«ng cã tay nghÒ cao, cã kinh nghiÖm l©u n¨m vÒ lµm nghÒ. NÕu lµng nghÒ kh«ng ph¸t triÓn th× thùc sù lµ l·ng phÝ vµ cã thÓ ®Èy nh÷ng ngµnh nghÒ truyÒn thèng ®Õn chç bÞ mai mét. T¹i c¸c lµng nghÒ, ph-¬ng ph¸p truyÒn nghÒ chñ yÕu hiÖn nay lµ võa häc võa lµm, häc ®Õn ®©u lµm ®Õn ®ã, kh«ng cã thêi h¹n cho mçi kho¸ häc nghÒ, kh«ng cã tr-êng líp ®µo t¹o chÝnh quy. Nhµ n-íc hiÖn còng ch-a tæ chøc ph¸t triÓn c¸c líp ®µo t¹o ngµnh nghÒ n«ng th«n, do ®ã, nh÷ng nghÖ nh©n, thî giái cßn lµ nguån truyÒn nghÒ quan träng cho líp trÎ sau nµy. 1.2.2. Vai trß cña lµng nghÒ ®èi víi x· héi nãi chung: Kh«ng chØ gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, vÒ mÆt x· häi, lµng nghÒ còng cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ cã mét vai trß quan träng dèi víi sù æn ®Þnh kinh tÕ x· héi, n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cho nh©n d©n. XuÊt ph¸t tõ viÖc cã viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, lµng nghÒ h¹n chÕ nh÷ng tÖ n¹n x· héi, æn ®Þnh an ninh trËt tù khu vùc. X· héi æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n nãi riªng. Ng-êi n«ng d©n cã viÖc lµm ngay t¹i trªn quª h-¬ng b¶n qu¸n cña m×nh sÏ chuyªn t©m lµm ¨n, x©y dùng lµng xãm. NhÊt lµ ®èi víi líp thanh niªn, khi thiÕu viÖc lµm th-êng xuÊt hiÖn t- t-ëng tho¸t ly, t×m viÖc lµm trªn thµnh phè. L-îng ng-êi di c- ra thµnh phè hµng n¨m vèn lµ mét bµi to¸n khã cho c¸c cÊp l·nh ®¹o khu vùc ®« thÞ. Sè ng-êi nµy kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp, chñ yÕu kiÕm viÖc lao ®éng phæ th«ng. Hä kh«ng cã chç ë æn ®Þnh, kh«ng chÞu sù qu¶n lý cña chñ lao ®éng nµo vµ lµ nguy c¬ vÒ tÖ n³n x± héi. L¯ng nghÒ ph²t triÓn t³o ra viÖc l¯m cho ng­êi d©n, thùc hiÖn “Ly n«ng bÊt ly h­¬ng” ®em l³i cho ng­êi d©n mét c¬ héi l¯m gi¯u trªn m°nh ®Êt m×nh sinh sèng vµ lµm gi¶m ®i g¸nh nÆng còng nh- søc Ðp cho ®« thÞ. ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cho d©n c-. Khi nghÒ nghiÖp ®· ph¸t triÓn, ng-êi thî cã thÓ sèng b»ng nghÒ nghiÖp cña m×nh, khi ®ã, nghÒ nghiÖp chÝnh lµ c¸i gèc cña ®êi sèng, lµ céi nguån cña nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ tinh thÇn t¸c ®éng ®Õn t©m lý, t×nh c¶m, phong tôc tËp qu¸n lÒ lèi lµm viÖc lµm cho ®Æc tr-ng v¨n hãa vÒ c¸c nghÒ nghiÖp mang ®Ëm nÐt ë nh÷ng n¬i ®ã. C¸c s¶n phÈm t¹o ra mang ®Ëm nÐt v¨n ho¸ lµm phong phó thªm ®êi sèng cho ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng. Trong c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng th-êng cã phong tôc thê «ng tæ nghÒ vµ cã ngµy héi lµng, héi nghÒ. §©y lµ mét nÐt v¨n ho¸ riªng ®éc ®¸o cña ng-êi ViÖt Nam. Qua c¸c lµng nghÒ ta cã thÓ hiÓu thªm ®-îc v¨n ho¸ nghÒ, v¨n ho¸ sèng cña con ng-êi ViÖt Nam. Cuèi cïng ph¶i nãi ®Õn lµ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ cã vai trß ®èng gãp mét phÇn trong viÖc b¶o tån vµ ph¸t triÓn b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. Mét sè s¶n phÈm cña lµng nghÒ, b¶n th©n nã còng lµ mét t¸c phÈm nghÖ thuËt. Nã v-ît qua gi¸ trÞ hµng ho¸ ®¬n thuÇn ®Ó trë thµnh di s¶n hay biÓu t-îng truyÒn thèng v¨n