Tài liệu Thực hành hàn hồ quang tập 1

Jica – hic, dù ¸n t¨ng c−êng kh¶ n¨ng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt Tr−êng cao ®¼ng c«ng nghiÖp hµ néi Ban gia c«ng kim lo¹i tÊm Thùc hµnh Hμn hå quang TËp I Hµ néi th¸ng 1 n¨m 2003 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Lêi Nãi §Çu Khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. Chóng ta cÇn cung cÊp khoa häc c«ng nghÖ cho c«ng nh©n trÎ, nh÷ng ng−êi mong muèn ®−îc häc tËp vµ nghiªn cøu ®Ó tiÕp tôc sù nghiÖp ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp ViÖt Nam. §Ó ®¸p øng nhu cÇu trªn, Dù ¸n “T¨ng c−êng Kh¶ n¨ng §µo t¹o C«ng nh©n kü thuËt t¹i tr−êng Cao ®¼ng C«ng nghiÖp Hµ Néi” ®· ®−îc thµnh lËp vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ ngµy 1 th¸ng 4 n¨m 2000 theo tho¶ thuËn hîp t¸c kü thuËt gi÷a hai chÝnh phñ ViÖt Nam vµ NhËt B¶n. §©y lµ dù ¸n hîp t¸c kü thuËt vÒ d¹y nghÒ trªn 3 lÜnh vùc: Gia c«ng kim lo¹i tÊm, ®iÒu khiÓn ®iÖn vµ gia c«ng c¬ khÝ. Cuèn gi¸o tr×nh “Thùc hµnh hµn hå quang – tËp I” ®−îc viÕt víi sù hç trî cña chuyªn gia NhËt B¶n lµ mét trong nh÷ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña Dù ¸n. Gi¸o tr×nh nµy ®−a ra c¸c ý t−ëng ®Ó nghiªn cøu mét c¸ch rÊt hiÖu qu¶ vÒ c«ng nghÖ hµn hå quang tay trong lÜnh vùc gia c«ng kim lo¹i tÊm cho c¶ gi¸o viªn d¹y nghÒ vµ häc viªn. Néi dung gi¸o tr×nh cßn ®−a ra nhiÒu bµi häc thùc hµnh c¬ b¶n bæ Ých vµ hiÖu qu¶ cho häc viªn. Chóng t«i hy väng cuèn gi¸o tr×nh nµy sÏ ®−îc sö dông h÷u Ých trong viÖc ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghÒ cña häc viªn t¹i m«i tr−êng lµm viÖc c«ng nghiÖp ®Ých thùc. Ngµy 16 th¸ng 01 n¨m 2003 Dù ¸n JICA-HIC Ban gia c«ng kim lo¹i tÊm http://www.ebook.edu.vn 1 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Môc lôc 1. VËn hµnh m¸y mµi hai ®¸……………………...……………………………. .3 2. VËn hµnh m¸y c¾t cao tèc………………………………………………….….6 3. VËn hµnh m¸y mµi cÇm tay………..……………………….……………….11 4. VËn hµnh m¸y khoan bµn……………………………………………………16 5. VËn hµnh m¸y hµn hå quang xoay chiÒu…………………………………….22 6. ChuÈn bÞ c¸c trang bÞ b¶o hé lao ®éng vµ dông cô…………………………..28 7. G©y hå quang………………………………………………………………...33 8. H×nh thµnh mèi hµn trªn mÆt ph¼ng ë vÞ trÝ sÊp, que hµn ®i th¼ng…………..43 9. H×nh thµnh mèi hµn trªn mÆt ph¼ng ë vÞ trÝ sÊp, que hµn chuyÓn ®éng ngang………………………………………………………………………...51 10. Hµn gi¸p mèi kh«ng v¸t mÐp cã khe hë ë vÞ trÝ sÊp………………………..57 11. Hµn gi¸p mèi v¸t mÐp ch÷ V ë vÞ trÝ sÊp, dïng tÊm ®Öm…………………..61 12. Hµn gi¸p mèi v¸t mÐp ch÷ V ë vÞ trÝ sÊp, kh«ng dïng tÊm ®Öm…………...68 13. KiÓm tra mèi hµn gi¸p mèi b»ng ph−¬ng ph¸p uèn………………………..75 14. Hµn gãc ë vÞ trÝ lßng thuyÒn…………………………………………….