Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1. Më ®Çu
1. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn cøu
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang hßa vµo xu thÒ héi
nhËp cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi nhiÒu cam go vµ thö th¸ch, mét nÒn kinh tÕ n¨ng
®éng vµ mang nhiÒu tÝnh c¹nh tranh, ®Ó b¾t kÞp nhÞp ®é ph¸t triÓn chung Êy. ViÖt
Nam ®ang cè g¾ng nç lùc x©y dùng mäi thø vÒ nh©n lùc vµ vËt lùc ®Ó cã mét nÒn
t¶ng v÷ng ch¾c cho ph¸t triÓn kinh tÕ, Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mµ ViÖt Nam cÇn
ph¶i chó träng ®Çu t- vµ ph¸t triÓn ®ã lµ vèn.
Vèn cã vai trß rÊt quan träng, nã lµ thø kh«ng thÓ thiÕu cña nÒn kinh tÕ thÕ
giíi, cña mçi quèc gia, mçi doanh nghiÖp vµ thËm chÝ ®èi víi tõng c¸ nh©n. §çi
víi mçi doanh nghiÖp, vèn lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ngay c¶ tr-íc khi nghÜ
®Õn viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp vµ cµng cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh tæ chøc ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
§Ó doanh nghiÖp ®-îc h×nh thµnh vµ cã thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh
®-îc th× b¾t buéc doanh nghiÖp ph¶i cã vèn ®Ó ho¹t ®éng. Tõ viÖc h×nh thµnh vµ
s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp sÏ ®i ®Õn mét ®Þnh h-íng, ®ã lµ : sù tån t¹i l©u
dµi, sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong m«i tr-êng c¹nh tranh khèc liÖt. Muèn lµm ®-îc
®iÒu nµy, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã kh¶ n¨ng sö dông vèn cña m×nh sao cho
®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tõ ®ã, kh«ng nh÷ng doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i ®-îc, cã
chç ®øng cña m×nh trªn th-¬ng tr-êng mµ cßn cã thÓ sö dông phÇn lîi nhuËn tõ
viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ vèn mang l¹i ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t-, t¸i s¶n xuÊt më réng
qui m«, ®-a doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn lín m¹nh h¬n.
C«ng ty cæ phÇn Th-¬ng M¹i Th-ßng TÝn lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh
nhiÒu mÆt hµng ë c¸c lÜnh vùc nh-: C¸c mÆt hµng c«ng nghÖ phÈm, v¨n ho¸
phÈm, thùc phÈm c«ng nghÖ, n«ng s¶n thùc phÈm, vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu ®iÖn
m¸y, vËt t- n«ng nghiÖp, x¨ng dÇu, ga vµ vËt liÖu chÊt ®èt kh¸c. .. Trong nh÷ng
n¨m qua C«ng ty cã nhiÒu cè g»ng trong viÖc ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm.
Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ sö dông vèn ë C«ng ty cßn ch-a cao. ViÖc n¾m râ hiÖu qu¶
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
sö dông vèn cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh- thÕ nµo, ®ang lµ vÊn ®Ò
mµ ng-êi qu¶n lü, l·nh ®¹o c«ng ty ph¶i quan t©m.
XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty cïng víi vån kiÕn thøc ®-îc
trang bÞ ë tr-êng, qua t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty vµ víi sù gióp ®ì cña c¸c c«
chó, anh chÞ trong c«ng ty còng nh- thÇy gi¸o h-íng dÉn, nªn em chän ®Ò tµi
"Thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i C«ng ty Cæ phÇn
Th-¬ng m¹i Th-êng TÝn - Hµ Néi”
Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 ch-¬ng:
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, chuyªn ®Ò gåm 3 ch-¬ng
Ch-¬ng I: Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ë C«ng ty Cæ phÇn th-¬ng M¹i
Th-êng TÝn - Hµ Néi
Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c«, chó, c¸c anh chÞ vµ ®Æc biÖt thÇy gi¸o
PGS. TS. NguyÔn Thõa Léc ®· tËn t×nh h-íng dÉn gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh ®Ò
tµi nµy.
2. Môc tiªu nghiªn cøu
* Môc tiªu chung
Qua viÖc t×m hiÓu t×nh h×nh vèn thùc tÕ t¹i c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y nh»m t×m ra nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu vµ nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc sö
dông vèn cña c«ng ty. Sau ®ã t×m ra nguyªn nh©n ®Ó cã h-íng n©ng cao hiÖu qu¶
sö dông vèn t¹i c«ng ty. Do ®ã, môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ t×m hiÓu t×nh
h×nh sö dông vèn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn.
* Môc tiªu cô thÓ :
- §¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng vèn cña c«ng ty Cæ phÇn Th-¬ng m¹i Th-êng TÝn
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty Cæ phÇn Th-¬ng m¹i Th-êng TÝn
- T×m ra nh÷ng tån t¹i trong qu¸ tr×nh sö dông vèn t¹i c«ng ty.
- §Ò ra mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
- §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu vµo vÊn ®Ò vèn cña c«ng ty Cæ phÇn Th-¬ng m¹i
Th-êng TÝn nh-: t×nh h×nh vèn, vÊn ®Ò ph©n bæ, tµi trî, huy ®éng vèn, kh¶ n¨ng
thanh to¸n vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn.
- Sè liÖu ph©n tÝch ®-îc thu thËp trong 3 n¨m: 2006, 2007 vµ 2008.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I
NH÷NG VÊN §Ò Lý LUËN C¥ B¶N
VÒ Sö DôNG HIÖU QU¶ VèN KINH DOANH
1.1- Mét sè vÊn ®Ò vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ vèn kinh doanh
Trong c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, ho¹t ®éng, ph¸t triÓn vµ gi¶i thÓ
doanh nghiÖp.
Vèn kinh doanh ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i lµ thÓ hiÖn b»ng tiÒn cña toµn
bé tµi s¶n doanh nghiÖp dïng trong kinh doanh. Bao gåm:
Tµi s¶n b»ng hiÖn vËt nh-: nhµ cöa, kho tµng, cöa hµng quÇy b¸n, hµng
ho¸…
TiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, ®¸ quý,...
Th-¬ng hiÖu b»ng b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp,...
TÊt c¶ tµi s¶n nµy ®Òu ®-îc quy ra tiÒn ViÖt Nam .
