Tài liệu Tập san marketing năng động 002 ( www.sites.google.com/site/thuvientailieuvip )

www.rio.vn 002 Tập san chuyên ngành marketing Ấn bản tháng 11.2014 generation of active marketers Tập san của thế hệ Marketer năng động số 002, phát hành ngày 01/11/2014 đơn vị thực hiện Công ty cổ phần Truyền thông và Sáng tạo RIO Việt Nam facebook www.facebook.com/Riocreative.vn website www.rio.vn những người thực hiện phụ trách nội dung RIO Marketing Team biên tập Tùng Juno, Lan Hương, Thảo Kem phụ trách sáng tạo Tùng Juno phụ trách thiết kế Đức Minh thiết kế Trần Hiếu, Thu Phương, Ngọc Sơn, Thu Trang tập san có sử dụng bài viết từ các nguồn sau tôi yêu marketing www.toiyeumarketing.com Bài viết Tâm tư của chữ báo diễn đàn doanh nghiệp www.dddn.com.vn Bài viết đã đến lúc ngành nông nghiệp việt nam cần chú ý đến thương hiệu tác giả trần ngọc chính www.lammarketing.vn Bài viết thời gian nào thích hợp để đăng bài lên fanpage sách 1001 ý tưởng đột phá trong quảng cáo Dupont – Nhà xuất bản trẻ Bài viết khi nào nên sử dụng quảng cáo so sánh space training times www.lammarketing.vn Bài viết thời gian nào thích hợp để đăng bài lên fanpage Mọi ý kiến về bản quyền vui lòng liên hệ hotline: 04 668 09841 hoặc email: [email protected] RIO xin chân thành cảm ơn! 04 thư ngỏ Bạn thân mến, trên chặng đường rio creative đã đi qua, chúng tôi đã gặp gỡ, làm việc và hợp tác với rất nhiều các bạn thuộc thế hệ Marketer trẻ, năng động và giàu sáng tạo; chính điều đó đã cho RIO cơ hội được hiểu và chia sẻ những mong muốn của nhóm cộng đồng này. Từ đây, chúng tôi ấp ủ và cho ra đời Tập san GAM7 – cập nhật kiến thức, chia sẻ hữu ích, với những bài viết chọn lọc về Marketing, PR, truyền thông, quản trị thương hiệu, thiết kế sáng tạo và mỹ thuật ứng dụng… Ấn phẩm đặc biệt GAM7 được xuất bản online vào ngày 01 hàng tháng, bao gồm các bài viết chia sẻ kiến thức từ chính thành viên nhà RIO cũng như những nội dung được biên tập và cập nhật mới nhất từ các website, blog nổi tiếng về lĩnh vực marketing trong và ngoài nước. Với tập san GAM7, chúng tôi hy vọng sẽ mang đến những góc nhìn đa chiều, hấp dẫn và hữu ích cho thế hệ Marketer năng động cũng như các bạn đọc quan tâm đến marketing, thương hiệu và các vấn đề liên quan. Là tập san chuyên ngành đầu tiên dành riêng cho thế hệ Marketer năng động tại Việt Nam, GAM7 cần nhiều thời gian để hoàn thiện hơn, chúng tôi rất mong muốn nhận được các ý kiến, cảm nhận, đóng góp về nội dung cũng như hình thức cho cuốn tập san này. Vậy nên, đừng ngần ngại, GAM7 luôn sẵn sàng đợi những chia sẻ, những bài viết của các bạn tại hòm mail [email protected]. Chúc các bạn có những giây phút trải nghiệm mới mẻ với tập san Marketing GAM7. gam = generation of active marketers 05 CONTENTS trong số này vol 002 gam/theme gam/tips 48 Thời gian nào thích hợp để đăng bài lên fanpage 52 Yêu một cô nàng Marketer, bạn dám không ? 09 Moment – chủ đề của GAM7 002 gam/news 10 Tin thương hiệu 16 Tin sự kiện gam/blog 18 Gặp gỡ khách mời : anh Trung Dũng – CEO Mix Digital : Social media tại Việt Nam – Không chỉ là cuộc dạo chơi! 26 Tâm tư của chữ GAM/KNOWLEDGE 15 Interbrand cho biết hãng tư vấn đánh giá các thương hiệu dựa trên 3 tiêu chí chính. Ngoài năng lực tài chính, họ còn nhìn vào khả năng tăng giá và ảnh hưởng của thương hiệu lên sự lựa chọn của khách hàng. 34 Một sản phẩm bao bì của nông sản Việt Nam. 54 Khi nào nên sử dụng quảng cáo so sánh GAM/CASE STUDY 52 Trong mắt người khác, các marketer nữ là những cô nàng thân thiện, dễ mến và rất hòa đồng. Thế nhưng để có thể yêu một cô nàng marketer thì lại chẳn g hề dễ dàng. 60 Marketing mùa lễ tết 63 Bài học marketing từ quầy nước chanh của bé 6 tuổi GAM/graphic design GAM/COLLECTION 32 Đã đến lúc ngành nông nghiệp Việt Nam cần chú ý đến thương hiệu 36 Bộ sản phẩm “Những thương hiệu sống mãi với thời gian” của RIO Creative 44 Hình ảnh thương mại Tốt gỗ tốt cả nước sơn 38 Print ad Diêm Thống Nhất do RIO Creative thực hiện. 66 Infographic : Thời điểm gửi email marketing hiệu quả nhất 68 Collection : Truyền thông quảng cáo Việt Nam qua các thời kỳ 55 Quảng cáo trêu chọc Coca-Cola của Pepsi trong dịp Halloween 2013. 25 “Đặt công chúng mục tiêu vào trung tâm của nội dung, không phải là thương hiệu. Đồng thời thương hiệu nên tận dụng tối đa cơ hội để trò chuyện với khách hàng.” 06 45 “46.1% hình ảnh giao diện trên website là yếu tố giúp họ tin tưởng vào công ty đó” 70 Mélia “vàng”, còn gọi là “Mélia Jaune”, là một trong những nhãn hiệuthuốc lâu đời nhất. gam/theme Với chủ đề Thời Điểm, GAM7 – 002 sẽ mang đến cho bạn những gì? Thời điểm trong marketing là một phạm trù rất đa dạng. Đó có thể là những dấu mốc mang tính quyết định đối với hoạt động marketing của một doanh nghiệp như thời điểm dịch chuyển cơ cấu ngành kinh tế, thời điểm phủ sóng của các kênh truyền thông quảng cáo mới, thời điểm doanh nghiệp tái định vị thương hiệu,.... Đó cũng có thể là những thời điểm rất nhỏ, ít được chú ý nhưng cũng không kém phần quan trọng, như trong tuần nên tung khuyến mãi giảm giá vào ngày nào? Trong ngày nên up bài lên fanpage vào giờ nào để đạt lượng tương tác cao? Nên gửi email quảng cáo vào lúc nào để có hiệu quả tốt nhất? Với GAM7 – 002 lần này, chúng tôi sẽ khai thác yếu tố thời điểm dưới những góc nhìn đa dạng khác nhau. Nếu muốn tìm hiểu về thời kỳ phát triển của social media marketing tại Việt Nam, bạn có thể lật giở đến mục “Gặp gỡ khách mời - CEO Mix Digital Hồ Trung Dũng : Social media tại Việt Nam – Không chỉ là cuộc dạo chơi !”. Nếu bạn quan tâm đến quản trị hình ảnh thương hiệu, đừng bỏ qua bộ print ads “Những thương hiệu sống mãi với thời gian” do chính đội ngũ designer nhà RIO thiết kế. Mục case study số này cũng hấp dẫn không kém với các bài viết “Marketing mùa lễ tết”, “Bài học marketing từ quầy nước chanh của bé 6 tuổi”. Bên cạnh đó, mục collection sẽ mang đến cho các bạn bộ ảnh “Truyền thông quảng cáo Việt Nam qua các thời kỳ” tập hợp những hình ảnh độc đáo và ấn tượng của truyền thông quảng cáo Việt Nam từ xưa đến nay. Và còn rất nhiều những bài viết thú vị được cập nhật từ các website, blog, báo và sách về Marketing trong và ngoài nước hi vọng sẽ mang lại cho bạn những góc nhìn đa chiều, hấp dẫn và hữu ích. Chúc bạn có những giây phút trải nghiệm mới mẻ với GAM7 – 002 ! 