….81 15. Hµn gãc ë vÞ trÝ ngang (mét ®−êng hµn)…………………………………...87 16. Hµn gãc ë vÞ trÝ ngang (nhiÒu ®−êng hµn)………………………………….93 17. Hµn ®¾p mÆt ph¼ng………………………………………………………...99 18. Hµn ®¾p trôc………………………………………………………………104 19. Bµi tËp tæng hîp…………………………………………………………..106 http://www.ebook.edu.vn 2 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Bμi 1: vËn hμnh m¸y mμi hai ®¸ Môc ®Ých: H×nh thµnh kü n¨ng kiÓm tra vµ vËn hµnh m¸y mµi hai ®¸. VËt liÖu: ThiÕt bÞ, dông cô: - Má lÕt. - KÝnh b¶o hé. - GiÎ lau. - N−íc. - Mòi söa ®¸. 1. ChuÈn bÞ - Lau kÝnh b¶o vÖ b»ng giÎ lau s¹ch. - §æ ®Çy n−íc lµm m¸t. - §eo kÝnh b¶o hé. http://www.ebook.edu.vn 3 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang 2. KiÓm tra an toµn - Quay ®¸ b»ng tay, kiÓm tra xem cã c¸c vÕt x−íc hoÆc nøt kh«ng. - KiÓm tra, ®¶m b¶o khe hë gi÷a bÖ tú vµ ®¸ kh«ng lín qu¸ 3 mm. - KiÓm tra ®¶m b¶o khe hë gi÷a kÝnh b¶o vÖ vµ ®¸ kh«ng lín qu¸ 10 mm. Kho¶ng 10 mm Kho¶ng 3 mm 3. B¾t ®Çu ch¹y m¸y - Kh«ng ®øng th¼ng ë phÝa tr−íc ®¸ mµi. - BËt c«ng t¾c nguån, chê cho ®¸ quay ®ñ tèc ®é tiªu chuÈn. NÕu cã nhiÒu tiÕng ån hoÆc rung th× ph¶i t¾t m¸y kiÓm tra. http://www.ebook.edu.vn 4 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang BÖ tú Tr¸nh Tr¸nh 4. Mµi ph¼ng mÆt ®¸ - CÇm mòi söa ®¸ b»ng c¶ hai tay vµ tú vµo bÖ tú. - §Èy mòi söa ®¸ cho ch¹m vµo mÆt ®¸. - Di chuyÓn mòi söa ®¸ nhÑ nhµng sang tr¸i vµ ph¶i, mµi ®¸ cho ®Õn hÕt c¸c vÕt lâm vµ mÆt ®¸ b»ng ph¼ng. http://www.ebook.edu.vn 5 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Bμi 2: VËn hμnh m¸y c¾t cao tèc Môc ®Ých: H×nh thµnh kü n¨ng vËn hµnh m¸y c¾t cao tèc. VËt liÖu: ThÐp gãc L40 40 5 300. ThiÕt bÞ, dông cô: - M¸y c¾t cao tèc. - Th−íc l¸ 300. - Mòi v¹ch. - Ke vu«ng. - Cµ lª. - §¸ c¾t. - G¨ng tay. N¾p b¶o vÖ Tay cÇm §éng c¬ §¸ c¾t VËt c¾t £ t« Tay quay ª t« http://www.ebook.edu.vn 6 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang 1. ChuÈn bÞ - V¹ch dÊu 20 mm c¸ch ®Òu trªn thanh thÐp gãc. Ke ThÐp gãc - KiÓm tra ®é vu«ng gãc gi÷a ®¸ c¾t vµ ª t«. 2. Th¸o ®¸ - Th¸o l¾p b¶o vÖ. - Dïng cµ lª th¸o mò èc, lÊy vµnh gi÷ ®¸ ra ngoµi. - Th¸o ®¸ c¾t. http://www.ebook.edu.vn 7 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Bu l«ng b¾t chÆt N¾p b¶o vÖ Vµnh chÆn ®¸ §ai èc §¸ c¾t 3. L¾p ®¸ c¾t - KiÓm tra h− h¹i cña ®¸. - §Æt ®¸ c¾t vµo trôc quay. - L¾p vµnh gi÷ ®¸ vµ vÆn chÆt mò èc b»ng cµ lª (chó ý kh«ng vÆn mò èc qu¸ chÆt hoÆc ch−a ®ñ chÆt hoÆc l¾p ®¸ kh«ng ®ång t©m). - §Ëy n¾p b¶o vÖ. 4. Ch¹y thö - Nèi æ c¾m víi nguån ®iÖn. - BËt c«ng t¾c. - Cho