Tài liệu Thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kttt trong các nh tm - .pdf

LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch-¬ng I Lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng t¹i ng©n hµng th-¬ng m¹i I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ vai trß cña c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1. Sù cÇn thiÕt cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt LÞch sö ra ®êi, sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng hãa, còng ®ång thêi g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. Tõ cæ x-a ®Õn c¸ch ®©y vµi tr¨m n¨m, c¸c kim lo¹i quý nh- vµng, b¹c ®-îc coi nh- mét ph-¬ng tiÖn trao ®æi trong x· héi trõ x· héi s¬ khai nhÊt. VÊn ®Ò ®Æt ra víi mét hÖ thèng thanh to¸n hoµn toµn dùa vµo kim lo¹i quý th× viÖc vËn chuyÓn tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c rÊt khã kh¨n. Sù ph¸t triÓn tiÕp theo cña hÖ thèng thanh to¸n lµ ®ång tiÒn giÊy, ®ång tiÒn giÊy cã lîi h¬n h¼n so víi ®ång tiÒn kim lo¹i ë chç nã nhÑ h¬n rÊt nhiÒu, viÖc cÇm theo nã còng dÔ dµng h¬n, nh-ng vÊn ®Ò ®Æt ra khi c«ng nghÖ in Ên tiÒn ph¸t triÓn tiªn tiÕn th× tÖ n¹n in tiÒn gi¶ còng ph¸t triÒn theo, chi phÝ in tiÒn, vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n tiÒn rÊt tèn kÐm. MÆt kh¸c,c¶ hai lo¹i tiÒn nµy næi lªn mét sè yÕu ®iÓm ®ã lµ dÔ bÞ lÊy c¾p , tèn thêi gian vËn chuyÓn, chi phÝ b¶o qu¶n in Ên cao.§Ó kh¾c phôc khã kh¨n nµy, mét b-íc tiÕn míi cña hÖ thèng thanh to¸n ®· xuÊt hiÖn víi ho¹t ®éng Ng©n hµng hiÖn ®¹i- thanh to¸n chuyÓn kho¶n qua Ng©n hµng. Ho¹t ®éng ng©n hµng s¬ khai ban ®Çu chØ lµ thu nhËn gi÷ hé tiÒn, kim lo¹i quý cho kh¸ch hµng. Theo quy luËt cña thÞ tr-êng, nÒn kinh tÕ hµng hãa lµ lu«n vËn ®éng vµ lu«n ph¸t triÓn, Ng©n hµng ph¸t triÓn thªm mét sè nghiÖp vô nh- viÖc thanh to¸n cho kh¸ch hµng göi tiÒn t¹i mét Ng©n hµng khi cã nhu cÇu chi tr¶ lÉn nhau. Khi s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng hãa ë møc thÊp, qu¸ tr×nh mua b¸n diÔn ra trong ph¹m vi hÑp th× ng-êi ta thanh to¸n víi nhau b»ng tiÒn mÆt, sù vËn ®éng cña vËt t- hµng hãa g¾n liÒn víi sù vËn ®éng cña khèi l-îng tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh. Lóc nµy TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp thanh tãan b»ng tiÒn mÆt ®· tá râ sù linh ho¹t cña nã. Qu¸ tr×nh thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt kh«ng gÆp ph¶i mét trë ng¹i nµo. Nh-ng theo quy luËt cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, c«ng viÖc kh«ng chØ bã hÑp trong mét l·nh thæ, mét quèc gia mµ xuyªn kh¾p quèc gia trªn c¶ thÞ tr-êng thÕ giíi víi mét khèi l-îng hµng hãa lín, nhiÒu chñng lo¹i ®a d¹ng vµ phong phó. Lóc nµy thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt ®· n¶y sinh hµng lo¹t nh÷ng ®iÓm bÊt lîi cho c«ng viÖc thanh to¸n nh- thêi gian, chi phÝ, vËn chuyÓn. §Õn lóc nµy hÖ thèng thanh to¸n hiÖn ®¹i qua Ng©n hµng hay cßn gäi thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt phÇn nµo gi¶i quyÕt ®-îc nh÷ng bÊt lîi cña thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt nãi trªn. Ng-êi ta kh«ng cßn ph¶i mÊt thêi gian vµo in tiÒn, vËn chuyÓn tiÒn vµ b¶o qu¶n tiÒn…mµ thay vµo ®ã chØ viÖc trÝch chuyÓn vèn tõ tµi kho¶n ®¬n vÞ nµy sang tµi kho¶n ®¬n vÞ kh¸c, hoÆc thanh to¸n bï trõ lÉn nhau gi÷a c¸c tæ chøc vµ ®¬n vÞ. §Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh nµy ph¶i cã Ýt nhÊt ba chñ thÓ tham gia, ®ã lµ bªn mua, bªn b¸n vµ Ng©n hµng ®ãng vai trß trung gian tµi chÝnh víi chøc n¨ng lµ trung t©m thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ. C¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i hoµn toµn cã kh¶ n¨ng tæ chøc c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt thÝch hîp ®Ó thu hót nguån vèn nhµn rçi trong d©n c-, gãp phÇn lín thùc hiÖn chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh gi¸ c¶, ®Èy lïi l¹m ph¸t,®Èy nhanh l-u th«ng hµng hãa, t¨ng thu nhËp quèc d©n. V× cã tÝnh -u viÖt nh- trªn nªn c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ngµy cµng ®-îc kh¸ch hµng -a chuéng, kh«ng ngõng ph¸t triÒn vµ kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay. Do ®ã thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ra ®êi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan cña