TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Lêi më ®Çu
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt ®Ó ®a níc ta
®i tíi mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, víi vai trß to lín nh vËy song s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp còng ®· tr¶i qua nh÷ng thêi kú th¸ch thøc trong vÊn ®Ò t¨ng trëng
kinh tÕ níc ta.
Tr¶i qua thêi kú 2000 – 2005 ViÖt nam ®· trë thµnh mét trong nh÷ng níc
®ang trªn ®µ ph¸t triÓn ®ã còng lµ nhê mét phÇn vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, nhng ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng tÇm nh×n vµ sù khã kh¨n, nç lùc v¬n lªn cña ViÖt nam
th× thêi gian qua s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã xu híng thay ®æi vÒ nhiÒu mÆt song
®Òu tËp trung vµo mét khÝa c¹nh ®ã lµ ph¸t triÓn kinh tÕ v÷ng m¹nh, sao cho
vµo giai ®o¹n tíi 2006-2010 ViÖt nam sÏ lµ mét trong nh÷ng níc ph¸t triÓn
m¹nh, nhng muèn ®îc nh vËy th× chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó cñng cè l¹i s¶n xuÊt
c«ng nghiÖp, sao cho phï hîp víi xu thÕ nh÷ng n¨m tíi ®©y, chÝnh v× vËy mµ
em xin chän ®Ò tµi: ‘’T¨ng trëng cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ë níc ta
trong nh÷ng n¨m qua. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p.
Tuy b¶n th©n em cã nhiÒu cè g¾ng song bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
sai sãt, vËy em mong cã sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o trong bé
m«n vµ c¸c b¹n ®äc ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Cuèi cïng em xin c¶m ¬n!
Hµ néi: Ngµy 26/11/2004
1
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
ch¬ng I
§¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5
n¨m 2001-2005
1. Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005 ®èi víi ngµnh c«ng
nghiÖp:
- Môc tiªu chung: Tèc ®é t¨ng trëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m cña nÒn
kinh tÕ lµ 7,5%, trong ®ã n«ng, l©m, ng nghiÖp t¨ng 4,3%, c«ng nghiÖp vµ x©y
dùng t¨ng 10,8%, dÞch vô t¨ng 6,2%; tû träng c«ng nghiÖp vµ x©y dùng 3839%, n«ng l©m ng nghiÖp 20-21%, c¸c ngµnh dÞch vô 41-42%.
- Môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp:
+ Gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 13%/n¨m;
+ Ngµnh ®iÖn t¨ng trëng 13,1%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®iÖn s¶n xuÊt ®¹t
49 tû Kwh;
+ Ngµnh than t¨ng trëng 6,8%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn s¶n lîng than s¹ch
kho¶ng 15 triÖu tÊn vµ xuÊt khÈu kho¶ng 3,5 triÖu tÊn/n¨m;
+ Ngµnh dÇu khÝ t¨ng trëng kho¶ng 4-5%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n
lîng 22 - 22,5 triÖu tÊn dÇu quy ®æi vµ xuÊt khÈu kho¶ng 12 - 16 triÖu tÊn/n¨m;
+ Ngµnh thÐp t¨ng trëng kho¶ng 14-15%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n lîng 3,3 triÖu tÊn thÐp x©y dùng, 1 - 1,4 triÖu tÊn ph«i thÐp vµ 0,7 triÖu tÊn thÐp
c¸c lo¹i kh¸c;
+ Ngµnh xi m¨ng t¨ng trëng kho¶ng 13%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n
lîng s¶n xuÊt 23-24 triÖu tÊn xi m¨ng;
+ Ngµnh giÊy t¨ng trëng kho¶ng 10%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n lîng
605 ngµn tÊn giÊy;
+ Ngµnh c¬ khÝ ®îc lùa chän lµ mét trong nh÷ng ngµnh mòi nhän tËp trong
ph¸t triÓn vµo c¸c nhãm s¶n phÈm: c¬ khÝ phôc vô n«ng l©m ng nghiÖp, x©y
dùng, c«ng nghiÖp nhÑ vµ thiÕt bÞ toµn bé; c¬ khÝ ®ãng tµu; c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y
c«ng cô; c«ng nghiÖp «t«, xe m¸y; c¬ khÝ chÕ t¹o vËt liÖu vµ thiÕt bÞ ®iÖn;
+ Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 16%/n¨m, n¨m
2005 dù ®Þnh ®¹t 19,5 tû USD, trong ®ã hµng dÖt may chiÕm kho¶ng 4 tû USD,
hµng da giµy chiÕm kho¶ng 3,5 tû USD, hµng linh kiÖn ®iÖn tö chiÕm kho¶ng
1,5 tû USD.
§Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu t¨ng trëng trªn trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005
dù kiÕn tæng nhu cÇu vèn ®Çu t cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kho¶ng 400.000 tû
®ång. Trong ®ã, nguån vèn nhµ níc vµ c¸c DNNN tù huy ®éng, tù vay tr¶ chiÕm
kho¶ng 45%, vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi chiÕm kho¶ng 27%, vèn ODA
2
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
chiÕm kho¶ng 7,5%, cßn l¹i lµ vèn cña khu vùc t nh©n kho¶ng 20%.
2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng
nghiÖp 3 n¨m 2001-2003:
2.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n
ThuËn lîi:
* T×nh h×nh thÕ giíi: Tõ n¨m 2000, kinh tÕ thÕ giíi cã dÊu hiÖu phôc håi
sau khñng ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ c¸c nÒn kinh tÕ §«ng Nam ¸ vµ
c¸c níc nics.
* T×nh h×nh trong níc:
- T×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þnh vµ kinh tÕ trong níc tiÕp tôc duy tr× ®îc tèc ®é t¨ng trëng n¨m sau cao h¬n n¨m tríc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó duy tr× t¨ng trëng c«ng nghiÖp. Ngoµi ra, viÖc triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn
c¸c NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3, 5 vµ 9 (kho¸ IX) t¹o ra m«i trêng ®Çu t vµ kinh
doanh thuËn lîi vµ hiÖu qu¶ h¬n cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.
- ViÖc më réng quan hÖ quèc tÕ víi c¸c níc, ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c HiÖp
®Þnh th¬ng m¹i vµ ®Çu t trong ®ã cã HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü, ViÖt NhËt, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím asean- Trung Quèc... tiÕp tôc thóc
®Èy qu¸ tr×nh ®Çu t vµ xuÊt nhËp khÈu, t¹o ®µ t¨ng trëng c«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ
c¸c ngµnh dÖt may, giµy dÐp, chÕ biÕn thùc phÈm, hµng thñ c«ng mü nghÖ.
- C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ khung khæ ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh
doanh ®· vµ ®ang ®îc hoµn chØnh t¹o m«i trêng tèt h¬n cho c¸c doanh nghiÖp
thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §Æc biÖt lµ LuËt Doanh nghiÖp, LuËt KhuyÕn
khÝch ®Çu t trong níc, LuËt §Çu t níc ngoµi söa ®æi ®· ph¸t huy t¸c dông tÝch
cùc trong thùc tÕ.
