Tài liệu Thực trạng nền kinh tế nhà nước

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 môc lôc môc lôc ............................................................................................................. 1 phÇn i: lêi më ®Çu ........................................................................................ 2 PhÇn II: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò........................................................................ 3 I. Lý luËn chung : .............................................................................................. 3 II. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ nhµ n-íc .................................................................. 3 1, Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc .................................................................... 3 2. Vai trß cña KTNN. ................................................................................... 4 3. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ nhµ n-íc ë n-íc ta hiÖn nay................................ 6 III. C¸c gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng c-êng vai trß chñ ®¹o KTNN. .................................. 9 1. TËp trung mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn KTNN. ......................................... 9 2. s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu tæ chøc vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý. .............................. 9 3. ChuyÓn h×nh thøc së h÷u c¸c DNNN. ..................................................... 11 phÇn iiI: KÕt luËn. ...................................................................................... 12 C¸c tµi liÖu tham kh¶o ......................................................................... 13 SV: Ph¹m ThÞ B×nh 1 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phÇn i: lêi më ®Çu Trong lÞch sö ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña c¸c n-íc x· héi chñ nghÜa tr-íc ®©y m« h×nh kinh tÕ lµ m« h×nh kinh tÕ chØ huy. §©y lµ nÒn kinh tÕ chØ víi hai thµnh phÇn kinh tÕ lµ thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh vµ thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ.M« h×nh kinh tÕ nµy ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt, lµm mai mét c¸c nghµnh nghÒ truyÒn thèng, kh«ng g¾n kÕt ®-îc ng-êi s¶n xuÊt víi c«ng viÖc cña hä, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp ,thñ c«ng nghiªp .v.v Tõ viÖc nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ thùc tiÔn còng nh- lý luËn, Tõ §¹i Héi §¶ng lÇn thø VI, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh: “chuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa”. NÒn kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay gåm 6 thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n-íc lu«n gi÷ vai trß chñ ®¹o, cïng víi thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ dÇn sÏ trë thµnh nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ n-íc ta Tõ sau c«ng cuéc ®æi míi, nÒn kinh tÕ cña n-íc ta ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu rÊt quan träng : NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®ang ho¹t ®éng rÊt s«i ®éng vµ hiÖu qu¶, më ra cho n-íc ta nhiÒu c¬ héi míi,gi¶i phãng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ cña ®Êt n-íc ,thóc ®Èy t¨ng tr-ëng kinh tÕ thóc ®Èy kinh tÕ hµng ho¸ Lµ mét sinh viªn kinh tÕ, lµ mét kÕ to¸n viªn t-¬ng lai em nghÜ cÇn ph¶i t×m hiÓu thËt kü c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ thÞ tr-êng mµ trong ®ã KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o, ®©y lµ viÖc lµm rÊt thiÕt thùc. §ã lµ c¬ së, tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c gióp cho qu¸ tr×nh lËp nghiÖp sau nµy cña b¶n th©n em. SV: Ph¹m ThÞ B×nh 2 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn II: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. I. Lý luËn chung : Cã nhiÒu quan ®iÓm nãi vÒ kinh tÕ nhµ n-íc, nh-ng kinh tÕ nhµ n-íc kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc . Mµ kinh tÕ nhµ n-íc bao gåm c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc,quü dù tr÷ quèc gia, ng©n s¸ch nhµ n-íc vµ c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u cña Nhµ n-íc nh-: §Êt ®ai, tµi nguyªn, ng©n hµng .v.v… II. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ nhµ n-íc 1, Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc a. Kh¸i niÖm: thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc Lµ nh÷ng ®¬n vÞ, tæ chøc trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. Lµ mét thµnh phÇn kinh tÕ cã nhiÒu bé phËn hîp thµnh . Toµn bé nguån lùc thuéc së h÷u Nhµ n-íc, hoÆc phÇn cña Nhµ n-íc chiÕm mét tû lÖ khèng chÕ. b. Sù h×nh thµnh: kinh tÕ nhµ n-íc tr-íc hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së : -Nhµ n-íc ®Çu t- x©y dùng,Quèc h÷u ho¸ nh÷ng doanh nghiÖp t- b¶n tnh©n ,gãp cæ phÇn khèng chÕ víi c¸c doanh nghiÖp t- nh©n. Ngoµi ra víi tÝnh chÊt x· héi chñ nghÜa, Nhµ n-íc ta x¸c ®Þnh: §Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn, tµi chÝnh, ng©n hµng .v.v Do Nhµ n-íc n¾m gi÷ nh»m chi phèi vµ ®iÒu tiÕt ®Þnh h-íng sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. c. C¸c ®Æc tr-ng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc: - §Æc tr-ng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc lµ thuéc së h÷u cña Nhµ n-íc, tuy nhiªn cÇn ph©n biÖt së h÷u Nhµ n-íc víi quyÒn sö dông cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc. SV: Ph¹m ThÞ B×nh 3 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + Ph¹m trï së h÷u Nhµ n-íc réng lín h¬n ph¹m trï KTNN, ®· nãi tíi thµnh phÇn KTNN th× tr-íc tiªn nã ph¶i thuéc së h÷u cña Nhµ n-íc. Nh-ng së h÷u cña Nhµ n-íc cã thÓ do c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c sö dông, vÝ dô nh- ®Êt ®ai lµ tµi s¶n mµ Nhµ n-íc ®¹i diÖn cho toµn d©n vÒ së h÷u, nh-ng kinh tÕ hé gia ®×nh , c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, hay c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vÉn ®-îc Nhµ n-íc giao quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi, chÝnh viÖc nµy ®· gi¶i thÝch ®-îc viÖc mua b¸n ®Êt ®ai trªn thÞ tr-êng hiÖn nay. Ng-îc l¹i nh÷ng tµi s¶n thuéc së h÷u cña Nhµ n-íc th× kh«ng h¼n ®· ph¶i do thµnh phÇn KTNN sö dông, mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vÉn cã thÓ sö dông, vÝ dô nh- viÖc Nhµ n-íc gãp vèn, cæ phÇn ë c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th«ng qua viÖc liªn doanh, liªn kÕt mµ tõ ®ã h×nh thµnh nªn thµnh phÇn kinh tÕ t- b¶n Nhµ n-íc + C¸c DNNN tæ chøc kinh doanh theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh tÕ. +Thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng vµ theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®©y lµ mét ®Æc ®iÓm rÊt quan träng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn KTNN, lµ h×nh thøc ph©n phèi c¨n b¶n vµ lµ nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu, thÝch hîp víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt ë n-íc ta hiÖn nay. 2. Vai trß cña KTNN. a Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc gi÷ vai trß chñ ®¹o - Kinh tÕ nhµ n-íc n¾m gi÷ nh÷ng ngµnh ,nh÷ng nÒn kinh tÕ chñ ®¹o,lµ chç dùa cho nÒn kinh tÕ nhµ n-íc - Lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi - Më ®-êng h-íng dÉn, hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. - Lµm lùc l-îng vËt chÊt ®Ó Nhµ n-íc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m«. SV: Ph¹m ThÞ B×nh 4 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - T¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi. Nh- vËy thµnh phÇn KTNN thÓ hiÖn vai trß chñ ®¹o ë chç: + Chi phèi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, lµm biÕn ®æi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo ®Æc tÝnh cña m×nh (dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa). + T¹o c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ hµng ho¸, chiÕm gi÷ nh÷ng nghµnh kinh tÕ then chèt vµ träng yÕu cña x· héi, lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng tr-ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi c«ng b»ng x· héi. + §ãng gãp phÇn lín vµo tæng GDP cña toµn x· héi. KTNN dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt, ®©y lµ chÕ ®é phï hîp víi xu h-íng x· héi ho¸ cña lùc l-îng s¶n xuÊt vµ phï hîp víi c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta hiÖn nay. Do ®ã ®Çu t- cho ph¸t triÓn KTNN, chÝnh lµ chóng ta ®ang t¹o ra nÒn t¶ng kinh tÕ cho chñ nghÜa x· héi, t¹o ra søc m¹nh vËt chÊt ®Ó Nhµ n-íc ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý thÞ tr-êng. - KTNN lu«n n¾m gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt, träng yÕu cña nÒn kinh tÕ do ®ã chØ cã KTNN míi cã kh¶ n¨ng chi phèi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, ®¶m b¶o ®-îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. MÆt kh¸c víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng tèt, ®Ó ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, m¹nh vµ bÒn v÷ng. Nh-ng th-êng nh÷ng ngµnh nµy ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu t- nhiÒu, thêi gian thu håi vèn chËm hoÆc cã l·i suÊt thÊp nh- c¸c ngµnh : Giao th«ng vËn t¶i, gi¸o giôc, y tÕ, n¨ng l-îng..v.v.. §Ó thùc hiÖn ®-îc ®iÒu ®ã ®ßi hái Nhµ n-íc ph¶i ®Çu t- trùc tiÕp vµo c¸c lÜnh vùc nµy nh»m cñng cè thªm néi lùc cho thµnh phÇn KTNN ®Ó ®¹t ®-îc c¸c môc ®Ých: DÉn d¾t nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c, chèng khñng ho¶ng kinh tÕ ng¨n ngõa nh÷ng ®ét biÕn xÊu trong nÒn kinh tÕ. SV: Ph¹m ThÞ B×nh 5 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ nhµ n-íc ë n-íc ta hiÖn nay. Sau 15 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ n-íc ta ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu to lín, cã ý nghÜa rÊt quan träng. - T¹o dùng nÒn kinh tÕ ban ®Çu ,x©y dùng tiÒm lùc kinh tÕ ®Ó nhµ n-íc gi¶I quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò qu¶n lý vµ kinh tÕ vÜ m« - §-a n-íc ta tõ mét n-íc kÐm ph¸t triÓn thµnh n-íc cã nhÞp ®é ph¸t triÓn kh¸ nhanh vµ æn ®Þnh, ®Æc biÖt trong thêi kú 1991 - 1995 chóng ta ®¹t ®-îc tèc ®é t¨ng tr-ëng trung b×nh hµng n¨m 8,2%, ®êi sèng nh©n d©n ®-îc c¶i thiÖn râ rÖt, thu nhËp cña nh©n d©n t¨ng ®¸ng kÓ, tõ n¨m 1986 - 1995 GDP ®· t¨ng gÊp ®«i vµ chóng ta ®ang phÊn ®Êu tíi n¨m 2005 GDP sÏ t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1995. a. Quy m« vµ tæ chøc cña c¸c DNNN: TÝnh tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2000, c¸c DNNN ®· tr¶i qua ba lÇn c¶I c¸ch LÇn thø nhÊt chóng ta thùc hiÖn vµo nh÷ng n¨m 1990 ®Õn n¨m 1993, víi môc tiªu lµ tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp quèc doanh. LÇn thø hai tõ n¨m 1994 ®Õn n¨m 1997, chóng ta ®· thµnh lËp 18 tæng c«ng ty 91 vµ 77 tæng c«ng ty 90. LÇn thø ba chóng ta thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ngay sau ®ã lµ viÖc giao, b¸n, kho¸n vµ cho thuª c¸c DNNN. - Sau ba lÇn c¶I c¸ch so s¸nh víi n¨m 1989 th× n¨m 2000 quy m« cña c¸c DNNN ®· gi¶m tõ 12.300 doanh nghiÖp xuèng cßn 5.280, nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn d-íi 10 tû ®ång chiÕm tíi 76,1%. - MÆc dï gi¶m vÒ sè l-îng nh-ng c¸c DNNN vÉn t¨ng tr-ëng m¹nh, tÝnh tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1995 tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m cña c¸c DNNN lµ 11,7%. Vµ ®ãng gãp trung b×nh hµng n¨m kho¶ng 40,3% vµo tæng GDP cña toµn bé nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c qu¸ tr×nh tæ chøc s¾p xÕp l¹i DNNN ®· më réng quy m« vèn cña mçi doanh nghiÖp, gi¶m ®-îc sù tµi trî ®¸ng kÓ cña ng©n s¸ch Nhµ n-íc, mét sè nghµnh míi ®· vµ ®ang ¸p dông c«ng nghÖ cao thùc sù mang l¹i SV: Ph¹m ThÞ B×nh 6 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hiÖu qu¶ cao nh- : DÇu khÝ, n¨ng l-îng, b-u chÝnh viÔn th«ng..vv Trong ®ã quyÒn chñ ®éng cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc ph¸t huy. Tuy thÕ hiÖn nay c¬ cÊu tæ chøc cßn cã nhiÒu bÊt hîp lý nh- : - ViÖc doanh nghiÖp ho¹t ®éng chång chÐo vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh, cÊp qu¶n lý. Cßn c¸c doanh nghiÖp thuéc cïng mét ngµnh th× ph©n bè rÊt ph©n t¸n, manh món, thuéc nhiÒu c¬ quan qu¶n lý kh¸c nhau - Kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ ë c¸c doanh ngiÖp nhµ n-íc t-¬ng ®èi phæ biÕn. Cã tíi 60% c¸c doanh ngiÖp nhµ n-íc lµm ¨n kh«ng cã l·i (c¸c doanh ngiÖp lµm ¨n cã l·i chiÕm 40%,40% lµ hoµ vèn vµ 20% dn lµm ¨n thua lç ) b. C«ng nghÖ. ë n-íc ta sau mét thêi gian dµi thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ h-íng néi (theo m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ cña Liªn X« cò). Nhê ®-êng lèi ®æi míi kinh tÕ, §¶ng ta ®· nhanh chãng vËn dông nh÷ng bµi häc thµnh c«ng vÒ c«ng nghiÖp ho¸ cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi ®Ó chuyÓn sang m« h×nh kinh tÕ h-íng ngo¹i. §iÒu nµy ®· t¹o cho KTNN nãi riªng vµ tæng thÓ nÒn kinh tÕ n-íc ta nãi chung cã nhiÒu thuËn lîi trong vÊn ®Ò chuyÓn giao c«ng nghÖ. Song nh×n chung hiÖn nay tr×nh ®é c«ng nghÖ n-íc ta cßn l¹c hËu, thÊp kÐm. So víi c¸c n-íc l¸ng giÒng c«ng nghÖ chóng ta cßn thua kÐm xa, víi Trung Quèc chóng ta cßn chËm h¬n 10 n¨m, víi §µi Loan chóng ta cßn chËm h¬n tõ 20 - 30 n¨m ë vµo thêi ®iÓm b¾t ®Çu c«ng nghiÖp ho¸. - Song song víi qu¸ tr×nh tiÕp nhËn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ, KTNN ë n-íc ta cßn ®ang x©y dùng cho m×nh chiÕn l-îc ph¸t triÓn mang tÝnh tæng thÓ l©u dµi bao gåm c¶ nghiªn cøu, øng dông, thö nghiÖm..vv...