Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:
Bé luËt tè tông h×nh sù ®Çu tiªn cña Nhµ níc Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt nam ®îc c«ng bè ngµy 09/7/1998, cã hiÖu lùc thi hµnh kÓ tõ
ngµy 01/01/1989, quy ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö
vµ thi hµnh ¸n h×nh sù. Qua 15 n¨m triÓn khai thùc hiÖn, bé luËt tè tông
h×nh sù ®· thÓ hiÖn quan ®iÓm ®æi míi vÒ tè tông h×nh sù ë níc ta, ta phï
hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i lµ ph¸t huy d©n chñ, b¶o vÖ c¸c quyÒn lîi vµ Ých
hîp ph¸p cña c«ng d©n, b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn cïng Bé
luËt H×nh sù, ®Êu tranh phßng vµ chèng téi ph¹m.
Tõ khi Bé luËt ®i vµo cuéc sèng, ho¹t ®éng tè tông h×nh sù ®· thùc sù
chÝnh quy ho¸, mang tÝnh khoa häc, ®ãng gãp vµo thµnh qu¶ chung cña
c«ng cuéc ®æi míi cña Nhµ níc ta trong nh÷ng n¨m qua, mang l¹i niÒm tin
vµ sù phÊn khëi trong nh©n d©n.
Tuy nhiªn, tríc yªu cÇu ®Êu tranh chèng vµ phßng ngõa téi ph¹m
trong giai ®o¹n míi, mét sè quy ®Þnh cô thÓ vÒ c¸c ho¹t ®éng tè tông trong
Bé luËt tè tông h×nh sù kh«ng cßn phï hîp, t×nh tr¹ng vi ph¹m tè tông h×nh
sù nh b¾t ngêi, t¹m gi÷, t¹m giam oai sai, thêi h¹n ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö
qu¸ h¹n luËt ®Þnh… x¶y ra ë nhiÒu n¬i, nhiÒu lóc.
§¸p øng nhu cÇu cña c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ, c¶i c¸ch hµnh
chÝnh, c¶i c¸ch t ph¸p, thóc ®Èy qu¸ tr×nh x©y dùng Nhµ níc ph¸p quyÒn x·
héi chñ nghÜa ViÖt nam, qu¸n triÖt t tëng, quan ®iÓm, ®Þnh híng vÒ c¶i c¸ch
t ph¸p ®îc ®Ò ra t¹i NghÞ quyÕt sè 08 - NQ/TW ngµy 01/01/2002, Bé luËt tè
tông h×nh sù ®· ®îc söa ®æi mét c¸ch toµn diÖn nh»m n©ng cao chÊt lîng
ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t ph¸p, ®¸p øng yªu cÇu cña cuéc ®Êu tranh
phßng chèng téi ph¹m trong t×nh h×nh míi; nªu cao h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm
cña c¸c c¬ quan Nhµ níc ®èi víi c«ng d©n, ®¶m b¶o vµ ®Ò cao c¸c quyÒn tù
do d©n chñ cña c«ng d©n; ®Ò cao tr¸ch nhiÖm vµ x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng,
nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan vµ ngêi tiÕn hµnh tè tông, x¸c ®Þnh râ h¬n quyÒn
vµ nghÜa vô cña nh÷ng ngêi tham gia tè tông. C¸c quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ
tôc tè tông ®îc söa ®æi râ rµng, cô thÓ, dÔ hiÓu, cã tÝnh kh¶ thi cao h¬n, t¹o
®iÒu kiÖn cho nh÷ng ngêi tiÕn hµnh vµ tham gia tè tông thùc hiÖn ®Çy ®ñ
quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh.
§Ó gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu lùc cña LuËt tè tông h×nh sù, hiÖu qu¶
cña tè tông h×nh sù, Bé luËt tè tông h×nh sù míi ®· quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vÊn ®Ò thêi h¹n. So víi nh÷ng quy ®Þnh tríc ®©y, trong Bé luËt tè tông h×nh
sù n¨m 2003 c¸c lo¹i thêi h¹n ®îc quy ®Þnh râ rµng, chÆt chÏ, c¸c giai ®o¹n,
ho¹t ®éng tè tông nµo còng g¾n liÒn víi mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Thêi h¹n tè
tông ®îc xem nh lµ mét chØ tiªu b¾t buéc c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ph¶i
thùc hiÖn.
Mäi ho¹t ®éng tè tông ®Òu diÔn ra trong thêi gian, v× thÕ cã thÓ
kh¼ng ®Þnh r»ng vÊn ®Ò thêi h¹n trong tè tông h×nh sù liªn quan ®Õn néi
dung, y nghÜa, chÊt lîng, hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tè tông h×nh sù. Tuy
nhiªn, ngay trong Bé luËt tè tông h×nh sù míi c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n
còng cha hoµn toµn ®Çy ®ñ, khoa häc. MÆt kh¸c cha cã nhiÒu ®Ò tµi, c«ng
tr×nh nghiªn cøu mét c¸ch chuyªn biÖt vÒ vÊn ®Ò thêi h¹n trong tè tông h×nh
sù Víi ly do ®ã, t«i ®· chän ®Ò tµi "Thêi h¹n trong ph¸p luËt tè tông
h×nh sù ViÖt nam" ®Ó viÕt luËn ¸n cao häc.
2. Môc ®Ých nhiÖm vô nghiªn cøu ®Ò tµi.
Môc ®Ých cña luËn ¸n lµ lµm râ mét sè ly luËn c¬ b¶n vÒ thêi h¹n nh
kh¸i niÖm thêi h¹n, y nghÜa thêi h¹n, c¨n cø x¸c ®Þnh thêi h¹n, ph©n lo¹i
thêi h¹n trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c lo¹i thêi h¹n c¬ b¶n trong Bé luËt tè tông
h×nh sù hiÖn hµnh: §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ¸p dông
thêi h¹n tè tông h×nh sù nãi riªng trong thùc tiÔn nh÷ng n¨m gÇn ®©y, rót ra
nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. §Ò xuÊt mét sè y kiÕn
nh»m söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh vÒ thêi h¹n trong Bé luËt tè tông
h×nh sù vµ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tè tông h×nh sù cña c¸c c¬
quan tiÕn hµnh tè tông.
Môc ®Ých vµ ph¹m vi nghiªn cøu nãi trªn ®Æt ra cho luËn ¸n gi¶i
quyÕt c¸c nhiÖm vô cô thÓ sau ®©y:
- Nghiªn cøu vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù
- Nghiªn cøu vÒ mét sè lo¹i thêi h¹n c¬ b¶n trong Bé luËt tè tông
h×nh sù: thêi h¹n trong giai ®o¹n ®iÒu tra vµ kiÓm s¸t ®iÒu tra, thêi h¹n xÐt
xö, thêi h¹n thi hµnh b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n, thêi h¹n ¸p dông c¸c
biÖn ph¸p ng¨n chÆn.
- Nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt
vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù.
- §Ò xuÊt c¸c kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong
Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt nam.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
LuËn ¸n ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së ly luËn cña Chñ nghÜa M¸c - Lªnin;
Quan ®iÓm cña §¶ng vÒ vÊn ®Ò ph¸t huy d©n chñ, t¨ng cêng ph¸p chÕ x·
héi chñ nghÜa, c¶i c¸ch bé m¸y Nhµ níc vµ c¶i c¸ch t ph¸p ë níc ta.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi, ngêi viÕt ®· sö dông c¸c ph¬ng
ph¸p; lÞch sö, so s¸nh, thèng kª, ph¬ng ph¸p x· héi häc, ph©n tÝch, tæng
hîp ®Ó lµm s¸ng tæ néi dung vÊn ®Ò.
4. C¬ cÊu cña luËn ¸n
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn ¸n
gåm 2 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong tè
tông h×nh sù.
Ch¬ng 2: Thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi
h¹n trong tông h×nh sù vµ mét sè kiÕn nghÞ.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng 1: Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt
vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù
1.1. NhËn thøc chung vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù
1.1.1 Kh¸i niÖm vµ y nghÜa cña thêi h¹n trong tè tông h×nh sù.
Bé luËt tè tông h×nh sù 2003 kh«ng ®a ra mét ®Þnh nghÜa riªng vÒ
thêi h¹n, tuy nhiªn theo tinh thÇn §iÒu 96 BLTTHS cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm
thêi h¹n trong Tè tông h×nh sù lµ kho¶ng thêi gian ®îc x¸c ®Þnh tõ thêi
®iÓm nµy ®Õn thêi ®iÓm kh¸c do Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh cho tõng
ho¹t ®éng tè tông, hµnh vi tè tông cô thÓ. VÝ dô: Thêi h¹n t¹m gi÷, thêi h¹n
tam giam ¸p dông trong c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn, thêi h¹n ®iÒu tra ¸p dông
cho giai ®o¹n ®iÒu tra, thêi h¹n chuÈn bÞ xÐt xö s¬ thÈm…
Thêi h¹n trong tè tông h×nh sù kh«ng ®¬n gi¶n lµ kho¶ng thêi gian
vËt chÊt ®îc x¸c ®Þnh ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy hay c«ng viÖc kh¸c, mµ nã
cßn thÓ hiÖn, mang dÊu Ên chñ quan cña nhµ lµm luËt. Nhµ lµm luËt thÓ hiÖn
y chÝ cña nh©n d©n th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng thêi h¹n cÇn thiÕt ®Ó tiÕn
hµnh c¸c ho¹t ®éng tè tông. Nh vËy, thêi h¹n trong tè tông h×nh sù lµ mét
®¹i lîng cã tÝnh kh¸ch quan ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua y thøc chñ quan cña
c¸c con ngêi. Kh¸ch quan lµ bëi v× ®ã lµ kho¶ng thêi gian vËt chÊt cÇn thiÕt
®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng hay hµnh vi tè tông nµo ®ã. Chñ quan lµ bëi v× chÝnh
con ngêi, th«ng qua y thøc cña m×nh, cho r»ng cÇn cã mét lîng thêi gian
nµy hay lîng thêi gian kh¸c cho tõng ho¹t ®éng, hµnh vi tè tông.
