Tài liệu Thực trạng nhập khẩu hàng hóa tại công ty cung ứng nhân lực quốc tế và thương mại (sona)

Lêi më ®Çu KÓ tõ n¨m 1996, §¶ng vµ nhµ Níc b¾t ®Çu thùc hiÖn viÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, díi sù qu¶n lý cña Nhµ Níc vµ theo ®Þnh híng XHCN. Víi c¬ chÕ míi nµy, nÒn kinh tÕ cña ta kh«ng cßn lµ nÒn kinh tÕ tËp thÓ, hîp t¸c n÷a mµ lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng tån t¹i song song, cïng bæ xung hç trî cho nhau ®Ó cïng tiÕn lªn con ®êng CNXH. Cïng víi sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ lµ mét m«i trêng kinh doanh hoµn toµn míi mÎ ®Çy nh÷ng thuËn lîi, nh÷ng c¬ héi vµ nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ víi c«ng ty nãi riªng vµ c¶ víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi. Nh÷ng bÊt cËp, nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i ®an xen víi nh÷ng quy luËt nh÷ng quy ®Þnh míi, khiÕn c¸c doanh nghiÖp ph¶i lao ®ao, vÊt v¶ trong qua tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh trong m«i trêng kinh doanh khèc nghiÖt ®ã. Bªn c¹nh ®ã còng cã nhiÒu doanh nghiÖp tù m×nh t×m ra nh÷ng c¬ héi ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh hiÖn nay. Tríc sù thay ®æi ®ã, c«ng ty cung øng nh©n lùc quèc tÕ vµ th¬ng m¹i(SONA), mét c«ng ty ®îc thµnh lËp tõ rÊt l©u, còng ®· ph¶i ch¶i qua nhiÒu sãng giã ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn lín m¹nh víi uy tÝn, lîi thÕ cña m×nh trªn th¬ng trêng vµ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i ®îc ra ®êi tõ n¨m 1997 ®· lµ mét minh chøng cô thÓ vÒ sù thµnh c«ng trªn con ®êng ph¸t triÓn cña c«ng ty, mÆc dï chØ míi ra ®êi cha l©u nhng ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i cña c«ng ty còng ®· gÆt h¸i ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña m×nh. §Ó cã ®îc nh÷ng thµnh c«ng bíc ®Çu nh vËy lµ c¶ mét sù lç lùc cña ban qu¶n trÞ, toµn thÓ nh©n viªn cña c«ng ty. C«ng ty ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô mµ §¶ng vµ Nhµ Níc, côc qu¶n lý lao ®éng víi níc ngoµi, BL§TBXH giao cho. NghÜa vô nép ng©n s¸ch cho nhµ níc lu«n ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ, h¬n n÷a ®êi sèng cña CBCNV æn ®Þnh vµ ngµy cµng ®îc n©ng cao 1 Ch¬ng i. C¬ sö lý luËn vÒ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. I. Kh¸i niÖm, vai trß, h×nh thøc ho¹t ®éng nhËp khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1. Kh¸i niÖm. Tõ l©u nay nhËp khÈu hµng hãa ®· trë thµnh mét viÖc lµm quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i. §ã chÝnh lµ viÖc trao ®æi hµng hãa tõ c¸c t«t chøc kinh tÕ, c¸c c«ng ty cã ph¸p nh©n t¹i níc së t¹i vµ viÖc tiÕn hµnh tiªu thô hµng hãa nhËp khÈu trong thÞ trêng néi ®Þa hoÆc t¸i – xuÊt khÈu víi môc ®Ých cuèi cïng lµ thu lîi nhuËn vµ nèi liÒn s¶n xuÊt vÇ tiªu thô gi÷a c¸c quèc gia. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. NhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng h÷u c¬ cña ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng nã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña mçi quèc gia. NhËp khÈu thÓ hiÖn møc ®é g¾n bã phô thuéc lÉn nhau gi÷a nÒ kinh tÕ cña mçi quèc gia víi tæng thÓ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Nã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ khai th¸c tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña nÒn kinh tÕ mçi quèc gia vÒ søc lao ®éng, vèn, tµi nguyªn, vµ khoa häc c«ng nghÖ. Trong xu thÕ vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh hiÖn nay, ViÖt Nam còng nh hÇu hÕt c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang kh«ng ngõng më réng quan hÖ bu«n b¸n quèc tÕ, sù phô thuéc lÉn nhau ngµy cµng lín m¹nh, cïng víi sî h×nh thµnh c¸c trung t©m th¬ng m¹i, khèi mËu dÞch tù do ®· chøng tá viÖc lu chuyÓn hµng hãa gi÷a c¸c quèc gia kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. lóc nµy vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia nãi riªng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung. Lý do lµ: - NhËp khÈu lµ c¬ së nh»m bæ sung hµng hãa trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu, h¬n n÷a nã còng cho phÐp ®a d¹ng hãa c¸c chñng lo¹i hµng hãa, chÊt lîng cho phÐp th¶o m·n nhu cÇu trong níc. - NhËp khÈu cßn khai th¸c ®îc lîi thÕ so s¸nh t¹o ra ®îc sù ph¸t triÓn vît bËc trong s¶n xuÊt x· héi, tiÕt kiÖm chi phÝ, thêi gian t¹o ra sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é x· héi, ph¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn trong s¶n xuÊt kinh doanh trong níc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc kinh tÕ cã c¬ héi tham gia trªn thÞ trêng quèc tÕ. - NhËp khÈu t¹o ra sù liªn kÕt trong níc víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn, ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ, khai th¸c ®îc lîi thÕ so s¸nh trªn c¬ së chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt. 2 - NhËp khÈu ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, t¨ng cêng chuyÓn giao c«ng nghÖ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH – H§H ®Êt níc. - NhËp khÈu cã vai trß tÝch cùc ®Õn viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu, thÓ hiÖn ë chç nhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu vµo cho s¶n xuÊt hµng hãa xuÊt khÈu, t¹omt thuËn lîi cho viÖc xuÊt khÈu hµng hãa trong níc ra níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ níc xuÊt khÈu. Ngoµi ra nhËp khÈu cßn gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt nh»m gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng s¶n xuÊt hµng hãa xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng hãa cña mét níc ®¹t ®îc tiªu chuÈn cña thÕ giíi quy ®Þnh. Tuy nhiªn, liÖu cã thÓ tËn dông hÕt ®îc lîi thÕ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu cßn ph¶i xem chÝnh s¸ch, ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia. §èi víi níc ta, tríc ®©y quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ chØ thu hÑp trong mét sè níc XHCN, nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, chØ mang tÝnh tù cung tù cÊp, hµng hãa chñ yÕu nhËp khÈu th«ng qua c¸c kho¶n viÖn trî vµ mua b¸n theo nghÞ ®Þnh th ®· lµ mÊt ®i tÝnh ®óng ®¾n cña ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®®éc quyÒn. Do vËy ho¹t ®éng nhËp khÈu rÊt tr× trÖ vµ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ hµng hãa trong níc. NhËn ®îc tÇm quan träng ®ã, §¹i héi §¶ng toµn quèc VI ®· lµ bíc ngoÆc míi, mét ®éng lùc míi ®a ®Êt níc ta ®i vµo con ®êng c¶i c¸ch triÖt ®Ó, nh»m tho¸t khái nÒn kinh tÕ ®ã chÝnh lµ mét bíc tiÕn vÜ ®¹i gióp nÒn kinh tÕ níc ta héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, t¹o ra mét thÞ trêng néi ®Þa ®Çy s«i ®éng, hµng hãa phong phó, ph¸t huy m¹nh tÝnh c¹nh tranh. Trªn thùc tÕ ®· chøng minh ®îc sù n¨ng ®éng cña kinh tÕ thÞ trêng còng nh kh¼ng ®Þnh râ vai trß ho¹t ®éng nhËp khÈu trong nÒn kinh tÕ míi. NhËp khÈu ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, víi ®Þnh híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, nhËp khÈu lu«n lµ gi¶i ph¸p cã tÇm cì chiÕn lîc, nh»m phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. ChÝnh s¸ch nhËp khÈu ph¶i lu«n tranh thñ nguån vèn, khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt còng nh båi dìng ®äi ngò c¸n bé kü thuËt vµ qu¶n lý nh»m thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng hãa cña níc ta mét c¸ch ph¸t triÓn víi môc ®Ých võa s¶n xuÊt võa tiªu dïng trong níc, võa xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ, t¨ng tÝch luü cho ®Êt níc. Nhê cã ho¹t ®éng nhËp khÈu mµ c¸c doanh nghiÖp trong níc cã c¬ héi tham gia c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ, khi ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh mét chiÕn lîc kinh doanh riªng nhng ph¶i phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng, ®ång thêi ph¶i n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý sao cho phï hîp víi xu thÕ chung nh»m t¹o ra nhiÒu c¬ héi míi thån qua quan hÖ víi ca ®èi t¸c níc ngoµi trªn c¬ së c¸c bªn cïng hëng lîi. 3 Nh vËy, ®Ó ph¸t huy hÕt ®îc vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ mét viÖc lµm kh«ng hÒ ®¬n gi¶n, nã ®ßi hái mçi quèc gia nã chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng ph¶i cã sù lùa xhän ®óng ®¾n c¸c h×nh thøc nhËp khÈu ®Ó x¸c ®Þnh râ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nµy, nh thÕ th× víi cã thÓ khai th¸c ®îc tèi ®a lîi thÕ so s¸nh. 3. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu. Trong thùc tÕ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng cã nhiÒu h×nh thøc nhËp khÈu, nhng tuú theo ®Æc trng cña mçi quèc gia, mçi doanh nghiÖp mµ cÇn ph¶i lùa chän h×nh thøc nµo cho phï hîp nhÊt. Còng do t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè trong nÒn kinh tÕ cïng víi sù s¸ng t¹o vµ n¨ng næ cña c¸c nhµ kinh doanh ®· t¹o ra sù ®a d¹ng cña c¸c h×nh thøc nhËp khÈu chø kh«ng chØ bã hÑp trong h×nh thøc nhËp khÈu trùc tiÕp. - NhËp khÈu uû th¸c. Trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng cã thÓ tham gia vµo ho¹t ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp. Do ®ã khi mét doanh nghiÖp cã vèn b»ng ngo¹i tÖ, l¹i cã nhu cÇu nhËp khÈu trùc tiÕp th× hä ph¶i l¶m nh thÕ nµo? Tõ ®ã ®· h×nh thµnh nªn nhu cÇu nhËp khÈu uû th¸c, ®ã lµ doanh nghiÖp nµy uû th¸c cho doanh nghiÖp cã chøc n¨ng trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh nhËp khÈu theo yªu cÇu cña m×nh. Bªn nh©n uû th¸c sÏ tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi bªn ®èi t¸c níc ngoµi ®Ó lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng hãa theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ lîi nhuËn nhËn ®îc gäi lµ phÝ uû th¸c. H×nh thøc nµy cã ®Æc ®iÓm sau: + Doanh nghiÖp trùc tiÕp nhËp khÈu kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng ph¶i xin h¹n ng¹ch (nÕu cã), kh«ng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng tiªu thô do kh«ng ph¶i tiªu thô hµng hãa nhËp khÈu, mµ chØ ®øng ra lµm ®¹i diÖn ch bªn uû th¸c giao dÞch víi bªn níc ngoµi, ký kÕt hîp ®ång, lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng hãa, còng nh thay mÆt cho bªn uû th¸c khiÕu n¹i båi thêng víi bªn níc ngoµi khi cã tæn thÊt. + C¸c doanh nghiÖp ®îc uû th¸c nhËp khÈu chØ ®îc tÝnh kim ng¹ch nhËp khÈu chø kh«ng ®îc tÝnh doanh sè, doanh thu, bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu ph¶i lËp hai hîp ®ång. Mét hîp ®ång mua b¸n hµng hãa víi níc ngoµi , mét hîp ®ång uû th¸c . - NhËp khÈu hµng ®æi hµng. NhËp khÈu hµng ®æi hµng cïng trao ®æi bï trõ lµ nghiÖp vô chñ chèt cña bu«n b¸n ®èi lu, nã lag h×nh thøc nhËp khÈu g¾n liÒn víi xuÊt khÈu. Thanh to¸n trong trêng hîp nµy kh«ng og¶i b»ng tiÒn mµ b»ng sö dông uû th¸c, môc ®Ých nk 4 uû th¸c ë ®©y kh«ng ph¶i chØ ®Ó thu l·i tõ nhËp khÈu mµ cßn nh»m ®Ó xuÊt khÈu thu c¶ l·i tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ: + Ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy mang l¹i cho c¸c bªn liªn quan bëi cïng mét hîp ®ång cã thÓ tiÕn hµnh cïng mét lóc c¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu do vËy cã thÓ thu lêi tõ h¹i ho¹t ®éng nµy. + Doanh nghiÖp ®îc tÝnh trùc tiÕp c¶ kim ng¹ch xuÊt khÈu. Doanh sè tiªu thô ®îc tÝnh trªn c¶ hai mÆt hµng alf xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. + Hµng hãa trong ho¹t ®éng nhËp khÈu còng lµ b¹n hµng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §Ó b¶o ®¶m thùc nhiÖn hîp ®ång c¸c bªn cã thÓ dïng biÖn ph¸p sau. + Dïng th tÝn ®èi øng ®©y lµ mét lo¹i th tÝn dông mµ trong néi dung cña nã cã c¸c ®iÒu kho¶n chung. L/C chØ cã hiÖu lùc khi ngêi hëng lîi më mét th tÝn dông L/C kh¸c cã kim ng¹ch t¬ng ®¬ng. + Dïng ngêi thø 3 khèng chÕ chøng tõ së h÷u uû th¸c, ngêi nµy chØ giao chøng tõ ®ã cho ngêi nhËn hµng khi ngêi nµy nhËn l¹i mét chøng tõ së h÷u mét lo¹i hµng hãa nµo ®ã cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. + Ph¹t vÒ viÖc giao thiÕu hay giao chËm hµng. - NhËp khÈu t¸i xuÊt: Lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng hãa vµo trong níc nhng kh«ng ph¶i lµ ®Ó tiªu dïng trong níc mµ ®Ó xuÊt sang níc thø 3 naß ®ã, ho¹t ®éng nµy kh«ng ®îc chÕ biÕn ë níc t¸i xuÊt, nh vËy ho¹t ®éng nµy ®îc thùc hiÖn qua ba níc; níc xuÊt khÈu, níc t¸i xuÊt khÈu, níc nhËp khÈu. H×nh thøc nhËp khÈu nµy cã nh÷ng ®Æc trng riªng kh¸c víi h×nh thøc nhËp khÈu kh¸c, ®ã lµ: + Doanh nghiÖp nhËp khÈu ë níc t¸i xuÊt ph¶i tÝnh to¸n chi phÝ gÐp nèi b¹n hµng nhËp khÈu vµ b¹n hµng xuÊt khÈu, b¶o ®¶m sao cho cã thÓ thu ®îc sè tiÒn lín h¬n tæng chi phÝ bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng nµy. + Doanh nghiÖp xuÊt khÈu trùc tiÕp ®îc tÝnh c¶ kim ng¹ch xuÊt khÈu, doanh sè tÝnh trªn gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu ®ã vÉn ph¶i chÞu thuÕ doanh thu. + Doanh nghiÖp níc t¸i xuÊt ph¶i lËp hai hîp ®ång, mét hîp ®ång xuÊt khÈu vµ mét b¶n hîp ®ång nhËp khÈu vµ kh«ng chÞu thuÕ nhËp khÈu vÒ h×nh thøc kinh doanh. + §Ó ®¶m b¶o thanh to¸n, hîp ®ång t¸i xuÊt thêng dïng th tÝn dông gi¸p lng . 