ho¸ cña lµng x· hay vïng. NghÒ truyÒn thèng ®-îc duy tr× tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c, ®-îc l-u truyÒn vµ b¶o tån cho con ch¸u d©n téc ViÖt Nam. Thùc hiÖn ®iÒu nµy chÝnh lµ b¶o tån b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. Tãm l¹i, viÖc ph¸t triÓn vµ kh«i phôc lµng nghÒ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp- n«ng th«n, t¹o thªm nh÷ng ®iÒu kiÖn cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh- ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, n©ng cao ®êi sèng d©n c- n«ng th«n. Ng-îc l¹i, c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n l¹i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó lµng nghÒ cã c¬ héi ph¸t triÓn nhanh h¬n, cã kh¶ n¨ng ®Ó c¬ giíi ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. §Ó minh chøng cho vai trß vµ hiÖu qu¶ cña viÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ, cã thÓ ®-a ra mét vµi nÐt vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña lµng nghÒ ë mét sè ®Þa ph-¬ng trong c¶ n-íc. C¶ n-íc hiÖn cã kho¶ng h¬n 2000 lµng nghÒ, trong ®ã 2/3 lµ lµng nghÒ truyÒn thèng. C¸c lµng nghÒ trong c¶ n-íc ®· tham gia t¹o viÖc lµm cho h¬n 8,1 lao ®éng so víi h¬n 30 triÖu lao ®éng trong c¶ n-íc. Gi¸ trÞ s¶n l-îng hµng ho¸ cña c¸c lµng nghÒ s¶n xuÊt ra nh-ng n¨m gÇn ®©y t¨ng, n¨m 2001 ®¹t 6.37 tû ®ång. Cã nhiÒu ®Þa ph-¬ng rÊt ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n nh- Nam Hµ (123 lµng nghÒ), Thanh Ho¸ (100 lµng nghÒ), Th¸i B×nh (82 lµng nghÒ)... Trong ®ã cã nh÷ng ®Þa ph-¬ng cã phong trµo s¶n xuÊt tèt, cã nh÷ng lµng nghÒ næi tiÕng kh«ng chØ trong n-íc nh- c¸c lµng nghÒ ë Hµ T©y, Thanh Ho¸... C¸c ®Þa ph-¬ng nµy ®· tËn dông vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ nh÷ng tiÒm n¨ng vèn cã cña m×nh vµ ®-a lµng nghÒ trë thµnh mét lùc l-îng tham gia vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n theo h-íng c«ng nghiÖp ho¸. Ngµnh nghÒ n«ng th«n ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong nÒn kinh tÕ vµ lµ ngµnh mòi nhän ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n ë c¸c ®Þa ph-¬ng nµy. ë Hµ T©y, gi¸ trÞ tõ ngµnh nghÒ thu ®-îc lµ 71,7%, ë Hµ B¾c lµ 73,7%... C¸c lao ®éng lµng nghÒ hiÖn nay cã thu nhËp trung b×nh kho¶ng 430.000 ®ång/ th¸ng cao gÊp 1,7 ®Õn 3,9 lÇn so víi thu nhËp cña mét lao ®éng thuÇn n«ng. Thu nhËp b×nh qu©n mét hé ®¹t 905.000 ®ång/ hé/ th¸ng. Sè hé nghÌo trong c¸c lµng nghÒ lµ 3,7% thÊp h¬n h¼n c¸c khu vùc n«ng th«n kh«ng cã lµng nghÒ kh¸c (11,2 %). S¬ l-îc mét sè con sè nh- trªn cã thÓ cho thÊy hiÖu qu¶ cña viÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ ë n-íc ta hiÖn nay trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ®Þa ph-¬ng nãi riªng vµ ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ c¶ n-íc nãi chung. Riªng ®èi víi H¶i Phßng, mét thµnh phè c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ l¹i cµng cã vai trß quan träng vµ cÇn thiÕt. Trong thêi gian võa qua, lµng nghÒ ë H¶i Phßng ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho kinh tÕ x· héi ®Þa ph-¬ng. Cô