Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
NÒn kinh tÕ ®Êt n-íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn vµ héi nhËp vµo nÒn kinh
tÕ thÕ giíi ®· më ra nhiÒu c¬ héi s¶n xuÊt, kinh doanh cho c¸c doanh
nghiÖp vËn t¶I trong n-íc. §ång thêi còng cã kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n,
th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh vËn t¶I «t«. Cïng víi sù
ph¸t triÓn cña nhu cÇu, c¸c kh¸ch hµng sÏ ngµy cµng trë nªn khã tÝnh h¬n
trong viÖc lùa chän dÞch vô. H¬n n÷a, møc ®é c¹nh tranh trong vµ ngoµI
ngµnh cµng trë nªn gay g¾t sÏ khiÕn cho thÞ tr-êng cña mét sè c«ng ty bÞ
thu hÑp. Do vËy mét vÊn ®Ò phøc t¹p vµ khã kh¨n ®Æt ra cho c¸c c«ng ty
vËn t¶I «t« lµ lµm sao ®Ó më réng thÞ tr-êng vµ cã thÓ ®øng v÷ng trong m«I
tr-êng c¹nh tranh gay g¾t nµy.
Marketing hçn hîp ®· ®-îc mét sè c«ng ty trong ngµnh sö dông nhnh÷ng c«ng cô vµ lµ gi¶I ph¸p c¬ b¶n ®Ó gi¶I quyÕt vÊn ®Ò trªn. ViÖc ¸p
dông mét c¸ch hîp lý vµ chÝnh x¸c c¸c c«ng cô cña marketing mix trong
ho¹t ®éng cung øng dÞch vô ®· ®em l¹I kh«ng Ýt thµnh c«ng trong kinh
doanh cho c¸c c«ng ty.§IÒu nµy cã thÓ coi lµ minh chøng râ nhÊt cho tÇm
quan träng cña Marketing trong ho¹t ®éng cung øng dÞch vô.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhu cÇu bøc xóc cña ®IÒu kiÖn kinh doanh míi vµ sù
cÇn thiÕt cña c¸c chÝnh s¸ch c«ng cô cu¶ marketing trong kinh doanh dÞch
vô vËn t¶I «t«, em ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµI:
“Thùc tr¹ng vµ gi¶I ph¸p marketing cho dÞch vô vËn t¶I «t« t¹I c«ng ty
VËn t¶I vµ ®¹I lý vËn t¶I”.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Néi dung cña bµI viÕt ®-îc chia lµm 3 phÇn sau:
Ch-¬ng1: ThÞ tr-êng vËn t¶I «t« &thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña
c«ng ty Vitranimex giai ®o¹n 1997-2001
Ch-¬ng 2:Thùc tr¹ng marketing mix t¹I c«ng ty vËn t¶I vµ ®¹I lý vËn t¶I
Ch-¬ng 3:Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn hÖ thèng Marketing-mix cho
c«ng ty vËn t¶I vµ §¹I lý vËn t¶I
Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o: TS.L-u V¨n Nghiªm, gi¸m
®èc cïng c¸c anh chÞ trong c«ng ty vËn t¶I vµ ®¹I lý vËn t¶I ®· tËn t×nh
h-íng dÉn, gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ hoµn thµnh bµI
biÕt nµy.
Do thêi gian vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn cã h¹n nªn bµI viÕt cña em sÏ
kh«ng tr¸nh khái nhiÒu sai sãt, h¹n chÕ. V× vËy, em rÊt mong cã sù gãp ý ,
phª b×nh vµ x©y dùng cña thÇy gi¸o.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng 1:thÞ tr-êng vËn t¶I «t« &thùc tr¹ng ho¹t
®éng kinh doanh cña c«ng ty Vitranimex giai ®o¹n
1997-2001.
I.
Tæng quan vÒ thÞ tr-êng vËn t¶I «t«.
1.
§Æc ®IÓm thÞ tr-êng vËn t¶I «t«.
Ngµnh vËn t¶i «t« còng nh- vËn t¶I ®-êng s¾t,®-êng thuû…tham gia
vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh-ng kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm. Do vËy ®Æc
®iÓm lín nhÊt cña nã lµ ngµnh dÞch vô, kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng dÞch vô vËn
t¶i lµ lµm thay ®æi chu chuyÓn l-îng hµng ho¸ hay hµnh kh¸ch mµ nã vËn
chuyÓn trong thêi gian vµ kh«ng gian x¸c ®Þnh. Ho¹t ®éng vËn t¶i tham gia
vµo qu¸ tr×nh l-u chuyÓn hµng ho¸, thóc ®Èy qu¸ tr×nh giao l-u, ph©n phèi
hµng ho¸ gi÷a c¸c vïng, c¸c quèc gia.
+VËn t¶I «t« lµ mét ph-¬ng thøc vËn chuyÓn hµng ho¸ rÊt linh ho¹t vµ
®a d¹ng trong ®èi t-îng phôc vô.HÇu hÕt c¸c lo¹I hµng ho¸ ®Òu cã thÓ sö
dông ph-¬ng thøc nµy ®Ó vËn chuyÓn.Nã cã thÓ vËn chuyÓn trung chuyÓn
ho¹c vËn chuyÓn tõ ng-êi s¶n xuÊt ®Õn ng-êi tiªu dïng.