5 Ngoµi ra hµng hãa kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chuyÓn vÒ níc t¸i xuÊt mµ cã thÓ chuyÓn th¼ng tíi níc thø 3, nhng tiÒn tr¶ ph¶i do ngêi t¸i xuÊt tõ ngêi nhËp khÈu, tr¶ cho ngêi xuÊt khÈu, nhiÒu khi ngêi xuÊt cßn thu lîi nhuËn tõ do thu ®îc nhanh vµ tr¶ tiÒn chËm. - NhËp khÈu liªn doanh. Lµ ho¹t ®éngnk hµng hãa trªn c¬ së liªn kÕt mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp nh»m phèi hîp cïng nhau ®Ó tiÕn hµnh giao dÞch vµ c¸c chu tr¬ng, biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy theo híng cã lîi nhÊt cho c¶ hai bªn, cïng chÞu rñi ro vµ cïng hëng lîi nhuËn. Sau ®ã mét vµi h×nh thøc nhËp khÈu kh¸c th× h×nh thøc nµy Ýt chÞu rñi ro h¬n v× mçi doanh nghiÖp tham gia nhËp khÈu chØ ph¶i ®ãng gãp mét phÇn vèn nhÊt ®Þnh, khi ®ã quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm chØ ph¶i ph©n bæ theo tû lÖ gãp vèn. Trong nhËp khÈu liªn doanh, doanh nghiÖp ®øng ra nhËp khÈu hµng sÏ ®îc tÝnh kim ng¹ch nhËp khÈu, nhng khi ®a hµng vÒ tiªu thô chØ ®îc tÝnh doanh sè trªn hµng theo tû lÖ vèn gãp vµ chÞu thuÕ doanh thu trªn doanh sè ®ã. Doanh nghiÖp ®øng ra nhËp khÈu ph¶i lËp hai hîp ®ång, mét hîp ®ång mua hµng víi bªn níc ngoµi vµ mét hîp ®ång liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. C¸ch ph©n tÝch h×nh thøc nhËp khÈu trªn dùa vµo chñ thÓ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. NÕu quan t©m tíi h×nh thøc thanh to¸n trong ho¹t ®éng nµy th× cã thÓ thÊy hai h×nh thøc chÝnh lµ mua b¸n b»ng tiÒn vµ mua b¸n thanh to¸n b»ng hµng. Thanh to¸n b»ng tiÒn lµ c¸ch thøc th«ng dông, thanh to¸n b»ng hµng lµ h×nh thøc cßn kh¸ míi mÎ víi chóng ta. Do ®ã cÇn ph¶i t×m hiÓu kü h×nh thøc nµy. - NhËp khÈu t doanh. Lµ ho¹t ®éng ®éc lËp cña mét sè doanh nghiÖp nhËp khÈu trùc tiÕp, ho¹t ®éng nµy ®ßi hái nhµ nhËp khÈu ph¶i t×m hiÓu vµ nghiªn cøu kü thÞ trêng trong níc, m«i trêng kinh doanh nh chÝnh s¸ch kinh tÕ, hµnh lang ph¸p luËt cña quèc gia vµ th«ng lÖ quèc tÕ. Trong h×nh thøc nµy doanh nghiÖp ph¶i tù ®øng ra nhËp khÈu, nªn rÊt rÔ x¶y ra rñiro, tæn thÊt còng nh lîi nhuËn thu ®îc. ChÝnh v× vËy tríc khi nhËp khÈu nhµ nhËp khÈu cÇn ph¶i nghiªn cøu kü tõng bíc, tõ kh©u nghiªn cøu thÞ trêng ®Çu vµo, ®Çu ra, cho ®Õn kh©u ký kÕt thùc hiÖn hîp ®ång, kÓ c¶ kh©u b¸n hµng, thanh to¸n tr¸nh t×nh tr¹ng tæn thÊt, trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång doanh nghiÖp ph¶i tù bá vèn ra ®Ó thanh to¸n, ph¶i c©n nh¾c c¸c kho¶n thu chi ®Ó ®¶m b¶o viÖc kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn. II. Néi dung cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Trong giao dÞch ngo¹i th¬ng nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng ®îc thùc hiÖn trªn pahm vi quèc tÕ, v× vËy néi dung cña ho¹t ®éng nhËp khÈu 6 phøc t¹p h¬n so víi viÖc trao ®æi hµng hãa, dÞch vô trong níc. Ho¹t ®éng nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua nhiÒu kh©u vµ nhiÒu nghiÖp vô quan träng kh¸c, tõ kh©u nghiªn cøu ®Çu vµo, ®Çu ra ®Õn kh©u tiÕp cËn thÞ trêng lùa chän hµng hãa nhËp khÈu, tiÕn hµnh giao dÞch hµng hãa, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång khi hµng hãa nhËp c¶ng, chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho ngêi mua vµ hoµn thµnh c¸c thñ tôc thanh to¸n, mçi kh©u mçi nghiÖp vô thanh to¸n ®Òu cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, do ®ã ph¶i nghiªn cøu thùc hiÖn ®Çy ®ñ, kü lìng bëi c¸n bé ngo¹i th¬ng cã n¨ng lùc ®Ò phßng s¬ xÈy g©y tæn thÊt cho c¸c bªn. vÊn ®Ò mÊu chèt lµ ph¶i n¾m b¾t ®îc lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng ®¹t hiÖu qu¶ cao. 1. Nghiªn cøu thÞ trêng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu viÖc nghiªn cøu thÞ trêng gåm: Nghiªn cøu thÞ trêng thanh to¸n b¸n trong nÒn kinh tÕ hµng hãa th× thÞ trêng gi÷ vai trß quan träng träng cña ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Mµ môc ®Ých cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt lµ ®Ó tiªu thô, phôc vô vµ tho¶ m·n nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng, do vËy thÞ trêng mang tÝnh sèng cßn ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng hãa. V× vËy nÕu cßn thÞ trêng th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nÕ mÊt thÞ trêng th× ho¹t ®éng nµy bÞ ®×nh trÖ. Ho¹t ®éng nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn trªn ph¹m vi quèc tÕ, v× vËy néi dung cña ho¹t ®éng nµy phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi viÖc kinh doanh hµng hãa néi ®Þa, nã ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu kh©u vµ nhiÒu hiÖp ®Þnh kh¸c nhau, lùa chän hµng hãa nhËp khÈu, tiÕn hµnh giao dÞch, ®µm ph¸n, tiÕp cËn thÞ trêng, lùa chän hµng hãa nhËp khÈu, tiÕn hµnh giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång khi hµng hãa nhËp c¶ng, chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho ngêi mua hoµn thµnh c¸c thñ tôc thanh to¸n, vµ mçi kh©u, mçi nghiÖp vô ®Òu cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, do vËy ph¶i ®îc thùc hiÖn nghiªn cøu ®Çy ®ñ kü lìng bëi c¸n bé ngo¹i th¬ng cã n¨ng lùc ®Ó ®Ò phßng sai sãt gËy tæn thÊt cho c¸c bªn, vÊn ®Ò ë chç lµ ph¶i n¾m b¾t ®îc lîi thÕ ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ®¹t hiÖu qu¶ cao. 1.1. Nghiªn cøu thÞ trêng nhËp khÈu. Khi nghiªn cøu vÒ thÞ trêng nhËp khÈu cÇn ph¶i n¾m b¾t râ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña c¸c níc hay khu vùc mµ hä cÇn nhËp, m«i trêng chÝnh trÞ, t×nh h×nh tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®iÒu kiÖn vËn t¶i vµ cíc phÝ. V× lµ thÞ trêng níc ngoµi nªn viÖc nghiªn cøu gÆp nhiÒu khã kh¨n do kh«ng t×m hiÓu kü lìng ®îc nh thÞ trêng néi ®Þa. Nghiªn cøu thÞ trêng nhËp khÈu cã thÓ ®îc thùc hiÖn qua c¸c tµi liÖu, s¸ch b¸o, t¹p chÝ, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn tin... vÒ thÞ trêng ®ã hoÆc trùc tiÕp th«ng qua triÓn l·m, hay nh÷ng cuéc th¨m quan, nh÷ng chuyÕn du lÞch hoÆc giao dÞch trùc tiÕp. 7 Khi nghiªn cøu thÞ trêng nhËp khÈu, doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cña thÞ trêng nh kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, gi¸ c¶, sù biÕn ®éng cña thÞ trêng. H¬n n÷a doanh nghiÖp nhËp khÈu còng cÇn ®Æc biÖt quan t©m®Õn hµng hãa v× ®©y lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng hãa. Trong kinh doanh nhËp khÈu th× sù biÕn ®äng cña gi¸ c¶ còng trë nªn phøc t¹p do viÖc bu«n b¸n diÔn ra kh«ng ph¶i lóc nµo th× th× nã diÔn ra trong kho¶ng thêi gian dµi gi÷a hai quèc gia, hai khu vùc kh¸c nhau, so víi lîng trao ®æi bu«n b¸n lµ bao nhiªu, c¸c lo¹i gi¸ c¶ vµ nh÷ng nh©n tè t¹o nªn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶. Gi¸ c¶ trªn thÞ trêng biÕn ®éng lµ do nh÷ng nh©n tè sau: - Nh©n tè chu kú: lµ do sù vËn ®éng theo quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®iÒu nµy ¶nh hëng trùc tiÕp tíi gi¸ c¶ cña hµng hãa nãi chung trªn thÕ giíi vµ hµng hãa nhËp khÈu cña doanh nghiÖp nãi riªng. - Sù lòng ®o¹n cña thÞ trêng: còng lµm xuÊt hiÖn møc gi¸ cña cïng mét lo¹i hµng hãa trªn mét hay nhiÒu thÞ trêng kh¸c nhau. - Sù c¹nh tranh: tuú thuéc vµo møc ®é c¹nh tranh, ®èi tîng c¹nh tranh. - TÝnh thêi vô: gi¸ c¶ sÏ thay ®æi rÊt lín nÕu hµng hãa ®îc tho¶ m·n nhu cÇu nÕu nã ®îc s¶n xuÊt ®óng thêi vô. - T×nh h×nh kinh tÕ x· héi: Bªn c¹nh c¸c nh©n tè trªn th× doanh nghiÖp nhËp khÈu còng cÇn ph¶i t×m hiÓu t×nh h×nh vËn chuyÓn hµng hãa, cíc phÝ vËn chuyÓn, c©c chi phÝ phô ®Ó sao cho cã thÓ lùa chän thÞ trêng nhËp khÈu phï hîp nhÊt. 1.2. Nghiªn cøu thÞ trêng trong níc. * Nhu cÇu thÞ trêng. Nhu cÇu lµ nh©n tè ®Çu tiªn mµ c¸c nhµ kinh doanh nhËp khÈu cÇn ph¶i nghiªn cøu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mçi doanh nghiÖp. Kinh nghiÖm kinh doanh còng cho thÊy viÖc ®Çu tiÖn lµ ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu ®Çu tiªn, sau ®ã míi tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó nh»m ®¸p øng vµ tho¶ m·n nhu cÇu ®ã. Thùc tÕ lµ nhiÒu doanh nghiÖp níc ta trong ho¹t ®éng nhËp khÈu ®· cha nghiªn cøu hay cha nghiªn cøu kü lìng nhu cÇu thÞ trêng trong níc, do ®ã hµng hãa nhËp khÈu vÒ ®· kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña cña ngêi tiªu dïng c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng. §a sè hµng hãa nhËp khÈu chØ dùa vµo nh÷ng ý kiÕn chñ quan hoÆc c¸c ®¬n ®Æt hµng, chµo hµng cña c¸c c«ng ty níc ngoµi. Nghiªn cøu nhu cÇu ë ®©y c¨qn cø vµo t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng vÒ quy c¸ch, chñng lo¹i, kÝch kì, gi¸ c¶, thÞ hiÕu, tËp qu¸n tõng vïng, tõng lÜnh vùc s¶n xuÊt, tõ ®ã tiÕn hµnh nghiªn cøu tõng mÆt cña hµng hãa trªn thÕ giíi. ViÖc 8 lµm nµy ®· ph¸t hiÖn nhiÒu sù biÕn ®æi trong tiªu dïng khi cã t¸c ®éng cña nh©n tè kh¸c, ®Æc biÖt lµ gi¸ c¶. * Dung lîng thÞ trêng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th× viÑc t×m hiÓu dung lîng thÞ trêng hµng hãa t¬ng ®èi quan träng. Cã thÓ hiÓu dung lîng thÞ trêng cña mét lo¹i hµng hãa lµ khèi lîng hµng hãa giao dÞch trªn mét ph¹m vi thÞ trêng nhÊt ®Þnh. Dung lîng thÞ trêng thay ®æi theo diÔn biÕn cña t×nh h×nh t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau trong nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. C¸c nh©n tè lµm dung lîng thÞ trêng thay ®æi cã tÝnh chÊt chu kú nh sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa, tÝnh thêi vô trong s¶n xuÊt, lu th«ng vµ ph©n phèi hµng hãa. C¸c nh©n tè ¶nh hëng l©u dµi ®Õn dung lîng thÞ trêng th× cã nhiÒu, tuy nhiªn c¸c nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng trong thêi gian t¬ng ®èi dµi. - Nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt: víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, lµm cho nhu cÇu vÒ hµng hãa ®îc më réng, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ dung lîng thÞ trêng còng ®îc më réng. - C¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh hëng tíi sù biÕn ®æi cña dung lîng thÞ trêng, chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t nh»m x©y dùng vµ ph¸t triÓn theo híng nµo ®ã cã thÓ thu hót kh¸ch hµng vÒ hµng hãa. - ThÞ hiÕu vµ tËp qu¸n cña ngêi tiªu dïng: Lµ giíi h¹n quan träng ®èi víi sù biÕn ®æi cña dung lîng thÞ trêng. Tuy nhiªn nhµ kinh doanh cã thÓ híng thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng thÝch nghi dÇn víi hµng hãa cña hä, lµm cho thÞ hiÕu thay ®æi. - C¸c nh©n tè ¶nh hëng t¹m thêi ®èi víi dung lîng thÞ trêng. Lµ c¸c nh©n tè nh ®Çu c¬ ®· g©y ra nh÷ng biÕn ®æi vÒ cung – cÇu, xung ®ét vÒ chÝnh trÞ – x· héi, hoÆc c¸c yÕu tè tù nhiªn. tuy nhiªn khi nghiªn cøu t×nh h×nh thÞ trêng cña hµng hãa kh¸c nhau ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña chóng ®Ó ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña tõng nh©n tè. - Sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶: viÑc ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh xu thÕ biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc gi¸ c¶ quèc tÕ cña c¸c lo¹i hµng hãa cÇn nhËn. Th«ng thêng c¸c nhµ kinh doanh nhËp khÈu sö dông c¸c lo¹i gi¸ c¶ ®îc c«ng bè trªn tµi liÖu ®îc lu hµnh ë n¬chÝnh s¸ch ngoµi, møc gi¸ tham kh¶o vµ møc gi¸ khëi ®iÓm ®Ó hai bªn trao ®«i nhau gi¸ trong c¸c tµi liÖu thèng kª, gi¸ chµo hµng cña c¸c h·ng bu«n b¸n lín, gi¸ trong c¸c hîp ®ång ®îc ký kÕt thùc tÕ. Tuy nhiªn gi¸ trong hîp ®ång rÊt khã thu thËp. 9 Khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ nhËp khÈu cña mÆt hµng cã nhu cÇu tõ thÞ trêng nhËp khÈu cã thÓ tham kh¶o gi¸ xuÊt tõ thÞ trêng míi ®i c¸c n¬i kh¸c. song gi¸ cíc ®îc vËn chuyÓn khi tham kh¶o còng ®Æc biÖt ph¶i chó ý. * Lùa chän mÆt hµng. Doanh nghiÖp ph¶i lùa chän mÆt hµng kinh doanh cã lîi nhÊt, muèn vËy th× nhµ nhËp khÈu