thÓ, n¨m 2000, tû träng s¶n phÈm ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp toµn thµnh phè chiÕm 45,7% c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. Lµng nghÒ ph¸t triÓn t¹o viÖc lµm, thu nhËp cho lao ®éng n«ng th«n, æn ®Þnh x· héi nãi chung.. Kh«ng chØ víi ViÖt Nam, víi mét sè n-íc kh¸c ®· thùc hiÖn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c¸c ngµnh nghÒ còng cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng cho ph¸t triÓn kinh tÕ nh- Trung Quèc, Ên §é, Thuþ §iÓn, Malaysia, NhËt B¶n... Trung Quèc, víi quan ®iÓm ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n lµ mét bé phËn cña kinh tÕ l·nh thæ ®· thu ®-îc nh÷ng th¯nh c«ng tèt ®Ñp. Víi ph­¬ng ch©m “Ly n«ng bÊt ly h­¬ng”, thùc hiÖn c²c m« h×nh xÝ nghiÖp h­¬ng trÊn, Trung Quèc ®± t³o ra viÖc lµm cho h¬n 100 triÖu lao ®éng, t¨ng thu nhËp vµ t¹o ra mét khèi l-îng lín hµng ho¸ thay thÕ nhËp khÈu... Ên §é, ban ®Çu chØ quan t©m tíi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng. Khi nhËn thøc ®-îc thiÕu sãt nµy, Ên §é b¾t ®Çu quan t©m h¬n tíi tiÓu thñ c«ng nghiÖp. ChÝnh phñ Ên §é ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch quan t©m tho¶ ®¸ng tíi tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ kÕt qu¶ lµ gi¶i quyÕt ®-îc viÖc lµm cho 2,6 triÖu hé gia ®×nh, t¨ng thu nhËp vµ gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi khu vùc n«ng th«n...§©y cã thÓ coi nh- nh÷ng minh chøng cho hiÖu qu¶ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n vµ còng lµ bµi häc cho chóng ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ. Tãm l¹i, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n, ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ râ rµng ®em l¹i nh÷ng lîi Ých cô thÓ vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. NhÊt lµ ®èi víi t×nh tr¹ng n«ng th«n n-íc ta hiÖn nay, vai trß vµ sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ cµng trë nªn quan träng. ChÝnh tõ vai trß quan träng cña ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ mµ §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· cã chñ tr-¬ng cô thÓ kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn lµng nghÒ. Qua c¸c kú häp §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc cña §¶ng, vÊn ®Ò ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n ngµy cµng ®-îc nhÊn m¹nh vµ quan t©m h¬n. T¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø VII, §¶ng ta ®Æc biÖt chó ý tíi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n, c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp trong ®ã, coi träng sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n. §Æc biÖt, t¹i §¹i héi §¶ng lÇn VIII, vai trß quan träng vµ h-íng ph¸t triÓn cña lµng nghÒ n«ng th«n víi tc²ch l¯ mét ®¬n vÞ kinh doanh ®éc lËp ®­îc nªu ra trùc tiÕp v¯ cô thÓ: “Ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ, lµng nghÒ truyÒn thèng vµ c¸c ngµnh nghÒ míi bao gåm tiÒu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, hµng xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp khai th¸c vµ chÕ biÕn c¸c nguån nguyªn liÖu phi n«ng nghiÖp, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt vµ phôc vô nh©n d©n...”