LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
Më ®Çu
Ngµy nay, víi xu thÕ toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia mµ ngµy
cµng ®−îc më réng th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trªn thÞ tr−êng thÕ giíi.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu trë nªn v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng th−¬ng m¹i ®èi víi bÊt
kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi. Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¸c quèc gia khai
th¸c ®−îc lîi thÕ cña m×nh trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, t¹o nguån thu ngo¹i tÖ
quan träng cho ®Êt n−íc, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®Æc biÖt lµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm
cho ng−êi lao ®éng.
§èi víi ViÖt Nam, ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc sù cã ý nghÜa chiÕn l−îc trong
sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn
th¾ng lîi môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Cã ®Èy m¹nh xuÊt
khÈu, më cöa nÒn kinh tÕ ViÖt Nam míi cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c
môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ-xL héi vµ æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n.
Tõ ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ lµ mét n−íc n«ng nghiÖp víi d©n sè chñ yÕu tham
gia vµo ho¹t ®éng n«ng nghiÖp, ViÖt Nam ®L x¸c ®Þnh n«ng s¶n lµ mÆt hµng xuÊt
khÈu quan träng nh»m t¹o nguån thu ban ®Çu cùc kú cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn kinh tÕ
®Êt n−íc. ChÝnh v× vËy nhµ n−íc ®L t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khuyÕn khÝch sù tham
gia cña c¸c C«ng ty trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. MÆt hµng n«ng s¶n lµ
mét trong nh÷ng mÆt hµng ®−îc C«ng ty S¶n xuÊt-DÞch vô vµ XuÊt nhËp khÈu Nam
Hµ Néi (HAPRO) chó träng trong c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cña m×nh.
Víi ®Þnh h−íng trªn cïng nhËn thøc : Trong quy tr×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu,
t¹o nguån vµ mua hµng lµ kh©u c¬ b¶n më ®Çu vµ hÕt søc quan träng ®em l¹i th¾ng
lîi cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu; sau mét thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, t«i ®L chän ®Ò
tµi: “T¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu t¹i C«ng ty S¶n xuÊt-DÞch
vô &XuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi (HAPRO) – Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”. T«i
hy väng sö dông ®−îc nh÷ng kiÕn thøc ®L häc ë tr−êng kÕt hîp víi t×nh h×nh ho¹t
®éng t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu thùc tÕ cña C«ng ty ®Ó cã thÓ häc
hái, nghiªn cøu vµ ®ãng gãp mét sè ý kiÕn bæ Ých cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng
1
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
s¶n nãi chung vµ ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n nãi riªng cña C«ng ty
trong thêi gian tíi.
Tõ môc tiªu trªn, kÕt cÊu cña luËn v¨n gåm 3 phÇn:
Ch−¬ng I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n
xuÊt khÈu.
Ch−¬ng II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu
ë C«ng ty S¶n xuÊt- DÞch vô vµ XuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi.
Ch−¬ng III. Gi¶i ph¸p t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n cho xuÊt khÈu ë
C«ng ty S¶n xuÊt- DÞch vô vµ XuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi.
T«i xin ch©n thµh c¶m ¬n sù h−íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o TS. TrÇn
HoÌ cïng c¸c c« chó, anh chÞ ®ang c«ng t¸c t¹i phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu 4
C«ng ty S¶n xuÊt-DÞch vô vµ XuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi ®L gióp ®ì t«i trong viÖc
hoµn thµnh b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp nµy.
T«i xin cam ®oan luËn v¨n ®−îc hoµn thµnh lµ do sù t×m tßi nghiªn cøu cña
b¶n th©n vµ sù h−íng dÉn cña TS.TrÇn HoÌ, kh«ng hÒ cã sù sao chÐp cña c¸c luËn
v¨n kh¸c.
2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
Ch−¬ng I : Mét sè vÊn ®Ò vÒ ho¹t ®éng
t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu
1.1 Ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng xuÊt khÈu
1.1.1 Nguån hµng cho xuÊt khÈu
1.1.1.1
Kh¸i niÖm nguån hµng cho xuÊt khÈu
Nguån hµng xuÊt khÈu lµ toµn bé hµng ho¸ cña mét c«ng ty, mét ®Þa ph−¬ng,
mét vïng hoÆc toµn bé nÒn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng vµ b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu.
Nh− vËy, nguån hµng cho xuÊt khÈu võa ph¶i ®−îc g¾n víi mét ®Þa danh cô
thÓ (vÝ dô nguån chÌ cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam) võa ph¶i b¶o ®¶m nh÷ng yªu
cÇu vÒ chÊt l−îng quèc tÕ. Do ®ã, kh«ng ph¶i toµn bé khèi l−îng hµng ho¸ cña mét
®¬n vÞ, mét ®Þa ph−¬ng, mét vïng ®Òu lµ nguån hµng cho xuÊt khÈu mµ chØ cã phÇn
hµng ho¸ ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu míi lµ nguån hµng cho xuÊt khÈu.
1.1.1.2
Ph©n lo¹i nguån hµng cho xuÊt khÈu
Ph©n lo¹i nguån hµng cho xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp lµ viÖc ph©n chia, s¾p
xÕp c¸c hµng ho¸ cã ®−îc tõ ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng cho xuÊt khÈu theo
c¸c tiªu thøc cô thÓ riªng biÖt ®Ó doanh nghiÖp cã chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p thÝch hîp
nh»m khai th¸c tèi ®a lîi nhuËn cña mçi lo¹i nguån hµng.
C¸c nguån hµng cho xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp cã thÓ ph©n lo¹i dùa trªn
c¸c tiªu thøc sau:
a. Theo khèi l−îng hµng ho¸ mua ®−îc:
Theo tiªu thøc nµy nguån hµng cña doanh nghiÖp chia thµnh:
- Nguån hµng chÝnh : Lµ nguån hµng chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng khèi
l−îng hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp mua vÒ ®Ó cung øng cho kh¸ch hµng trong k×. §èi
víi nguån hµng chÝnh, nã quyÕt ®Þnh khèi l−îng hµng hãa cña doanh nghiÖp mua
®−îc, nªn ph¶i cã sù quan t©m th−êng xuyªn ®Ó b¶o ®¶m sù æn ®Þnh cña nguån
hµng nµy.
3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
- Nguån hµng phô, míi: §©y lµ nguån hµng chiÕm tØ träng nhá trong trong khèi
l−îng hµng mua ®−îc. Khèi l−îng mua tõ nguån hµng nµy kh«ng ¶nh h−ëng tíi
doanh sè b¸n cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, doanh nghiÖp cÇn chó ý kh¶ n¨ng ph¸t
triÓn cña nguån hµng nµy vµ nhu cÇu thÞ truêng quèc tÕ ®èi víi mÆt hµng, còng nh−
nh÷ng thÕ m¹nh kh¸c cña nã ®Ó ph¸t triÓn trong t−¬ng lai.
- Nguån hµng tr«i næi : §©y lµ nguån hµng mua ®−îc trªn thÞ tr−êng cña ®¬n vÞ
tiªu dïng hoÆc ®¬n vÞ kinh doanh b¸n ra. §èi víi nguån hµng nµy cÇn xem xÐt kü
chÊt l−îng hµng ho¸, còng nh− nguån gèc xuÊt xø cña hµng ho¸, gi¸ c¶ hµng ho¸,.