lÞch sö loµi ng-êi. Tãm l¹i thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ mét nghiÖp vô trung gian cña Ng©n hµng, ®©y chÝnh lµ c¸ch thøc mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho c¶ hai bªn: ®¬n vÞ më tµi kho¶n vµ Ng©n hµng, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng hãa .ViÖc thay thÕ thanh to¸n tiÒn mÆt b»ng thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· thùc sù thu hót dßng tiÒn mÆt ch¶y vµo Ng©n hµng, ng©n hµng sÏ t¨ng nguån thu vµ nguån vèn tÝn dông ®ång thêi qua ®ã Ng©n hµng cã thÓ kتm so¸t vµ ®iÒu hµnh TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp chÆt chÏ th«ng qua c«ng t¸c thanh tãan. Cßn kh¸ch hµng ®¬n vÞ më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng ®¶m b¶o ®-îc chi tr¶ ®óng thêi h¹n, tiÕt kiÖm thêi gian, an toµn nhÊt. 2. Vai trß cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cã mét vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi tõng c¸ nh©n, tõng ®¬n vÞ kinh tÕ vµ ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ. Nã ®¸p øng ®-îc ®ßi hái cña s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng hãa trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, lµm cho Ng©n hµng trë thµnh trung t©m thanh tãan cña nÒn kinh tÕ.Vai trß cña thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt ®-îc thÓ hiÖn : * §èi víi Ng©n hµng Thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt gãp phÇn t¨ng nhanh nguån vèn cña Ng©n hµng, më réng nghiÖp vô kinh doanh. Khi c¸c doanh nghiÖp më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng sÏ mang l¹i cho Ng©n hµng nguån vèn t-¬ng ®èi lín ®Ó cho vay, ®Çu t- ph¸t triÓn kinh tÕ. Nã thóc ®Èy ngiÖp vô tÝn dông cña Ng©n hµng ph¸t triÓn, gióp Ng©n hµng h¹n chÕ rñi ro trong kinh doanh tÝn dông, qua ®ã n¾m ®-îc ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng. Khi kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng vµ ký th¸c vèn cña m×nh vµo ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng kiÓm so¸t ®-îc mét phÇn l-îng tiÒn trong nÒn kinh tÕ, còng nh- kh¶ n¨ng tµi chÝnh , t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp.Trªn c¬ së ®ã ng©n hµng tiÕn hµnh cung øng mét l-îng tiÒn thÝch hîp cho nÒn kinh tÕ. * §èi víi doanh nghiÖp Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt gãp phÇn thóc ®Èy nhanh tèc ®é thanh tãan, tèc ®é chu chuyÓn vèn vµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh. MÆt kh¸c, thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt göi t¹i Ng©n hµng, viÖc thanh to¸n ®¶m b¶o sù an toµn vÒ vèn còng nh- tµi s¶n cña doanh nghiÖp tr¸nh ®-îc nh÷ng rñi ro ®¸ng tiÕc cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thanh to¸n.  XÐt trªn gãc ®é qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n-íc TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp §èi víi nÒn kinh tÕ viÖc t¨ng tû träng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong l-u th«ng gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ. §ång thêi gióp Ng©n hµng TW cã kh¶ n¨ng ®iÒu tiÕt cung øng tiÒn tÖ cho phï hîp víi nhu cÇu th«ng qua viÖc t¨ng gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc cña c¸c Ng©n hµng, ®¶m b¶o æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn. Cã thÓ thÊy, trong xu thÕ më cöa cña n-íc ta hiÖn nay thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt cã nh÷ng vai trß trùc tiÕp còng nh- gi¸n tiÕp ¶nh h-ëng tíi 3 thµnh phÇn quan träng cña nÒn kinh tÕ ®ã lµ : Doanh nghiÖp, Ng©n hµng vµ Nhµ n-íc . Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt sÏ gióp c¸c thµnh phÇn nµy ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng cña m×nh, ®ång thêi thóc ®Èy nÒn kinh tÕ n-íc ta ngµy cµng ph¸t triÓn. II. Néi dung c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt qua Ng©n hµng 1. Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c chung vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt 1.1Kh¸i niÖm Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ ph-¬ng thøc chi tr¶ thùc hiÖn b»ng c¸ch trÝch mét sè tiÒn tõ tµi kho¶n ng-êi chi chuyÓn sang tµi kho¶n ng-êi thô h-ëng. C¸c tµi kho¶n nµy ®Òu ®-îc më t¹i Ng©n hµng. Nh- vËy, thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ nghiÖp vô trung gian cña Ng©n hµng, Ng©n hµng chØ thùc hiÖn thanh to¸n khi cã lÖnh cña chñ tµi kho¶n bao gåm c¸c tæ chøc kinh tÕ, ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng. Th«ng th-êng tham gia thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt gåm cã 4 bªn: -Bªn mua hay nhËn dÞch vô cung øng - Ng©n hµng phôc vô bªn mua, tøc lµ Ng©n hµng n¬i ®¬n vÞ mua më tµi kho¶n giao dÞch - Bªn b¸n tøc lµ bªn cung øng hµng hãa hay dÞch vô TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp - Ng©n hµng phôc vô bªn b¸n lµ Ng©n hµng n¬i ®¬n vÞ b¸n më tµi kho¶n giao dÞch Trong quan hÖ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, Ng©n hµng ®ãng vai trß lµ tæ chøc trung gian cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cho c¶ bªn mua vµ bªn b¸n víi møc phÝ dÞch vô thÝch hîp. 1.2. Nguyªn t¾c thanh to¸n QuyÕt ®Þnh sè 22/Q§/NH ban hµnh ngµy 21/02/1994 cña Thèng ®èc Ng©n h¯ng Nh¯ n­íc vÒ ‚ThÓ lÖ thanh to²n kh«ng dïng tiÓn mÆt‛ ®± t³o ra mét khung ph¸p lý cho c«ng t¸c thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt qua Ng©n hµng.Theo quyÕt ®Þnh nµy c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n thanh tãan qua Ng©n hµng, Kho b¹c Nhµ n-íc ®-îc ¸p dông c¸c thÓ thøc sau: - Thanh tãan b»ng sÐc thanh to¸n - Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm chi( UNC)- chuyÓn tiÒn - Thanh tãan b»ng uû nhiÖm thu (UNT) - Thanh tãan b»ng th- tÝn dông - Thanh tãan b»ng thÎ thanh to¸n - Thanh to¸n b»ng ng©n phiÕu thanh to¸n ( hiÖn nay kh«ng cßn ¸p dông) Tïy theo hoµn c¶nh ph¸t sinh giao dÞch, c¸c ®¬n vÞ hay kh¸ch hµng cña Ng©n hµng cã thÓ sö dông mét trong c¸c thÓ thøc thanh to¸n nªu trªn. §Ó c«ng t¸c thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt qua Ng©n hµng cã thÓ thùc hÞªn nhanh chãng, chÝnh x¸c th× c¸c bªn mua, bªn b¸n vµ Ng©n hµng ph¶i tu©n thñ mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: Thø nhÊt: Kh¸ch hµng cã quyÒn lùa chän Ng©n hµng ®Ó më tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh tãan t¹i mét Ng©n hµng cã cung cÊp dÞch vô thanh to¸n. Thø hai: ViÖc më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng, Kho b¹c nhµ n-íc vµ thùc hiÖn thanh tãan qua tµi kho¶n ®-îc ghi b»ng ®ång ViÖt Nam. Tr-êng hîp më vµ thanh TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp to¸n b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®-îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cña ChÝnh phñ ViÖt Nam ban hµnh. Thø ba : §Ó ®¶m b¶o thanh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c chñ tµi kho¶n (bªn tr¶ tiÒn) ph¶i cã ®ñ tiÒn trªn tµi kho¶n. Thø t- : Ng©n hµng vµ Kho b¹c Nhµ n-íc ph¶i cã tr¸ch nhiªm : -Thùc hiÖn c¸c ñy nhiÖm thanh tãan cña kh¸ch hµng ph¶i chÝnh x¸c, an toµn, nhanh chãng vµ thuËn tiÖn, chi tr¶ b»ng tiÒn mÆt hoÆc chuyÓn kho¶n trong ph¹m vi sè d- tiÒn göi theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - NÕu cã thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh thanh tãan g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng th× Ng©n hµng vµ Kho b¹c Nhµ n-íc ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i vµ tïy theo møc ®é vi ph¹m cã thÓ bÞ xö lý theo ph¸p luËt. Thø n¨m : Ng©n hµng vµ Kho b¹c Nhµ n-íc chØ cung cÊp sè liÖu trªn tµi kho¶n kh¸ch hµng cho c¬ quan ngßai Ng©n hµng vµ Kho b¹c nhµ n-íc khi cã v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Thø s¸u : Khi thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh tãan cho kh¸ch hµng , Ng©n hµng ®-îc thu phÝ theo quy ®Þnh cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n-íc ViÖt Nam. 2. C¸c thÓ thøc thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt t¹i ViÖt Nam 2.1ThÓ thøc thanh to¸n b»ng SÐc: SÐc lµ lÖnh chuyÓn tiÒn cña chñ tµi kho¶n, ®-îc lËp theo mÉu do Ng©n hµng quy ®Þnh yªu cÇu Ng©n hµng, Kho b¹c phôc vô m×nh trÝch mét sè tiÒn tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng-êi thô h-ëng trong thêi gian hiÖu lùc cña tê sÐc ®ã. VÒ nguyªn t¾c, ng-êi ph¸t hµnh SÐc chØ ®-îc ph¸t hµnh SÐc kh«ng qu¸ sè d- tµi kho¶n cña m×nh, nÕu v-ît qu¸ sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n tתn ph¹t. Thêi gian hiÖu lùc cña tê SÐc lµ thêi h¹n tÝnh tõ ngµy ph¸t hµnh SÐc ®Õn ngµy nép SÐc vµo Ng©n hµng. Thêi h¹n cña SÐc ®-îc quy ®Þnh lµ 15 ngµy (kÓ tõ ngµy ph¸t hµnh). SÐc ®-îc h¹ch to¸n theo nguyªn t¾c ghi Nî tr-íc Cã sau. C¸c