08 09 gam/news tin thương hiệu Thực hiện lan hương Nguồn ảnh internet Viettel ra mắt mạng di động Bitel tại Peru Ngày 15/10 vừa qua, Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) chính thức khai trương dịch vụ di động với thương hiệu Bitel tại thị trường Peru. Khi ra mắt, Bitel là mạng di động duy nhất phủ sóng 3G toàn Peru, với hạ tầng “3G Only”, không dùng mạng 2G. Tại thời điểm khai trương, Bitel đã lắp đặt và phát sóng 3G phủ tới gần 80% dân số toàn quốc. Trong lễ khai trương, ông Hoàng Quốc Quyền - Tổng giám đốc Bitel cho biết mục tiêu của công ty là đưa internet di động tốc độ cao tới mọi người dân Peru, tạo ra sự thay đổi trong cách sống và làm việc của người dân nơi đây. Peru là thị trường nước ngoài đầu tiên của Viettel có thu nhập GDP cao gấp 3 lần so với Việt Nam. Vì thế, việc khai trương mạng di động tại đây thể hiện một bước phát triển mới trong công cuộc toàn cầu hoá của Viettel. Câu lạc bộ bóng đá Chelsea hợp tác với Vietnamobile Quảng cáo ngành mì gói tăng trưởng mạnh Câu lạc bộ bóng đá Chelsea công bố Vietnamobile trở thành đối tác về dịch vụ di động chính thức tại Việt Nam. Hợp đồng hợp tác trong 3 năm này sẽ cho phép Vietnamobile cung cấp các sản phẩm đồng thương hiệu với CLB Chelsea như thẻ SIM phiên bản giới hạn và các chương trình ưu đãi đặc biệt tại Việt Nam. Người hâm hộ CLB Chelsea tại Việt Nam có thể truy cập các nội dung số độc quyền như hình nền, video và nhạc chuông. Việt Nam hiện có một cộng đồng lớn những cổ động viên Chelsea, đóng góp hơn một triệu Facebook ‘Like’ cho fanpage chính thức của CLB Chelsea. Theo Tập đoàn quảng cáo Kantar Media, doanh thu quảng cáo từ thị trường mì ăn liền Việt Nam sáu tháng đầu năm đạt hơn 450 tỷ đồng, tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, dẫn đầu là Tập đoàn Masan với số tiền chi cho quảng cáo ước tính hơn 172 tỷ đồng, Acecook đứng thứ 2 với 155 tỷ đồng, Asia Foods đứng thứ 3 trong tốp những hãng mì mạnh tay chi cho quảng cáo với khoảng 37 tỷ đồng. Các công ty quảng cáo nhận định con số này có thể còn tiếp tục tăng khi từ đây đến cuối năm thị trường bước vào mùa mua sắm, lễ tết... Hiện quảng cáo ngành mì ăn liền thuộc tốp 5 các ngành hàng dẫn đầu thị trường quảng cáo bên cạnh ngành hàng bột giặt, nước xả, dầu gội đầu... x e t mi ế p 10 11 gam/news tin thương hiệu 12 Event Together we grow Event Together we grow - sự kiện kết nối các marketer và các sinh viên có định hướng theo đuổi ngành marketing, truyền thông, với mục đích chia sẻ kiến thức thẩm mỹ ứng dụng trong lĩnh vực marketing, do Công ty Truyền thông và sáng tạo RIO Việt Nam tổ chức, sẽ diễn ra vào 2 ngày 22 và 23 tháng 11 sắp tới. Đây là sự kiện đầu tiên dành cho các marketer trẻ do một agency về mảng sáng tạo tổ chức. Với các hoạt động sôi nổi diễn ra liên tục trong 2 ngày, event sẽ mang đến các kiến thức bổ ích về vai trò của thẩm mỹ ứng dụng trong marketing, trong các sản phẩm truyền thông và trong cuộc sống. Một điểm đặc biệt của event là triển lãm mini Marketer thiết kế - trưng bày 100 ấn phẩm truyền thông quảng cáo do chính các marketer thiết kế, là tập hợp các sản phẩm xuất sắc nhất từ RIO Class - Lớp học thiết kế dành cho Marketer. Đồng thời, xuyên suốt event sẽ diễn ra 3 work shop chuyên ngành về thẩm mỹ ứng dụng trong marketing và quản trị hình ảnh thương hiệu. Mọi thông tin chi tiết về event Together we grow sẽ được công bố trên fanpage RIO Creative. Các bạn quan tâm có thể theo dõi fanpage để đăng ký tham gia và nhận vé miễn phí. Tác giả Đặng Thanh Vân ra mắt sách 10 Bước cất cánh thương hiệu Ngày 11/10 vừa qua, lễ ra mắt sách “10 Bước cất cánh thương hiệu” - tác giả Đặng Thanh Vân đã được diễn ra tại Không gian sáng tạo Trung Nguyên - 52 Hai Bà Trưng, Hà Nội. Xây dựng thương hiệu không chỉ là bài toán khó cho các doanh nghiệp mới chập chững khởi nghiệp mà còn khiến các “bô lão” trong thương trường cũng phải đau đầu để cạnh tranh. Qua cuốn sách “10 Bước cất cánh thương hiệu”,tác giả Đặng Thanh Vân đã mang đến cho người đọc một cái nhìn mới, một trải nghiệm đầy thú vị về xây dựng thương hiệu sáng tạo. Thị trường quà tặng 20/11: Bắt đầu sôi động Càng gần tới ngày 20/11, thị trường hoa, quà tặng càng “nóng” bởi hàng loạt các gói quà tặng mới và nhiều chương trình khuyến mãi. Những năm gần đây, các mặt hàng như áo sơ mi, áo dài, giỏ xách... đang là lựa chọn thay thế cho các món quà truyền thống như mỹ phẩm, văn phòng phẩm, thiệp… Đối với thị trường quà tặng, nhiều cửa hàng, siêu thị, trung tâm mua sắm tranh thủ kinh doanh “thời vụ” đã lên danh sách những món quà gói sẵn rất đẹp mắt. Năm nay, các món quà dành tặng thầy cô giáo khá phong phú, ngoài những sản phẩm quen thuộc như sữa tắm, dầu gội, mỹ phẩm… có giá từ 70.000 – 120.000đồng/ hộp được các nhà sản xuất đóng gói thắt nơ sẵn. Bên cạnh đó phiếu mua hàng cũng là sự lựa chọn phổ biến dành cho các em học sinh và phụ huynh. Nhân viên siêu thị Co.op Mart Phan Thiết cho biết, mấy ngày qua lượng phiếu mua hàng của siêu thị bán ra tăng đáng kể. Bán chạy nhất là mệnh giá phiếu mua hàng từ 50.000 100.000 đồng, đa phần khách hàng mua từ 2 phiếu với trị giá 100.000đồng/phiếu. 