. NghÞ quyÕt IV Ban chÊp hµnh Trung -¬ng (kho¸ VIII) cñng chØ râ: “ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n ”. Trong chiÕn l­îc ph²t triÓn kinh tÕ x± héi cða ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®Æc biÖt ®-îc quan t©m, trong ®ã ph¸t triÓn nghÒ vµ lµng nghÒ bao gåm tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô lµ mét bé phËn quan träng. Ngµy 24/11/2000 ChÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh sè 132/Q§TTg vÒ mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n víi 12 ®iÒu thÓ hiÖn cô thÓ ho¸ c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc víi c¸c nghÖ nh©n, c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c tæ chøc liªn quan. TiÕp theo ®ã, Trung t©m hç trî vµ Ph¸t triÓn lµng nghÒ ttuyÒn thèng ViÖt Nam ®· ®-îc ra ®êi víi mét ch-¬ng tr×nh ho¹t ®éng cô thÓ vµ phong phó. GÇn ®©y nhÊt, §¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®· thµnh c«ng tèt ®Ñp, kh¼ng ®iÞnh ®-êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êy n-íc trong nh÷ng n¨m võa qua lµ ®óng ®¾n vµ hîp lý. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc vÉn d-îc x¸c ®Þnh lµ nhiÖm vô träng t©m. Vai trß, vÞ trÝ cða l¯ng nghÒ mét lÇn n÷a l³i ®­îc ®Ò cËp v¯ nhÊn m³nh: “ Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô c¸c ngµnh nghÒ ®a d¹ng, chó träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp, c¸c lµng nghÒ, chuyÓn mét bé phËn quan träng lao ®éng trong n«ng nghiÖp sang khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô...”. Trong ®Þnh h­íng ph²t triÓn c²c ng¯nh kinh tÕ v¯ c²c vïng, §°ng ta kh¼ng ®Þnh: “ Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp m¹nh vµ dÞch vô ë n«ng th«n, h×nh thµnh c¸c khu vùc tËp trung c«ng nghiÖp, c¸c ®iÓm c«ng ngiÖp ë n«ng th«n, c¸c lµng nghÒ trong n-íc vµ xuÊt khÈu”, “ Më mang c¸c lµng nghÒ, ph¸t triÓn c¸c ®iÓm c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ...”. Th«ng qua viÖc t×m hiÓu c¸c chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc, mét lÇn n÷a ta l¹i thÊy vai trß vµ sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn lµng nghÒ ë khu vùc n«ng th«n. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung, lµng nghÒ ®-îc nhÊn m¹nh vµ kh¼ng ®Þnh nh- mét ®éng lùc thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h-íng C«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸, thu hÑp kho¶ng c¸ch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ... 1.3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng tíi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ lµng nghÒ 1.3.1. Nhãm nh©n tè tù nhiªn: Nh÷ng nh©n tè tù nhiªn ¶nh h-ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ lµ vÞ trÝ ®Þa lý, vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh- khÝ hËu, nhiÖt ®é, ®é Èm, ®Êt ®ai... Nh©n tè vÞ trÝ ®Þa lý cã ¶nh h-ëng nhÊt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. NÕu mét lµng nghÒ cã ®Þa thÕ n»m