Tài liệu Thực trạng và giải pháp cho công tác hoàn thuế gtgt trong các doanh nghiệp

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lêi më ®Çu Sau h¬n ba n¨m thùc hiÖn ( tõ 01/01/1999) dÕn nay, luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) ®· gãp phÇn to lín vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc: khuyÕn khÝch ®Çu t- n-íc ngoµi, më réng vµ ph¸t triÓn xuÊt khÈu, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o nguån thu æn ®Þnh vµ ngµy cµng t¨ng cho ng©n s¸ch nhµ n-íc (NSNN). Nh-ng gÇn ®©y trªn mét sè ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®· chÝnh thøc c«ng bè con sè thÊt tho¸t lªn tíi hµng tr¨m tû ®ång tõ thuÕ thuÕ GTGT. VËy b¶n chÊt cña nh÷ng con sè thÊt thu khæng lå trªn lµ g×, nguyªn nh©n v× sao vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn cã liªn quan nh- thÕ nµo? §i t×m c©u tr¶ lêi cho thùc tr¹ng nµy ng-êi ta thÊy phÇn lín c¸c bªn ®Òu qui kÕt tr¸ch nhiÖm cho c«ng t¸c hoµn thuÕ GTGT. VÒ phÝa ngµnh thuÕ cã c¸c lÝ do sau: Do doanh nghiÖp trèn lËu thuÕ, khai man ®Ó ®-îc hoµn thuÕ, do mét sè qui ®Þnh chñ quan vÒ viÖc hoµn thuÕ lµm sai lÖch b¶n chÊt cña thuÕ GTGT. Cßn vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp, hä ®¸nh gi¸ c¬ chÕ hoµn thuÕ hiÖn nay cßn qu¸ nhiÒu bÊt cËp, tõ khi kª khai cho ®Õn khi chÝnh thøc nhËn ®-îc v¨n b¶n hoµn thuÕ cña c¬ quan thuÕ lµ c¶ mét qu·ng thêi gian dµi, ®Êy lµ ch-a kÓ ®Õn nh÷ng thñ tôc r-êm rµ vµ m¸y mãc cña c¸n bé thuÕ trong kh©u kiÓm tra ho¸ ®¬n chøng tõ còng nh- mét phÇn kh«ng nhá l-îng vèn cña doanh nghiÖp bÞ nhµ n-íc chiÕm dông ®­îc nguþ biÖn b´ng c²ch “chê ho¯n thuÕ”. Nh÷ng lÝ do trªn ®· khiÕn kh«ng Ýt ng-êi b¨n kho¨n: LiÖu cã ph¶i ®· ®Õn lóc thuÕ GTGT béc lé nh÷ng nh-îc ®iÓm cña nã? HoÆc ph¶i ch¨ng thuÕ GTGT chØ cã duy nhÊt mét -u ®iÓm lµ tr¸nh sù trïng lÆp thuÕ ®¸nh chång lªn thuÕ cña thuÕ doanh thu? Hay c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña ta ®· qu¸ l¹m dông yÕu tè chñ quan nh»m ®iÒu chØnh thuÕ GTGT mµ theo hä lµ ®Ó phï 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hîp víi t×nh h×nh vµ møc ®é ph¸t triÓn nÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam ? §ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng c©u hái dÔ tr¶ lêi. Tr­íc thùc tÕ n¯y, t«i ®± chän ®Ò t¯i “B¯n vÒ c«ng t²c qu°n lý v¯ h³ch to²n ho¯n thuÕ GTGT trong c²c doanh nghiÖp” kh«ng ph°i víi mét tham väng l¯ sÏ t×m ra mét gi¶i ph¸p tèi -u kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng thÊt thu tõ hoµn thuÕ vµ hîp lý ho¸ c«ng t¸c hoµn thuÕ GTGT trong c¸c doanh nghiÖp mµ xu¸t ph¸t tõ mong muèn ®-îc hiÓu râ b¶n chÊt cña c«ng t¸c hoµn thuÕ GTGT vµ cã thÓ t×m ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc ®-îc phÇn nµo cña thùc tr¹ng nªu trªn. Do ®ã, ®Ò ¸n nµy cã kÕt cÊu nh- sau: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ thuÕ GTGT gåm: A. Kh¸i qu¸t vÒ luËt thuÕ GTGT. B. Kh¸i qu¸t chung vÒ nh÷ng quy ®Þnh trong hoµn thuÕ GTGT. PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p cho c«ng t¸c hoµn thuÕ GTGT trong c¸c doanh nghiÖp. Qua ®©y, t«i xin tr©n träng c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn H÷u §ång ®· gióp t«i hoµn thiÖn ®Ò ¸n nghiªn cøu khoa häc nµy. Do kiÕn thøc vµ thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò ¸n nµy thùc sù mang tÝnh khoa häc. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn i: lý luËn chung vÒ thuÕ GTGT A. Kh¸i qu¸t vÒ luËt thuÕ GTGT: ThuÕ GTGT (VAT- Value Added Tax) lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu tÝnh trªn gi¸ trÞ gia t¨ng cña hµng ho¸ dÞch vô qua mçi kh©u lu©n chuyÓn. Ra ®êi ®Çu tiªn ë Ph¸p, ®Õn nay thuÕ GTGT ®· ®ùoc ¸p dông trªn 100 n-íc bëi nh÷ng -u viÖt trong ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ cña nã. ë ViÖt Nam, thuÕ GTGT ®· ®-îc Quèc héi kho¸ IX, k× häp thø 11 th«ng qua ngµy 10/05/1997 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01/01/1999 ®Ó thay thÕ cho thuÕ doanh thu ®-îc ¸p dông tõ n¨m 1990. VËy thuÕ GTGT lµ g×, ®èi t-äng vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh ra sao? Xin lÇn l-ît xem xÐt: I. §Þnh nghÜa vÒ thuÕ GTGT: ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu ®¸nh trªn phÇn gi¸ tri gia t¨ng cña hµng ho¸ dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l-u th«ng ®Õn tiªu dïng. II. C¨n cø tÝnh thuÕ vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. 1. Gi¸ tÝnh thuÕ: §-îc qui ®Þnh t¹i ®iÒu 7 luËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 6 cña nghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP. 2. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT §-îc qui ®Þnh t¹i ®iÒu 8 luËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 7 nghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP cña chÝnh phñ. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT ®-îc ¸p dông gåm 4 møc nh- sau: 0%, 5%, 10%, 20%. Trong ®ã, ®èi t-îng chÞu møc thuÕ suÊt 0% hiÖn ®· cã mét sè söa ®æi, bè sung chi tiÕt theo th«ng t- sè 82/2002/TT-BTC. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3. Ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ: ThuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i nép ®-îc tÝnh theo mét trong hai ph-¬ng ph¸p: ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng. Tr-êng hîp c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ cã ho¹t ®éng kinh doanh mua b¸n vµng b¹c ®¸ quÝ ngo¹i tÖ th× c¬ së ph¶i h¹ch to¸n riªng ho¹t ®éng kinh doanh nµy dÓ tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng. §èi t-îng ¸p dông vµ viÖc x¸c ®Þnh thuÕ ph¶i nép theo tõng ph-¬ng ph¸p nh- sau: 3.1. Ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: Theo ph-¬ng ph¸p nµy, sè thuÕ GTGT ph¶i nép ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Sè thuÕ GTGT = ThuÕ GTGT ph¶i nép - ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®Çu ra ®-îc khÊu trõ Tr×nh tù kÕ to¸n mua hµng ho¸, vËt t-, dÞch vô trong n-íc thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT ¸p dông ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®-îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau ®©y: 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 S¬ ®å h¹ch to¸n thuÕ GTGT ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô mua trong n-íc. Tk 111, 112, 331 Tk 152, 153, 156… Mua hµng ho¸, vËt t- nhËp kho ( gi¸ thanh to¸n) ( gi¸ vèn thùc tÕ ch-a cã thuÕ GTGT) Tk 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ Tk 627, 641, 642… Mua hµng ho¸, vËt t- sö dông ngay cho sxkd. ChiÕt khÊu th-¬ng m¹i, gi¶m gi¸, hµng tr¶ l¹i khi mua hµng Víi hµng ho¸, vËt t-…nhËp khÈu ta cã s¬ ®å sau: Tk 331, 111, 112 Tk 156( 152, 153, 211) Gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua TK3333 thuÕ nk TK3333 TK133 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thuÕ GTGT ph¶i nép Khi b¸n ®-îc hµng, doanh nghiÖp h¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu ra lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép: Tk 133 Tk 33311 KhÊu trõ VAT ®Çu vµo (1) Tk 111, 112 Nép thuÕ(2) Tk 721 Kho¶n ®-îc gi¶m thuÕ (3) HiÖn nay, theo quy ®Þnh míi th× t¹i (3) (kho¶n ®-îc gi¶m thuÕ) ®-îc h¹ch to¸n vµo TK 711, khi ®ã ta cã ®Þnh kho¶n: Nî TK 33311 Cã TK 711 3.2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Sè thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng GTGT ph¶i = cña hµng ho¸ dÞch nép vô chÞu thuÕ ThuÕ suÊt thuÕ x GTGT cña nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô ®ã 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong ®ã: GTGT cña = Gi¸ thanh to¸n Gi¸ thanh to¸n cña cña hµng ho¸ _ hµng ho¸, dÞch vô hµng ho¸ dÞch vô dÞch vô b¸n ra mua vµo Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra lµ gi¸ b¸n thùc tÕ bªn mua ph¶i thanh to¸n cho bªn b¸n, bao gåm c¶ thuÕ GTGT vµ c¸c kho¶n phô thu, phÝ thu thªm mµ bªn mua ph¶i tr¶. Gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t-¬ng øng cña hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra ®-îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hµng ho¸ dÞch vô mua vµo( gi¸ mua bao gåm c¶ thuÕ GTGT) mµ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®· dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT b¸n ra Tr×nh tù kÕ to¸n mua hµng ho¸, vËt t-, dÞch vô nhËp khÈu, hoÆc trong n-íc thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT ¸p dông ph-¬ng ph¸p thuÕ GTGT trùc tiÕp nh- sau: Tk 111, 112, 331 Tk 152, 153, 156… Gi¸ thanh to¸n( gåm c¶ thuÕ GTGT) Tk 33312 ThuÕ GTGT cña hµng ho¸ nhËp khÈu Khi ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp ta cã s¬ ®å: Tk 3331 Tk 6425 ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nh-ng hiÖn nay, theo th«ng t- 89/2002/TT- BTC th× môc nµy l¹i ®-îc h¹ch to¸n lµm gi¶m doanh thu chø kh«ng ph¶i lµm gi¶m chi phÝ nh- trªn: Nî TK 511 Cã TK 3331: thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép B. Kh¸i qu¸t chung nh÷ng qui ®Þnh trong hoµn thuÕ GTGT I. §èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ GTGT : 1. C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®-îc xÐt hoµn thuÕ trong c¸c tr-êng hîp sau: a. C¬ së kinh doanh trong ba th¸ng liªn tôc trë lªn( kh«ng ph©n biÖt niªn ®é kÕ to¸n) cã luü kÕ sè ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra ®-îc hoµn thuÕ. b. C¬ së kinh doanh trong th¸ng cã hµng ho¸ xuÊt khÈu nÕu cã sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ch-a ®-îc khÊu trõ tõ 200 triÖu ®ång trë lªn th× ®-îc xÐt hoµn thuÕ. 2. §èi víi c¬ së míi thµnh lËp, ®Çu t- tµi s¶n míi ®· ®¨ng ký nép thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ nh-ng ch-a cã ph¸t sinh doanh thu b¸n hµng ®Ó tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra, nÕu thêi gian ®Çu t- tõ mét n¨m trë lªn ®-îc xÐt hoµn thuÕ ®Çu vµo theo tõng n¨m. 3. C¬ së kinh doanh quyÕt to¸n thuÕ khi s¸p nhËp, hîp nhÊt, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n cã thuÕ GTGT nép thõa. 4. C¬ së kinh doanh ®-îc hoµn thuÕ theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 5. ViÖc hoµn thuÕ GTGT ®· tr¶ ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA nh- sau: - Chñ dù ¸n sö dông vèn ODA kh«ng hoµn l¹i mua hµng ho¸, dÞch vô tõ c¸c nhµ cung cÊp trong n-íc cã thuÕ GTGT ®Ó sö dông cho c¸cd dù ¸n nµy. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Nhµ thÇu chÝnh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ sö dông vèn ODA kh«ng hoµn l¹i cung cÊp c¸c hµng ho¸ dÞch vô cho c¸c dù ¸n sö dông ODA kh«ng hoµn l¹i. 6. Tæ chøc ë ViÖt Nam sö dông tiÒn viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña tæ chøc, c¸ nh©n n-íc ngoµi ®Ó mua hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam. C¸c c¬ së kinh doanh, tæ chøc thuéc ®èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ GTGT theo quy ®Þnh t¹i môc I nµy ph¶i lµ ®èi t-îng l-u giò sæ s¸ch, chøng tõ kÕ to¸n vµ cã Tµi kho¶n TiÒn göi t¹i ng©n hµng. 7. §èi t-îng ®-îc h-ëng -u ®·i miÔn trõ ngo¹i giao theo Ph¸p lÖnh vÒ -u ®·i miÔn trõ ngo¹i giao mua hµng ho¸, dÞch vô t¹i ViÖt Nam ®-îc hoµn l¹i sè thuÕ GTGT ®· tr¶ ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT. 8. Ph©n lo¹i ®èi t-îng hoµn thuÕ: a. §èi t-îng ¸p dông kiÓm tra, thanh tra tr-íc khi hoµn thuÕ: - C¬ së kinh doanh míi thµnh lËp cã thêi gian kinh doanh d-íi mét n¨m, ®Ò nghÞ hoµn thuÕ lÇn ®Çu. - C¬ së kinh doanh ®· cã c¸c hµnh vi vi ph¹m gian lËn vÒ thuÕ GTGT. - C¬ së kinh doanh xuÊt khÈu hang ho¸ lµ n«ng s¶n, l©m s¶n, thuû h¶i s¶n ch-a qua chÕ biÕn theo ®-êng biªn giíi, ®Êt liÒn. - C¬ së kinh doanh chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n. b. §èi