NÕu cã nhu cÇu cña kh¸ch hµng, doanh nghiÖp còng cã thÓ mua ®Ó t¨ng thªm
nguån hµng cho doanh nghiÖp.
b. Theo n¬i s¶n xuÊt ra hµng ho¸ :
Theo tiªu thøc nµy, nguån hµng cña doanh nghiÖp chia thµnh:
- Nguån hµng ho¸ s¶n xuÊt trong n−íc: Nguån hµng hãa s¶n xuÊt trong n−íc
bao gåm c¸c lo¹i hµng hãa do c¸c xÝ nghiÖp, l©m nghiÖp, ng− nghiÖp, c¸c xÝ nghiÖp
khai th¸c, chÕ biÕn hoÆc gia c«ng, l¾p r¸p thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ: Nhµ n−íc,
tËp thÓ, t− nh©n, c¸ thÓ, liªn doanh víi n−íc ngoµi hoÆc cña n−íc ngoµi ®Æt trªn
lLnh thæ ViÖt Nam. §èi víi nguån hµng nµy, doanh nghiÖp cã thÓ t×m hiÓu kh¶
n¨ng s¶n xuÊt, chÊt l−îng hµng ho¸, ®iÒu kiÖn mua hµng, ®Æt hµng, giao nhËn, vËn
chuyÓn, thêi gian giao hµng ®Ó ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ mua hµng vµ thùc hiÖn
viÖc mua hµng ®Ó ®¶m b¶o ®óng sè l−îng, kÕt cÊu, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm giao nhËn.
Doanh nghiÖp còng cã thÓ nhËn lµm ®¹i lý, tæng ®¹i lý ®Ó b¸n hµng cho c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt – kinh doanh.
- Nguån hµng tån kho: Nguån hµng nµy cã thÓ lµ nguån theo kÕ ho¹ch dù tr÷
cña nhµ n−íc (chÝnh phñ) ®Ó ®iÒu hoµ thÞ tr−êng; nguån tån kho cña doanh nghiÖp ,
c¸c ®¬n vÞ tiªu dïng do thay ®æi mÆt hµng s¶n xuÊt hoÆc c¸c lý do kh¸c kh«ng cÇn
dïng cã thÓ huy ®éng ®−îc trong kú kÕ ho¹ch… Doanh nghiÖp biÕt khai th¸c, huy
®éng nguån hµng nµy còng lµm phong phó thªm nguån hµng cho xuÊt khÈu cña
doanh nghiÖp vµ cßn gãp phÇn sö dông tèt c¸c nguån kh¶ n¨ng trong nÒn kinh tÕ
quèc d©n.
4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
c. Theo ®iÒu kiÖn ®Þa lý:
Theo tiªu chuÈn nµy, nguån hµng ®−îc ph©n theo kho¶ng c¸ch tõ n¬i khai
th¸c, ®Æt hµng, mua hµng ®−a vÒ doanh nghiÖp.
- ë c¸c miÒn cña ®Êt n−íc: miÒn B¾c (miÒn nói t©y b¾c, miÒn nói ®«ng b¾c);
miÒn Trung (miÒn nói, trung du, duyªn h¶i); miÒn nam (§«ng Nam Bé, T©y Nam
Bé, Cùc Nam v.v…), c¸c vïng cã ®Æc ®iÓm xa, gÇn, giao th«ng vËn t¶i kh¸c nhau.
- ë c¸c tØnh, thµnh phè, trong tØnh, ngoµi tØnh.
- Theo c¸c vïng n«ng th«n: ®ång b»ng, trung du, miÒn nói… víi c¸ch ph©n
lo¹i nµy doanh nghiÖp l−u ý ®iÒu kiÖn kh¸c ®Ó khai th¸c nguån hµng ®−îc ®óng
yªu cÇu.
d. Theo mèi quan hÖ kinh doanh:
Theo tiªu thøc nµy nguån hµng cña doanh nghiÖp ®−îc chia thµnh:
- Nguån hµng tù s¶n xuÊt, khai th¸c: §©y lµ nguån hµng do chÝnh doanh
nghiÖp tæ chøc bé phËn (x−ëng, xÝ nghiÖp…) tù s¶n xuÊt, tù khai th¸c ra hµng ho¸
®Ó ®−a vµo kinh doanh.
- Nguån liªn doanh, liªn kÕt: Doanh nghiÖp liªn doanh, liªn kÕt víi ®¬n vÞ
kh¸c cã thÕ m¹nh cïng ®Ó khai th¸c, s¶n xuÊt, chÕ biÕn ra hµng ho¸ vµ ®−a vµo xuÊt
khÈu.
- Nguån ®Æt hµng vµ mua: §©y lµ nguån hµng doanh nghiÖp ®Æt hµng víi c¸c
®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n−íc hoÆc xuÊt nhËp khÈu, ký kÕt hîp ®ång vµ mua vÒ cho
doanh nghiÖp ®Ó cung øng cho thÞ tr−êng quèc tÕ v.v…
- Nguån hµng cña ®¬n vÞ cÊp trªn: Trong cïng mét hLng (tæng c«ng ty) cã
c¸c c«ng ty trùc thuéc (cÊp d−íi), nguån hµng ®−îc ®iÒu chuyÓn tõ ®¬n vÞ ®Çu mèi
vÒ c¸c c¬ së xuÊt khÈu.
- Nguån hµng nhËn ®¹i lý: Doanh nghiÖp cã thÓ nhËn b¸n hµng ®¹i lý cho c¸c
hLng, doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë trong n−íc, hoÆc c¸c hLng n−íc ngoµi. Nguån hµng
nµy lµ cña c¸c hLng kh¸c, doanh nghiÖp nhËn ®¹i lý chØ ®−îc h−ëng ®¹i lý theo
tho¶ thuËn víi sè hµng b¸n ®−îc.
5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
- Nguån hµng ký göi: Doanh nghiÖp cã thÓ nhËn b¸n hµng ký göi cña c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt, c¸c hLng n−íc ngoµi, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n.Doanh nghiÖp
®−îc h−ëng tû lÖ ký göi so víi doanh sè b¸n hµng.
Ngoµi c¸c tiªu thøc trªn, ngußn hµng cña doanh nghiÖp cßn ®−îc ph©n lo¹i
theo mét sè tiªu thøc kh¸c nhau: theo chÊt l−îng hµng ho¸ (tÝnh chÊt kü thuËt cao,
trung b×nh, th«ng th−êng); theo thêi gian (nguån hµng ®L cã, ch¾c ch¾n cã, sÏ cã);
theo sù tÝn nhiÖm (l©u dµi, truyÒn thèng, míi, kh«ng cã quan hÖ tr−íc).
1.1.1.3
Vai trß cña nguån hµng xuÊt khÈu
§èi víi doanh nghiÖp trùc tiÕp kinh doanh xuÊt khÈu th× nguån hµng xuÊt
khÈu ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng, ®−îc thÓ hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh sau:
- Nguån hµng lµ mét ®iÒu kiÖn cña ho¹t ®éng kinh doanh. Víi doanh
nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, nhiÖm vô chñ yÕu lµ thùc hiÖn ho¹t ®éng mua
®Ó b¸n, nghÜa lµ mua hµng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng cho chÝnh m×nh mµ mua ®Ó b¸n
l¹i cho ng−êi tiªu dïng trªn thÞ tr−êng quèc tÕ. Nh− thÕ, c¸c doanh nghiÖp nµy cÇn
ph¶i ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng ®Çu vµo nh»m chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÇn thiÕt
cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh− vèn, søc lao ®éng, c¸c b»ng ph¸t minh s¸ng
chÕ vµ ®Æc biÖt lµ hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó tho¶ mLn nhu cÇu kh¸ch hµng. Do vËy, cã
nguån hµng æn ®Þnh, ®¹t yªu cÇu lµ mét nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong qu¸
tr×nh kinh doanh.
Nguån hµng xuÊt khÈu ®−îc coi lµ ®¹t yªu cÇu khi ®¸p øng ®−îc ba yÕu tè c¬
b¶n sau:
+ Sè l−îng: ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu kinh doanh
+ ChÊt l−îng: theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ c¸c tiªu chuÈn cÇn thiÕt.
+ Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm: Ph¶i hîp lý nh»m gi¶m bít tèi ®a chi phÝ bá ra cho
ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng.
H¬n n÷a, trong tr−êng hîp x¶y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm mét sè lo¹i hµng ho¸
mµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng thÓ ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu cña kh¸ch, mét
nguån hµng æn ®Þnh sÏ gióp cho doanh nghiÖp l«i kÐo thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi,
cñng cè uy tÝn víi kh¸ch hµng cò. Nh− vËy, nã sÏ gióp cho doanh nghiÖp t¨ng kh¶
n¨ng b¸n hµng.
6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
- Nguån hµng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c chiÕn l−îc kinh
doanh.C¸c chiÕn l−îc còng nh− c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh th−êng ®−îc x©y dùng
theo t×nh huèng thùc t¹i thêi ®iÓm x©y dùng.Tuy cã tÝnh ®Õn biÕn ®éng cña thÞ
tr−êng song kh«ng ®−îc v−ît qua mét tû lÖ biÕn ®éng nµo ®ã. Sù thay ®æi qu¸ møc
cña “®Çu vµo” sÏ ¶nh h−ëng ®Õn “gi¸ ®Çu vµo”, chi phÝ, thêi ®iÓm giao hµng, khèi
l−îng cung cÊp...®L ®−îc tÝnh ®Õn trong hîp ®ång “®Çu ra”. Kh«ng kiÓm so¸t, chi
phèi, hoÆc kh«ng ®¶m b¶o ®−îc sù æn ®Þnh, chñ ®éng vÒ nguån hµng cho doanh
nghiÖp cã thÓ ph¸ vì hoÆc lµm háng hoµn toµn ch−¬ng tr×nh kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
- Nguån hµng tèt cßn gióp cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp thuËn
lîi. Bëi v×, khi ®ã hµng ho¸ sÏ ®−îc b¸n ra cã chÊt l−îng tèt, phï hîp víi yªu cÇu
cña kh¸ch hµng vÒ sè l−îng, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm giao hµng. §iÒu nµy khiÕn cho
doanh nghiÖp b¸n ®−îc hµng nhanh, ®Èy nhanh tèc ®é l−u chuyÓn hµng ho¸, cung
øng hµng diÔn ra liªn tôc, tr¸nh ®øt ®o¹n. MÆt kh¸c, nã cßn h¹n chÕ bít ®−îc t×nh
tr¹ng thõa, thiÕu, hµng ø ®äng, chËm lu©n chuyÓn, hµng kÐm phÈm chÊt, kh«ng b¸n
®−îc. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn sÏ gióp cho doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh, cã tiÒn
bï ®¾p chi phÝ kinh doanh, cã lîi nhuËn ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng kinh doanh, t¨ng
thu nhËp cho ng−êi lao ®éng vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n−íc.
1.1.2 Ho¹t ®éng t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu
Kh¸i niÖm t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu
T¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng tõ ®Çu t− s¶n
xuÊt, kinh doanh cho ®Õn c¸c nghiÖp vô nghiªn cøu thÞ tr−êng, ký kÕt hîp ®ång,
thùc hiÖn hîp ®ång nh»m t¹o ra hµng ho¸ cã nh÷ng tiªu chuÈn cÇn thiÕt cho xuÊt
khÈu.
H×nh thøc cña ho¹t ®éng t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu
* Liªn doanh, liªn kÕt t¹o nguån hµng
§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt – kinh doanh, viÖc cã s½n c¸c c¬ së s¶n
xuÊt kinh doanh nh−ng do ®iÒu kiÖn thiÕu vèn, thiÕu nguyªn nhiªn vËt liÖu, kü
thuËt, thiÕu c¬ së tiªu thô s¶n phÈm… lµm cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng n©ng cao
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
®−îc chÊt l−îng vµ s¶n l−îng mÆt hµng. Doanh nghiÖp cã thÓ lîi dông −u thÕ cña
m×nh vÒ vèn, vÒ nguyªn vËt liÖu hoÆc thÞ tr−êng tiªu thô, cïng víi c¸c doanh nghiÖp
kh¸c liªn doanh, liªn kÕt ®Ó n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm, n©ng cao s¶n l−îng s¶n
phÈm s¶n xuÊt ra vµ tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr−êng. Liªn doanh, liªn kÕt b¶o ®¶m
lîi Ých cña c¶ hai bªn vµ lîi cïng h−ëng, lç cïng chÞu.
* Gia c«ng hoÆc b¸n nguyªn liÖu mua thµnh phÈm
Cã mÆt hµng ch−a phï hîp víi nhu cÇu kh¸ch hµng, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn
hµnh gia c«ng mÆt hµng. Gia c«ng lµ h×nh thøc ®−a nguyªn vËt liÖu ®Õn xÝ nghiÖp
gia c«ng vµ tr¶ phÝ gia c«ng khi xÝ nghiÖp gia c«ng ®L giao hµng ®ñ tiªu chuÈn cho
doanh nghiÖp. Hµng ®L gia c«ng phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
H×nh thøc b¸n nguyªn liÖu mua thµnh phÈm lµ h×nh thøc doanh nghiÖp b¸n
nguyªn liÖu cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ mua thµnh phÈm theo hîp ®ång. Víi
h×nh thøc nµy nguyªn liÖu lµ cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt, doanh nghiÖp s¶n xuÊt
ph¶i qu¶n lý vµ sö dông sao cho hîp lý, tiÕt kiÖm vµ b¶o ®¶m chÊt l−îng s¶n phÈm
khi b¸n cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i theo dâi, kiÓm tra khi ®−a
nguyªn liÖu vµo s¶n xuÊt.
* Tù s¶n xuÊt, khai th¸c hµng ho¸
Víi doanh nghiÖp cã nguån vèn dåi dµo, cã nguån nguyªn liÖu cã thÓ tù s¶n
xuÊt ra mÆt hµng phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr−êng hoÆc tù khai th¸c nguån hµng ®Ó
®−a vµo kinh doanh. Thùc chÊt cña ho¹t ®éng nµy lµ nh»m thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸
kinh doanh ®Ó më réng thÞ tr−êng, t¨ng doanh thu, ph©n t¸n rñi ro vµ bµnh tr−íng
thÕ lùc cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng. §Çu t− vµo s¶n xuÊt th× nguån hµng v÷ng
ch¾c, võa ®¶m b¶o lîi Ých cña ng−êi s¶n xuÊt võa ®¶m b¶o lîi Ých cña ng−êi kinh
doanh (bé phËn kinh doanh). Tuy nhiªn, ®Çu t− vµo s¶n xuÊt ®ßi hái nguån vèn lín,
sinh lo¹i chËm vµ ®Æc biÖt ph¶i biÕt c«ng nghÖ míi, tiªn tiÕn.
* §Çu t− cho c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn
Víi nh÷ng thÕ m¹nh vÒ vèn, vÒ m¸y mãc trang thiÕt bÞ, c¸c bÝ quyÕt kü thuËt,
c¸c b»ng s¸ng chÕ ph¸t minh, doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t− cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ
chÕ biÕn ®Ó s¶n xuÊt ra hµng hãa.
8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
1.1.3 Ho¹t ®éng mua hµng xuÊt khÈu
Kh¸i niÖm
Mua hµng xuÊt khÈu lµ hÖ thèng nghiÖp vô trong kinh doanh mua b¸n hµng
ho¸ nh»m cã ®−îc hµng ho¸ xuÊt khÈu.