1.1.2. Ph©n lo¹i vèn kinh doanh
Cã thÓ ®øng trªn c¸c gi¸c ®é kh¸c nhau ®Ó xem xÐt vèn kinh doanh. C¸c
gi¸c ®é phæ biÕn th-êng ®-îc xem xÐt lµ:
a) §øng trªn gi¸c ®é ph¸p luËt: Vèn ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ®-îc quy ®Þnh
thµnh:
- Vèn ph¸p ®Þnh : Lµ møc vèn tèi thiÓu ph¶i cã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp. Tuú theo tõng ngµnh nghÒ, tõng lo¹i h×nh së h÷u
doanh nghiÖp vµ tõng thêi kú, Nhµ n-íc cã quy ®Þnh møc vèn ph¸p ®Þnh hoÆc
doanh nghiÖp ph¶i ®¨ng ký møc vèn cÇn ph¶i cã khi thµnh lËp doanh nghiÖp.
- Vèn ®iÒu lÖ : Lµ sè vèn do tÊt c¶ c¸c thµnh viªn gãp vµ ®-îc ghi vµo ®iÒu
lÖ c«ng ty. Gãp vèn lµ viÖc ®-a tµi s¶n vµo c«ng ty. Tµi s¶n gãp vèn cã thÓ lµ tiÒn
ViÖt Nam, ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi, vµng, gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ trÞ
quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, c«ng nghÖ, bÝ quyÕt kü thuËt, c¸c tµi s¶n kh¸c ghi trong ®iÒu
lÖ c«ng ty do c¸c thµnh viªn gãp ®Ó t¹o thµnh vèn cña c«ng ty.
- Vèn cã quyÒn biÓu quyÕt : lµ phÇn vèn gãp, theo ®ã, ng-êi së h÷u cã
quyÒn biÓu quyÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®-îc héi ®ång thµnh viªn ®¹i héi ®ång cæ ®éng
quyÕt ®Þnh,...
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
b) §øng trªn gi¸c ®é h×nh thµnh vèn: Vèn ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i gåm cã:
- Vèn ®Çu t- ban ®Çu: lµ sè vèn ph¶i cã khi h×nh thµnh doanh nghiÖp th-¬ng
m¹i, tøc lµ sè vèn cÇn thiÕt ®Ó ®¨ng ký kinh doanh, hoÆc sè vèn ®ãng gãp cña
c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty hîp danh, hîp t¸c x· hoÆc
doanh nghiÖp t- nh©n, hoÆc vèn Nhµ n-íc giao cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i nhµ
n-íc.
§èi víi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty hîp danh phÇn vèn gãp cña tÊt
c¶ c¸c thµnh viªn ph¶i ®ãng ®ñ ngay khi thµnh lËp c«ng ty.
§èi víi c«ng ty cæ phÇn: vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®-îc chia thµnh nhiÒu
phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn. C«ng ty cæ phÇn cã cæ phÇn -u ®·i vµ cæ phÇn phæ
th«ng. Chøng chØ do c«ng ty cæ phÇn ph¸t hµnh hoÆc bót to¸n ghi sæ x¸c nhËn
quyÒn së h÷u mét hoÆc mét sè cæ phÇn cña c«ng ty ®ã gäi lµ cæ phiÕu. Gi¸ trÞ cña
mçi cæ phiÕu gäi lµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu.
- Vèn bæ sung: lµ sè vèn t¨ng thªm do bæ sung tõ lîi nhuËn do nhµ n-íc bæ
sung b»ng ph©n phèi hoÆc s¸p nhËp c¬ cÊu l¹i doanh nghiÖp, do sù ®ãng gãp cña
c¸c thµnh viªn, do b¸n tr¸i phiÕu,...
- Vèn liªn doanh: lµ vèn ®ãng gãp do c¸c bªn cïng cam kÕt liªn doanh víi
nhau ®Ó ho¹t ®éng th-¬ng m¹i hoÆc dÞch vô.
- Vèn ®i vay: Trong ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i doanh nghiÖp th-¬ng
m¹i ngoµi sè vèn tù cã vµ coi nh- tù cã (vèn chñ së h÷u) cßn ph¶i sö dông mét
kho¶n vèn ®i vay kh¸ lín cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i. Ngoµi ra, cßn cã c¸c
kho¶n vèn chiÕm dông lÉn nhau cña c¸c ®¬n vÞ nguån hµng, c¸c kh¸ch hµng vµ
b¹n hµng, còng nh- c¸c tæ chøc tµi chÝnh - tÝn dông kh¸c.
c) §øng trªn gi¸c ®é chu chuyÓn vèn kinh doanh
Trong ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i, vèn kinh doanh vËn ®éng kh¸c
nhau. §øng trªn gi¸c ®é chu chuyÓn vèn kinh doanh, ng-êi ta chia vèn kinh
doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i thµnh hai lo¹i: Vèn l-u ®éng vµ vèn cè ®Þnh.
- Vèn l-u ®éng : lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n l-u ®éng vµ vèn l-u
th«ng. Vèn l-u ®éng dïng trong kinh doanh th-¬ng m¹i tham gia hoµn toµn vµo
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
qu¸ tr×nh kinh doanh vµ gi¸ trÞ cã thÓ trë l¹i h×nh th¸i ban ®Çu (tiÒn) sau mçi vßng
chu chuyÓn cña hµng ho¸.
- Vèn cè ®Þnh : lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp
th-¬ng m¹i dïng trong kinh doanh. Tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong kinh doanh th-¬ng
m¹i tham gia hoµn toµn vµo qu¸ tr×nh kinh doanh, nh-ng vÒ mÆt gi¸ trÞ th× chØ cã
thÓ thu håi dÇn sau nhiÒu chu kú kinh doanh, nghÜa lµ vÒ mÆt thêi gian ph¶i trªn
mét n¨m trë lªn.
Ngoµi ba c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn trªn, ng-êi ta cßn ph©n lo¹i vèn kinh
doanh ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i theo thêi gian sö dông vèn vµ theo quyÒn së
h÷u ®èi víi vèn kinh doanh.
Theo thêi gian sö dông vèn kinh doanh th× toµn bé vèn kinh doanh ®-îc
chia thµnh vèn kinh doanh thuéc nguån tµi trî dµi h¹n vµ trung h¹n (th-êng ghÐp
víi nhau) vµ vèn kinh doanh thuéc nguån tµi trî ng¾n h¹n. Vèn kinh doanh thuéc
nguån tµi trî dµi h¹n (vµ trung h¹n) cã thêi gian trªn mét n¨m. Vèn kinh doanh
thuéc nguån tµi trî ng¾n h¹n thêi gian hoµn tr¶ trong vßng mét n¨m vµ l·i suÊt
th-êng thÊp h¬n tµi trî dµi h¹n.