tê SÐc sau khi ®-îc TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ, cã ®ñ tiÒn trªn tµi kho¶n th× Ng©n hµng sÏ ghi Nî tµi kho¶n ng-êi ph¸t hµnh SÐc , ghi Cã vµo tµi kho¶n ng-êi thô h-ëng SÐc. 2.1.1 SÐc tiÒn mÆt. SÐc tiÒn mÆt chØ ®-îc lÜnh tiÒn mÆt t¹i ®¬n vÞ thanh to¸n ( ng©n hµng, kho b¹c…)Ng-êi ph¸t hµnh sÐc ghi tªn ng-êi lÜnh tiÒn mÆt trªn tê sÐc , trong ®ã ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè quy ®Þnh. Khi nhËn sÐc, kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ c¸c néi dung ghi trªn sÐc, kÓ c¶ mÉu ch÷ ký. NÕu SÐc hîp lÖ, hîp ph¸p, kÕ to¸n ghi : Nî : Tµi kho¶n tiÒn göi ng-êi ph¸t hµnh sÐc Cã : Tµi kho¶n 1011- tiÒn mÆt. 2.1.2 SÐc chuyÓn kho¶n SÐc chuyÓn kho¶n kh«ng ®-îc phÐp lÜnh tiÒn mÆt.Trªn tê sÐc ghi ®Ëm ch÷ sÐc chuyÓn kho¶n hoÆc g¹ch 2 ®-êng chÐo song song ë phÝa trªn bªn tr¸i. Lo¹i sÐc chuyÓn kho¶n nµy chØ ®-îc thanh to¸n trong ph¹m vi gi÷a c¸c kh¸ch hµng cã tµi kho¶n ë cïng mét chi nh¸nh ng©n hµng ( mét kho b¹c) hoÆc kh¸c chi nh¸nh ng©n hµng (hoÆc kho b¹c) nh-ng c¸c ng©n hµng, c¸c kho b¹c nµy cã tham gia thanh to¸n bï trõ trªn ®Þa bµn tØnh, thµnh phè. Thêi h¹n hiÖu lùc thanh to¸n cña mçi tê sÐc lµ 15 ngµy, kÓ tõ ngµy ký ph¸t hµnh, ®Õn ngµy nép vµo ng©n hµng. Quy tr×nh thanh to¸n §Ó thanh to¸n ®-îc sè tiÒn trªn c¸c tê sÐc, ng-êi thô h-ëng lËp 2 liªn b¶ng kª nép sÐc theo tõng ng©n hµng, tõng kho b¹c phôc vô bªn tr¶ tiÒn( mçi ng©n hµng mçi kho b¹c lËp mét b¶ng kª riªng) ®Ó nép vµo ng©n hµng hoÆc kho b¹c n¬i m×nh më tµi kho¶n hoÆc n¬i bªn tr¶ tiÒn më tµi kho¶n  Tr-êng hîp bªn tr¶ tiÒn vµ bªn thô h-ëng ®Òu më tµi kho¶n t¹i cïng mét ng©n hµng ( mét kho b¹c) NÕu c¸c tê sÐc ®Òu hîp lÖ th× xö lý nh- sau: TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp + C¸c tê sÐc lµm chøng tõ ghi Nî TK bªn tr¶ tiÒn + Mét liªn b¶ng kª lµm chøng tõ ghi Cã TK ng-êi thô h-ëng + Mét liªn b¶ng kª cã ®ãng dÊu ng©n hµng (hoÆc kho b¹c) lµm giÊy b¸o cã göi ng-êi thô h-ëng. NÕu TK tiÒn göi cña bªn tr¶ tiÒn kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n Ng©n hµng hoÆc kho b¹c l-u tê sÐc kh«ng thanh to¸n ®-îc vµ l-u b¶ng kª sÐc ®Ó theo dâi vµ lËp b¶ng kª sÐc kh¸c ®èi víi c¸c tê sÐc ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n , ®Ó thanh to¸n cho bªn thô h-ëng.  Tr-êng hîp bªn tr¶ tiÒn vµ bªn thô h-ëng më TK t¹i 2 ng©n hµng (2 kho b¹c) cã tham gia thanh to¸n bï trõ trªn ®Þa bµn tØnh, thµnh phè NÕu bªn thô h-ëng nép sÐc vµo Ng©n hµng (kho b¹c) phôc vô bªn tr¶ tiÒn th× Ng©n hµng phôc vô bªn tr¶ tiÒn xö lý: + Dïng c¸c tê sÐc lµm chøng tõ ghi Nî tµi kho¶n bªn tr¶ tiÒn + C¸c liªn b¶ng kª sÐc dïng ®Ó lËp chøng tõ thanh to¸n bï trõ vµ chuyÓn cho Ng©n hµng (KB) phôc vô bªn thô h-ëng ®Ó ghi Cã cho bªn thô h-ëng. KÕ to¸n ghi : Nî : TK bªn tr¶ tiÒn Cã : TK 5012 – thanh to¸n bï trõ cña Ng©n hµng thµnh viªn T¹i Ng©n hµng (KB) phôc vô bªn thô h-ëng xö lý: TiÕp nhËn c¸c b¶ng kª sÐc (th«ng qua thanh to¸n bï trõ) vµ thanh to¸n cho bªn thô h-ëng. + 1 liªn b¶ng kª sÐc lµm chøng tõ ghi Cã tµi kho¶n bªn thô h-ëng. + 1 liªn b¶ng kª sÐc lµm b¸o Cã cho bªn thô h-ëng. KÕ to¸n ghi : Nî : TK 5012- thanh to¸n bï trõ cña c¸c Ng©n hµng thµnh viªn Cã : TK tiÒn göi ng-êi thô h-ëng TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp NÕu bªn thô h-ëng nép sÐc vµo Ng©n hµng (KB) n¬i m×nh më tµi kho¶n, sau khi kiÓm tra tÝnh hîp lÖ , hîp ph¸p c¸c tê sÐc, ng©n hµng hoÆc kho b¹c trùc tiÕp chuyÓn c¸c tê sÐc vµ b¶ng kª cho Ng©n hµng (KB) phôc vô bªn tr¶ tiÒn, ®Ó xö lý theo thñ tôc nãi trªn. 2.2 Thanh to¸n b»ng UNC- chuyÓn tiÒn 2.2.1 Thanh to¸n b»ng UNC UNC lµ lÖnh viÕt cña chñ tµi kho¶n yªu cÇu Ng©n hµng phôc vô m×nh trÝch mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng-êi thô h-ëng sau khi mua hµng hãa , dÞch vô , nép thuÕ… UNC ®-îc ¸p dông ®Ó thanh to¸n cho ng-êi thô h-ëng ë cïng Ng©n hµng, kh¸c Ng©n hµng, kh¸c tØnh, kh¸c hÖ thèng Ng©n hµng… Quy tr×nh thanh to¸n: T¹i Ng©n hµng bªn mua: Sau khi nhËn ®-îc hµng hãa, dÞch vô cña ®¬n vÞ b¸n, ®¬n vÞ mua ph¶i lËp 4 liªn UNC theo mÉu ®óng néi dung quy ®Þnh , cã dÊu , ch÷ ký cña chñ tµi kho¶n. Trong tr-êng hîp ng-êi mua, ng-êi b¸n më tµi kho¶n t¹i hai Ng©n hµng th-¬ng m¹i kh¸c nhau th× tïy theo h×nh thøc thanh to¸n mµ Ng©n hµng bªn mua ph¶i lËp thªm c¸c chøng tõ sau: NÕu thanh to¸n b»ng tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n-íc th× ph¶i lËp thªm 2 liªn b¶ng kª (B¶ng kª 11. Dùa vµo b¶ng kª vµ UNC kÕ to¸n ghi: Nî TK tiÒn göi ®¬n vÞ mua Cã TK 1113- TiÒn göi t¹i NHNN Göi tíi Ng©n hµng Nhµ n-íc b¶ng kª vµ liªn 3, 4 UNC _ NÕu thanh tãan bï trõ th× lËp thªm 2 liªn b¶ng kª (B¶ng kª 12) .Dùa vµo UNC vµ b¶ng kª , kÕ to¸n ghi: Nî TK tiÒn göi ®¬n vÞ mua Cã TK 5012- Thanh to¸n bï trõ cña NH thµnh viªn TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp Göi b¶ng kª vµ liªn 3,4 tíi NH bªn b¸n - NÕu thanh tãan qua liªn hµng th× kÕ to¸n ghi : Nî TK tiÒn göi ®¬n vÞ mua Cã TK 5211- liªn hµng ®i n¨m nay S¬ ®å quy tr×nh thanh to¸n b»ng UNC (1) §¬n vÞ mua (3a) §¬n vÞ b¸n (2) Ng©n hµng bªn mua (4) Ng©n hµng bªn b¸n (3b) 1.§¬n vÞ b¸n giao hµng 2.§¬n vÞ mua nép UNC vµo Ng©n hµng phôc vô m×nh 3a.Ng©n hµng bªn mua ghi Nî tµi kho¶n ®¬n vÞ mua vµ b¸o Nî bªn mua 3b.Ng©n hµng bªn mua lµm thñ tôc thanh to¸n qua NHNN, bï trõ hoÆc liªn hµng, göi giÊy b¸o Cã tíi Ng©n hµng bªn b¸n 4.Ng©n hµng bªn b¸n ghi Cã vµ b¸o Cã cho ®¬n vÞ b¸n. _T¹i Ng©n hµng bªn b¸n: Tïy theo giÊy tê thanh to¸n nhËn ®-îc tõ Ng©n hµng bªn mua mµ ghi Nî: + NÕu nhËn ®-îc b¶ng kª 11, ghi nî TK 1113 + NÕu nhËn ®-îc b¶ng kª 12, ghi nî TK5012 +NÕu nhËn ®-îc giÊy b¸o liªn hµng ghi Nî TK 5212- liªn hµng ®Õn n¨m nay Ghi Cã TK ®¬n vÞ b¸n 2.2.2.Thanh to¸n b»ng SÐc chuyÓn tiÒn TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp SÐc chuyÓn tiÒn lµ mét h×nh thøc chuyÓn tiÒn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng trong ®ã ng-êi ®¹i diÖn ®øng tªn trªn tê SÐc trùc tiÕp cÇm vµ chuyÓn nép SÐc vµo Ng©n hµng tr¶ tiÒn ®Ó lÜnh tiÒn mÆt hay chuyÓn kho¶n , ®Ó chi tr¶ cho ng-êi cho ng-êi cung cÊp hµng hãa dÞch vô. SÐc chuyÓn tiÒn ®-îc thanh to¸n gi÷a c¸c Ng©n hµng, c¸c ®Þa ph-¬ng nh-ng cïng hÖ thèng Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Thêi h¹n hiÖu lùc tèi ®a lµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy ph¸t hµnh sÐc. H×nh thøc nµy kh¸ thuËn tiÖn vµ an toµn v× trªn SÐc chuyÓn tiÒn cã ký hiÖu mËt. S¬ ®å quy tr×nh thanh to¸n b»ng SÐc chuyÓn tiÒn §¬n vÞ chuyÓn tiÒn (2) (1) (4b) Ng-êi ®¹i diÖn Ng©n hµng chi tr¶ chuyÓn tiÒn Ng©n hµng chuyÓn tiÒn (4a) 1.§¬n vÞ chuyÓn tiÒn lËp UNC nép vµo Ng©n hµng phôc vô m×nh 2.Ng©n hµng chuyÓn tiÒn ph¸t hµnh sÐc chuyÓn tiÒn vµ giao sÐc cho ng-êi ®¹i diÖn ®¬n vÞ chuyÓn tiÒn 3.Ng-êi ®¹i diÖn (ng-êi cÇm sÐc )trùc tiÕp cÇm sÐc nép vµo Ng©n hµng tr¶ tiÒn 4a.Ng©n hµng tr¶ tiÒn lËp giÊy b¸o Nî liªn hµng göi cho Ng©n hµng chuyÓn tiÒn 4b.Ng©n hµng tr¶ tiÒn cho ng-êi ®¹i diÖn ®¬n vÞ chuyÓn tiÒn Quy tr×nh h¹ch tãan TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp Muèn ®-îc cÊp sÐc chuyÓn tiÒn , ®¬n vÞ ph¶i lËp 3 liªn UNC ghi néi dung môc ®Ých , hä tªn sè chøng minh th- ng-êi cÇm sÐc nép vµo ng©n hµng phôc vô m×nh. Ng©n hµng ph¸t hµnh sÐc yªu cÇu ng-êi cÇm sÐc ký tªn vµo mÆt sau cuèng sÐc råi giao c¶ 2 liªn (b¶n chÝnh vµ b¶n ®iÖp) cho ng-êi cÇm sÐc. * H¹ch to¸n khi cÊp sÐc : Sau khi trao sÐc kÕ tãan ghi Liªn 1 UNC ghi Nî TK tiÒn göi ®¬n vÞ chuyÓn tiÒn Liªn 2 UNC b¸o Nî cho ®¬n vÞ chuyÓn tiÒn Liªn 3 UNC ghi Cã TK 4661 –ký quü ®¶m b¶o thanh to¸n sÐc * H¹ch to¸n khi thanh tãan: §Ó ®-îc thanh to¸n sÐc chuyÓn tiÒn , ng-êi cÇm sÐc ph¶ nép c¶ 2 liªn sÐc chuyÓn tiÒn vµo Ng©n hµng tr¶ tiÒn , Ng©n hµng tr¶ tiÒn lËp giÊy b¸o Nî liªn hµng, göi Ng©n hµng cÊp sÐc . Xö lý chøng tõ vµ h¹ch to¸n nh- sau: - Liªn 1 giÊy b¸o Nî liªn hµng vµ b¶n ®iÖp sÐc chuyÓn tiÒn göi Ng©n hµng cÊp sÐc - LiÒn 2 giÊy b¸o Nî liªn hµng göi trung t©m kiÓm so¸t ®èi chiÕu liªn hµng - Liªn 3 ghi Nî TK 5211 – liªn hµng ®i n¨m nay B¶n chÝnh sÐc cÇm tay dïng ®Ó ghi Cã TK 4640- chuyÓn tiÒn ph¶i tr¶ , ®øng tªn ng-êi cÇm sÐc Sau ®ã tr¶ tiÒn cho kh¸ch hµng theo yªu cÇu, nÕu tr¶ tiÒn mÆt ghi: Nî TK 4640 – chuyÓn tiÒn ph¶i tr¶ Cã TK 1011 – tiÒn mÆt t¹i ®¬n vÞ T¹i Ng©n hµng cÊp sÐc : Khi nhËn ®-îc giÊy b¸o Nî liªn hµng vµ b¶n ®iÖp sÐc cÇm tay.Xö lý chøng tõ vµ h¹ch tãan nh- sau B¶n ®iÖp sÐc cÇm tay dïng ghi Nî TK 4661- ký quü ®¶m b¶o thanh to¸n sÐc GiÊy b¸o liªn hµng dïng ghi Cã TK 5212 – liªn hµng ®Õn n¨m nay. TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp 2.3 ThÓ thøc thanh to¸n b»ng UNT UNT lµ lÖnh viÕt trªn mÉu in s½n , ®¬n vÞ b¸n lËp UNT nhê Ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé tiÒn sau khi ®· hoµn thµnh cung øng hµng hãa , cung cÊp dÞch vô cho ®¬n vÞ mua theo hîp ®ång tháa thuËn. UNT chñ yÕu sö dông trong thanh tãan gi÷a c¸c bªn mua b¸n tÝn nhiÖm lÉn nhau, bªn mua vµ bªn b¸n ph¶i thèng nhÊt tháa thuËn dïng h×nh thøc thanh to¸n UNT ®ång thêi ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho Ng©n hµng bªn thô h-ëng ®Ó cã c¨n cø thùc hiÖn UNT H×nh thøc thanh to¸n UNT ¸p dông gi÷a c¸c ®¬n vÞ më tµi kho¶n t¹i cïng chi nh¸nh Ng©n hµng hoÆc c¸c chi nh¸nh kh¸c nh-ng cïng hÖ thèng Ng©n hµng S¬ ®å quy tr×nh thanh to¸n b»ng UNT (1) §¬n vÞ b¸n (5) §¬n vÞ mua (2) (4a) (4b) NH bªn b¸n NH bªn mua (3) 1. Ng-êi b¸n giao hµng hãa dÞch vô cho ng-êi mua 2. Bªn b¸n nép UNT kÌm hãa ®¬n giao hµng cã ch÷ ký nhËn hµng 3. Ng©n hµng bªn b¸n chuyÓn UNT, b¶n sao hãa giao hµng cho NH bªn mua 4a.NH bªn mua ghi Nî TK vµ b¸o Nî cho ng-êi mua 4b.Ng©n hµng bªn mua thanh to¸n cho Ng©n hµng bªn b¸n 5. Ng©n hµng bªn b¸n ghi Cã vµ b¸o Cã cho ng-êi b¸n Quy tr×nh h¹ch to¸n §¬n vÞ b¸n hµng ph¶i lËp 4 liªn UNT kÌm theo hãa ®¬n giao hµng cã vµo Ng©n hµng phôc vô m×nh Tr-êng hîp 2 ®¬n vÞ më tµi kho¶n t¹i 2 Ng©n hµng TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp * H¹ch tãan t¹i Ng©n hµng bªn mua : Ng©n hµng bªn mua lËp 2 liªn b¶ng kª 11 nÕu thanh to¸n qua 2 Ng©n hµng Nhµ n-íc, 2 liªn b¶ng kª sè 12 nÕu thanh tãan bï trõ, lËp giÊy b¸o liªn hµng nÕu thanh to¸n liªn hµng. §ång thêi kÕ to¸n ghi: Nî TK tiÒn göi ®¬n vÞ mua Cã TK 1113, nÕu b¶ng kª 11 Cã TK 5012, nÕu b¶ng kª 12 Cã TK 5211, nÕu lËp giÊy b¸o liªn hµng * H¹ch to¸n t¹i Ng©n hµng bªn b¸n: Khi nhËn ®-îc UNT , ng©n hµng bªn b¸n ph¶i t¸ch riªng liªn 4 UNT ®Ó theo dâi , l-u t¹i Ng©n hµng m×nh, cßn c¸c liªn 1,2,3 göi tíi Ng©n hµng bªn mua ®Ó ghi Nî TK ®¬n vÞ mua Khi UNT ®-îc bªn mua thanh to¸n ,tïy theo h×nh thøc thanh tãan mµ Ng©n hµng bªn b¸n nhËn ®-îc c¸c chøng tõ phï hîp ®Ó : Ghi Nî :- NÕu nhËn ®-îc b¶ng kª 11, ghi Nî TK 1113 -NÕu nhËn ®-îc b¶ng kª 12, ghi Nî TK 5012 -NÕu nhËn ®-îc giÊy b¸o liªn hµng ghi Nî TK 5212 Ghi Cã : TK tiÒn göi ®¬n vÞ b¸n 2.4 ThÓ thøc thanh to¸n b»ng th- tÝn dông Th- tÝn dông (TTD) lµ lÖnh cña Ng©n hµng bªn mua ®èi víi Ng©n hµng bªn b¸n kh¸c ®Þa ph-¬ng yªu cÇu tr¶ tiÒn theo c¸c chøng tõ cña ng-êi b¸n ®· giao hµng hãa cung øng dÞch vô theo ®óng ®iÒu kiÖn cña ng-êi mua. Theo thÓ thøc thanh to¸n nµy , khi bªn b¸n ®· s½n sµng giao hµng bªn mua ph¶i ký quü vµo Ng©n hµng mét sè tiÒn ®ñ ®Ó më TTD thanh tãan tiÒn mua hµng. Quy tr×nh më Th- tÝn dông TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp (4) §¬n vÞ mua (1) §¬n vÞ b¸n (8) (3) (5) (6) (2) NH bªn mua NH bªn b¸n ( 7) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. §¬n vÞ mua xin më TTD NH bªn mua më TTD göi sang NH bªn b¸n. NH bªn b¸n b¸o cho ®¬n vÞ bªn b¸n. §¬n vÞ b¸n giao hµng. §¬n vÞ b¸n nép b¶ng kª ho¸ ®¬n vµ c¸c ho¸ ®¬n. NH bªn b¸n ghi cã TK ®¬n vÞ b¸n. NH bªn b¸n thanh to¸n (ghi Nî) NH bªn mua. NH bªn mua thanh to¸n TTD víi ®¬n vÞ mua. TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp ch-¬ng II thùc tr¹ng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¹i Nhno&ptnt tØnh Nam §Þnh trong thêi gian qua I. Vµi nÐt vÒ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n tØnh Nam §Þnh: Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n (NHNo&PTNT) tØnh Nam §Þnh ®-îc thµnh lËp tõ th¸ng 1 n¨m 1997 do chia t¸ch tõ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n tØnh Hµ Nam cò. Trô së ®ãng t¹i thµnh phè Nam §Þnh lµ n¬i tËp trung ®«ng d©n c- vµ lµ trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa x· héi cña tØnh. Víi lîi thÕ nh- vËy ®· gióp cho Ng©n hµng n«ng nghiÖp tØnh Nam §Þnh ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trªn lÜnh vùc kinh doanh cña m×nh. NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh lµ Ng©n hµng th-¬ng m¹i quèc doanh, ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n cña tØnh víi mét m¹ng l-íi réng kh¾p ë 9 NH No& PTNT huyÖn, 15 ph-êng, 201 x· vµ mét thµnh phè, chøc n¨ng nhiÖm vô chñ yÕu lµ: - NhËn tiÒn göi thanh to¸n cña mäi thµnh phÇn. - Huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ kú phiÕu trong d©n c- b»ng VND vµ ngo¹i tÖ - Cho vay trung vµ dµi h¹n ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ - Thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu hµng hãa dÞch vô trùc tiÕp víi n-íc ngoµi qua m¹ng SWIFT - Lµm dÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh qua m¹ng m¸y vi tÝnh trong ph¹m vi néi tØnh vµ toµn quèc. - Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô vµ dÞch vô kh¸c cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh lµ mét chi nh¸nh cña NHNo & PTNT ViÖt Nam, víi chøc n¨ng, nhiÖm vô, kinh doanh tæng hîp, cã xu h-íng më réng tíi tÊt c¶ c¸c dÞch vô tµi chÝnh - Ng©n hµng hiÖn ®¹i. Lµ mét Ng©n hµng cã nhiÒu khã kh¨n khi míi thµnh lËp: ThiÕu vèn, chi phÝ kinh doanh cao, d- nî thÊp, c¬ së vËt chÊt - Kü thuËt l¹c hËu, tr×nh ®é nghiÖp vô ch-a cao, tæn thÊt rñi ro cao, kinh doanh thua lç. §Õn nay, nhê sù kiªn tr× kh¾c phôc khã kh¨n, quyÕt t©m ®æi míi, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh kh«ng nh÷ng ®· kh¼ng ®Þnh ®-îc m×nh, mµ cßn v-¬n lªn ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr-êng. VÒ lao ®éng: TÝnh ®Õn ngµy31/12/2003 tæng sè lao ®éng cña NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh lµ 470 ng-êi. Trong ®ã sè c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm 28,7%, cßn trung häc 56,8% vµ s¬ cÊp lµ 14,5%. MÆc dï ®-îc ®µo t¹o trong c¬ chÕ cò song ®Õn nay võa häc võa lµm nªn ®éi ngò c¸n bé ®· cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi mäi ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Trong ho¹t ®éng cña NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh cã nhiÒu nghiÖp vô kh¸c nhau: KÕ to¸n, tÝn dông, kho quü, kiÓm so¸t, kÕ ho¹ch, hµnh chÝnh nh©n sù... do ®ã ®éi ngò c¸n bé còng ®-îc bè trÝ theo tõng nghiÖp vô cô thÓ. Riªng ®èi víi c¸n bé trùc tiÕp lµm c«ng t¸c tÝn dông chiÕm 50%, c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n chiÕm 10,6%, sè cßn l¹i lµm c«ng t¸c kh¸c. M« h×nh tæ chøc: Ban Gi¸m ®èc Phßng Kinh doanh Phßng KiÓm so¸t TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 Phßng KÕ to¸n 17 Phßng TÝn dông Phßng HCNS LuËn v¨n tèt nghiÖp II. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng thêi gian qua Víi sù quan t©m gióp ®ì cña NHNo & PTNT ViÖt Nam, cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh cïng sù chØ ®¹o chÆt chÏ cña ban l·nh ®¹o vµ sù cè g¾ng cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ®· ®¹t ®-îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ BiÓu I: T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 2003 700.820 885.954 1.202.869 +26.42% +35.77% - TiÒn göi d©n c- 313.606 317.747 430.777 +1.30% +35.57% - TiÒn göi tæ chøc kinh tÕ 387.214 568.207 772.092 +46.74% +35.88% 550.409 636.135 1.034.643 +15.57% +62.64% - Cho vay ng¾n h¹n 177.740 323.088 612.372 +81.78% +89.54% - Cho vay trung vµ dµi h¹n 372.669 313.047 422.271 -16.00% +34.89% 19.326 21.265 24.000 +10.00% +12.86% Tæng nguån huy ®éng Tæng d- nî Lîi nhuËn 02/01 03/02 (Nguån: B¸o c¸o c©n ®èi cña NHNo&PTNTtØnh Nam §Þnh) 1. C«ng t¸c huy ®éng vèn Nguån vèn lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu trong kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Kh¸c víi c¸c ngµnh kinh doanh kh¸c, vèn tù cã chiÕm tû lÖ lín trong tæng sè vèn kinh doanh, vèn ®i vay chØ lµ bæ xung. Ng-îc l¹i Ng©n hµng Th-¬ng m¹i lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh tiÒn tÖ, víi ph-¬ng ch©m "§i vay ®Ó cho vay" th× vèn kinh doanh chiÕm tû träng lín l¹i lµ vèn ®i vay. V× vËy ®Ó kinh doanh tiÒn tÖ, nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña c¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i lµ ph¶i ch¨m lo nguån vèn. §Ó cã thÓ huy ®éng ®-îc tèi ®a nguån vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ ®Çu t- cho ph¸t triÓn, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ®· thùc hiÖn ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn trªn ®Þa bµn. Duy tr× c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn truyÒn thèng, kÕt hîp víi c¸c h×nh thøc míi nh- ph¸t hµnh kú phiÕu víi nhiÒu kú TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp h¹n vµ l·i suÊt kh¸c nhau, vay c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh, tranh thñ tèi ®a nguån vèn tõ Ng©n hµng trung -¬ng. Bªn c¹nh ®ã, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh lu«n thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thanh to¸n vµ dÞch vô kh¸c phôc vô