Ho¹t ®éng tè tông h×nh sù lµ ho¹t ®éng phøc t¹p liªn quan ®Õn nhiÒu
c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n. ViÖc tiÕn hµnh tè tông tõ khi ph¸t hiÖn téi ph¹m
®Òu ph¶i tu©n theo mét tr×nh tù, thñ tôc nhÊt ®Þnh vÒ khëi tè, ®iÒu tra, truy
tè, xÐt xö vµ thi hµnh ¸n h×nh sù. ë mçi giai ®o¹n ph¶i ®¶m b¶o tr×nh tù tríc, sau vµ thñ tôc tiÕn hµnh mét c¸ch chÆt chÏ nh: c¸ch thøc tiÕn hµnh ra
sao? C¨n cø nµo? thÈm quyÒn ®Õn ®©u? thêi h¹n bao l©u?
Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh cô thÓ chøc n¨ng, nhiÖm vô quyÒn
h¹n cña c¸c C¬ quan ®iÒu tra, viÖn kiÓm s¸t, toµ ¸n còng nh mèi quan hÖ
gi÷a c¸c c¬ quan ®ã víi nhau. Mèi quan hÖ cÊp trªn- cÊp díi trong mét c¬
quan tiÕn hµnh tè tông còng ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ trong tè tông h×nh sù nh»m
®¶m b¶o viÖc ho¹t ®éng tè tông ®îc tiÕn hµnh chÆt chÏ, ®óng ph¸p luËt,
kh«ng tuú tiÖn, l¹m quyÒn..
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Bé luËt tè tông h×nh sù còng quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch
nhiÖm cña nh÷ng ngêi tiÕn hµnh tè tông: quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng ngêi
tham gia tè tông, cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ c«ng d©n.
Nh vËy, thêi h¹n trong tè tông h×nh sù thÓ hiÖn nhiÖm vô cña luËt tè
tông h×nh sù lµ ph¸t hiÖn, chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ xö ly c«ng minh, kÞp
thêi mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m, kh«ng lµm oan ngêi v«
téi, gãp phÇn b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc,
quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ chøc, b¶o vÖ trËt tù ph¸p luËt x·
héi chñ nghÜa, ®ång thêi gi¸o dôc mäi ngêi y thøc tu©n theo ph¸p luËt, ®Êu
tranh phßng ngõa vµ chèng téi ph¹m.
TÝnh x¸c ®Þnh vÒ thêi gian, tÝnh b¾t buéc cho tõng giai ®o¹n tè tông,
ho¹t ®éng tè tông (nh ®iÒu tra, kiÓm s¸t ®iÒu tra, xÐt xö, c¸c biÖn ph¸p ng¨n
chÆn…) trong thêi h¹n bao hµm y nghÜa rµng buéc tÊt c¶ c¸c c¬ quan tiÕn
hµnh tè tông ph¶i ti©n thñ ph¸p luËt trªn nÒn t¶ng ph¸p chÕ vµ d©n chñ, võa
t¹o ra quyÒn ®Ó c¬ quan tiÕn hµnh tè tông thùc hiÖn ®¹t hiÖu qu¶, môc ®Ých
cña luËt tè tông nµo l¹i kh«ng g¾n liÒn víi mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó ®¶m
b¶o ®îc yªu cÇu c¶ vÒ hai phÝa: c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt thùc hiÖn tèt
nhiÖm vô, chøc n¨ng, quyÒn h¹n cña m×nh vµ quyÒn lîi Ých hîp ph¸p cña
c«ng d©n ®îc ®¶m b¶o. Tõ lóc khëi tè vô ¸n h×nh sù, thêi h¹n c¸c ho¹t ®éng
tè tông trong tõng giai ®o¹n tè tông ®îc quy ®Þnh mét c¸ch tuÇn tù, kÕ tiÕp
nhau. NÕu vô ¸n ®îc gi¶i quyÕt ®Çy ®ñ c¸c bíc tè tông tõ lóc khëi tè ®Õn
khi xÐt xö, th× tr×nh tù nµy ®îc vÝ nh mét c«ng tr×nh ®îc nèi tiÕp nhau b»ng
ngµy víi ngµy, th¸ng víi th¸ng.
Ngay tõ tríc khi khëi tè vô ¸n h×nh sù. LuËt tè tông h×nh sù cã nh÷ng
quy ®Þnh thêi h¹n nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu ph¸t hiÖn chÝnh x¸c, nhanh chãng
mäi hµnh vi ph¹m téi. §iÒu 103 LuËt nµy quy ®Þnh thêi h¹n gi¶i quyÕt tè
gi¸c vµ tin b¸o vÒ téi ph¹m ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc khëi tè hoÆc kh«ng khëi tè
vô ¸n h×nh sù lµ hai m¬i ngµy ®èi víi sù viÖc ®¬n gi¶n, hai th¸ng ®èi víi vô
viÖc phøc t¹p.
Thêi h¹n ®iÒu tra vô ¸n h×nh sù kh«ng ®îc qu¸ bèn th¸ng kÓ tõ khi
khëi tè vô ¸n cho ®Õn khi kÕt thóc ®iÒu tra. Trong trêng hîp cÇn gia h¹n
®iÒu tra do tÝnh chÊt phøc t¹p cña vô ¸n, trong thêi h¹n mêi ngµy tríc khi
hÕt h¹n ®iÒu tra, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ viÖn kiÓm s¸t gia
h¹n ®iÒu tra… (§iÒu 119 Bé luËt tè tông h×nh sù). Thêi h¹n bèn th¸ng §iÒu
119 Bé luËt tè tông h×nh sù lµ thêi h¹n tèi ®a ®Ó kÕt thóc ®iÒu tra. C¬ quan
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®iÒu tra cã thÓ kÕt luËn ®iÒu tra, ®Ò nghÞ truy tè theo ®iÒu 163 Bé luËt tè
tông h×nh sù sím h¬n ®èi víi nh÷ng vô ¸n Ýt nghiªm träng, râ rµng, chøng
cø ®Çy ®ñ, mµ kh«ng chê ®Õn hÕt thêi h¹n bèn th¸ng, còng nh ®èi víi
nh÷ng vô ¸n phøc t¹p cÇn ph¶i tiÕn hµnh nhiÒu ho¹t ®éng nghiÖp vô ®iÒu
tra, ®ßi hái nhiÒu thêi gian, th× tríc khi hÕt h¹n ®iÒu tra mêi ngµy, c¬ quan
®iÒu tra ph¶i ®Ò nghÞ viÖn kiÓm s¸t gia h¹n ®iÒu tra b»ng v¨n b¶n. Thêi h¹n
mêi ngµy nµy còng lµ tèi ®a ®Ó ®Ò nghÞ gia h¹n.
Tr×nh tù kÕ tiÕp giai ®o¹n ®iÒu tra lµ giai ®o¹n kiÓm s¸t ®iÒu tra g¾n
liÒn víi thêi h¹n kÕ tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò cña tè tông h×nh sù.