Do ®ã, mua hµng xuÊt khÈu lµ kh©u kÕ tiÕp t¹o nguån hµng xuÊt khÈu
H×nh thøc ho¹t ®éng mua hµng cho xuÊt khÈu
* Mua theo ®¬n ®Æt hµng vµ hîp ®ång kinh tÕ ký tr−íc
§Ó cã hµng ho¸, dùa vµo mèi quan hÖ kinh doanh vµ c¸c nguån hµng s½n cã,
hoÆc chµo hµng cña ng−êi cung cÊp, doanh nghiÖp ph¶i ®Æt hµng víi c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. §¬n hµng lµ yªu
cÇu cô thÓ vÒ lo¹i hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp cÇn mua ®Ó ®¶m b¶o nguån hµng
cung øng cho c¸c kh¸ch hµng.
§èi víi lo¹i hµng ho¸ cã nhiÒu quy c¸ch, cì lo¹i, nhiÒu d¹ng, kiÓu, mµu s¾c,
c¸ch ®ãng gãi kh¸c nhau th× ®¬n hµng lµ b¶n phô lôc hîp ®ång ®Ó hai bªn mua b¸n
ký kÕt vµ thùc hiÖn viÖc giao nhËn.
Mua hµng theo hîp ®ång kinh tÕ ®L ký kÕt vµ thùc hiÖn viÖc giao nhËn hµng
cã chuÈn bÞ tr−íc, cã kÕ ho¹ch trong ho¹t ®éng kinh doanh. H×nh thøc mua hµng
nµy gióp cho doanh nghiÖp æn ®Þnh ®−îc nguån hµng, cã nguån kh¸ ch¾c ch¾n ®Ó
®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp cÇn quan t©m, theo dâi, kiÓm tra,
gióp ®ì vµ hîp t¸c chÆt chÏ víi ®¬n vÞ nguån hµng ®Ó thùc hiÖn ®óng hîp ®ång ®L
ký.
* Mua hµng kh«ng theo hîp ®ång
Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, t×m hiÓu thÞ tr−êng, nguån hµng, cã nh÷ng lo¹i
hµng ho¸ doanh nghiÖp kinh doanh, cã nhu cÇu cña kh¸ch hµng, cã thÓ mua hµng
kh«ng theo hîp ®ång ký tr−íc b»ng quan hÖ hµng – tiÒn, hoÆc trao ®æi hµng – hµng.
§©y lµ h×nh thøc mua ®øt, b¸n ®o¹n vµ mua hµng tr«i næi (v½ng lai) trªn thÞ tr−êng.
Víi h×nh thøc mua hµng nµy, ng−êi mua ph¶i cã tr×nh ®é kü thuËt vµ nghiÖp vô mua
hµng th«ng th¹o, ph¶i kiÓm tra kü sè l−îng, chÊt l−îng hµng ho¸ vµ nÕu cã thÓ ph¶i
xem xÐt nguån gèc hµng ho¸ ®Ó b¶o ®¶m hµng mua vÒ cã thÓ b¸n ®−îc.
9
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
* Mua qua ®¹i lý
ë nh÷ng n¬i tËp trung nguån hµng, doanh nghiÖp cã thÓ cã m¹ng l−íi mua
trùc tiÕp. ë nh÷ng n¬i nguån hµng kh«ng tËp trung, kh«ng th−êng xuyªn, doanh
nghiÖp cã thÓ ký c¸c hîp ®ång víi c¸c ®¹i lý mua hµng. ViÖc mua hµng qua c¸c ®¹i
lý thu mua, gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ gom ®−îc nh÷ng mÆt hµng cã khèi l−îng
kh«ng lín, kh«ng th−êng xuyªn. Mua hµng qua ®¹i lý, doanh nghiÖp cÇn cã lùa
chän ®¹i lý, ký kÕt hîp ®ång chÆt chÏ vÒ chÊt l−îng hµng mua, gi¸ c¶ mua vµ b¶o
®¶m lîi Ých kinh tÕ cña c¶ hai bªn.
* NhËn b¸n hµng uû th¸c vµ ký göi
§Ó cã thÓ tËn dông m¹ng l−íi b¸n hµng, doanh nghiÖp cã thÓ nhËn víi c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i kh¸c b¸n
hµng uû th¸c. §©y lµ lo¹i hµng ho¸ kh«ng thuéc së h÷u vµ vèn cña doanh nghiÖp,
mµ lµ hµng cña doanh nghiÖp uû th¸c, doanh nghiÖp b¸n hµng uû th¸c sÏ nhËn chi
phÝ uû th¸c.
Còng t−¬ng tù nh− vËy, doanh nghiÖp cã thÓ nhËn b¸n hµng ký göi. §©y lµ
nh÷ng hµng ho¸ do ng−êi ký göi mang ®Õn, hä ®Æt gi¸ b¸n vµ nÕu b¸n ®−îc, doanh
nghiÖp sÏ ®−îc tû lÖ phÝ ký göi theo doanh sè b¸n. §èi víi lo¹i hµng ho¸ b¸n uû
th¸c hoÆc b¸n ký göi, doanh nghiÖp cÇn cã ®iÒu lÖ vÒ nhËn uû th¸c, nhËn ký göi ®Ó
lµm phong phó thªm nguån hµng cña doanh nghiÖp.
1.1.4 Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng xuÊt khÈu
Víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ hiÖn nay, ho¹t ®éng th−¬ng m¹i quèc tÕ
nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng ®ang trë nªn hÕt søc cÊp b¸ch vµ cÇn
thiÕt. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng cho xuÊt khÈu
lµ mét kh©u rÊt quan träng. Nã lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu
nãi riªng vµ ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung cña doanh nghiÖp th−¬ng m¹i.
Môc ®Ých cña ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp lµ thu lîi nhuËn.
Nh−ng ®Ó thu ®−îc nhiÒu lîi nhuËn th× doanh nghiÖp ph¶i b¸n ®−îc nhiÒu hµng
ho¸. Vµ muèn b¸n ®−îc nhiÒu hµng ho¸ th× nhÊt thiÕt doanh nghiÖp ph¶i cã ®−îc
mét nguån hµng tèt vµ æn ®Þnh. ChÝnh v× vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tèt
ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng cho xuÊt khÈu.
10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
MÆt kh¸c, doanh nghiÖp chñ ®éng ®−îc nguån hµng sÏ chñ ®éng ®−îc ho¹t
®éng kinh doanh cña m×nh. NÕu qu¸ tr×nh t¹o nguån vµ mua hµng tèt, cã hiÖu qu¶
sÏ ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng hµng ho¸,
më réng quy m« xuÊt khÈu, tõng b−íc t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn, n©ng cao ®−îc uy
tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng, tõ ®ã ®¸p øng nhu cÇu kh«ng chØ cña mét hay
mét sè thÞ tr−êng nhá hÑp nµo ®ã mµ cßn ®¸p øng nhu cÇu cña nhiÒu thÞ tr−êng
kh¸c víi nh÷ng ®¬n hµng cã gi¸ trÞ lín, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp
më réng quy m« ho¹t ®éng kinh doanh, duy tr× sù æn ®Þnh vµ t¨ng tr−ëng cao.
Ng−îc l¹i, nÕu doanh nghiÖp tæ chøc ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng kh«ng tèt
sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®−îc yªu cÇu cña kh¸ch hµng. §iÒu ®ã sÏ lµm cho doanh nghiÖp
mÊt dÇn ®i b¹n hµng vµ thÞ tr−êng. V× vËy, kh«ng ngõng hoµn thiÖn ho¹t ®éng t¹o
nguån vµ mua hµng xuÊt khÈu lµ mét vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu cña c¸c doanh
nghiÖp.