t-îng ¸p dông hoµn thuÕ tr-íc kiÓm tra sau: lµ c¸c ®èi t-îng kh«ng thuéc ®èi t-îng quy ®Þnh t¹i ®iÓm 8a trªn ®©y. c. C¸c tr-êng hîp ®· göi hå s¬ ®Ò nghÞ hoµn thuÕ ®Çy ®ñ ®óng quy ®Þnh nh-ng ®ang trong giai ®o¹n bÞ ®iÒu tra, khëi tè vµ c¸c hµnh vi gian lËn vÒ thuÕ GTGT theo quyÕt ®Þnh cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng th× t¹m thêi dõng viÖc xem xÐt gi¶i quyÕt viÖc hoµn thuÕ ®Õn khi cã quyÕt ®Þnh xö lý. Tr-êng hîp c¬ së kinh doanh cã hµnh vi gian lËn vÒ thuÕ GTGT, thuéc ®èi t-îng ¸p dông kiÓm tra tr-íc khi hoµn thuÕ sau thêi gian 12 th¸ng nÕu ®· chÊp hµnh tèt c¸c quy ®Þnh cña luËt thuÕ, chÕ ®é qu¶n lý sö dông ho¸ ®¬n, 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chøng tõ sÏ ®-îc ¸p dông hoµn thuÕ tr-íc kiÓm tra sau. C¬ quan thuÕ xem xÐt cô thÓ tr-êng hîp nµy. II. Hå s¬ hoµn thuÕ GTGT. 1. C¬ së hoµn thuÕ GTGT gåm: - C«ng v¨n ®Ò nghÞ hoµn thuÕ GTGT. - B¶ng kª khai tæng hîp thuÕ. - B¶ng kª hµng ho¸, dÞch vô mua vµo, b¸n ra trong kú liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ®Çu vµo, ®Çu ra ( mÉu sè 02, 03, 04/GTGT). - Tr-êng hîp hoµn thuÕ theo quy ®Þnh (bao gåm c¶ hµng ho¸, dÞch vô xuÊt khÈu, ho¹t ®éng x©y dùng, l¾p ®Æt c«ng tr×nh ë n-íc ngoµi vµ cña doanh nghiÖp chÕ xuÊt) th× ph¶i cã b¶ng kª c¸c hå s¬ cã ch÷ ký vµ ®ãng dÊu cña c¬ së. Tr-êng hîp viÖc kª khai thuÕ hµng th¸ng ®· ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, phï hîp víi B¶ng kª khai tæng hîp, c¬ së kh«ng ph¶i nép B¶ng kª hµng ho¸ - dÞch vô ®Ó mua vµo, b¸n ra c¸c th¸ng ®Ò nghÞ hoµn thuÕ. Tr-êng hîp cã ®iÒu chØnh thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®Çu ra cña c¸c th¸ng trong thêi gian hoµn thuÕ, sè thuÕ ®iÒu chØnh ph¶i gi¶i tr×nh râ lý do. 2. Hå s¬ hoµn thuÕ ®èi víi c¸c c¬ së kinh doanh khi s¸p nhËp, hîp nhÊt, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n cã thuÕ GTGT nép thõa gåm: - C«ng v¨n ®Ò nghÞ hoµn thuÕ GTGT nép thõa vµo ng©n s¸ch Nhµ n-íc. - QuyÕt ®Þnh s¸p nhËp, hîp nhÊt, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n cña cÊp cã thÈm quyÒn. - QuyÕt to¸n thuÕ GTGT ®Õn thêi ®iÓm s¸p nhËp gi¶i thÓ. III. §èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ GTGT cã tr¸ch nhiÖm: 1. LËp hå s¬ ®Ò nghÞ hoµn thuÕ göi c¬ quan thuÕ. 2. Tr-êng hîp hå s¬ kh«ng râ rµng hoÆc kh«ng ®Çy ®ñ, c¬ quan thuÕ yªu cÇu bæ sung hå s¬ hoÆc gi¶i tr×nh th× c¬ së ®Ò nghÞ hoµn thuÕ ph¶i cung cÊp hå s¬ bæ sung hoÆc gi¶i tr×nh theo yªu cÇu cña c¬ quan thuÕ. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3. Ngoµi c¸c hå s¬ ph¶i göi ®Õn c¬ quan thuÕ theo quy ®Þnh, c¸c hå s¬ kh¸c liªn quan ®Õn hoµn thuÕ, khÊu trõ thuÕ, c¸c ®èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ ph¶i l-u gi÷ ®Çy ®ñ t¹i c¬ së. 4. C¸c ®èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ khi lËp vµ göi hå s¬ hoµn thuÕ ®Õn c¬ quan thuÕ ph¶i kª khai ®óng, trung thùc c¸c sè liÖu kª khai vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc ph¸p luËt vÒ sè liÖu kª khai. Mäi tr-êng hîp sai sãt nÕu kiÓm tra, ph¸t hiÖn ®Òu bÞ xö lý truy thu vÒ thuÕ. Tuú theo nguyªn nh©n vµ møc ®é vi ph¹m cßn bÞ ph¹t hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo ph¸p luËt. IV. H¹ch to¸n hoµn thuÕ GTGT trong c¸c doanh nghiÖp. 1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n: Theo luËt ®Þnh : ®èi víi c¸c c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ, khi b¸n hµng ho¸- dÞch vô ph¶i sö dông ho¸ ®¬n GTGT do Bé Tµi ChÝnh ph¸t hµnh. - §èi víi c¬ së kinh doanh nép thuÕ theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp, khi b¸n h¯ng ho², dÞch vô ph°i sö dông “ Ho² ®¬n b²n h¯ng” do Bé T¯i ChÝnh ph²t hµnh. ViÖc ghi chÐp ph¶i ®Çy ®ñ vµ ®óng c¸c yÕu tè cña chøng tõ kÕ to¸n, bao gåm: - §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng n«ng l©m thuû s¶n ch-a qua s¬ chÕ cña ng-êi s¶n xuÊt trùc tiÕp b¸n ra kh«ng ho¸ ®¬n theo chÕ ®é quy ®Þnh th× ng­êi mua ph°i lËp “ B°ng kª mua h¯ng n«ng l©m thuû s°n” theo mÉu 04GTGT . 