Tr×nh tù nµy lµ tr×nh tù khÐp kÝn, chÆt chÏ, kh«ng cã ho¹t ®éng tè
tông nµo l¹i kh«ng bÞ rµng buéc bëi mét thêi h¹n cô thÓ, ®Ó ®Æt c¬ quan tiÕn
hµnh tè tông, ngêi tiÕn hµnh tè tông trong t×nh tr¹ng cã y thøc ®Ò cao tinh
thÇn tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh ®¶m b¶o thêi gian quy ®Þnh mµ
vÉn ®¹t hiÖu qu¶, ®ång thêi chèng tuú tiÖn vµ nh÷ng biÓu hiÖn vi ph¹m
quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña nh÷ng ngêi tham gia tè tông.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.1.2. C¨n cø x¸c ®Þnh thêi h¹n
ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n mét giai ®o¹n tè tông ho¹t ®éng tè tông mµ cô
thÓ, hîp ly lµ c¬ së ®Ó c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông tu©n thñ ®Çy ®ñ nh÷ng
nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tè tông h×nh sù, bëi v× x¸c ®Þnh thêi h¹n lµ x¸c ®Þnh
chØ tiªu vÒ thêi gian cho mét ho¹t ®éng tè tông cô thÓ, buéc c¸c c¬ quan
tiÕn hµnh tè tông trong khi thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc giao ph¶i
tu©n thñ nghiªm tóc. NÕu viÖc x¸c ®Þnh Êy hîp ly th× chÝnh nã ®¶m b¶o sù
ph©n c«ng quy tr×nh tè tông "ph©n c«ng lao ®éng" phï hîp, kh¾c phôc ®îc
t×nh tr¹ng giam gi÷ qu¸ h¹n, ¸n tån ®äng chËm thi hµnh ¸n, lµ c¬ së, lµ thíc
®o thêi gian ®Ó c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña
m×nh. Ngîc l¹i, viÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n kh«ng phï hîp lµ nguyªn nh©n cña
nh÷ng vi ph¹m "d©y chuyÒn" v× ho¹t ®éng tè tông h×nh sù lµ nh÷ng c«ng
®o¹n kÕ tiÕp nhau vÒ mÆt thêi gian gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông.
§Ó mét thêi h¹n trong tè tông h×nh sù phï hîp thùc tiÔn, phï hîp víi
c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, ®¸p øng yªu cÇu cña tè tông h×nh sù, khi quy
®Þnh cÇn c¨n cø trªn nh÷ng c¬ së khoa häc. Sau ®©y lµ nh÷ng c¨n cø cÇn ®îc tÝnh ®Õn khi x¸c ®Þnh thêi h¹n trong tè tông h×nh sù:
* TÝnh chÊt nghiªm träng cña téi ph¹m, møc ®é phøc t¹p cña vô ¸n
Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× chØ nh÷ng hµnh vi nµo nguy hiÓm
®¸ng chÓ cho x· héi, x©m ph¹m ®Õn nh÷ng quan hÖ x· héi ®îc luËt H×nh sù
b¶o vÖ th× míi coi lµ téi ph¹m. Bé luËt h×nh sù cßn ph©n biÖt téi ph¹m Ýt
nghiªm träng, téi ph¹m nghiªm träng, téi ph¹m rÊt nghiªm träng vµ téi
ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng theo tiªu chÝ møc ®é g©y nguy h¹i cho x· héi v
µ møc h ×nh ph¹t d liÖu trong Bé luËt h×nh sù (20, tr.19). ViÖc ph©n biÖt nµy
cã y nghÜa ly luËn còng nh thùc tiÔn lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng thêi h¹n
t¬ng øng víi tÝnh chÊt nghiªm träng cña téi ph¹m, møc ®é phøc t¹p cña vô
¸n. §èi víi mét vô ¸n ®· ®îc khëi tè, mµ tÝnh chÊt cña téi ph¹m nghiªm
träng, cã hËu qu¶ g©y nguy hiÓm rÊt lín cho x· héi, do nhiÒu ngêi, nhiÒu
b¨ng nhãm thùc hiÖn: ph¹m téi díi h×nh thøc ®«ng ph¹m hoÆc cã tæ chøc;
x©m ph¹m nhiÒu kh¸ch thÓ; thùc hiÖn nhiÒu ®Þa bµn kh¸c nhau; ®é Èn cña
téi ph¹m cao (vÝ dô: c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia, c¸c téi ph¹m vÒ
tham nhòng…) cã ®èi tîng ®· bÞ ph¸t hiÖn, cã ®èi tîng bÞ nghi vÊn hoÆc cha ®îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c, cã chøng cø thu thËp ®· râ, cã chøng cø cßn Èn
ph¶i t×m tßi, ®ßi hái c¬ quan ®iÒu tra ph¶i tiÕn hµnh nhiÒu ho¹t ®éng tè
tông, hµnh vi tè tông, b»ng nhiÒu biÖn ph¸p nghiÖp vô ®a d¹ng nh hái cung
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
bÞ can, lÊy lêi khai ngêi lµm chøng, ngêi bÞ h¹i, tæ chøc ®èi chÊt, nhËn
d¹ng, kh¸m xÐt, thu gi÷, kª biªn tµi s¶n, kh¸m nghiÖm hiÖn trêng, kh¸m
nghiÖm tö thi, thùc nghiÖm ®iÒu tra, gi¸m ®Þnh, uû th¸c ®iÒu tra.. th× thêi
h¹n ®iÒu tra ph¶i dµi h¬n thêi h¹n ®iÒu tra nh÷ng téi ph¹m Ýt nghiªm träng
h¬n.
Ngay c¶ thêi h¹n quy ®Þnh cho viÖc gi¶i quyÕt tè gi¸c, tin b¸o vÒ téi
ph¹m vµ kiÕn nghÞ khëi tè tríc khi quyÕt ®Þnh khëi tè hoÆc khëi tè vô ¸n
h×nh sù theo ®iÓu 103 Bé luËt tè tông h×nh sù còng lÊy tiªu chÝ tÝnh chÊt
nghiªm träng hoÆc Ýt nghiªm träng cña téi ph¹m, møc ®é phøc t¹p hoÆc
kÐm phøc t¹p cña vô ¸n lµm c¨n cø x¸c ®Þnh thêi h¹n dµi hay ng¾n. Ch¼ng
h¹n, theo ®iÒu 103 kho¶n 2 Bé luËt tè tông h×nh sù, trong thêi h¹n hai m¬i
ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc tè gi¸c, tin b¸o vÒ téi ph¹m, kiÕn nghÞ khëi tè, c¬
quan ®iÒu tra trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh ph¶i kiÓm tra, x¸c minh
nguån tin vµ quyÕt ®Þnh viÖc khëi tè hoÆc quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù.
Trong trêng hîp sù viÖc bÞ tè gi¸c, tin b¸o vÒ téi ph¹m hay kiÕn nghÞ khëi
tè cã nhiÒu t×nh tiÕt phøc t¹p hoÆc ph¶i kiÓm tra, x¸c minh t¹i nhiÒu ®Þa
®iÓm th× thêi h¹n ®Ó gi¶i quyÕt tè gi¸c vµ tin b¸o cã thÓ dµi h¬n, nhng
kh«ng qu¸ hai th¸ng.
C¨n cø tÝnh chÊt nghiªm träng cña téi ph¹m, møc ®é phøc t¹p cña vô
¸n ®Ó x¸c ®Þnh thêi h¹n, lµ c¨n cø khoa häc dùa trªn ®Þnh tÝnh cña sù viÖc
®Ò ra ®Þnh lîng vÒ thêi gian ®Ó gi¶i quyÕt sù viÖc. Cã thÓ nãi, c¨n cø nµy tû
lÖ thuËn víi ®é dµi ng¾n cña thêi h¹n. Kh«ng thÓ trong mét kho¶ng thêi
gian ng¾n mµ ®¶m b¶o ®îc hiÖu qu¶ tè tông, còng nh kh«ng thÓ ®¹t ®îc hai
yªu cÇu võa khÈn tr¬ng, võa chÝnh x¸c ®èi víi nh÷ng téi ph¹m rÊt nghiªm
träng, ®Æc biÖt nghiªm träng, nh÷ng vô ¸n phøc t¹p.
* Tr×nh ®é, n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸n bé tiÕn hµnh tè tông
Ho¹t ®éng t ph¸p lµ kh©u quan träng nhÊt cña ho¹t ®éng ¸p dông
ph¸p luËt. §Ó cã thÓ ¸p dông mét c¸ch ®óng ®¾n, ®Çy ®ñ, nghiªm chØnh c¸c
quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù, ph¸p luËt tè tông h×nh sù.. mét trong nh÷ng
yªu cÇu ®Çu tiªn vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh lµ tr×nh ®é, n¨ng lùc chuyªn m«n
cña c¸n bé tiÕn hµnh tè tông. Hay nãi c¸ch kh¸c, tr×nh ®é n¨ng lùc chuyªn
m«n cña c¸n bé tiÕn hµnh tè tông quyÕt ®Þnh phÇn lín kÕt qu¶ ho¹t ®éng
cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông. §Æc biÖt, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ë níc
ta, khi mµ ®éi ngò ®iÒu tra viªn, kiÓm s¸t viªn, thÈm ph¸n vµ nh÷ng ngêi
tiÕn hµnh tè tông kh¸c ®ang tõng bíc n©ng cao chÊt lîng vÒ nghiÖp vô, tiªu
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
chuÈn ho¸ ë tr×nh ®é cao, ®¸p øng yªu cÇu khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn vµ
chÝnh s¸ch h×nh sù trong thêi kú ®æi míi th× tr×nh ®é n¨ng lùc chuyªn m«n
cña c¸n bé tiÕn hµnh tè tông l¹i còng lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh thêi
h¹n.