kh«ng nh÷ng ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ trêng mµ cßn ph¶i dùa trªn mét sè vÊn ®Ò sau. - T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng trªn thÞ trêng: Còng do mçi mÆt hµng cã thãi quen tiªu dïng riªng thÓ hiÖn ë thêi gian tiªu dïng, thÞ hiÕu tiªu dïng, quy luËt cung cÇu vÒ hµng hãa ®ã, viÖc lµm nµy gäi lµ t×m hiÓu tËp qu¸n tiªu dïng. Nh vËy cã n¾m b¾t ®îc nh©n tè nµy th× chóng ta míi cã thÓ ®¸p øng vµ tho¶ m·n nhu cÇu cña ng¬× tiªu dïng. - MÆt hµng ®ã ®ang ë trong thêi kú nµo cña chu kú sèng: Së dÜ mçi mÆt hµng ®Òu cã chu kú sèng riªng cña nã, chu kú nµy riÔn ra qua c¸c pha: Giíi thiÖu, t¨ng trëng, chÝn måi, b·o hoµ vµ tho¸i trµo. chÝnh ®iÒu nµy nhµ nhËp khÈu cÇn ph¶i n¾m râ xem mÆt hµng nµy ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng, ®Ó gióp cho viÖc n©ng cao doanh sè. - T×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo: nhµ kinh doanh nhËp khÈu cÇn ph¶i n¾m râ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, tèc ®ä ph¸t triÓn cña viÖc s¶n xuÊt ra mÆt hµng ®ã. - Tû suÊt ngo¹i tÖ cña mÆt hµng ®ã lµ bao nhiªu; trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ, mçi quèc gia l¹i cã hÖ thèng tiÒn tÖ kh¸c nhau cho nªn viÖc tÝnh to¸n tû suÊt ngo¹i tÖ lµ rÊt quan träng. Tû suÊt ngo¹i tÖ ®èi víi mÆt hµng nhËp khÈu lµ b¶n tÖ cã thÓ thu vÒ khi ph¶i chi ra mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ. 2. LËp ph¬ng ¸n kinh doanh. C¨n cø vµo nh÷ng th«ng tin thu thËp trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ trêng lùa chon nhµ xuÊt khÈu vµ c¸c quyÕt ®Þnh, môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Ò ra ®Ó lËp ph¬ng ¸n kinh doanh, ph¬ng ¸n nµy lµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m ®¹t ®îc môc tiªu trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu. Sau ®©y lµ c¸c bíc ®Ó tiÕn hµnh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh: + §¸nh gi¸ ®èi t¸c xuÊt khÈu vµ t×nh h×nh thÞ trêng: chØ ra nh÷ng nÐt ®Æc trng ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong kinh doanh. + Lùa chän mÆt hµng cho phï hîp, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc kinh doanh. X¸c ®Þnh vèn, ph©n bæ c¸n bé nghiÖp vô còng nh huy ®éng c¬ së vËt chÊt ch ph¬ng ¸n kinh doanh. 10 + X¸c ®Þnh ®èi tîng giao dÞch ®Ó nhËp khÈu: giao dÞch víi c«ng ty nµo? ë ®©u, khèi lîng nhËp khÈu, møc gi¸ dù kiÕn. Thêi gian giao hµng vµ h×nh thøc thanh to¸n. + X¸c ®Þnh râ thÞ trêng vµ kh¸ch hµng tiªu thô s¶n phÈm: - B¸n hang ë thÞ trêng nµo? - Thêi ®iÓm b¸n hµng? - Kh¸ch hµng lµ ai? Ngêi tiªu thu chÝnh? + X¸c ®Þnh gi¸ c¶ mua b¸n. - Khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu ph¶i ®îc duyÖt víi gi¸ tèi ®a, tèi thiÓu vµ tíi h¹n. Ngêi lµm nhiÖm vô nµy cã thÓ ®Þnh gi¸ cao h¬n gi¸ tèi thiÓu vµ thÊp h¬n gi¸ tèi ®a theo tõng hoµn c¶nh cô thÓ khi ký kÕt hîp ®ång. Gi¸ c¶ x¸c ®Þnh trong ph¬ng ¸n kinh doanh trªn c¬ së ph©n tÝch gi¸ c¶ quèc tÕ, gi¸ chµo hµng, ®iÒu kiÖn giao hµng hay gi¸ cïng lo¹i ®· nhËp tríc ®©y. + Gi¸ b¸n trong níc ph¶i ®¶m b¶o cã lîi nhuËn sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c nh thuÕ. - §Ó ra c¸c môc tiªu cô thÓ: sÏ nhËp khÈu hµng hãa ë thÞ trêng nhËp khÈu, gi¸ c¶ vµ chi phÝ kh¸c lµ bao nhiªu. - §Ò ra c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn: ®©y lµ c«ng cô nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· dù ®Þnh. Sau khi c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh ®· ®îc phª duyÖt th× doanh nghiÖp b¾t ®Çu nç lùc ®Ó thùc hiÖn. 11 3. C¸c bíc nhËp khÈu hµng hãa. 3.1. §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång. §Ó cã thÓ so¹n th¶o vµ ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång th× tríc hÕt hai bªn ph¶i ®¹t ®îc nh÷ng th¶o thuËn chung trong bu«n b¸n. Trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n hai bªn sÏ ®a ra nh÷ng nhu cÇu, ý muèn cña m×nh ®Ó cïng nhau xem xÐt, th¶o luËn ®Ó råi ®i ®Õn thèng nhÊt lµm c¨n cø ®Ó ®Ó so¹n th¶o mét hîp ®ång mua b¸n cã thiÖn chÝ. §©y lµ sù gÆp gì gi÷a hai bªn, thÓ hiÖn nhu cÇu mong muèn vµ thùc hiÖn thiÖn chÝ cña m×nh trong c«ng viÖc. Trong ®µm ph¸n ngêi ta thêng sö dông c¸c h×nh thøc sau: - §µm ph¸n trùc tiÕp. - §µm ph¸n qua th tÝn. - §Çm ph¸n qua ®iÖn tho¹i. Nhng trªn thùc tÕ do tÝnh chÊt ®Æc trng cña th¬ng m¹i quèc tÕ mÇ viÖc ®µm ph¸n thêng th«ng qua h×nh thøc ®µm ph¸n trùc tiÕp. Song trong mçi h×nh thøc ®µm ph¸n ®Òu cã u, nhîc ®iÓm riªng nªn tuú theo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ c¸c bªn cã thÓ lùa chän h×nh thøc nµo ®ã cho phï hîp nhÊt. Ch¼ng h¹n, nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu thêng qua th tõ, sau dÇn ®Õn ®µm ph¸n trùc tiÕp, c¸c bªn ®· t¹o ®îc Ýt nhiÒu uy tÝn th× cã thÓ qua th tÝn hoÆc ®iÖn tho¹i ®Ó giÈm chi phÝ hoÆc trÊnh t×nh tr¹ng lµm lì thêi c¬ kinh doanh, hoÆc x¸c nhËn l¹i mét vµi ®iÒu kho¶n mµ mäi ®iÒu kho¶n ®· tháa thuËn song . Néi dung cña ®µm ph¸n bao gåm: - Hái gi¸: lµ viÖc mét ngêi mua ®Ò nghÞ ngêi b¸n cho biÕt gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n. §©y cã thÓ lµ lêi thØnh cÇu cña ngêi mua ®a ra cho ngêi b¸n. - Ph¸t gi¸: Lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång cña ngêi b¸n göi cho ngêi mua thÓ hiÖn ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh. - §Æt hµng: Lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång cña ngêi mua díi h×nh thøc ®¬n ®Æt hµng. Thùc tÕ do tÝnh chÊt néi dung cña ®¬n ®Æt hµng, nªn chØ thùc hiÖn ®Æt hµng víi nh÷ng b¹n hµng cã quan hÖ bu«n b¸n thêng xuyªn. - Hoµn gi¸: Khi nhËn ®îc chµo hµng, nÕu kh«ng chÊp nhËn mäi néi dung trong ®ã th× ®a ra mét ®Ò nghÞ míi gäi lµ hoµn gi¸ th× <®Æt hµng> tríc coi nh bÞ huû bá. 12 - ChÊp nhËn: Lµ sù chÊp nhËn hoµn toµn mäi ®iÒu kiÖn trong chµo hµng<§Æt hµng> chÊp nhËn nµy ph¶i ®îc chÝnh ngêi chÊp nhËn ký ph¸t díi sù ®ång ý v« ®iÒu kiÖn mäi néi dung trong th¬× h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång vµ ph¶i göi ®Õn chi ngêi chµo hµng<®Æt hµng> th× míi cã gi¸ trÞ ph¸p lý. - X¸c nhËn: Lµ sù x¸c nhËn mua b¸n hµng hãa theo nh÷ng th¶o thuËn ®· thèng nhÊt víi nhau cña c¸c bªn. Trong giao dÞch ®µm ph¸n nÕu hai bªn cã thiÖn chÝ vµ cã ®îc tiÕng nãi chung th× sÏ dÉn tíi viÖc ký kÕt hîp ®ång mua b¸n. Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng lµ sù tho¶ thuËn cña c¸c ®¬ng sù cã quèc tÞch kh¸c nhau trong ®ã mét bªn lµ bªn b¸n cã nghÜa vô chuyÓn vµo quyÒn së h÷u cña bªn kia gäi lµ bªn mua mét tµi s¶n nhÊt ®Þnh gäi lµ hµng hãa, ®ång thêi bªn nhËp khÈu cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn vµ nhËn hµng. LuËt ph¸p ViÖt Nam quy ®Þnh hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong níc vµ níc ngoµi th× ®Òu ph¶i thÓ hiÖn díi d¹ng v¨n b¶n. C¸c bªn tham gia ký kÕt ph¶i cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, n¨ng lùc hµnh vi, n¨ng lùc ph¸p lý vµ ®Çy ®ñ thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Hîp ®ång ®îc gäi lµ cã hiÖu lùc khi cã ®Çy ®ñ hai bªn tham gia ký kÕt.. Néi dung cña hîp ®ång ngo¹i th¬ng bao gåm: - Sè hiÖu hîp ®ång. - Ngµy, ®Þa chØ ký hîp ®ång. - C¸c bªn tham gia: Tªn, ®Þa cchØ, quèc tÞch, sè ®iÖn tho¹i, Fax, sè tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, ngêi ®¹i diÖn. * C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång. + Tªn hµng, quy c¸ch, sè lîng, chÊt lîng bao b×, ký hiÖu, m· hiÖu. + Gi¸ c¶ ®¬n gi¸, tæng gi¸. + Thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm, ph¬ng thøc giao hµng. + §iÒu kiÖn thanh to¸n. + §iÒu kiÖn khiÕu n¹i, träng tµi. + C¸c tháa thuËn kh¸c. + Ch÷ ký, con dÊu cña c¸c bªn. 13 Ngoµi ra ®i kÌm víi hîp ®ång cã thÓ lµ c¸c b¶n phô lôc, tµi liÖu kü thuËt ®Ó m« t¶ kü lìng h¬n vÒ hµng hãa, ®«i khi lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi hîp ®ång. Do tÝnh chÊt quan träng cña tõng lo¹i hîp ®ång, nªn tríc khi ký kÕt ph¶i chó ý ®äc tríc, ®äc kü l¹i hîp ®ång, ®èi chiÕu víi nh÷ng tháa thuËn ®· ®¹t ®îc trong ®µm ph¸n ®Ó söa ch÷a nÕu cã sù sai lÖch. §ång thêi hîp ®ång ph¶i ®îc tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña vµ rÔ hiÓu ®Ó tr¸nh sù mÆc nhiªn su diÔn thuËn theo híng khac nhau gi÷a c¸c bªn. 3.2. Thùc hiÖn hîp ®ång. Sau khi ký kªt hîp ®ång th× quyÒn lîi cña c¸c bªn ®· ®îc x¸c lËp mang tÝnh ph¸p lý. V× vËy, nÕu ®¬n ph¬ng mét bªn kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn sai c¸c bíc nghiÖp vô hay sai hîp ®ång sÏ bÞ ph¹t vµ ph¶i ®Òn bï thiÖt h¹i cho bªn kia. ViÖc thùc hiÖn hîp ®ång rÊt phøc t¹p v× nã liªn quan tíi ph¸p luËt trong níc vµ ph¸p luËt quèc tÕ, h¬n n÷a nã cßn ph¶i b¶o ®¶m quyÒn lîi vµ lîi Ých quèc gia cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô trong ph¹m vi cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng gi¶m thiÓu mäi chi phÝ ph¸t sinh, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c nghiÖp vô, ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn ph¶i s¾p xÕp c¸c c«ng viÖc, lËp biÓu b¸n theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång cña c¶ hai bªn, ghi l¹i diÔn biÕn cña v¨n b¶n, th«ng b¸o nhËn ®îc hoÆc göi ®i theo mèc thêi gian, lËp ra kÕ ho¹ch thùc hiÖn. ViÖc tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång theo ®óng tho¶ thuËn trong ®ã sÏ gãp phÇn n©ng caouy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi v¬Ý b¹n hµng. NÕu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã ph¸t sinh nh÷ng víng m¾c th× c¸c bªn ph¶i kÞp thêi th«ng b¸o cho bªn kia cã nh÷ng biÖn ph¸p th¸o gì, ®ång thêi víi t c¸ch lµ mét bªn tham gia hîp ®ång doanh nghiÖp ViÖt Nam còng nªn cã nh¾c nhë thóc ®Èy b¹n hµng thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é cña hîp ®ång. C¸c bíc ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn mét hîp ®ång nhËp khÈu. - Xin giÊy phÐp nhËp khÈu: Do Bé Th¬ng m¹i cÊp<®èi víi nhËp khÈu hµng mËu dÞch>, do tæng côc H¶i qquan cÊp<®èi víi nhËp khÈu hÇng phi mËu dÞch>. Do vËy, hµng hãa nhËp khÈu ph¶i ®îc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu. §©y lµ tiÒn ®Ò quan träng vÒ mÆt ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh c¸c kh©u kh¸c trong mçi chuyÕn nhËp khÈu. Víi hµng hãa th«ng thêng th× doanh nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu mµ chØ cÇn lµm mét tê khai h¶i quan göi cho Bé Th¬ng m¹i lu ®Ó theo dâi. Hå s¬ xin cÊp giÊy phÐp bao gåm: + §¬n xin kÌm theo phiÕu h¹n ng¹ch. 14 + B¶n sao hîp ®ång nhËp khÈu hoÆc L/C. + C¸c giÊy tê liªn quan. Thñ tôc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu ®îc quy ®Þnh trong th«ng t sè21/KTDN/VT ngµy 23/10/1989. Mçi giÊy phÐp chØ cÊp cho mét ®¬n vÞ kinh doanh nhÊt ®Þnh ®Ó nhËp khÈu mét hoÆc mét sè hµng víi mét níc nhÊt ®Þnh, vËn chuyÓn b»ng ph¬ng thøc vËn t¶i vµ giao nhËn t¹i mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh. - Më th tÝn dông: §Ó më L/C, doanh nghiÖp ph¶i cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt – nhËp khÈu. Khi më L/C ph¶i cã ®¬n xin më, quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh bá nhiÖm gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n trëng. KÌm theo ®ã lµ nh÷ng giÊy tê mµ tuú thuéc vµo lo¹i L/C cÇn ph¶i lép cho ng©n hµng më L/C nh: + Víi L/C tr¶ ngay: GiÊy phÐp nhËp khÈu hµng hãa, hîp ®ång ngo¹i th¬ng. + Víi L/C më chËm: GiÊy phÐp nhËp khÈu hµng hãa hay phiÕu h¹n ng¹ch, hîp ®ång ngo¹i th¬ng, ph¬ng ¸n b¸n hµng vµ thanh to¸n, giÊy b¶o l·nh, cam kÕt tr¶ lî. §¬n xin më L/C lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a ngêi më L/C, ®ång thêi lµ c¨n cd ®Ó ng©n hµng viÕt L/C cho bªn b¸n. Do ®ã khi viÕt ®¬n ph¶i tu©n thñ mäi nguyªn t¾c quy ®Þnh, hÕt søc chó ý ®Ó tr¸nh sù khÊp khÓnh, sai lÖch víi hîp ®ång ngo¹i th¬ng. - Thuª tµu vËn chuyÓn: Trªn thùc tÕ do ®iÒu kiÖn vÒ tµu vËn chuyÓn vµ hiÓu biÕt vÒ tµu quèc tÕ cong h¹n chÕ nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thõng nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn giao hµng CIF, tøc quyÒn thuª tµu do bªn xuÊt khÈu. Tuy nhiªn nÕu bªn nhËp khÈu nhËn hµng theo ®iÒu kiÖn FOB th× quyÒn thuª tµudo bªn ViÖt Nam v× doanh nghiÖp cã quyÒn uû th¸c cho bªn hµng h¶i , c«ng ty ®¹i lý tµu biÓn ... C¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c«ng ty nhËn uû th¸c thuª tµu lµ hîp ®ång uû th¸c thuª tµu, mµ c¨n cø lµ c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ngo¹i th¬ng, ®Æc ®iÓm hµng hãa vËn chuyÓn vµ c¸c ®iÒu kho¶n vËn t¶i. - Mua b¶o hiÓm: VËn chuyÓn hµng