2. Tµi kho¶n sö dông: Tk 133 “ ThuÕ GTGT” ®­îc khÊu trõ. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ, ®· khÊu trõ vµ cßn ®-îc khÊu trõ. TK 133 gåm hai tiÓu kho¶n: TK 1331: thuÕ GTGT cña hµng ho¸- dÞch vô 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 TK 1332: thuÕ GTGT cña TSC§ 3. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n hoµn thuÕ GTGT: Theo luËt ®Þnh, khi b¸n hµng; ng-êi b¸n hµng giao ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng cho ng-êi mua vµ ng-êi mua coi ®ã lµ ho¸ ®¬n thuÕ GTGT ®Çu vµo cña m×nh, lÊy ®ã lµm minh chøng sè thuÕ GTGT sÏ ®-îc khÊu trõ khi tÝnh sè thuÕ ph¶i nép. §Õn cuèi th¸ng, c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh lËp b¶ng kª sè ph¸t sinh trong th¸ng gåm sè thuÕ ®Çu ra, sè thuÕ ®Çu vµo råi khÊu trõ cho nhau ra sè thuÕ GTGT ph¶i nép hoÆc ®-îc hoµn vµ lËp tê khai thuÕ víi c¬ quan thuÕ. Cã thÓ kh¸i qu¸t tr-êng hîp ®iÓn h×nh cña ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 1: KÕ to¸n thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ Tk 331, 111, 112… Tæng gi¸ Tk 152,156,151,211,621,627… Gi¸ mua thanh to¸n TK133 TK33311 KhÊu trõ vµo VAT ®Çu ra TK111,112 ThuÕ GTGT ®Çu vµo §-îc hoµn thuÕ TK632 Ph©n bæ thuÕ GTGT ®Çu vµo cho c¸c ®èi t-îng kh«ng chÞu thuÕ 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu ra Tk 133 Tk 3331 TK131,111,112 KhÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ThuÕ GTGT ph¶i nép Tk 111, 112 Nép thuÕ Tk 711 Kho¶n ®-îc gi¶m thuÕ Cã thÓ thÊy viÖc h¹ch to¸n thuÕ GTGT nãi chung t¹i c¸c doanh nghiÖp phô thuéc chÆt chÏ vµo c¬ chÕ tµi chÝnh hiÖn hµnh bao gåm nh÷ng qui chÕ tµi chÝnh ®-îc qui ®Þnh chi tiÕt trong: - LËp ho¸ ®¬n GTGT. - Møc thuÕ suÊt víi tõng lo¹i mÆt hµng, chñng lo¹i hµng ho¸, dÞch vô. - Thñ tôc hµnh thu cña c¬ quan thuÕ. Tõ s¬ ®å h¹ch to¸n cã thÓ thÊy hoµn thuÕ GTGT lµ mét phÇn cña c«ng t¸c kÕ to¸n thuÕ GTGT t¹i doanh nghiÖp. V× vËy, h¹ch to¸n hoµn thuÕ GTGT 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phô thuéc chÆt chÏ vµo c¸c nh©n tè trªn. Bªn c¹nh ®ã, c¬ chÕ hoµn thuÕ GTGT hiÖn nay cßn bÞ chi phèi bëi mét sè qui ®Þnh ®Æc biÖt thÓ hiÖn sù -u tiªn cña nhµ n-íc víi nh÷ng mÆt hµng nh- n«ng l©m thuû s¶n (NLTS) ch-a qua chÕ biÕn. Trong phÇn II cña bµi viÕt nµy (phÇn thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p) sÏ t×m hiÓu mét c¸ch chi tiÕt nh÷ng nh©n tè nªu trªn nh»m t×m ra mét gi¶i ph¸p cho c«ng t¸c h¹ch to¸n hoµn thuÕ GTGT t¹i c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. PhÇn II: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p cho c«ng t¸c hoµn thuÕ VAT trong doanh nghiÖp. I. Hoµn thuÕ víi hµng n«ng l©m thuû s¶n vµ hµng xuÊt khÈu: Thêi gian qua hoµn thuÕ GTGT ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc, thu hót sù quan t©m cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ c¶ phÝa c¸c doanh nghiÖp. Bé Tµi ChÝnh võa ban hµnh th«ng t- sè 82/2002/TT-BTC, trong ®ã cã qui ®Þnh cô thÓ ®èi t-îng hoµn thuÕ theo hai lo¹i: Lo¹i 1: §èi t-îng ¸p dông kiÓm tra - thanh tra tr-íc khi hoµn thuÕ. Lo¹i 2: §èi t-îng ¸p dông hoµn thuÕ tr-íc khi kiÓm tra sau. ViÖc quy ®Þnh nµy kh«ng nh÷ng th¸o gì ®-îc v-íng m¾c trong viÖc qu¶n lý ®èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ, tr¸nh thÊt thu cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc (NSNN) mµ cßn ®¶m b¶o mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp. Nh-ng vÉn cßn nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c hoµn thuÕ GTGT t¹i thêi ®iÓm nµy, ®ã chÝnh lµ nh÷ng quy ®Þnh hoµn thuÕ víi hµng n«ng l©m thuû s¶n (NLTS). Trªn thùc tÕ, chÝnh s¸ch hoµn thuÕ GTGT ®èi víi hµng NLTS lµ mét biÖn ph¸p tèt nh»m gi¶m gi¸ ®Çu ra, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ t¹o vÞ thÕ v÷ng ch¾c cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr-êng quèc tÕ. ThËt vËy, nÕu c¨n cø vµo c¸ch h¹ch to¸n t¹i doanh nghiÖp th× khi doanh nghiÖp thu mua NLTS ch-a qua chÕ biÕn, kÕ to¸n sÏ ghi bót to¸n: 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nî TK 152, 156... Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®-îc hoµn l¹i. Cã TK 111,112,331... Sè liÖu ®-îc ghi trªn TK 111, 112, 331... lµ tæng gi¸ thanh to¸n ®-îc ghi trªn b¶ng kª mÉu sè 04 theo qui ®Þnh cña Bé Tµi ChÝnh; trªn TK 133 lµ tæng gi¸ thanh to¸n nh©n víi thuÕ suÊt thuÕ GTGT theo qui ®Þnh. Cã thÓ tãm t¾t trªn s¬ ®å: TK 111, 112, 331... TK 152, 156... Gi¸ mua TK 133 ThuÕ GTGT ®-îc hoµn l¹i TK 111, 112... NhËn l¹i tiÒn tõ hoµn thuÕ Râ rµng lµ mét phÇn chi phÝ cña ®Çu vµo doanh nghiÖp ®· ®-îc Nhµ n-íc "hç trî". Sù "hç trî" tÝch cùc hoÆc kh«ng lµ tuú thuéc møc thuÕ suÊt GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ theo quy ®Þnh do Bé Tµi ChÝnh ban hµnh. Møc thuÕ suÊt cã thÓ lµ 3%, 2%, 1% vµ cã xu h-íng tíi 0%. Së dÜ kÕ to¸n doanh nghiÖp ghi chÐp ®-îc ®Þnh kho¶n trªn lµ c¨n cø vµo B¶ng kª mÉu sè 04 do Bé Tµi chÝnh ban hµnh. Trong B¶ng kª cÇn ph¶i chi tiÕt nh÷ng th«ng tin vÒ: - Tªn c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn - §Þa chØ - §Þa chØ n¬i tæ chøc thu mua - Ng-êi phô tr¸ch thu mua Nh-ng ®Õn khi b¾t tay vµo c«ng viÖc thùc tÕ th× c¸c doanh nghiÖp l¹i tá ra lóng tóng tr-íc viÖc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm ghi chÐp b¶ng kª. Ng-êi ta ®Æt 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ra c©u hái viÖc ghi chÐp nµy do doanh nghiÖp hay do ng-êi b¸n NLTS tiÕn hµnh?. Cã ý kiÕn cho r»ng nÕu buéc doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c trong B¶ng kª mua hµng th× nªn ch¨ng Nhµ n-íc bá quy ®Þnh khÊu trõ khèng thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi hµng NLTS?. XÐt trªn b×nh diÖn réng th× gi¶i ph¸p Êy chØ h¹n chÕ tiªu cùc ®èi víi thuÕ GTGT bëi v× thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ cµng nhá th× thuÕ GTGT ph¶i nép cµng t¨ng, cßn víi thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp th× ch-a æn. Bëi v×, B¶ng kª hµng hãa chÝnh lµ c¬ së ph¸p lý thay cho ho¸ ®¬n mua hµng lµm c¨n cø cho kÕ to¸n ghi chÐp nghiÖp vô vµ tÝnh ra chi phÝ hîp lý, x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ vµ gi¶i tr×nh tr-íc c¬ quan thuÕ vô. VËy nÕu B¶ng kª kh«ng b¶o ®¶m tÝnh hîp lý th× cã ®-îc x¸c ®Þnh lµ chi phÝ hîp lý ®Ó x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ kh«ng?. NÕu kh«ng chÊp nhËn lµ chi phÝ hîp lý th× doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®-îc. Ng-îc l¹i, nÕu chÊp nhËn lµ chi phÝ hîp lý ®Ó x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ th× l¹i t¹o c¸c kÏ hë ®Ó c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng ®óng ®¾n tham «, chiÕm dông tiÒn cña ng©n s¸ch Nhµ n-íc vµ lµm lòng ®o¹n gi¸ b¸n trªn thÞ tr-êng. Râ rµng víi mét c¬ chÕ quy ®Þnh cßn nhiÒu láng lÎo th× c¨n cø ghi chÐp h¹ch to¸n kÕ to¸n còng láng lÎo vµ kh«ng ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý lµ mét hËu qu¶ tÊt yÕu. Nh-ng ®iÒu nghiªm träng h¬n lµ lµm thÊt thu hµng tr¨m ngµn tû ®ång cña NSNN xuÊt ph¸t tõ c¸i gäi lµ "níi láng c¬ chÕ hoµn thuÕ" vµ nã cßn v« h×nh chung t¹o ra mét sù c¹nh tranh kh«ng b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp kª khai h¹ch to¸n nghiªm tóc víi doanh nghiÖp mãc ngoÆc ®Ó chiÕm dông nguån NSNN. Xem xÐt sè liÖu b¸o c¸o cña tæng côc thuÕ (BTC) sau hai n¨m thùc hiÖn hoµn thuÕ GTGT, ngµnh thuÕ c¶ n-íc ®· hoµn gÇn 15.000 tû ®ång, trong ®ã 25% hoµn trong ngµnh NLTS. Qua ®ît thanh tra, kiÓm tra hoµn thuÕ GTGT ®· ph¸t hiÖn 106 vô vi ph¹m víi sè tiÒn hoµn khèng thuÕ trªn 300 tû ®ång, chiÕm gÇn 2% trªn tæng sè thuÕ ®-îc hoµn, 8% trªn sè thuÕ hoµn cho