Tài liệu Thiết kế bài tập este dạy ôn thi thptqg 2020

THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 THIẾT KẾ BÀI TẬP ESTE DẠY ÔN THI THPTQG 2020 Câu 1. Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp A gồm hai triglixerit X,Y trong dung dịch NaOH, thu được glixerol, natri stearat và natri oleat. Đốt cháy hoàn toàn m gam A cần vừa đủ 2,435 mol O2 , thu được H2O và 1,71 mol CO2 . Mặt khác, 3m gam A tác dụng tối đa với a mol Br2 trong dung dịch. Giá trị của a là A. 0,02. B. 0,06. C. 0,03. D. 0,16. Hướng dẫn giải Ta quy đổi A như sau: C3 H 5 x C17H35COO 3x - H2 t O2 2,435 H2O (55x -t) mol CO2 1,71 mol m gam +Bảo toàn C: x = 0,03 +Bảo toàn O: t=0,02 mol Dễ tính được a = 0,06 .Chọn B Câu 2. Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp A gồm hai triglixerit trong dung dịch NaOH, thu được glixerol, natri stearat và natri oleat. Đốt cháy hoàn toàn m gam A cần vừa đủ a mol O2 , thu được H2O và 3,42 mol CO2 . Mặt khác, 2m gam A tác dụng tối đa với 0,08 mol Br2 trong dung dịch. Giá trị của a là A. 4,870. B. 2,435. C. 5,035. D. 6,160. Hướng dẫn giải Ta quy đổi A như sau: C3H5 x C17H35COO 3x - H2 0,04 O2 a mol m gam +Bảo toàn C: x = 0,06 +Bảo toàn O: a=4,87 mol .Chọn A H2O (55x -0,04) mol CO2 3,42 mol THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Câu 3:Thủy phân hoàn toàn triglixerit X trong dung dịch NaOH, thu được glixerol, natri panmitat và natri oleat. Đốt cháy hoàn toàn 17,16 gam X cần vừa đủ 1,55 mol O2 , thu được H2O và 1,1 mol CO2 . Mặt khác, 25,74 gam X tác dụng tối đa với t mol Br2 trong dung dịch. Giá trị của t là A. 0,04. B. 0,08. C. 0,20. D. 0,06. Hướng dẫn giải Ta quy đổi X như sau: Bao toan khoi luong C3H5 x C15H31COO 3x - H2 a CH2 y O2 1,55 H2O 1,02 mol CO2 1,1 mol 17,16 gam +Bảo toàn O: x = 0,02 +Bảo toàn C: 51x + y = 1,1 → y = 0,08 +Bảo toàn H : a =0,04 mol Dễ tính được t = 0,06 . Chọn D Câu 4:Thủy phân hoàn toàn 25,74 gam triglixerit X trong dung dịch NaOH, thu được glixerol và m gam hỗn hợp muối gồm natri panmitat và natri oleat. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn 8,58 gam X cần vừa đủ 0,775 mol O2 , thu được H2O và 0,55 mol CO2 .Giá trị của m là A. 24,51. B. 8,17. C. 20,24. D. 24,06. Hướng dẫn giải Ta quy đổi X như sau: Bao toan khoi luong C3H5 x C15H31COO 3x - H2 a CH2 y 8,58 gam O2 0,775 NaOH H2O 0,51 mol CO2 0,55 mol C15H31COO 3x - H2 a CH2 y m, gam +Bảo toàn O: x = 0,01 +Bảo toàn C: 51x + y = 0,55 → y = 0,04 +Bảo toàn H : a =0,02 mol Dễ tính được m’ = 8,17 gam → m =24,51 gam. Chọn A THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Câu 5: Thủy phân hoàn toàn triglixerit X trong dung dịch NaOH, thu được glixerol, natri stearat và natri oleat. Đốt cháy hoàn toàn m gam X cần vừa đủ 6,48 mol O2 , thu được H2O và 4,56 mol CO2 .Số nguyên tử H