Trong bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ thêi h¹n
®iÒu tÝnh to¸n ®Õn kh¶ n¨ng thùc hiÖn cña con ngêi, ch¼ng h¹n:
T¹i ®iÒu 111 kho¶n 1 Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh quyÒn h¹n cña
c¸c ®¬n vÞ bé ®éi biªn phßng, h¶i quan, KiÓm l©m vµ lùc lîng c¶nh s¸t
biÓn:
- §èi víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng trong trêng hîp téi ph¹m téi qu¶
tang, chøng cø vµ lai lÞch ngêi ph¹m téi râ rµng, th× ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô
¸n, khëi tè bÞ can, tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ chuyÓn hå s¬ cho ViÖn kiÓm s¸t cã
thÈm quyÒn trong thêi h¹n hai m¬i ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè
vô ¸n.
- §èi víi téi ph¹m nghiªm träng, rÊt nghiªm träng, ®Æc biÖt nghiªm
träng hoÆc téi ph¹m Ýt nghiªm träng nhng phøc t¹p th× ra quyÕt ®Þnh khëi tè
vô ¸n, tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng ®iÒu tra ban ®Çu vµ chuyÓn hå s¬ cho c¬
quan ®iÒu tra cã thÈm quyÒn trong thêi h¹n b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt
®Þnh khëi tè vô ¸n.
HoÆc, thêi h¹n ®iÒu tra bæ sung theo §iÒu 121 kho¶n 2 Bé luËt tè
tông h×nh sù, râ rµng lµ cã c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh cña tõng giai
®o¹n tè tông ®Ó quy ®Þnh nh÷ng thêi gian dµi ng¾n kh¸c nhau.
Trong trêng hîp vô ¸n do ViÖn kiÓm s¸t tr¶ l¹i ®Ó ®iÒu tra bæ sung th×
thêi h¹n ®iÒu tra bæ sung kh«ng qu¸ hai th¸ng tÝnh tõ ngµy c¬ quan ®iÒu tra
nhËn l¹i hå s¬ vô ¸n vµ yªu cÇu ®iÒu tra.
- Trêng hîp vô ¸n do Toµ ¸n tr¶ l¹i ®Ó ®iÒu tra bæ sung th× thêi h¹n
®iÒu tra bæ sung kh«ng qu¸ mét th¸ng.
Møc ®é hoµn thµnh Êy do tr×nh ®é, n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸n bé
tiÕn hµnh tè tông quyÕt ®Þnh, cïng víi ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ph¬ng tiÖn nghiÖp vô mµ c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ®îc Nhµ níc trang bÞ.
NÕu c¨n cø thø nhÊt (tÝnh chÊt nghiªm träng cña téi ph¹m, møc t¹p
phøc t¹p cña vô ¸n) mang tÝnh khoa häc, th× c¨n cø thø hai (tr×nh ®é n¨ng
lùc chuyªn m«n cña c¸n bé tiÕn hµnh tè tông) mang tÝnh thùc tiÔn, c¶ hai
®Òu lµ nh÷ng c¨n cø chñ yÕu ®Ó x¸c ®Þnh thêi h¹n.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
* §¶m b¶o tÝnh d©n chñ trong Tè tông h×nh sù.
D©n chñ ho¸ mäi mÆt ®êi sèng x· héi lµ yªu cÇu, lµ môc tiªu mµ
chóng ta ®ang híng tíi.
Tè tông h×nh sù ViÖt nam thÓ hiÖn c¸c nguyªn t¾c tiÕn bé, mét mÆt
yªu cÇu c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ngêi tiÕn hµnh tè tông tu©n thñ
nghiªm chØnh ph¸p luËt, mÆt kh¸c ®ßi hái ph¶i b¶o ®¶m quyÒn con ngêi,
quyÒn vµ lêi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n trong ho¹t ®éng tè tông. C¸c
nguyªn t¾c nµy cïng chi phèi c¶ viÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n trong tè tông h×nh
sù. Nh vËy b¶o ®¶m tÝnh d©n chñ lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh
thêi h¹n.
Thêi h¹n t¹m gi÷, thêi h¹n t¹m giam, thêi h¹n kh¸ng c¸o b¶n ¸n hoÆc
quyÕt ®Þnh s¬ thÈm v.v. thÓ hiÖn râ nÐt viÖc b¶o ®¶m quyÒn vµ lîi Ých hîp
ph¸p cña bÞ can, bÞ c¸o .. vÝ dô, §iÒu 83, kho¶n 1 vµ §iÒu 86 kho¶n 3 Bé
luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh sau khi b¾t hoÆc nhËn ngêi bÞ b¾t trong trêng
hîp khÈn cÊp hoÆc ph¹m téi qu¶ tang, c¬ quan ®iÒu tra ph¶i lÊy lêi khai
ngay vµ trong thêi h¹n 24 giê ph¶i ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ hoÆc tr¶ tù do cho
ngêi bÞ b¾t… Trong thêi h¹n 12giê (trong Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m
1988, thêi h¹n nµy lµ 24 giê) kÓ tõ khi ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷, quyÕt ®Þnh
t¹m gi÷ ph¶i ®îc göi cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp. NÕu xÐt thÊy viÖc t¹m
gi÷ kh«ng cã c¨n cø hoÆc kh«ng cÇn thiÕt th× ViÖn kiÓm s¸t ra quyÕt ®Þnh
huû bá quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ vµ ngêi ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ ph¶i tr¶ l¹i tù do
ngay cho ngêi bÞ t¹m gi÷.
Thêi h¹n ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ vµ thêi h¹n kiÓm s¸t t¹m gi÷ trªn ®©y
b¶o ®¶m quyÒn lîi cña ngêi bÞ nghi vÊn cã hµnh vi ph¹m téi, bÞ b¾t trong trêng hîp khÈn cÊp hoÆc ph¹m téi qu¶ tang, ngêi ph¹m téi tù thó, ®Çu thó
hoÆc ngêi bÞ b¾t theo quyÕt ®Þnh truy n·.
B»ng nh÷ng quy ®Þnh thêi h¹n chÆt chÏ trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tè
tông, ph¸p luËt tè tông h×nh sù ®Ò cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, tÝnh chñ ®éng,
tr¸nh mäi biÓu hiÖn tuú tiÖn trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè
tông, ®ång thêi ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña bÞ can, bÞ c¸o, b¶o
®¶m tÝnh d©n chñ trong tè tông h×nh sù.
* Thùc hiÖn chÝnh s¸ch h×nh sù trong tõng giai ®o¹n cô thÓ:
Trong thêi kú, mçi giai ®o¹n lÞch sö, Nhµ níc ta lu«n ®Ò ra chÝnh
s¸ch h×nh sù kh¸c nhau, ®¸p øng yªu cÇu cô thÓ cña t×nh h×nh, nhiÖm vô cÊp
b¸ch cña Nhµ níc vµo thêi kú, giai ®o¹n ®ã.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+ Sau c¸ch m¹ng th¸ng t¸m thµnh c«ng, chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n
d©n cßn non trÎ, ph¶i ®¬ng ®Çu víi thï trong giÆc ngoµi, bÒ bén tr¨m c«ng
ngh×n viÖc kiªn quyÕt trÊn ¸p, trõng trÞ kÎ thï cña nh©n d©n, b¶o vÖ chÝnh
quyÒn c¸ch m¹ng lµ néi dung chñ yÕu, hµng ®Çu cña chÝnh s¸ch h×nh sù.
Trong thêi kú nµy, hÇu nh Nhµ níc chØ chó träng luËt néi dung vµ chØ nh»m
môc ®Ých b¶o vÖ quyÒn lîi c«ng céng lµ chÝnh.
Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng mü, chÝnh s¸ch
h×nh sù cña Nhµ níc ta vÉn thiªn vÒ mÆt chuyªn chÝnh víi kÎ thï, tuy nhiªn
thêi kú nµy ®· cã mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ thñ tôc tè tông h×nh sù:
- LuËt sè 103 - SL/1005 ngµy 20/5/1957 b¶o ®¶m quyÒn tù do th©n
thÓ vµ quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m ®èi víi nhµ, ®å vËt, th tÝn cña nh©n d©n.
- S¾c luËt 002 - Slt ngµy 18/6/1957 quy ®Þnh nh÷ng trêng hîp ph¹m
ph¸p qu¶ tang vµ nh÷ng trêng hîp khÈn cÊp.
+ Sau chiÕn th¾ng mïa xu©n n¨m 1975, ®Êt níc thèng nhÊt, chÝnh
s¸ch h×nh sù cña Nhµ níc ta vÉn nhÊt qu¸n lµ c«ng cô chuyªn chÝnh v« s¶n
®èi víi kÎ thï cña chÕ ®é: kiªn quyÕt trÊn ¸p bän ph¶m c¸ch m¹ng, trõng trÞ
nh÷ng kÎ x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña giai cÊp, cña nh©n d©n lao ®éng, c¶nh
gi¸c cao ®é víi c¸c thÕ lùc thï ®Þch trong vµ ngoµi níc cha tõ bá y ®å chèng
®èi, muèn xo¸ bá thµnh qu¶ c¸ch m¹ng. C¸c quyÒn c¬ b¶n cña nh©n d©n ®îc ®¶m b¶o t¹i s¾c luËt 02- Sl ngµy 15/03/1976 cña ChÝnh phñ c¸ch m¹ng
l©m thêi céng hoµ miÒn nam ViÖt nam vÒ b¾t giam, gi÷ ngêi vµ kh¸m xÐt
®å vËt.