§iÒu nµy ®· vµ ®ang mang l¹i hiÖu qu¶ to lín vµ thiÕt thùc. HiÖn ®· cã nhiÒu ngµnh thuéc thµnh phÇn KTNN t¹o ra nh÷ng lo¹i s¶n phÈm, kh«ng chØ cã søc canh tranh m¹nh ë thÞ tr-êng néi ®Þa mµ cßn cã søc c¹nh tranh m¹nh ngay c¶ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi nh- : DÖt may, chÕ biÕn thuû h¶i s¶n..vv... Ngoµi ra ë n-íc ta cßn ®ang h-íng mét sè nghµnh KTNN ®i nhanh vµo mét sè lÜnh vùc cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, c«ng SV: Ph¹m ThÞ B×nh 7 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghÖ cao nh- : Tin häc, sinh häc, vËt liÖu míi, tù ®éng ho¸. B»ng viÖc Nhµ n-íc cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ®Çu t- vµo nghiªn cøu vµ ®æi míi c«ng nghÖ. §©y lµ yÕu tè vËt chÊt quan träng t¹o ®µ cho c¸c DNNN gi÷ v÷ng vÞ trÝ then chèt, ®i ®Çu vÒ øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ, nªu g-¬ng vÒ n¨ng xuÊt lao ®éng, chÊt l-îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. - Tuy nhiªn ë n-íc ta hiÖn nay chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghÖ cßn nhiÒu bÊt hîp lý, v× thÕ trong viÖc tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ cÇn ph¶i tr¸nh kh«ng ®Ó cho ViÖt Nam trë thµnh “ b·i phÕ th¶i c«ng nghÖ ” cña c¸c n-íc ph¸t triÓn. Trong c¸c DNNN cÇn cã chÝnh s¸ch hîp lý ®Ó khuyÕn khÝch ng-êi tµi giái bëi v× thêi gian võa qua víi sù ph¸t triÓn m¹nh cña khu vùc kinh tÕ t- nh©n vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi, ®· xuÊt hiÖn xu thÕ bá DNNN ®Ó ra lµm ngoµi víi ®ång l-¬ng cao h¬n. Trong khi ®ã c¸c DNNN rÊt cÇn nh÷ng ng-êi cã kh¶ n¨ng ®Ó tiÕn hµnh nghiªn cøu, øng dông, thÝ nghiÖm..v.v C¸c lo¹i c«ng nghÖ míi. d. Qu¶n lý. C¸c vÊn ®Ò vÒ c¬ cÊu tæ chøc cßn nhiÒu bÊt cËp do ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c DNNN chång chÐo vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh vµ cÊp qu¶n lý Ngoµi ra mét vÊn ®Ò trong c¸c DNNN rÊt nãng báng hiÖn nay ®ã lµ c¸c c¸n bé qu¶n lý lîi dông chøc quyÒn ®Ó tham nhòng, tham «, hèi lé e. T×nh h×nh c¸c DNNN trong thêi gian tíi. - DNNN trong thêi gian tíi ph¶i ®èi mÆt víi hai søc Ðp c¹nh tranh lín, søc Ðp c¹nh tranh thø nhÊt lµ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vµ chuÈn bÞ cho mét cuéc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh .cã -u thÕ h¬n c¸c DNNN vÒ vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®ang ®-îc Nhµ n-íc ta khuyÕn khÝch vµ -u ®·i, ®ang len lái vµo mét sè c¸c lÜnh vùc kinh tÕ lín cña n-íc ta nh- : DÇu khÝ, chÕ biÕn thuû h¶i s¶n, x©y dùng c«ng nghiÖp, s¶n xuÊt ho¸ chÊt, xi m¨ng .v.v do ®ã trong thêi gian tíi nÕu n-íc ta SV: Ph¹m ThÞ B×nh 8 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kh«ng cã biÖn ph¸p ®Ó cñng cè søc m¹nh cña c¸c DNNN th× DNNN sÏ bÞ lÊn ¸t ngay trªn thÞ tr-êng n-íc nhµ. III. C¸c gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng c-êng vai trß chñ ®¹o KTNN. Ta ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng, DNNN nhÊt thiÕt ph¶i ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. ViÖc hiÖn nay DNNN ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ lµ mét thùc tÕ do cã nhiÒu nguyªn nh©n, t×m biÖn ph¸p ®Ó lµm cho c¸c DNNN ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lµ mét trong nh÷ng néi dung vµ yªu cÇu cÊp b¸ch cña viÖc ®æi míi DNNN trong thêi kú míi. Do ®ã theo em nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh nh»m t¨ng c-êng vai trß chñ ®¹o cña KTNN lµ : 1. TËp trung mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn KTNN. - §Ó chi phèi vµ khèng chÕ nÒn kinh tÕ, th× nhÊt thiÕt DNNN ph¶i cã ®ñ søc m¹nh, n¾m gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ, ®Ó h-íng dÉn nÒn kinh tÕ. Nh- vËy sè l-îng c¸c doanh nghiÖp kh«ng cÇn nhiÒu, chØ ë møc cÇn thiÕt ®ñ ®Ó khèng chÕ. Cho nªn vÒ vèn Nhµ n-íc nªn -u tiªn tËp trung vµo c¸c doanh nghiÖp cã vÞ trÝ then chèt, c¸c m¹ch m¸u chÝnh cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc nh- : C«ng nghÖ th«ng tin, ®iÖn lùc, b-u ®iÖn, tin häc..v..v.. Ngoµi ra Nhµ n-íc cÇn cã chÝnh s¸ch hîp lý, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tù më réng s¶n xuÊt vµ ®Çu tvµo c¸c c«ng tr×nh míi th«ng qua viÖc -u ®·i vay vèn, miÔn gi¶m thuÕ trong mét sè n¨m ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng. - TiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ giao quyÒn tù chñ h¹ch to¸n kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp, cã c¬ chÕ ph©n biÖt qu¶n lý Nhµ n-íc víi qu¶n lý kinh doanh, t¹o ®-îc ®éng lùc cho DNNN ph¸t triÓn, ®ång thêi cã chÝnh s¸ch nh»m gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng 3 lîi Ých ®ã lµ : Lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých tËp thÓ vµ lîi Ých c¸ nh©n. 2. s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu tæ chøc vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý. - §Ó ®æi míi vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn KTNN cÇn ph¶i ph©n lo¹i s¾p xÕp vµ qu¶n lý DNNN theo h-íng: SV: Ph¹m ThÞ B×nh 9 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + §èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých, kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn lµ chÝnh, vÝ dô nh- c¸c doanh nghiÖp phôc vô: An ninh, quèc phßng, tr-êng häc, bÖnh viÖn..v.v Nhµ n-íc cÇn cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc ®Çu t- vµo lÜnh vùc nµy, ®¶m b¶o v÷ng ch¾c c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn theo quü ®¹o x· héi chñ nghÜa. + §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thu lîi nhuËn, Nhµ n-íc cÇn tËp trung kiÖn toµn, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Víi môc tiªu nh÷ng doanh nghiÖp nµy ph¶i trë thµnh nh÷ng doanh nghiÖp v÷ng m¹nh toµn diÖn, ®Çu ®µn vÒ c«ng nghiÖp - kü thuËt vµ chÊt l-îng s¶n phÈm, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm mòi nhän cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ tham gia thÞ tr-êng thÕ giíi. + Cßn nh÷ng doanh nghiÖp nhá, nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng cã vai trß quan träng, lµm ¨n thua lç, yÕu kÐm cÇn døt ®iÓm xö lý nh- chuyÓn h×nh thøc së h÷u b»ng c¸ch tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, cho thuª, kho¸n hoÆc gi¶i thÓ theo luËt ®Þnh. Cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mang tÝnh chÊt ®éc quyÒn hoÆc nh÷ng doanh nghiÖp cã chøc n¨ng æn ®Þnh thÞ tr-êng, gi¸ c¶, th× Nhµ n-íc cÇn x¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña hä, nh»m t¹o ra m«i tr-êng tù do c¹nh tranh vµ phôc vô cho