Tài liệu Thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng gà isa browntại công ty thiên thuận tường – quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ĐÀO ANH TIẾN Tên chuyên đề: “THỰC HIỆN QUY TRÌNH CHĂM SÓC, NUÔI DƢỠNG GÀ ISA BROWN TẠI CÔNG TY THIÊN THUẬN TƢỜNG – QUẢNG NINH” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo:Chính quy Chuyên ngành:Chăn nuôi thú y Khoa:Chăn nuôi thú y Khóa học:2013 - 2017 Thái Nguyên – năm 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ĐÀO ANH TIẾN Tên chuyên đề: “THỰC HIỆN QUY TRÌNH CHĂM SÓC, NUÔI DƢỠNG GÀ ISA BROWN TẠI CÔNG TY THIÊN THUẬN TƢỜNG – QUẢNG NINH” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo:Chính quy Chuyên ngành:Chăn nuôi thú y Lớp: K45 – CNTYN01 Khoa:Chăn nuôi thú y Khóa học:2013 - 2017 Giảng viên hƣớng dẫn:TS. Nguyễn Thị Thúy Mỵ Thái Nguyên – năm 2017 i LỜI CẢM ƠN Bản khóa luận tốt nghiệp đƣợc hoàn thành sau một thời gian học tập,nghiên cứu và thực hiện đề tài thực tập. Có đƣợc kết quả nhƣ ngày hôm nay, em xin bày tỏ lòng biết ơn, sự kính trọng sâu sắc tới: Ban Giám hiệu, Khoa Chăn nuôi Thú y, cùng tập thể các thầy cô giáo Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo điều kiện cho em hoàn thành khóa luận đúng thời gian quy định. Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình của toàn thể cán bộvà anh chị em công nhân của Công ty Thiên Thuận Tƣờng Quảng Ninh, thầy giáo PGS.TS.Trần Thanh Vân và cô TS.Nguyễn Thị Thúy Mỵ. Sự động viên và tạo điều kiện tốt nhất của mọi ngƣời đã giúp em hoàn thành bản khóa luận đƣợc tốt.Một lần nữa em kính chúc toàn thể thầy cô giáo sức khỏe,hạnh phúc và thành đạt trong công tác giảng dạy và nghiên cứu. Em xin chân thành cảm ơn! Thái nguyên, ngày… tháng …năm 201…. Sinh viên Đào Anh Tiến ii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 4.1. Chƣơng trình sử dụng vắc – xin ..................................................... 27 Bảng 4.2. Kết quả thực hiện công tác phòng vắc-xin cho gà tại cơ sở ........... 28 Bảng 4.3. Tổng hợp kết quả công tác chăm sóc, nuôi dƣỡng ......................... 30 Bảng 4.4.Tỷ lệ nuôi sống của gà ISA Brown qua các tuần tuổi ..................... 32 Bảng 4.5. Tỷ lệ đẻ và năng suất trứng của gà ISA Brown .............................. 33 Bảng 4.6. Tiêu tốn thức ăn/10 quả trứng (gam) .............................................. 36 Bảng 4.7. Kết quả chẩn đoán và điều trị bệnh trên gà ISA Brown ................. 38 iii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Đồ thị tỷ lệ đẻ của gà ISA Brown ................................................... 34 Hình 4.2: Đồ thị năng suất trứng của gà ISA Brown ...................................... 35 iv ́ ́ DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIÊT TĂT Từ, cụm từ viết tắt Ý nghĩa Cs Cộng sự đ đồ ng FAO Tổ chức Lƣơng thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc g Gam kg kilogam Nxb Nhà xuất bản STT Số thƣ́ tƣ̣ TP Thành phố TTTA Tiêu tố n thƣ́c ăn v MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ ii DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ......................................................... iv MỤC LỤC ......................................................................................................... v PHẦN 1. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1 1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1 1.2. Mục đích và yêu cầu của đề tài .................................................................. 2 PHẦN 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU....................................................... 3 2.1. Điều kiện cơ sở nơi thực tập ...................................................................... 3 2.1.1. Điều kiện tự nhiên của Công ty .........................................................................3 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ..................................................................................3 2.2.3. Tình hình sản xuất của Công ty ........................................................................3 2.2. Tổng quan tài liệu và các nghiên cứu trong, ngoài nƣớc ........................... 4 2.2.1. Tổng quan tài liệu .............................................................................................4 2.2.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước .....................................................19 PHẦN 3. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH . 23 3.1. Đối tƣợng ................................................................................................. 23 3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................... 23 3.3. Nội dung thực hiện ................................................................................... 23 3.4. Các chỉ tiêu và phƣơng pháp theo dõi ...................................................... 23 3.4.1. Các chỉ tiêu theo dõi .......................................................................................23 3.4.2. Phương pháp theo dõi .....................................................................................24 3.5. Phƣơng pháp xử lý số liệu........................................................................ 24 PHẦN 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ...................................................... 26 4.1. Kết quả công tác nuôi dƣỡng và chăm sóc .............................................. 26 4.2. Kết quả chẩn đoán và điều trị một số bệnh trên đàn gà tại cơ sở ............ 36 vi PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ........................................................... 40 5.1. Kết luận .................................................................................................... 40 5.2. Đề nghị ..................................................................................................... 41 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 42 PHỤ LỤC 1 PHẦN 1 MỞ ĐẦU 1.1.Đặt vấnđề Ngành chăn nuôi gia cầm gần một thập kỷ qua đã đƣợc cả thế giới quan tâmvà phát triển mạnh mẽ cả về số lƣợng và chất lƣợng. Chăn nuôi gia cầm chiếm một vị trí quan trọng trong chƣơng trình cung cấp protein động vật chocon ngƣời.Gia cầm chiếm từ 20 -25% trong tổng sản phẩm thịt,ở các nƣớc phát triển, thịt gà chiếm từ 30% hoặc hơn nữa. Theo số lƣợng thống kê của FAO (2014) thì năm 2012 toàn thế giới đã sản xuất ra 21.867,323 triệu con gà tƣơng đƣơng với 92.811,674 nghìn tấn thịt gà, 1.698,767 triệu thủy sản, 66.372,549 nghìn tấn trứng. Chăn nuôi gia cầm ở Việt Nam đang phát triển cả về số lƣợng và chất lƣợng.Với 4 phƣơng thức chủ yếu là: Chăn nuôi nhỏ nông hộ; Chăn nuôi vịt thả đồng; Chăn nuôi bán công nghiệp; Chăn nuôi công nghiệp. Năm 2012 đã sản xuất ra 2.042 ngàn tấn thịt, 8.763,9 triệu quả trứng, trong đó có 5.549 triệu quả trứng gà và 3.294,9 triệu quả trứng vịt. Hầu hết các giống gia cầm cao sản của thế giới đều đƣợc nhập vào nuôi ở Việt Nam thông qua các công ty nƣớc ngoài,công ty liên doanh (Japa, Dabaco, Pro Conco,…) và Trung tâm nghiên cứu gia cầm –Viện chăn nuôi. Trong đó có gà ISA Brown, nguồn gốc ở Pháp, hiện nay đang đƣợc nuôi phổ biến ở nƣớc ta.