Theo quyÒn së h÷u ®èi víi vèn kinh doanh th× toµn bé vèn kinh doanh ë
doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ®-îc chia thµnh vèn cña chñ së h÷u doanh nghiÖp vµ
vèn vay (nî vay).
Vèn cña chñ së h÷u lµ phÇn vèn do Nhµ n-íc giao cho doanh nghiÖp th-¬ng
m¹i nhµ n-íc; vèn cæ phÇn, vèn gãp cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ
phÇn, c«ng ty hîp danh, hîp t¸c x· hoÆc doanh nghiÖp t- nh©n. Vèn chñ së h÷u
®-îc sö dông l©u dµi, kh«ng ph¶i tr¶ l·i cho vèn cæ phÇn ®· huy ®éng ®-îc mµ sÏ
chia lîi tøc cæ phÇn cho c¸c chñ së h÷u theo kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp th-¬ng m¹i vµ theo ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, hoÆc theo
quy ®Þnh cña Nhµ n-íc.
Vèn ®i vay (nî vay) lµ c¸c kho¶n vèn doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ®i vay.
Nh÷ng ®¬n vÞ tµi trî cho doanh nghiÖp th-¬ng m¹i kh«ng ph¶i lµ ng-êi chñ së
h÷u cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph¶i tr¶ l·i cho c¸c
kho¶n tiÒn vay theo møc l·i tho¶ thuËn trong suèt c¶ thêi h¹n vay. HÕt thêi h¹n,
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph¶i tr¶ l·i vµ vèn hoÆc gia h¹n míi nÕu muèn kÐo dµi
thêi gian sö dông.
1.1.3- §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña vèn kinh doanh
a) §Æc ®iÓm cña vèn l-u ®éng.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, vèn
l-u ®éng lu«n biÕn ®æi h×nh th¸i tõ tiÒn sang hµng (mua) vµ tõ hµng sang tiÒn
(b¸n). Trong thêi gian mét n¨m, vèn l-u ®éng quay ®-îc nhiÒu vßng tuú theo tuú
mÆt hµng kinh doanh. Vèn l-u ®éng bao gåm vèn dù tr÷ hµng ho¸, vèn b»ng tiÒn
vµ c¸c tµi s¶n kh¸c.
Trong doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, vèn l-u ®éng lµ kho¶n vèn chiÕm tû träng
lín nhÊt trong vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ã lµ ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt cña
doanh nghiÖp th-¬ng m¹i víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. ë mét thêi
®iÓm nhÊt ®Þnh, vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i th-êng thÓ hiÖn ë c¸c
h×nh th¸i kh¸c nhau nh- hµng ho¸ dù tr÷, vËt t- néi bé, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c
kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n ph¶i tr¶... C¬ cÊu cña chóng phô thuéc rÊt lín vµo
ph-¬ng thøc thanh to¸n, ph-¬ng thøc mua b¸n hµng ho¸ vµ ph-¬ng thøc vay tr¶
®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông... Vèn l-u ®éng th-êng biÕn ®éng nhanh (thÓ hiÖn ë
sè vßng quay). Nhu cÇu vÒ vèn l-u ®éng th-êng t¨ng gi¶m thÊt th-êng, t×nh tr¹ng
c¨ng th¼ng thiÕu vèn khi mua hµng nhiÒu, ®Æc biÖt khi mua hµng thêi vô, sau ®ã
l¹i cã vèn khi b¸n hµng. §Ó ®iÒu hoµ vèn, c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i th-êng
ph¶i quan hÖ víi ng©n hµng th-¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông - tµi chÝnh ®Ó vay
m-în, thanh to¸n vµ göi tiÒn.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i chØ kinh doanh th-¬ng m¹i ®¬n thuÇn
th× vèn l-u ®éng vËn ®éng qua hai giai ®o¹n : T - H (mua) vµ H - T (b¸n).
§èi víi c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× vèn l-u
®éng ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt phô thuéc tr¶i qua ba giai ®o¹n:
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
SL§
T – H
.... SX .... H’ - T’
TLSX
Giai ®o¹n 1: TiÒn biÕn thµnh søc lao ®éng vµ t- liÖu s¶n xuÊt ®Ó chuÈn bÞ tiÕn
hµnh s¶n xuÊt.
Giai ®o¹n 2: KÕt hîp søc lao ®éng víi t- liÖu s¶n xuÊt thµnh s¶n phÈm hµng ho¸
(s¶n xuÊt )
Giai ®o¹n 3: BiÕn s¶n phÈm hµng ho¸ thµnh tiÒn (tiªu thô s¶n phÈm )
b) §Æc ®iÓm cña vèn cè ®Þnh
Vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i
®¹t ®-îc c¶ hai tiªu chuÈn. Mét lµ: thêi gian sö dông ph¶i tõ mét n¨m trë lªn, Hai
lµ: ph¶i ®¹t ®-îc vÒ mÆt gi¸ trÞ ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh (VÝ dô: HiÖn nay quy
®Þnh lµ tµi s¶n cè ®Þnh th× gi¸ trÞ cña nã tõ 10.000.000 ®ång trë lªn).
Tµi s¶n cè ®Þnh gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt cña nã trong thêi gian dµi. Tµi
s¶n cè ®Þnh chØ t¨ng lªn khi cã x©y dùng c¬ b¶n míi hoÆc mua s¾m thªm c¸c m¸y
mãc thiÕt bÞ.. VÒ gi¸ trÞ, tµi s¶n cè ®Þnh hao mßn dÇn. Hao mßn cã hai lo¹i: Hao
mßn h÷u h×nh (hao mßn kinh tÕ ) vµ hao mßn v« h×nh. Hao mßn v« h×nh chñ yÕu
do tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ míi vµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn quyÕt
®Þnh. Hao mßn h÷u h×nh phô thuéc vµo møc ®é sö dông khÈn tr-¬ng tµi s¶n cè
®Þnh vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cã ¶nh h-ëng tíi ®é bÒn l©u dµi cña tµi s¶n cè ®Þnh
nh-:
+ H×nh thøc vµ chÊt l-îng cña tµi s¶n cè ®Þnh;
+ ChÕ ®é qu¶n lý, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh;
+ ChÕ ®é b¶o vÖ, b¶o d-ìng, söa ch÷a, thay thÕ th-êng xuyªn, ®Þnh kú ®èi
víi tµi s¶n cè ®Þnh;
+ Tr×nh ®é kü thuËt, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng-êi sö dông vµ sù quan t©m
cña c¸c cÊp qu¶n lý.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ C¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ m«i tr-êng,...