+Ph-¬ng thøc vËn chuyÓn b»ng ®-êng bé rÊt uyÓn chuyÓn vÒ lé tr×nh
vµ tiÕn ®é.Kh¶ n¨ng phôc vô vµ ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng th-êng
nhanh h¬n so víi c¸c ph-¬ng thøc vËn taØ kh¸c,nh-ng gi¸ thµnh th-êng cao
h¬n c¸c lo¹I vËn t¶I kh¸c trªn cïng mét kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+VËn t¶I «t« lu«n chiÕm tû träng vËn chuyÓn khèi l-îng lín hµng
ho¸.Nã chiÕm tuyÖt ®¹I ®a sè trong vËn chuyÓn néi bé thÞ x·,thµnh phè vµ
c¸c tuyÕn trung b×nh.VËn chuyÓn «t« chiÕm -u thÕ tuyÖt ®èi víi nh÷ng l«
hµng cã khèi l-îng Ýt vµ cã gi¸ trÞ cao.H¬n n÷a ph-¬ng thøc vËn t¶I ®-êng
bé cã sè lÇn xÕp dì thÊp nªn tiÕt kiÖm ®-îc thêi gian vµ kh¶ n¨ng b¶o qu¶n
hµng ho¸ tèt h¬n.
+Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÊt l-îng phôc vô cña vËn t¶i «t«
®-îc ®¸nh gi¸ b»ng nhiÒu chØ tiªu quan träng nh-:
.TÝnh kÞp thêi:thêi gian chê ®îi ®Ó ®-îc phôc vô cña kh¸ch hµng,thêi
gian vËn chuyÓn(thêi gian hoµn thµnh c¸c hîp ®ång vËn t¶I).
.TÝnh chÝnh x¸c:møc ®é ®¸ng tin cËy cña dÞch vô,yªu cÇu kh«ng cã sai
sãt trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.
.TÝnh s½n cã:sè ®IÓm giao dÞch,sè nh©n viªn giao dÞch,møc ®é s½n
sµng ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
.TÝnh toµn diÖn:ph¹m vi phôc vô vµ kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô bæ
xung.
.TÝnh tiÖn lîi:vÞ trÝ,kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña kh¸ch hµng,kh¶ n¨ng cung
cÊp dÞch vô va h×nh thøc cung cÊp.
.TÝnh hîp lý:kh¸ch hµng ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña chi phÝphôc vô vËn
t¶I tuú theo nhËn thøc cña hä vÒ chÊt l-îng.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
.NgoµI ra cßn cã mét sè tiªu chÝ n÷a ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng dÞch vô
vËn t¶I nh-:h×nh ¶nh cña c«ng ty,danh tiÕng…C¸c yÕu tè nµy ®-îc thiÕt lËp
th«ng qua nhËn thøc cña kh¸ch hµng vÒ tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh cña dÞch
vô,cña c«ng ty.
+Ho¹t ®éng vËn t¶i diÔn ra trªn mét ph¹m vi réng, ph©n t¸n: ®©y lµ
mét ®Æc ®iÓm rÊt dÔ nhËn thÊy bëi v× bÊt kú mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh nµo còng cÇn ®Õn vËn t¶i . VËn t¶i chuyÓn nguyªn liÖu ®Çu vµo ®Õn
n¬i s¶n xuÊt ®ång thêi ®-a s¶n phÈm ®Çu ra tíi n¬i tiªu thô.
+Tèc ®é vËn chuyÓn phô thuéc vµo c¬ së h¹ tÇng vµ thêi tiÕt:
. C¬ së h¹ tÇng gåm: hÖ thèng cÇu, ®-êng giao th«ng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi
tèc ®é, chÊt l-îng vËn chuyÓn trªn mÆt ®Êt. NÕu chÊt l-îng ®-êng giao
th«ng kÐm, hÖ thèng cÇu phµ kh«ng tèt dÉn ®Õn t¾c nghÏn sÏ lµm gi¶m tiÕn
®é vËn chuyÓn. MÆt kh¸c, chÊt l-îng ®-êng giao th«ng kÐm sÏ ¶nh h-ëng
tíi chÊt l-îng hµng ho¸ ®-îc vËn chuyÓn.
. Thêi tiÕt lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh tíi vËn chuyÓn b»ng ®-êng hµng
kh«ng, ®-êng biÓn, ®-êng bé. Thêi tiÕt xÊu c¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i sÏ
kh«ng ho¹t ®éng ®-îc hµng ho¸ bÞ ø ®äng kh«ng ®-îc l-u th«ng, ph©n
phèi trªn thÞ tr-êng.Do ®ã cã thÓ nãi r»ng thêi tiÕt lµ yÕu tè t¸c ®äng rÊt
m¹nh tíi khèi l-îng dÞch vô ngµnh vËn t¶i.