Khã kh¨n:
* T×nh h×nh thÕ giíi: TÝnh bÊt ®Þnh, khã lêng vµ rñi ro cña t×nh h×nh thÕ
giíi gia t¨ng. N¨m 2003 x¶y ra bÖnh dÞch sars, dÞch cóm gia cÇm còng ¶nh hëng ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ ViÖt Nam. Ngoµi ra, gi¸ mét sè vËt t, nguyªn liÖu
nhËp khÈu phôc vô s¶n xuÊt t¨ng ®ét biÕn vµ kÐo dµi (tõ n¨m 2003 ®Õn nay) nh
gi¸ x¨ng dÇu, s¾t thÐp, ph©n bãn, sîi, nguyªn liÖu nhùa ®· ¶nh hëng ®Õn s¶n
xuÊt trong níc vµ xuÊt khÈu. Cuéc chiÕn ë I-r¾c vµ sù mÊt gi¸ cña ®ång ®«-la cã
¶nh hëng ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ x· héi.
* T×nh h×nh trong níc:
- ViÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt më cöa thÞ trêng theo lé tr×nh gi¶m thuÕ quan
chung cept (afta) ®· ®îc thùc hiÖn tõ n¨m 2000, tõ 01/01/2003 ®a thªm kho¶ng
760 mÆt hµng ®ang n»m trong danh môc t¹m thêi vµo danh môc c¾t gi¶m ngay
3
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
vµ xo¸ bá hoµn toµn c¸c h¹n chÕ ®Þnh lîng (quota, giÊy phÐp). §iÒu nµy lµm
t¨ng c¹nh tranh ë thÞ trêng trong níc do hµng ho¸ nhËp khÈu tõ c¸c níc asean.
- C¸c chi phÝ dÞch vô h¹ tÇng nh ®iÖn, níc, viÔn th«ng, c¶ng biÓn, chi phÝ
vËn t¶i ë ViÖt Nam cßn cao. Nh÷ng vÊn ®Ò trªn lµm ¶nh hëng nhiÒu tíi qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ søc c¹nh tranh cña hµng c«ng nghiÖp.
- Vèn tÝn dông ®Çu t nhµ níc cha ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t cña hÇu hÕt c¸c
ngµnh nªn trong nh÷ng n¨m qua mét sè dù ¸n bÞ triÓn khai chËm ¶nh hëng ®Õn
viÖc t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng.
2.2. §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh c«ng nghiÖp trong 3 n¨m 2001-2003
2.2.1. Thµnh tùu ®¹t ®îc:
- Tèc ®é t¨ng trëng ngµnh c«ng nghiÖp: 3 n¨m qua, ngµnh c«ng nghiÖp duy
tr× ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao, æn ®Þnh vµ vît chØ tiªu cña §¹i héi IX ®Ò ra
(13%/n¨m). TÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994, gi¸ trÞ SXCN n¨m 2001 ®¹t 227,3
ngh×n tû ®ång, t¨ng 14,6% so víi n¨m 2000, n¨m 2002 ®¹t 261,1 ngh×n tû ®ång,
t¨ng 14,9 % so víi n¨m 2001 vµ n¨m 2003 ®¹t 302,9 ngh×n tû ®ång, t¨ng 16%
so víi n¨m 2002 gãp phÇn duy tr× tèc ®é t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ.
- ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp: c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp ®·
tõng bíc ®îc chuyÓn dÞch theo híng t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn tõ
80,7% n¨m 2000 t¨ng lªn 82,6% n¨m 2003; gi¶m tû träng c«ng nghiÖp khai
th¸c tõ 13,8% n¨m 2000 xuèng cßn 10,9% n¨m 2003. Tû träng ngµnh c«ng
nghiÖp - x©y dùng trong GDP còng t¨ng dÇn tõ 38,5% n¨m 2001 lªn 39,5% n¨m
2003.
- XuÊt khÈu s¶n phÈm c«ng nghiÖp liªn tôc t¨ng trëng ë møc ®é cao víi
tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu trong n¨m 2003 tíi 14,1 tû usd. C¬ cÊu s¶n phÈm
xuÊt khÈu phong phó h¬n, ®Æc biÖt mét sè s¶n phÈm c¬ khÝ ®ßi hái c«ng nghÖ
cao nh ®iÖn tö, xe m¸y, ®éng c¬ ®iªzen ®· cã chç ®øng trªn mét vµi thÞ trêng thÕ
giíi.
- Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn ®îc gi÷ v÷ng ë c¸c vïng kinh tÕ träng
®iÓm. C¸c ®Þa ph¬ng cã tû träng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lín vÉn duy tr×
®îc tèc ®é t¨ng trëng kh¸ cao nh: Hµ Néi, §ång Nai, B×nh D¬ng, H¶i
Phßng, Qu¶ng Ninh, VÜnh Phóc, Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Bµ RÞa - Vòng
Tµu.
C¸c sè liÖu sau ®©y cho thÊy râ h¬n mét sè ®¸nh gi¸, nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh
ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong 3 n¨m qua:
4
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 2000- 2003 ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ.
(Gi¸ so s¸nh n¨m 1994)
®¬n vÞ tÝnh: ngh×n tû ®ång
2000
2001
2002
2003 ( s¬ bé) 3 n¨m 2001 - 2003
Tæng sè
198,3
227,3 261,1 302,9
790,4
Quèc doanh
82,9
93,4
104,3 117,1
314,8
Ngoµi quèc doanh 44,1
53,6
63,9
75,9
193,5
§Çu t níc ngoµi
71,3
80,3
92,8
109,9
282,1
Nguån: Tæng côc Thèng kª, Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng kª - Hµ néi
2003
2.2.2. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i
- Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp tuy ®¹t tèc ®é cao, nhng cha thËt v÷ng ch¾c
biÓu hiÖn ë chç gi¸ trÞ gia t¨ng cha nhiÒu, ®Æc biÖt ngµnh may mÆc xuÊt khÈu ®îc nhiÒu vÒ gi¸ trÞ nhng phÇn lín s¶n xuÊt b»ng vËt t, nguyªn phô liÖu nhËp
khÈu tõ níc ngoµi.
- Khai th¸c kho¸ng s¶n tuy ®· gi¶m vÒ tû träng trong c«ng nghiÖp nhng
vÉn cßn lín vµ hÇu nh ®îc xuÊt khÈu ë d¹ng cha qua chÕ biÕn thµnh s¶n phÈm.
- Sù ph¸t triÓn cña mét sè ngµnh vÉn cßn lén xén, kh«ng theo quy ho¹ch vµ
mét sè lÜnh vùc ph¸t triÓn kh«ng theo ý muèn g©y l·ng phÝ vµ tiªu cùc cho nÒn
kinh tÕ, vÝ dô nh ngµnh xe m¸y.
- C¸c dù ¸n ®Çu t lín, quan träng thuéc ngµnh c«ng nghiÖp thùc hiÖn chËm
g©y thÊt tho¸t l·ng phÝ ®¸ng kÓ: chi phÝ t¨ng, vèn ®Çu t chËm ®îc thu håi.
Nh÷ng h¹n chÕ trong ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nªu trªn cÇn ®îc chó träng víi
nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu trong thêi gian tíi
2.3. §¸nh gi¸ tõng ph©n ngµnh c«ng nghiÖp:
(Chóng ta s¬ qua vÒ mét vµi vÝ dô vÒ c¸c ngµnh)
2.3.1. Ngµnh ®iÖn:
§¸p øng nhu cÇu vÒ n¨ng lîng ®iÖn lµ ®iÒu rÊt quan träng ®¶m b¶o thùc
hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Trong 3 n¨m qua,
Ngµnh ®iÖn ®¹t møc t¨ng trëng cao nhÊt trong sè c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®¸p
øng ®îc nhu cÇu ®iÖn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. N¨m 2001, ®iÖn s¶n xuÊt ®¹t
30,6 tû KWh, t¨ng 15% so víi n¨m 2000, n¨m 2002 ®¹t 35,8 tû Kwh, t¨ng 17%
so víi n¨m 2001, n¨m 2003 ®¹t 40,92 tû Kwh, t¨ng 14,3% so víi n¨m 2002.
§iÖn th¬ng phÈm t¬ng øng n¨m 2001 ®¹t 25,8 tû Kwh, t¨ng 14% so víi n¨m
5
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
2000, n¨m 2002 ®¹t 30 tû Kwh, t¨ng 16% so víi n¨m 2001, n¨m 2003 ®¹t 34,84
tû Kwh, t¨ng 14% so víi n¨m 2002.
Ba n¨m qua, s¶n lîng ®iÖn ph¸t ra t¨ng b×nh qu©n 15,4%/n¨m, ®iÖn th¬ng
phÈm t¨ng b×nh qu©n 14,6%/n¨m. Nh vËy, c¶ ®iÖn s¶n xuÊt vµ ®iÖn th¬ng phÈm
n¨m 2003 ®· gÇn ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ tèc ®é t¨ng trëng cao h¬n so
víi chØ tiªu kÕ ho¹ch (13,1%).
MÆc dï vËy, ngµnh ®iÖn vÉn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu mét c¸ch v÷ng ch¾c,
cßn nhiÒu sù cè trªn líi ®iÖn, thiÕu ®iÖn vÒ mïa kh« vµ cã kh¶ n¨ng thiÕu ®iÖn
trong t¬ng lai do c¸c dù ¸n ®iÖn triÓn khai chËm vµ mét phÇn do dù b¸o nhu cÇu
®iÖn cha thËt chÝnh x¸c. T×nh tr¹ng ®éc quyÒn trong ngµnh ®iÖn còng h¹n chÕ
phÇn nµo sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc.
2.3.2 Ngµnh dÇu khÝ:
N¨m 2001: Khai th¸c dÇu th« ®¹t 16,7 triÖu tÊn, t¨ng 2,8% so víi n¨m
2000, khÝ kh« ®¹t 1,7 tû m3. Tæng lîng khai th¸c dÇu khÝ quy ®æi ®¹t 18,4 triÖu
tÊn, t¨ng 3,4% so víi n¨m 2000.
N¨m 2002: Khai th¸c dÇu th« ®¹t 16,6 triÖu tÊn, gi¶m 0,6% so víi thùc
hiÖn n¨m 2001, khai th¸c 2,1 tû m3 khÝ. Tæng lîng khai th¸c dÇu khÝ quy ®æi ®¹t
18,7 triÖu tÊn, t¨ng 1,6% so víi n¨m 2001.
N¨m 2003: Khai th¸c dÇu th« ®¹t 17,27 triÖu tÊn, 3,7 tû m3 khÝ; s¶n lîng
dÇu khÝ quy ®æi ®¹t 20,97 triÖu tÊn, t¨ng 12% so víi n¨m 2002.
Râ rµng lµ ngµnh dÇu khÝ ®ang ®øng tríc th¸ch thøc rÊt lín, s¶n lîng khai
th¸c dÇu th« khã gia t¨ng trong thêi gian tíi do nguån tµi nguyªn bÞ h¹n chÕ,
(má dÇu lín nhÊt níc lµ B¹ch Hæ ®ang ph¶i gi¶m dÇn s¶n lîng khai th¸c, dù
kiÕn mçi n¨m ph¶i gi¶m khai th¸c tõ 1-2 triÖu tÊn. §©y lµ møc ®é gi¶m rÊt lín
mµ khã cã nguån kh¸c thay thÕ nªn trong 10 n¨m tíi.
2.3.3. Ngµnh than:
Trong 3 n¨m 2001- 2003, ngµnh than ®Òu thùc hiÖn vît møc kÕ ho¹ch ®Ò
ra, s¶n lîng than s¹ch c¸c n¨m nh sau: n¨m 2001 ®¹t 13,4 triÖu tÊn, t¨ng 15,4%
so víi n¨m 2000; n¨m 2002 ®¹t 16,3 triÖu tÊn, t¨ng 21% so víi n¨m 2001; n¨m
2003 ®¹t 19 triÖu tÊn, t¨ng 16,5% so víi n¨m 2002 vµ ®· hoµn thµnh sím h¬n 2
n¨m so víi môc tiªu cña §¹i héi §¶ng IX ®Ò ra cho n¨m 2005.
VÒ ®Çu t: Bªn c¹nh viÖc ®Çu t phôc vô duy tr× vµ ph¸t triÓn má, ngµnh ®·
®Çu t mét sè dù ¸n lín nh nhiÖt ®iÖn Na D¬ng, Cao Ng¹n, vµ chuÈn bÞ ®Çu t
nhiÖt ®iÖn CÈm Ph¶ nh»m sö dông hîp lý h¬n tµi nguyªn quèc gia. Sù t¨ng trëng cña ngµnh than kh¸ cao trong 3 n¨m qua ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc
t¨ng trëng cña mét sè ngµnh nh ®iÖn, xi m¨ng vµ vËt liÖu x©y dùng. Tuy nhiªn,
6
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
ngµnh than cÇn xem xÐt ®¸ng gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc xuÊt khÈu than vµ cÇn
t×m gi¶i ph¸p ®Ó tiªu thô than chÊt lîng thÊp ë trong níc thay cho xuÊt khÈu.
2.3.4. Ngµnh thÐp:
Trong 3 n¨m qua, ngµnh thÐp cã tèc ®é t¨ng trëng cao vÒ s¶n xuÊt thÐp x©y
dùng ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng trong níc. S¶n lîng thÐp c¸n n¨m 2001 ®¹t 1,9
triÖu tÊn, t¨ng 20% so víi n¨m 2000; n¨m 2002 ®¹t 2,44 triÖu tÊn, t¨ng 28% so
víi n¨m 2001; n¨m 2003 ®¹t 2,68 triÖu tÊn, t¨ng 9,8% so víi n¨m 2002. C«ng
suÊt c¸n thÐp x©y dùng ®Õn cuèi n¨m 2003 lµ 4 triÖu tÊn/n¨m ®ñ ®¸p øng nhu
cÇu s¶n xuÊt trong níc. Trong giai ®o¹n 2001-2003 nhiÒu nhµ m¸y c¸n thÐp dµi
víi c«ng nghÖ kh¸ hiÖn ®¹i, quy m« trung b×nh ®îc ®Çu t vµ ®i vµo s¶n xuÊt,
hoµn thµnh ®Çu t c¶i t¹o giai ®o¹n 1 Gang thÐp Th¸i Nguyªn.
Nh vËy, ngµnh thÐp vÉn cßn bÞ lÖ thuéc nhiÒu vµo nguån cung cÊp ®Çu vµo
tõ nhËp khÈu ph«i thÐp vµ thÐp thµnh phÈm nªn gi¸ thÐp trong níc sÏ bÞ biÕn
®éng m¹nh khi gi¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi thay ®æi. Gi¸ trÞ gia t¨ng trong ngµnh
thÐp kh«ng cao, s¶n phÈm thÐp cho ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o ph¶i nhËp khÈu lµ
nh÷ng tån t¹i chñ yÕu cña ngµnh thÕp cÇn cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc trong thêi
gian tíi.