m¸y ch¹y kh«ng kho¶ng 3 phót, kiÓm tra kh«ng cã ®iÒu g× bÊt b×nh th−êng x¶y ra. C«ng t¾c http://www.ebook.edu.vn 8 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang 5. L¾p vËt c¾t - XiÕt võa ph¶i vËt c¾t trong ª t«. - H¹ thÊp ®¸ cho ch¹m nhÑ vµo vËt. - §iÒu chØnh vÞ trÝ c¾t. (§iÒu chØnh v¹ch dÊu trïng víi mÐp ngoµi cña ®¸). - XiÕt chÆt vËt c¾t mét c¸ch cÈn thËn sao cho vËt c¾t ë vÞ trÝ n»m ngang. §¸ c¾t Th−íc VÞ trÝ c¾t DÊu c¾t 6. C¾t - §eo kÝnh b¶o hé. - §øng tr¸nh h−íng quay cña ®¸. - BËt c«ng t¾c. - H¹ thÊp tay cÇm vµ b¾t ®Çu c¾t mét c¸ch tõ tõ. - Kh«ng t¸c dông lùc qu¸ m¹nh lªn ®¸ khi c¾t. - Khi m¹ch c¾t gÇn ®øt, gi¶m bít tèc ®é c¾t (gi¶m lùc Ên). http://www.ebook.edu.vn 9 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang §øng tr¸nh h−íng ®¸ quay H−íng ®¸ quay 7. Th¸o vËt c¾t - Sau khi c¾t ®øt, n©ng tay cÇm ®−a ®¸ c¾t vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. - T¾t c«ng t¾c. - Khi ®¸ ®· dõng h¼n, th¸o vËt c¾t ra khái ª t«. http://www.ebook.edu.vn 10 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Bμi 3: VËn hμnh M¸y mμi cÇm tay Môc ®Ých: H×nh thµnh kü n¨ng vËn hµnh m¸y mµi cÇm tay. VËt liÖu: ThÐp ch÷ U (han gØ), dµi 200 mm. ThiÕt bÞ, dông cô: - M¸y mµi tay. - §¸ mµi (φ 100 x 4 x 16). - Cµ lª. - Gi¸ ®ì. Vá hép ®Êu ®iÖn Hép b¸nh r¨ng Th©n m¸y Lç n¾p chæi than D©y nèi ®Êt VÝt §¸ N¾p b¶o vÖ ®¸ 1. KiÓm tra an toµn - §eo kÝnh b¶o hé vµ g¨ng tay. - KiÓm tra kh«ng cã chÊt dÔ ch¸y næ ë gÇn khu vùc lµm viÖc. - KiÓm tra kh«ng cã ng−êi ®øng trªn h−íng c¸c tia löa b¾n ra. http://www.ebook.edu.vn 11 C«ng t¾c PhÝch c¾m Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang KÝnh b¶o hé G¨ng tay 2. KiÓm tra m¸y mµi - KiÓm tra ®¸ mµi tr−íc khi l¾p. - KiÓm tra t×nh tr¹ng l¾p chÆt cña ®¸. Cµ lª chuyªn dïng 3. C¾m phÝch c¾m vµo nguån - KiÓm tra c«ng t¾c trªn m¸y ë vÞ trÝ OFF. http://www.ebook.edu.vn 12 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang - C¾m phÝch nèi d©y tiÕp ®Êt. - C¾m phÝch c¾m vµo nguån. æ c¾m Nèi ®Êt 4. CÇm m¸y mµi - CÇm m¸y mµi ch¾c ch¾n b»ng c¶ hai tay. 5. BËt c«ng t¾c - G¹t c«ng t¾c vÒ vÞ trÝ ON. - §Ó m¸y mµi ch¹y kh«ng kho¶ng 1 phót. - KiÓm tra kh«ng cã g× bÊt b×nh th−êng x¶y ra trong qu¸ tr×nh m¸y ch¹y. http://www.ebook.edu.vn 13 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Ch¹y kh«ng t¶i 6. Mµi - CÇm chÕch m¸y mét gãc kho¶ng 150 ~ 300 vµ cho c¹nh ®¸ tiÕp xóc víi vËt. - Di chuyÓn ®¸ trªn mÆt vËt vÒ phÝa tr−íc, phÝa sau, sang ph¶i vµ sang tr¸i víi lùc Ên ®Òu. http://www.ebook.edu.vn 14 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang 7. T¾t c«ng t¾c - N©ng ®¸ lªn