sù ®Þnh h-íng nÒn kinh tÕ. + M¹nh d¹n nghiªn cøu vµ øng dông c¸c h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý trong c¸c DNNN, nh- viÖc chuyÓn mét bé phËn c¸c DNNN sang h×nh thøc ho¹t ®éng c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc c«ng ty cæ phÇn +Nhµ n-íc cÇn thóc ®Èy h¬n n÷a viÖc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, nh»m xo¸ bá viÖc qu¶n lý chång chÐo ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, b¶o ®¶m quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. +Cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN lµ mét chñ trư¬ng lín cã vai trß rÊt quan träng, trong viÖc ®æi míi c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, nã mang l¹i rÊt nhiÒu hiÖu qu¶ SV: Ph¹m ThÞ B×nh 10 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thiÕt thùc, nÕu ta dïng cïng mét ®ång vèn ®Çu t vµo c¸c DNNN th× chØ t¹o ®îc lîi nhuËn b»ng 45,8% so víi c¸c c«ng ty cæ phÇn ®îc chuyÓn ®æi tõ c¸c DNNN. 3. ChuyÓn h×nh thøc së h÷u c¸c DNNN. - Hoµn thiÖn c¬ së, tiÒn ph¸p lý còng nh- ch¨m lo vÒ tæ chøc cho qu¸ tr×nh vÒ cæ phÇn ho¸DNNN. - Nhµ n-íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thóc ®Èy thÞ tr-êng chøng kho¸n ph¸t triÓn, më réng ®Ó cã thÓ nhiÒu c«ng ty cæ phÇn cã thÓ huy ®éng ®-îc vèn. - Nhµ n-íc cÇn -u ®·i ®èi víi c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ nh- viÖc vay vèn ng©n hµng, miÔn gi¶m mét sè lo¹i thuÕ, vÒ chÕ ®é sö dông mÆt b»ng trong s¶n xuÊt..v.v SV: Ph¹m ThÞ B×nh 11 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phÇn iiI: KÕt luËn. Tõ nh÷ng lËp luËn kÓ trªn rót ra KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta hiÖn nay lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. KTNN lµ mét chñ thÓ kinh tÕ quan träng nhÊt trong nÒn kinh tÕ, søc m¹nh cña KTNN lµ tæng hoµ c¸c søc m¹nh vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. KTNN lµ thµnh phÇn kinh tÕ then chèt t¹o chiÒu h-íng ph¸t triÓn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. ë n-íc ta trong thêi kú ®æi míi ngµy nay chÝnh sù ph¸t triÓn cña KTNN ®· xo¸ bá c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, ®-a n-íc ta tho¸t khái vßng luÈn quÈn, l¹c hËu h×nh thµnh nªn c¬ chÕ thÞ tr-êng. Tõ ®©y ®Êt n-íc ta chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi víi sù ®æi thay trªn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi, trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng nh©n d©n nh-: Y tÕ, gi¸o dôc, kinh tÕ, v¨n ho¸ ..v.v §iÒu nµy tr-íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña KTNN, KTNN trong thêi kú ®æi míi tÝch cùc ®Ó thÝch øng ®-îc víi c¬ chÕ thÞ tr-êng, KTNN ®ãng vai trß lµ mét t¸c nh©n quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña m« h×nh kinh tÕ thÞ tr-êng chuyÓn biÕn v÷ng ch¾c theo quü ®¹o cu¶ chñ nghÜa x· héi. SV: Ph¹m ThÞ B×nh 12 Líp: KT2D Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 C¸c tµi liÖu tham kh¶o 1. Kinh tÕ chÝnh trÞ mac - lªnin tËp I vµ II.( §HKTQD ) 2. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VI, VII, VII vµ IX. 3. LÞch sö c¸c häc thuyÕt kinh tÕ. ( §HKTQD ). 4. T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o. 5. LÞch sö kinh tÕ quèc d©n ( §HKTQD ). 6. T¹p chÝ c«ng s¶n. 7. T¹p chÝ thÞ tr-êng chøng kho¸n. 8. Internet va cac tai lieu lien quan SV: Ph¹m ThÞ B×nh 13 Líp: KT2D