Đây là giống gà có đặc điểm ít bệnh, dễ nuôi, năng suất trứng cao, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu ở Việt Nam. Để khai thác tối đa khả năng sản xuất của vật nuôi, các phƣơng thức chăn nuôi khép kín là sự lựa chọn của các trang trại có vốn đầu tƣ lớn và hệ thống mạng lƣới chăn nuôi gia công do các công ty nƣớc ngoài triển khai đang phát triển hầu khắp cả nƣớc.Trong đó q uy trình chăm sóc nuôi dƣỡng có ảnh hƣởng trực tiếp đến năng suất và chất lƣợng các sản phẩm của gia cầm. 2 Đƣợc sự hƣớng dẫn của cô giáo TS.Nguyễn Thị Thúy Mỵ, tôi tiến hành chuyên đề: “Thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng gàISA Browntại công ty Thiên Thuận Tường – Quảng Ninh” 1.2.Mục đích và yêu cầu của đề tài  Hiểu rõ và thực hiện quy trình chăm sóc nuôi dƣỡng gà sinh sản tại công ty Thiên Thuận Tƣờng – Quảng Ninh.  Đánh giá quá trình sinh trƣởng và phát triểncủa gà ở các giai đoạn.  Đánh giá đƣợc khả năng sản xuất trứng của gia cầm và hiệu quả kinh tế.  Rèn luyện kỹ năng và thái độ nghề nghiệp để trở thành kỹ sƣ chăn nuôi giỏi.  Có khả năng giải quyết các vấn đề liên quan đến sự vận hành dây chuyền sản xuất trong phƣơng thức chăn nuôi hiện đại. 3 PHẦN 2 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 2.1.Điều kiện cơ sở nơi thực tập 2.1.1.Điều kiện tự nhiên của Công ty 2.1.1.1.Vị trí địa lý Công ty cổ phần khai thác khoáng sản Thiên Thuận Tƣờng Quảng Ninh thuộc Tổ 2 - Khu 1- Phƣờng Cửa Ông - TP Cẩm Phả. Phƣờng Cƣ̉a Ông có đ ịa hình khá phức tạp, phía Bắc là những dải núi cao. Độ cao trung bình 600m, thuộc cánh cung bình phong Đông Triều – Móng Cái. Phía Đông giáp sông Mông Dƣơng – Huyê ̣n Vân Đồ n Phía Tây giáp phƣờng Cẩm Phú, xã Dƣơng Huy Phía Nam giáp biể n Phía Bắc giáp phƣờ ng Mông Dƣơng 2.1.1.2.Đặc điểm khí hậu Thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa. Nhiệt độ trung bình 22,7 -24,10C; Lƣợng mƣa trung bình 1.297=1910.5 mm; Độ ẩm trung bình 81,3%; Số giờ nắng trong năm từ 1530-1776 giờ. Gió chủ đạo là gió Đông Nam và Đông Bắc. Hàng năm có gió bão, mƣa to, gió mạnh. 2.1.2.Điều kiện kinh tế - xã hội Công ty có rất nhiều tiềm năng về phát triển kinh tế nhƣ công nghiệp khai thác chế biến than,chăn nuôi quy mô tập trung, trồng trọt, chế biến thực phẩm. 2.2.3.Tình hình sản xuất của Công ty Hiện nay có các ngành nghề sản xuất nhƣ: Trang trại chăn nuôi heo nái sinh sản giống gốc GGP, GP và thƣơng phẩm đƣợc nhập khẩu và lai tạo từ Công ty Genetics Limited (JSR) – Anh Quốc. Liên 4 doanh cùng đối tác JSR thành lập hệ thống trại chăn nuôi heo nái và đực giống gốc theo hình thức nhƣợng quyền thƣơng mại (Franchise) đầu tiên tại Việt Nam. - Trang trại chăn nuôi gà thịt và gà đẻ trứng với quy mô lớn có áp dụng những công nghệ, thiết bị chăn nuôi và quản lý tiên tiến nhất. - Nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi phục vụ hệ thống trang trại