13 gam/news tin thương hiệu 14 Tim Cook nói về sự tăng trưởng của iPhone và sự sụt giảm của iPad Ngày 21/10 vừa qua Apple đã công bố một quý tài chính với các con số rất ấn tượng: doanh thu vượt mức kì vọng của các nhà đầu tư phố Wall, doanh số iPhone cao ngất ngưởng đến 39,3 triệu chiếc và chiếm 52% tổng thu nhập của hãng. Hiện tại những chiếc iPhone mới đã có mặt ở 32 quốc gia. Đến cuối tháng này con số sẽ tăng thành 69 nước, và tới cuối tháng Mười Hai là 115 nước. Điều đó khiến iPhone 6 và 6 Plus trở thành đợt ra mắt iPhone nhanh nhất và thành công nhất trong lịch sử Apple. “Nhu cầu tăng cao đến choáng váng” – Tim Cool nói, và Apple đang làm hết sức mình để nguồn cung có thể cân bằng với nhu cầu của thế giới. Tuy nhiên, vẫn còn một vấn đề trong báo cáo của Apple, đó là doanh số iPad tiếp tục giảm trong quý thứ ba liên tiếp. Số tiền mà mặt hàng này đem về thậm chí còn ít hơn máy Mac, và trong nhiều năm trở lại đây điều này chưa từng xảy ra. Interbrand công bố Bảng xếp hạng “Thương hiệu Toàn cầu Tốt nhất năm 2014” Theo đó Apple vẫn là thương hiệu giá trị nhất thế giới với gần 119 tỷ USD. Xếp thứ hai là Google với trị giá 107,43 tỷ USD. Các công ty công nghệ chiếm nửa top 10, với IBM ở vị trí thứ 4, Microsoft thứ 5 và Samsung thứ 7. Trong khi đó, ngành ôtô cũng có 4 zi diện trong top 20 là Toyota (thứ 8), MercedesBenz (thứ 10), BMW (thứ 11) và Honda (thứ 20). Tuy nhiên, ấn tượng nhất là Facebook với sức tăng 86% về giá trị và 33 bậc về thứ hạng. Facebook hiện có giá 14,3 tỷ USD và xếp thứ 29. Interbrand cho biết hãng tư vấn đánh giá các thương hiệu dựa trên 3 tiêu chí chính. Ngoài năng lực tài chính, họ còn nhìn vào khả năng tăng giá và ảnh hưởng của thương hiệu lên sự lựa chọn của khách hàng. Microsoft xóa bỏ thương hiệu Nokia trên smartphone Lumia Sau rất nhiều dự đoán có liên quan, mới đây, Microsoft đã chính thức xác nhận với giới truyền thông rằng hãng sẽ không còn sử dụng hai thương hiệu Windows Phone và Nokia trong thời gian tới. Theo đó Microsoft sẽ bắt đầu sử dụng tên gọi “Microsoft Lumia” cho hoạt động quảng bá sản phẩm của mình trên các trang mạng xã hội. Quyết định của Microsoft về việc loại bỏ hoàn toàn tên gọi “Nokia” không đồng nghĩa với việc Nokia sẽ biến mất. Nokia vẫn sẽ tồn tại như một công ty hoàn toàn độc lập nhưng không còn sở hữu mảng điện thoại như trước. Trước mắt, Nokia sẽ tập trung vào các dịch vụ cơ sở hạ tầng viễn thông và bản đồ số. 15 gam/news tin sự kiện 16 Chung kết cuộc thi Young Marketers mùa 3 phiên bản toàn quốc Chiến dịch “Ngày hội Pepsi Khoác màu áo mới” Hoành tráng event Sony Show 2014 Cuộc thi Young Marketers mùa 3, phiên bản toàn quốc diễn ra từ 22/09 - 15/11/2014, dành cho sinh viên các trường Đại học – Cao đẳng từ 18-24 tuổi trên khắp Việt Nam. Ngày 25/10 vừa qua, Vòng Bán kết cuộc thi Young Marketers 3 đã diễn ra với nhiều màu sắc và cảm xúc. Với đề tài “thời sự” và đánh vào gốc rễ văn hóa dạy con của người Việt. Các nhóm được giả định là đội ngũ Marketer từ Shichida được yêu cầu xây dựng chiến dịch truyền thông xã hội nhằm giảm tỉ lệ trẻ em bị đối xử bạo lực từ 73,8% xuống còn 68,8%, đồng thời bán được sản phẩm “Bài học không nước mắt” của Shichida. Kết thúc vòng bán kết, cuộc thi đã tìm ra được top 3 xuất sắc vượt qua 445 nhóm thi trên toàn quốc. Với số lượng nhóm dự thi gấp đôi mùa 2, đội ngũ Ban giám khảo quy tụ tên tuổi đại thu trong thị trường marketing Việt Nam, cuộc thi Young Marketers mùa 3 ngày càng “nóng” hơn khi gần đến vòng chung kết. Cùng chờ xem đội thi nào sẽ xuất sắc nhất giành được giải Nhất cuộc thi Young Marketers năm nay! Vào 2 ngày 27, 28/9/2014 vừa qua, một hoạt động chào mừng sự kiện Pepsi tung ra bao bì mới mang tên “Ngày hội Pepsi khoác màu áo mới” đã diễn ra tại Trung tâm thương mại Crescent Mall. Là một chương trình sampling sản phẩm nhưng “Ngày hội Pepsi khoác màu áo mới” lại gây được ấn tượng mạnh khi đưa ra thông điệp: “Hãy mang đến đây những chiếc ly của bạn”. Thông điệp này đã mang đến một trải nghiệm “cực đã” cho các bạn trẻ khi được tùy ý chuẩn bị những chiếc “ly” siêu sáng tạo, ở bất cứ hình dạng nào, bất cứ kích cỡ nào, miễn là đựng được nước. Còn nếu bạn chưa chuẩn bị được “chiếc ly” của mình thì cũng đừng lo lắng, bởi Pepsi đã chuẩn bị sẵn những chiếc ly Pepsi vô cùng đặc biệt để bạn sẵn sàng hào hứng “gia nhập” bữa tiệc. Đây được đánh giá là một sự kiện bùng nổ ấn tượng mang đến cho các bạn trẻ những trải nghiệm vô cùng hào hứng, sôi động và hoàn toàn mới mẻ. Tiếp nối sự thành công của Sony Show 2013 với hơn 130 ngàn lượt đăng ký và hơn 70 ngàn lượt người đến tham gia, năm nay Sony Show trở lại với quy mô hoành tráng hơn, các hoạt động đa dạng hơn, tập hợp những sản phẩm cao cấp nhất cùng công nghệ đỉnh nhất của Sony trong năm 2014. SONY SHOW 2014, sự kiện công nghệ hoành tráng nhất năm của Sony,cũng là dịp công ty Sony Electronics Việt Nam đặt dấu mốc 20 năm trên chặng đường phát triển của mình tại Việt Nam. Sony Show 2014 trình diễn các công nghệ và sản phẩm mới nhất của Sony đã diễn ra trong 3 ngày từ 17-19/10/2014 tại NVH Thanh Niên (TP.HCM) và từ 7-9/11/2014 tại Vincom Royal City (Hà Nội). 17 gam/blog Gặp gỡ khách mời: ANH HỒ TRUNG DŨNG - CEO MIX DIGITAL Thực hiện LAN HƯƠNG (RIO CREATIVE) 18 trong nhiều năm trở lại đây, Social Media Marketing (Marketing bằng truyền thông xã hội) ngày càng phát triển và thành công ở Việt Nam, trở thành một trong những hình thức marketing được các doanh nghiệp lựa chọn. Hôm nay chúng ta sẽ có một cuộc trò chuyện ngắn với anh Hồ Trung Dũng – giám đốc Mix Digital Marketing Agency về quá trình phát triển của Social Media Marketing tại Việt Nam. Anh Trung Dũng hiện đang phụ trách điều hành các hoạt động tại Mix Digital - một Agency trẻ hoạt động trong lĩnh vực tư vấn, lập kế hoạch và triển khai các dự án digital marketing cho doanh nghiệp, là đối tác của một số thương hiệu như Canifa, Vietin Bank, Kichi-Kichi, T&A Ogilvy... hào anh Trung Dũng, trước tiên, anh có thể chia sẻ với GAM7 về Social Media Marketing (khái niệm, đặc trưng, điểm cốt lõi...) ? Trước khi hiểu về Social media marketing, cần nắm rõ khái niệm về social media mà rất nhiều người nhầm tưởng nó chỉ là mạng xã hội Facebook. Social media là những kênh truyền thông mà trên đó người dùng có khả năng chia sẻ thông tin và cập nhật/ phản hồi các thông tin của người khác. Tất cả những nền tảng truyền thông (media) hội tụ đủ các yếu tố như vậy đều được coi là social media. Với quan điểm này, không chỉ các mạng xã hội như Facebook, Twitter, mà những diễn đàn, hay Youtube, Instagram, Zalo, hoặc thậm chí là những news website như VnExpress, Dân Trí... cũng đều được coi là các social media. 