.C¸c nguån hµng, khèi l-îng hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch vËn chuyÓn
ngµy cµng gia t¨ng nh-ng tû lÖ t¨ng thÊp h¬n so víi møc t¨ng cña c¸c
ph-¬ng tiÖn, doanh nghiÖp vËn t¶i lµm cho t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ
tr-êng rÊt gay g¾t.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
.Vèn ®Çu t- ban ®Çu cho c¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i nhiÒu, khÊu hao cña
ph-¬ng tiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng lín, chi phÝ gi¸ thµnh cho vËn t¶i
nh- chi phÝ nhiªn liÖu, gi¸ phô tïng thay thÕ, c¸c lo¹i phÝ, lÖ phÝ ®-ßng,
cÇu,... t¨ng cao. Phô tïng thay thÕ cña c¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i hÇu nh- ph¶i
nhËp tõ n-íc ngoµi nªn gi¸ thµnh t-¬ng ®èi ®¾t.§IÒu nµy lµm cho gi¸
thµnh dÞch vô vËn t¶I «t« cao h¬n mét c¸ch t-¬ng ®èi so víi c¸c dÞch vô
vËn t¶I kh¸c.
2.
Thùc tr¹ng thÞ tr-êng vËn t¶I « t«.
a.Kh¸I qu¸t chung vÒ thÞ tr-êng vËn t¶I «t«.
Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc vµ xu
h-íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ (tõ s¶n xuÊt sang dÞch vô) ,
ngµnh vËn t¶I «t« ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b-íc ph¸t triÓn râ rÖt c¶ vÒ mÆt
quy m« vµ chÊt l-îng.Tèc ®é t¨ng tr-ëng b×nh qu©n hµng n¨m cña ngµnh
lµ 7,1% vµ ®ang cã xu h-íng ngµy cµng cao.
NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn ®¨ kÐo theo sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ
cña ngµnh vËn t¶i «t« do nhu cÇu vËn t¶i hµng ho¸ ngµy cµng t¨ng cña nÒn
kinh tÕ.H¬n n÷a ,ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn còng ngµy cµng hiÖn ®¹i do t¸c
®éng cña khoa häc c«ng nghÖ,th«ng tin liªn l¹c…®· lµm cho ngµnh vËn t¶i
cã nh÷ng thay ®æi ,chuyÓn biÕn lín vÒ chÊt l-îng còng nh- quy m« ho¹t
®éng cña nã.
Vai trß cña vËn t¶I ®-êng bé nãi chung vµ vËn t¶I «t« nãi riªng ngµy
cµng trë nªn quan träng trong v¹an chuyÓn néi ®Þa.Tû phÇn cña vËn t¶I
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hµng ho¸ ®-êng bé trong vËn t¶I néi ®Þa n-íc ta lµ 63%(t¹p chÝ GTVT sè
4/2001) lµ minh chøng râ nhÊt cho tÇm quan träng vµ sù ph¸t triÓn cña
ngµnh vËn t¶I ®-êng bé.
Tuy nhiªn, c¬ së h¹ tÇng ®-êng bé cña ViÖt Nam nh×n chung cßn yÕu
kÐm,cã nhiÒu tuyÕn ®-êng kh«ng thÓ vËn chuyÓn ®-îc trong c¶ 4 mïa ®·
lµm cho ngµnh vËn t¶I «t« gÆp nhiÒu khã kh¨n.NhiÒu tuyÕn ®-êng xe cã
träng t¶I lín hoÆc xe chë container kh«ng vµo ®-îc, do vËy cã ¶nh h-ëng
tíi n¨ng xuÊt vËn t¶I hµng ho¸ ®-êng bé.Tuy nhiªn,trong mét sè n¨m gÇn
®©y nhµ n-íc ®· ®Çu t- më réng vµ tu söa mét sè tuyÕn ®-êngchÝnh vµ
trong t-¬ng lai sÏ hoµn thiÖn m¹ng l-íi ®-êng bé.®©y sÏ lµ mét ®IÒu kiÖn
hÕt søc thuËn lîi cho ngµnh vËn t¶I «t« ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi.
HiÖn nay, m¹ng l-íi ®-êng bé ®-îc ph©n bè trong c¶ n-íc lµ:
+Trôc ®-êng ch¹y däc c¶ n-íc :quèc lé 1,14.15.
+M¹ng ®-êng bé nèi liÒn miÒn b¾c:quèc lé 2,4,5,6,32.
+M¹ng ®-êng bé phÝa nam nèi liÒn víi thµnh phè HCM :quèc lé 20, 22,
51.
+C¸c tuyÕn ®-êng nèi vïng duyªn h¶I víi miÒn b¾c :quèc lé 7, 8, 9, 19,
22,51.
HiÖn nay vËn t¶I ®-êng bé chiÕm mét tû träng lín trong c¸c ngµnh vËn
t¶I hµng ho¸ néi ®Þa.Nã chiÕm tíi 23% l-îng hµng vËn chuyÓn vµ gÇn nh®éc quyÒn trªn c¸c tuyÕn néi tØnh.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
.Tèc ®é gia t¨ng c¸c ph-¬ng tiÖn lo¹I h×nh vËn t¶I lµ rÊt lín ,mäi
thµnh phÇn kinh tÕ vµ tõng ng-êi d©n ®Òu cã thÓ bá vèn ®Çu t- ph-¬ng tiÖn
tham gia vËn t¶I do ®ã cã thÓ nãi c¹nh tranh trong ngµnh lµ rÊt cao.H¬n
n÷a t×nh h×nh c¹nh tranh ngoµI ngµnh (sù c¹nh tranh gi÷a c¸c lo¹I h×nh vËn
t¶I) còng rÊt gay g¾t.