hãa trong mua b¸n ngo¹i th¬ng thêng diÔn ra b»ng ®êng biÓn chiÕm 80% khèi lîng hµng hãa vËn chuyÓn. Do qu¸ tr×nh vËn chuyÓn thêng x¶y ra tæn thÊt, rñi ro, nªn b¶o hiÓm hµng hãa lµ rÊt cÇn thiÕt. NÕu trong hîp ®ång ngo¹i th¬ng, ®iÒu kho¶n vµ b¶o hiÓm kh«ng ®îc chØ râ, b¶o hiÓm theo ®iÒu kiÖn nµo vµ rñi ro cÇn b¶o hiÓm kÌm theo th× bªn nhËp khÈu mÆc nhiªn ky hîp ®ång b¶o hiÓm theo ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm A víi gi¸ trÞ tèi 15 thiÓu lµ V = 110*CIF, v× vËy trong ®iÒu kho¶n nµy doanh nghiÖp nªn chØ râ b¶o hiÓm theo ®iÒu kiÖn g×, nh÷ng rØu ro nµo cÇn b¶o hiÓm theo. - Lµm thñ tôc h¶i quan: Lµ nh»m qu¶n lý qu¸ tr×nh ho¹t ®éng bu«n b¸n cña ChÝnh phñ, tríc khi hµng hãa ra vµo mét níc ®Òu ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan bao gåm c¸c bíc sau: + Khai b¸o h¶i quan. + XuÊt tr×nh hµng hãa. + Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh cña h¶i quan. - Giao nhËn hµng hãa nhËp khÈu: Khi cã th«ng b¸o nhËp c¶ng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i khÈn tr¬ng thùc hiÖn c«ng t¸c giao nhËn hµng hãa víi tµu vËn chuyÓn b»ng c¸ch trùc tiÕp hoÆc uû th¸c cho c¬ quan vËn t¶i c¶ng thùc hiÖn. Cô thÓ doanh nghiÖp ph¶i: + Ký ho¹t ®éng uû th¸c do nhËn hµng hãa tõ níc ngoµi cho c¬ quan vËn t¶i c¶ng. + X¸c nhËn víi c¬ quan vËn t¶i kÕ hoÆc giao nhËn hµng hãa nhËp khÈu, tõng n¨m, tõng quý, lÞch tµu, c¬ cÊu hµng, ®iÒu kiÖn kü thuËt bèc dì, vËn chuyÓn giao nhËn + Cung cÊp c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt cho c¬ quan tiÕp nhËn hµng hãa. + Theo dâi giao nhËn, lËp biªn b¶n vÒ hµng hãa vµ gi¶i q1uyÕt trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh vÒ nh÷ng biÕn cè x¶y ra trong giao nhËn. + Thanh to¸n cho c¬ quan vËn t¶i c¶ng mäi chÝ phÝ giao nhËn - Lµm thñ tôc thanh to¸n: Trong thanh to¸n th¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay cã nhiÒu ph¬ng thøc giao nhËn kh¸c nhau, nhng trong thùc tÕ ph¬ng thøc dïng chngs tõ vµ ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn ®îc sö dông nhiÒu nhÊt. III. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ho¹t ®éng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp chØ lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng ngiäa th¬ng vµ lµ mét tÕ bµo cña cña nÒn kinh tÕ x· héi. Do ®ã muèn s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng t×m hiÓu nh÷ng biÕn ®äng cña m«i trêng kinh doanh, nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ b¶n th©n doanh nghiÖp còng ¶nh hëng lín dÕn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc nghiªn cøu nµy gióp doanh nghiÖp cã thÓ t×m ra ®îc nh÷ng c¬ héi kinh doanh míi, biÕt râ ®èi thñ c¹nh tranh, t×m ra ®iÎm m¹nh ®iÓm 16 yÕu cña m×nh, tõ ®ã gióp cho doanh nghiÖp tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro kh«ng ®¸ng cã vµ t×m ra híng ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 1. Nh©n tè thuéc vÒ b¶n th©n doanh nghiÖp. §ã chÝnh lµ hoµn c¶nh néi t¹i gåm toµn bé c¸c yÕu tè vµ hÖ thèng bªn trong cña doanh nghiÖp , m«i trêng cã thÓ kiÓm so¸t ®îc. C¸c yÕu tè néi bé cÇn ph¶i ®îc ph©n tÝch cÆn kÏ ®Ó tõ ®ã rót ra ®îc ®iÓm m¹nh yÕu cña m×nh, víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i hiÓu râ c¸c yÕu tè nµy ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh tiªu thu nh thÕ nµo. Tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp nh»m gi¶m bít nhîc ®iÓm ®ã, ph¸t huy u ®iÓm ®Ó ®¹t ®îc lîi thÕ tèi ®a trong kinh doanh. C¸c yÕu tè thuéc vÒ doanh nghiÖp gåm: 1.1. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cã ¶nh hëng r©t lín ®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm bëi c¬ cÊu chøc n¨ng kh¸c nhau sÏ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi riªng. Bªn c¹nh ®ã bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cßn thÓ hiÖn uy tÝn vµ thÓ diÖn cña doanh nghiÖp, n¨ng lùc møc ®é quan t©m vµ tr×nh ®é cña l·nh ®¹o. ChÝnh v× nh÷ng ®iÒu nµy ®· tao ra nÒ nÕp tæ chøc, ®Þnh híng cho hÇu hÕt c¸c c«ng viÖc ë doanh nghiÖp. Bé m¸y tæ chøc cã thÓ cã u diÓm hoÆc nhîc ®iÓm do tong qua tr×nh ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp. 1.2. YÕu tè liªn quan tíi nguån nh©n lùc. Con ngêi lµ yÕu tè sèng cßn ®èi víi mäi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng tiªu thu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nãi riªng, con ngêi cung cÊp d÷ liÖu ®Çu vµo ®Ó ho¹ch ®Þnh môc tiªu ph©n tÝch bèi c¶nh cña thÞ trêng lùa chän thc hiÖn kiÓm tra c¸c chiÕn lîc cña doanh nghiÖp, cho dï viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cã ®óng ®¾n thÕ nµo ®i ch¨ng n÷a th× còng kh«ng thÓ mang l¹i hiÖu qña cao nÕu thiÕu ®i nh©n tè con ngêi, yÕu tè nµy bao gåm tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n, t c¸ch ®¹o ®øc, kinh nghiÖm...cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. 1.3. YÕu tè tµi chÝnh kÕ to¸n. YÕu tè nµy g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh doanh, tiªu thu s¶n phÈm, bëi tµi chÝnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn mäi kÕ ho¹ch chiÕn lîc cña c«ng ty. Nã bao gåm kh¶ n¨ng ph¸t huy vèn ng¾n h¹n, dµi h¹n, nguån vèn cña doanh nghiÖp, quy m« vÒ tµi chÝnh mµ chøc n¨ng cña bé phËn nµy bao gåm viÖc ph©n tÝch lËp kÕ ho¹ch kiÓm tra, kiÓm so¸t thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 17 1.4. C¸c yÕu tè kh¸c. C¸c yÕu tè nµy bao gåm: - C¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp, møc ®a d¹ng cña s¶n phÈm. - Kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thÞ trêng. - ThÞ phÇn hoÆc tiÓu thÞ phÇn. - Tr×nh ®é c«ng nghÖ. - C¬ cÊu cña mÆt hµng vµ kh¶ n¨ng kÐo dµi chu kú sèng cña s¶n phÈm chÝnh, tû lÖ lîi nhuËn víi doanh nghiÖp. - Kªnh ph©n phèi: Møc ®é kiÓm so¸t, sè lîng, ph¹m vi. - Møc ®é næi tiÕng: chÊt lîng vµ Ên tîng vÒ s¶n phÈm. - DÞch vô sau b¸n hµng. C¸c yÕu tè nµy ¶nh hëng trùc tiÕp ®Ðn viÖc tiªu thu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. 