khái bÒ mÆt vËt. - T¾t c«ng t¾c. - §îi ®¸ ®øng yªn. - §Æt ®¸ mµi trªn gi¸ ®ì. Chó ý khi sö dông m¸y mµi: - Lu«n ®eo kÝnh b¶o hé vµ g¨ng tay. - Kh«ng sö dông ®¸ cã ®−êng kÝnh lín h¬n tiªu chuÈn. - Lu«n cã b−íc ch¹y kh«ng tr−íc khi mµi. - Kh«ng tú ®¸ qu¸ m¹nh hoÆc ®ét ngét vµo vËt. - §Ó c¸c chÊt dÔ ch¸y næ xa n¬i lµm viÖc. - CÇm m¸y mµi cÈn thËn vµ chó ý chç ®Ó ch©n khi mµi. - NÕu tú ®¸ qu¸ m¹nh vµo vËt khi mµi, ®¸ sÏ bÞ ch¸y. - M¸y mµi cÇm tay th−êng ®−îc dïng ®Ó mµi gØ sÐt trªn bÒ mÆt vËt tr−íc khi hµn, mµi xØ hµn trong c¸c khe r·nh hoÆc mµi c¸c c¹nh sau khi c¾t. Phßng chèng ®iÖn giËt - CÇn ph¶i l¾p ®Æt mét ¸p t« m¸t phï hîp vµo nguån ®iÖn ®ång thêi ¸p t« m¸t ph¶i lµm viÖc víi ®é tin cËy cao. - Tr¸nh lµm viÖc ë n¬i Èm −ít dÔ g©y ra ®iÖn giËt. http://www.ebook.edu.vn 15 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Bμi 4: vËn hμnh m¸y khoan bμn Môc ®Ých: H×nh thµnh kü n¨ng vËn hµnh m¸y khoan bµn. VËt liÖu: ThiÕt bÞ, dông cô: M¸y khoan bµn. N¾p b¶o vÖ Tay quay trôc chÝnh Trôc Ý Th©n m¸y Bµn my Tay quay bµn m¸y §Õ ¸ 1. Thay ®æi sè vßng quay cña trôc chÝnh - Më n¾p che d©y ®ai. - Níi láng vÝt kho¸. - §iÒu chØnh ®ßn bÈy c¨ng d©y ®ai ®Ó níi láng d©y ®ai. http://www.ebook.edu.vn 16 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang N¾p b¶o vÖ VÝt kho¸ Tay quay trôc chÝnh §ßn bÈy c¨ng ®ai - Di chuyÓn d©y ®ai ®Õn r·nh puly mong muèn. + Khi di chuyÓn d©y ®ai, ®Çu tiªn th¸o d©y ®ai tõ r·nh puly cã ®−êng kÝnh lín h¬n, khi l¾p vµo th× l¾p d©y ®ai vµo r·nh puly cã ®−êng kÝnh nhá h¬n tr−íc. + CÈn thËn tr¸nh bÞ kÑp tay vµo gi÷a puly vµ d©y ®ai. - KÐo ®ßn bÈy c¨ng ®ai vÒ phÝa trong lßng, c¨ng d©y ®ai hÕt cì sau ®ã vÆn chÆt kho¸ ®ßn bÈy c¨ng ®ai l¹i. - L¾p n¾p che d©y ®ai l¹i. §ai Pu li §éng c¬ Trôc chÝnh http://www.ebook.edu.vn 17 Pu li Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang 2. Di chuyÓn bµn khoan lªn vµ xuèng - Níi láng kho¸ h·m. - Quay tay quay ®iÒu chØnh bµn lªn xuèng theo chiÒu kim ®ång hå ®Ó ®−a bµn lªn cao. - Quay tay quay ®iÒu chØnh bµn lªn xuèng ng−îc chiÒu kim ®ång hå ®Ó h¹ thÊp bµn xuèng. - §Æt bµn ë chiÒu cao thÝch hîp råi xiÕt kho¸ h·m l¹i. Kho¸ h·m Thanh r¨ng Tay quay bµn m¸y 3. Di chuyÓn bµn sang ph¶i vµ tr¸i - Níi láng kho¸ h·m. - §Èy bµn sang ph¶i hoÆc tr¸i b»ng tay. - Quay bµn ®Õn ®óng vÞ trÝ råi xiÕt kho¸ h·m l¹i. http://www.ebook.edu.vn 18 Dù ¸n JICA – HIC Hµn hå quang Kho¸ h·m Tay quay bµn m¸y 4. Di chuyÓn trôc chÝnh lªn vµ xuèng - §øng phÝa tr−íc cña m¸y, cÇm tay quay ®iÒu chØnh trôc chÝnh lªn xuèng. - Quay tay quay ®Ó ®iÒu chØnh trôc chÝnh lªn xuèng. Tay quay trôc chÝnh http://www.ebook.edu.vn 19