1.2 T¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu
1.2.1 §Æc ®iÓm cña mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu
1.2.1.1
§Æc ®iÓm chung cña mÆt hµng n«ng s¶n
- C¸c mÆt hµng n«ng s¶n th−êng lµ nh÷ng hµng hãa thiÕt yÕu ®èi víi ®êi
sèng vµ s¶n xuÊt cña mçi quèc gia. Nã lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng cã tÝnh chiÕn
l−îc bëi v× ®¹i bé phËn viÖc mua b¸n hµng n«ng s¶n quèc tÕ ®−îc thùc hiÖn th«ng
qua hiÖp ®Þnh gi÷a c¸c ChÝnh phñ, mang tÝnh dµi h¹n. Cho nªn ®a sè c¸c n−íc trªn
thÕ giíi ®Òu trùc tiÕp ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch can thiÖp vµo s¶n xuÊt, xuÊt khÈu
l−¬ng thùc vµ n−íc nµo còng quý träng chÝnh s¸ch dù tr÷ quèc gia vµ b¶o hé n«ng
nghiÖp, coi an ninh l−¬ng thùc lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch.
- Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thu ho¹ch, bu«n b¸n hµng n«ng s¶n mang tÝnh thêi vô
bëi v× c¸c lo¹i c©y trång sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn theo quy luËt sinh vËt nhÊt ®Þnh.
MÆt kh¸c, do sù biÕn thiªn vÒ ®iÒu kiÖn thêi tiÕt - khÝ hËu, mçi lo¹i c©y trång cã sù
thÝch øng nhÊt ®Þnh víi ®iÒu kiÖn ®ã, dÉn ®Õn nh÷ng mïa vô kh¸c nhau. Vµo nh÷ng
lóc chÝnh vô, hµng n«ng s¶n dåi dµo, phong phó vÒ chñng lo¹i, chÊt l−îng kh¸
®ång ®Òu vµ gi¸ b¸n rÎ. Ng−îc l¹i, lóc tr¸i vô, hµng n«ng s¶n khan hiÕm, chÊt
l−îng kh«ng ®ång ®Òu vµ gi¸ b¸n th−êng cao.
11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
- MÆt hµng n«ng s¶n chÞu t¸c ®éng vµ ¶nh h−ëng lín cña c¸c ®iÒu kiÖn tù
nhiªn, ®Æc biÖt lµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai, khÝ hËu, thêi tiÕt. Chóng rÊt nh¹y c¶m
víi c¸c yÕu tè ngo¹i c¶nh. Mäi sù thay ®æi vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Òu t¸c ®éng trùc
tiÕp ®Õn sù sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. NÕu ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi
th× c©y trång sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn b×nh th−êng, cho s¶n l−îng thu ho¹ch cao,
chÊt l−îng tèt. Ng−îc l¹i, nÕu ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng thuËn lîi nh−: n¾ng nãng
hoÆc gi¸ rÐt kÐo dµi g©y h¹n h¸n hoÆc bLo lôt… sÏ g©y sôt gi¶m s¶n l−îng vµ chÊt
l−îng c©y trång.
- ChÊt l−îng hµng n«ng s¶n sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn søc kháe cña ng−êi
tiªu dïng. ChÝnh v× vËy, nã lu«n lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®−îc ng−êi tiªu dïng quan t©m.
T¹i c¸c quèc gia ph¸t triÓn nhËp khÈu hµng n«ng s¶n, ngµy cµng cã nhiÒu yªu cÇu
®−îc ®Æt ra ®èi víi hµng nhËp khÈu vÒ tiªu chuÈn chÊt l−îng, vÖ sinh an toµn thùc
phÈm, kiÓm dÞch, xuÊt xø… V× vËy, ®Ó x©m nhËp vµo c¸c thÞ tr−êng khã tÝnh nµy
buéc doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu mµ hä ®Æt ra.
-
MÆt hµng n«ng s¶n cã ®Æc tÝnh t−¬i sèng nªn khã b¶o qu¶n ®−îc trong
thêi gian dµi. Ngoµi ra, yÕu tè thêi vô cña hµng n«ng s¶n dÉn ®Õn tÝnh kh«ng phï
hîp gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, do ®ã ph¶i quan t©m ®Õn kh©u chÕ biÕn vµ b¶o
qu¶n cho tèt. §ã lµ mét kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng hµng n«ng s¶n xuÊt
khÈu.Hµng n«ng s¶n thªm vµo ®ã dÔ bÞ h− háng, Èm mèc,biÕn chÊt ; chØ cÇn ®Ó mét
thêi gian ng¾n trong m«i tr−êng kh«ng b¶o ®¶m vÒ ®é Èm, nhiÖt ®é... th× mÆt hµng
n«ng s¶n sÏ bÞ h− háng ngay.
-
Chñng lo¹i hµng n«ng s¶n hÕt søc phong phó ®a d¹ng, chÊt l−îng cña
mét mÆt hµng còng rÊt phong phó. Hµng n«ng s¶n ®−îc s¶n xuÊt ra tõ c¸c ®Þa
ph−¬ng kh¸c nhau, víi c¸c yÕu tè vÒ ®Þa lý, tù nhiªn kh¸c nhau, mçi vïng, mçi hé,
mçi trang tr¹i cã ph−¬ng thøc s¶n xuÊt kh¸c nhau víi c¸c gièng n«ng s¶n kh¸c
nhau. V× vËy, chÊt l−îng hµng n«ng s¶n kh«ng cã tÝnh ®ång ®Òu, hµng lo¹t nh− s¶n
phÈm c«ng nghiÖp, do ®ã vÊn ®Ò qu¶n lý chÊt l−îng s¶n phÈm ph¶i ®−îc quan t©m
trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng n«ng s¶n
- HiÖn nay hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n
vµ còng nhËp khÈu hµng n«ng s¶n do ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu, thæ nh−ìng ë c¸c
12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
quèc gia lµ kh¸c nhau. Do ®ã, mçi quèc gia l¹i cã mÆt hµng n«ng s¶n ®Æc tr−ng.
Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t huy lîi thÕ t−¬ng ®èi th× th«ng th−êng c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn
vµ ®ang ph¸t triÓn lµ nh÷ng n−íc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n chñ yÕu, ho¹t ®éng xuÊt
khÈu hµng n«ng s¶n cã tÇm ý nghÜa chiÕn l−îc ®èi víi c¸c quèc gia nµy. Song do
c«ng nghÖ chÕ biÕn thu h¸i cßn l¹c hËu nªn s¶n phÈm chñ yÕu ë d¹ng th« hay chØ
qua s¬ chÕ nªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu ch−a cao.
1.2.1.2
§Æc ®iÓm cña mét sè mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu chÝnh.
§Ó ®¶m b¶o yªu cÇu xuÊt khÈu, c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cÇn cã c¸c tiªu
chuÈn sau:
G¹o
G¹o ®−îc hiÓu lµ phÇn cßn l¹i cña h¹t thãc sau khi ®L t¸ch bá c¸c vá trÊu,
mét phÇn hay toµn bé c¸m vµ ph«i. Tïy theo kÝch th−íc, h×nh d¹ng h¹t g¹o, tû lÖ
g¹o tÊm, g¹o ®−îc ph©n thµnh: h¹t rÊt dµi, h¹t dµi, h¹t trung b×nh, h¹t ng¾n. VÒ mÆt
c¶m quan, g¹o ph¶i cã mïi vÞ, mµu s¾c ®Æc tr−ng cho tõng lo¹i g¹o. VÒ møc x¸t th×
tïy thuéc vµo tháa thuËn cña hîp ®ång mua b¸n cã thÓ chia ra: x¸t rÊt kü, x¸t kü,
x¸t b×nh th−êng. VÒ tiªu chuÈn vÖ sinh, c¸c tiªu chuÈn th−êng ®Ò cËp ®Õn lµ: d−
l−îng hãa chÊt, vi nÊm, c«n trïng. VÒ c¸ch bao gãi, b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn:
Bao gãi: g¹o th−êng ®ãng trong bao ®ay míi, kh«ng r¸ch thñng, ph¶i bÒn
ch¾c, kh« s¹ch, kh«ng mèc, kh«ng nhiÔm s©u mät, hãa chÊt, mïi vÞ l¹; th−êng ®ãng
khèi l−îng tÞnh 50-100kg/bao. Tïy theo tháa thuËn trong hîp ®ång cã thÓ dïng bao
PE, PP, v¶i…
B¶o qu¶n: g¹o b¶o qu¶n trong bao ph¶i ®−îc ®ãng bao. Kho ®¶m b¶o chèng
m−a, chèng h¾t, chèng thÊm, tho¸ng m¸t, kh« r¸o, s¹ch sÏ, chèng l©y nhiÔm nÊm
mèc, c«n trïng, chuét bä. NhiÖt ®é b¶o qu¶n tèt nhÊt lµ 18-22 ®é C, cã thÓ dïng
c¸c lo¹i thuèc trõ c«n trïng theo quy ®Þnh cña c¬ quan chuyªn ngµnh.