trong X là A. 108. B. 110. C. 106. D. 104. Hướng dẫn giải 1 Ta quy đổi X như sau: C 3H 5 x C17H35COO 3x - H2 a O2 6,48 H2O (55x -a) mol CO2 4,56 mol m gam +Bảo toàn C: x = 0,08 +Bảo toàn O: a =0,08 mol Vậy X : C17H35COO C17H35COO C17H33COO C3H5 Chọn A Câu 6:Đốt cháy hoàn toàn 12,87 gam triglixerit X, thu được CO2 và 0,765 mol H2O. Cho 12,87 gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và m gam muối .Mặt khác 25,74 gam X tác dụng được tối đa với 0,06 mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của m là A. 13,86. B. 13,29. C.13,71,42. D. 24,18. Hướng dẫn giải Dễ thấy 25,74 gấp 2 lần 12,87 C3 H 5 a HCOO 3a CH2 b - H2 0,03 12,87 gam H2O 0,765 mol NaOH HCOONa 3a CH2 b - H2 0,03 C3H5(OH)3 a + Áp dụng ĐLBT nguyên tố H: 4a + b – 0,03 = 0,765 → 4a + b = 0,795 (I) + Áp dụng BT khối lượng : 176a + 14b – 0,06 = 12,87 → 176a + 14b = 12,93 (II) Từ (I)(II) ta có a = 0,015 ; b = 0,735 → m = 13,29 THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Câu 7: Đốt cháy hoàn toàn m gam triglixerit X, thu được CO2 và 3,06 mol H2O. Cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và 53,16 gam muối .Mặt khác 1,5.m gam X tác dụng được tối đa với 0,18 mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của m là A. 27,72. B. 51,48. C.27,42. D. 48,36. Hướng dẫn giải Ta quy đổi X và có sơ sồ biến hóa như sau: C3 H 5 a HCOO 3a CH2 b - H2 0,12 H2O 3,06 mol NaOH m gam HCOONa 3a CH2 b - H2 0,12 53,16 gam C3H5(OH)3 a + Áp dụng ĐLBT nguyên tố H: 4a + b – 0,12 = 3,06 → 4a + b = 3,18 (I) + Áp dụng BT khối lượng muối : 204a + 14b – 0,24 = 53,16 → 204a + 14b = 53,4 (II) Từ (I)(II) ta có a = 0,06 ; b = 2,94 → m = 51,48 Câu 8:Đốt cháy hoàn toàn 77,22 gam triglixerit X, thu được CO2 và 4,59 mol H2O.Mặt khác 38,61 gam X tác dụng được tối đa với 0,09 mol Br2 trong dung dịch .Công thức cấu tạo của X có thể là C17 H 33COO  CH 2 C17 H 35COO  CH 2 | C17 H 33COO  CH | C17 H 35COO  CH | A. C17 H 35COO  CH 2 C17 H 33COO  CH 2 | | C17 H 33COO  CH | B. C17 H 31COO  CH 2 C17 H 33COO  CH 2 C15 H 31COO  CH | | C. C15 H 31COO  CH 2 D. C15 H 31COO  CH 2 Hướng dẫn giải Dễ thấy 77,22 gấp 2 lần 38,61 C3H5 a HCOO 3a CH2 b - H2 0,18 H2O 4,59 mol 77,22 gam + Áp dụng ĐLBT nguyên tố H: 4a + b – 0,18 = 4,59 → 4a + b = 4,77 + Áp dụng BT khối lượng : 176a + 14b – 0,36 = 77,22 → 176a + 14b = 77,58 (I) (II) THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Từ (I)(II) ta có a = 0,09 ; b = 4,41 → Chọn C Câu 9: Đốt cháy hoàn toàn m gam triglixerit X, thu được CO2 và 3,06 mol H2O. Cho 2m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và 106,32 gam muối .Mặt khác 3m gam X tác dụng được tối đa với 0,36 mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của m là A. 27,72. B. 51,48. C.27,42. D. 48,36. Hướng dẫn giải Ta quy đổi X và có sơ sồ biến