của Công ty và trang trại chăn nuôi vệ tinh – liên kết. - Nhà máy sản xuất phân bón tổng hợp, phân bón hữu cơ, phân bón sinh học phục vụ chƣơng trình cải tạo đất nghèo dinh dƣỡng vùng Đông Bắc phục vụ nhu cầu trồng trọt tại địa phƣơng. - Hệ thống trang trại trồng rau, củ an toàn theo tiêu chuẩn VietGHAP. - Xây dựng nhà máy chế biến thực phẩm phục vụ thị trƣờng khu vực và hệ thống siêu thị thực phẩm trên cả nƣớc. - Hợp tác với cơ quan nhà nƣớc xây dựng và thực hiện những dự án phát triển chăn nuôi gia súc và gia cầm theohƣớng bảo tồn nguồn vốn gen và phát triển chăn nuôi theo hƣớng an toàn sinh học – sạch bệnh. 2.2.Tổng quan tài liệu và các nghiên cứu trong, ngoài nƣớc 2.2.1.Tổng quan tài liệu 2.2.2.1. Giới thiệu về gà Isa Brown và phương thức nuôi lồng tại cơ sở  Gà ISA Brown Là giốnggà chuyên trứng có nguồn gốc tại Pháp,hình thành do việc lai tạo giữa giống gà Rohde Đỏ với Gà Rohde Trắng.Đây là giống gà hƣớng trứng đƣợc nuôi phổ biến trên thế giới.Ở Việt Nam chúng đƣợc xếp vào nhóm gà siêu trứng cho năng suất cao. - Đặc điểm Gà ISA Brown là những giống gà chuyên trứng tiên tiến trên thế giới cho năng suất 280–300 trứng/mái/năm.Đây là giống gà có đặc điểm ít bệnh, dễ nuôi, 5 trứng dễ bán và năng suất trứng cao.Gà có sức đẻ trứng cao, thời gian đẻ trứng kéo dài, khối lƣợng trứng lớn, lên đến 58-60 gam, vỏ trứng màu nâu. Tiêu tốn thức ăn để sản xuất 10 quả trứng khoảng 1,5–1,6 kg thức ăn, khối lƣợng trứng nặng bình quân 50–60 gam. Gà mái thƣơng phẩm có màu nâu, có thể phân biệt trống mái từ lúc 1 ngày tuổi, con trống lông màu trắng, mái màu nâu, rất thận thiện trong quá trình chăn nuôi.  Giới thiệu về phƣơng thức nuôi nhốt lồng Nuôi gà trong lồng đã phát triển khoảng 30 năm nay nhƣng nó mới đƣợc phổ biến trong những năm gần đây, gà nuôi lồng có thể nhốt 1, 2, 3 hoặc nhiều con một lồng.Phƣơng thức này phù hợp với những vùng có khí hậu lạnh, vì trong chuồng nhỏ có thể nuôi đƣợc nhiều gà, chi phí chuồng trại thấp, chi phí nhiệt để sƣởi ấm cho gà cũng ít vì bản thân chúng thải nhiệt làm ấm chuồng nuôi.  Lồng nhốt gà Lồng gà đƣợc làm bằng kim loại, thiết kế phía trƣớc và đáy lồng,có thể sản xuất và bán hai phần này cho ngƣời nuôi còn các phần khác có thể tự làm và lắp ghép theo kích thƣớc gà. Đáy lồng đƣợc đặt hơi dốc. Khi trứng đẻ ra có thể lăn tròn ra bên ngoài qua khe hở của tấm phên phía trƣớc và đƣợc giữ lại bởi vỉ cong bên ngoài của đáy lồng. Nhƣ vậy trứng không bị dẫm đạp hay bị mổ vỡ trứng. Gà thải phân có thể trực tiếp xuống nền chuồng nếu là kiểu chuồng lồng một tầng hay nhiều tầng kiểu bậc thang. Chuồng nuôi của Công ty Thiên Thuận Tƣờng thiết kế theo kiểu tầng, có băng chuyền tải phân và băng chuyền tải trứng. Máng ăn, máng uống đƣợc gắn phía ngoài đằng trƣớc cửa lồng để gà có thể tự do ăn – uống theo nhu cầu và hoàn toàn tự động. Mật độ nuôi nhốt 0,12 – 0,15 m2/gà.  