2.3.5. Ngµnh xi m¨ng:
§©y lµ lÜnh vùc níc ta cã tiÒm n¨ng: ®¸ v«i vµ than. Do cã chÝnh s¸ch kÝch
cÇu cña ChÝnh phñ nh kiªn cè ho¸ kªnh m¬ng, cÇu vµ ®êng giao th«ng cïng víi
hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín nh c¸c khu ®« thÞ míi, c¸c c«ng tr×nh
phôc vô sea games 22..., nªn trong 3 n¨m qua nhu cÇu tiªu thô xi m¨ng còng
t¨ng trëng víi tèc ®é cao(cao h¬n dù b¸o). N¨m 2001, s¶n lîng xi m¨ng s¶n
xuÊt ®¹t 15,4 triÖu tÊn, t¨ng 16% so víi n¨m 2000; n¨m 2002 ®¹t 20,4 triÖu tÊn,
t¨ng gÇn 32% so víi n¨m 2001; n¨m 2003 ®¹t 23,2 triÖu tÊn, t¨ng 14% so víi
n¨m 2002. Tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh xi m¨ng 3 n¨m 2001-2003 cao h¬n
nhiÒu so víi kÕ ho¹ch.
Trong giai ®o¹n 2001-2003, ®· ®a Nhµ m¸y xi m¨ng Hoµng Mai (c«ng
suÊt 1,4 triÖu tÊn) vµo s¶n xuÊt, c¶i t¹o n©ng c«ng suÊt Nhµ m¸y xi m¨ng BØm
S¬n tõ 1,2 triÖu tÊn/n¨m lªn 1,8 triÖu tÊn/n¨m (thªm 600 ngµn tÊn), c¶i t¹o Nhµ
m¸y xi m¨ng Sao Mai n©ng c«ng suÊt t¨ng thªm 600 ngµn tÊn/n¨m. Tæng c«ng
suÊt t¨ng thªm 2,55 triÖu tÊn ®· ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu gia t¨ng vÒ xi m¨ng
trong nh÷ng n¨m võa qua.
2.4. §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng c«ng nghiÖp:
2.4.1. C¸c biÖn ph¸p n©ng cao søc c¹nh tranh ®· ®îc ¸p dông:
- Trong 3 n¨m qua, nhiÒu c¬ së c«ng nghiÖp ®· thùc hiÖn ®Çu t chiÒu s©u,
7
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
®æi míi c«ng nghÖ kÕt hîp víi ®Çu t më réng n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, gi¶m
chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Mét sè ngµnh c«ng nghiÖp ®· cã
®îc c«ng nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i nh dÇu khÝ, ®iÖn lùc, bu chÝnh viÔn th«ng, may,
s¶n xuÊt ®å uèng, l¾p r¸p «t«, xe m¸y, thiÕt bÞ ®iÖn, hµng ®iÖn tö d©n dông, s¨m
lèp « t«, ¾c qui, ®å nhùa, chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm, xi m¨ng (lß quay). Do
®ã, c¸c s¶n phÈm nµy ®· ®îc thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc chÊp nhËn. §iÒu
®ã chøng tá s¶n phÈm ®· cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
- ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn liÖu trong níc ®· ®îc thùc hiÖn ë mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nh dÖt, chÕ biÕn s÷a, thuèc l¸,
chÝnh s¸ch néi ®Þa hãa trong ngµnh c«ng nghiÖp « t«, xe m¸y lµ mét trong
nh÷ng biÖn ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm c«ng
nghiÖp. Sö dông nguån lao ®éng rÎ, trong níc còng lµ mét híng tËn dông lîi thÕ
cña ViÖt Nam ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh.
2.4.2. Nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng
nghiÖp
- KÕt qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p trªn lµ rÊt ®¸ng kÓ, lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña ngµnh c«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, ë ®©y vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp: VÉn cßn
nhiÒu n¬i, nhiÒu chç ®éc quyÒn, dùa dÉm vµo chÝnh s¸ch b¶o hé cña Nhµ níc,
®Æc biÖt lµ khèi doanh nghiÖp nhµ níc; sù qu¶n lý cßn nhiÒu l·ng phÝ nªn ®· lµm
gi¶m kÕt qu¶ cña c¸c gi¶i ph¸p trªn. Sù ®éc quyÒn phÇn lín n»m ë khu vùc tiÖn
Ých, dÞch vô c«ng, nÕu chi phÝ ë ®©y cao th× tÊt c¶ mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt ®Òu bÞ
¶nh hëng. §iÒu nµy cÇn ®îc ®Æc biÖt lu ý trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ.
- ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong 3 n¨m 2001-2003
®· cã t¸c ®éng m¹nh mÏ thóc ®Èy t¨ng trëng c«ng nghiÖp, huy ®éng mäi nguån
lùc tham gia ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, c¸c chÝnh s¸ch nµy vÉn thiªn
vÒ b¶o hé s¶n xuÊt trong níc nh b¶o hé vÒ vèn ®Çu t, h¹n ng¹ch, chÝnh s¸ch
thuÕ, phô thu nªn nhiÒu doanh nghiÖp ®· û l¹i, tr«ng chê vµo Nhµ níc, kh«ng
chñ ®éng ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, c¶i tiÕn qu¶n lý, s¶n phÈm lµm ra cã gi¸
thµnh cao.
- C¬ cÊu s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· cã sù chuyÓn dÞch theo híng t¨ng tû
träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn nhng rÊt chËm. Trong thêi gian qua, ngµnh c«ng
nghiÖp ph¸t triÓn theo chiÒu réng, cha chó träng ®Çu t vµ ph¸t triÓn theo chiÒu
s©u, cha n©ng cao tû träng chÕ biÕn s©u, ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn nhiªn vËt
liÖu ®Çu vµo vµ dÞch vô h¹ tÇng hîp lý nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cã xu híng gi¶m,
chi phÝ s¶n xuÊt cao lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n
phÈm c«ng nghiÖp trªn thÞ trêng trong qu¸ tr×nh héi nhËp.
8
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
- Tû träng ®Çu t cho c«ng nghiÖp mÆc dï chiÕm kho¶ng 34% tæng vèn ®Çu
t toµn x· héi, song víi sè vèn ®Çu t ®ã cha ®ñ ®Ó c¬ cÊu l¹i ngµnh. NhiÒu ngµnh,
nhiÒu lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã vai trß vµ t¸c ®éng lín nh c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y
mãc vµ thiÕt bÞ, c«ng nghiÖp nguyªn liÖu... cha ®îc quan t©m ®Çu t ®óng møc.
Do ®îc u ®·i ®Çu t nªn mét sè doanh nghiÖp nhµ níc ®· t×m mäi c¸ch ®Ó cã dù
¸n ®Çu t chø kh«ng xem xÐt kü thÞ trêng vµ yÕu tè hiÖu qu¶.