hóa như sau: C3 H 5 a HCOO 3a CH2 b - H2 0,12 m gam H2O 3,06 mol NaOH HCOONa 3a CH2 b - H2 0,12 53,16 gam C3H5(OH)3 a + Áp dụng ĐLBT nguyên tố H: 4a + b – 0,12 = 3,06 → 4a + b = 3,18 (I) + Áp dụng BT khối lượng muối : 204a + 14b – 0,24 = 53,16 → 204a + 14b = 53,4 (II) Từ (I)(II) ta có a = 0,06 ; b = 2,94 → m = 51,48 Câu 10:Đốt cháy hoàn toàn 8,58 gam triglixerit X, thu được CO2 và 0,51 mol H2O. Cho 12,87 gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được m gam glixerol và muối Y .Mặt khác 8,58 gam X tác dụng được tối đa với 0,02 mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của m và công thức Y là A. 13,86. B. 13,29. C.13,71,42. D. 24,18. C17 H 33COO  CH 2 C17 H 35COO  CH 2 | A.0,92 và C17 H 33COO  CH 2 | C17 H 33COO  CH 2 | | C17 H 33COO  CH C17 H 35COO  CH C17 H 33COO  CH C15 H 31COO  CH | C17 H 35COO  CH 2 | C17 H 31COO  CH 2 | C15 H 31COO  CH 2 | C15 H 31COO  CH 2 B. 1,84 và C. 0,92 và Hướng dẫn giải C3 H 5 a HCOO 3a CH2 b - H2 0,02 8,58 gam H2O 0,51 mol NaOH HCOONa 3a CH2 b - H2 0,02 C3H5(OH)3 a D. 1,84 và THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 + Áp dụng ĐLBT nguyên tố H: 4a + b – 0,02 = 0,51 → 4a + b = 0,53 (I) + Áp dụng BT khối lượng : 176a + 14b – 0,04 = 8,58 → 176a + 14b = 8,62 (II) Từ (I)(II) ta có : a = 0,01 ; b = 0,49 → m = 92.a = 0,92 gam b:a =49. Chọn C Câu 64(Mã đề 202-2018): Hỗn hợp X gồm axit panmitic, axit stearic và triglixerit Y. Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 1,56 mol CO2 và 1,52 mol H2O. Mặt khác, m gam X tác dụng vừa đủ với 0,09 mol NaOH trong dịch, thu được glixerol và dung dịch chỉ chứa a gam hỗn hợp muối natri panmitat, natri stearat. Giá trị của a là A. 25,86. B 26,40. C 27,70. D 27,30. Hướng dẫn giải 1 Ta quy đổi X: C15H31COOH (C15H31COO)3C3H5 CH2 Sơ đồ biến hóa: x C15H31COOH O2 CO2 1,56 mol y (C15H31COO)3C3H5 z CH2 H2O 1,52 mol NaOH 0,09 mol Muoi H2 O x C3H5(OH)3 y Bảo toàn nhóm COO: x + 3y = 0,09 (I) Dựa vào sự chênh lệch số mol CO2 và H2O ta có: 2y =1,56- 1,52 → y =0,02 ; x = 0,03 Bảo toàn C: 16x + 51.y + z =1,56 → z = 0,06 Vậy muối : THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 C15H31COONa 0,09 CH2 0,06 Tính được a =25,86 gam chọn A Hướng dẫn giải 2 Ta quy đổi X: C15H31COOH C3H5(OH)3 CH2 - H 2O Sơ đồ biến hóa: C15H31COOH 0,09 C3H5(OH)3 x y CH2 - H 2O 3x CO2 O2 1,56 mol H2O 1,52 mol NaOH 0,09 mol C15H31COONa 0,09 CH2 y + Áp dụng sự chênh lệch số mol CO2 và H2O ta dễ có: 1,56 – 1,52 = -x +3x → x = 0,02 + Áp dụng ĐLBTC : 0,09 . 16 + 3x + y = 1,56 → y = 0,06 mol (Để tìm x,y HS có thể sử dụng ĐLBT C, H ) Tính được a = 25,86 gam Hướng dẫn giải 3 C15H31COOH x mol C17H35COOH y mol (RCOO)3C3H5 (CnH2n - 4 O6) z mol CO2 O 4,46 mol ( 1) (2) m=24,64 gam 1,56 mol H2O 1,52 mol H2O ( x + y) NaOH 0,09 mol Ta de co : x + y + 3z = 0,09 Áp dụng ĐLBT O (1) ta có được : nO = 4,46 Áp dụng ĐLBTKL (1) m= 24,64 gam Muoi C3H8O3 z THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Sự chênh lệch số mol CO2 và số mol H2O : z = 0,02 ; x + y = 0,03 Áp dụng ĐLBTKL (2): 24,64 + 0,09.40 = a + 0,03.18 + 0,02. 