Cã thÓ thÊy r»ng c¸c thêi h¹n trong tè tông h×nh sù cã ®îc quy ®Þnh
trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®¬n hµnh nhng cha h×nh thµnh ®îc hÖ thèng c¸c
quy ph¹m ph¸p luËt rµng buéc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt
còng nh b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n.
§Êt níc bíc vµo thêi kú ®æi míi, bé luËt tè h×nh sù 1985 vµ Bé
luËttè tông h×nh sù 1988 ®· qu¸n triÖt vµ thÓ chÕ ho¸ ®êng lèi ®æi míi cña
§¶ng vµ Nhµ níc ta vµ ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t triÓn sù nghiÖp ph¸p ®iÓn
ho¸ ph¸p luËt. LÇn ®Çu tiªn viÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n còng nh tr×nh tù, thñ tôc,
thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ®îc quy ®Þnh mét c¸ch chi
tiÕt, cã hÖ thèng, ®¸p øng yªu cÇu, môc ®Ých nhiÖm vô cña tè tông h×nh sù
trong giai ®o¹n míi, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh
tè tông, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tuy nhiªn, do nhiÒu ly do, trong ®ã cã ly do Bé luËt tè tông h×nh sù
®îc nghiªn cøu vµ x©y dùng ngay trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng cuéc ®æi
míi nªn trong qu¸ tr×nh thi hµnh. Bé luËt ®· thÓ hiÖn nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt
cËp. MÆc dï bé luËt ®· ®îc söa ®æi, bæ sung 03 lÇn vµo c¸c n¨m, 1990,
1992 vµ 2000 nhng c¸c lÇn söa ®æi, bæ sung nµy míi chØ tËp trung vµo mét
sè néi dung cÊp b¸ch ®Ó ®¸p øng kÞp thêi ®ßi hái cña thùc tiÔn ®Êu tranh
phßng chèng téi ph¹m, cha cã ®iÒu kiÖn ®Ó söa ®æi mét c¸ch c¬ b¶n vµ toµn
diÖn nªn cha kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp ®ã.
Cïng víi c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ vµ c¶i c¸ch hµnh chÝnh, chñ tr¬ng c¶i c¸ch t ph¸p ®ang ®îc ®Èy m¹nh, §¶ng vµ Nhµ níc ta coi ®©y lµ
nh©n tè quan träng thóc ®Èy qu¸ tr×nh x©y dùng Nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi
chñ nghÜa ViÖt nam. Yªu cÇu ®Æt ra lµ nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp cña ph¸p luËt
tè tông h×nh sù cÇn ®îc kh¾c phôc nh»m ®¶m b¶o n©ng cao chÊt lîng cña
ho¹t ®éng t ph¸p, b¶o ®¶m tèt h¬n quyÒn tù do d©n chñ cña c«ng d©n, ®¶m
b¶o sù thèng nhÊt vµ ®ång bé gi÷a c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, ®¸p øng yªu cÇu
c¶i c¸ch tù ph¸p, yªu cÇu cña cuéc ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m hiÖn
nay. Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 ra ®êi ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu, ®ßi
hái ®ã.
ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n trong ph¸p luËt tè tông h×nh sù râ rµng còng
c¨n cø vµo nh÷ng ®ßi hái trªn. Cã thÓ nhËn thÊy r»ng nh÷ng quy ®Þnh vÒ t
hêi h¹n trng Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 chÆt chÏ h¬n, chÝnh x¸c h¬n,
phï hîp h¬n. §Æc biÖt, ®Ó t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña cuéc ®Êu tranh phßng
ngõa vµ chèng téi ph¹m trong thêi kú míi, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o c¸c
quyÒn tù do, d©n chñ cña c«ng d©n, Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 ®·
quy ®Þnh thñ tôc tè tông rót gän vµ thêi h¹n tiÕn hµnh thñ tôc tè tông rót
gän trong mét ch¬ng míi (ch¬ng XXXIV tõ ®iÒu 318 ®Õn ®iÒu 324).
Thñ tôc rót gän trong ho¹t ®éng tè tông kh«ng ph¶i lµ míi ë níc ta.
Tuy nhiªn tÝnh cÇn thiÕt cña viÖc quy ®Þnh thñ tôc rót gän trong Bé luËt tè
tông h×nh sù n¨m 2003 chÝnh lµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch h×nh sù trong tõng
giai ®o¹n lÞch sö cô thÓ.
§iÒu kiÖn b¶o ®¶m tÝnh d©n chñ vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÝnh s¸ch
h×nh sù, môc ®Ých, nhiÖm vô cña tè tông h×nh sù tõng thêi kú lµm c¨n cø
x¸c ®Þnh thêi h¹n tëng lµ ®èi lËp nhau, nhng ®ã lµ hai mÆt cña vÊn ®Ò thÓ
hiÖn b¶n chÊt tèt ®Ñp cña ph¸p luËt XHCN nãi chung vµ y nghÜa tiÕn bé cña
ph¸p luËt tè tông h×nh sù nãi riªng.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ViÖc ph©n lo¹i thêi h¹n trong tè tông h×nh sù ®îc tiÕn hµnh chñ yÕu
dùa vµo c¸c giai ®o¹n tè tông h×nh sù. Tè tông h×nh sù lµ mét qu¸ tr×nh,
trong ®ã c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù theo mét
tr×nh tù luËt ®Þnh nh»m ph¸t hiÖn vµ xö ly téi ph¹m, kh«i phôc l¹i c¸c quan
hÖ x· héi bÞ téi ph¹m x©m h¹i vµ ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých Êy, c¸c c¬ quan tiÕn
hµnh tè tông c¬ nh÷ng ho¹t ®éng tè tông kh¸c nhau.
C¸c giai ®o¹n ho¹t ®éng tè tông, theo nghÜa hÑp, bao gåm ®iÒu tra,
truy tè, xÐt xö mµ chñ thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµy lµ c¬ quan ®iÒu tra,
viÖn kiÓm s¸t, toµ ¸n.
Theo nghÜa réng, ho¹t ®éng tè tông h×nh sù bao gåm c¶ hµnh vi khëi
tè vô ¸n vµ giai ®o¹n hµnh ¸n h×nh sù, nh néi dung cña tè tông h×nh sù hiÖn
hµnh.
C¸c giai ®o¹n tè tông h×nh sù ®îc quy ®Þnh theo mét tr×nh tù vÒ thêi
gian, tríc sau, dµi ng¾n kh¸c nhau, cã thÓ hoµn thµnh trong chu kú hoÆc cã
thÓ trë l¹i nhiÒu chu kú. C¸c giai ®o¹n tè tông ®îc giíi h¹n b»ng nh÷ng
kho¶ng thêi gian, hay nãi kh¸c ®i, cã thÓ ph©n lo¹i thêi h¹n theo tõng giai
®o¹n tè tông h×nh sù.
Trong giai ®o¹n ®iÒu tra vµ kiÓm so¸t ®iÒu tra cã nh÷ng thêi h¹n quy
®Þnh cho c¬ quan ®iÒu tra vµ viÖn kiÓm s¸t tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng tè tông
h×nh sù nh:
- Thêi h¹n ®iÒu tra
- Thêi h¹n kiÓm so¸t ®iÒu tra, quyÕt ®Þnh viÖc truy tè.
- Thêi h¹n ®iÒu tra bæ sung
………..
Trong giai ®o¹n xÐt xö cã nhiÒu thêi h¹n quy ®Þnh cho toµ ¸n c¸c cÊp
tiÕn hµnh c«ng t¸c xÐt xö nh:
- Thêi h¹n chuÈn bÞ xÐt xö s¬ thÈm
- Thêi h¹n ho·n phiªn toµ
- Thêi h¹n kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh h×nh sù s¬ thÈm.
- Thêi h¹n xÐt xö phóc thÈm c¸c b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n cÊp
s¬ thÈm cã kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ.
- Thêi h¹n kh¸ng nghÞ theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm.
- Thêi h¹n xÐt xö gi¸m ®èc thÈm.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Thêi h¹n kh¸ng nghÞ t¸i thÈm.
……
Thêi h¹n trong giai ®o¹n thi hµnh b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n,
gåm cã:
- Thêi h¹n ra quyÕt ®Þnh t hi hµnh hoÆc uû th¸c do Toµ ¸n kh¸c cïng
cÊp ra quyÕt ®Þnh thi hµnh ¸n.
- Thêi h¹n ra quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ ho¨c kh«ng kh¸ng nghÞ gi¸m
®èc thÈm hoÆc t¸i thÈm ®èi víi b¶n ¸n tö h×nh.