Tµi s¶n cè ®Þnh chuyÓn ®æi thµnh tiÒn chËm h¬n tµi s¶n l-u ®éng; nh-ng tµi
s¶n cè ®Þnh nh- nhµ cöa, kho tµng, cöa hµng, quÇy hµng,... l¹i lµ tµi s¶n cè ®Þnh cã
gi¸ trÞ lín, lµ bé mÆt cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i nªn cã gi¸ trÞ thÕ chÊp ®èi víi
ng©n hµng th-¬ng m¹i khi vay vèn.
HiÖn nay, tµi s¶n cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, tuú theo doanh
nghiÖp th-¬ng m¹i kinh doanh lo¹i mÆt hµng mµ cã tû träng cao thÊp kh¸c nhau.
VÝ dô: X¨ng dÇu, vËt liÖu ®iÖn; b¸ch ho¸, l-¬ng thùc,... cã gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh
l¬n; kim khÝ, vËt liÖu x©y dùng (g¹ch, c¸t sái,...) cã gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh thÊp
h¬n. Nh×n chung, gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i míi chiÕm tû
träng tõ 1/4 ®Õn 1/3 vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Xu h-íng tíi, theo sù
ph¸t triÓn cña khoa häc - c«ng nghÖ míi vµ qu¸ tr×nh më cöa vµ héi nhËp, tµi s¶n
cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i sÏ ngµy cµng ®-îc trang bÞ nhiÒu h¬n
theo h-íng c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸.
1.1.4. Vai trß cña vèn kinh doanh
Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cã vai trß quyÕt ®Þnh trong
viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng, ph¸t triÓn vµ ph¸ s¶n doanh nghiÖp.
Muèn thµnh lËp doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cÇn ph¶i cã vèn ph¸p ®Þnh, vèn
®iÒu lÖ hoÆc vèn ®Ó ®¨ng ký kinh doanh.
Muèn tiÕn hµnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cÇn
ph¶i cã vèn kinh doanh ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô nh- mua, b¸n, dù
tr÷ hµng ho¸, vËn chuyÓn, xÕp dì,..v.v
Muèn ph¸t triÓn kinh doanh, më réng thÞ tr-êng vµ kh¸ch hµng, doanh
nghiÖp th-¬ng m¹i cÇn ph¶i cã nguån hµng ®ñ lín, ph¶i më réng m¹ng l-íi thu
mua, b¸n hµng còng nh- cã ®éi ngò ®«ng ®¶o c¸n bé c«ng nh©n viªn thùc hiÖn
c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô kinh doanh.
NÕu trong mét thêi h¹n ®ñ dµi, doanh thu kh«ng bï ®¾p næi chi phÝ, doanh
nghiÖp kh«ng cã ®ñ doanh thu ®Ó tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng, kh«ng cã tiÒn ®Ó
tr¶ l·i tiÒn vay ng©n hµng vµ tr¶ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, tøc lµ vèn ng¾n h¹n cña
doanh nghiÖp th-¬ng m¹i kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nî. Doanh nghiÖp
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
th-¬ng m¹i mÊt kh¶ n¨ng tÝn dông tøc lµ doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸
s¶n.
V× vËy, vèn kinh doanh gi÷ vai trß quan träng trong viÖc sö dông tèi -u c¸c
nguån lùc cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh. Vai trß
quan träng cña vèn kinh doanh ®· ®-îc c¸c cæ nh©n tæng kÕt " Bu«n tµi kh«ng
b»ng dµi vèn".
Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i lín hay nhá cßn lµ mét trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó xÕp doanh nghiÖp th-¬ng m¹i vµo lo¹i doanh
nghiÖp th-¬ng m¹i quy m« lín, quy m« trung b×nh (võa) hay Ýt còng cßn lµ mét
trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph©n phèi vµ sö dông c¸c nguån
tiÒm n¨ng hiÖn cã vµ t-¬ng lai vÒ søc lao ®éng nguån hµng ho¸, c¸c nguån lùc
kh¸c cña kinh doanh ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn thÞ tr-êng, t¨ng khèi l-îng hµng
ho¸ l-u th«ng, lµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng, vèn kinh doanh cßn th-êng ®-îc xem xÐt
vÒ quyÒn së h÷u ®èi víi vèn. Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i nhµ n-íc lµ vèn cña nhµ
n-íc giao cho doanh nghiÖp kinh doanh. Doanh nghiÖp t- nh©n lµ doanh nghiÖp
do mét c¸ nh©n lµm chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vµ
mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Vèn ®Çu t- cña chñ doanh nghiÖp t- nh©n do
chñ doanh nghiÖp tù khai. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cã hai thµnh viªn trë lªn
hoÆc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn lµ c«ng ty gãp vèn do c¸c thµnh
viªn hoÆc do mét tæ chøc lµm chñ së h÷u. C«ng ty cæ phÇn lµ c«ng ty cã vèn do
c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp. Cæ ®«ng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n
kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®· gãp vµo doanh nghiÖp. Cæ ®«ng
cã thÓ lµ tæ chøc, c¸ nh©n. Sè l-îng cæ ®«ng tèi thiÓu lµ ba vµ kh«ng h¹n chÕ sè
l-îng tèi ®a.
Nh- vËy, quyÒn së h÷u vèn kh¸c nhau c¸c doanh nghiÖp cã c¸c tªn gäi kh¸c
nhau.
Vèn kinh doanh thùc chÊt lµ nguån cña c¶i cña x· héi ®-îc tÝch luü l¹i, tËp
trung l¹i. Nã chØ lµ mét ®iÒu kiÖn, mét nguån lùc ®Ó ®-a vµo kinh doanh. Tuy
nhiªn, nã chØ ph¸t huy t¸c dông khi biÕt qu¶n lý, sö dông chóng mét c¸ch ®óng
h-íng, hîp lý, tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶, "Vèn dµi kh«ng b»ng tµi bu«n".
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng, viÖc më réng quyÒn ®éc lËp, tù chñ, tù chÞu
tr¸ch nhiÖm trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, viÖc cã vèn vµ tÝch luü, tËp
trung ®-îc vèn nhiÒu hay Ýt vµo doanh nghiÖp cã vai trß cùc kú quan träng trong
viÖc ®Èy m¹nh kinh doanh. Víi nguån vèn lín, nã trë thµnh mét nguån lùc quan
träng ®Ó ph¸t huy tµi n¨ng cña ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. Nã còng lµ
mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó doanh nghiÖp th-¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c chiÕn l-îc vµ
s¸ch l-îc kinh doanh, thu hót nh©n tµi, cã thÓ triÓn khai vµ ¸p dông tiÕn bé khoa
häc - c«ng nghÖ míi trong kinh doanh vµ trong qu¶n lý, khai th¸c tèt c¸c th«ng
tin thÞ tr-êng vµ kh¸ch hµng; nã còng lµ chÊt keo ®Ó nèi ch¾p, kÕt dÝnh c¸c qu¸
tr×nh kinh doanh vµ quan hÖ kinh tÕ - th-¬ng m¹i víi c¸c ®èi t¸c gÇn xa vµ nã
còng lµ dÇu nhít b«i tr¬n cho cç m¸y kinh tÕ vËn ®éng.
Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i lµ yÕu tè vÒ gi¸ trÞ. Nã chØ
ph¸t huy ®-îc t¸c dông khi b¶o tån ®-îc vèn v¶ t¨ng lªn ®-îc vèn sau mçi chu
kú kinh doanh. NÕu vèn kh«ng ®-îc b¶o tån vµ t¨ng lªn sau mçi chu kú kinh
doanh th× vèn ®· bÞ thiÖt h¹i. §ã lµ hiÖn t-îng mÊt vèn. Sù thiÖt h¹i lín dÉn ®Õn
doanh nghiÖp mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n sÏ ®-a doanh nghiÖp ®Õn bê vùc ph¸ s¶n;
tøc lµ vèn kinh doanh ®· bÞ sö dông mét c¸ch l·ng phÝ, kh«ng cã hiÖu qu¶.
1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh
1.2.1. C¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh
1.2.1.1. Ph-¬ng ph¸p chung
Ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng : Trong tù nhiªn còng nh- x· héi c¸c sù
vËt, hiÖn t-îng lu«n vËn ®éng, chóng cã mèi quan hÖ h÷u c¬ g¾n bã vµ rµng buéc
lÉn nhau, t¸c ®éng qua l¹i trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Do ®ã, khi xem xÐt
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn ta ph¶i xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh cã liªn quan, c¸c
vÊn ®Ò nµy hoÆc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp, cho nªn ta ph¶i xÐt mét c¸ch tæng thÓ, cã hÖ thèng ®Ó ®¸nh gi¸ mét
c¸ch kh¸ch quan.
1.2.1.2. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ
Trong ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu
qu¶ sö dông vèn nãi riªng ®Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých cña ph©n tÝch, cã thÓ sö dông c¸c
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ph-¬ng ph¸p kh¸c nhau, mçi ph-¬ng ph¸p ®Òu cã thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ cña nã,
®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é vËn dông mét c¸ch thµnh th¹o míi cã thÓ ®¹t ®-îc môc
®Ých ®Æt ra. C¸c ph-¬ng ph¸p ®ã lµ :
* Ph-¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu : Sö dông nguån tµi liÖu s½n cã : Th«ng qua hÖ
thèng c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, nh- : B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh,...
* Ph-¬ng ph¸p tæng hîp thèng kª
Trªn c¬ së sè liÖu thu thËp ®-îc chóng t«i tiÕn hµnh tæng hîp thèng kª.
Tuú theo môc tiªu ph©n tÝch ®Ó chóng t«i tæng hîp nguån tµi liÖu theo mçi c¸ch
ph©n tæ.
Cã thÓ cã c¸c ph-¬ng ph¸p ph©n tæ ®Ó tæng hîp sè liÖu nh- :
- Ph©n tæ theo c¸c bé phËn cÊu thµnh chØ tiªu : c¸c chØ tiªu biÓu hiÖn kÕt qu¶ ho¹t
®éng kinh doanh bao gåm nhiÒu bé phËn cÊu thµnh. Tõng bé phËn biÓu hiÖn chi
tiÕt vÒ mét khÝa c¹nh nhÊt ®Þnh cña kÕt qu¶ kinh doanh. Ph©n tÝch chi tiÕt c¸c chØ
tiªu cho phÐp ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c, cô thÓ kÕt qu¶ kinh doanh ®¹t ®-îc.
- Ph©n tæ chi tiÕt theo c¸c bé phËn theo thêi gian : kÕt qu¶ kinh doanh bao giê
còng lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh. Do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, tiÕn ®é thùc
hiÖn qu¸ tr×nh ®ã t-¬ng øng trong tõng ®¬n vÞ thêi gian th-êng kh«ng ®ång ®Òu.
VÝ dô : trong s¶n xuÊt, s¶n l-îng s¶n phÈm thùc hiÖn tõng th¸ng, tõng quÝ trong
n¨m kh«ng ®Òu nhau. T-¬ng tù trong th-¬ng m¹i, doanh sè mua b¸n tõng thêi
gian trong n¨m còng kh«ng b»ng nhau. ViÖc ph©n tÝch chi tiÕt theo thêi gian gióp
ta ®¸nh gi¸ ®-îc nhÞp ®iÖu, tèc ®é ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh qua c¸c
thêi kú kh¸c nhau, tõ ®ã t×m nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p cã hiÖu lùc cho c«ng viÖc
kinh doanh. Ph©n tÝch chi tiÕt theo thêi gian còng gióp chóng ta nghiªn cøu ®ång
thêi nhÞp ®iÖu cña c¸c chØ tiªu cã liªn quan víi nhau, nh- : l-îng hµng mua vµo
dù tr÷ víi l-îng hµng b¸n ra, l-îng vèn ®-îc cÊp (huy ®éng) víi khèi l-îng c«ng
viÖc x©y l¾p hoµn thµnh,... tõ ®ã ph¸t hiÖn nh÷ng yÕu tè ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn
tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh doanh.
- Ph©n tæ chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm : kÕt qu¶ kinh doanh ®-îc thùc hiÖn bëi c¸c ph©n
x-ëng s¶n xuÊt, tr¹m tr¹i,... hay c¸c cöa hµng. Ph©n tÝch chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
(tõng cöa hµng) gióp ta ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn h¹ch to¸n néi bé, ph¸t hiÖn c¸c
bé phËn tiªn tiÕn hoÆc l¹c hËu trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh doanh, khai
th¸c c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng vÒ sö dông vËt t-, lao ®éng, tiÒn vèn,... trong kinh
doanh.
* Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª
Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi liÖu, chóng t«i sö dông ph-¬ng ph¸p sè t-¬ng
®èi kÕt hîp víi sè tuyÖt ®èi ®Ó so s¸nh gi÷a c¸c thêi kú kh¸c nhau
1.2.2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn
Tæng lîi nhuËn = Tæng doanh thu - Tæng chi phÝ.