92 → a =25,86 gam chọn A Câu 72(Mã đề 203-2019):Đốt cháy hoàn toàn m gam triglixerit X cần vừa đủ 3,08 mol O2 thu được CO2 và 2 mol H2O. Cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và 35,36 gam muối .Mặt khác m gam X tác dụng được tối đa với a mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của a là A. 0,2. B. 0,24. C.0,12. D. 0,16. Hướng dẫn giải C 3H 5 x HCOO 3x CH2 y - H2 a O2 3,08 mol H2O 2 mol CO2 (6x + y) NaOH m gam HCOONa 3x CH2 y - H2 a 35,36 gam C3H5(OH)3 x + Áp dụng ĐLBT nguyên tố H: 4x + y – a = 2 (I) + Áp dụng BT khối lượng : 204.x + 14y – 2.a = 35,36 + Áp dụng ĐLBT nguyên tố O: 3x + 3,08 = 6x+ y + 1 → 3x + y = 2,08 (III) Từ (I)(II)(III) ta có x = 0,04 ; y = 1,96 ; a = 0,12 (II) Câu 65(Mã đề 204-2019):Đốt cháy hoàn toàn m gam triglixerit X cần vừa đủ 2,31 mol O2 thu được H2O và 1,65 mol CO2. Cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và 26,52 gam muối .Mặt khác m gam X tác dụng được tối đa với a mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của a là A. 0,09. B. 0,12. C.0,15. D. 0,18. Hướng dẫn giải C3 H 5 x HCOO 3x CH2 y - H2 a O2 2,31 mol m gam + Áp dụng ĐLBT nguyên tố C: H2O (4x + y - a) mol CO2 1,65 mol NaOH HCOONa 3x CH2 y - H2 a 26,52 gam C3H5(OH)3 x THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 6x + y = 1,65 (I) + Áp dụng BT khối lượng : 204.x + 14y – 2.a = 26,52 (II) + Áp dụng ĐLBT nguyên tố O: 3x + 2,31 = 2x+ 0,5.y – 0,5.a + 1,65 → x – 0,5 y + 0,5.a = - 0,66 (III) Từ (I)(II)(III) ta có x = 0,03 ; y = 1,47 ; a = 0,09 Câu 67(Mã đề 207-2019):Đốt cháy hoàn toàn 17,16 gam triglixerit X, thu được H2O và 1,1 mol CO2. Cho 17,16 gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ , thu được glixerol và m gam muối .Mặt khác 17,16 gam X tác dụng được tối đa với 0,04 mol Br2 trong dung dịch .Giá trị của m là Hướng dẫn giải C3 H 5 a HCOO 3a CH2 b - H2 0,04 H 2O CO2 1,1 mol NaOH 17,16 gam HCOONa 3a CH2 b - H2 0,04 C H (OH)3 3a 3 5 + Áp dụng ĐLBT nguyên tố C: 6a + b = 1,1 (I) + Áp dụng BT khối lượng : 176a + 14b – 0,08 = 17,16 → 176a + 14b = 17,24 (II) Từ (I)(II) ta có a = 0,02 ; b = 0,98 → m = 17,72 Câu 66(Minh họa 2019): Đốt cháy hoàn toàn 0,06 mol hỗn hợp X gồm ba triglixerit cần vừa đủ 4,77 mol O2, thu được3,14 mol H2O. Mặt khác, hiđro hóa hoàn toàn 78,9 gam X (xúc tác Ni, to), thu được hỗn hợp Y. Đunnóng Y với dung dịch KOH vừa đủ, thu được glixerol và m gam muối. Giá trị của m là A. 86,10. B. 57,40. C. 83,82. D. 57,16. C3H5 0,06 HCOO 0,18 CH2 x - H2 a Hướng dẫn giải O2 4,77 H2O 3,14 