- Thêi h¹n ho·n thi hµnh ¸n ph¹t tï
- Thêi h¹n göi ®¬n xin ©m gi¶m b¶n ¸n tö h×nh.
C¸c thêi h¹n ¸p dông biÖn ph¸p ng¨n chÆn phôc vô ho¹t ®éng ®iÒu
tra, kiÓm s¸t ®iÒu tra, xÐt xö nh: t¹m gi÷, h¹n t¹m gi÷, t¹m giam, gia h¹n
t¹m giam ®îc xÕp thµnh mét nhãm riªng ®Ó tiÖn cho viÖc nghiªn cøu.
1.2. Thêi h¹n trong tè tông h×nh sù
1.2.1. Thêi h¹n trong giai ®o¹n ®iÒu tra vµ kiÓm s¸t ®iÒu tra
1.2.1.1. Thêi h¹n trong giai ®o¹n ®iÒu tra
Giai ®o¹n ®iÒu tra b¾t ®Çu tõ khi cã quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù
cña mét trong nh÷ng c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn lµ: C¬ quan ®iÒu tra,
viÖn kiÓm s¸t, toµ ¸n, ®¬n vÞ bé ®éi biªn phßng, H¶i quan, kiÓm l©m, lùc lîng c¶nh s¸t biÓn vµ c¸c c¬ quan kh¸c cña c«ng an nh©n d©n, qu©n ®éi nh©n
d©n vµ kÕt thóc khi c¬ quan tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®iÒu tra kÕt luËn ®iÒu tra vô
¸n, chuyÓn hå s¬ sang viÖn kiÓm s¸t hoÆc quyÕt ®Þnh ®×nh chØnh vô ¸n.
QuyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù më ®Çu mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng tè
tông quan träng cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra nh»m ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®iÒu tra vô
¸n, vµ tõ giai ®o¹n nµy c¸c thêi h¹n cô thÓ ®îc tè tông h×nh sù quy ®Þnh
chÆt chÏ, buéc c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ph¶i nghiªm chØnh thùc hiÖn.
Theo ®iÒu 100 bé luËt tè tông h×nh sù vÒ c¨n cø khëi tè vô ¸n h×nh
sù, th× tè gi¸c cña c«ng d©n, tin b¸o cña c¬ quan, tæ chøc, tin b¸o trªn c¸c
ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng lµ mét trong nh÷ng c¬ së x¸c ®Þnh dÊu hiÖu
téi ph¹m. C¬ quan ®iÒu tra, viÖn kiÓm s¸t cã nhiÖm vô gi¶i quyÕt tè gi¸c vµ
tin b¸o vÒ téi ph¹m trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh, ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc
khëi tè hoÆc kh«ng khëi tè vô ¸n h×nh sù, theo ®iÒu 103 bé luËt tè tông
h×nh .
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nh vËy, ë thêi ®iÓm tríc khi cã quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù, ®·
cã mét thêi h¹n gi¶i quyÕt tè gi¸c vµ tin b¸o vÒ téi ph¹m.
- Thêi h¹n ®ã lµ hai m¬i ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®îc tè gi¸c, tin b¸o vÒ
téi ph¹m, kiÕn nghÞ khëi tè. C¬ quan ®iÒu tra ph¶i kiÓm tra x¸c minh nguån
tin vµ quyÕt ®Þnh viÖc khëi tè hoÆc kh«ng khëi tè vô ¸n h×nh sù ®èi víi vô
viÖc ®¬n gi¶n kh«ng ®ßi hái ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian x¸c minh hoÆc ph¶i
tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p nghiÖp vô t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c nhau.
- Thêi h¹n tèi ®a lµ hai th¸ng kÓ tõ ngµy nhËn ®îc tè gi¸c, tin b¸o vÒ
téi ph¹m hoÆc kiÕn nghÞ khëi tè, trong trêng hîp vô viÖc cã nhiÒu t×nh tiÕt
phøc t¹p hoÆc c¬ quan ®iÒu tra ph¶i kiÓm tra, x¸c minh t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm
kh¸c nhau.
Thêi h¹n gi¶i quyÕt tè gi¸c vµ tin b¸o vÒ téi ph¹m cã y nghÜa rÊt quan
träng. C¬ quan ®iÒu tra, viÖn kiÓm s¸t ph¶i tiÕn hµnh ngay viÖc kiÓm tra,
x¸c minh tin b¸o ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh hoÆc kh«ng khëi tè, hoÆc khëi tè vô
¸n h×nh sù. Thêi h¹n gi¶i quyÕt lµ thêi h¹n tèi ®a, tuú theo tÝnh chÊtcña vô
viÖc bÞ tè gi¸c hoÆc tin b¸o, vµ tuú theo yªu cÇu cña c«ng viÖc kiÓm tra, x¸c
minh.
* Thêi h¹n göi quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù lµ hai m¬i bèn giê,
kÓ tõ khi ra quyÕt ®Þnh, ®îc quy ®Þnh cô thÓ nh sau:
- ViÖn kiÓm s¸t ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù trong trêng hîp
viÖn kiÓm s¸t huû bá quyÕt ®Þnh kh«ng khëi tè vô ¸n h×nh sù cña c¬ quan
®iÒu tra, ®¬n vÞ bé ®éi biªn phßng, c¬ quan H¶i quan, kiÓm l©m, lùc lîng
c¶nh s¸t biÓn vµ c¸c c¬ quan kh¸c cña c«ng an nh©n d©n, Qu©n ®éi nh©n
d©n ®îc giao nhiÖm vô tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra vµ trong trêng
hîp héi ®ång xÐt xö yªu cÇu khëi tè vô ¸n. Trong thêi h¹n 24 giê, kÓ tõ khi
ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù, viÖn kiÓm s¸t ph¶i göi quyÕt ®Þnh ®ã
®Õn c¬ quan ®iÒu tra ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu tra.
- C¬ quan ®iÒu tra, ®¬n vÞ bé ®éi biªn phßng, c¬ quan h¶i quan, kiÓm
l©m, lùc lîng c¶nh s¸t biÓn vµ c¸c c¬ quan cña c«ng an nh©n d©n, qu©n ®éi
nh©n d©n ®îc giao nhiÖm vô tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra, trong
quyÒn h¹n cña m×nh ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù vµ tèi ®a lµ hai m¬i
bèn giê ph¶i göi quyÕt ®Þnh khëi tè kÌm theo tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc
khëi tè vô ¸n h×nh sù tíi viÖn kiÓm s¸t ®Ó kiÓm s¸t viÖc khëi tè.
- Héi ®ång xÐt xö cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh khëi tè hoÆc yªu cÇu ViÖn
kiÓm s¸t khëi tè vô ¸n h×nh sù nÕu qua viÖc xÐt xö t¹i phiªn hoµ mµ ph¸t
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hiÖn ®îc téi ph¹m hoÆc ngêi ph¹m téi míi cÇn ph¶i ®iÒu tra. Còng trong
thêi h¹n mêi bèn giê, yªu cÇu khëi tè cña Héi ®ång xÐt xö ®îc göi cho viÖn
kiÓm s¸t ®Ó xem xÐt, quyÕt ®Þnh viÖc khëi tè.
C¸c quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù kh«ng cÇn ViÖn kiÓm s¸t phª
chuÈn nhng tè tông h×nh sù ®Ò ra thêi h¹n ng¾n nhÊt buéc c¸c c¬ quan cã
thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh khëi tè ph¶i göi ngµy quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n
h×nh sù cho viÖn kiÓm s¸t, ®Ó ®Æt ho¹t ®éng tè tông díi sù kiÓm s¸t chÆt chÏ
cña viÖn kiÓm s¸t.
* Thêi h¹n ®iÒu tra:
Thêi h¹n ®iÒu tra ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho c¬ quan ®iÒu tra chuyªn
tr¸ch thuéc lùc lîng c¶nh s¸t nh©n d©n, lùc lîng an ninh nh©n d©n, Qu©n
®éi nh©n d©n, còng nh c¸c c¬ quan kh¸c ®îc giao tiÕn hµnh mét sè ho¹t
®éng ®iÒu tra.
+ Thêi h¹n ®iÒu tra cña bé ®éi biªn phßng, h¶i quan, kiÓm l©m, lùc lîng c¶nh s¸t biÓn ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 111 bé luËt tè tông h×nh sù vµ c¸c
®iÒu 19, §iÒu 20 ®iÒu 21, ®iÒu 22 ph¸p lÖnh tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù lµ:
§èi víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng trong trêng hîp ph¹m téi qu¶ tang,
chøng cø vµ lai lÞch ngêi ph¹m téi râ rµng, th× ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n,
khëi tè bÞ can, tiÕn hµnh ®iÒu tra (nh kh¸m nghiÖm hiÖn trêng, kh¸m xÐt,
lÊy lêi khai, thu gi÷, t¹m gi÷ vµ b¶o qu¶n vËt chøng, tµi liÖu liªn quan trùc
tiÕp ®Õn vô ¸n…) vµ chuyÓn hå s¬ cho viÖn kiÓm s¸t cã thÈm quyÒn trong
thêi h¹n hai m¬i ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n.