Chuồng gà Chuồng phải có mái tốt, đủ ánh sáng, thông thoáng đảm bảo. Chuồng nuôi phải đủ rộngtheo thiết kế đặt các hệ thống lồng, phòng chứa thức ăn và băng chuyền tải thức ăn. Sự lắp đặt phù hợp các lồng đều có ánh sáng đƣợc chiếu đến đồng đều mọi nơi. 6  Chăm sóc, quản lý Gà đƣợc chuyển vào lồng trƣớc khi đẻ 14 ngày và ở đó đến tận khi loại thải (11 – 12 tháng). Ƣu thế của ngƣời nuôi gà lồng (đặc biệt là mỗi con một lồng) cho phép loại thải chính xác cao những gà mái đẻ kém và nhƣ vậy sẽ nâng cao tỷ lệ đẻ, nâng cao hiệu quả sử dụng thức ăn và chính là nâng cao hiệu quả kinh tế. Thức ăn cho gà nuôi lồng phải đầy đủ - cân đối tất cả các thành phần dinh dƣỡng, vì gà không có khả năng tự kiếm đƣợc bất kì cái gì ngoài thức ăn, nƣớc uống do ngƣời cung cấp. Mặc dù nuôi lồng là phƣơng thức rất vệ sinh, ít bệnh tật nhƣng vì mật độ nuôi nhốt cao lên giữ vệ sinh là việc làm thƣờng xuyên nhất là máng ăn, máng uống. Chuồng, lồng nuôi sau mỗi lứa phải vệ sinh sát trùng toàn diện, chu đáo. Thiết bị, dụng cụ chăn nuôi cũng phải đƣợc tháo rời để đƣa ra ngoài vệ sinh tiêu độc một cách kỹ càng, thƣờng xuyên kiểm tra, phát hiện ngoại ký sinh trùng nhƣ mạt, mò, rận ăn lông, bọ gà…Thƣờng xuyên kiểm tra đàn gà để loại thải, cách ly những con gà bị chảy máu, ốm yếu.  Lợi ích. Lợi ích của phƣơng thức này là đạt tiêu chuẩn vệ sinh cao, gà không tiếp xúc trực tiếp với phân, thức ăn, nƣớc uống không bị nhiễm bẩn, ít mắc bệnh ký sinh trùng. Thêm nữa gà đƣợc nuôi tách riêng từng nhóm nhỏ trong một lồng nên việc lây nhiễm bệnh và ngoại ký sinh trùng cũng hạn chế hơn so với các phƣơng thức nuôi đàn tập trung. Dễ phát hiện và loại ra những gà ốm, yếu khỏi đàn nuôi. Sức sản xuất sản phẩm cao và hiệu quả, mỗi gà tự do ăn, uống không phải cạnh tranh nhau. Ảnh hƣởng của thời tiết xấu đến gà là nhỏ nhất. Dễ dàng loại bỏ những gà không đẻ và kém đẻ, hạn chế đƣợc gà làm dập, vỡ và ăn trứng. Nhƣng nếu gà đẻ trứng non, vỏ mỏng sẽ bị rơi và vỡ xuống đất, cho nên tỷ lệ Canxi và vitamin D trong thức ăn gà mái đẻ nuôi lồng là điều quan tâm. Thêm nữa trứng gà nuôi lồng thƣờng rất sạch sẽ, ít bị dính phân. 7 Gà đẻ sau giai đoạn sản xuất trứng, thịt có chất lƣợng tốt vì ít vận động lên mềm hơn so với các phƣơng thức chăn thả.Lợi ích nữa của phƣơng thức này là hệ thống linh động, nó rất phù hợp với đàn rất lớn và cả đàn nhỏ.Có thể nuôi gà ở nhiều nữa tuổi khác nhau, hạn chế rỉa, mổ lông và mổ cắn nhau.Không cần chi phí đệm lót.Có thể mở trại gà nuôi lồng ngay trong lòng thành phố, nơi mà đất đai là một vấn đề hết sức khó khăn. Phƣơng thức này cần ít đầu tƣ lao động hàng ngày.  Bất lợi Đầu tƣ ban đầu quá lớn, làm cho phần lớn ngƣời chăn nuôi không dám nghĩ đến phƣơng thức này. Kèm theo phƣơng thức nuôi lồng là cơ khí hóa, điện khí hóa các dây chuyền thức ăn, chuyền phân, thu trứng…Nếu không đồng bộ hay thiếu kiến thức, máy móc hỏng, mất điện sẽ làm đình đốn, ảnh hƣởng rất lớn đến chiếu sáng, thông thoáng và hoạt động của các bộ phận khác và kết quả là làm hỏng cả đàn.Ngƣời phụ trách chăn nuôi hệ thống này phải đƣợc đào tạo, nếu so với các phƣơng thức khác thì cần lâu hơn để có kỹ năng hoàn thiện. 2.2.1.2.Các chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh sản của gia cầm Để duy trì và phát triển đàn gia cầm thì khả năng sinh sản là yếu tố cơ bản quyết định đến quy mô, năng suất và hiệu quả sản xuất đối với gia cầm. Sản phẩm chủ yếu là thịt và trứng, trong đó sản phẩm trứng đƣợc coi là hƣớng sản xuất chính của gà hƣớng trứng. Còn với gà hƣớng thịt (cũng nhƣ gà hƣớng trứng) khả năng sinh sản hay khả năng đẻ trứng quyết định đến sự nhân đàn di truyền giống mở rộng quy mô đàn gia cầm. Từ đó, nó quyết định tới năng suất, sản lƣợng sản phẩm của chăn nuôi gia cầm. Con ngƣời chú trọng đến sinh sản của gia cầm, vì không những chức năng đó liên quan đến sự sinh tồn của loài gia cầm điều mà từ đó con ngƣời mới có số lƣợng đông đảo gia cầm để sử dụng 2 sản phẩm quan trọng trứng và thịt. Sinh sản là chỉ tiêu cần đƣợc quan tâm trong công tác giống nói chung và công tác giống gia cầm nói riêng.