mol CO2 (0,36 + x) mol m1 gam Áp dụng ĐLBT O: 0,18 + 4,77 = 0,36 + x + 1,57 → x = 3,02 mol Áp dụng ĐLBT H: 0,06.2,5 + 0,09 + 3,02 – a = 3,14 →a = 0,12 → m1 = 52,6 gam THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Sơ đồ thí nghiệm 78,9 gam X (gấp 1,5 lần thí nghiệm 1) C3H5 0,09 C3H5 0,09 H2 HCOO 0,27 HCOO 0,27 CH2 4,53 4,53A Dễ được m = 86,10 CH gam2 chọn - Htính 0,18 2 KOH HCOOK 0,27 mol CH2 4,53 mol m gam 78,9 gam Câu 41(ĐHA- 2014): Cho X, Y là hai chất thuộc dãy đồng đẳng của axit acrylic và MX < MY; Z là ancol có cùng số nguyên tử cacbon với X; T là este hai chức tạo bởi X, Y và Z. Đốt cháy hoàn toàn 11,16 gam hỗn hợp E gồm X, Y, Z, T cần vừa đủ 13,216 lít khí O2 (đktc), thu được khí CO2 và 9,36 gam nước. Mặt khác 11,16 gam E tác dụng tối đa với dung dịch chứa 0,04 mol Br2. Khối lượng muối thu được khi cho cùng lượng E trên tác dụng hết với dung dịch KOH dư là A. 4,68 gam. B. 5,04 gam. C. 5,44 gam. D. 5,80 gam. Hướng dẫn giải 1 DLBTKL O2 0,59 mol E CO2 0,47 mol 11,16 gam H2O 0,52 mol 9,36 gam Nhận thấy số mol H2O lớn hơn số mol CO2 nên ta luận được an col trong E phải no Ta quy đổi hỗn hợp E như sau: Dựa theo dữ kiện đề cho ta có thể quy đổi E như sau: t R1COOH R2COOH R1COO- CH2 R2COO- CH CH3(CH2)m C3H6(OH)2(CH2)m HCOOH C3H6(OH)2 CH2 - H2 - H 2O x y z x 2t E E (Chú ý: Trong bài toán này số mol COO bằng số mol liên kết pi trong gốc ) Sơ đồ biến hóa hóa học: THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 HCOOH C3H6(OH)2 CH2 - H2 - H2O 0,04 y z 0,04 2t O2 0,59 CO2 0,47 H2O 0,52 E 11,16 gam + Bảo toàn C: 0,04 + 3y +z = 0,47 → 3y + z = 0,43 + Bảo toàn O : 0,04 + y –t + 0,59 = 0,47 + 0,26 → y – t = 0,1 + Bảo toàn H : 4y +z -2t = 0,52 Giải hệ : y= 0,11 ; z=0,1 ; t=0,01 Vì z = 0,1< y =0,11 nên an col là C3H6(OH)2 Khi cho E tác dụng KOH thì muối thu được gồm : (I) (II) (III) HCOOK 0,04 CH2 0,1 - H2 0,04 m gam m =4,68 gam .chọn A Hướng dẫn giải 2 DLBTKL E CO2 0,47 mol O2 0,59 mol 11,16 gam H2O 0,52 mol 9,36 gam Nhận thấy số mol H2O lớn hơn số mol CO2 nên ta luận được an col trong E phải no Ta quy đổi hỗn hợp E như sau: CH2 = CH - COOH C3H6(OH)2 CH2=CH-COO CH2=CH-COO CH2 Sơ đồ phản ứng: C3H6 THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 a CH2 = CH - COOH b C3H6(OH)2 c CH2=CH-COO C3H6 CH2=CH-COO d O2 0,59 mol Br2 0,04 mol KOH CH2 (a + 2c ) 11,16 gam CO2 0,47 mol H2O 0,52 mol Muoi ( m gam) H2O a mol C3H6(OH)2 ( b + c ) Bảo toàn O: a + b + 2c = 0,14 (I) Dựa vào sự chênh lệch số mol CO2 và H2O : -a + b – 3c = 0,05 (II) Bảo toàn liên kết pi gốc ta có: a + 2c = 0,04 (III) Bảo toàn khối lượng: 72.a + 76.b + 184.c + 14.d =11,16 (IV) Giải hệ: a= 0,02 ; b=0,1 ; c=0,01 ; d = 0,02 Vì d =0,02 mà b= 0,1 nên chắc chắn an col Z là C3H6(OH)2. Áp dụng ĐLBTKL : m = 4,68 gam Câu 43( THPTQG 2015): Hỗn hợp X gồm 