2.4.3. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp
chñ yÕu
Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nãi chung,
t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu thô, dù kiÕn nhu cÇu thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng
®¸p øng, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt, thÞ trêng
xuÊt-nhËp khÈu vµ lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong afta
®Õn n¨m 2003 vµ 2006 cña kho¶ng 80 s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu, cã thÓ
ph©n thµnh 3 nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp theo kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh sau:
- Nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh: Nh÷ng s¶n phÈm
s¶n xuÊt cã gi¸ b¸n thÊp h¬n gi¸ s¶n phÈm cïng lo¹i nhËp khÈu. Nhãm s¶n
phÈm nµy gåm 38 s¶n phÈm trong ®ã cã dÇu th«, khÝ ho¸ láng, than s¹ch; vËt
liÖu x©y dùng gèm sø; mét sè s¶n phÈm ho¸ chÊt tiªu dïng; mét sè chñng lo¹i
thÐp; s¶n phÈm may; s¶n phÈm giµy dÐp; mét sè s¶n phÈm thiÕt bÞ ®iÖn; m¸y
chuyªn dïng, d©y vµ c¸p ®iÖn, m¸y ®éng lùc cì nhá díi 30 m· lùc, xe ®¹p, xe
g¾n m¸y, ®å mü nghÖ.
- Nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn: Nh÷ng s¶n phÈm
cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p gi¶m chi phÝ míi cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Õn n¨m
2006. Nhãm s¶n phÈm nµy gåm 25 s¶n phÈm trong ®ã cã xi m¨ng (lß quay);
giÊy in, viÕt; ph«i thÐp, thÐp x©y dùng; mét sè s¶n phÈm nhùa PVC; mét sè
chñng lo¹i ®éng c¬ diezel; tÇu chë hµng ®Õn 11.500 DWT; ph©n l©n chÕ biÕn.
2.5. Thùc hiÖn vèn ®Çu t trong c«ng nghiÖp vµ c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n
quan träng
Nguyªn nh©n thùc hiÖn vèn ®Çu t thÊp lµ do nhiÒu dù ¸n lín ®îc dù kiÕn
triÓn khai trong kú kÕ ho¹ch nhng tiÕn ®é thùc hiÖn chËm nh: Nhµ m¸y läc dÇu
sè 1, c¸c dù ¸n ®iÖn ch¹y than, xi m¨ng (xi m¨ng H¶i Phßng míi, Tam §iÖp),
thÐp (dù ¸n c¸n nãng thÐp tÊm, dù ¸n ph«i thÐp phÝa B¾c), giÊy (dù ¸n c¶i t¹o
nhµ m¸y giÊy B·i B»ng, dù ¸n giÊy Thanh Ho¸, dù ¸n bét giÊy kon Tum), ph©n
bãn (®¹m Cµ Mau, dap, ®¹m tõ than). C¸c dù ¸n lín bÞ chËm do nguyªn nh©n
chñ yÕu lµ dù ¸n qu¸ phøc t¹p, qu¸ míi vît qua kh¶ n¨ng tiÕp nhËn cña níc ta
vÒ mÆt vèn, tr×nh ®é qu¶n lý, sù bÊt ®ång ý kiÕn, nguy c¬ dÉn ®Õn tiªu cùc cao.
9
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Mét sè dù ¸n ®Çu t hoµn thµnh ®· ®a vµo s¶n xuÊt ®îc ®¸nh gi¸ cô thÓ
trong tõng ngµnh c«ng nghiÖp nh dù ¸n ®Çu t nguån ®iÖn, líi ®iÖn 500Kv, 220
Kv, ®êng èng dÉn khÝ Nam C«n S¬n, c¸c dù ¸n thuéc ngµnh thÐp, dÖt may, chÕ
biÕn cao su...
§¸nh gi¸ vèn ®Çu t ngµnh c«ng nghiÖp giai ®o¹n 2001-2003
§¬n vÞ: tû ®ång
Sè
TT
1.
2.
3.
4.
5.
Ngµnh c«ng nghiÖp
Tæng sè
Ngµnh ®iÖn
Ngµnh than
Ngµnh xi m¨ng
Ngµnh thÐp
Ngµnh dÇu khÝ
Vèn thùc hiÖn
2001 - 2003
164706
51862
2906
10630
4189
20302
KH 2001-2005
400000
97913
3428
34796
9980
61830
Tû lÖ TH,%
41.1%
53.0%
84.8%
30.5%
42.0%
32.8%
2.6. C¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®· ®îc triÓn
khai:
Trong 3 n¨m qua, ChÝnh phñ ®· tiÕn hµnh söa ®æi, bæ sung, ban hµnh vµ
triÓn khai nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nh»m ®iÒu
chØnh c¸c bÊt hîp lý trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ ®Çu t
cña doanh nghiÖp vµ t¹o ra mét m«i trêng kinh doanh thuËn lîi vµ b×nh ®¼ng
h¬n, gi¶m chi phÝ giao dÞch kinh doanh, gãp phÇn tÝch cùc më réng s¶n xuÊt
c«ng nghiÖp trong níc vµ më réng xuÊt khÈu s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh:
- Söa ®æi bæ sung NghÞ ®Þnh ban hµnh kÌm theo LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t
trong níc: C¸c u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t míi hoÆc ®Çu t më réng vµo
nh÷ng ngµnh vµ khu vùc ®îc khuyÕn khÝch díi c¸c h×nh thøc nh miÔn, gi¶m
thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, miÔn thuÕ sö dông vèn, miÔn thuÕ nhËp khÈu vËt t
thiÕt bÞ t¹o tµi s¶n cè ®Þnh khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t, miÔn thuÕ nhËp khÈu
nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ hç trî l·i suÊt sau ®Çu t (NghÞ ®Þnh
51/1999/N§-CP ngµy 8/7/1999 vµ NghÞ ®Þnh 35/2002/N§-CP ngµy 29/3/2002
cña ChÝnh phñ). Sè doanh nghiÖp ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc, ®Þa bµn khuyÕn khÝch
®Çu t t¨ng ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c (Lµo Cai, Th¸i
Nguyªn).
- Cung cÊp tÝn dông hç trî xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n
xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu díi c¸c h×nh thøc nh: cho vay ng¾n, trung vµ
dµi h¹n, hç trî l·i suÊt sau ®Çu t, b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t, b¶o l·nh dù thÇu vµ
b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång (QuyÕt ®Þnh 133/2001/Q§-TTg ngµy 10/9/2001
cña Thñ tíng ChÝnh phñ). KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm
th«ng qua thëng xuÊt khÈu theo gi¸ trÞ, chñng lo¹i s¶n phÈm vµ thÞ trêng xuÊt
khÈu míi còng t¹o ra ®éng lùc m¹nh mÏ t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm
10
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp;
- Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi mét sè
ngµnh nh: ®ãng tµu, dÖt may, c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ träng ®iÓm, ph©n bãn díi
h×nh thøc cho vay tÝn dông u ®·i víi l·i suÊt thÊp 3%, u ®·i vÒ thuÕ, x©y dùng c¬
së h¹ tÇng (QuyÕt ®Þnh 55/2001/Q§-TTg ngµy 23/4/2001; QuyÕt ®Þnh sè
1420/Q§-TTg ngµy 02/11/2001 cña Thñ tíng ChÝnh phñ). §iÒu ®ã ®· khuyÕn
khÝch c¸c doanh nghiÖp m¹nh d¹n ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ n©ng
cao ®îc n¨ng lùc s¶n xuÊt.
- KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ vµ ®æi míi c«ng
nghÖ nh: triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh träng ®iÓm vÒ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng
nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu vµ c«ng nghÖ tù ®éng ho¸; chÝnh s¸ch khuyÕn
khÝch doanh nghiÖp tù ®Çu t ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ díi h×nh thøc hç
trî mét phÇn vèn ®Çu t cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ b»ng nguån vèn ng©n
s¸ch. X©y dùng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng ph¸t triÓn vµ ®Èy m¹nh øng dông khoa
häc c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt (QuyÕt ®Þnh sè 188/2002/Q§-TTg ngµy
31/12/2002).
3. Dù kiÕn thùc hiÖn 2 n¨m 2004-2005:
3.1. Mét sè nhËn ®Þnh vÒ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc:
Hai n¨m 2004-2005 lµ giai ®o¹n cuèi cïng ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam
thùc hiÖn lé tr×nh afta vµ tiÕn hµnh nh÷ng bíc ®i quan träng chuÈn bÞ gia nhËp
wto.
Sù t¸c ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi ®èi víi níc ta ngµy cµng râ nÐt
vµ cµng lín do chÝnh s¸ch kinh tÕ më vµ héi nhËp quèc tÕ. BiÕn ®éng t×nh h×nh
kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc sÏ ngµy cµng ¶nh hëng trùc tiÕp tíi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn phô thuéc nhiÒu vµo nguån nguyªn liÖu
nhËp khÈu sÏ gÆp nhiÒu th¸ch thøc, khã kh¨n h¬n do biÕn ®éng gi¸. Tuy nhiªn,
c¬ héi tham gia c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu ngµy cµng më réng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng
Mü.
ThÞ trêng trong níc
Víi trªn 80 triÖu d©n vµ tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ ®îc duy tr× ë
møc cao nh nh÷ng n¨m võa qua ®îc coi lµ mét thÞ trêng ®Çy triÓn väng vÒ c¸c
s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ lµ mét ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò quan träng cho sù ph¸t triÓn
cña ngµnh c«ng nghiÖp trong níc. HiÖn nay, nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ
biÕn nh: thùc phÈm chÕ biÕn, chÕ t¹o c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö d©n dông, hµng dÖt
may, bia, s÷a, dÇu ¨n, chÊt tÈy röa, s¨m lèp xe ®¹p, xe m¸y, lèp « t« m¸y kÐo,
giµy dÐp..., ®· chiÕm ®îc thÞ trêng trong níc vµ dÇn c¹nh tranh ®îc víi hµng
11
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
ngo¹i nhËp.
Dù b¸o nhu cÇu trong níc mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu n¨m 2005
C¸c s¶n phÈm
®¬n vÞ
2000
2005
c«ng nghiÖp
tÝnh
Nhu cÇu N¨ng lùc Nhu cÇu N¨ng lùc
s¶n xuÊt
s¶n xuÊt
§iÖn th¬ng phÈm Tû Kwh 26,6
32
45,8
DÇu th«
TriÖu tÊn 0
15,4
0
18
Xi m¨ng
TriÖu tÊn 13,5
18,6
29-30
29
ThÐp x©y dùng
“
1,67
2,5
3,3-3,6 3,5
Than s¹ch
“
7,6
12-13
12-13,5 22
S¨m lèp «t«
TriÖu bé 0,6
0,5
1
1,55
S¨m lèp xe m¸y “
5,0
4,0
6,0
6,6
Xe ®¹p néi ®Þa
TriÖu c¸i 0,5
0,5
1,0
1,2
Qu¹t ®iÖn
“
0,8
1,5
1,6-1,7 2-2,5
X¨ng-diezel
Ngµn c¸i 50
30
100
95
§éng c¬®iÖn
“
50
50
100
98
Hµng may s½n
TriÖu SP 64
540
83-88
800
Giµy dÐp
TriÖu ®«i 80
360
160
390-450
GiÊy
1000 tÊn 480
377
800
670
Bia
TriÖu lÝt 800
800
970-970 1150
Thuèc l¸
bao
2330
2500
2380
4000
ThÞ trêng xuÊt khÈu
C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu hai n¨m 2004-2005 cña hµng c«ng nghiÖp
ViÖt Nam lµ eu víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ hµng dÖt may, giµy dÐp, xe ®¹p;
NhËt B¶n víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ than, dÇu th«, hµng dÖt may, giµy dÐp,
hµng thñ c«ng mü nghÖ; asean víi c¸c s¶n phÈm lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ, dÖt
may, giµy dÐp, linh kiÖn ®iÖn tö, d©y, c¸p ®iÖn... ThÞ trêng Mü lµ thÞ trêng lín,
chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu víi c¸c s¶n phÈm chñ
yÕu nh hµng dÖt may, giµy dÐp. Ngoµi ra, chóng ta cßn cã thÓ khai th¸c thªm
mét sè thÞ trêng kh¸c nh Nga, §«ng ¢u, Trung Quèc, Trung §«ng cho s¶n
phÈm dÇu thùc vËt, s÷a, than, lèp « t«, xe g¾n m¸y ....
Dù b¸o kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp
chñ yÕu hai n¨m 2004- 2005
S¶n phÈm c«ng
®¬n vÞ
2004
nghiÖp xuÊt khÈu
tÝnh
Hµng dÖt may
TriÖu $
3900
2005
ThÞ trêng hiÖn cã
4500
§µi Loan, Hµn Quèc,
12
ThÞ trêng cã kh¶
n¨ng më réng
NhËt B¶n, eu, Nga, B¾c
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Hµng giµy dÐp
TriÖu $
2500
2800
Than
1000 tÊn
8000
8000
DÇu th«
TriÖu tÊn
17,2
17,5
Hµng §T vµ linh kiÖn
Hµng thñ c«ng mü
nghÖ
S¶n phÈm nhùa
D©y ®iÖn,c¸p ®iÖn
Xe ®¹p vµ phô tïng
TriÖu $
TriÖu $
800
420
900
480
Hång k«ng, NhËt B¶n,
xingapo, Nga, Thôy sü,
eu, Mü, B¾c Mü
§µi Loan, Hµn Quèc,
Hång k«ng, NhËt B¶n,
xingapo, Nga, Thôy sü,
eu, Mü, B¾c Mü
NhËt B¶n, T©y ¢u, §«ng
¢u, Trung Quèc, Th¸i
Lan
NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn
Quèc
Ch©u ¸
asean, NhËt B¶n
“
“
"
210
350
170
250
420
200
asean,
Ch©u ¸
Ch©u ¢u, §µi Loan
Mü, Mü, asean, Trung
§«ng
NhËt B¶n, eu, Nga, B¾c
Mü, Mü, asean, Trung
§«ng
NhËt B¶n, T©y ¢u, Trung
Quèc, Th¸i Lan, Nam
Mü
NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn
Quèc, Trung Quèc
ThÞ trêng kh«ng æn ®Þnh
ThÞ trêng kh«ng æn ®Þnh
Ch©u ¢u, §µi Loan
3.2. Dù kiÕn kÕ ho¹ch toµn ngµnh c«ng nghiÖp:
C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2001-2003, cã thÓ ®a ra dù
kiÕn kÕ ho¹ch t¨ng trëng c«ng nghiÖp n¨m 2004 lµ 15,5% vµ 2005 lµ 15-15,5%,
trong ®ã khu vùc kinh tÕ quèc doanh t¨ng trëng æn ®Þnh kho¶ng 12-12,5%, khu
vùc ngoµi quèc doanh tiÕp tôc duy tr× møc t¨ng trëng cao kho¶ng 19-20%, khu
vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã møc t¨ng trëng kh¸ tõ 15-16%. VÒ tû träng
GTSXCN toµn ngµnh: khu vùc quèc doanh do cã tèc ®é t¨ng trëng thÊp nªn tû
träng gi¶m tõ 41% n¨m 2001 xuèng 37% n¨m 2005 (mét phÇn lµ do viÖc cæ
phÇn ho¸ c¸c DNNN), khu vùc ngoµi quèc doanh cã tèc ®é t¨ng trëng cao vµ
cã tû träng t¨ng tõ 24% n¨m 2001 lªn 27% n¨m 2005, khu vùc cã vèn ®Çu t níc
ngoµi cã møc t¨ng trëng æn ®Þnh vµ tû träng duy tr× ë møc 35-36%.