2. C¸c yÕu tè thuéc bªn ngoµi doanh nghiÖp. M«i trêng vÜ m« vµ m«i trêng t¸c nghiÖp ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng tiªu thu s¶n phÈm. M«i trêng vÜ m« gåm c¸c yÕu tè bªn ngoµi doanh nghiÖp ®Þnh h×nh vµ còng ¶nh hëng ®Õn viÖc kinh doanh tuy nã kh«ng ph¶i nhÊt thiÐet theo mét c¸ch nhÊt ®Þnh, m«i trêng t¸c nghiÖp còng vËy nhng ®îc x¸c ®Þnh bëi ngµnh kinh doanh cô thÓ, mçi doanh nghiÖp trong ngµnh chÞu ¶nh hëng cña m«i trêng t¸c nghÞp cña ngµnh ®ã. M«i trêng vÜ m« vµ m«i trêng t¸c nghiÖp t¹o nªn m«i trêng ngoµi doanh nghiÖp, m«i trêng vÜ m« lu«n t¹o ra c¬ héi kinh doanh còng nh th¸ch thøc ®èi víi doanh nghiÖp, bªn c¹nh m«i trêng t¸c nghiÖp ®Þnh híng sù c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Sau ®©y lµ mét sè nh©n tè ¶nh hëng chÝnh ®Õn m«i trêng bªn ngoµi cña doanh nghiÖp tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh vµ qu¸ tr×nh tiªu thu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. 2.1. M«i trêng kinh tÕ. M«i trêng kinh tÕ cã ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, qua ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i dù b¸o ®îc møc ®é ¶nh hëng cña m«i trêng kinh tÕ dèi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. M«i trêng kinh tÕ gåm l·i suÊt ng©n hµng, l¹m ph¸t giai ®o¹n cña chu kú kinh tÕ, c¸n c©n thanh to¸n, d©n sè, tû lÖ thÊt nghiÖp, chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ...c¸c yÕu tè nµy t¬ng ®èi réng v× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn chän läc ®Ó nhËn biÕt yÕu tè cô thÓ sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp tíi 18 doanh nghiÖp, mçi yÕu tè nãi trªn cã thÓ lµ c¬ héi hoÆc th¸ch thøc ®èi víi doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng. 2.2. M«i trêng, chÝnh trÞ, luËt ph¸p. - ChÝnh trÞ, luËt ph¸p cã ¶nh hëng ngµy cµng lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt mµ ChÝnh phñ ®Æt ra nh thuª mín nh©n c«ng, thuÕ c¸c quy ®Þnh vÌ ngo¹i th¬ng, hay luËt b¶o vÖ m«i trêng c¸c biÕn ®æi cña m«i trêng nµy cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ lµ c¸c chi phÝ kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp. M«i trêng nµy thay ®æi cã thÓ t¹o ra nh÷ng nguy c¬, c¬ héi ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÑc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n nh chÝnh s¸ch t¨ng thuÕ ®èi víi hµng nhËp khÈu t¹o ra c¬ héi t¨ng trëng hoÆc tån ®äng, v× khi ®ã nhu cÇu tiªu dïng sÏ t¨ng nªn, qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa sÏ ®îc ®Èy manþ ngîc l¹i viÖc t¨ng thuÕ ®èi víi hµng ngo¹i nhËp (nguyªn liÖu ) sÏ tao ra nguy c¬ ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mÆt hµng ®ã, ®iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn lîi nhuËn bÞ ¶nh hëng trùc tiÕp. 2.3. M«i trêng c¹nh tranh. ViÖc t×m hiÓu nh÷ng u nhîc ®iÓm cña ®èi thñ c¹nh tranh rÊt cã ý nghÜa ®èi v¬Ý doanh nghiÖp, c¸c ®èi thñ nµy quyÕt ®Þnh c¸c tÝnh chÊt vµ møc ®é tranh ®ua hoÆc thñ thuËt dµnh lîi thÕ trong ngµnh tuú thuéc vµo ®èi thñ c¹nh tranh víi doanh nghiÖp m×nh. Møc ®é c¹nh tranh quýÕt liÖt hay kh«ng phô thuéc vµo mèi t¬ng t¸c gi÷a c¸c yÕu tè nh sè lîng hµng tham gia, møc ®é t¨ng trëng ngµnh, c¬ cÊu chi phÝ cè ®Þnh vµ møc ®é ®a d¹ng hãa s¶n phÈm. V× vËy muèn duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph©n tÝch kü lìng tõng ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó tõ ®ã cã chiÕn lîc kinh doanh phï hîp vµ cã biÖn ph¸p nhanh nh¹y trªn thÞ trêng. 2.4. M«i trêng v¨n hãa x· héi. §Ó ho¹t ®éng kinh doanh ®¹t hiÑu qu¶ cao th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph©n tÝch c¸c yÕu tè v¨n hãa x· héi ë nh÷ng thÞ trêng mµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng gióp nhËn biÕt c¬ héi vµ th¸ch thøc cã thÓ x¶y ra. Nh tËp qu¸n tiªu dïng, tr×ng ®é v¨n hãa, thÞ hiÕu kh¸ch hµng quan liÖm vÒ c¸ch sèng, nh÷ng ®iÒu nµy gÝp cho doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo? kinh doanh ngµnh nµo? vµ tæ chøc qu¸ tr×nh tiªu thô ra sao. Bªn c¹nh ®ã, c¸c yÕu tè nh t«n gi¸o c¸c ®Þnh chÕ x· héi, ng«n ng÷ còng ¶nh hëng tíi t©m lý ngêi tiªu dïng trong t¬ng lai, tõ ®ã cã thÓ v¹ch ra chiÕn lîc tiªu thô s¶n phÈm cho phï hîp. 2.5. M«i trêng c«ng nghÖ. 19 Ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i n¾m b¾t vµ tiÕp thui nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ nÕu kh«ng sÏ lµm cho s¶n phÈm cña hä bÞ tôt hËu mét c¸ch trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp. Tuy c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng bÞ ®e do¹ cña nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ nh c¸c ngµnh s¶n xuÊt, nhng nã bÞ ¶nh hëng lín ®Õn chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh. chiÕn lîc tiªu thu s¶n phÈm, nhËn biÕt ®îc xu thÕ ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ gióp cho c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc ngµnh kinh doanh cho phï hîp víi xu thÕ tiªu dïng trong t¬ng lai, tõ ®ã cã thÓ v¹ch ra chiÕn lîc tiªu thô s¶n phÈm sao cho hîp lý. 3. §Æc ®iÓm kinh doanh nhËp khÈu. * LÜnh vùc kinh doanh: cho ®Õn n¨m 2000 ho¹t ®éng nhËp khÈu chñ yÕu lµ nhËp khÈu trùc tiÕp vµ nhËp khÈu uû th¸c c¸c mÆt hµng thùc phÈm, hoa qu¶, ®iÖn l¹nh, thiÕt bÞ néi thÊt, vËt liÖu x©y dùng(s¾t, thÐp ), n«ng c«ng nghiÖp...mÆc dï hµng hãa mµ c«ng ty kinh doanh lµ hµng hãa t«ng hîp, nh÷ng mçi hµng hãa l¹i cã ®Æc thï riªng ¶nh hëng phÇn nµo ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. * ThÞ trêng kinh doanh nhËp khÈu: Trong ho¹t ®éng nµy c«ng ty nhËp khÈu trùc tiÕp hµng hãa tõ níc ngoµi vµo thÞ trêng néi ®Þa, hoÆc nhËp khÈu uû th¸c do c¸c b¹n hµng trong níc yªu cÇu nh: - C«ng ty TNHH Phó Th¸i. - C«ng ty TNHH Tù Cêng. - C«ng ty TNHH §¹i Minh. - C¸c c«ng ty v¨n phßng phÈm Hµ Néi, Nam TuÊn, C«ng ty x©y l¾p 7... * Nhµ cung cÊp(b¹n hµng): Do nhu cÇu thÞ trêng trong níc ngµy cµng t¨ng nªn c«ng ty nhËp khÈu hµng hãa tõ c¸c quèc gia kh¸c nhau nh: Trung Quèc NhËt B¶n, Hµn quèc, Singarpore, Mal·yia...®Ó phôc vô nhu cÇu thÞ trêng. * Vèn vµ t×nh h×nh tµi chÝnh: Khi míi thµnh lËp sè vèn ban ®Çu cña c«ng ty lµ 455.200.000 VND cho ®Õn nay tæng sè vèn lu ®éng ®· h¬n 2tû VND. Ch¬ng II. Thùc tr¹ng nhËp khÈu hµng hãa t¹i c«ng ty cung øng nh©n lùc quèc tÕ vµ th¬ng m¹i (sona). I. Mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n vÒ c«ng ty cung øng nh©n lùc quèc tÕ vµ th¬ng m¹i(SONA). 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty SONA. 20