Ở các loại gia cầm khác nhau thì đặc điểm sinh sản cũng khác nhau rõ rệt. 8  Tuổi thành thục về tính dục Ở gà, tuổi thành thục về tính dục đƣợc tính từ khi gà đẻ bói đối với từng cá thể hoặc lúc tỷ lệ đẻ đạt 5%, đối với đàn quần thể. Tuy nhiên xác định tuổi đẻ của gà dựa trên số liệu của từng cá thể trong đàn là chính xác nhất. Tuổi thành thục về tính dục chịu ảnh hƣởng bởi giống và môi trƣờng. Các giống khác nhau thì tuổi thành thục về tính dục cũng khác nhau. * Tuổi đẻ đầu Đó là tuổi bắt đầu hoạt động sinh dục và có khả năng tham gia quá trình sinh sản.Đối với gia cầm mái, tuổi thành thục sinh dục là tuổi bắt đầu đẻ quả trứng đầu tiên.Đây là một trong những yếu tố ảnh hƣởng đến năng suất trứng.Đối với một đàn gà cùng lứa tuổi thì tuổi đẻ quả trứng đầu tiên là thời điểm tại đó đàn gà đạt tỷ lệ đẻ 5%. Theo Hays (dẫn theo Brandsch và Bilchel, 1978 [1]) thì những gà có tuổi đẻ quả trứng đầu lớn hơn 245 ngày cho sản lƣợng trứng thấp hơn những gà có tuổi đẻ quả trứng đầu nhỏ hơn 215 ngày là 6,9 quả. Tuổi đẻ trứng đầu phụ thuộc vào chế độ nuôi dƣỡng các yếu tố môi trƣờng đặc biệt là thời gian chiếu sáng.Thời gian chiếu sáng dài sẽ thúc đẩy gia cầm đẻ sớm. Tuổi đẻ đầu sớm hay muộn liên quan đến khối lƣợng cơ thể ở một thời điểm nhất định. Những gia cầm thuộc giống bé có khối lƣợng cơ thể nhỏ tuổi thƣờng thành thục sinh dục sớm hơn những gia cầm có khối lƣợng cơ thể lớn. Trong cùng một giống, cơ thể nào đƣợc nuôi dƣỡng, chăm sóc tốt, điều kiện thời tiết khí hậu và độ dài ngày chiếu sáng phù hợp sẽ có tuổi thành thục sinh dục sớm hơn. Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh tuổi thành thục sinh dục sớm là trội so với tuổi thành thục sinh dục muộn. Tuổi gà đẻ đạt 50% : Tuổi gà đẻ đạt đỉnh cao: Đây là chỉ tiêu đánh giá sức đẻ trứng của đàn gia cầm. Đỉnh cao của tỷ lệ đẻ cho biết mối tƣơng quan với năng suất trứng. Tỷ lệ đẻ cao, thời gian đẻ kéo dài trong thời kỳ sinh sản chứng tỏ là giống tốt. Chế độ chăm sóc nuôi dƣỡng đảm bảo thì năng suất sinh sản sẽ cao và ngƣợc lại. Gà chăn thả sẽ có tỷ lệ đẻ thấp trong mấy tuần đầu của chu kỳ đẻ, sau đó tăng dần và tỷ lệ đẻ đạt 9 cao ở những tuần tiếp theo rồi giảm dần ở cuối kỳ sinh sản. Năng suất trứng trên năm của một quần thể gà mái cao sản đƣợc thể hiện theo quy luật, cƣờng độ đẻ trứng đạt cao nhất vào tháng thứ hai, thứ ba sau đó giảm dần đến hết năm đẻ (Khavecman (1972) [7]. * Những yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thành thục về tính Thời gian chiếu sáng cũng ảnh hƣởng lớn đến tuổi thành thục về tính dục. Thí nghiệm của Morris T. R. (1967) [21] trên gà Legohrn đƣợc ấp nở quanh năm cho biết, những gà đƣợc ấp nở vào tháng 12 và tháng 1 thì nó có tuổi thành thục về tính là 150 ngày. Những gà đƣợc ấp nở từ tháng 4 đến tháng 8 thì tuổi thành thục trên 170 ngày. Những gà nở sau đó có tuổi thành thục về tính ngắn hơn vì thời gian sinh trƣởng giai đoạn hậu bị của chúng diễn ra trong những ngày có thời gian chiếu sáng giảm dần, sau đó ánh sáng lại tăng dần lên, do vậy sẽ kích thích cơ quan sinh dục phát triển và rút ngắn tuổi thành thục về tính dục. Tuổi đẻ trứng đầu