Cïng víi sù thay ®æi tÝch cùc nh- vËy ,ngµnh vËn t¶I «t« vÉn cßn tån
t¹I nh÷ng mÆt h¹n chÕ sau:
.Cung lín h¬n cÇu ,thõa ph-¬ng tiÖn nh-ng l¹I thiÕu nh÷ng chÝnh s¸ch
,c«ng cô qu¶n lý thÝch hîp, c¹nh tranh trong vËn t¶I cßn cã nh÷ng biÓu
hiÖn ch-a lµnh m¹nh ,thiÕu b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
.Ph-¬ng tiÖn vËn t¶I thêi kú bao cÊp ®Ó l¹I lµ rÊt lín nh-ng l¹I l¹c hËu
vÒ kü thuËt vµ ®· khÊu hao hÕt do ®ã kh«ng ®¶m b¶o an toµn vËn chuyÓn
hµng ho¸ còng nh- nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr-êng.Sè xe nhËp míi
100% lµ rÊt Ýt do ®ã thùc tr¹ng xe t¨ng lªn nh-ng chÊt l-îng ph-¬ng tiÖn
vËn t¶I kh«ng cã b-íc ®ét ph¸ cÇn thiÕt ®Ó ®æi míi “c«ng nghÖ vËn t¶I”.
b.Nhu cÇu tiªu dïng dÞch vô vËn t¶I «t«.
Cã thÓ nãi sö dông dÞch vô vËn t¶i nh- lµ mét nhu cÇu tù nhiªn cña c¸c
doanh nghiÖp , tæ chøc ,c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc s¶n xuÊt-tiªu
dïng.§IÒu nµy xuÊt ph¸t tõ viÖc dÞch vô vËn t¶i hµng ho¸ ra ®êi vµ ph¸t
triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng
ho¸ vµ vËn t¶I lµ mét c«ng cô liªn kÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt-ph©n phèi tiªu
dïng.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc ,nhu cÇu sö dông dÞch vô
vËn t¶I «t« còng t¨ng cao do khèi l-îng hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ngµy cµng
nhiÒu.H¬n n÷a,nhu cÇu l©n chuyÓn hµng ho¸ t¨ng lªn ®· gãp phÇn lµm cho
quy m« nhu cÇu vËn t¶I t¨ng cao.N¨m 2000 khèi l-îng hµng ho¸ vËn
chuyÓn b»ng «t« c¶ n-íc ®¹t h¬n 51 triÖu tÊn,t¨ng 12,5% so víi n¨m 1999,
n¨m 2001 con sè nµy t¨ng lªn 65 triÖu tÊn (t¨ng 12,74% so víi n¨m
2000).Nh- vËy,hµng ho¸ vËn chuyÓn b»ng «t« t¨ng ®Òu qua nh÷ng n¨m gÇn
®©y lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho ngµnh vËn t¶I «t« n-íc ta.
HiÖn nay nhu cÇu vËn t¶i «t« n-íc ta cã mét sè ®Æc ®IÓm sau:
+Nhu cÇu vËn t¶i «t« phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c
nhau vµ møc tiªu dïng cu¶ ng-êi d©n.Nhu cÇu nµy cã thÓ xuÊt ph¸t tõ phÝa
nhµ s¶n xuÊt,c¸c nhµ cung øng s¶n phÈm ®Çu vao hay chÝnh c¸c kh¸ch
hµng cña doanh nghiÖp.
+Nhu cÇu vËn t¶i «t« mang nÆng tÝnh thêi vô .Vµo nh÷ng thêi gian nhÊt
®Þnh trong n¨m (th-êng lµ giai ®o¹n cuèi n¨m) nhu cÇu vËn t¶i t¨ng cao do
søc tiªu dïng cña ng-êi d©n t¨ng vµ khèi l-îng hµng ho¸ ®-îc s¶n xuÊt ra
lµ rÊt lín.Do ®ã c¸c doanh nhiÖp cung cÊp dÞch vô nµy cÇn t×m hiÓu râ tÝnh
thêi vô cña c¸c lo¹i hµng ho¸ ®Ó cã kÕ ho¹ch ®IÒu tiÕt c«ng viÖc.
+Nhu cÇu vËn t¶i «t« th-êng mang tÝnh ph©n t¸n do yªu cÇu vËn chuyÓn
trªn c¸c tuyÕn ®-êng kh¸c nhau th-êng xuyªn ®-îc ®Æt ra.
c.T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng vËn t¶i «t«
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ngµnh vËn t¶I «t«, nh- ®· ph©n tÝch ë trªn, lµ mét ngµnh dÞch vô ®Çy
tiÒm n¨ng víi nh÷ng høa hÑn cho sù ph¸t triÓn nhanh chãng trong t-¬ng lai
®· thu hót mét sè l-îng ®«nh ®¶o c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t
®éng cung øng cña ngµnh .