ngµnh hµng 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 NLTS. Quan s¸t l-îng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh hµng rau qu¶ cho thÊy kim ngh¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ c¶ n-íc n¨m 1999 ®¹t 114 triÖu USD, n¨m 2000 ®¹t 214 triÖu USD, n¨m 2001 ®¹t trªn 300 triÖu USD, 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 chØ ®¹t 107 triÖu USD. Sè liÖu trªn cho thÊy, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ t¨ng "bÊt th-êng" trong n¨m 2000, ®Æc biÖt lµ n¨m 2001 gÊp 3 lÇn n¨m 1999, trong khi ®ã thÞ tr-êng xuÊt khÈu khã kh¨n, gi¸ xuÊt khÈu gi¶m. Kim ng¹ch 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 gi¶m chØ b»ng 50% so víi cïng kú n¨m tr-íc lµ do t¨ng c-êng kiÓm tra thuÕ. Tr-êng hîp vi ph¹m phæ biÕn nhÊt, dÔ thùc hiÖn vµ khã kiÓm tra nhÊt lµ tr-êng hîp lËp b¶ng kª mua hµng theo gi¸ cao h¬n gi¸ thùc tÕ ®· mua ®Ó ®-îc khÊu trõ nhiÒu h¬n sè thùc tÕ. Còng dÓ hiÓu khi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc rÊt khã c¹nh tranh ®-îc víi t- nh©n trong lÜnh vùc bu«n b¸n n«ng s¶n v× c¬ chÕ thu mua ë doanh nghiÖp Nhµ n-íc chÆt chÏ h¬n. Ph¶i ch¨ng, v« h×nh chung chÝnh s¸ch thuÕ ®· t¹o ra mét m«i tr-êng c¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh trong kh©u tiªu thô hµng NLTS gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ?. §Ó kh¾c phôc mÆt tr¸i cña c¬ chÕ hoµn thuÕ VAT ®èi víi hµng xuÊt khÈu nãi chung vµ hµng NLTS nãi riªng nªn ch¨ng Nhµ n-íc cÇn söa ®æi theo h-íng sau: Mét lµ: Nªn b·i bá quy ®Þnh "níi láng" hoµn thuÕ GTGT víi hµng NLTS v× nguyªn t¾c hoµn thuÕ lµ cã thu míi cã hoµn. Hµng NLTS mua trùc tiÕp tõ ng-êi s¶n xuÊt kh«ng cã hãa ®¬n GTGT, ng-êi mua kh«ng nép thuÕ GTGT th× kh«ng ®-îc hoµn thuÕ. Thªm vµo ®ã, Nhµ n-íc nªn gi¶m thuÕ GTGT ®Çu ra cña s¶n phÈm ®-îc chÕ biÕn tõ hµng NLTS hiÖn ®ang ë møc 10%, trong khi nguyªn liÖu chÝnh cña hä chiÕm tíi h¬n 80% chi phÝ. Nh÷ng kho¶n môc mua vµo kh«ng cã hãa ®¬n nµy nÕu kh«ng ®-îc khÊu trõ th× thuÕ GTGT ph¶i nép cña c¸c doanh nghiÖp nµy sÏ rÊt cao vµ h¹n chÕ sù ®i sù ph¸t triÓn cña hä. MÆt kh¸c, kho¶n ®Çu t- tõ NSNN th«ng qua hoµn thuÕ nªn chuyÓn sang c¬ chÕ t¨ng ®Çu t- trùc tiÕp cho ng-êi s¶n xuÊt b»ng gi¶m gi¸ c¸c 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 yÕu tè ®Çu vµo (vËt t-, dÞch vô, n«ng nghiÖp), t¨ng kinh phÝ ®Çu t- x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng (x©y dùng kªnh m-¬ng, t-íi tiªu, quy ho¹ch ruéng ®ång), khuyÕn khÝch ¸p dông tiÕn bé kü thuËt, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch. TÊt c¶ c¸c kho¶n ®Çu t- trùc tiÕp nh- trªn th«ng qua chÝnh s¸ch gi¶m gi¸ ®Çu vµo sÏ cã t¸c dông thiÕt thùc nh»m gi¶m gi¸ ®Çu ra cña hµng NLTS xuÊt khÈu. §iÒu ®ã cµng cã ý nghÜa trong tõng b-íc thùc hiÖn lé tr×nh cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ quan vµ c¸c kho¶n tµi trî cña Nhµ n-íc ®èi víi hµng xuÊt khÈu khi tham gia héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. Hai lµ: §èi víi hµng hãa xuÊt khÈu cã ho¸ ®¬n GTGT, doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký m· sè thuÕ kinh doanh th× chØ nªn hoµn thuÕ cho khèi l-îng hµng hãa xuÊt khÈu thùc thu ngo¹i tÖ qua ng©n hµng, kim ng¹ch cña sè l-îng hµng hãa xuÊt khÈu ph¶i t-¬ng øng víi gi¸ trÞ hµnh xuÊt khÈu nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng hoµn thuÕ cho c¶ hµng hãa tiªu thô néi ®Þa ë nh÷ng doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký kinh doanh hµng xuÊt khÈu. Trong thùc tÕ, viÖc trao ®æi b»ng ngo¹i tÖ qua ng©n hµng, nhÊt lµ b»ng L/C, chØ ®-îc dïng víi nh÷ng th-¬ng vô lín. V× muèn më L/C doanh nghiÖp ph¶i ®Æt tr-íc mét sè tiÒn kh¸ lín cho ng©n hµng, mµ ®iÒu nµy l¹i cùc kú khã kh¨n cho nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh-ng thiÕu vèn. VËy nªn ch¨ng c¸c ng©n hµng nªn më thªm dÞch vô nhËn, chuyÓn tiÒn víi