§èi víi téi ph¹m nghiªm träng, rÊt nghiªm träng, ®Æc biÖt nghiªm
träng hoÆc téi ph¹m Ýt nghiªm träng nhng phøc t¹p th× ra quyÕt ®Þnh khëi tè
vô ¸n, tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng ®iÒu tra ban ®Çu (kh¸m ngêi, kh¸m xÐt,
lÊy lêi khai…) vµ chuyÓn hå s¬ cho c¬ quan ®iÒu tra cã thÈm quyÒn trong t
hêi h¹n b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n.
Nh vËy, thêi h¹n quy ®Þnh t¹i ®iÒu 111 kho¶n 1 Bé luËt tè tông h×nh
sù dµnh cho Bé ®éi biªn phßng, H¶i quan, KiÓm l©m, lùc lîng c¶nh s¸t biÓn
lµm nhiÖm vô tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra cã hai lo¹i:
- Thêi h¹n ®iÒu tra (hai m¬i ngµy) Bé luËt tè tông h×nh sù 2003 ®·
t¨ng thêi h¹n ®iÒu tra tõ 15 ngµy (Theo bé luËt tè tông h×nh sù 19888) lªn
thµnh 20 ngµy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c¬ quan trªn hoµn thµnh
tèt nhiÖm vô. §©y lµ sù thay ®æi cÇn thiÕt v× tr×nh ®é nghiÖp vô, c¬ së vËt
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
chÊt, ®iÒu kiÖn, ph¬ng tiÖn phôc vô cho ho¹t ®éng ®iÒu tra cña c¸c c¬ quan
nµy h¹n chÕ h¬n so víi c¬ quan ®iÒu tra chuyªn tr¸ch.
- Thêi h¹n ®iÒu tra ban ®Çu (bÈy ngµy) sau ®ã chuyÓn hå s¬ cho c¬
quan ®iÒu tra tiÕp tôc c«ng viÖc ®iÒu tra, tuú theo tÝnh chÊt møc ®é cña hµnh
vi ph¹m téi.
+ Thêi h¹n ®iÒu tra cña c¸c c¬ quan kh¸c trong lùc lîng c¶nh s¸t
nh©n d©n, lùc lîng An ninh nh©n d©n, Qu©n ®éi nh©n d©n ®îc giao nhiÖm
vô tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra trong khi lµm nhiÖm vô cña m×nh
(C¸c côc C¶nh s¸t cña Bé néi vô, c¸c phßng c¶nh s¸t, c¸c côc kh¸c cña Bé
néi vô, c¸c phßng kh¸c cña lùc lîng an ninh nh©n d©n, ®¬n vÞ ®éc lËp cÊp
trung ®oµn vµ t¬ng ®¬ng trong qu©n ®éi nh©n d©n d©n ViÖt nam…) nÕu ph¸t
hiÖn sù viÖc cã dÊu hiÖu téi ph¹m, th× cã quyÒn khëi tè vô ¸n, tiÕn hµnh
nh÷ng ho¹t ®éng ®iÒu tra ban ®Çu vµ chuyÓn hå s¬ cho c¬ quan ®iÒu tra cã
thÈm quyÒn trong thêi h¹n b¶y ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n,
theo ®iÒu 111 kho¶n 2 bé luËt tè tông h×nh sù vµ ®iÒu 23, ®iÒu 24 ®iÒu 25
Ph¸p lÖnh tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù.
Thêi h¹n nµy còng lµ thêi h¹n ®iÒu tra ban ®Çu, chuyÓn hå s¬ c ho c¬
quan ®iÒu tra tiÕp tôc c«ng viÖc ®iÒu tra.
+ Thêi h¹n ®iÒu tra cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra chuyªn tr¸ch trong lùc lîng c¶nh s¸t nh©n d©n, an ninh nh©n d©n, qu©n ®éi nh©n d©n ®îc quy ®Þnh
cô thÓ t¹i ®iÒu 119 Bé luËt tè tông h×nh sù nh sau: Thêi h¹n ®iÒu tra vô ¸n
h×nh sù kh«ng qu¸ hai th¸ng ®èi víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng, kh«ng qu¸
ba th¸ng ®èi víi téi ph¹m nghiªm träng, kh«ng qua bèn th¸ng ®èi víi téi
ph¹m rÊt nghiªm träng vµ ®Æc biÖt nghiªm träng, kÓ tõ khi khëi tè vô ¸n
cho ®Õn khi kÕt thóc ®iÒu tra.
Trong trêng hîp cÇn gia h¹n ®iÒu tra do tÝnh chÊt phøc t¹p cña vô ¸n
th× c¬ quan ®iÒu tra ph¶i cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ ViÖn kiÓm s¸t gia h¹n ®iÒu tra.
Cô thÓ:
§èi víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng cã t hÓ gia h¹n ®iÒu tra mét lÇn
kh«ng qu¸ hai th¸ng. Thêi h¹n ®iÒu tra vô ¸n h×nh sù tèi ®a lµ bèn th¸ng ®èi
víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng.
§èi víi téi ph¹m nghiªm träng cã thÓ ®îc gia h¹n ®iÒu tra hai lÇn,
lÇn thø nhÊt kh«ng qu¸ ba th¸ng vµ lÇn thø hai kh«ng qu¸ hai th¸ng. Thêi
h¹n ®iÒu tra vô ¸n h×nh sù tèi ®a lµm t¸m th¸ng ®èi víi téi ph¹m nghiªm
träng.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§èi víi téi ph¹m rÊt nghiªm träng cã thÓ ®îc gia h¹n ®iÒu tra hai lÇn
mçi lÇn kh«ng qu¸ bèn th¸ng. Thêi h¹n ®iÒu tra vô ¸n h×nh sù tèi ®a lµ mêi
hai th¸ng ®èi víi téi ph¹m rÊt nghiªm träng.
§èi víi téi ph¹m ®¹c biÖt nghiªm träng cã thÓ gia h¹n ®iÒu tra ba lÇn
mçi lÇn kh«ng qu¸ bèn th¸ng. Khi thêi h¹n gia h¹n ®iÒu tra ®· hÕt, nhng do
tÝnh chÊt rÊt phøc t¹p cña vô ¸n mµ cha thÓ kÕt thóc viÖc ®iÒu tra th× viÖn trëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao cã thÓ gia h¹n thªm mét lÇn kh«ng qu¸
bèn th¸ng. Nh vËy, thêi h¹n ®iÒu tra vô ¸n h×nh sù ®èi víi téi ph¹m ®Æc biÖt
nghiªm träng cã thÓ kÐo dµi hai m¬i th¸ng, do gia h¹n.
§èi víi téi x©m ph¹m an ninh quèc gia th× ViÖn trëng viÖn kiÓm s¸t
nh©n d©n tèi cao cã quyÒn gia h¹n thªm mét lÇn n÷a kh«ng qu¸ bèn t h¸ng.
Thêi h¹n ®Ò nghÞ gia h¹n ®iÒu tra theo ®iÒu 119 kho¶n 2 bé luËt tè
tông h×nh sù lµ mêi ngµy tríc khi hÕt h¹n ®iÒu tra. Thêi h¹n nµy b¶o ®¶m
quyÒn lîi cña bÞ can, chèng sù tuú tiÖn cña c¬ quan ®iÒu tra giam gi÷ bÞ can
qóa h¹n.
C¸c thêi h¹n nªu trªn lµ thêi h¹n tèi ®a mµ ph¸p luËt cho phÐp. Trong
tõng vô ¸n cô thÓ c¬ quan ®iÒu tra ph¶i cè g¾ng ®Ó kÕt thóc ®iÒu tra sím
nhÊt. ViÖc cho phÐp gia h¹n ®iÒu tra cÇn c¨n cø vµo khèi lîng c«ng viÖc
ph¶i thùc hiÖn ®Ó gia h¹n víi thêi gian phï hîp, cã thÓ rót ng¾n thêi gian
gia h¹n, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i b»ng møc bé luËt quy ®Þnh.