Dù kiÕn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp kÕ ho¹ch n¨m 2004-2005
(®¬n vÞ: tû ®ång)
Tæng TH 2003
sè
Tæng sè 302.99
Tèc ®é
t¨ng,%
2003/200
2
16.0%
Nhµ n- 117.298 12.4%
íc
Ngoµi 75.906 18.7%
QD
fdi
109.795 18.3%
Dù
kiÕn
2004
Tèc ®é
Dù
Tèc ®é Dù kiÕn
Tèc ®é
t¨ng, %
kiÕn
t¨ng PA
2005,
t¨ng PA
2004/2003 2005,
thÊp,%
PA cao
cao,%
PA
2005/2004
2005/2004
thÊp
349.95 15.5%
402.45 15.0%
404.196 15.5%
2
131.96 12.5%
147.80 12.0%
147.80 12.0%
91.47
20.5%
109.30
19.5%
109.76
20.0%
126.53 15.2%
145.35
14.9%
146.64
15.9%
3.3. Dù kiÕn kÕ ho¹ch tõng ph©n ngµnh c«ng nghiÖp:
13
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
3.3.1. Ngµnh ®iÖn
Tæng s¬ ®å V ®iÒu chØnh (n¨m 2003) nhu cÇu ®iÖn th¬ng phÈm ®Õn n¨m
2005 lµ 45,8 tû KWh, ®iÖn s¶n xuÊt t¬ng øng lµ 53,4 tû KWh . Dù kiÕn 2 n¨m
2004-2005, c«ng suÊt nguån t¨ng thªm kho¶ng 2.401 MW, cô thÓ nh sau:
N¨m 2004 n¨ng lùc t¨ng thªm: nguån ®iÖn (2071 MW); Líi ®iÖn 500KV
(428 km vµ 1650 mva) vµ hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh líi ®iÖn 220, 110 KV vµ h¹
thÕ kh¸c.
N¨m 2005 n¨ng lùc t¨ng thªm: nguån ®iÖn (330 MW); Líi ®iÖn 500KV
gåm: §êng d©y §µ N½ng - Hµ TÜnh, §êng d©y Hµ TÜnh - Thêng TÝn, vµ hoµng
lo¹t c¸c c«ng tr×nh 220, 110 KV vµ h¹ thÕ kh¸c.
Tæng c«ng suÊt ®Õn n¨m 2005 kho¶ng 11.304 MW. Ngoµi viÖc ®Çu t x©y
dùng ph¸t triÓn nguån vµ líi ®iÖn ®ång bé cÇn phèi hîp víi c¸c níc trong khu
vùc chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó nhËp khÈu ®iÖn tõ Lµo, Trung Quèc ,campuchia.
3.3.2. Ngµnh than
Nhu cÇu than sö dông trong níc ®Õn 2005 t¨ng lªn kho¶ng 12-13,5 triÖu
tÊn than s¹ch, trong ®ã, ngµnh ®iÖn cã nhu cÇu kho¶ng 5,5 triÖu tÊn, ngµnh xi
m¨ng cÇn 2,5 triÖu tÊn/n¨m, ph©n bãn 0,7-0,8 triÖu tÊn. N¨m 2005 dù kiÕn s¶n
xuÊt 22 triÖu tÊn than s¹ch. N¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh than ®ñ ®¸p øng nhu
cÇu trong níc.
Dù b¸o nhu cÇu vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt than 2004-2005
®¬n vÞ: ngh×n tÊn
ChØ tiªu
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt
Dù b¸o tiªu thô:
XuÊt khÈu
Cho ®iÖn
Cho xi m¨ng
Cho s¶n xuÊt giÊy
Cho s¶n xuÊt ph©n bãn
C¸c hé tiªu thô kh¸c
2004
20000
19500
8000
3750
2200
220
700
4630
2005
22000
21500
8000
4500
2500
250
750
5500
3.3.3. Ngµnh thÐp
Nhu cÇu thÐp ®Õn n¨m 2005 kho¶ng 5-5,5 triÖu tÊn víi møc t¨ng trëng 2
n¨m 2004-2005 kho¶ng 12-13%/n¨m, trong ®ã nhu cÇu thÐp dµi lµ 3,3 triÖu tÊn.
S¶n xuÊt trong níc ®Õn n¨m 2005 sÏ ®¸p øng vÒ c¬ b¶n nhu cÇu thÐp dµi. Nhu
cÇu ph«i thÐp cho s¶n xuÊt thÐp dµi n¨m 2005 kho¶ng 3,7 triÖu tÊn, s¶n xuÊt
ph«i thÐp trong níc ®¸p øng kho¶ng 1-1,4 triÖu tÊn, phÇn thiÕu kho¶ng 2,3-2,7
triÖu tÊn ph¶i nhËp khÈu.
3.3.4. C«ng nghiÖp nhÑ
§Çu t míi: TriÓn khai x©y dùng c¸c Côm c«ng nghiÖp DÖt may t¹i: KCN
Hoµ Kh¸nh - §µ N½ng, KCN Phè Nèi - Hng Yªn,... mçi Côm bao gåm nhiÒu
14
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
nhµ m¸y: kÐo sîi, dÖt v¶i, in-nhuém-hoµn tÊt, may, s¶n xuÊt phô liÖu may, xö lý
níc th¶i... KhuyÕn khÝch thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t vµo c¸c Côm
c«ng nghiÖp DÖt may míi.
§Çu t ph¸t triÓn c©y b«ng ®Õn n¨m 2005 ®¹t s¶n lîng b«ng x¬ 30.000 tÊn
®¸p øng 30% nhu cÇu trong níc trªn c¬ së ph¸t triÓn 5 vïng nguyªn liÖu gåm
S¬n La - Thanh Ho¸; T©y Nguyªn; Nam Trung Bé; §«ng Nam Bé vµ §ång b»ng
s«ng Cöu Long víi tæng diÖn tÝch ®Õn n¨m 2005 ®¹t 60.000 ha.