C«ng thøc nµy ph¶n ¸nh lîi nhuËn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi
phÝ. Theo c¸ch tinh nµy th× míi ph¶n ¸nh ®-îc mét l-îng cña hiÖu qu¶, ch-a ph©n
tÝch chÝnh x¸c chÊt l-îng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, víi
c¸ch tÝnh th- vËy th× kh«ng thÓ ph¸t hiÖn ®-îc doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm hay
l·ng phÝ lao ®éng. V× vËy ®Ó ®¸nh gi¸ c¬ së khoa häc cña hiÖu qu¶ kinh doanh
cña Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cµn x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu phï hîp gåm chØ
tiªu tæng qu¸t vµ chØ tiªu cô thÓ ®Ó tÝnh to¸n c¸c mÆt riªng biÖt cña nã. C¸c chØ
tiªu trong hÖ thèng ®ã ph¶i cã mèi liªn hÖ phï hîp vµ thèng nhÊt víi c«ng thøc
®¸nh gi¸ chung cña chóng.
- ChØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh.
E1
K
C
(1)
Trong ®ã:
E1: Lµ hiÖu qu¶ kinh doanh
K: Lµ kÕt qu¶ ®Çu ra
C: Lµ kÕt qu¶ ®Çu vµo.
C«ng thøc (1) ph¶n ¸nh mçi ®¬n vÞ ®Çu vµo cã kh¶ n¨ng t¹o bao nhiªu ®¬n
vÞ ®Çu ra vµ ®-îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh ¶nh h-ëng cña hiÖu qu¶ sö dông nguån lùc
hay chi phÝ th-êng xuyªn ®Õn kÕt qu¶ kinh tÕ.
1.2.5.1. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh.
* C¸c chØ tiªu tæng hîp:
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1 ®ång vèn cè
®Þnh t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn trong kú.
HiÖu suÊt sö dông
vèn cè ®Þnh
=
Doanh thu thuÇn trong kú
Sè d- vèn cè ®Þnh b×nh qu©n
- HÖ sè hµm l-îng vèn cè ®Þnh:
Lµ chØ tiªu nghÞch ®¶o cña chØ tiªu hiÖu suÊt sö dông VC§. Nã ph¶n ¸nh ®Ó
t¹o mét ®ång doanh thu thuÇn trong kú cÇn bao nhiªu ®ång vèn cè ®Þnh.
- HiÖu suÊt sö dông TSC §.
Doanh thu thuÇn trong kú
HiÖu suÊt sö dông tµi
=
s¶n cè ®Þnh
NG TSC§ b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1 ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh t¹o ra bao
nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. Th«ng qua chØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ tr×nh ®é
sö dông vèn cè ®Þnh cña DN.
- Tû suÊt lîi nhuËn vèn cè ®Þnh (%).
Tû suÊt lîi nhuËn
VC§ (%)
=
Lîi nhuËn tr-íc (hoÆc sau) thuÕ thu nhËp
Sè d- VC§ b×nh qu©n trong kú
* 100
1.2.5.2. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng
HiÖu suÊt chung.
Nãi lªn tèc ®é lu©n chuyÓn toµn bé vèn l-u ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµ tiªu thô cña doanh nghiÖp ®· ®¹t ®-îc trong 1 n¨m hay ®é dµi mét vßng tuÇn
hoµn cña vèn l-u ®éng tÝnh theo ngµy.
* Sè lÇn lu©n chuyÓn vèn l-u ®éng (L): nãi lªn sè lÇn (vßng quay) cña vèn l-u
®éng trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th-êng lµ 1 n¨m)
L = M/Vbq
M : Tæng møc lu©n chuyÓn vèn l-u ®éng ( Doanh thu thuÇn)
Vbq : Vèn l-u ®éng b×nh qu©n.
* Sè ngµy lu©n chuyÓn vèn l-u ®éng (K).
Nãi lªn ®é dµi b×nh qu©n cña mét lÇn lu©n chuyÓn cña vèn l-u ®éng hay sè
ngµy lu©n chuyÓn b×nh qu©n trong 1 lÇn lu©n chuyÓn.
K = N/L hay K = (Vbq x N)/M.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
K : Kú lu©n chuyÓn vèn l-u ®éng.
N : Sè ngµy trong kú (360 ngµy trong 1 n¨m)
* Mét sè chØ tiªu kh¸c.
- Møc tiÕt kiÖm vèn l-u ®éng: Ph¶n ¸nh sè vèn l-u ®éng cã thÓ tiÕt kiÖm
®-îc do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l-u ®éng ë kú nµy so víi kú tr-íc.
* HiÖu suÊt mét ®ång vèn l-u ®éng:
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh 1 ®ång vèn l-u ®éng lµm ra bao nhiªu ®ång doanh
thu thuÇn.
C«ng thøc tÝnh:
HiÖu suÊt 1 ®ång VL§
=
Doanh thu thuÇn trong kú
Vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú
* Møc ®¶m nhiÖm vèn l-u ®éng (hay hµm l-îng vèn l-u ®éng)
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè vèn l-u ®éng cÇn cã ®Ó ®¹t ®-îc 1 ®ång doanh
thu thuÇn.
C«ng thøc tÝnh:
Vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú
Møc ®¶m nhiÖm cña
=
VL§
Doanh thu thuÇn trong kú
- Møc doanh lîi vèn l-u ®éng:
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh 1 ®ång vèn l-u ®éng cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi
nhuËn (tr-íc thuÕ hoÆc sau thuÕ).
C«ng thøc tÝnh:
Tû suÊt lîi nhuËn
vèn l-u ®éng (%)
=
Lîi nhuËn tr-íc (hoÆc sau) thuÕ thu nhËp
Sè d- VL§ b×nh qu©n trong kú
* 100
1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh
1.3.1. Nh©n tè kh¸ch quan
a) M«i tr-êng kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi.
C«ng ty Cæ phÇn th-¬ng m¹i Th-êng TÝn Hµ Néi ®ãng trªn ®Þa bµn ThÞ
trÊn Th-êng TÝn, ®©y lµ n¬i kinh tÕ t-¬ng ®èi ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, trªn ®Þa bµn cã
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhiÒu Doanh nghiÖp, tr-êng häc,... tËp trung ®«ng d©n c- cã nguån thu nhËp kh¸
cao.
M«i tr-êng kinh tÕ ph¸t triÒn nh- vËy, lµ yÕu tè t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp
®Õn søc mua cña kh¸ch hµng vµ h×nh thøc tiªu dïng c¸c lo¹i hµng ho¸.