G¹o b¶o qu¶n trong kho ph¶i xÕp riªng tõng l«, trªn bôc tho¸ng ®¸y vµ c¸ch
t−êng kh«ng cao qu¸ 15 líp, xÕp bao theo kiÓu so le. Kh«ng xÕp chung víi g¹o h−
háng vµ c¸c hµng hãa cã mïi, hãa chÊt… th−êng xuyªn më cöa th«ng giã tù nhiªn
khi ngoµi trêi n¾ng r¸o vµ ®é Èm kh«ng khÝ kh«ng qu¸ 80%.
13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
VËn chuyÓn: g¹o ®−îc vËn chuyÓn b»ng mäi ph−¬ng tiÖn nh−ng ph¶i kh«
s¹ch, kh«ng nhiÔm bÈn vµ kh«ng cã mïi vÞ l¹, kh«ng nhiÔm thuèc s©u, hãa chÊt,
x¨ng dÇu, c«n trïng; cã trang bÞ chèng m−a, chèng n¾ng, kh«ng bèc dì khi trêi
m−a, kh«ng dïng dông cô bèc dì cã thÓ g©y r¸ch bao.
L¹c.
L¹c ®−îc chia thµnh hai lo¹i: l¹c qu¶ vµ l¹c h¹t.
L¹c qu¶ cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: l¹c qu¶ ph¶i kh«, ®é Èm kh«ng lín
h¬n 2% khèi l−îng. L¹c qu¶ ph¶i t−¬ng ®èi ®ång ®Òu, kh«ng ®−îc ®Ó lÉn 5% l¹c
qu¶ c¸c lo¹i vµ kh«ng ®−îc lÉn phÐp lÉn c¸c h¹t kh¸c. Mµu s¾c, mïi vÞ vµ tr¹ng th¸i
bªn ngoµi b×nh th−êng ®Æc tr−ng cho l¹c qu¶ ®L ®−îc chÕ biÕn kh«. L¹c qu¶ kh«ng
cã s©u mät, mèc.
L¹c h¹t: ph¶i chÕ biÕn kh«, ®é Èm tÝnh theo khèi l−îng kh«ng lín h¬n 70%.
L¹c h¹t ph¶i s¹ch, kh«ng cã s©u mät, ®Æc biÖt lo¹i trõ h¹t cã mµu s¾c nhît nh¹t, bÞ
mèc tr¾ng, mèc x¸m hoÆc b¸m ®Çy bµo tö nÊm mèc vµng xanh. L¹c h¹t kh«ng ®−îc
phÐp lÉn c¸c h¹t l¹c kh¸c lo¹i qu¸ 5% vµ kh«ng ®−îc lÉn c¸c h¹t ve trÊu. Mµu s¾c,
mïi vÞ, tr¹ng th¸i bªn ngoµi ®Æc tr−ng cho h¹t l¹c ®L chÕ biÕn kh«.
C¸ch bao gãi, vËn chuyÓn b¶o qu¶n:
Bao gãi: l¹c h¹t, l¹c qu¶ ph¶i ®−îc ®ùng trong bao gãi bÒn, s¹ch, kh«. Bao
gãi kh«ng cã mïi l¹ ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng, kh«ng cã hiÖn t−îng nhiÔm bÈn vµ
nÊm mèc. L¹c ®−îc ®ãng chÆt, kh«ng láng, miÖng bao xÕp b»ng nhau, mÐp gÊp hai
lÇn, ®−îc kh©u kÝn b»ng d©y kh©u bÒn ch¾c, kh« s¹ch.
B¶o qu¶n: kho b¶o qu¶n ph¶i kh« r¸o, tho¸ng m¸t, ®é Èm kh«ng khÝ t−¬ng
®èi ®−îc 70%. L¹c cã thÓ b¶o qu¶n ë hai h×nh thøc: ®ãng bao hoÆc l¹c ®æ rêi. Thêi
h¹n b¶o qu¶n ®èi víi l¹c vá kh«ng qu¸ 12 th¸ng, ®èi víi l¹c h¹t kh«ng qu¸ 6 th¸ng.
VËn chuyÓn: ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn ph¶i s¹ch sÏ, kh«, cã ®iÒu kiÖn che
m−a che n¾ng.
ChÌ:
ChÌ th−êng ®−îc chia thµnh 2 lo¹i chÝnh lµ chÌ xanh vµ ®en: ChÌ xanh lµ
chÌ sau khi lµm hÐo ®−îc duyÖt men, sau ®ã ®em sao sÊy.ChÌ ®en lµ chÌ sau khi
14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
lµm hÐo th−êng ®−îc lªn men b»ng phßng l¹nh víi ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é thÝch hîp råi
míi ®em sao sÊy.
Tuú theo c¸c chØ tiªu c¶m quan vÒ ngo¹i h×nh, mµu n−íc pha, mïi, vÞ, chÌ
xanh vµ chÌ ®en l¹i ®−îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau: OP, P, FBOP, PS, BPS,
F, DUST.
Møc ®é quan träng cña tõng chØ tiªu ®−îc ®¸nh gi¸ qua hÖ sè quan träng vµ
®−îc tr×nh bµy trong b¶ng sau:
Tªn chØ tiªu
HÖ sè quan träng
Theo %
B»ng sè
1. Ngo¹i h×nh
25
1,0
2. Mµu n−íc pha
15
0,6
3. Mïi
30
1,2
4. VÞ
30
1,2
C¸c chØ tiªu ®−îc ®¸nh gi¸ riªng rÏ b»ng c¸ch cho theo thang ®iÓm 5, ®iÓm
thÊp nhÊt lµ 1. Cã thÓ quan s¸t bL chÌ ®Ó xem xÐt c¸c chØ tiªu kh¸c.
Ngoµi ra, chÌ cßn ph¶i ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu vÖ sinh theo quy ®Þnh cña Bé Y
TÕ nh−: hµm l−îng chÊt hoµ tan kh«ng nhá h¬n 32%, hµm l−îng tro kh«ng hoµn
tan trong axit kh«ng lín h¬n 1%, hµm l−îng tro tæng sè: 4 8%, ®é Èm kh«ng lín
h¬n 7 7.5%, hµm l−îng tanin kh«ng nhá h¬n 9%, h¹mg l−îng cµfein kh«ng nhá
h¬n 1,8%, hµm l−îng s¾t kh«ng lín h¬n 16,5%…
Bao gãi: chÌ th−êng ®−îc ®ãng trong bao PE, PP, kh«ng r¸ch thñng, ph¶i
bÒn ch¾c, kh« s¹ch, kh«ng cã mïi l¹, miÖng bao ph¶i ®−îc kh©u kÝn b»ng d©y kh©u
bÒn, s¹ch, kh«. ChÌ th−êng ®ãng víi khèi l−îng tÞnh: 40 kg/bao.