gÇn n¬i cã nguån nguyªn liÖu, gÇn n¬i tiªu thô s¶n phÈm hay cã nh÷ng yÕu tè thuËn lîi tù nhiªn vÒ th«ng th-¬ng th× ®ã lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm thuËn lîi quan träng cÇn khai th¸c. NÕu vÞ trÝ ®Þa lý cã ý nghÜa quan träng ®Õn sù ph¸t triÓn l©u dµi cña c¸c lµng nghÒ th× ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña mçi vïng còng lµ mét nh©n tè ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. KhÝ hËu, thêi tiÕt t¹i mçi n¬i t¹o ra nh÷ng nguån nguyªn liÖu ®Æc tr-ng cho c¸c lµng nghÒ. Tãm l¹i, nhãm nh©n tè tù nhiªn lµ nhãm nh©n tè ®Çu tiªn quan träng ¶nh h-ëng ®Õn kh«ng chØ sù h×nh thµnh mµ cßn ¶nh h-ëng ®Õn sù ph¸t triÓn l©u dµi cña c¸c lµng nghÒ. 1.3.2. Nhãm nh©n tè kinh tÕ Nhãm nh©n tè kinh tÕ bao gåm c¸c yÕu tè thÞ tr-êng, s¶n phÈm, vèn, c¬ së h¹ tÇng, tr×nh ®é lao ®éng... Nh©n tè ®Çu tiªn ¶nh h-ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ lµ s¶n phÈm. Lµng nghÒ sinh ra nh»m s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu cña ng-êi n«ng d©n vÒ c¸c s¶n phÈm dïng cho s¶n xuÊt hay sinh ho¹t hµng ngµy. Cïng víi thêi gian, nh÷ng s¶n phÈm nµy mang theo nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ riªng cña t©m hån ng-êi ViÖt. Nh-ng tr-íc hÕt, nã lµ nh÷ng s¶n phÈm ®Ó sö dông. Do ®ã, muèn tån t¹i nã ph¶i ®¸p øng víi nhu cÇu sö dông hiÖn nay. NghÜa lµ, nã ph¶i tiÖn dông, h×nh thøc mÉu m· ®Ñp, bÒn ch¾c vµ gi¸ rÎ. Víi c¸c s¶n phÈm lµ thùc phÈm th× nã cßn ph¶i ®¹t yªu cÇu vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm. ¶nh h-ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ cßn lµ nhu cÇu cña thÞ tr-êng vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm cña lµng nghÒ. Cã cÇu th× míi cã cung, nÕu thÞ tr-êng cßn cã nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm cña lµng nghÒ th× lµng nghÒ míi cã thÓ cã ®Êt sèng. Còng nhvËy víi nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng, s¶n phÈm lµm ra lµ sù kÕt tinh cña nh÷ng tµi hoa, lµ v¨n ho¸ phÈm ®éc ®¸o, nhÊt lµ ®èi víi ng-êi n-íc ngoµi. ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr-ên vµ chèng l¹i sù c¹nh tranh kh«ng khoan nh-îng cña c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp cïng lo¹i, c¸c lµng nghÒ cÇn chó ý ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr-êng vÒ chÊt l-îng mÉu m· s¶n phÈm, ph-¬ng thøc vËn chuyÓn, thanh to¸n... Nh©n tè thø ba ¶nh h-ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ lµ vèn vµ c¬ së h¹ tÇng. Vèn vµ c¬ së h¹ tÇng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t huy c¸c tiÒm n¨ng kh¸c vÒ lao ®éng, ngµnh nghÒ c¸c nguån lùc kh¸c. §©y lµ yÕu tè quan träng, lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c. Nh©n tè thø t- cã ¶nh h-ëng tíi sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ lµ lao ®éng vµ kü thuËt. VÒ sè l-îng lao ®éng, lµng nghÒ kh«ng chØ gåm nh÷ng ng-êi trong ®é tuæi lao ®éng mµ cßn bao gåm c¶ ng-êi giµ vµ trÎ em tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Nh÷ng nghÒ lµ nghÒ truyÒn thèng th× ng-êi giµ, ng-êi ngoµi ®é tuæi lao ®éng l¹i cã