Cã thÓ nãi mét c¸ch kh¸I qu¸t r»ng thÞ tr-êng vËn t¶I «t« viÖt nam lµ mét
thÞ tr-êng rÊt s«I ®éng víi h¬n 80 doanh nghiÖp tham gia vµo cung øng
dÞch vô(theo thèng kª cña bé GTVT).HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu lµ
doanh nghiÖp quèc doanh nªn Ýt nhiÒu ®Òu cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cña
nhµ n-íc vÒ nguån vèn vµ vËt t- kü thuËt.Do cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®IÒu
chØnh kh¸ thÝch hîp cña nhµ n-íc nªn nãi chung tÝnh chÊt c¹nh tranh gi÷a
c¸c doanh nghiÖp nµy lµ c«ng b»ng vµ tÝch cùc møc ®é c¹nh tranh diÔn ra
kh¸ gay g¾t.NgoµI ra,trªn thÞ tr-êng vËn t¶I «t« cßn xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c¸c
doanh nghiÖp t- nh©n, c¸c c«ng ty TNHH, c¸c c«ng ty liªn doanh, c¸c c¸
nh©n tham gia vµo ho¹y ®éng cung øng dÞch vô lµm cho t×nh tr¹ng c¹nh
tranh cµng thªm gay g¾t. Mét ®IÒu ®¸ng chó ý lµ nhµ n-íc ch-a cã nhiÒu
chÝnh s¸ch, c«ng cô ®Ó qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp vËn t¶I ngoµI quèc doanh
nªn sù c¹nh tranh diÔn ra gi÷a c¸c doanh nghiÖp nµy vµ c¸c doanh nghiÖp
quèc doanh diÔn ra kh«ng lµnh m¹nh.Sù c¹nh tranh thiÕu c«ng b»ng gi÷a
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®· phÇn nµo lµm gi¶m bít tèc ®é t¨ng tr-ëng
cña ngµnh.
Ph-¬ng thøc c¹nh tranh chñ yÕu hiÖn nay gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong
ngµnh vËn t¶I «t« lµ c¹nh tranh vÒ gia c¶, chÊt l-¬ng dÞch vô vµ c¸c dÞch vô
kÌm theo.Song yÕu tè chi phèi m¹nh nhÊt vÉn lµ gi¸ mÆc dï chÊt l-îng
dÞch vô vÉn th-êng xuyªn ®-îc xÐt tíi.Th«ng th-êng thh× kh«ng cã møc
gi¸ shung ,cè ®Þnh trªn thÞ tr-êng, mµ c¸c c«ng ty lu«n linh ho¹t thay ®æi
møc gi¸ cña m×nh cho tõng lo¹I kh¸ch hµng, tõng lo¹I hµngvµ t¹I c¸c khu
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vùc cung øng.Cã thÓ nãi gi¸ c¶ nh- lµ mét c«ng cô c¹nh tranh h÷u hiÖu
nhÊt hiÖn nay trªn thÞ tr-êng vËn t¶I «too.C¸c yÕu tè kh¸c còng ®-îc c¸c
c«ng ty cè g¾ng ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng víi møc ®é t¹o ra chuçi gi¸
trÞ lín nhÊt trong mèi quan hÖ víi chi phÝ vµ lîi nhuËn.
Tuy nhiªn t¹I mét sè c«ng ty lín cã tiÒm lùc m¹nh vÒ tµI chÝnh , nh©n
lùc th× c¸c yÕu tè kh¸c cña marketing-mix nh- qu¶ng c¸o ,dÞch vô tiÒn m·I
,hËu m·i…®· b¾t ®Çu ®-îc xem xÐt vµ ®em ra sö dung lµm c«ng cô tÊn
c«ng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh.®IÒu nµy lµ phï hîp víi qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn cña ngµnh bëi khi nhu cÇu cña kh¸ch hµng ph¸t triÓn ddÕn mé
møc ®é thay ®æi vÒ chÊt th× c¸c yÕu tè c¹nh tranh kh¸c ngoµI gi¸ sÏ trë nªn
rÊt quan träng.
Mét vÊn ®Ò cÇn nh¾c tíi n÷a lµ t×nh h×nh c¹nh tranh gi÷a c¸c lo¹I h×nh
vËn t¶I(c¹nh tranh ngoa× ngµnh).HiÖn nay c¹nh tranh ngoµI ngµnh gi÷a c¸c
lo¹I h×nh vËn t¶I kh¸c nhau bao gåm:
-§-êng bé.
-§-êng s¾t.
-§-êng biÓn.
-§-êng hµng kh«ng.
Mét ®IÒu khã thay ®æi lµ viÖc lùa chän ph-¬ng tiÖn vËn t¶I cho mét lo¹I
hµng ho¸ cô thÓ lµ do ng-êi mua quyÕt ®Þnh dùa trªn ®Æc tÝnh cña hµng ho¸
còng nh- -u ®IÓm cña t×ng ph-¬ng tiÖn vËn t¶i.Tuy nhiªn,nh×n chung kh¶
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
n¨ng thay thÕ cña c¸c lo¹I ph-¬ng tiÖn lµ kh«ng cao do mçi lo¹I ph-¬ng
tiÖn cã nh-ng -u ®IÓm riªng vµ phï hîp víi tõng nhãm hµng ho¸ nhÊt
®Þnh.do vËy c¹nh tranh gi÷a c¸c lo¹I ph-¬ng tiÖn nµy lµ kh«ng qu¸
cao.§IÒu quan träng lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸c c«ng ty vËn t¶I(®-êng s¾t,bé
,hµng kh«ng vµ ®-êng biÓn)nh»m tho¶ m·n tèt nhÊt vµ ®Çy ®ñ nhu cÇu cña
kh¸ch hµng bëi cã nhiÒu lo¹I nhu cÇu ®ßi hái ph¶I sö dông nhiÒu lo¹I
ph-¬ng tiÑn ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸.
d.Dù b¸o vÒ thÞ tr-êng «t« trong mét sè n¨m tíi.
HiÖn nay nhµ n-íc ta ®ang thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ
vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn do vËy nh×n chung nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc .Víi nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ
vÜ m« phï hîp vµ cã hiÖu qu¶,mäi ngµnh kinh tÕ nÝ chung vµ ngµnh vËn t¶I
«t« nãi riªng ®· cã b-íc ph¸t triÓn v-ît bËc.
Khèi l-îng hµng ho¸ gia t¨ng lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
thÞ tr-êng, ®· t¹o ra nhu cÇu lín cho ngµnh vËn t¶I «t«.§©y chÝnh lµ c¬ héi
cho nh÷ng doanh nghiÖp cung øng dÞch vô vËn t¶I,®ång thêi nã còng chÝnh
lµ mét th¸ch thøc rÊt lín bëi møc ®é hÊp dÉn cña ngµnh cµng cao th× sù
tham gia cña c¸c ®èi thñ míi vµo ngµnh cµng nhiÒu.
Do vËy ,trong nh÷ng n¨m tíi nøc ®é còng nh- tÝnh chÊt c¹nh tranh
trong ngµnh sÏ rÊt gay g¾t.§IÒu nµy ®ßi hái c¸c c«ng ty trong ngµnh ph¶I
cã nh÷ng biÖn ph¸p chÝnh s¸ch c«ng cô marketing phï hîp ®Ó thÝch nhi víi
m«I tr-¬ng kinh doanh ngµy cµng kh¾c nghiÖt.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
II.
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty vËn t¶I &®¹I lý
vËn t¶I giai ®o¹n 1997-2001.
1.Giíi thiÖu kh¸I qu¸t vÒ c«ng ty vËn t¶I vµ ®¹I lý vËn t¶i.
C«ng ty VËn t¶i vµ §¹i lý vËn t¶i lµ doanh nghiÖp nhµ n-íc thuéc
Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ chÕ biÕn n«ng s¶n – Bé n«ng nghiÖp vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n (tæng c«ng ty ®-îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 90 cña
thñ t-íng chÝnh phñ).Tªn giao dÞch cña c«ng ty lµ Vitranimex.
a. chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng cña c«ng ty:
+ Kinh doanh vËn t¶i hµng ho¸ b»ng « t«. §©y lµ chøc n¨ng nhiÖm vô
chÝnh cña c«ng ty ngay tõ ngµy ®Çu thµnh lËp. C«ng ty tæ chøc ho¹t ®éng
kinh doanh vËn t¶i « t« b»ng c¸c h×nh thøc:
. VËn chuyÓn tõ kho tíi kho giao nhËn hµng.
. VËn chuyÓn trung chuyÓn tõ kho tíi c¸c ®Þa ®iÓm trung chuyÓn( ga,
c¶ng ) hoÆc tõ c¸c ®Þa ®iÓm trung chuyÓn tíi kho giao hµng.
+§¹i lý vËn t¶i hµng ho¸ b»ng c¸c ph-¬ng tiÖn ®-êng s¾t, ®-êng bé,
®-êng thuû. §©y lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh mµ c«ng ty ®· cã nhiÒu
n¨m kinh nghiÖm vµ lµ ho¹t ®éng mang l¹i uy tÝn cao cña c«ng ty trªn
th-¬ng tr-êng trong nhiÒu n¨m qua. C«ng ty tæ chøc c«ng t¸c nµy d-íi
nhiÒu h×nh thøc phong phó:
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
. §¹i lý vËn t¶i giao nhËn toµn phÇn tõ kho tíi kho víi sù kÕt hîp
nhiÒu h×nh thøc vËn chuyÓn kh¸c nhau.
.§¹i lý vËn t¶i vµ giao nhËn tõng phÇn.
.§¹i lý giao nhËn t¹i c¸c ®Çu trung chuyÓn.
. §¹i lý vËn t¶i vµ giao nhËn trung chuyÓn.
. §¹i lý vËn t¶i b»ng « t«.
+Lµm ®¹i lý ph©n phèi vµ b¶o hµnh « t« SUZUKI.
+ Kinh doanh th-¬ng nghiÖp b¸n bu«n b¸n lÎ c¸c lo¹i vËt t- thiÕt
bÞ,ph-¬ng tiÖn vËn t¶i,s¶n phÈm n«ng nghiÖp ,c«ng nghiÖp thùc phÈm.
+Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
C«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh trong c¸c lÜnh vùc:
-
VËn t¶i hµng ho¸ b»ng « t«
-
§¹i lý vËn t¶i hµng ho¸ b»ng c¸c ph-¬ng tiÖn ®-êng bé, ®-êng s¾t,
®-êng thuû, container
-
§¹i lý b¸n hµng « t«, b¶o hµnh, söa ch÷a « t« c¸c lo¹I
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-
Kinh doanh th-¬ng nghiÖp b¸n bu«n, b¸n lÎ vËt t-, s¶n phÈm n«ng
nghiÖp, c«ng nghiÖp thùc phÈm.
Víi ®Æc thï kinh doanh c«ng ty cã ®Þa bµn ho¹t ®éng réng trªn ph¹m
vi c¶ n-íc.
b.bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty
C«ng ty tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh theo hÖ thèng trùc tuyÕn, chøc n¨ng.
Bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty gåm cã:
+ Ban gi¸m ®èc: Gåm Gi¸m ®èc - qu¶n lý ®iÒu hµnh chung vµ 03 phã gi¸m
®èc: 01 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch tµi chÝnh vµ ®¹i lý vËn t¶i, 01 phã gi¸m ®èc
phô tr¸ch hµnh chÝnh vµ kinh doanh tæng hîp, 01 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch
kÕ ho¹ch vµ trung t©m vËn t¶i.
+ Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: ChÞu tr¸ch nhiÖm c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cña
C«ng ty nh- c«ng v¨n, giÊy tê, sæ lao ®éng, b¶o hiÓm y tÕ...
+ Phßng kÕ ho¹ch-®Çu t--thÞ tr-êng : cã chøc n¨ng nghiªn cøu,lËp ra c¸c
dù ¸n s¶n xuÊt ,kinh doanh cho toµn c«ng ty.LËp kÕ ho¹ch cho c¸c bé phËn
®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch chung cña toµn c«ng ty, theo dâi vµ thèng kª b¸o
c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña c«ng ty. Tham m-u cho ban Gi¸m
®èc vÒ viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång vµ x©y dùng c¸c ph-¬ng ¸n thùc hiÖn c¸c
hîp ®ång ®· ký kÕt. Tham gia vµo c«ng t¸c qu¶n lý ph-¬ng tiÖn vËn t¶i,
cïng c¸c phßng chøc n¨ng x©y dùng c¸c ph-¬ng ¸n kho¸n vËn t¶i « t«.
Theo dâi, gi¸m s¸t toµn bé ho¹t ®éng ®¹i lý vËn t¶i. Tæ chøc thùc hiÖn mét
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn viÖc vÒ ®¹i lý vËn t¶i khu vùc phÝa B¾c vµ khu vùc B¾c trung bé.
Phßng trùc tiÕp qu¶n lý 02 tæ giao nhËn vµ tr¹m ®¹i diÖn t¹i TP Vinh. Thùc
hiÖn mét phÇn c«ng viÖc ®èi chiÕu, thanh quyÕt to¸n c¸c hîp ®ång ®¹i lý
vËn t¶i. Ngoµi ra,phßng cßn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thu thËp th«ng tin ngoµi
thÞ tr-êng ,xö lý th«ng tin,t×m kiÕm c¸c ch©n hµng míi vµ bµn giao cho
phßng vËn t¶i.
+Phßng kÕ to¸n: C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung do vËy mäi
c«ng viÖc kÕ to¸n ®Òu tËp trung vÒ phßng kÕ to¸n, nh- ph©n lo¹i chøng tõ ,
kiÓm tra chøng tõ ban ®Çu, lËp b¶ng kª, ®Þnh kho¶n kÕ to¸n, ghi sæ tæng
hîp, sæ chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lËp
c¸c b¸o biÓu kÕ to¸n ... H×nh thøc nµy tiÖn lîi lµ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý
kinh tÕ tµi chÝnh mét c¸ch kÞp thêi.
+Phßng kinh doanh : Cã chøc n¨ng chÝnh lµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng vÒ
kinh doanh tæng hîp . phßng trùc tiÕp qu¶n lý cña hµng b¸n vµ giíi thiÖu,
tr¹m b¶o hµnh vµ söa ch÷a xe SUZUKI, bé phËn s¶n xuÊt ®å gia dông vµ
gia cong c¸c s¶n phÈm vÒ gç. Phßng tham gia mét phÇn trong ho¹t ®éng
s¶n xuÊt ®¹i lý vËn t¶i.
+ Trung t©m vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i : Qu¶n lý toµn bé ph-¬ng tiÖn vËn
t¶i cña c«ng ty, khai th¸c bÕn b·i vµ söa ch÷a xe, tæ chøc ®¹i lý b¸n hµng
vÇ cung øng c¸c s¶n phÈm dÇu nhên Shell, tæ chøc vËn chuyÓn « t« ®-êng
ng¾n vµ ®-êng trung, hç trî ®Êc lùc trong viÖc vËn chuyÓn trung chuyÓn
hµng ho¸ cña c¸c hîp ®ång ®¹i lý vËn t¶i. Ph-¬ng tiÖn vËn t¶i ®-îc chia
thµnh c¸c ®éi xe theo tÝnh chÊt qu¶n lý: §éi xe kho¸n vµ ®éi xe ®iÒu ®éng.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Chi nh¸nh c«ng ty t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh: gåm bé phËn nghiÖp
vô, ®éi giao giao nhËn hµng ho¸, ®éi xe vËn t¶i. chi nh¸nh lµ ®Çu mèi quan
träng trong viÖc gióp l·nh ®¹o c«ng ty khai th¸c c¸c nguån hµng ®¹i lý vËn
t¶i ®-êng dµi Nam - B¾c vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ®Þa lý vËn t¶i
cña c«ng ty.
+ Tr¹m ®¹i diÖn ë thµnh phè §µ N½ng
- Bé phËn nghiÖp vô vµ giao nhË, ®éi xe vËn t¶i. Cã nhiÖm vô tæ chøc
thùc hiÖn hîp ®ång ®¹i lý t¹i khu vùc miÒn trung, gióp l·nh ®¹o
c«ng ty khai th¸c c¸c nguån hµng t¹i khu vùc.
+ Tr¹m ®¹i diÖn t¹i thµnh phè vinh
- Bé phËn giao nhËn, ®éi xe vËn t¶i. Chñ yÕu tæ chøc giao nhËn hµng
ho¸ vµ vËn chuyÓn hµng t¹i khu vùc thµnh phè Vinh.
+ Tr¹m ®¹i diÖn t¹i cöa khÈu T©n Thanh t¹i L¹ng S¬n
- Khu kho ®«ng l¹nh, ki«t giíi thiÖu s¶n phÈm, bé phËn giao nhËn
hµng ho¸ vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ t¹i khu vùc cöa khÈu víi Trung
Quèc
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
.S¬ §å: C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc cña C«ng Ty VËn T¶i vµ §¹i Lý VËn T¶i.
Gi¸m ®èc c«ng ty
Phã gi¸m ®èc
Phßng
HCTH
Phßng
KD
CH
b¸n xe
Suzuki
Tr¹m
b¶o
hµnh xe
Suzuki
Phã gi¸m ®èc
Phßng
KT
Tæ
giao
nhËn
Phßng
KH
§¹i
diÖn t¹i
Vinh
Phã gi¸m ®èc
Trung
t©m vËn
t¶i
C¸c tæ
giao
nhËn
X-ëng
söa
ch÷a
Chi
nh¸nh
TP.H
CM
C¸c
®éi
xe
Tr¹m
§N
Tr¹m
LS
§¹i lý
b¸n
Shell
c.T×nh h×nh vèn cña c«ng ty Vitranimex
T×nh h×nh vÒ vèn cña C«ng ty vËn t¶i vµ §¹i lý vËn t¶i nh- sau:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
T
Vèn
§¬n vÞ tÝnh
§Õn n¨m 2001
Vèn kinh
1000®
6.537.425
T
I
doanh
1
Vèn ng©n s¸ch
1000®
3.409.625
2
Vèn tù bæ xung
1000®
3.127.800
II
Vèn huy ®éng
1000®
6.638.467
1
Vay ng¾n h¹n
1000®
3.476.290
2
Vay trung h¹n
1000®
2.091.170
3
Nî dµi h¹n
1000®
600
4
NhËn liªn
1000®
doanh
5
Huy ®éng kh¸c
1000®
535.000
Nguån phßng kÕ ho¹ch cña c«ng ty.
Nh×n vµo b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy kh¶ n¨ng tµI chÝnh cña c«ng ty kh«ng
®-îc dåi dµo, vèn ng©n s¸ch do nhµ n-íc cÊp chiÕm h¬n 52% tæng sè vèn
kinh doanh. Tuy nhiªn kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña c«ng ty lµ kh¸ tèt (sè
vèn huy ®éng cã thÓ gÊp gÇn 1,2 lÇn sè vèn kinh doanh) ®· minh chøng
cho t×nh h×nh ho¹t ®éng cña kinh doanh cña c«ng ty ®ang rÊt thuËn lîi.
2.Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty giai ®o¹n 1997-2001.
Nh×n chung,®©y lµ mét giai ®o¹n ho¹t ®énh kh¸ thµnh c«ng cña c«ng
ty mÆc dï møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng ngµy cµng ¸c liÖt . C«ng ty ®·
cã nh÷ng biÖn ph¸p tæ chøc vËn chuyÓn hîp lý ho¸, tiÕt kiÖm chi phÝ gi¶m
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
gi¸ thµnh, gi¶m hao hôt hµng ho¸, n©ng cao uy tÝn víi kh¸ch hµng vµ n¨ng
lùc c¹nh tranh ,chó träng ph-¬ng thøc vËn chuyÓn b»ng container. Quan hÖ
vµ kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c chñ ph-¬ng tiÖn chñ lùc ®Ó chñ ®éng ph-¬ng
tiÖn ®Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña kh¸ch hµng..
. VÒ vËn t¶i « t«: Khai th¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i « t« th«ng qua c¸c
biÖn ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t- hoÆc liªn doanh, liªn kÕt ®æi míi ph-¬ng
tiÖn vËn t¶i t¹o thÕ chñ ®éng trong kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o n¨ng lùc vËn
chuyÓn vµ ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i ph-¬ng tiÖn tõng b-íc ®Çu t- thªm
ph-¬ng tiÖn míi xe t¶i lo¹i 2,5 tÊn ®Õn 10 tÊn vµ xe ®Çu kÐo phôc vô vËn
chuyÓn container cho hai ®Çu B¾c Nam. Më réng viÖc vËn chuyÓn « t« trªn
c¸c tuyÕn ®-êng ng¾n vµ trung b×nh theo ph-¬ng thøc ®iÒu ®éng vµ liªn kÕt
®Ó hç trî tèt cho ®¹i lý vËn t¶i, ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña c¸c ph-¬ng tiÖn
hiÖn cã.
. VÒ kinh doanh tæng hîp: T×m kiÕm thªm mÆt hµng, thÞ tr-êng kinh
doanh míi ®a d¹ng c¸c mÆt hµng.
. VÒ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: T×m kiÕm b¹n hµng vµ thi tr-êng æn
®Þnh, tiÕn tõ nhËp khÈu uû th¸c ®Õn tù kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®-îc thèng kª nhsau:
B¶ng1:KÕt qu¶ kinh doanh t¹I c«ng ty Vitranimex
ST C¸c chØ tiªu
§.V
T
tÝnh
1997
1998
1999
2000
2001
20