19 x e t mi ế p Theo đó, social media marketing là những hoạt động truyền thông marketing trên các nền tảng truyền thông xã hội như vậy. Các hoạt động truyền thông này không chỉ tập trung vào việc tiếp cận tới công chúng mục tiêu mà còn khai thác tối đa các tương tác, chia sẻ của người dùng để giúp chuyển tải thông điệp hiệu quả hơn tới công chúng nhằm đạt các mục tiêu marketing đề ra. hời điểm và bối cảnh social media marketing du nhập vào Việt Nam ? Theo anh, đâu là những dấu mốc quan trọng trên chặng đường phát triển của hình thức marketing này tại nước ta? Social media marketing luôn xuất hiện song hành với sự phát triển của các social media. Tại Việt Nam, với sự phát triển của Yahoo 360, các diễn đàn - những nền tảng social media đầu tiên, một số thương hiệu đã nhanh chóng tiếp cận để quảng bá hình ảnh của mình. Tuy nhiên social media marketing ở Việt Nam thực sự bắt đầu phải từ giai đoạn 2008-2009, sau sự thành công của chiến dịch Tìm Em Nơi Đâu của nhãn hàng Close-Up, đã mở đường cho các chiến dịch social media của nhiều thương hiệu lớn. Có thể nói, dấu mốc quan trọng trên chặng đường phát triển của Social Media Marketing chính là giai đoạn tàn lụi của Yahoo 360 vào 2008-2009 cùng với sự phát triển đột phá của mạng xã hội Facebook bắt đầu từ năm 2011, đầu 2012. Với sự phát triển nhanh chóng về số lượng người sử dụng tại Việt Nam, 20 “Xu hướng đáng chú ý nhất hiện nay theo tôi đó là di động hóa các hoạt động social marketing.” Facebook nổi lên như một mảnh đất màu mỡ mà các thương hiệu muốn khai thác. Ở giai đoạn đó, chúng ta thấy bắt đầu một xu hướng digital marketing mới gây sốt mang tên social media. Nhà nhà đua nhau lập fan page, người người đua nhau tăng like bằng mọi giá để xây dựng fan base. Trăm hoa đua nở! ó thể thấy social media marketing qua từng giai đoạn lại phát triển theo từng xu hướng khác nhau. theo anh, xu hướng social media marketing nào đáng chú ý nhất tại Việt Nam hiện nay và nó sẽ kéo dài đến bao lâu? Xu hướng đáng chú ý nhất hiện nay theo tôi đó là di động hóa các hoạt động social marketing. Vốn đã xuất hiện một vài năm trở lại đây trong bối cảnh số lượng người sử dụng các thiết bị di động truy cập Internet tại Việt Nam tăng lên nhanh chóng. Người dùng social media sử dụng các thiết bị di động như smartphone, tablet, phablet để truy cập các ứng dụng mạng xã hội ngày một lớn. Do đó các ý tưởng social marketing hiện nay cũng được các khách hàng chú ý nhiều hơn đến yếu tố có tương thích với di động hay không. Ví dụ khi nhãn hàng tổ chức các chương trình tương tác như event, cuộc thi trên các nền tảng social media, họ sẽ lựa chọn web-based app hoặc mobile app thay vì triển khai trên Facebook app như ngày trước với mong muốn là thu hút được cả những người dùng di động tham gia chương trình. Hay như các nội dung chia sẻ qua Facebook, website... đều được chú trọng nhiều hơn đến khả năng hiển thị tốt trên nhiều thiết bị di động khác nhau. Rõ ràng, doanh nghiệp không muốn bỏ qua một lượng lớn khách hàng đang truy cập Internet bằng các thiết bị di động hàng ngày thay vì desktop. Xu hướng này sẽ không mất đi mà sẽ có nhiều biến đổi phù hợp hơn với các loại hình thiết bị di động mới trong tương lai. Chúng ta sẽ thấy nhiều hơn các thiết bị công nghệ mới ra đời mà con người sử dụng nó khi mang theo bên mình. Trong đó, Google Glass, Apple Watch... là những sản phẩm tiên phong. ãy dùng social media như một kênh trò chuyện, chứ không phải là một hệ thống phát thanh.”(Scott Monty, giám đốc social media toàn cầu của hãng ford motor). Đây có phải là điểm khác biệt của social media marketing so với các hình thức marketing khác ? Nhận xét của anh về quan điểm này của Scott Monty? Hẳn là như vậy! Khả năng “trò chuyện” với công chúng mục tiêu là điểm lợi thế lớn của social media so với các loại hình media truyền thống khác. Nếu như trước đây các thương hiệu chỉ có thể nói với công chúng và không biết công chúng phản hồi lại những thông điệp đó như thế nào thì đối với social media, họ có thể nhận được phản hồi ngay lập tức. Việc tương tác 2 chiều này đưa lại 2 cái lợi: cơ hội để xây dựng mối quan hệ vững bền với khách hàng qua việc “trò chuyện” với họ thường xuyên; cơ hội được lắng nghe những suy nghĩ của khách hàng về mình để kịp thời đưa ra được những điều chỉnh phù hợp (social listening). Tuy vậy, cái hay trong câu nói của Scott lại nằm ở vế thứ 2: đừng coi social media là hệ thống phát thanh. Lời khuyên này rất phù hợp cho đại đa số các brand tại Việt Nam hiện nay vốn phần lớn coi social media là kênh để quảng bá giới thiệu hết cỡ về chính mình. Không cần biết là công chúng mục tiêu có quan tâm và sẵn sàng tiếp nhận thông tin hay không, các brand vẫn đua nhau đưa ra những nội dung tự khen mình, nôm na là “sặc mùi quảng cáo”. Với social media, thông tin được người dùng tiếp nhận một cách chủ động, họ có thể bỏ qua dễ dàng những nội dung không cần thiết làm họ khó chịu và chỉ dừng lại những nội dung họ cho là thú vị. Lời khuyên ở đây là: đặt công chúng mục tiêu vào trung tâm của nội dung, không phải là thương hiệu. Đồng thời thương hiệu nên tận dụng tối đa cơ hội để trò chuyện với khách hàng. hông phải loại hình doanh nghiệp nào cũng nên đầu tư vào social media marketing”. Quan điểm của anh về nhận định này ? Theo anh, những ngành nào nên tập trung đầu tư vào social media marketing? Cá nhân tôi không đồng ý nhận định trên, mà theo tôi thì nên là: tùy thuộc vào từng ngành hàng sẽ có mức độ đầu tư về social media marketing khác nhau. Trên thực tế kể cả những doanh nghiệp B2B, khách hàng của họ vẫn là những con người cụ thể, tham gia vào các mạng xã hội. Để duy trì hình ảnh và mối quan hệ với những khách