3 este đơn chức, tạo thành từ cùng một ancol Y với 3 axit cacboxylic (phântử chỉ có nhóm -COOH); trong đó, có hai axit no là đồng đẳng kế tiếp nhau và một axit không no (có đồng phân hình học, chứa một liên kết đôi C=C trong phân tử). Thủy phân hoàn toàn 5,88 gam X bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp muối và m gam ancol Y. Cho m gam Y vào bình đựng Na dư, sau phản ứng thu được 896 ml khí (đktc) và khối lượng bình tăng 2,48 gam. Mặt khác, nếu đốtcháy hoàn toàn 5,88 gam X thì thu được CO2 và 3,96 gam H2O. Phần trăm khối lượng của este không no trong X là A. 34,01%. B. 38,76%. C. 40,82%. D. 29,25%. Hướng dẫn giải Na ROH 0,08 H2 0,04 mol m – 0,08 = 2,48 → m = 2,56 → Mancol = 32 ( CH3OH ) Ta quy đổi X: HCOOCH3 CH3- CH = CH- COOCH3 CH2 Ta có sơ đồ phản ứng : THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 a NaOH 0,08 HCOOCH3 CH3OH 0,08 mol b CH3- CH = CH- COOCH3 c Muoi O2 CH2 H2O 0,22 mol 5,88 gam Bảo toàn nhóm COO: a + b = 0,08 (I) Bảo toàn H: 2a + 4b + c = 0,22 (II) Bảo toàn khối lượng: 60a + 100.b + 14.c = 5,88 (III) Giải hệ: a = 0,06 ; b= 0,02; c=0,02 Vì c= 0,02 =b nên trong este không no không thể chứa nhóm CH2. Vì nếu có CH2 thì đồng nghĩa este no không có nhóm CH2 (vô lý) Vậy % este không no dễ tính được : 34,01% chọn A Câu 46: X, Y là hai axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở, đồng đẳng kế tiếp (MX < MY) T là este tạo bởi X, Y với một ancol hai chức Z . Đốt cháy hoàn toàn 5,07 g hỗn hợp M gồm X, Y ,Z ,T bằng lượng vừa đủ khí O2, thu được 3,92 lít CO2 (đktc) và 3,69 g H2O. Mặt khác 5,07 g M phản ứng vừa đủ với 500ml dung dịch KOH 0,2M, đun nóng. Phát biểu nào sau đây là sai? A. Thành phần phần trăm theo số mol của Y trong M là 21,43% B. Tổng số nguyên tử hidro trong hai phân tử X, Y là 6 C. Tổng số nguyên tử cacbon trong phân tử T bằng 5. D. X làm mất màu nước brom Hướng dẫn giải DLBTKL M O2 0,1975 mol CO2 0,175 mol 7,7 gam 5,07 gam H2O 0,205 mol 3,69 gam Nhận thấy số mol H2O lớn hơn mol CO2 nên ta luận được an col trong M phải no Ta quy đổi hỗn hợp E như sau: THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 HCOOH C2H4(OH)2 HCOO C2H4 HCOO CH2 Sơ đồ phản ứng: a HCOOH b C2H4(OH)2 O2 0,1975 mol CO2 0,175 mol HCOO c HCOO C2H4 H2O KOH 0,1 mol d CH2 5,07 gam Bảo toàn O: a + b + 2c = 0,08 (I) Bảo toàn nhóm COO: a + 2c = 0,1 (II) Sự chênh lệch số mol CO2 và H2O ta có: b – c = 0,03 (III) Bảo toàn C: a + 2b + 4c + d = 0,175 (IV) Giải hệ ta có: a = 0,02 ; b=0,04 ; c=0,01 ; d=0,035 Vì d = 0,035 < 0,04 nên ancol là C2H4(OH)2 TH1 : x HCOOH y CH3COOH 0,04 C2H4(OH)2 0,01 HCOO C 2H 4 CH3COO Ta dễ có: x + y =0,02 x= 0,005 y + 0,01 = 0,035 (Bao toan CH2) y = 0,015 TH2: 0,205 mol THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 x CH3COOH y C2H5COOH 0,04 C2H4(OH)2 0,01 CH3COO C2H5COO C2H4 x + y =0,02 ( Loai ) x +2.y + 0,03 = 0,035 (Bao toan CH2) Câu 80 (MĐ 201-2017). Một hỗn hợp E gồm este đơn chức X và este hai chức Y (X,Y đều no ,mạch hở).Xà phòng hóa hoàn toàn 40,48 gam E cần vừa đủ 560 ml dung dịch NaOH 1M ,thu được hai muối có khối lượng a gam và hỗn hợp T gồm hai ancol có cùng số nguyên tử cácbon.