B¶o qu¶n: chÌ b¶o qu¶n trong kho ph¶i ®−îc ®ãng bao.Kho b¶o ®¶m chèng
m−a, chèng h¾t, chèng thÊm, chèng nÊm mèc, tho¸ng m¸t, kh« s¹ch, ®é Èm kh«ng
khÝ kh«ng qu¸ 70%.ChÌ b¶o qu¶n trong kho ph¶i xÕp lªn palet, xÕp bao theo kiÓu
so le, kh«ng xÕp chung víi chÌ h− háng vµ c¸c hµng ho¸ cã mïi…
VËn chuyÓn: ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn ph¶i s¹ch sÏ, kh«, kh«ng nhiÔm bÈnm
kh«ng cã mïi vÞ l¹, chèng m−a, chèng n¾ng.
15
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
Rau qu¶ xuÊt khÈu
S¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu c¸c lo¹i (ë d¹ng t−¬i hoÆc ®L chÕ biÕn) ngµy
cµng gi÷ mét vai trß quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong ®êi sèng con ng−êi.
Rau qu¶ kh«ng chØ cã t¸c dông dinh d−ìng mµ cßn cung cÊp cho con ng−êi nguån
d−îc liÖu quý gi¸ v× trong rau qu¶ cã nh÷ng chÊt kho¸ng, vitamin B, C, E, catoren
vµ mét sè yÕu tè vi l−îng kh¸c. §Æc biÖt rau qu¶ cßn cã nh÷ng chÊt x¬, gióp cho bé
m¸y tiªu ho¸ ho¹t ®éng dÔ dµng. §èi víi rau qu¶, ®é t−¬i ®−îc ®¸nh gi¸ rÊt cao,
tiÕp theo lµ h−¬ng vÞ, h×nh d¸ng, mµu s¾c cña s¶n phÈm. Tuy nhiªn, còng nh− c¸c
mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c, thêi h¹n sö dông vµ chÊt l−îng rau qu¶ phô thuéc rÊt lín
vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt bªn ngoµi. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng rau qu¶ cho xuÊt
khÈu, cÇn cã h×nh thøc b¶o qu¶n hîp lý, tuú theo tõng mÆt hµng, cô thÓ:
- B¶o qu¶n trªn ®iÒu kiÖn th−êng: nghÜa lµ kh«ng b¶o qu¶n l¹nh hoÆc bÊt kú
c¸ch xö lý nµo kh¸c ngoµi hÖ thèng th«ng giã. Lo¹i kho nµy th−êng dïng cho:
khoai t©y, cµ rèt, cñ c¶i, c¶i b¾p, chuèi qu¶, chuèi buång…
- B¶o qu¶n l¹nh: kho l¹nh ph¶i ®¹t tiªu chuÈn, trÇn vµ s¶n nhµ ®Òu ph¶i c¸ch
nhiÖt tèt.
- B¶o qu¶n b»ng ®iÒu chØnh khÝ quyÓn: Phßng kho ph¶i kÝn l¹nh hoÆc kh«ng
l¹nh, cã hÖ thèng th«ng giã vµ cung cÊp c¸c khÝ oxy, nit¬, cacbonic, víi thiÕt bÞ ®o
nhiÖt ®é, ®é Èm c¸c khÝ nµy mét c¸ch tù ®éng. Ph−¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho t¸o,
lª, m¨ng t©y, c¶i b¾p, xµ l¸ch…
- Ngoµi ra cßn b¶o qu¶n rau qu¶ t−¬i b»ng c¸c ho¸ chÊt ®−îc phÐp sö dông,
trong ®ã cã chÊt chèng thèi, mèc, chèng n¶y mÇm…
•
Riªng ®èi víi rau qu¶ chÕ biÕn, cã thÓ chia thµnh c¸c nhãm sau:
- S¬ chÕ
- §«ng l¹nh: tÊt c¶ c¸c lo¹i rau qu¶ ®Òu cã thÓ s¾t miÕng cho vµo bao b× thÝch
hîp, b¶o qu¶n ®«ng l¹nh trong thêi gian dµi, vËn chuyÓn ®i xa.
- SÊy kh«: sÊy b»ng kh«ng khÝ nãng, víi c¸c s¶n phÈm ®Æc tr−ng lµ t¸o,
chuèi, mËn, nhLn, v¶i … SÊy th¨ng hoa ¸p lùc cao cã thÓ ¸p dông ®èi víi hÇu hÕt
c¸c lo¹i rau qu¶.
- S¶n phÈm muèi: muèi mÆn vµ muèi chua, dïng cho ng«, hµnh kiÖu, chanh,
cµ, d−a chuét…
16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
Bao b×: Bao b× ®ãng gãi rau qu¶ cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
•
- B¶o vÖ tèt c¸c s¶n phÈm tr−íc t¸c ®éng cña m«i tr−êng
- Cã h×nh thøc ®Ñp, hÊp dÉn, dÔ g©y chó ý.
- ChÊt liÖu ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt cña s¶n phÈm.
- Chøa dùng c¸c th«ng tin cÇn thiÕt (n¬i s¶n xuÊt, thêi gian, h¹m l−îng chÊt
dinh d−ìng, c¸c chÊt phô…)
1.2.2 C¸c nh©n tè chñ yÕu ¶nh h−ëng tíi ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng
n«ng s¶n xuÊt khÈu.
1.2.2.1
Nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp:
§iÒu kiÖn tù nhiªn
Nh− ®L tr×nh bµy ë trªn, mÆt hµng n«ng s¶n chÞu ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña ®iÒu
kiÖn tù nhiªn. Do vËy, trong c«ng t¸c t¹o nguån vµ mua hµng, c¸c doanh nghiÖp cÇn
tÝnh ®Õn nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra bëi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ cã kÕ ho¹ch dù
phßng.
MÆt kh¸c cÇn ®i s©u nghiªn cøu, ph¸t hiÖn vµ khai th¸c nh÷ng vïng cã lîi
thÕ so s¸nh vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn so víi c¸c vïng kh¸c ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch t¹o
nguån vµ mua hµng thÝch hîp, ®¶m b¶o sè l−îng ®Çy ®ñ vµ chÊt l−îng cao.
S¶n xuÊt n«ng nghiÖp mang tÝnh thêi vô:
Vµo nh÷ng lóc chÝnh vô, hµng n«ng s¶n dåi dµo, phong phó vÒ chñng lo¹i,
chÊt l−îng kh¸ ®ång ®Òu vµ gi¸ b¸n rÎ. Ng−îc l¹i, vµo nh÷ng lóc tr¸i vô, hµng n«ng
s¶n khan hiÕm, chÊt l−îng kh«ng ®ång ®Òu vµ gi¸ b¸n th−êng cao. ChÝnh v× vËy,
®èi víi ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp,
viÖc nghiªn cøu vµ n¾m b¾t râ thêi ®iÓm gieo trång vµ thu ho¹ch cña c¸c lo¹i n«ng
s¶n lµ hÕt søc cÇn thiÕt, tõ ®ã gióp doanh nghiÖp ®−a ra ®−îc nh÷ng dù b¸o phôc vô
cho qu¸ tr×nh thu mua, dù tr÷ ®Ó ®¸p øng nh÷ng ®¬n ®Æt hµng vµo lóc tr¸i vô.
§iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt:
ViÖc chÕ biÕn hµng n«ng s¶n sau khi thu ho¹ch ®ßi hái rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n
kü thuËt víi nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ kh¸c nh−: m¸y xay x¸t lóa, m¸y sµng, m¸y
c¸n chÌ…
17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
Ngoµi ra, do ®Æc tÝnh t−¬i sèng vµ chÞu t¸c ®éng lín cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn
cña mÆt hµng n«ng s¶n , trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n cÇn cã hÖ thèng kho bLi ®ñ tiªu
chuÈn quy ®Þnh vÒ nhiÖt ®é, ®é Èm, ¸nh s¸ng…; ®ång thêi còng cÇn cã c¸ch bao
gãi, chång xÕp hîp lý. Còng do ®Æc tÝnh trªn cña hµng n«ng s¶n , c¸c ph−¬ng tiÖn
vËn chuyÓn còng cÇn cã nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh nh−: ph¶i kh« s¹ch, kh«ng
nhiÔm bÈn, kh«ng cã mïi vÞ l¹, kh«ng nhiÔm thuèc s©u, ho¸ chÊt, x¨ng dÇu…
MÆt kh¸c, do dù phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l−îng cña mÆt
hµng n«ng s¶n viÖc ph©n lo¹i hµng n«ng s¶n ph¶i dùa vµo rÊt nhiÒu chØ tiªu kh¸c
nhau. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c c¸c chØ tiªu nµy cÇn cã sù hç trî cña c¸c m¸y mãc
kiÓm tra chÊt l−îng.
Tãm l¹i, cã ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt nãi trªn th×
ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp míi ®em
l¹i hiÖu qu¶ cao.
ThÞ tr−êng n«ng s¶n thÕ giíi:
MÆt hµng n«ng s¶n còng nh− c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu kh¸c ®Òu chÞu ¶nh
h−ëng cña cung vµ cÇu trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. Mçi sù thay ®æi cña nhu cÇu vµ gi¸
trªn thÞ tr−êng n«ng s¶n thÕ giíi ®ßi hái sù ®iÒu chØnh t−¬ng øng cña doanh nghiÖp
trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §iÒu ®ã ¶nh h−ëng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng t¹o nguån
vµ mua hµng cña doanh nghiÖp.
MÆt kh¸c, mçi lo¹i thÞ tr−êng môc tiªu cña doanh nghiÖp còng quy ®Þnh c¸ch
thøc t¹o nguån vµ mua hµng kh¸c nhau. Nh÷ng thÞ tr−êng lín ®ßi hái c¸ch thøc t¹o
nguån vµ mua hµng kh¸c víi thÞ tr−êng cã dung l−îng nhu cÇu nhá. ThÞ tr−êng
nhËp khÈu hµng n«ng s¶n ë c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn th−êng lµ hµng s¬ chÕ phôc
vô cho nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n, do ®ã kh«ng ®ái hái nghiªm ngÆt c¸c tiªu
chuÈn chÊt l−îng, mÉu mL, chñng lo¹i, vÊn ®Ò quan träng chØ lµ gi¸ c¶ vµ thêi gian.
§èi víi c¸c n−íc ph¸t triÓn, nhu cÇu tiªu thô hµng n«ng s¶n rÊt lín c¸c tiªu chuÈn
vÒ chÊt l−îng, vÖ sinh an toµn thùc phÈm ®−îc kiÓm tra nghiªm ngÆt tr−íc khi hµng
ho¸ l−u th«ng trªn thÞ tr−êng.
HÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt:
18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
§©y lµ nh©n tè quan träng ¶nh h−ëng lín ®Õn ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua
hµng. Nh÷ng −u ®Li vÒ thuÕ, vÒ tÝn dông cña Nhµ n−íc nh−: ®Çu t− vèn lín cho lÜnh
vùc s¶n xuÊt n«ng s¶n, ®Æc biÖt lµ víi c©y trång l©u n¨m; miÔn thuÕ sö dông ®Êt ®èi
víi mét sè lo¹i c©y trång… lµ mét thuËn lîi kh«ng nhá ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
®ang muèn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng t¹o nguån, tù s¶n xuÊt ra s¶n phÈm.
1.2.2.2
Nh©n tè cña b¶n th©n doanh nghiÖp:
TiÒm lùc tµi chÝnh:
TiÒm lùc tµi chÝnh cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®èi víi mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng t¹o nguån, mua hµng nãi riªng cña doanh
nghiÖp. TiÒm lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ®Õn c¸c ph−¬ng ¸n t¹o
nguån vµ mua hµng. Víi nguån vèn kinh doanh dåi dµo, c«ng viÖc mua hµng sÏ
®−îc ®¶m b¶o kÞp thêi trong nh÷ng tr−êng hîp cÇn thiÕt ph¶i ®¸p øng nh÷ng hîp
®ång lín, cã thêi h¹n giao nhËn ng¾n.
Nh©n tè con ng−êi:
C¸c mÆt hµng n«ng s¶n rÊt ®a d¹ng, phong phó. §èi víi mçi mÆt hµng, dùa
vµo c¸c tiªu chuÈn kü thuËt l¹i ph©n ra lµm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. Ngoµi c¸c chØ tiªu
vÒ ngo¹i h×nh, cÊu t¹o vµ thµnh phÇn hãa häc… cßn cÇn ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu vÒ
c¶m quan. Do ®ã, c«ng viÖc cña ng−êi c¸n bé nghiÖp vô khi ®i mua hµng th−êng
gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, kh«ng chØ ®ßi hái sù hiÓu biÕt s©u, réng vÒ c¸c mÆt hµng
mµ cßn cÇn cã kinh nghiÖm, chuyªn m«n trong lÜnh vùc nµy.
Tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp:
§©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng
nãi riªng còng nh− toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung cña doanh nghiÖp.
Ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao song l¹i t¸ch riªng víi c¸c
mÆt ho¹t ®éng kh¸c th× ch−a ch¾c toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh ®L ®¹t ®−îc hiÖu
qu¶ cao. Ho¹t ®éng t¹o nguån ®−îc coi lµ cã hiÖu qu¶ cao khi vµ chØ khi ®Æt nã
trong mèi quan hÖ víi toµn bé ho¹t ®éng kh¸c ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ chung cho toµn
bé c¸c mÆt ho¹t ®éng. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý cao,
bao qu¸t, tËp trung vµo mèi quan hÖ t−¬ng t¸c cña tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng ®Ó
mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho doanh nghiÖp.
19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vò Thu Chinh
1.2.3 Néi dung ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu
1.2.3.1
Néi dung ho¹t ®éng t¹o nguån hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu
Ho¹t ®éng t¹o nguån hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ®−îc thÓ hiÖn d−íi s¬ ®å sau:
S¬ ®å ho¹t ®éng t¹o nguån
Nghiªn cøu thÞ tr−êng
Nghiªn cøu m«i tr−êng kinh
doanh vµ tiÒm lùc cña doanh
nghiÖp
X¸c lËp ph−¬ng ¸n t¹o
nguån
Thùc hiÖn t¹o nguån
Khai th¸c nguån hµng
§¸nh gi¸ ho¹t ®éng t¹o nguån
B−íc 1.T×m hiÓu c¬ héi vµ x¸c lËp ph−¬ng ¸n t¹o nguån
A. Nghiªn cøu thÞ tr−êng:
Nghiªn cøu thÞ tr−êng nguån hµng trong n−íc vµ thÞ tr−êng xuÊt khÈu nh»m
c¸c môc ®Ých sau:
X¸c ®Þnh nhu cÇu cô thÓ cña kh¸ch hµng vÒ c¸c mÆt: khèi l−îng
hµng ho¸; c¬ cÊu mÆt hµng; quy c¸ch chñng lo¹i cô thÓ; kiÓu d¸ng, mÉu mL, mµu
s¾c; thêi h¹n kh¸ch hµng cÇn giao hµng, ®Þa ®iÓm giao hµng; gi¸ c¶ mµ kh¸ch hµng
chÊp nhËn.
Nhu cÇu cña kh¸ch hµng cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua:
- Nghiªn cøu sè liÖu thèng kª vÒ t×nh h×nh b¸n hµng.
- §iÒu tra chän mÉu.
- Tæng hîp ®¬n hµng cña kh¸ch hµng.
- Dù ®o¸n nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr−êng kú kÕ ho¹ch.
20
- Xem thêm -