hàng này, doanh nghiệp vẫn sử dụng social media marketing như một công cụ tiếp cận lợi hại. Tuy nhiên 21 x e t mi ế p đối tượng mục tiêu sẽ ở phạm vi hẹp hơn, mức độ tiếp cận cũng không cần quá cao nên nguồn lực đầu tư có thể ít hơn rất nhiều so với những ngành hàng nhắm đến đối tượng mass. Tại Việt Nam, với đặc thù người sử dụng Internet ở khoảng tuổi trẻ hơn (phần lớn từ 16-35), các doanh nghiệp B2C có nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu nằm trong nhóm này nên tập trung đầu tư mạnh vào social media: FMCG, automotive, dược phẩm, viễn thông, banking... heo anh, các doanh nghiệp Việt Nam có những lợi thế và khó khăn gì khi thực hiện social media marketing? Lợi thế lớn nhất là số lượng social media phổ biến ở Việt Nam không nhiều. Người dùng Việt Nam vẫn tập trung chủ yếu trên một mạng xã hội chính là Facebook, Youtube & các diễn đàn lớn (một phần nhóm tuổi teen sử dụng Zalo như một mạng xã hội thứ hai). Trong khi đó ở nhiều quốc gia khác, việc sử dụng social media bị phân tán trên nhiều nền tảng khác nhau: Facebook, Twitter, Tumblr, Instagram, Pinterest, Google Plus... Do đó ở Việt Nam, việc đầu tư sẽ được tập trung hơn, tiết kiệm được nguồn lực hơn và dễ đo đếm hơn. Về khó khăn, Digital marketing nói chung và social media marketing nói riêng tại Việt Nam hiện nay đang gặp khó khăn về vấn đề nguồn nhân lực. Đây là ngành tương đối trẻ, chưa có nhiều các digital marketer kinh nghiệm để có thể vận hành những chiến dịch digital marketing cỡ lớn. Điều này không chỉ xuất hiện ở phía các brand mà cả những digital agency tại Việt Nam hiện nay. 22 “Nếu như trước đây các thương hiệu chỉ có thể nói với công chúng và không biết công chúng phản hồi lại những thông điệp đó như thế nào thì đối với social media, họ có thể nhận được phản hồi ngay lập tức.” nh dự đoán thế nào về tình hình sử dụng mạng xã hội để quảng bá của các doanh nghiệp Việt Nam trong 5-10 năm nữa ? Tôi cho rằng sẽ có một số thay đổi căn bản như sau: 1. Social media sẽ được các brand sử dụng một cách thông minh hơn. Sự phát triển của công nghệ và khả năng thu thập xử lý big data (dữ liệu lớn) trong những năm tới sẽ giúp các marketers thấu hiểu rõ hơn & tiếp cận chính xác hơn tới các nhóm khách hàng mục tiêu của mình. Chúng ta thấy rằng social media ở Việt Nam hiện nay vẫn chỉ dừng ở việc phục vụ cho những mục tiêu tiếp cận, quảng bá thương hiệu. Trong 5 năm tới, social media tại Việt Nam được biết đến nhiều hơn trong vai trò nghiên cứu thị trường, giúp cho các thương hiệu lắng nghe được những phản ứng của khách hàng nhằm đưa ra kịp thời những hành động phù hợp. Hoạt động của người dùng trên các nền tảng social media sẽ được lưu lại, theo dõi & xử lý như những nguồn thông tin quý giá đối với thương hiệu. Các rủi ro về khủng hoảng xuất phát từ social media - vốn có khả năng lây lan với tốc độ rất nhanh - sẽ được các doanh nghiệp chú trọng hơn. Chúng ta sẽ thấy nhiều đơn vị agency mở rộng cung cấp các giải pháp về social listening và online reputation management cho các doanh nghiệp trong thời gian tới. 2. Xu hướng customer-centric: đặt khách hàng vào trung tâm của nội dung truyền thông. Như ở trên tôi có nhắc đến, hiện nay nhiều brand tại Việt Nam vẫn đang đua nhau nói về mình trên các social media. Tuy nhiên trải qua một thời gian, các brand sẽ nhận ra sự không hiệu quả của việc nói nhiều về mình này bởi người dùng mạng xã hội đang dần tự dựng lên một rào cản thông tin ngày một dày hơn. Họ tiếp nhận những thông tin một cách có chọn lọc, thực sự thấy thú vị với họ. Để vượt qua rào cản thông tin này, doanh nghiệp phải thay đổi trong cách sáng tạo về nội dung cũng như hiểu được ngữ cảnh (context). Nôm na là tạo ra những nội dung người dùng quan tâm và lựa chọn thời gian và điểm tiếp cận phù hợp. 3. Xu hướng đa dạng hóa các nền tảng social media: Hiện nay lợi thế cho các hoạt động social marketing ở Việt Nam là việc người dùng Internet tập trung chủ yếu trên Facebook, Youtube & một số diễn đàn lớn. Tuy nhiên các mạng xã hội ngách với nhiều lợi thế khác biệt sẽ xuất hiện & dần thu hút người dùng chuyển qua sử dụng. Chúng ta đã thấy một phần lớn nhóm tuổi teen ngày một xa lánh Facebook vì cho rằng “nó không riêng tư” và chạy qua sử dụng thêm các mạng xã hội dành cho di động như Zalo. Xu hướng này buộc lòng các mạng xã hội phải chia sẻ thời gian sử dụng của người dùng với nhau. Các thương hiệu theo đó cũng cần mở rộng hoạt động truyền thông trên những nền tảng social media mới. Trên thực tế đây cũng là lý do mà cách làm social marketing của Mix Digital không quá phụ thuộc vào một vài công cụ như Facebook. Chúng ta cần hiểu rõ bản chất của social marketing để trở nên linh hoạt hơn trước những chuyển dịch này. hiều người cho rằng Social Media Marketing chỉ là một cuộc dạo chơi, “Tôi thì cho rằng social media marketing là cuộc chơi dài hạn và ngày càng trở nên “chuyên nghiệp” hơn.” ớm nở chóng tàn? Nhận xét của anh về quan điểm này? Tôi thì cho rằng social media marketing là cuộc chơi dài hạn và ngày càng trở nên “chuyên nghiệp” hơn. Thực tế nhu cầu chia sẻ, cập nhật thông tin của con người trong thời đại công nghệ số là tiền đề cho sự xuất hiện của hàng loạt các social media platform khác nhau. Nhu cầu này sẽ ngày càng lớn hơn và phức tạp hơn chứ không mất đi, do đó social media platforms sẽ phát triển và có những chuyển biến để phù hợp với nhu cầu đó. Chừng nào khách hàng còn sử dụng social media, các thương hiệu sẽ không dễ dàng bỏ qua mảnh đất màu mỡ này. Cảm ơn anh về những chia sẻ thú vị và bổ ích với GAM7 ngày hôm nay. Chúc anh ngày càng thành công hơn, cũng như Mix Digital sẽ ngày càng phát triển hơn trên chặng đường phía trước. Hình ảnh làm việc tại Mix Digital Marketing Agency 23 24 25 gam/blog Theo TOIYEUMARKETING.COM x e t mi ế p 26 27 tôi chưa bao giờ hối tiếc với lựa chọn trở thành Copywriter. Dồn hết những cái chưa vui vào trang nhật kí này để nhốt nó lại, sau này không than vãn