phụ thuộc vào chế độ nuôi dƣỡng các yếu tố môi trƣờng đặc biệt là thời gian chiếu sáng; thời gian chiếu sáng dài sẽ thúc đẩy gia cầm đẻ sớm. Tuổi đẻ đầu sớm hay muộn liên quan đến khối lƣợng cơ thể ở một thời điểm nhất định. Những gia cầm thuộc giống có khối lƣợng cơ thể nhỏ, tuổi thành thục sinh dục thƣờng sớm hơn những gia cầm có khối lƣợng cơ thể lớn. Trong cùng một giống, cơ thể nào đƣợc chăm sóc, nuôi dƣỡng tốt, điều kiện thời tiết khí hậu và độ dài ngày chiếu sáng phù hợp sẽ có tuổi thành thục sinh dục sớm hơn. Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh tuổi thành thục sinh dục sớm là trội so với tuổi thành thục sinh dục muộn.  Cường độ đẻ trứng Cƣờng độ đẻ trứng là sức đẻ trứng trong một thời gian ngắn. Trong thời gian này có thể loại trừ ảnh hƣởng của môi trƣờng. Thời gian kéo dài sự đẻ có liên quan tới chu kỳ đẻ trứng. Chu kỳ đẻ kéo dài hay ngắn phụ thuộc cƣờng độ và thời gian chiếu sáng. Đây là cơ sở để áp dụng chiếu sáng nhân tạo trong chăn nuôi gà đẻ. Giữa các trật đẻ, gà thƣờng có những khoảng thời gian đòi ấp. Sự 10 xuất hiện bản năng đòi ấp phụ thuộc nhiều vào yếu tố di truyền vì ở các giống khác nhau có bản năng đòi ấp khác nhau. - Chu kỳ đẻ trứng: Chu kỳ đẻ trứng đƣợc tính từ khi đẻ quả trứng đầu tiên đến khi ngừng đẻ và thay lông, đó là chu kỳ thứ nhất. Chu kỳ thứ hai bắt đầu từ khi gia cầm bắt đầu đẻ lại (sau khi thay lông) tới khi ngừng đẻ và thay lông lần thứ hai. Cứ nhƣ thế có thể xác định tiếp tục các chu kỳ tiếp theo. Chu kỳ đẻ trứng liên quan tới vụ nở gia cầm con mà bắt đầu và kết thúc ở các tháng khác nhau thƣờng ở gà là một năm. Nó có mối tƣơng quan thuận với tính thành thục sinh dục, nhịp độ đẻ trứng, sức bền đẻ trứng và chu kỳ đẻ trứng, yếu tố này do hai gen P và p điều hành. Sản lƣợng trứng phụ thuộc vào thời gian kéo dài chu kỳ đẻ trứng. * Các yếu tố ảnh hưởng đến cường độ đẻ trứng Thời gian nghỉ đẻ ngắn hay dài có ảnh hƣởng trực tiếp đến sản lƣợng trứng cả năm. Gà thƣờng hay nghỉ đẻ mùa đông do nguyên nhân giảm dần về cƣờng độ và thời gian chiếu sáng tự nhiên. Ngoài ra sự nghỉ đẻ này còn do khí hậu, sự thay đổi thức ăn, chu chuyển đàn. - Ảnh hưởng của tuổi thành thục về tính dục Tuổi thành thục về tính của gia cầm có ảnh hƣởng rõ ràng đến sản lƣợng trứng trong chu kỳ để đầu và chu kỳ đẻ tiếp theo. Gà thành thục về tính quá sớm sẽ đẻ trứng nhỏ với thời gian dài, ảnh hƣởng xấu tới giá trị kinh tế vì không thu đƣợc trứng giống. Tuổi và năm đẻ của gia cầm có liên quan đến sản lƣợng trứng, gà đẻ năm thứ hai sản lƣợng trứng giảm khoảng 10-20%. - Ảnh hưởng của bản năng đòi ấp Bản năng đòi ấp là một đặc tính bẩm sinh của gia cầm để duy trì nòi giống. Sự xuất hiện bản năng đòi ấp phụ thuộc vào các yếu tố di truyền, ở các dòng, các giống khác nhau thì tỷ lệ xuất hiện bản năng đòi ấp cũng khác nhau. Các giống gà chuyên dụng qua quá trình lai tạo và chọn lọc thì bản năng đòi ấp hầu nhƣ không còn. Riêng đối với các giống gà địa phƣơng bản năng đòi ấp vẫn còn và có tỷ lệ rất cao, 11 ở gà Ri tỷ lệ đòi ấp trên 30%, chính vì vậy mà sản lƣợng trứng thấp hơn, Gà Ri nuôi đại trà trong nông thôn hộ chỉ đẻ 86,99 quả/mái (Hồ Xuân Tùng, 2009) [13], trong khi đó ở gà Lƣơng Phƣợng là 168,73 quả/mái (Trần Công Xuân và cs(2004)[17]. - Ảnh hưởng của sự thay lông Sự thay lông của gà là một quá trình sinh lý tự nhiên. Ở gia cầm hoang