kh¸ch hµng ®Ó thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch chuyÓn tiÒn, më tµi kho¶n tiÒn göi c¸ nh©n lµm t¨ng thªm nguån vèn trong thanh to¸n, më réng cho vay. Qua biÓu 01 ta thÊy tèc ®é t¨ng tr-ëng nguån vèn huy ®éng trong mäi thµnh phÇn kinh tÕ t¹i NHNo &PTNT tØnh Nam §Þnh t¨ng ®¸ng kÓ trong c¸c n¨m qua. Bªn c¹nh tèc ®é t¨ng tr-ëng nguån vèn kh¸ cao nh-ng qua b¶ng sè liÖu trªn ta cã thÓ thÊy ®ãng vai trß chñ yÕu trong tæng nguån huy ®éng cña Ng©n hµng lµ tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ cßn c¸c c¸ nh©n, d©n c- th× Ng©n hµng ch-a thùc sù thu hót vµ quan t©m. N¨m 2001 tæng nguån huy ®éng ë NHNo &PTNT tØnh Nam §Þnh míi chØ ®¹t 700.820 triÖu ®ång nh-ng sang n¨m 2002 tæng nguån huy ®éng ®· ®¹t 885.954 triÖu ®ång t¨ng 26.42% so víi cïng kú n¨m tr-íc.Qua b¶ng sè liÖu ta cã thÓ thÊy, víi sù ph¸t triÓn cña nguån vèn th× tû träng tiÒn göi cña d©n c- t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ, n¨m 2001 tiÒn göi cña d©n c- ®¹t 313.606 triÖu ®ång, n¨m 2002 ®¹t 317.747 triÖu ®ång t¨ng 1.3% trong khi tæng nguån huy ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ t¨ng 46.74% so víi cïng kú n¨m tr-íc. N¨m 2003, NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ®· huy ®éng ®-îc mét khèi l-îng vèn nhµn rçi trong d©n c- vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ trªn ®Þa bµn ®ñ ®¸p øng cho nhu cÇu t¨ng tr-ëng tÝn dông, gãp phÇn thùc hiÖn kinh doanh cã hiÖu qu¶. Cô thÓ lµ: Tæng nguån vèn huy ®éng trªn ®Þa bµn n¨m 2003 lµ 1.202.869 triÖu ®ång vµ t¨ng 35.77% so víi cïng kú n¨m 2002, trong ®ã nguån vèn d©n c- còng ®· t¨ng ®¸ng kÓ ®¹t 430.777 triÖu ®ång, t¨ng 35.57% so víi cïng kú n¨m tr-íc. 2. Sö dông vèn Kinh doanh cña NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n, v× vËy ®ßi hái trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ph¶i cã nh÷ng ®æi míi cho phï hîp. HÖ thèng tÝn dông N«ng nghiÖp, n«ng th«n hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr-êng, nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng tr-íc kia cña Ng©n hµng lµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, kinh TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp tÕ tËp thÓ ®-îc thay dÇn b»ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, c¸c hé s¶n xuÊt còng nh- c¸c doanh nghiÖp t- nh©n, c¸ thÓ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng kh¸ch hµng chÝnh. ChÝnh v× vËy ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó më réng khèi l-îng tÝn dông, ®i liÒn víi nã lµ n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông, nh»m môc tiªu kinh doanh vµ an toµn vèn, cã l·i ®Ó nép ng©n s¸ch vµ t¨ng tÝch lòy, gãp phÇn vÒ vèn cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hé s¶n xuÊt trªn mÆt trËn n«ng nghiÖp, n«ng th«n cña tØnh Nam §Þnh. Víi ph-¬ng ch©m ho¹t ®éng ‘’®i vay ®Ó cho vay’’ n¨m 2001 tæng d­ nî cßn ë møc 550.409 triÖu ®ång nh-ng sang n¨m 2002 tæng d- nî cña NHNo &PTNT tØnh Nam §Þnh ®· ®¹t 636.135 t¨ng 15.57% so víi cïng kú n¨m tr-íc. N¨m 2003 thùc hiÖn nghiªn tóc c¸c QuyÕt ®Þnh cña Thñ t-íng chÝnh phñ vµ c¸c v¨n b¶n h-íng dÉn tÝn dông Ng©n hµng phôc vô n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh ®· tæ chøc triÓn khai cho vay theo tæ nhãm. Tõ ®ã lµm cho d- nî t¨ng ®¸ng kÓ: Tæng d- nî ®Õn 31/12/2003 lµ 1.034.643 triÖu ®ång t¨ng 62.64% so víi cïng kú n¨m 2002. 3. C«ng t¸c kÕ to¸n thanh to¸n C«ng t¸c thanh to¸n t¹i NHNo & PTNT tØnh Nam §Þnh kh«ng ngõng ®-îc ®æi míi víi nhiÒu h×nh thøc phong phó, ®· thùc hiÖn tin häc hãa c«ng nghÖ thanh to¸n, ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, n¨ng ®éng, cã tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n vµ sö dông m¸y vi tÝnh thµnh th¹o. Nhê vËy ®· kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng chËm trÔ vµ yÕu kÐm tr-íc ®©y trong lÜnh vùc thanh to¸n qua Ng©n hµng. ViÖc tæ chøc thanh to¸n nhanh chãng, thuËn tiÖn, chÝnh x¸c, an toµn ®· t¹o ®-îc uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, thu hót ®-îc ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch chuyÓn tiÒn, më réng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Doanh sè thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt n¨m 2003 lµ: 18.814.057 triÖu ®ång. 4. KÕt qu¶ kinh doanh TrÇn ThÞ Giao Linh – Líp 5A03 20