thÓ lµ nguån nh©n lùc quý gi¸ bëi chÝnh nh÷ng kinh nghiÖm vµ thêi gian lµm nghÒ cña hä. §©y lµ mét ®Æc ®iÓm ®¸ng l-u ý trong viÖc khai th¸c vµ sö dông nguån nh©n lùc ë lµng nghÒ so víi c¸c ngµnh kh¸c vµ thËm chÝ so víi c¶ ngµnh n«ng l©m nãi chung. VÒ kü thuËt s¶n xuÊt, kü thuËt s¶n xuÊt nãi chung ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm . Kü thuËt s¶n xuÊt hiÖn nay cßn ch-a cao dÉn ®Õn khã kh¨n trong tiªu thô vµ ®e do¹ sù tån t¹i cña lµng nghÒ. Do ®ã, n©ng cao tr×nh ®é cho lao ®éng lµng nghÒ lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ. 1.3.3. Nhãm nh©n tè v¨n ho¸- x· héi Nhãm nh©n tè nµy bao gåm c¸c ®iÒu kiÖn nãi chung vÒ v¨n ho¸- x· héi nh- mËt ®é d©n sè, tr×nh ®é d©n trÝ, tay nghÒ ng-êi lao ®éng, c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n-íc... Tr×nh ®é d©n trÝ ¶nh h-ëng ®Õn nh©n thøc, tiÕp thu kü thuËt vµ chuyÓn giao kü thuËt trong s¶n xuÊt lµng nghÒ. Nã ¶nh h-ëng ®Õn vÊn ®Ò qu¶n lý, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ nãi chung. Mét nh©n tè cã ¶nh h-ëng quan träng tíi sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ lµ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc. ChÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc lµ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng vµo n«ng nghiÖp- n«ng th«n nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp- n«ng th«n. Thùc tÕ cho thÊy, nhê cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta mµ mét sè lín c¸c lµng nghÒ ®-îc b¶o tån vµ kh«i phôc. C¸c chÝnh s¸ch cã vai trß quan träng, t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt lµng nghÒ t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¸t triÓn søc m¹nh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, gãp phÇn x©y dùng n«ng th«n míi, c¶i thiÖn møc sèng chung cña ng-êi d©n n«ng th«n. Sù t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng vµ ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ, ph¸t huy nh÷ng yÕu tè tÝch cùc vµ khuyÕn khÝch sù nç lùc phÊn ®Êu cña ng-êi d©n lµng nghÒ. Nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, kÞp thêi sÏ lµ ®éng c¬ quan träng t¹o ®éng lùc cho ph¸t triÓn lµng nghÒ, ngµnh nghÒ n«ng th«n vµ tõ ®ã gãp phÇn ph¸t triÓn khu vùc n«ng th«n. Ch-¬ng 2 Thùc tr¹ng kinh tÕ lµng nghÒ ë H¶i Phßng 2.1. Kh¸i qu¸t c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ lµng nghÒ ë H¶i Phßng 2.1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ¶nh h-ëng cña nã ®Õn sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ ë H¶i Phßng: H¶i Phßng lµ mét trong bèn thµnh phè trùc thuéc Trung -¬ng. VÞ trÝ ®Þa lý cña H¶i Phßng kÐo dµi tõ 20030’39” ®Õn 21001’15’’ vÜ ®é B¾c vµ tõ 106023’23’’ ®Õn 107008’28’’ ®é kinh §«ng. H¶i Phßng n»m ë phÝa §«ng B¾c vïng ®ång b»ng S«ng Hång, PhÝa B¾c gi¸p tØnh Qu¶ng Ninh, phÝa §«ng gi¸p biÓn §«ng- cã nguån lîi tõ biÓn kh¸ phong phó, phÝa T©y vµ Nam gi¸p c¸c tØnh Th¸i B×nh, H¶i D-¬ng- hai tØnh n«ng nghiÖp trï phó nhÊt ®ång b»ng S«ng Hång. Do cã nhiÒu thuËn tiÖn vÒ ®-êng
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan