Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶NG CH÷ VIÕT T¾T
CNH - H§H
: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸
CNPT
: C«ng nghiÖp ph¸t triÓn
DN
: Doanh nghiÖp
DNLD
: Doanh nghiÖp liªn doanh
DNSX
: Doanh nghiÖp s¶n xuÊt
DNVN
: Doanh nghiÖp ViÖt Nam
§TNN
: §Çu t níc ngoµi
§PT
: §ang ph¸t triÓn
FDI (Foreign Direct Investment)
: §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
GDP (Gross Domestic Product)
: Tæng s¶n phÈm quèc néi
KCN & KCX
: Khu c«ng nghiÖp & Khu chÕ xuÊt
KTT§
: Kinh tÕ träng ®iÓm
NSL§
: N¨ng suÊt lao ®éng
PT
: Ph¸t triÓn
TB
: Trung b×nh
TNC (Transnational Corporation)
: C«ng ty xuyªn quèc gia
TP HCM
: Thµnh phè Hå ChÝ Minh
Vèn §K
: Vèn ®¨ng ký
Vèn §T
: Vèn ®Çu t
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
môc lôc
LêI Më §ÇU.......................................................................................................................1
Ch¬ng 1: Vai trß cña nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè
Hå ChÝ Minh.....................................................................................................................4
1.1. VÞ trÝ cña thµnh phè Hå ChÝ Minh trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam...............4
1.1.1. Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ "h¹t nh©n" ph¸t triÓn cña Vïng kinh tÕ träng ®iÓm
phÝa Nam:.......................................................................................................................4
1.1.2. Thµnh phè Hå ChÝ Minh - Trung t©m kinh tÕ cña c¶ níc.....................................8
1.2. ý nghÜa cÇn thiÕt cña viÖc thu hót nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®èi
víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè Hå ChÝ Minh.......................17
1.2.1. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ thµnh phè.......................................................................18
1.2.2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc thu hót FDI vµo thµnh phè Hå ChÝ Minh......24
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh..................................................26
2.1. Môc tiªu, ®Þnh híng, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®· vµ ®ang thùc hiÖn ®Ó
thu hót FDI vµo thµnh phè Hå ChÝ Minh........................................................26
2.1.1. Môc tiªu vµ ®Þnh híng........................................................................................26
2.1.2. ChÝnh s¸ch..........................................................................................................30
2.1.3. BiÖn ph¸p............................................................................................................32
2.2. Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông FDI t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh............33
2.2.1. Quy m« vµ nhÞp ®é thu hót FDI.........................................................................33
2.2.2. C¬ cÊu ngµnh ®Çu t:............................................................................................39
2.2.3. H×nh thøc vµ ®èi t¸c ®Çu t:.................................................................................41
2.2.4. Mét sè dù ¸n FDI tiªu biÓu trªn ®Þa bµn thµnh phè............................................44
2.2.5. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi quý I/2008..................................................................46
2.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña FDI ®èi víi nÒn kinh tÕ TP. Hå ChÝ Minh...........47
2.3.1. T¸c ®éng tÝch cùc:..............................................................................................47
2.3.2. T¸c ®éng tiªu cùc:..............................................................................................60
Ch¬ng 3: Bµi häc kinh nghiÖm vÒ viÖc thu hót vµ sö dông nguån
vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cña thµnh phè Hå ChÝ Minh ®èi
víi c¸c tØnh thµnh kh¸c.....................................................................................66
3.1. C¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t:..........................................................................66
3.1.1. §Êt ®ai................................................................................................................66
3.1.2. N©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc...................................................................68
3.1.3. Gi¶i quyÕt bøc xóc h¹ tÇng: MÊu chèt ®Ó thu hót ®Çu t......................................69
3.1.4. Nç lùc trong c¶i c¸ch hµnh chÝnh : QuyÕt liÖt "mét cöa mét dÊu".....................71
3.1.5. Mét sè c¶i c¸ch kh¸c:.........................................................................................73
3.2. X©y dùng, quy ho¹ch vµ cô thÓ hãa chiÕn lîc thu hót FDI......................74
3.2.1. C¸c giai ®o¹n trong x©y dùng chiÕn lîc thu hót FDI..........................................74
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3.2.2. Yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng mét chiÕn lîc cô thÓ ®Ó thu hót FDI vµo thµnh
phè Hå ChÝ Minh..........................................................................................................75
3.3. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch u tiªn, u ®·i ®Çu t ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t chiÕn lîc,
c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm............................................................................76
3.3.1. Mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t vµo Khu C«ng nghÖ cao thµnh phè
HCM.............................................................................................................................76
3.3.2. Minh chøng cô thÓ vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch u tiªn, u ®·i ®Çu t ®èi víi c¸c nhµ
®Çu t chiÕn lîc, c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm..............................................................79
3.4. T¨ng cêng hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®· triÓn khai.............................................80
3.5. §Èy m¹nh ch¬ng tr×nh qu¶ng b¸ vµ xóc tiÕn ®Çu t...................................82
3.5.1. Nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng qu¶ng b¸ vµ xóc tiÕn ®Çu t ë thµnh phè Hå ChÝ
Minh.............................................................................................................................82
3.5.2. Nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc...............................................................................83
3.5.3. §Ò xuÊt vÒ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt .....85
KÕT LUËN.........................................................................................................................89
TµI LIÖU THAM KH¶O.................................................................................................91
PHô LôC............................................................................................................................94
3
LêI Më §ÇU
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI: Foreign Direct Investment) lµ mét bé phËn rÊt
quan träng trong tæng nguån vèn ®Çu t, ®îc ®¸nh gi¸ lµ “chiÕc ch×a khãa vµng”, lµ
mét ®ßn bÈy ®Ó thóc ®Èy t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph¬ng, kinh tÕ ®Êt níc vµ
gãp phÇn ®a ®Êt níc héi nhËp s©u réng víi thÕ giíi. §Þa ph¬ng tiÕp nhËn ®Çu t kh«ng
nh÷ng ®îc cung cÊp vÒ vèn mµ cßn ®îc tiÕp nhËn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ kinh
nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn. V× vËy, thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi ®· trë thµnh vÊn ®Ò quan träng ®èi víi nhiÒu ®Þa ph¬ng, nhiÒu níc
trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
Thµnh phè Hå ChÝ Minh (TP HCM) lµ ®Çu tµu kinh tÕ cña vïng Kinh tÕ Träng
®iÓm phÝa Nam còng nh cña c¶ níc, còng chÝnh lµ ®Þa ph¬ng thu hót ®îc nguån vèn
FDI lín nhÊt c¶ níc trong thêi gian qua. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu nµy bªn c¹nh nh÷ng lîi thÕ
s½n cã vÒ ®Þa lý – kinh tÕ - x· héi, TP HCM ®· ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn
ph¸p nh»m c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Tuy ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ nh t¨ng trëng kinh tÕ
nhanh, æn ®Þnh, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp – dÞch vô hiÖn
®¹i, gi¸ trÞ cao, gia t¨ng xuÊt khÈu, tiÕp thu c«ng nghÖ tiªn tiÕn... nhng còng gièng
nh nh÷ng ®Þa ph¬ng kh¸c trong c¶ níc hay nh c¸c thµnh phè ®ang ph¸t triÓn kh¸c
trªn thÕ giíi, TP HCM còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i khi tiÕp cËn,
sö dông nguån vèn nµy mét c¸ch hiÖu qu¶ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
ViÖt Nam ®· gia nhËp WTO, thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa cha l©u vµ míi chØ
thùc sù chó träng tíi thu hót nguån vèn FDI ®îc h¬n 20 n¨m. TP HCM l¹i lµ ®Þa ph¬ng ®i ®Çu, dÉn ®êng cho c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c trong viÖc thu hót vµ sö dông nguån
vèn nµy. Nh÷ng bíc ®i cña thµnh phè sÏ ®ãng vai trß gîi më cho c¸c ®Þa ph¬ng
kh¸c, nh÷ng kÕt qu¶ thu hót vµ sö dông ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cña thµnh phè tõ
nh÷ng thµnh c«ng ®Õn nh÷ng ®iÓm cßn cha lµm ®îc thùc sù ®·, ®ang vµ sÏ ®Ó l¹i
nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u cho c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc. Do ®ã nghiªn
cøu vµ häc hái kinh nghiÖm TP HCM ®Ó ¸p dông sang c¸c tØnh thµnh kh¸c lµ viÖc
lµm cÇn thiÕt.
2. Môc tiªu nghiªn cøu
Khãa luËn xin ®îc lµm râ mét sè néi dung sau:
4
* Vai trß cña nguån vèn FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña TP
HCM, ®Æc biÖt trong thêi gian 2001 - 2007, ý nghÜa cÇn thiÕt ph¶i thu hót FDI vµo
thµnh phè trong thêi gian tíi.
* Nh÷ng môc tiªu, ®Þnh híng, chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p nh»m thu hót FDI cña
TP HCM còng nh t×nh h×nh thu hót FDI cña ®Þa ph¬ng nµy vµ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc.
Tõ ®ã ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc, tiªu cùc cña nguån vèn FDI ®èi víi sù ph¸t
triÓn kinh tÕ vµ x· héi cña TP HCM.
* Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u vÒ viÖc thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶
nguån vèn FDI cña TP HCM dµnh cho c¸c tØnh thµnh kh¸c trong c¶ níc.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
Khãa luËn nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò tæng quan vÒ t×nh h×nh kinh tÕ cña TP
HCM; C¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p nh»m thu hót ®Çu t trùc tiÕp cña thµnh phè; T×nh
h×nh thùc tiÔn trong viÖc thu hót FDI, kÕt qu¶ vµ nh÷ng t¸c ®éng cña FDI ®èi víi
kinh tÕ thµnh phè.
Tuy nhiªn khãa luËn kh«ng thÓ nghiªn cøu s©u toµn bé nÒn kinh tÕ cña TP HCM
mµ chØ ®Ò cËp ®Õn thùc tr¹ng thu hót, sö dông FDI vµ nh÷ng t¸c ®éng cña nã ®Õn
kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph¬ng nµy trong giai ®o¹n 2001 - 2007 mét c¸ch tæng qu¸t.
Sau ®ã khãa luËn xin ®i vµo giíi thiÖu mét sè dù ¸n FDI lín trªn ®Þa bµn thµnh phè
nh dù ¸n cña Intel, dù ¸n c¶ng Container Trung t©m Sµi Gßn, dù ¸n x©y dùng Asiana
Plaza,...
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Ngoµi viÖc vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu c¬ b¶n nh duy vËt biÖn chøng,
duy vËt lÞch sö, khãa luËn cßn sö dông c¸c ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp,
®Ó ph©n tÝch c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu, kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn vµ ®i tõ t duy
trõu tîng ®Õn thùc tiÔn kh¸ch quan.
Ngoµi ra khãa luËn cßn sö dông b¶ng biÓu, h×nh vÏ ®Ó m« pháng xu híng biÕn
®æi cña c¸c ®èi tîng vµ hiÖn tîng.
5. KÕt cÊu cña khãa luËn
Khãa luËn ®îc chia lµm 3 phÇn: phÇn lêi më ®Çu, phÇn kÕt luËn vµ 3 ch¬ng,
trong ®ã:
Ch¬ng 1: Vai trß cña nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh
tÕ - x· héi cña thµnh phè Hå ChÝ Minh
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë
Thµnh phè Hå ChÝ Minh
5
Ch¬ng 3: Bµi häc kinh nghiÖm vÒ viÖc thu hót vµ sö dông nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi cña thµnh phè Hå ChÝ Minh ®èi víi c¸c tØnh thµnh kh¸c
MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng nhng do nh÷ng h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, thêi gian vµ
nguån tµi liÖu cã h¹n nªn khãa luËn kh«ng thÓ tr¸nh khái mét sè sai sãt, h¹n chÕ
nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Õn
nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong khãa luËn.
Cuèi cïng, em xin göi lêi c¸m ¬n s©u s¾c ®Õn thÇy gi¸o híng dÉn – PGS TS
Vò ChÝ Léc ®· tËn t×nh híng dÉn, gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiªn cøu
vµ hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy.
6
Ch¬ng 1: Vai trß cña nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña
thµnh phè Hå ChÝ Minh
1.1. VÞ trÝ cña thµnh phè Hå ChÝ Minh trong nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam
33 n¨m sau ngµy Sµi Gßn ®îc gi¶i phãng, tõ mét thµnh phè tiªu thô, kinh tÕ
quÌ quÆt víi c¸c tÖ n¹n x· héi vµ thÊt nghiÖp trµn lan; víi c¬ së h¹ tÇng kü thuËt chñ
yÕu phôc vô chiÕn tranh, lÖ thuéc níc ngoµi thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· v¬n m×nh trë
thµnh ®Çu tµu cña vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam vµ lµ mét trung t©m kinh tÕ lín
nhÊt cña c¶ níc. ChØ víi 0,6% diÖn tÝch vµ 6,6 % d©n sè so víi c¶ níc nhng thµnh
phè Hå ChÝ Minh lu«n kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ dÉn ®Çu cña m×nh víi mét tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao, liªn tôc trong nhiÒu n¨m, cã GDP chiÕm 13% n¨m 1985, 20% n¨m
2005 trong c¬ cÊu GDP cña c¶ níc; thu ng©n s¸ch t¨ng 10 lÇn vµ chiÕm tû träng 1/3
tæng thu ng©n s¸ch quèc gia; gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chiÕm tû träng 30%, xuÊt
khÈu chiÕm tû träng 40% cña c¶ níc. Mçi chØ tiªu t¨ng trëng, ph¸t triÓn cña thµnh
phè ®Òu gãp phÇn quan träng vµo sù ph¸t triÓn chung cña c¶ níc, thùc sù lµ trung
t©m cã søc thu hót vµ lan to¶ lín. [27]
1.1.1. Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ "h¹t nh©n" ph¸t triÓn cña Vïng kinh tÕ
träng ®iÓm phÝa Nam:
§¶ng vµ Nhµ níc ta x¸c ®Þnh viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn Vïng kinh tÕ träng
®iÓm phÝa Nam (Vïng KTT§ phÝa Nam) lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m bëi
v× vai trß cña khu vùc nµy ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¶ níc. Vïng KTT§ phÝa
Nam chiÕm kho¶ng 50% GDP, 57% tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp, 60% tæng kim
ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, vµ 47% ng©n s¸ch cña c¶ níc. T¸c ®éng t¹o ®µ thóc ®Èy c¶ níc ph¸t triÓn trªn nh÷ng nÊc thang míi cña Vïng KTT§ phÝa Nam ®îc nh©n theo
béi sè cña hÖ sè lan táa mµ c¸c chuyªn gia kinh tÕ ®· tÝnh to¸n: 1% GDP t¨ng thªm
cña Vïng kinh tÕ nµy sÏ cã t¸c ®éng lµm t¨ng 0,3% GDP cña c¶ níc. Mét ®iÓm
nhÊn n÷a trong vai trß cña Vïng KTT§ phÝa Nam ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh
tÕ cña c¶ níc b¾t nguån tõ vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng lµ cöa ngâ ph¸t triÓn, liªn kÕt
kinh tÕ gi÷a miÒn §«ng Nam bé, miÒn T©y Nam bé vµ T©y Nguyªn, vµ lîi thÕ trong
nhiÒu lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ giao th«ng vËn t¶i, hµng kh«ng, c¶ng biÓn; giao lu hîp t¸c
quèc tÕ; nguån nh©n lùc chÊt lîng cao, nhÊt lµ nguån nh©n lùc vÒ tµi chÝnh lín tËp
trung vµ cã thÓ khai th¸c ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¶ vïng; vµ
nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ®a d¹ng vµ phong phó. [28]
Trong Vïng KTT§ phÝa Nam, sù ph¸t triÓn cña TP HCM ®îc NghÞ quyÕt sè
53/NQ-T¦ Bé ChÝnh trÞ Trung ¬ng §¶ng vÒ Vïng KTT§ phÝa Nam x¸c ®Þnh lµ cã ý
7
nghÜa to lín, lµ ®Çu tµu thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Vïng KTT§ phÝa Nam,
t¹o ®µ cïng c¶ níc tiÕn nhanh, tiÕn v÷ng ch¾c vµo qu¸ tr×nh CNH, H§H.
Víi vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn – x· héi thuËn lîi (n»m ë trung t©m
Nam bé, phÝa Nam cña §«ng Nam bé vµ r×a B¾c cña T©y Nam bé, cã c¬ së h¹
tÇng ph¸t triÓn tèt, lµ ®Çu mèi giao th«ng lín, nèi liÒn c¸c tØnh trong vïng vµ lµ
cöa ngâ cña c¶ níc v¬n ra thÕ giíi) cïng víi tiÒm n¨ng vÒ nhiÒu mÆt cña thµnh
phè nh: lµ mét trung t©m nhiÒu chøc n¨ng, cã ®éi ngò lao ®éng tay nghÒ cao víi
nguån chÊt x¸m dåi dµo, cã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kü thuËt cao, cã c¸c lo¹i dÞch
vô hiÖn ®¹i,… cã thÓ nãi thµnh phè lµ h¹t nh©n trong Vïng KTT§ phÝa Nam gåm
8 tØnh, thµnh phè: TP.HCM, §ång Nai, Bµ RÞa - Vòng Tµu, B×nh D¬ng, B×nh Phíc,
T©y Ninh, Long An vµ TiÒn Giang vµ lµ trung t©m ®èi víi vïng Nam Bé. Thµnh
phè lu«n gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy vai trß, vÞ trÝ ®Çu tÇu cña m×nh víi møc ®ãng gãp
GDP lµ 66,1% trong Vïng KTT§ phÝa Nam vµ ®¹t møc 30% trong tæng GDP cña
c¶ khu vùc Nam Bé.1
1
Thµnh phè Hå ChÝ Minh - Trung t©m kinh tÕ cña c¶ níc (2005), www.hochiminhcity.gov.vn, 21/04/2008
8
BiÓu ®å 1.1: Tèc ®é t¨ng trëng GDP, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cña TPHCM, Vïng KTT§
phÝa Nam vµ c¶ níc giai ®o¹n 2001 - 2010
(Nguån: Së KÕ ho¹ch §Çu t Thµnh phè Hå ChÝ Minh)
Dùa vµo Quy ho¹ch ph¸t triÓn cña Vïng KTT§ phÝa Nam, TP HCM ®·, ®ang
vµ sÏ lµ vai trß trung t©m, ®ång thêi lµ Trung t©m lín cña c¶ níc.
§èi víi Vïng KTT§ phÝa Nam, ch¬ng tr×nh hîp t¸c cña TP HCM víi c¸c tØnh
b¹n tiÕp tôc ®îc t¨ng cêng, ®Õn nay TP HCM ®· ký kÕt hîp t¸c víi tÊt c¶ 7 tØnh
trong vïng. Vµ nÕu tÝnh c¶ níc th× Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· ký kÕt hîp t¸c víi 25
tØnh, thµnh phè. Qua ®ã, ®· thu hót ®îc trªn 200 doanh nghiÖp thµnh phè thùc hiÖn
®Çu t t¹i c¸c ®Þa ph¬ng víi 250 dù ¸n ®ang triÓn khai cã tæng vèn ®Çu t 9.200 tû
®ång. [27]
Sù ph¸t triÓn cña thµnh phè còng ®· ®ãng gãp tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ Vïng KTT§ phÝa Nam theo híng c«ng nghiÖp - dÞch vô - n«ng
nghiÖp vµ gi÷ vai trß trung t©m cña c¶ vïng vÒ dÞch vô vµ c«ng nghiÖp (chiÕm h¬n
80% gi¸ trÞ gia t¨ng cña khu vùc dÞch vô, chiÕm 50% gi¸ trÞ gia t¨ng khu vùc c«ng
nghiÖp cña c¶ vïng); lµ trung t©m tµi chÝnh - ng©n hµng cña Vïng KTT§ phÝa Nam
vµ khu vùc Nam bé. 2
BiÓu ®å 1.2: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cña
Thµnh phè Hå ChÝ Minh so víi VKTT§PN
N¨m
2005
2
KÕ
ho¹ch
n¨m
2010
Thµnh phè Hå ChÝ Minh - Trung t©m kinh tÕ cña c¶ níc (2005), www.hochiminhcity.gov.vn
9
1. Gi¸ trÞ s¶n
xuÊt c«ng
nghiÖp cña
Thµnh phè so
víi VKTT§PN
57,6% 52,5%
2. DÞch vô cña
Thµnh phè so
víi VKTT§PN
81% 82%
80%
(Nguån: Së KÕ ho¹ch §Çu t Thµnh phè Hå ChÝ Minh)
Sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña thµnh phè cã t¸c ®éng ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t
triÓn nhiÒu mÆt cña c¸c tØnh, thµnh trong khu vùc,
- T¹o sù thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®èi víi c¸c ®Þa ph¬ng trong vïng;
gióp tõng ®Þa ph¬ng ph¸t huy thÕ m¹nh trong s¶n xuÊt vµ më réng ho¹t ®éng th¬ng
m¹i, giíi thiÖu c¸c mÆt hµng chiÕn lîc ®Õn víi c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc.
- T¹o ra c¸c m« h×nh trong viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng c«ng nghiÖp (x©y dùng
c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, ®µo t¹o tay nghÒ cho ngêi lao ®éng) ®Ó c¸c tØnh,
thµnh cã thÓ vËn dông vµ tæ chøc thùc hiÖn t¹i tõng ®Þa ph¬ng.
Thµnh phè ®ang vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo xu híng h×nh thµnh vïng ®« thÞ thµnh
phè Hå ChÝ Minh:
- Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ thµnh phè lín cña khu vùc vµ trªn thÕ giíi, d©n
sè ®· vît qua Singapore, Manila, Kuala Lumpua (6,24 triÖu ngêi – sè liÖu n¨m
2005) vµ theo quy luËt, thµnh phè cùc lín lu«n t¹o cho nã mét kh«ng gian ph¸t triÓn
ngoµi ranh giíi hµnh chÝnh mµ c¸c nhµ chuyªn m«n gäi lµ vïng ®« thÞ thµnh phè.
HiÖn nay nã ®ang t¹o ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi cho c¸c tØnh l©n cËn cã c¬ héi ph¸t
triÓn. Ngµy nay ngêi ta cßn biÕt ®Õn bªn c¹nh Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ nh÷ng c¸i
tªn nh B×nh D¬ng, §ång Nai, Long An, TiÒn Giang,… lµ nh÷ng ®iÓm s¸ng vÒ thu
hót ®Çu t níc ngoµi, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nhanh chãng.
- C¸c tØnh xung quanh thµnh phè ®ang thu hót kh¸ nhiÒu nhµ ®Çu t ®Ó x©y
dùng vµ ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp vµ ®« thÞ, hÖ thèng ®« thÞ c¸c tØnh xung
quanh thµnh phè ngµy cµng g¾n bã chÆt chÏ h¬n víi ®« thÞ trung t©m lµ thµnh phè
Hå ChÝ Minh vµ t¹o thµnh mét kh«ng gian thèng nhÊt võa hç trî nhau, võa bæ sung
t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña vïng, qua ®ã khai th¸c tèi ®a mäi tiÒm
n¨ng cña khu vùc cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng.
10
1.1.2. Thµnh phè Hå ChÝ Minh - Trung t©m kinh tÕ cña c¶ níc
Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ n¬i ho¹t ®éng kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt, ®i ®Çu
trong c¶ níc vÒ tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ, lµ trung t©m kinh tÕ, tµi chÝnh, v¨n ho¸,
khoa häc kü thuËt cña c¶ níc; ë møc ®ãng gãp vµo kho¶ng 1/5 GDP cña c¶ níc
(20%), gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chiÕm kho¶ng 30%, kim ng¹ch xuÊt khÈu chiÕm
40%, thu nép ng©n s¸ch b»ng 1/3 tæng thu ng©n s¸ch nhµ níc (34%). V× c¶ níc,
cïng c¶ níc, thµnh phè ®ang nç lùc ®Ó ®i tríc, vÒ ®Ých tríc trong sù nghiÖp c«ng
nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa; trong ph¸t triÓn vµ héi nhËp; gãp phÇn tÝch cùc cïng c¶ níc sím ra khái c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã møc thu nhËp thÊp.
BiÓu ®å 1.3: Tû träng GDP cña TP HCM, VKTT§PN so víi c¶ níc
vµo n¨m 2005
(Nguån: Së KÕ ho¹ch §Çu t Thµnh phè Hå ChÝ Minh)
BiÓu ®å 1.4: Tû träng GDP cña Thµnh phè, VKTT§PN so víi c¶ níc
vµo n¨m 2007
(Nguån: Së KÕ ho¹ch §Çu t Thµnh phè Hå ChÝ Minh)
11
NÕu nh n¨m 2001 tèc ®é t¨ng GDP cña thµnh phè lµ 7,4 % th× ®Õn n¨m 2007
t¨ng lªn ®¹t møc 12,6%, t¨ng gÊp rìi so víi møc t¨ng chung cña c¶ níc vµ còng lµ
møc t¨ng cao nhÊt trong vßng 10 n¨m qua, cao h¬n chØ tiªu t¨ng trëng trung b×nh
hµng n¨m cña KÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 - 2010 (12%). Ph¸t triÓn kinh tÕ víi tèc ®é t¨ng
trëng cao ®· t¹o ra møc ®ãng gãp GDP lín cho c¶ níc. Tæng s¶n phÈm trong níc
(GDP) cña Thµnh phè n¨m 2007 theo gi¸ hiÖn hµnh (quý I/2008) ®¹t 228.697 tû
§ång (t¬ng ®¬ng 14,3 tû USD), chiÕm tû träng 20% GDP cña c¶ níc. GDP b×nh
qu©n ®Çu ngêi còng cã møc t¨ng trëng ®¸ng kÓ, ®¹t 2.180 USD, gÊp 2,6 lÇn so víi
møc b×nh qu©n chung cña c¶ níc. [16]
BiÓu ®å 1.5: Tèc ®é t¨ng GDP cña TP. HCM giai ®o¹n 2002 – 2007
(Nguån: Côc thèng kª TP. HCM - 2007)
Thµnh phè lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt trong tæng thu ng©n s¸ch cña nhµ níc, mÆc dï gÆp nhiÒu khã kh¨n song thu ng©n s¸ch cña thµnh phè vÉn kh«ng ngõng
t¨ng. N¨m 2007, tæng thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn c¶ n¨m ®¹t 92 ngµn tû ®ång, vît dù
to¸n h¬n 4.000 tû ®ång, t¨ng ®Õn 30,37% so víi n¨m 2006 (n¨m 2006 t¨ng 16,8%
so víi n¨m 2005). N¨m 2008, dù kiÕn sè thu ng©n s¸ch cña TP HCM sÏ ®¹t con sè
gÇn 100.000 tû ®ång, nhng ngay trong 4 th¸ng ®Çu n¨m, sè thu ng©n s¸ch ®· ®¹t ®Õn
con sè h¬n 41.662 tû ®ång, gÊp 2,03 lÇn so víi cïng thêi gian nµy n¨m tríc, nªn kh¶
n¨ng sè thu c¶ n¨m sÏ cßn t¨ng trëng m¹nh mÏ h¬n n÷a. Tæng chi ng©n s¸ch Thµnh
phè ®¹t 22.554 tû ®ång, t¨ng 14,51%. Chi ®Çu t ph¸t triÓn t¨ng 10,05% vµ chiÕm
54,1% trong tæng chi ng©n s¸ch Thµnh phè. [16]
Kinh tÕ thµnh phè cã sù chuyÓn dÞch m¹nh mÏ. N¨m 2005, n¨ng suÊt lao
®éng b×nh qu©n toµn nÒn kinh tÕ thµnh phè ®¹t 63,63 triÖu §ång/ngêi/n¨m, n¨ng
suÊt lao ®éng c«ng nghiÖp - x©y dùng ®¹t 67,05 triÖu §ång (b»ng 105,4% n¨ng suÊt
lao ®éng b×nh qu©n toµn nÒn kinh tÕ), n¨ng suÊt lao ®éng dÞch vô ®¹t 66,12 triÖu
12
§ång (b»ng 103,12%), n¨ng suÊt lao ®éng n«ng nghiÖp ®¹t 13,66 triÖu §ång (b»ng
21,5%).3
Ngµnh dÞch vô:
Trong 3 khu vùc cña nÒn kinh tÕ, khu vùc dÞch vô cã møc t¨ng trëng cao
nhÊt, t¨ng 14,1% vµ chiÕm tû träng 52,6% GDP cña Thµnh phè. Bèn ngµnh dÞch vô
tµi chÝnh – ng©n hµng, du lÞch, bu chÝnh – viÔn th«ng, vËn t¶i – dÞch vô c¶ng –
kho b·i cã tèc ®é t¨ng trëng cao, cho thÊy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ Thµnh phè
®ang ®i ®óng híng nh»m gia t¨ng tû träng cña c¸c nhãm ngµnh dÞch vô, ph¸t huy
tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña trung t©m tµi chÝnh, dÞch vô cña Vïng kinh tÕ träng ®iÓm
phÝa Nam vµ cña c¶ níc, ®Æc biÖt lµ tËn dông c¬ héi ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc nµy trong
n¨m ®Çu ViÖt Nam gia nhËp WTO. VÒ th¬ng m¹i, dÞch vô, thµnh phè lµ trung t©m
xuÊt nhËp khÈu lín nhÊt níc KÕt qu¶ cô thÓ trªn mét sè ngµnh dÞch vô cã thÓ ghi
nhËn nh sau:
Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu
Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña thµnh phè ngµy cµng chiÕm tû träng lín
trong tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c¶ níc. N¨m 2007, kim ng¹ch xuÊt khÈu
trªn ®Þa bµn cã møc ®ét ph¸, ®¹t 18,3 tû USD, t¨ng 17,2% so víi n¨m 2006 (Lo¹i trõ
trÞ gi¸ dÇu th«, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 9.834,4 triÖu USD, t¨ng 35,3% so víi
cïng kú). Trong ®ã, khu vùc kinh tÕ trong níc t¨ng 34,1%; khu vùc kinh tÕ cã vèn
®Çu t níc ngoµi t¨ng 80,5%. Tæng møc hµng hãa b¸n lÎ t¨ng 26,6%, lo¹i trõ yÕu tèt
biÕn ®éng gi¸ tæng møc b¸n lÎ vµ doanh thu dÞch vô n¨m 2007 t¨ng 16,4%. [3]
C¬ së vËt chÊt ngµnh th¬ng m¹i ®îc t¨ng cêng víi kho¶ng 400 chî b¸n lÎ, 81
siªu thÞ, 18 trung t©m th¬ng m¹i, 3 chî ®Çu mèi. Khu vùc dÞch vô t¨ng trëng vît kÕ
ho¹ch, ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu s¶n xuÊt - kinh doanh vµ phôc vô ®êi
sèng d©n c. N¨m 2005, Gi¸ trÞ gia t¨ng c¸c ngµnh dÞch vô t¨ng 12,2% so víi n¨m
2004; n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c ngµnh dÞch vô nãi chung lµ 66,12 triÖu ®ång/ngêi/n¨m (gi¸ trÞ gia t¨ng) trong ®ã n¨ng suÊt lao ®éng cña Th¬ng m¹i lµ 51,6 triÖu
®ång/ngêi/n¨m (b»ng 78% n¨ng suÊt lao ®éng ngµnh dÞch vô). 4
ThÞ trêng xuÊt khÈu ®îc më réng, c¬ cÊu thÞ trêng cã chuyÓn biÕn tÝch cùc,
gi¶m dÇn phô thuéc vµo thÞ trêng ch©u ¸, th©m nhËp ®îc nhiÒu thÞ trêng míi tiÒm
n¨ng nh Nam Phi, óc, New Zealand….
Ngµnh du lÞch
3
4
Thµnh phè Hå ChÝ Minh - Trung t©m kinh tÕ cña c¶ níc (2005), www.hochiminhcity.gov.vn
Thµnh phè Hå ChÝ Minh - Trung t©m kinh tÕ cña c¶ níc (2005), www.hochiminhcity.gov.vn
13
Du lÞch cña Thµnh phè lµ mét trong nh÷ng ngµnh dÞch vô cã tèc ®é t¨ng trëng cao phï hîp víi xu thÕ cña thêi kú héi nhËp. N¨m 2007, tæng doanh thu du lÞch
®¹t trªn 20.000 tû ®ång (t¬ng ®¬ng 1,25 tû USD), t¨ng 20% so víi n¨m tríc, riªng
lÜnh vùc kh¸ch s¹n t¨ng 41,6%; sè lîng kh¸ch quèc tÕ ®Õn Thµnh phè ®¹t 2,65 triÖu
lît, t¨ng 17% so víi n¨m 2006. §Õn 2005, cã 142 kh¸ch s¹n ®îc xÕp h¹ng, trong ®ã
35 kh¸ch s¹n 3 ®Õn 5 sao víi 5.740 phßng vµ 346 doanh nghiÖp l÷ hµnh ®ñ ®iÒu kiÖn
kinh doanh. C«ng suÊt sö dông phßng cña c¸c kh¸ch s¹n 3 ®Õn 5 sao ®¹t 75%, t¨ng
9,5%. [3]
C«ng t¸c xóc tiÕn, qu¶ng b¸ du lÞch ®· ph¸t huy c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i
chóng, n©ng cao chÊt lîng chuyªn môc du lÞch trªn c¸c b¸o lín, truyÒn h×nh, t¨ng cêng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ®ît tham dù héi chî du lÞch chuyªn nghiÖp khu vùc vµ
c¸c thÞ trêng träng ®iÓm. TriÓn khai ch¬ng tr×nh xÐt chän vµ c«ng nhËn 100 ®iÓm
mua s¾m ®¹t chuÈn du lÞch.
Ngµnh bu chÝnh, viÔn th«ng
Ngµnh bu chÝnh, viÔn th«ng cña Thµnh phè ph¸t triÓn kh¸ tèt c¶ vÒ doanh thu
vµ sè lîng doanh nghiÖp ®¨ng ký ho¹t ®éng. Doanh thu íc c¶ n¨m ®¹t 14.000 tû
®ång, t¨ng 16,7%; sè lîng doanh nghiÖp chuyªn ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ®îc cÊp
phÐp trong n¨m lµ 1.053 doanh nghiÖp, t¨ng 13,2%, n©ng tæng sè doanh nghiÖp
chuyªn ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ®ang ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn lµ 6.685 doanh
nghiÖp. Ngêi d©n Thµnh phè ngµy cµng tiÕp cËn thuËn lîi víi c«ng nghÖ th«ng tin,
kÕt qu¶ trong n¨m cã 9,54 triÖu thuª bao ®iÖn tho¹i (trong ®ã cã 7,94 triÖu m¸y di
®éng), chiÕm tû lÖ gÇn 20% sè thuª bao ®iÖn tho¹i cña c¶ níc vµ ®¹t 143 m¸y/100
d©n. [16]
Tµi chÝnh ng©n hµng
Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ trung t©m tµi chÝnh ng©n hµng lín nhÊt ViÖt Nam,
thµnh phè dÉn ®Çu c¶ níc vÒ sè lîng ng©n hµng vµ doanh sè quan hÖ tµi chÝnh - tÝn
dông. Doanh thu cña hÖ thèng ng©n hµng thµnh phè chiÕm kho¶ng 1/3 tæng doanh
thu toµn quèc. N¨m 2007, c¸c ho¹t ®éng tÝn dông - ng©n hµng tiÕp tôc ph¸t triÓn,
gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt - kinh doanh. Nguån vèn huy ®éng qua ng©n
hµng ®¹t 484.272 tû ®ång (t¬ng ®¬ng 28 tû USD), t¨ng 69,6% so cïng kú (riªng tiÒn
göi cña d©n c t¨ng 71,9%, chiÕm 44,4% ). Vèn huy ®éng b»ng ngo¹i tÖ chiÕm
25,3% tæng vèn huy ®éng, t¨ng 39,2%; b»ng tiÒn néi tÖ (VND) chiÕm 74,7%, t¨ng
83,2%; tæng d nî tÝn dông ®¹t 397.172 tû ®ång, t¨ng 72,9% so cïng kú. §iÒu ®¸ng
ghi nhËn lµ trong tæng d nî tÝn dông, d nî tÝn dông trung dµi h¹n chiÕm ®Õn 39,7%,
t¨ng 71,9% cho thÊy nguån vèn tÝn dông ®îc huy ®éng cho ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ
14
®· t¨ng kh¸. NhiÒu dÞch vô tÝn dông hiÖn ®¹i ®îc ®a vµo øng dông, m¹ng líi thanh
to¸n th«ng qua thÎ ATM ®îc më réng. [3]
VÒ thÞ trêng chøng kho¸n, ®· cã 130 cæ phiÕu vµ 2 chøng chØ quü niªm yÕt
t¹i Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh; Tæng gi¸ trÞ niªm yÕt
toµn thÞ trêng ®¹t 101.502 tû, trong ®ã: cæ phiÕu ®¹t 35.509 tû, tr¸i phiÕu: 64.494 tû,
chøng chØ quü: 1500 tû. STB lµ tæ chøc cã gi¸ trÞ niªm yÕt lín nhÊt (4.449 tû), chiÕm
4,4% tæng gi¸ trÞ niªm yÕt. Tæng gi¸ trÞ thÞ trêng cña c¸c cæ phiÕu niªm yÕt t¹i thêi
®iÓm ngµy 17/12/2007 ®¹t 341.719 tû ®ång.
Tæng khèi lîng giao dÞch c¶ n¨m ®¹t 2,3 tû chøng kho¸n, gÊp 2,3 lÇn n¨m 2006 víi
tæng gi¸ trÞ giao dÞch 238,6 ngµn tû ®ång gÊp 3,1 lÇn cïng kú. Trong ®ã, giao dÞch
cæ phiÕu chiÕm 75,7% vÒ khèi lîng, gÊp 3,6 lÇn vµ 38,5% vÒ gi¸ trÞ, gÊp 6,6 lÇn. [3]
Ngµnh c«ng nghiÖp:
¦íc c¶ n¨m 2007, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 13,5%. Trong ®ã, khu
vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¨ng cao nhÊt 18,1%, khu vùc ngoµi nhµ níc t¨ng 13,5%,
khu vùc nhµ níc t¨ng 8,9%. Mét sè ngµnh cã hµm lîng khoa häc vµ gi¸ trÞ gia t¨ng
cao nh c¬ khÝ chÕ t¹o, s¶n xuÊt thiÕt bÞ truyÒn th«ng, hãa chÊt, s¶n phÈm tõ cao su
– plastic tiÕp tôc ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh híng. Bªn c¹nh ®ã, mét sè ngµnh dÖt,
may, s¶n xuÊt da giµy cã tèc ®é t¨ng chËm h¬n so víi cïng kú. Thµnh phè còng lµ
n¬i ®i ®Çu trong c¶ níc vÒ ph¸t triÓn c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp vµ Khu
c«ng nghÖ cao (12 khu c«ng nghiÖp, 3 khu chÕ xuÊt vµ 1 khu c«ng nghÖ cao); Khu
chÕ xuÊt T©n ThuËn lµ mét trong nh÷ng khu chÕ xuÊt thµnh c«ng nhÊt cña khu vùc
Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn nay. [3]
Ngµnh n«ng nghiÖp:
Thµnh phè ®ang chuyÓn dÇn sang n«ng nghiÖp g¾n víi ®« thÞ vµ n«ng nghiÖp
sinh th¸i, gi¶m diÖn tÝch trång lóa, t¨ng diÖn tÝch trång hoa, rau an toµn, c©y c«ng
nghiÖp hµng n¨m vµ c¸c lo¹i vËt nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. ¦íc c¶ n¨m 2007 gi¸ trÞ
s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp t¨ng 6,5%, diÖn tÝch rau ®¹t 10.000 ha, s¶n lîng
195.000 tÊn; diÖn tÝch cá ch¨n nu«i 2.400 ha, ®µn heo 380.433 con (t¨ng 26,4%),
tr©u bß 121.000 con (t¨ng 5%); tæng s¶n lîng thñy s¶n ®¹t 57.885 tÊn c¸c lo¹i, t¨ng
2%; s¶n xuÊt 45 triÖu con c¸ c¶nh (t¨ng 50%); ®µn c¸ sÊu ®¹t 123.000 con, t¨ng
58,9%. [3]
§Çu t:
Mét thµnh tùu quan träng kh¸c lµ vèn ®Çu t toµn x· héi trªn ®Þa bµn t¨ng cao.
Trong n¨m 2007, tæng vèn ®Çu t x· héi ®¹t 84.800 tû ®ång, t¨ng 26,6%; trong ®ã
15
®Çu t tõ vèn nhµ níc chiÕm 32%, vèn d©n doanh chiÕm 51%, vèn doanh nghiÖp ®Çu
t níc ngoµi chiÕm 17%. [3]
Víi nh÷ng nç lùc kh«ng ngõng cña thµnh phè trong viÖc t¹o dùng niÒm tin
cho c¸c nhµ ®Çu t, tËp trung c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, kinh doanh ®· gãp phÇn t¹o
nªn nh÷ng chuyÓn biÕn míi tÝch cùc ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ
thµnh phè. Lùc lîng c¸c doanh nghiÖp t nh©n còng ®ang ph¸t triÓn rÊt m¹nh, ®ãng
gãp ngµy cµng lín h¬n vµo nÒn kinh tÕ chung. Trong n¨m 2007 ®· cã thªm 17.519
doanh nghiÖp míi víi sè vèn ®¨ng ký lµ 153.372 tû ®ång, t¨ng 13,3% vÒ sè lîng
doanh nghiÖp vµ t¨ng gÊp h¬n 3 lÇn vÒ vèn ®¨ng ký, chøng tá mét lîng vèn rÊt lín
trong d©n ®· ®îc ®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Trong 4 th¸ng ®Çu n¨m 2008, thµnh
phè l¹i cã thªm tíi 6.153 doanh nghiÖp míi thµnh lËp víi tæng vèn ®¨ng ký 44.667
tû ®ång. Víi hµng chôc ngµn doanh nghiÖp t nh©n vµ hµng chôc v¹n hé kinh doanh
c¸ thÓ, kinh tÕ d©n doanh t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· ®ãng gãp tíi 48,1% tæng
s¶n phÈm trªn ®Þa bµn vµ ®· ®ãng gãp tíi 8,4% trong møc t¨ng trëng GDP 12,6%
cña toµn thµnh phè trong n¨m qua. [3]
Tõ khi ViÖt Nam gia nhËp WTO, lµn sãng ®Çu t níc ngoµi ®· dån dËp ®æ vµo
ViÖt Nam. Nhê m«i trêng ®Çu t ®îc c¶i thiÖn, Thµnh phè lµ n¬i thu hót vèn ®Çu t níc
ngoµi m¹nh nhÊt c¶ níc, kÓ tõ khi LuËt ®Çu t ®îc ban hµnh. Sè dù ¸n ®Çu t vµo thµnh
phè chiÕm kho¶ng 1/3 tæng sè dù ¸n ®Çu t níc ngoµi trªn c¶ níc. N¨m 2007, ®Çu t
trùc tiÕp cña níc ngoµi t¨ng kh¸ so víi n¨m 2006, 460 dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®îc cÊp
phÐp víi tæng vèn ®¨ng ký 2.280,3 triÖu USD, t¨ng 62,5% (t¨ng 177 dù ¸n) vÒ sè dù
¸n vµ 40,1% (t¨ng 653 triÖu USD) vÒ vèn ®Çu t. Cã 197 dù ¸n t¨ng vèn víi sè vèn
®iÒu chØnh t¨ng 310,9 triÖu USD. Tæng vèn ®Çu t níc ngoµi (gåm cÊp phÐp míi vµ
®iÒu chØnh t¨ng vèn) trong n¨m ®¹t 2.591,2 triÖu USD, so víi n¨m 2006 t¨ng 16%
(c¸c chØ tiªu nµy n¨m 2006 ®¹t 2.233 triÖu USD, gÊp 2,3 lÇn so víi n¨m 2005). §©y
còng lµ møc thu hót cao nhÊt tõ tríc tíi nay. [3]
TÝnh ®Õn thêi ®iÓm cuèi th¸ng 4/2008, toµn thµnh phè cã 2.762 dù ¸n FDI
cßn hiÖu lùc ho¹t ®éng víi tæng vèn ®Çu t 19.314 triÖu USD, t¨ng tíi 22,2% vÒ sè dù
¸n vµ 30,8% vÒ sè vèn so víi cïng thêi ®iÓm nµy n¨m tríc. C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi
®· b¾t ®Çu chó träng nhiÒu h¬n ®Õn c¸c ngµnh th©m dông vèn, kü thuËt c«ng nghÖ
cao, kinh doanh dÞch vô bÊt ®éng s¶n. Trong tæng vèn ®Çu t nµy, vèn ®Çu t vµo
ngµnh c«ng nghiÖp ®¹t 7.407,7 triÖu USD, chiÕm 38,4%; ngµnh kinh doanh bÊt ®éng
s¶n vµ ho¹t ®éng dÞch vô t vÊn ®¹t 6.148,5 triÖu USD, chiÕm 31,8%; ngµnh vËn t¶i
kho b·i vµ th«ng tin liªn l¹c ®¹t 1.709,4 triÖu USD, chiÕm 8,9%... TÝnh chung, ho¹t
®éng ®Çu t níc ngoµi ®· ®ãng gãp 20,1% trong tæng gi¸ trÞ GDP vµ ®ãng gãp trªn díi 2% trong møc t¨ng trëng cña thµnh phè trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. [3]
16
Gi÷ v÷ng vai trß ®Çu tµu kinh tÕ trong t¬ng lai
Trong t¬ng lai thµnh phè ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ chñ lùc, lµ ®Þa ph¬ng
®Çu tiªn tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh c¬ khÝ gia dông, s¶n xuÊt ph¬ng tiÖn vËn t¶i,
chÕ t¹o m¸y, c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao … vÉn lµ ®Çu mèi xuÊt nhËp khÈu, du lÞch
cña c¶ níc víi hÖ thèng c¶ng biÓn ph¸t triÓn. ViÖc h×nh thµnh c¸c hÖ thèng giao
th«ng nh ®êng Xuyªn ¸, ®êng §«ng T©y … sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ thµnh phè
t¨ng trëng m¹nh mÏ.
ChØ tiªu vÒ kinh tÕ ®Õn n¨m 2010: tèc ®é t¨ng trëng tæng s¶n phÈm trong níc
(GDP) trªn ®Þa bµn thµnh phè b×nh qu©n 12%/n¨m; c¬ cÊu kinh tÕ ®Õn n¨m 2010:
n«ng nghiÖp chiÕm tû träng 0,9%, c«ng nghiÖp - x©y dùng 48,5% vµ dÞch vô 50,6%
(chÊm døt ®îc xu híng gi¶m tû träng khu vùc dÞch vô trong c¬ cÊu GDP trong suèt
10n¨m qua); tæng vèn ®Çu t x· héi 5 n¨m trªn ®Þa bµn 434.500 tû ®ång (t¬ng ®¬ng
kho¶ng 27,2 tû USD); tæng thu ng©n s¸ch nhµ níc trªn ®Þa bµn t¨ng 62,89% so víi
giai ®o¹n 2001-2005, trong ®ã, thu néi ®Þa t¨ng 88,34%, tæng chi ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng t¨ng 44, 29%. [3]
N¨m 2008, n¨m thø ba – n¨m b¶n lÒ cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 – 2010
®ång thêi còng lµ n¨m thø hai ViÖt Nam thùc hiÖn cam kÕt gia nhËp WTO. Trªn c¬
së dù b¸o t×nh h×nh thuËn lîi, khã kh¨n ë trong níc vµ trªn thÕ giíi, Thµnh phè ®Ò ra
nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2008 lµ tiÕp tôc duy tr× tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao ®ång
thêi t¹o chuyÓn biÕn m¹nh mÏ vÒ chÊt lîng t¨ng trëng, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ
hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi. TËn dông c¬ héi thuËn
lîi ®Ó t¨ng nhanh xuÊt khÈu, thu hót vèn, c«ng nghÖ cao cña níc ngoµi. N©ng cao
møc sèng cña ngêi d©n. Xö lý tèt c¸c vÊn ®Ò m«i trêng, ®¶m b¶o Thµnh phè ph¸t
triÓn bÒn v÷ng, x©y dùng Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ thµnh phè x· héi chñ nghÜa,
v¨n minh, hiÖn ®¹i theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 20-NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ.
Thùc hiÖn quyÕt t©m ®ã, Héi ®ång nh©n d©n Thµnh phè ®· ®Ò ra 6 chØ tiªu
kinh tÕ n¨m 2008 nh sau:
(1)
GDP t¨ng 12,7% - 13%, GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi 2.500 USD trë lªn.
(2)
Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 15%.
(3)
Tæng vèn ®Çu t ph¸t triÓn toµn x· héi b»ng 35% GDP (97.500 tû ®ång).
(4) Thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn 98.070 tû ®ång, t¨ng 17,54% so íc thùc hiÖn n¨m
2007.
(5) Chi ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng 18.594 tû ®ång, b»ng 82,4% so íc thùc hiÖn n¨m
2007.
17
(6)
ChØ sè gi¸ tiªu dïng t¨ng thÊp h¬n tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ. [16]
§Ó kinh tÕ ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng nhanh, b¶o ®¶m n©ng cao hiÖu qu¶, tÝnh
bÒn v÷ng, søc c¹nh tranh vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, Thµnh phè Hå ChÝ
Minh hiÖn ®ang tÝch cùc khÈn tr¬ng triÓn khai thùc hiÖn Ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña
ChÝnh phñ nhiÖm kú 2007-2011. NhiÒu gi¶i ph¸p ®ang ®îc tÝch cùc triÓn khai, trong
®ã thµnh phè tËp trung t¹o bíc ph¸t triÓn vît bËc trong khu vùc dÞch vô, n©ng cao
chÊt lîng vµ søc c¹nh tranh cña khu vùc c«ng nghiÖp, ®ång thêi t¹o chuyÓn biÕn
m¹nh mÏ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, kinh tÕ n«ng th«n vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n
d©n. Thµnh phè ®ang triÓn khai ch¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn Ch¬ng tr×nh hç trî
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ giai ®o¹n 2006-2010, trong ®ã tËp trung chuyÓn dÞch c¬
cÊu kinh tÕ 9 nhãm ngµnh dÞch vô mang tÝnh ®ét ph¸ (tµi chÝnh - tÝn dông – ng©n
hµng - b¶o hiÓm; th¬ng m¹i; vËn t¶i, kho b·i, dÞch vô c¶ng; bu chÝnh – viÔn th«ng
vµ c«ng nghÖ th«ng tin - truyÒn th«ng; kinh doanh tµi s¶n, bÊt ®éng s¶n; dÞch vô t
vÊn, khoa häc c«ng nghÖ; du lÞch; y tÕ vµ gi¸o dôc – ®µo t¹o chÊt lîng cao); 4
ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu (c¬ khÝ chÕ t¹o; ®iÖn tö - viÔn th«ng - tin häc; c«ng
nghiÖp hãa - dîc phÈm; chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng cao); ph¸t triÓn
n«ng nghiÖp ®« thÞ, n«ng nghiÖp sinh th¸i.
Thµnh phè ®ang dån søc ®Ó chñ ®éng héi nhËp vµ t¨ng tèc ph¸t triÓn ®Ó thùc
hiÖn môc tiªu: §æi míi toµn diÖn vµ m¹nh mÏ h¬n n÷a ®Ó x©y dùng Thµnh phè Hå
ChÝ Minh ngµy cµng v¨n minh, hiÖn ®¹i, tõng bíc trë thµnh mét trung t©m c«ng
nghiÖp, dÞch vô, khoa häc c«ng nghÖ cña khu vùc §«ng Nam ¸; gãp phÇn quan
träng vµo sù nghiÖp ®æi míi, x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ
nghÜa. Dï hiÖn t¹i ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch trong lóc kinh tÕ thÕ giíi gÆp
nhiÒu rñi ro, th¸ch thøc lín vµ t×nh tr¹ng l¹m ph¸t ë trong níc ®ang cã nh÷ng t¸c
®éng bÊt lîi ®Õn sù t¨ng trëng kinh tÕ chung, nhng nÒn kinh tÕ vÜ m« cña thµnh phè
vÉn n»m trong tÇm kiÓm so¸t. Thµnh phè sÏ cè g¾ng ®Ó ngay trong n¨m 2008 nµy sÏ
hoµn thµnh c¬ b¶n c¸c chØ tiªu kinh tÕ - x· héi cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006-2010; ®¶m
b¶o cho viÖc vÒ ®Ých tríc thêi h¹n vµo n¨m tíi.
Cho ®Õn n¨m 2010, thµnh phè Hå ChÝ Minh vÉn lµ mét trong nh÷ng trung
t©m c«ng nghiÖp hµng ®Çu cña ViÖt Nam, xÐt vÒ tØ lÖ, mÆc dï trong thêi kú nµy sÏ
h×nh thµnh nhiÒu khu c«ng nghiÖp lín kh¸c, trong c¶ níc. Vai trß trung t©m tµi
chÝnh, th¬ng m¹i - dÞch vô, ®Çu mèi giao lu quèc tÕ vÉn kh«ng cã g× thay ®æi ®èi víi
thµnh phè Hå ChÝ Minh. Kh¸c víi c«ng nghiÖp, ngµnh th¬ng m¹i - dÞch vô vµ ho¹t
®éng tµi chÝnh cña thµnh phè Hå ChÝ Minh ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng h¬n; trong
qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa toµn khu vùc - tèc ®é c«ng nghiÖp hãa cµng nhanh th× vai
trß trung t©m th¬ng m¹i - dÞch vô vµ tµi chÝnh cña thµnh phè Hå ChÝ Minh cµng
18
quan träng, nhÊt lµ khi thÞ trêng chøng kho¸n ®îc h×nh thµnh ë ®©y. Thµnh phè Hå
ChÝ Minh cã thÓ sÏ trë thµnh mét trung t©m tµi chÝnh vµ th¬ng m¹i trong khu vùc
c¸c níc ASEAN sau n¨m 2010.
1.2. ý nghÜa cÇn thiÕt cña viÖc thu hót nguån vèn ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña
thµnh phè Hå ChÝ Minh
Vai trß cña vèn ®Çu t níc ngoµi ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi TP.HCM ®·
®îc thùc tiÔn minh chøng. Víi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ trung b×nh ë møc hai con
sè, khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ®ãng gãp rÊt tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh t¨ng trëng
kinh tÕ Thµnh phè (nÕu xÐt vÒ sè tuyÖt ®èi vµ trùc tiÕp), vµ tõ ®ã gãp phÇn c¶i thiÖn
c¬ cÊu kinh tÕ Thµnh phè theo híng c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa. H¬n n÷a, víi
hiÖn tr¹ng nÒn kinh tÕ cßn nhiÒu ®iÓm bÊt cËp nh hiÖn nay, FDI lµ liÒu thuèc cÇn
thiÕt gióp thay ®æi diÖn m¹o nÒn kinh tÕ còng nh c¸c lÜnh vùc kh¸c cña thµnh phè.
1.2.1. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ thµnh phè
Ngµnh c«ng nghiÖp:
§Õn nay, Thµnh phè ®· cã trªn 38.000 c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, t¨ng
35,9% so víi n¨m 2000. C¸c c¬ së nµy ®· t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho kho¶ng 1 triÖu
lao ®éng, t¨ng gÇn gÊp 2 lÇn so víi thêi ®iÓm n¨m 1995. Nhng theo kh¶o s¸t míi
®©y (2007) cña Së C«ng nghiÖp Thµnh phè Hå ChÝ Minh (TP HCM), chØ cã 10% c¬
së c«ng nghiÖp cã tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn (ngang víi tr×nh ®é khu
vùc). [31]
Trong ®ã, cã 21/212 c¬ së ngµnh dÖt may; 4/40 c¬ së ngµnh da giµy; 6/68 c¬
së ngµnh hãa chÊt; 14/144 c¬ së chÕ biÕn thùc phÈm, 18/96 c¬ së cao su nhùa, 5/46
c¬ së chÕ t¹o m¸y... cã tr×nh ®é c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt tiªn tiÕn. Cßn l¹i ®Òu lµ
nh÷ng doanh nghiÖp cã tr×nh ®é s¶n xuÊt cò, l¹c hËu, n¨ng suÊt thÊp vµ g©y « nhiÔm
m«i trêng. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y khã kh¨n cho môc tiªu
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ c«ng nghiÖp cña Thµnh phè giai ®o¹n 2006-2010. 5
Gi¸ trÞ gia t¨ng cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¹i Thµnh phè trªn ®¬n vÞ
s¶n phÈm vÉn cßn rÊt thÊp do tèc ®é ®æi míi c«ng nghÖ vµ øng dông c¸c tiÕn bé kü
thuËt míi vµo s¶n xuÊt cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp cña Thµnh phè rÊt chËm. PhÇn lín
c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¹i Thµnh phè lµ c¸c c¬ së d©n doanh cã qui m« nhá,
vèn ®Çu t vµo s¶n xuÊt Ýt, thiÕt bÞ l¹c hËu... V× vËy viÖc ®Çu t trang thiÕt bÞ míi, øng
dông c«ng nghÖ míi ë c¸c ngµnh c«ng nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Trong khi c¸c
5
Thµnh phè Hå ChÝ Minh: ChØ cã 10% c¬ së c«ng nghiÖp cã tr×nh ®é c«ng nghÖ hiÖn ®¹i (2007),
http://www.congnghiep.hochiminhcity.gov.vn, 21/04/2008
19
c¬ së c«ng nghiÖp thuéc khu vùc ®Çu t níc ngoµi cã tèc ®é ®æi míi c«ng nghÖ s¶n
xuÊt kh¸ nhanh do ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ c¸c c«ng ty mÑ. §iÓn h×nh nh
trong lÜnh vùc ®iÖn tö-c«ng nghÖ th«ng tin. Trong tæng sè 296 c¬ së cña Thµnh phè
th× chØ cã 18 c¬ së cã vèn ®Çu t nø¬c ngoµi nhng l¹i chiÕm trªn 80% gi¸ trÞ s¶n xuÊt
toµn ngµnh. NhiÒu c«ng ty nhùa lín cña Nhµ níc khi chuyÓn thµnh c¸c c«ng ty cæ
phÇn nh c¸c c«ng ty: B×nh Minh, T©n Phó... ®· ®Çu t hµng triÖu USD ®Ó nhËp c«ng
nghÖ hoÆc mua s¾m c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ míi ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm nhùa cã
chÊt luîng cao.
Mét sè nh÷ng tån t¹i cña ngµnh c«ng nghiÖp TP HCM :
- S¶n xuÊt c«ng nghiÖp chñ yÕu lµ gia c«ng chÕ biÕn tõ nguån nguyªn liÖu nhËp
ngo¹i.
- GTSX cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng cßn chiÕm tû träng cao
trong c¬ cÊu. Gi¸ trÞ gia t¨ng, hµm lîng chÊt x¸m, hµm lîng c«ng nghÖ trong s¶n
phÈm c«ng nghiÖp thÊp.
- Kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu cña nhiÒu mÆt hµng c«ng nghiÖp cßn thÊp.
- ThiÕu sù liªn kÕt chÆt chÏ trong ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ gi÷a c¸c tØnh
thµnh trong khu vùc nãi riªng vµ c¶ níc nãi chung.
- C¬ së h¹ tÇng cha ®i tríc vµ ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña Thµnh phè. C¬
chÕ phèi hîp vµ liªn th«ng trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ c«ng nghiÖp trong vïng
kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam cßn nhiÒu bÊt cËp vµ cha ®îc quan t©m ®óng møc.
- §Çu t ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, thay ®æi c«ng nghÖ tiªn tiÕn cßn chËm so víi tiÕn
tr×nh héi nhËp. N¨ng lùc qu¶n trÞ, kü n¨ng cña lao ®éng cha ®¸p øng kÞp víi sù ph¸t
triÓn.
MÆc dï gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp liªn tôc ph¸t triÓn trong
nhiÒu n¨m qua, trong ®ã cã nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tû träng ®Õn 50% s¶n
xuÊt cña c¶ níc nhng ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh Thµnh
phè ®· x¸c ®Þnh tËp trung ph¸t triÓn 4 ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän lµ: ®iÖn - ®iÖn tö
- c«ng nghÖ th«ng tin; c¬ khÝ; hãa chÊt vµ chÕ biÕn tinh l¬ng thùc thùc phÈm giai
®o¹n 2006-2010 víi kinh phÝ 3,5 tû USD. V× thÕ yªu cÇu cÇn cã thªm nh÷ng nguån
vèn FDI ®ñ m¹nh ®Çu t vµo ngµnh c«ng nghiÖp cña thµnh phè, ®a ngµnh nµy ph¸t
triÓn nhanh, æn ®Þnh, hiÖn ®¹i trong thêi gian tíi lµ v« cïng cÇn thiÕt
Ngµnh n«ng nghiÖp
20
.DOC 
97 
64 
104 