Đốt cháy toàn bộ T ,thu được 16,128 lít khí CO2 (đktc) và 19,44 gam H2O .Giá trị của a gần nhất với giá trị nào sau đây ? A.43,0. B. 37,0. C.40,5. 13,5 . Hướng dẫn giải 1 Ta quy đổi E: HCOOCH3 HCOO -CH2 HCOO- CH2 CH2 Sơ đồ phản ứng: x HCOOCH3 y HCOO -CH2 HCOONa NaOH 0,56 mol CH2 0,56 mol a gam v Bao toan O HCOO- CH2 z CH2 40,48 gam CH3OH x O2 C2H4(OH)2 y CH2 CO2 0,72 mol H2O 1,08 mol t 51,12 gam Bảo toàn nhóm COO: x + 2y = 0,56 Bảo toàn O cho sơ đồ đốt cháy ancol: (I) THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 n = 0,98 mol O2 Áp dụng ĐLBTKL: mancol = 19,76 gam Áp dụng ĐLBTKL: a = 43,12 gam chọn A Lời Giải 2 *Tìm T 16,128  0, 72mol 2 22, 4 19, 44 n H 2O  18 1, 08mol nCO nCO  2 n H 2O T là ancol no mạch hở n T 1, 08  0, 72 0,36 -sơ đồ đốt cháy T : O2 CnH2n+2Ox 0,36 n n CO2 + ( n+1) H2O 0,72 0, 72 2 0,36 Vậy ancol T gồm C2H5OH và C2H4(OH)2 *sơ đồ phản ứng xà phòng hóa x mol C2H5OH E 40,48 Muoi + + NaOH 0,56 mol gam 22,4 gam a gam y mol C2H4(OH)2 Bảo toàn x + y = 0,36 nhóm OH ta có : x+ y = 0,36 x= 0,16 x + 2y = 0,56 y = 0,2 Áp dụng ĐLBTKL: a = 43,12 gam chọn A Câu 79(Mã đề 201-2018): Este X hai chức, mạch hở, tạo bởi một ancol no với hai axit cacboxylic no, đơn chức. Este Y ba chức, mạch hở, tạo bởi glixerol với một axit cacboxylic không no, đơn chức (phân tử có hai liên kết pi).Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm X và Y cần vừa đủ 0,5 mol O2 thu được 0,45 mol CO2 . Mặt khác, thủy phân hoàn toàn 0,16 mol E cần vừa đủ 210 ml dung dịch NaOH 2M, thu được hai ancol (có cùng số nguyên tử cacbon trong phân tử) và hỗn hợp ba muối, trong đó tổng khối lượng muối của hai axit no là a gam. Giá trị của a là A. 13,20. B 20,60. C 12,36. D 10,68. Hướng dẫn giải 1 Ta quy đổi E: THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 HCOO CH3COO C 3H 6 CH2=CH-COO CH2=CH-COO C 3H 5 CH2=CH-COO CH2 Sơ đồ biến hóa: HCOO CH3COO Bao toan H C3H6 x H2O (5x + 7y +z) O2 0,5 mol CH2=CH-COO CH2=CH-COO CO2 0,45 mol y C3H5 CH2=CH-COO z CH2 NaOH 0,42.t 0,16.t (Ta coi phần TN1 gấp t lần phần TN2) Ta dễ có: x + y = 0,16t 2x + 3y =0,42 t x = 0,06t y = 0,1 t x y = 3 5 (I) Bảo toàn C :6x + 12y +z = 0,45 (II) Bảo toàn O : 4x + 6y + 0,5.2 =0,45.2 + 5x + 7y + z x + y + z = 0,1 (III) Giải hệ : x = 0,015 ; y = 0,025 ; z=0,06 → t =0,25 Vì z = 0,06 ; y= 0,025 nên chắc chắn trong gốc axit không no sẽ không chứa nhóm CH2 mà chỉ có trong gốc axit no. Vậy muối axit no là THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 HCOONa 0,015 CH3COONa 0,015 0,06 CH2 Dễ tính được giá trị của a = 12,36 gam (chú ý chia cho 0,25) chọn C Hướng dẫn giải 2 R1COO C 3H 6 ( CnH2n-2O4 ) R2COO x mol 0,5 mol R3COO ( CmH2m-10O6 ) R3COO CO2 0,45 mol O2 C3H5 H 2O t mol R3COO NaOH y mol 0,42 k mol ( Giả sử lượng chất TN1 gấp k lần thí nghiệm 2) Ta dễ có : x + y = 0,16k 2x + 3y =0,42 k x = 0,06k y = 0,1 k x y = 3 5 (1) Áp dụng ĐLBT O: t = 4x + 6y + 0,1 Theo sự chênh lệch số mol CO2 và H2O và dựa vào hệ số ta có : nCO  n H O 2 x  5 y 2 0,45 - 4x - 6y - 0,1 = x + 5y 5x + 11y = 0,35 (2) Từ (1)(2) giải hệ ta có được x = 0,015 y = 0,025   Áp dụng ĐLBT C: 0,015.n + 0,025.m = 0,045  3n + 5m = 90 ( n≥ 6; m ≥ 12 ) Chọn được cặp nghiệm : n = 10 Câu 74: Hỗn hợp E gồm ba este mạch hở, đều có bốn liên kết pi (π) trong phân tử, trong đó có một este m= đơn chức là 12 este của axit metacrylic và hai este hai chức là đồng phân của nhau. Đốt cháy hoàn toàn 12,22 Dễ tính được a = 12,36 gam E bằng O2 , thu được 0,37 mol H2O. Mặt khác, cho 0,36 mol E phản ứng vừa đủ với 234 ml dung dịch NaOH 2,5M, thu được hỗn hợp X gồm các muối của các axit cacboxylic không no, có cùng số nguyên tử cacbon trong phân tử; hai ancol không no, đơn chức có khối lượng m1 gam và một ancol no, đơn chức có khối lượng m2 gam. Tỉ lệ m1 : m2 có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây? A. 2,7. . B 1,1. . C 4,7. . D 2,9. THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 Hướng dẫn giải 1 Theo giả thiết đề cho. Không giảm tính tổng quát ta quy đổi E: CH2= C -COO - CH2-C = CH CH3 COOCH3 CH2 = C COO CH2 -CH =CH2 CH COOCH3 CH COO CH2 -CH =CH2 CH2 Sơ đồ biến hóa: x CH2= C -COO - CH2-C = CH O2 CH3 y CH2 = C COOCH3 H2O 0,37 mol COO CH2 -CH =CH2 z t CO2 CH COOCH3 CH COO CH2 -CH =CH2 CH2 12,22 gam x + y + z = 0,36.a Áp dụng ĐLBT COO: x + 2y + 2z = 0,585.a Ta dễ có : NaOH 0,585.a THIẾẾT KẾẾ BÀI TẬP ESTE ÔN THI THPTQG 2020 n - n CO2 H2O n CO2 = 3 (x + y + z) = 1,08.a + 0,37 Áp dụng ĐLBTO: x + 2y + 2z + nO = n + 0,5. n H2O CO2 2 n O = 0,495.a + 0,555 2 Áp dụng ĐLBTKL ta tính được a = 2/9 x = 0,03 y + z =0,05 thay vào tính được t = 0 Vậy các chất như quy đổi trùng khớp chất trong bài ra An col tương ứng: m2 = 1,6 gam CH3OH 0,05 mol m1 m2 CH2=CH - CH2-OH 0,05 mol = 2,8625 m1= 4,58 gam CH = C - CH2 - OH 0,03 mol Chọn D Hướng dẫn giải 2 CnH2n -6 O2a t mol O2 ( 1) (2) 12,22 gam CO2 ( 0,37 + 3 t ) mol H2O 0,37 mol NaOH 0,585 mol Theo gt ta dễ có : 0,36 .a = 0,585 → a = 1,625 Áp dụng DDLBTKL : 12,22 = mC + mH + mO = (0,37 + 3t ).12 + 0,37.2 + t.3,25.16 → t = 0,08 mol Áp dụng ĐLBT C : n= 7,625. Vì 2 este hai chức là đồng phân của nhau ; tạo ra muối axitcacboxylic không no,có 4 C ; ancol tạo ra không no. Nên số nguyên tử C phải ít nhất là 8 ; Vậy các chất trong E :