gì nữa, thế thôi. Người ta tiếc tiền với chữ. Ngồi thiết kế một cái hình, bạn sẽ dễ dàng nhận ngay vài trăm USD nhưng hiếm ai dám bỏ ra ngần ấy tiền cho một cụm chữ hay, sáng tạo và giúp họ bán được hàng lắm. Đọc, khen hay đó nhưng đến lúc tính giá trả tiền thì khựng lại ngay. Mỗi lần báo giá để làm freelance là y như rằng bị ép khủng khiếp, chỉ là chữ thôi mà, “Thôi, để nhân viên kêu nó viết, đọc xuôi xuôi là được”. Cái chữ nó cảm tính quá, câu mà bạn cho là mướt thì người ta đọc lại thấy gồ ghề, cãi tới năm sau cũng chưa xong. Chưa nói đến yếu tố vùng miền, học vấn của người phán xét. Copywriter phải học thêm rất nhiều về quảng cáo, văn phạm để khi bảo vệ chữ của mình, có lý lẽ mà đem ra xài, cãi bằng cảm tính trên vấn đề chữ nghĩa thì cuối cùng chỉ có người trả tiền mới là người đúng mà 28 BẠN SẼ TRỞ THÀNH NÔ LỆ CỦA CHỮ LÚC NÀO KHÔNG HAY. ĐI ĐÂU CŨNG CHĂM CHĂM ĐỌC CHỮ, THẤY NÓ “KÌ KÌ” LÀ TỐI VỀ NGỦ KHÔNG ĐƯỢC... thôi. Nói thế chứ mình không cấm người ta ngu được, bọn ngu lại thường hung hãn, ngu mà không hung hãn thì đã bị chúng nó đập chết từ lâu rồi. Vậy nên cảm tính cứ thế đập chết những con từ mà nó thấy không ưa. Bạn sẽ trở thành nô lệ của chữ lúc nào không hay. Đi đâu cũng chăm chăm đọc chữ, thấy nó “kì kì” là tối về ngủ không được, ước gì có thể leo thang lên cái biển hiệu đó, sửa lại, bớt đi vài chữ cho nó thoáng đãng, hấp dẫn hơn. Bạn cảm thấy bực khi mấy người ta ghi mấy câu sáo rỗng và nhàm chán trên các tờ rơi, brochure bạn bị nhét vào tay, thậm chí trên cả hộp cơm trưa 20 ngàn đồng. Bạn không yêu nổi một cô nàng viết sai chính tả, dẫu trăm năm con gái người ta mới phạm lỗi một lần. Bạn không hạnh phúc với những gì mình viết. Bạn biết nói hay trên những sự thật thì mới có thể chạm đến trái tim, khiến người nghe tin và yêu nhãn hàng hơn. Chủ của nó không nghĩ vậy. Phàm những con người nhân cách nhỏ bé luôn thích hô hào những điều đao to búa lớn, không trách, đó là bản năng tự vệ của con người, tôi cũng vậy, bạn cũng vậy. Trong một dự án viết tagline (slogan) cho một thương hiệu phân phối các đồ dùng nhà bếp cho mấy má mấy chị, định vị ghi rõ ràng trong brief là dành cho người thu nhập trung bình trở xuống, tóm lại là không phải hàng cao cấp, mua về xài cơ bản thôi. Tôi và các đồng nghiệp đã nghiên cứu, suy tính, brainstorm cả trăm bận mới ra những câu đơn giản, phù hợp với vị trí và cá tính của nhãn hàng, với đại ý là “Thương hiệu A – Luôn giúp bạn một tay”. Các Marketer kì cựu lâu năm trong ngành ấy nhất quyết không đồng ý, ép phải viết cho họ một cái gì đó hoành tráng hơn, “Câu slogan phải ấn tượng, cùng với giá rẻ của mình thì người tiêu dùng mới thích chứ em, mấy câu này… thường quá!”. Kết quả cho ra là “Thương hiệu A – Tinh hoa hội tụ, đỉnh cao công nghệ”. Các bạn đừng đánh giá mấy câu trên là hay hoặc dở nhé, vì chưa muốn bị đuổi khỏi công ty nên sản “THÔI, NGƯỜI TA ĐÃ THÍCH THÌ CÓ MỘT NGÀN LÝ DO ĐỂ NGƯỜI TA THÍCH, MÀ NGƯỜI TA ĐÃ KHÔNG THÍCH RỒI THÌ NGƯỜI TA CŨNG CÓ BẰNG ẤY LÝ DO ĐỂ CHÊ BAI...” phẩm và 2 câu ví dụ trên tôi đều phải sửa lại cho khác hoàn toàn với dự án thật, chủ yếu là cho bạn thấy những gì khách hàng của bạn yêu cầu bạn viết và những gì trong đầu của họ chênh nhau thế nào thôi. Bạn muốn làm Copywriter để viết, để sáng tạo cho nhãn hàng bạn yêu mến nhưng vào việc rồi mới thấy, bạn đang viết cho những người đang vận hành nhãn hàng đó mà thôi, bạn đang viết thuê, sáng tạo thuê cho họ, chấm hết. Sẽ có rất nhiều lúc bạn viết một câu thật hay nhưng không được mua vì Brand Manager ghét cái từ đó, vậy thôi, ổng đã ghét rồi thì dù nói thế nào đi nữa cũng phải đem về mà làm lại, người ta ôm nhãn hàng một thời gian là sẽ tự đồng hoá mình với nó, cho rằng họ là người hiểu nó nhất, không phải bạn! Như một chị đồng nghiệp từng khuyên “Thôi, người ta đã thích thì có một ngàn lý do để người ta thích, mà người ta đã không thích rồi thì người ta cũng có bằng ấy lý do để chê bai, đừng để bụng chi, nó sình lên thì mệt!” 29 x e t mi ế p Bạn không là chính bạn , khi viết quảng cáo, bạn phải đóng vai nhãn hàng. Nhưng người viết rất dễ bị tứ văn cuốn trôi đi. Xả chữ xuống trang giấy một hồi là lòi ra nguyên con giọng văn của mình. Thế là phải chỉnh chỉnh sửa sửa, rồi mệt mệt mỏi mỏi vì vừa viết vừa gồng. Cái cảm giác gõ chữ để kiếm tiền, để nói giọng văn của ai đó, nhất là những từ ngữ sặc mùi quảng cáo sẽ khiến bạn cảm thấy chán nản và… nhục con cá nục lắm. Bạn không giỏi về hình nên dễ bị ức chế với những đứa làm hình. Ý tưởng của bạn ABC thế đó nhưng bạn Art Director làm mãi không ra, bạn không mó tay vào được vì đơn giản là bạn… không biết làm! Bạn biết nó không ổn, bạn biết nó chưa ra ý đâu nhưng đôi khi cũng phải “Ừ, cũng ok rồi!” Làm chữ dễ và nhanh mà! Bạn hay bị ép deadline hơn làm hình vì… “viết mấy câu thôi mà em, ráng ịn ra mấy chữ cho chị trong chiều nay, gởi đại cho nó coi cũng được!”. Đại là đại thế nào? Copywriter không phải chỉ viết mà là vừa viết vừa nghĩ, chỉnh sửa. Đằng sau chữ là ý tưởng, là chiến lược, là mục tiêu, là danh dự của người viết. Muốn có chữ tốt bắt buộc phải có thời gian đẽo gọt. Một lần tôi đã hết sức tức giận với một bạn Account, đã 3 năm kinh nghiệm rồi mà đến nói với tôi thế này “Câu này client thích nè, nhưng nó 8 chữ lận, để lên billboard hơi nhiều, S. cắt nó xuống 6 chữ giùm nhé, 6 giờ có hàng được không? – Trời, giờ là 5 giờ rưỡi rồi, sao phản hồi trễ vậy mà anh cũng ok với deadline này nữa? – À, tại anh thấy em dành một buổi để viết, giờ cắt có 2 chữ thì cũng lẹ!”