dã thì thời gian thay lông vào mùa thu. Thời gian thay lông càng dài, sản lƣợng trứng càng thấp. Sức đẻ trứng giảm ngay sau khi gà rụng lông. Trong thời kỳ thay lông buồng trứng bị thoái hóa và khối lƣợng của buồng trứng bị giảm đi khoảng đi khoảng 5% so với khối lƣợng lúc trƣớc. - Ảnh hưởng của nhiệt độ Nhiệt độ môi trƣờng xung quanh có liên quan mật thiết với sản lƣợng trứng. Nhiệt độ cao hoặc thấp đều ảnh hƣởng đến sản lƣợng trứng thông qua mức độ tiêu thụ thức ăn. Khi đƣợc nuôi trong điều kiện nhiệt độ 20oC nhu cầu về năng lƣợng là thấp, mức tiêu thụ thức ăn cao, mức tiêu thụ thức ăn này sử dụng cho việc sƣởi ấm cơ thể, do vậy tiêu thụ thức ăn và tiêu tốn nhiều cho quá trình hô hấp, lƣợng thức ăn ăn vào không đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất và sản lƣợng trứng sẽ giảm. - Ảnh hưởng của độ ẩm Độ ẩm quá cao (>80%) làm cho chất độn chuồng bị ƣớt, ẩm độ cao tạo thành một lớp hơi nƣớc bao phủ không gian chuồng nuôi, tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển, đặc biệt là cầu trùng; tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hƣởng đến năng suất trứng và mức độ tiêu tốn thức ăn. Độ ẩm quá thấp (<31%) làm cho gia cầm mổ lông và rỉa thịt nhau, ảnh hƣởng đến tỷ lệ hao hụt và khả năng sản xuất, tuy nhiên ở miền Bắc Việt Nam thì không bị ảnh hƣởng của độ ẩm thấp. - Ảnh hưởng của mùa vụ và chế độ chiếu sáng Mùa vụ với thời tiết, khí hậu, độ dài ngày chiếu sáng và nguồn thức ăn tự nhiên giữ một vai trò quan trọng, nó chi phối và ảnh hƣởng lớn sức đẻ trứng 12 của gia cầm, đặc biệt đối với gia cầm nuôi theo phƣơng thức quảng canh hoặc bán thâm canh. Ngoài ra yếu tố về thời gian chiếu sáng đóng một vai trò quan trọng. Đối với gà đẻ, chế độ chiếu sáng ảnh hƣởng lớn đến tuổi thành thục về tính dục, cƣờng độ đẻ trứng và độ dài trật đẻ. - Ảnh hưởng của dinh dưỡng và chế độ nuôi dưỡng Thức ăn không chỉ ảnh hƣởng tới khối lƣợng cơ thể, tỷ lệ hao hụt trong giai đoạn nuôi dƣỡng mà còn ảnh hƣởng đến tuổi đẻ quả trứng đầu tiên cũng nhƣ sản lƣợng trứng, khối lƣợng trứng và chất lƣợng trứng. Trong chăn nuôi gia cầm sinh sản thì lipit, năng lƣợng, acid amin (arginine, methionine), vitamin (A, D, B1, B2, B6 và acid pantothenic), khoáng vi lƣợng (đặc biệt là Mn) cần đƣợc chú ý nhất, vì chúng ảnh hƣởng trực tiếp đến trứng.  Trật đẻ Trật đẻ là khoảng thời gian mà gia cầm đẻ trứng liên tục. Độ dài trật đẻ phụ thuộc vào giống, các yếu tố ngoại cảnh nhƣ thức ăn dinh dƣỡng, thời gian và cƣờng độ chiếu sáng, v v ....  Năng suất trứng Năng suất trứng hay sản lƣợng trứng là số lƣợng trứng của một gia cầm mái đẻ ra trên một đơn vị thời gian. Đối với gia cầm thì đây là chỉ tiêu quan trọng, nó phản ánh trạng thái sinh lý và khả năng hoạt động của hệ sinh dục. Năng suất trứng là một tính trạng số lƣợng nên nó phụ thuộc nhiều vào điều kiện ngoại cảnh. Năng suất trứng phụ thuộc nhiều vào loài, giống, hƣớng sản xuất, mùa vụ và đặc điểm của cá thể. Năng suất trứng đƣợc đánh giá qua sự phụ thuộc vào cƣờng độ đẻ và thời gian kéo dài sự đẻ. Sản lƣợng trứng là số lƣợng trứng của một gia cầm mái đẻ ra trong một chu kỳ đẻ hoặc trong một thời gian nhất định, có thể tính theo tháng hoặc theo năm, Fairfull et all, (1990) [20] cho biết: Khi điều kiện môi trƣờng thích hợp (nhiệt độ, ánh sáng, dinh dƣỡng…) nhiều gen tham gia điều khiển quá trình liên quan