MÆt kh¸c, C«ng ty tæ chøc kinh doanh trªn ®Þa bµn mµ d©n trÝ cã tr×nh ®é
kh¸c cao, am hiÓu vÒ ph¸p luËt ®êi sèng nãi chung vµ LuËt, v¨n b¶n d-íi luËt
trong lÜnh vùc kinh doanh nãi riªng. Cho nªn, cã thÓ ®¸nh gi¸ : ®©y lµ ®Þa b¶n æn
®Þnh vÒ chÝnh trÞ còng lµ ®iÒu kiÖn kh¸ thuËn lîi trong viÖc tæ chøc ho¹t ®éng kinh
doanh cña C«ng ty.
b) Kh¸ch hµng, ng-êi cung øng, c¸c tæ chøc trung gian, c«ng chóng trùc tiÕp.
Kh¸ch hµng lµ nh©n tè cùc kú quan träng, cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña doanh nghiÖp.
Qua t×m hiÓu ®-îc biÕt : m¹ng l-íi tiªu thô cña C«ng ty rÊt réng, tr¶i kh¾p
c¸c x· trong toµn huyÖn. Tuy nhiªn, kho¶ng c¸ch ®Æt c¸c ®¹i lý kh«ng ®ång ®Òu Ýt
nhiÒu ¶nh h-ëng ®Õn viÖc khai th¸c thÞ tr-êng, thu hót kh¸ch hµng.
Ng-êi cung cÊp lµ c¸c tæ chøc, c¸c doanh nghiÖp cung cÊp hµng ho¸, dÞch
vô cho doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã ®ñ hµng ho¸ phôc
vô kh¸ch hµng vµ lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
C¸c tæ chøc trung gian lµ c¸c c¸ nh©n, c¸c tæ chøc gióp cho doanh nghiÖp
tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o giíi thiÖu vµ hµng ho¸, s¶n phÈm hoÆc trùc tiÕp gióp
doanh nghiÖp ph©n phèi hµng ho¸ ®Õn ng-êi tiªu dïng. Nh- vËy còng ¶nh h-ëng
®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.3.2 Nh©n tè chñ quan
C¸c nh©n tè chñ quan lµ hoµn c¶nh néi t¹i cña doanh nghiÖp bao gåm tÊt c¶
c¸c yÕu tè vµ hÖ thèng bªn trong doanh nghiÖp, m«i tr-êng nµy cã thÓ kiÓm so¸t
®-îc. C¸c nh©n tè néi t¹i bao gåm:
a) T×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ kinh doanh.
YÕu tè nµy g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, bëi tµi
chÝnh cã liªn quan, mäi kÕ ho¹ch chiÕn l-îc cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp
cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ®éc lËp
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tù chñ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh còng lµ
®iÒu kiÖn tin t-ëng ®Ó lµm c¸c ®èi t¸c hîp t¸c víi doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tµi
chÝnh tèt, doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn c¶i tiÕn kü thuËt, ®Çu t- ®æi míi c«ng
nghÖ ®Ó n¾m b¾t ®-îc nh÷ng thêi c¬ kinh doanh thuËn lîi.
Ng-îc l¹i mét doanh nghiÖp cã t×nh h×nh tµi chÝnh khã kh¨n ph¶i ®i vay
nhiÒu, doanh nghiÖp s¶n xuÊt bÞ chi phèi m¹nh trong kinh doanh, kh«ng cã ®iÒu
kiÖn n©ng cao c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt kh«ng c¶i tiÕn ®-îc, n©ng cao chÊt
l-îng s¶n phÈm th× kh«ng cã kh¶ n¨ng thu hót ®-îc kh¸ch hµng, kh«ng b¸n ®-îc
hµng ho¸ sÏ kh«ng cã lîi nhuËn thua lç, ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh.
b) YÕu tè s¶n phÈm
§©y lµ yÕu tè v« cïng quan träng ®èi víi doanh nghiÖp, bëi v× ng-êi mua
bao giê còng quan t©m tr-íc hÕt ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm, tÝnh n¨ng t¸c dông cña
s¶n phÈm mµ hä ®· mua vµ muèn mua. Th«ng th-êng mét s¶n phÈm cã søc c¹nh
tranh th× chÊt l-îng ph¶i cao. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp cè g¾ng t¨ng tÝnh -u viÖt
s¶n phÈm cña m×nh.
Theo quan ®iÓm cæ ®iÓn, s¶n phÈm lµ tæng hîp c¸c ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸
häc,.. cã thÓ quan s¸t ®-îc tËp hîp trong mét vµi h×nh thøc ®ång nhÊt lµ vËt mang
gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. V× vËy cÇn xem xÐt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp theo 2
khÝa c¹nh:
YÕu tè vËt chÊt gåm nh÷ng ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸ häc cña s¶n phÈm, kÓ c¶
nh÷ng ®Æc tÝnh cña bao gãi víi chøc n¨ng gi÷ g×n b¶o qu¶n hµng ho¸ cña nã.
YÕu tè phi vËt chÊt: Tªn gäi, nh·n hiÖu, biÓu t-îng, chu kú sèng cña s¶n
phÈm, dÞch vô tr-íc trong vµ sau b¸n hµng,...
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cïng víi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c s¶n
phÈm ®ã lµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng vÒ nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng. Do vËy,
trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i lµm ra, mua vµo
nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao mµ cßn cÇn ph¶i cã kiÓu d¸ng ®Ñp, gi¸ c¶ hîp
lý,... ®ång thêi ph¶i lu«n ®æi míi ph-¬ng thøc b¸n hµng, c¸c dÞch vô,... ®¸p øng
nhu cÇu cña kh¸ch hµng, b¸n ®-îc hµng ®Ó lµm t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c) Tr×nh ®é qu¶n lý, kü n¨ng cña ng-êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh
doanh.
§©y lµ yÕu tè ¶nh h-ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp. Mét doanh nghiÖp cã ®éi ngò c¸n bé tr×nh ®é qu¶n lý tèt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó
n©ng cao h¬n kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã
®éi ngò c¸n bé tinh th«ng nghiÖp vô chuyªn m«n cao, cã ®éi ngò c«ng nh©n tay
nghÒ v÷ng, kh¶ n¨ng giao tiÕp tèt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng,
chÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸, t×nh h×nh chiÕm lÜnh thÞ tr-êng ®-îc t¨ng lªn, nã
còng lµm gi¶m bít nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. Ngoµi ra, ®©y còng lµ ®iÒu kiÖn
®Ó doanh nghiÖp c¶i tiÕn kü rhuËt ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, t¹o ra kh¶
n¨ng c¹nh tranh tèt cho doanh nghiÖp.
d) T×nh h×nh c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp.