. Lâu rồi tôi mới có lại cảm giác muốn đè ai đó xuống, bóp cổ, khạc đờm vào miệng. Nó là câu chữ, không phải cái gì mà muốn cắt là cắt. Copywriter phải cầm lên lại 30 CÁC KHÁCH HÀNG CỦA TÔI THÌ MUỐN CÓ NHỮNG KIỆT TÁC ĐÓ VỚI DEADLINE KHÔNG ĐẦY 24H VÀ MỘT BẢN BRIEF CHO AGENCY SƠ SÀI, MỘT ĐỨA SINH VIÊN MARKETING MỚI RA TRƯỜNG CŨNG CHUẨN BỊ ĐƯỢC. bản brief, suy nghĩ lại từ đầu để viết ra cùng một ý đó nhưng chỉ dùng có 6 chữ, phải khởi động mọi dữ liệu thì mới chạy ra được kết quả khác. Lần đó, tôi bắt tay vào làm ngay thì cũng 7 giờ rưỡi mới xong, những câu viết ra hoàn toàn khác với những câu ban đầu, dĩ nhiên rồi! Những người thân xung quanh sẽ tìm đến bạn mỗi khi họ mở một dịch vụ kinh doanh gì đó. Cái này nhớ thì kể ra cho đủ tụ vậy thôi, đôi khi giúp được người nhà thì cũng vui. Trách nhiệm về ý tưởng là vô cùng nặng nề. Người ta luôn cho rằng bạn rảnh hơn Art Director nên bạn buộc phải có nhiều ý tưởng hơn, ý tưởng hay mới được nhé! Bạn là Copywriter nên ý tưởng phải thật sâu sắc. Ăn ngủ gì cũng mơ thấy idea. Nó cứ chập chờn, loạng choạng trong đầu bạn. Nó khiến bạn đi chơi cũng không vui, ôm ấp người thương nhưng lòng nặng nề đá cuội. Không khi nào tạnh nghĩ. Đối mặt với những so sánh khập khiễng và giấc mộng điên rồ. Tôi sợ nhất là bên Account hay các khách hàng đưa ra những ví dụ mà 10 năm trời, copywriter mới viết ra được một câu như “Nâng niu bàn chân Vịt” hay “Tuy bạn không cao nhưng người khác cũng phải vén nhìn”. Người ta mê nó quá nên nghĩ là nhãn hàng của mình phải nói được những điều tương đương như vậy. Không có gì sai hay vĩ cuồng ở đây, họ chỉ không biết đằng sau những đỉnh cao ấy là cả sự đầu tư đầy chiều sâu của các Marketer và Agency vào thời điểm đó. Độ chín muồi của Copywriter cùng sự can đảm của các Marketer thì mới có những ý tưởng hay lạ lọt được ra ngoài. Các khách hàng của tôi thì muốn có những kiệt tác đó với deadline không đầy 24 giờ và một bản brief cho Agency sơ sài, một đứa sinh viên Marketing mới ra trường cũng chuẩn bị được. Người ta luôn thấy hình trước và thường nhớ nó nhiều hơn chữ. Phỏng vấn năng lực của Copywriter khó hơn Art Director ở chỗ đó, nhìn vào một mẩu quảng cáo, cái đập vào mắt và tim bạn đầu tiên chính là hình ảnh, không phải chữ. Vậy nên đa phần khách hàng chú trọng hình ảnh nhiều hơn, vô hình chung tạo nên cái văn hoá xem nhẹ concept. Làm sao cho cái hình nó bóng bẩy, hoành tráng, bắt mắt nó mới khó, mới tốn kém tiền bạc và thời gian, chữ thì đơn giản hơn nhiều, thoắt cái là sửa lại được ngay ấy mà! Bạn sẽ bị ức chế khi không tìm ra được từ phù hợp. Gọi tên một cảm xúc, một sự vật hiện tượng là việc không dễ như ta nghĩ. Chỉ khi bắt đầu viết sâu về một chủ đề, bạn mới thấy vốn tiếng Việt và hiểu biết của mình nghèo nàn đến thế nào. Ăn phở ngập họng từ nhỏ đến lớn nhưng chỉ khi phải viết về nó mới thấy luyện viết thêm mấy kiếp nữa chắc mới viết được như tuỳ bút “Phở” của Nguyễn Tuân. Muốn viết gọn, dùng ít chữ hơn thường phải vay từ Hán Việt, nhưng sẽ làm câu văn nghe già, thế mới khổ! Nên bạn không bao giờ cảm thấy đủ, bạn ngốn ngấu hết tất cả báo chí, lỗ tai vươn lên như ra đa để lấy từ mới vào. Một anh bạn của tôi thường than thở là mấy năm qua, anh chuyên viết cho thuốc lá và những cảm giác diễn tả cái sự đã khi hút các loại thuốc lá rất khó gọi ra. Và khi không có từ diễn tả cho sát thì chỉ còn cách viết dài dài để mô tả cảm xúc mà thôi. Càng làm bạn càng ước mình mù chữ cho nó sướng tấm thân. Tiếng Việt đang thay đổi và phát triển nhanh lắm, lục lại những tờ báo cách đây 7,8 năm thôi là đã thấy một tiếng Việt rất khác rồi. Dân gian liên tục cho ra đời những từ mới, hay có, nhảm nhí có nhưng phần nào lấp đầy sự thiếu thốn ngôn từ. Tréo ngoe thay, mỗi khi bạn dùng một từ là lạ, mới mới thì khách hàng của bạn lại giựt về 8 bước, cho là từ này sợ người tiêu dùng không hiểu, dù đó là nhãn hàng dành cho các bạn tuổi teen, đó là ngôn từ chúng dùng hằng ngày. Đừng thấy lạ lẫm khi những câu bạn thấy ngoài đường, cho teen mà cứ suốt ngày nhàm nát lỗ tai như “năng động, tự tin , sức sống, cá tính”, nghe không có miếng tuổi trẻ nào cả. làm copywriter có rất nhiều cái vui và cho bạn cơ hội đón bắt cuộc sống này đến tận cùng. Nó mãi là cái nghề hấp dẫn cho những bạn trẻ xem sáng tạo là lẽ sống của đời mình. Chỉ xin bạn cân nhắc những tâm tư trên trước khi đặt chân vào ngành quảng cáo. Đến với nó chỉ bằng tình yêu sáng tạo đơn thuần thôi thì hình như có gì đó… thiếu thiếu! Tôi vẫn đang tìm cách gọi tên “cái đó” ra khỏi lồng ngực, đó sẽ là một từ vô cùng đơn giản, tôi tin như vậy. 31 gam/graphic design Gỗ tốt, nhưng nước sơn cũng phải đẹp thương hiệu ngành nông nghiệp việt đã đến lúc cần thay đổi Theo báo DIỄN ĐÀN DOANH NGHIỆP năm qua, hàng ngàn héc-ta đất nông nghiệp Việt Nam đã được chuyển đổi từ trồng lúa sang các loại cây trồng khác phù hợp với điều kiện từng địa phương. Đây là một phần dự án của Chính phủ nhằm tái cấu trúc nền nông nghiệp để mang lại hiệu quả cao hơn. Nhân kỷ niệm 1 năm thực hiện dự án, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nói, ông tin rằng có thể làm giàu được bằng nông nghiệp, miễn là có giải pháp đúng và mô hình sáng tạo. 32 Ngành nông nghiệp đang phát triển, với thu nhập từ các hộ nông dân tăng 1,8 lần từ năm 2010 tới 2013. Ở góc độ thương hiệu, ngành nông nghiệp sở hữu điểm mà mọi thương hiệu giá trị đều có – tiềm năng tăng trưởng. Một sản phẩm nông sản hàng hóa được yêu thích hay không nhìn chung được quyết định bởi giá cả, chất lượng và mức độ sẵn có. Hầu như không có nhiều chỗ cho cảm nhận. Cảm nhận có được khi một loại hàng hóa trở nên khác biệt so với những hàng hóa tương tự (hoặc tương đồng), thông qua việc sáng tạo bao bì và các tài liệu truyền thông. Đây là một bước đi cần thiết và… nguy hiểm. Cần thiết, bởi để khác biệt hóa một sản phẩm, đặc biệt là sản phẩm tương đồng với hầu hết các hàng hóa khác thì những khía cạnh như tên thương hiệu, tên sản phẩm, thiết kế bao bì, đồ họa thương hiệu, chụp ảnh, minh họa và nhiều yếu tố khác nữa để thể hiện và quảng bá sản phẩm tới khách hàng tiềm năng trên các phương tiện truyền thông khác nhau là hết sức quan trọng. Và “nguy hiểm”, bởi khách hàng Việt Nam ngày càng tương đồng với khách hàng ở khắp nơi “...Bởi để khác biệt hóa một sản phẩm, đặc biệt là sản phẩm tương đồng với hầu hết các hàng hóa khác thì những khía cạnh như tên thương hiệu, tên sản phẩm, thiết kế bao