LÇn ®Çu tiªn viÖc göi quyÕt ®Þnh khëi tè bÞ can hoÆc quyÕt ®Þnh thay
®æi, bæ sung quyÕt ®Þnh khëi tè bÞ can ®îc Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m
2003 quy ®Þnh cô thÓ. Theo ®iÒu 126 kho¶n 4 vµ §iÒu 127, trong thêi h¹n
24 giê kÓ tõ khi ra quyÕt ®Þnh khëi tè bÞ can hoÆc quyÕt ®Þnh thay ®æi, bæ
sung quyÕt ®Þnh khëi tè bÞ can, c¬ quan ®iÒu tra ph¶i göi quyÕt ®Þnh cho
viÖn kiÓm s¸t cïng cÊp ®Ó xÐt phª chuÈn. Trong thêi h¹n ba ngµy kÓ tõ ngµy
nhËn ®îc quyÕt ®Þnh cña c¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t ph¶i quyÕt ®Þnh
phª chuÈn hoÆc ra quyÕt ®Þnh huû bá vµ göi ngay cho c¬ quan ®iÒu tra. Trêng hîp ph¸t hiÖn cã ngêi ®· thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi nhng cha bÞ khëi
tè th× viÖn kiÓm s¸t cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan ®iÒu tra ra quyÕt ®Þnh khëi tè
bÞ can. Trêng hîp sau khi nhËn hå s¬ vô ¸n vµ kÕt luËn ®iÒu tra mµ viÖn
kiÓm s¸t ph¸t hiÖn cã ngêi kh¸c ®· thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi trong vô ¸n
mµ cha bÞ khëi tè v× viÖn kiÓm s¸t ra quyÕt ®Þnh khëi tè bÞ can vµ göi cho c¬
quan ®iÒu tra trong thêi h¹n 24 giê ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu tra. Thêi h¹n nµy ®¶m
b¶o tÝnh chÆt chÏ trong ho¹t ®éng gi÷ c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, n©ng
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña mçi c¬ quan trong thùc hiÖn chøc n¨ng,
nhiÖm vô cña m×nh.
* VÒ viÖc kh¸m xÐt, t¹i ®iÒu 141, kho¶n 2 Bé luËt tè tông h×nh sù quy
®Þnh thêi h¹n ph¶i th«ng b¸o viÖc kh¸m xÐt xong cho viÖn kiÓm s¸t cïng
cÊp biÕt.
Trong trêng hîp kh«ng thÓ tr× ho·n, nh÷ng ngêi cã quyÒn ra lÖnh b¾t
ngêi trong trêng hîp khÈn cÊp theo §iÒu 81, kho¶n 2 Bé luËt TTHS cã
quyÒn ra lÖnh kh¸m xÐt. Trong thêi h¹n 24 giê, kÓ tõ khi kh¸m xong, ngêi
ta lÖnh kh¸m ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho viÖn kiÓm s¸t cïng cÊp.
* C¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra kh¸c nh hái cung bÞ can, triÖu tËp ngêi lµm
chøng, lÊy lêi khai ngêi lµm chøng, ngêi bÞ h¹i; tæ chøc ®èi chÊt, nhËn
d¹ng: thu gi÷ th tÝn, bu kiÖn, bu phÈm t¹i bu ®iÖn; t¹m gi÷ ®å vËt, tµi liÖu
khi kh¸m xÐt, kª biªn tµi s¶n: thùc nghiÖm ®iÒu tra; trng cÇu gi¸m ®Þnh…
®Òu ®îc tiÕn hµnh trong thêi h¹n ®iÒu tra, sau khi cã quyÕt ®Þnh khëi tè vô
¸n. Riªng kh¸m nghiÖm hiÖn trêng, kh¸m nghiÖm tö thi, xem xÐt dÊu vÕt
trªn th©n thÓ ®îc tiÕn hµnh tríc khi khëi tè vô ¸n h×nh sù.
ViÖc kiÓm s¸t cã nhiÖm vô kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt, thùc
hµnh quyÒn c«ng tè trong giai ®o¹n ®iÒu tra, ®¶m b¶o viÖc ®iÒu tra ®îc
kh¸ch quan toµn diÖn vµ ®Çy ®ñ. C¬ quan ®iÒu tra cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn
c¸c yªu cÇu vµ quyÕt ®Þnh cña viÖn kiÓm s¸t. NÕu c¬ quan ®iÒu tra kh«ng
nhÊt trÝ víi nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ yªu cÇu cña viÖn kiÓm s¸t nh:
- QuyÕt ®Þnh ¸p dông, thay ®æi hoÆc huû bá biÖn ph¸p b¾t, t¹m gi÷,
t¹m giam vµ c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn kh¸c.
- QuyÕt ®Þnh kh«ng phª chuÈn c¸c quyÕt ®Þnh cña c¬ quan ®iÒu tra.
- QuyÕt ®Þnh huû bá c¸c quyÕt ®Þnh kh«ng cã c¨n cø vµ tr¸i ph¸p luËt
cña c¬ quan ®iÒu tra.
- QuyÕt ®Þnh truy tè bÞ can, quyÕt ®Þnh ®×nh chØ hoÆc t¹m ®×nh chØ vô ¸n.
- Yªu cÇu c¬ quan ®iÒu tra truy n· bÞ can.
C¬ quan ®iÒu tra vÉn ph¶i chÊp hµnh nh÷ng cã quyÒn kiÕn nghÞ víi
viÖn kiÓm s¸t cÊp trªn trùc tiÕp. Thêi h¹n viÖn kiÓm s¸t cÊp trªn trùc tiÕp
ph¶i xem xÐt, gi¶i quyÕt vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ gi¶i quyÕt lµ hai m¬i ngµy, kÓ
tõ ngµy nhËn ®îc kiÕn nghÞ cña c¬ quan ®iÒu tra.
Khi kÕt thóc ®iÒu tra, c¬ quan ph¶i lµm b¶n kÕt luËn ®iÒu tra. Ttong
thêi h¹n hai ngay, kÓ tõ ngµy ra b¶n kÕt luËn ®iÒu tra, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
göi b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè hoÆc b¶n kÕt luËn ®iÒu tra kÌm theo
quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra cïng hå s¬ vô ¸n cho viÖn kiÓm s¸t cïng cÊp
theo ®iÒu 162 kho¶n 4 Bé luËt tè tông h×nh sù.
Trong thêi h¹n mêi l¨m ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc quyÕt ®Þnh ®×nh
chØ ®iÒu tra cña C¬ quan ®iÒu tra, nÕu thÊy quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra cã
c¨n cø th× ViÖn kiÓm s¸t ph¶i tr¶ l¹i hå s¬ vô ¸n cho c¬ quan ®iÒu tra ®Ó
gi¶i quyÕt theo thÈm quyÒn: nÕu thÊy quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra kh«ng cã
c¨n cø th× huû bá quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra vµ yªu cÇu c¬ quan ®iÒu tra
phôc håi ®iÒu tra. (®iÒu 164 kho¶n 4 bé luËt tè tông h×nh sù).
Trong thêi h¹n hai ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh phôc håi ®iÒu tra,
c¬ quan ®iÒu tra ph¶i göi quyÕt ®Þnh nµy cho viÖn kiÓm s¸t cïng cÊp (®iÒu
165 kho¶n 1 Bé luËt tè tông h×nh sù.).
1.2.1.2. Thêi h¹n trong ho¹t ®éng, kiÓm s¸t ®iÒu tra vµ quyÕt ®Þnh
truy tè
Thêi h¹n ®iÒu tra kÕt thóc kÓ tõ ngµy c¬ quan ®iÒu tra cã b¶n kÕt luËn
®iÒu tra, chuyÓn hå s¬ vô ¸n sang viÖn kiÓm s¸t ®Ò nghÞ truy tè bÞ can hoÆc
®×nh chØ ®iÒu tra. Trong trêng hîp c¬ quan quan ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè, th×
viÖn kiÓm s¸t tiÕp tôc tiÕn hµnh tè tông, thÓ hiÖn b»ng mét trong nh÷ng
quyÕt ®Þnh:
- Truy tè bÞ can tríc toµ ¸n b»ng b¶n c¸o tr¹ng.
- Tr¶ hå s¬ ®Ó ®iÒu tra bæ sung
Thêi h¹n ®Ó viÖn kiÓm s¸t ra mét trong nh÷ng quyÕt ®Þnh trªn lµ hai
m¬i ngµy ®èi víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng vµ téi ph¹m nghiªm träng, ba m¬i ngµy ®èi víi téi ph¹m rÊt nghiªm träng vµ téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm
träng, kÓ tõ ngµy nhËn ®îc hå s¬ vô ¸n vµ b¶n kÕt luËn ®iÒu tra.
Trong trêng hîp cÇn thiÕt. ViÖn trëng viÖn kiÓm s¸t cã thÓ gia h¹n,
nhng kh«ng qu¸ mêi ngµy ®èi víi téi ph¹m rÊt nghiªm träng, kh«ng qua ba
m¬i ngµy ®èi víi téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng (®iÒu 166, kho¶n 1 Bé
luËt tè tông h×nh sù).
Nh vËy, thêi h¹n ®Ó viÖn kiÓm s¸t hoµn thµnh b¶n c¸o tr¹ng truy tè bÞ
can ra xÐt xö tríc toµ ¸n, tr¶ l¹i hå s¬ ®Ó ®iÒu tra bæ sung, ®×nh chØ hoÆc t¹m
®×nh chØ vô ¸n thêng tèi ®a lµ ba m¬i ngµy ®èi víi téi ph¹m Ýt nghiªm träng
vµ nghiªm träng, bèn m¬i l¨m ngµy ®èi víi téi ph¹m rÊt nghiªm träng, sau
20
.DOC 
86 
48530 
110 