§ã lµ vÊn ®Ò cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp ®Çu t- ban ®Çu ®Ó x©y dùng c¬ së
cho doanh nghiÖp, c¬ së vËt chÊt khang trang, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tiªn tiÕn lµ
®iÒu kiÖn ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm chÊt l-îng tèt, n¨ng suÊt lao ®éng cao, gi¶m
bít ®-îc chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Ng-îc l¹i mét doanh
nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cò kü l¹c hËu sÏ lµm ¶nh h-ëng ®Õn chÊt
l-îng c«ng viÖc, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn môc tiªu cña doanh nghiÖp.
e) ChiÕn l-îc kinh doanh vµ kÕ ho¹ch kinh doanh.
Mét c«ng ty cã chiÕn l-îc kinh doanh, kÕ ho¹ch kinh doanh phï hîp sÏ tËn
dông ®-îc thêi c¬, ®em l¹i hiÖu qu¶ tµi kho¶n cao, nã còng lµ nh©n tè ®¶m b¶o sù
thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Bëi chiÕn l-îc kinh doanh vµ kÕ ho¹ch kinh doanh
cã vai trß rÊt lín ®èi víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Thø nhÊt, gióp c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i n¾m b¾t ®-îc c¬ héi thÞ
tr-êng vµ t¹o ®-îc thÕ m¹nh c¹nh tranh trªn th-¬ng tr-êng b»ng c¸ch vËn dông
c¸c nguån lùc cã h¹n cña doanh nghiÖp víi hiÖu qu¶ cao ®Ó ®¹t môc tiªu ®Ò ra.
Thø hai, nã gióp c¸c doanh nghiÖp thÊy râ môc ®Ých h-íng ®i cña doanh
nghiÖp vµ c¸c nhµ qu¶n trÞ xem xÐt nghiªn cøu. xem quyÕt ®Þnh nªn ®i theo h-íng
nµo.
Thø ba, gióp c¸c doanh nghiÖp tËn dông tèt c¸c c¬ héi vµ gi¶m bít c¸c
nguy c¬ cã liªn quan ®Õn ®iÒu kiÖn m«i tr-êng kinh doanh.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thø t-, gióp c¸c doanh nghiÖp chuÈn bÞ tèt h¬n ®Ó ®èi phã vµ lµm chñ c¸c
diÔn biÕn cña thÞ tr-êng.
VÝ nh- víi chiÕn l-îc s¶n phÈm, chiÕn l-îc ®Ó chiÕm l×nh thÞ tr-êng, chiÕn
l-îc vÒ chÝnh s¸ch, gi¸ c¶ phï hîp trong tõng thêi kú, tõng giai ®o¹n cô thÓ sÏ t¹o
®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ®Èy m¹nh nhanh tèt ®é tiªu thô s¶n phÈm nh- vËy
t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, më réng ®-îc thÞ tr-êng, thÞ phÇn, n©ng cao uy tÝn
s¶n phÈm cña doanh nghiÖp t¹o dùng lßng tin cña kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm. Tõ ®ã
t¨ng nhanh doanh thu, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ.
f) M¹ng l-íi kinh doanh, chÝnh s¸ch qu¶ng c¸o th«ng tin tiÕp thÞ vµ giíi thiÖu s¶n
phÈm.
M¹ng l-íi kinh doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i bao gåm mét hÖ thèng
c¸c chi nh¸nh, c¸c Trung t©m, xÝ nghiÖp, cöa hµng, kho tr¹m, c¸c ®¹i lý mua b¸n
®-îc bè trÝ ë nh÷ng ®Þa ®iÓm thuËn tiÖn do ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ dÞch
vô cña doanh nghiÖp nãi chung vµ cña tõng Bé phËn trong doanh nghiÖp nãi
riªng.
Mét doanh nghiÖp cã m¹ng l-íi kinh doanh phï hîp víi yªu cÇu kh¸ch
quan cña thÞ tr-êng vµ phï hîp víi tiÒm lùc cña doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o kinh
doanh cã l·i vµ ngµy cµng ®¹t hiÖu qu¶ ph¸t triÓn vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn
th-¬ng tr-êng.
ChÝnh s¸ch qu¶ng c¸o, th«ng tin tiÕp thÞ,... lµ yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®¬n vÞ cÇn cã chÝnh s¸ch nµy phï hîp, hîp lý
dÔ hiÓu ®Ó khi cã nhu cÇu kh¸ch hµng cã thÓ nhí ngay vµ s½n sµng mua s¶n phÈm
cña doanh nghiÖp.
Ngoµi ra, viÖc sö dông nghÖ thuËt kinh doanh kh¸c nh- khuyÕn m¹i, th¸i ®é
phôc vô,... còng ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
h) X¸c ®Þnh nh÷ng ph-¬ng thøc thanh to¸n.
Cã thÓ nãi ph-¬ng thøc thanh to¸n lµ kh©u träng t©m, lµ kÕt qu¶ cuèi cïng
cña tÊt c¶ c¸c giao dÞch trong kinh doanh th-¬ng m¹i. ViÖc lùa chän ph-¬ng thøc
thanh to¸n phï hîp vµ ¸p dông hîp lý ®èi víi tõng kh¸ch hµng lµ vÊn ®Ò rÊt quan
träng, nã cã thÓ ¶nh h-ëng lín ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm. Tõ ®ã lµm ¶nh h-ëng
®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt nã g©y Ên t-îng tèt hoÆc xÊu
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cña kh¸ch hµng ®èi víi doanh nghiÖp. H¬n n÷a viÖc lùa chän ph-¬ng thøc thanh
to¸n hîp lý cßn ®¶m b¶o an toµn trong kinh doanh nh»m h¹n chÕ nh÷ng rñi ro
trong thanh to¸n vµ bu«n b¸n cho c¸c nhµ doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn
nay, ng-êi ta ®-a ra nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n nh- tr¶ tiÒn mÆt, sÐc, tr¶ tiÒn tr-íc
khi giao hµng, tr¶ tiÒn chËm tõng phÇn, tr¶ sau, ®Æt cäc,.. Do vËy, doanh nghiÖp
nµo thùc hiÖn ph-¬ng thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n gän nhÑ, thuËn lîi vµ phï hîp víi
kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp ®ã cã c¬ héi kÐo ®-îc ®«ng ®¶o kh¸ch
hµng vÒ víi m×nh tõ ®ã b¸n ®-îc nhiÒu s¶n phÈm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh.
20
.PDF 
59 
14502 
34 