nh÷ng th-¬ng vô nhá, c-íc phÝ Ýt nh»m khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thanh to¸n qua ng©n hµng. Mét khi dÞch vô nµy t¹o ®-îc sù thuËn lîi cho giao dÞch cña doanh nghiÖp th× còng ®em l¹i lîi Ých cho c¸c ng©n hµng vµ c¶ nguån thu cho NSNN. Trªn ®©y chØ lµ mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng chÝnh s¸ch hoµn thuÕ ch-a hîp lý víi hµng NLTS vµ hµng xuÊt khÈu. Thùc chÊt hoµn thuÕ GTGT hiÖn ®ang lµ mét bøc xóc ®-îc d- luËn x· héi quan t©m. E r»ng, chØ víi nh÷ng gi¶i ph¸p trªn th× ch¼ng kh¸c nµo "tr«ng c©y mµ mong thÊy rõng". Bëi lÏ, xung quanh vÊn ®Ò hoµn thuÕ cßn mét lo¹t vÊn ®Ò cÇn quan t©m nh-: thuÕ 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 suÊt thuÕ GTGT, t×nh tr¹ng ho¸ ®¬n gi¶, thñ tôc hoµn thuÕ vµ tµi kho¶n sö dông ®Ó ph¶n ¸nh hoµn thuÕ GTGT. Xin lÇn l-ît xem xÐt: II. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT vµ ¶nh h-ëng cña nã tíi c«ng t¸c hoµn thuÕ Theo kho¶n 1a môc I phÇn D cña th«ng t- sè 122/2000/TT-BTC th×: “C¬ së kinh doanh trong 3 th¯ng liªn tôc trë nªn (kh«ng ph©n biÖt liªn ®é kÕ to¸n) cã luü kÕ sè thuÕ ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra th× ®-îc hoµn thuÕ. Sè thuÕ ®-îc hoµn lµ sè thuÕ ®Çu vµo ch-a ®-îc khÊu trõ hÕt cña thêi gian xin ®­îc ho¯n thuÕ...” Tõ ®©y, nÕu gi¶ ®Þnh r»ng phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng cña doanh nghiÖp kh«ng thay ®æi qua c¸c kú kÕ to¸n th× thuÕ suÊt ®ãng vai trß quan träng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh mét doanh nghiÖp lµ ®èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ vµ ng-îc l¹i. MÆt kh¸c, xuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña thuÕ suÊt "thuÕ suÊt lµ linh hån cña mçi s¾c thuÕ". Nªn nÕu nghiªn cøu vÒ hoµn thuÕ GTGT mµ l¹i bá qua phÇn thuÕ suÊt e sÏ lµ mét thiÕu sãt lín. XÐt vÒ khÝa c¹nh h¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ ®-îc hoµn, nÕu gäi: tr: thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®Çu ra tv: thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®Çu vµo T: sè thuÕ GTGT ph¶i nép Gt: gi¸ trÞ gia t¨ng Gv: gi¸ hµng hãa, dÞch vô mua vµo Gr: gi¸ hµng hãa, dÞch vô b¸n ra th× kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp sÏ tÝnh to¸n ®-îc dùa vµo c«ng thøc: T = Gr * tr - Gv *tv T= (Gv +Gt) * tr - Gv *tv T = Gv * tr + Gt * tr - Gv *tv T= Gt * tr + Gv * (tr - tv) 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tr-êng hîp hµng hãa, dÞch vô xuÊt khÈu th× tr=0, thuÕ VAT ph¸t sinh lµ Gv*tv, tøc lµ doanh nghiÖp ®-îc hoµn thuÕ ®óng b»ng sè thuÕ GTGT ph¸t sinh ë ®Çu vµo. khi ®ã, nÕu nhËn ®-îc th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ vµ hoµn tÊt c¸c thñ tôc hoµn thuÕ. KÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh: TK 1331 TK 111, 112... Sè thuÕ GTGT ®-îc Nhµ n-íc hoµn Tr-êng hîp thuÕ suÊt ®Çu ra = thuÕ suÊt ®Çu vµo th× tv = tr th× sè thuÕ GTGT cña doanh nghiÖp ph¶i nép chÝnh lµ GTGT nh©n víi thuÕ suÊt (Gt*tv=Gt*tr). Lóc nµy, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh: TK 111,112,331 TK133 TK 33311 Sè thuÕ GTGT TK131,111 ThuÕ GTGT ®Çu ra ®-îc khÊu trõ TK 152,156,211 TK511 Gi¸ b¸n Gi¸ mua ch-a thuÕ ch-a thuÕ Víi cïng mét møc thuÕ suÊt, luËt thuÕ GTGT chØ thùc sù ¸p dông víi phÇn GTGT t¨ng thªm. Do ®ã, tr-êng hîp nµy ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña thuÕ GTGT. Vµ nÕu doanh nghiÖp ®-îc hoµn thuÕ, ®iÒu nµy chøng tá doanh nghiÖp ®· b¸n ra víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ mua vµo. Kho¶n hoµn thuÕ cña Nhµ n-íc cho doanh nghiÖp còng lµ mét lÏ c«ng b»ng trong tr-êng hîp Êy. Tr-êng hîp thuÕ suÊt ®Çu ra kh¸c thuÕ suÊt ®Çu vµo th× sè thuÕ GTGT doanh nghiÖp ph¶i nép hoÆc ®-îc hoµn l¹i kh«ng ®-îc gi÷ ®óng b¶n chÊt lµ phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng hãa nh©n víi thuÕ suÊt. H¬n n÷a, víi thuÕ 20