bì, đồ họa thương hiệu, chụp ảnh, minh họa và nhiều yếu tố khác nữa để thể hiện và quảng bá sản phẩm tới khách hàng tiềm năng trên các phương tiện truyền thông khác nhau là hết sức quan trọng.” x e t mi ế p 33 trên thế giới, nghĩa là đã quen tiếp cận với quá nhiều tài liệu truyền thông tiếp thị. Các công ty nông nghiệp vốn không thành thạo việc quản lý tất cả các khía cạnh hình ảnh có thể thấy các chiến dịch truyền thông tiếp thị là một bài toán tốn kém không mang lại lợi nhuận. Hãy xem xét hai yếu tố quan trọng để ngân sách dành cho truyền thông và xây dựng thương hiệu đạt được hiệu quả tối đa. Yếu tố đầu tiên là tầm quan trọng của cảm xúc trong quá trình mua hàng. Rất nhiều nghiên cứu hành vi kinh tế đã chỉ ra rằng, người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng chủ yếu dựa trên cảm xúc, mặc dù họ nghĩ rằng đã dùng tư duy logic. Nhà nghiên cứu Joseph LeDoux của Đại học New York đã lý giải khá cặn kẽ điều này dựa trên “dải thương hiệu” thần kinh quan trọng xuất phát từ khu vực cảm xúc của não bộ. Yếu tố thứ hai là tầm quan trọng của thương hiệu trong quá trình mua hàng. Cũng có không ít nghiên cứu khẳng định điều này. Một nghiên cứu mà tôi rất tâm đắc là Nghiên cứu Người tiêu dùng với bơ lạc, một loại bơ ăn với bánh mỳ rất phổ biến ở Mỹ, cực kỳ đa dạng trên thị trường từ chất lượng cho tới thương hiệu. Trong phần đầu của nghiên cứu, người ta dùng phương pháp thử nghiệm “mù” (blind test) để xác định đánh giá của những người được hỏi về chất lượng các loại bơ 34 lạc. Sau đó, loại bơ lạc bị đánh giá chất lượng kém được bí mật bỏ vào một chiếc lọ mang nhãn của một thương hiệu nổi tiếng trong khi loại bơ chất lượng cao lại được bỏ vào những chiếc lọ dán nhãn một thương hiệu không tên tuổi. Trong phần hai của nghiên cứu, những người tham gia nghiên cứu được yêu cầu thử và chọn ra loại bơ lạc có vị ngon nhất. 72,3% lựa chọn loại bơ có hương vị không ngon, nhưng được đựng trong chiếc lọ của thương hiệu nổi tiếng. Rõ ràng, đại đa số người tiêu dùng chịu tác động của những thương hiệu mạnh. Từ hai yếu tố trên, chúng ta có thể thấy tại sao những công đoạn tốn kém để chuẩn bị bao bì đựng hàng hóa cần phải được thực hiện với tư duy xây dựng thương hiệu, bởi phát triển mối liên hệ cảm xúc cho người tiêu dùng là điều cốt lõi của một thương hiệu mạnh. Mọi thành tố về mặt ngôn ngữ và hình ảnh của một thương hiệu mạnh cần phải đặt đúng chỗ để hỗ trợ những đặc điểm cảm xúc, giúp khác biệt hóa thương hiệu so với các đối thủ cạnh tranh và kết nối với khách hàng. Một sản phẩm nông sản của Việt Nam Đằng sau những câu chuyện thành công là ý tưởng mới Vậy có phải xây dựng thương hiệu là việc chỉ dành cho những doanh nghiệp lớn? Bạn có thể nghĩ vậy “Rất nhiều nghiên cứu hành vi kinh tế đã chỉ ra rằng, người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng chủ yếu dựa trên cảm xúc, mặc dù họ nghĩ rằng đã dùng tư duy logic.” Cargill khởi nghiệp năm 1865,sản xuất đủ loại nguyên liệu thực phẩm nhưng tất cả đều được gắn kết bởi một cơ cấu quan hệ thương hiệu nhất quán nếu nhìn vào những gã khổng lồ trong ngành nông nghiệp như Cargill (Mỹ), một thương hiệu có tới 143.000 nhân viên tại 67 quốc gia, chuyên cung cấp thực phẩm, nông sản, các sản phẩm và dịch vụ tài chính và công nghiệp. Cargill sản xuất đủ loại nguyên liệu thực phẩm, từ muối cho tới bột ngọt, tham dự vào hầu hết các nhóm ngành từ rau quả cho tới thịt cá. Tất cả đều được gắn kết bởi một cơ cấu quan hệ thương hiệu nhất quán. Như hầu hết các “ông lớn” khác, Cargill xuất phát từ một nhà kho chứa thóc nhỏ bé. Khởi nghiệp năm 1865 với các nông trại Mỹ, họ dần dần lớn mạnh, trở thành một doanh nghiệp mẫu mực, sáng tạo và uy tín trên toàn cầu. Nhưng vẫn có những thương hiệu nông sản ở khắp nơi trên thế giới có quy mô nhỏ và thành công. Ngày nay, trước sức ép của các đại gia trong ngành – những doanh nghiệp vốn sử dụng rất nhiều thuốc trừ sâu – nhiều nông trại nhỏ lại trở nên phát đạt nhờ đáp ứng nhu cầu thực phẩm được trồng trọt theo cách truyền thống (không hoặc chỉ sử dụng rất ít phân bón hóa học). Như thế không hoàn toàn có nghĩa là ngành nông nghiệp đang quay về các phương pháp truyền thống: đằng sau những câu chuyện thành công luôn có những ý tưởng mới. Dù lớn hay nhỏ, những công ty nông nghiệp tại Việt Nam mong muốn tăng cường giá trị sản xuất cần phải hiểu rõ khách hàng. Một mặt, khách hàng rất quan tâm tới mức độ tin cậy và tác động tới sức khỏe của nguồn thực phẩm. Mặt khác, họ lại chịu tác động của hoạt động xây dựng thương hiệu – vốn đã phát triển từ khi Việt Nam mở cửa và đặc biệt là sau khi gia nhập WTO. Họ tìm kiếm những thương hiệu mà họ có thể tin tưởng. Những công ty có thể thỏa mãn cả hai yêu cầu này sẽ thấy tương lai rộng mở phía trước. 35 gam/graphic design Những Thương hiệu SỐNG MÃI VỚI THỜI GIAN Thực hiện RIO DESIGN TEAM Trải qua nhiều biến cố lịch sử, tại Việt Nam có thương hiệu vẫn còn được tiếp nối sản xuất, có thương hiệu đã bị mất đi hoặc thâu tóm, có thương hiệu đã đi vào dĩ vãng, chỉ còn trong ký ức. Nhưng dù có mất đi hay còn tồn tại, những dấu ấn thương hiệu đó vẫn còn đọng lại, còn nguyên giá trị, sống mãi với thời gian. Sau đây, hãy cùng ngắm nhìn bộ print ads do Công ty Truyền thông và Sáng tạo RIO Việt Nam thiết kế, với ý tưởng mang lại góc nhìn mới cho các sản phẩm cũ đã từng quen thuộc như Cao sao vàng, Diêm Thống Nhất, Kem Tràng Tiền. Bộ thiết kế lấy cảm hứng từ chính những dư vị, những dấu ấn của các thương hiệu từng nổi tiếng của Việt Nam một thời. 36 37 Diêm Thống Nhất ra đời năm 1956, là một trong những thương hiệu đầu tiên xuất hiện tại Miền Bắc Xã Hội Chủ Nghĩa. Trải qua bao biến cố lịch sử, diêm Thống Nhất với hình ảnh chim bồ câu ngậm bông hoa hồng, vẫn luôn là vật dụng quen thuộc của mỗi người dân Việt Nam trong hơn 60 năm qua. Agency thiết kế RIO Creative Creative Director Tùng Juno Art Director Trần Đức Minh Designer Nguyễn Trần Hiếu Copywriter Nguyễn Trần Hiếu 38 39