3.4. Dù kiÕn xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp:
Dù kiÕn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp 2004- 2005
ChØ tiªu
I. Kim ng¹ch XKCN
Hµng CN nÆng vµ KS
Hµng CN nhÑ vµ TTCN
2. MÆt hµng XK chñ yÕu
Hµng dÖt may
Hµng giµy dÐp
Hµng thñ c«ng mü nghÖ
Than ®¸*
S¶n phÈm nhùa
D©y ®iÖn vµ c¸p ®iÖn
DÇu th«
Hµng ®iÖn tö & linh kiÖn
®¬n vÞ tÝnh TH 2001 TH 2002 TH 2003 Dù kiÕn
2004
TriÖu usd
10615
11610
14344
16500
,,
5247
5210
6255
7000
,,
5368
6400
8089
9500
Dù
kiÕn
2005
18600
7600
11000
TriÖu usd
,,
,,
Ngh×n .TÊn
Tr.usd
Tr usd
Tr.tÊn
TriÖu usd
4800
3000
480
8000
250
420
17,5
900
1975
1560
235
4290
120
181
16,7
595
2710
1867
327
5870
153
186
16,8
504
3600
2217
360
6200
175
283
17,18
686
4250
2.700
420
8000
210
350
17,2
800
Ghi chó (*): Møc ®é xuÊt khÈu than ®¸ cßn phô thuéc vµo viÖc ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ cña viÖc xuÊt khÈu than vµ viÖc n©ng cao møc tiªu thô than trong níc,
®Æc biÖt ®èi víi than chÊt lîng thÊp.
3.5. Dù kiÕn vèn ®Çu t ngµnh c«ng nghiÖp:
C¨n cø vµo nhu cÇu vèn ®Çu t theo kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ íc thùc hiÖn giai
®o¹n 2001-2003 th× nhu cÇu vèn ®Çu t cho 2 n¨m 2004-2005 lµ 235.294 tû
®ång, trong ®ã chñ yÕu lµ ®Çu t cho ®iÖn chiÕm 20%, ph©n bãn vµ ho¸ chÊt
17,5%, dÇu khÝ 17,7%, dÖt may 12,2%, xi m¨ng 10,3%.
Tuy nhiªn, do tiÕn ®é c¸c dù ¸n thùc hiÖn chËm (läc dÇu, ®¹m tõ than, dap,
®¹m Cµ Mau, xi m¨ng H¶i Phßng míi) nªn nhu cÇu vèn 2 n¨m cÇn kho¶ng
171.848 tû ®ång, trong ®ã chñ yÕu lµ ®Çu t cho ®iÖn chiÕm 23,2%, ho¸ chÊt vµ
ho¸ dÇu chiÕm 26,6%, xi m¨ng chiÕm 8,1%, dÇu khÝ chiÕm 4,1%, thÐp chiÕm
3,4%, dÖt may chiÕm 3%, giÊy chiÕm 4,4%. H×nh thøc ®Çu t vµ nguån vèn ®· ®a
d¹ng h¬n kÓ c¶ trong nh÷ng ngµnh ®îc coi lµ ®éc quyÒn nh ®iÖn, dÇu khÝ, xi
m¨ng: nhiÒu nhµ m¸y ®iÖn bot cña c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, nhiÒu
Nhµ m¸y xi m¨ng ®Çu t b»ng nguån vèn t nh©n trong vµ ngoµi níc díi h×nh thøc
liªn doanh vµ 100% vèn níc ngoµi...
Nhu cÇu vèn ®Çu t cho ngµnh c«ng nghiÖp 2004-2005
15
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
®¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång
Sè Ngµnh c«ng nghiÖp Vèn íc TH Nhu cÇu vèn Nhu cÇu vèn Nhu
cÇu
TT
2001-2003
2001 - 2005 (theo 2004-2005 theo vèn 2004KH ban ®Çu)
KH
2005 ®iÒu
chØnh
Tæng sè
164706
400000
235294
171848
1 Ngµnh ®iÖn
51862
97913
46051
39928
2 Ngµnh than
2906
3428
522
3302
3 Ngµnh xi m¨ng
10630
34796
24166
13867
4 Ngµnh thÐp
4189
9980
5791
5825
5 Ngµnh ph©n bãn 16341
57464
41123
45626
ho¸ chÊt vµ ho¸
dÇu
6 Ngµnh dÇu khÝ
20302
61830
41528
7056
7 Ngµnh khai kho¸ng 328
4189
3861
3472
8 Ngµnh dÖt may
6347
35000
28653
5000
9 Ngµnh giÊy
1801
5113
3312
7485
10 C¸c dù ¸n ®Çu t 50000
90287
40287
40287
kh¸c
3.6. Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch hai n¨m 20042005:
a. LËp l¹i trËt tù ®Çu t s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
TiÕp tôc rµ so¸t, bæ sung c¸c quy ho¹ch ngµnh ®· ®îc phª duyÖt theo tinh
thÇn cña NQ9 BCHTW: Më réng h¬n thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo hÇu hÕt
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, kÓ c¶ c¸c ngµnh lín hiÖn ®ang do c¸c Tæng C«ng ty 91
n¨m gi÷ nh ®iÖn, xi m¨ng, dÇu khÝ, thÐp; quy ho¹ch ngµnh ph¶i g¾n víi quy
ho¹ch vïng l·nh thæ. X©y dùng quy ho¹ch c¸c ngµnh cßn thiÕu. TËp trung chØ
®¹o triÓn khai ®óng tiÕn ®é mét sè dù ¸n lín vµ c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp cã tÝnh quyÕt ®Þnh.
b. Hoµn thiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp
Chó träng ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, s¾p xÕp, ®æi
míi doanh nghiÖp nhµ níc, t¹o s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ,
h¹n chÕ vµ tiÕn tíi xãa bá ®éc quyÒn díi mäi h×nh thøc, n©ng cao tÝnh c¹nh
tranh. Rµ so¸t l¹i c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch hiÖn cã theo híng bá dÇn c¸c u ®·i, b¶o
hé cho c¸c DNNN ®Ó ®Çn dÇn ®a c¸c DN nµy ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng ®Ó
cã thÓ tham gia héi nhËp mét c¸ch th¾ng lîi. CÇn ®Æc biÖt chó träng c¸c chÝnh
s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, thay thÕ hµng nhËp khÈu vµ ®Çu t c«ng nghÖ míi
tiÕn tiÕn ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh.
c. H×nh thµnh mét sè c«ng nghiÖp mòi nhän cïng víi viÖc ph¸t triÓn c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá lµm vÖ tinh cho c«ng nghiÖp lín ph¸t triÓn bÒn v÷ng,
cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. §Èy m¹nh ®Çu t c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ s¶n xuÊt
nguyªn liÖu, phô liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®Ó t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng vµ chñ
®éng trong s¶n xuÊt, h¹n chÕ ®îc thiÖt hai do t¸c ®éng cña nh÷ng thay ®æi trong
16
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
thÞ trêng quèc tÕ.
d. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ ®æi míi doanh nghiÖp nhµ níc
Qu¸n triÖt tinh thÇn NghÞ quyÕt trung ¬ng 9 khãa IX, cÇn ®¸nh gi¸ ®óng
nh÷ng trë ng¹i trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ hiÖn nay ®Ó ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p
phï hîp thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Trong 2 n¨m tíi, thùc hiÖn cho
®îc ch¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ ®èi víi mét sè doanh nghiÖp lín ë c¸c Tæng c«ng
ty 90-91; ph¬ng thøc cæ phÇn hãa trong thêi gian tíi cÇn c«ng khai, minh b¹ch
vµ më réng thµnh phÇn tham gia mua cæ phÇn ®Ó t×m ®óng nh÷ng nhµ ®Çu t cã
n¨ng lùc tµi chÝnh, qu¶n lý kinh doanh vµ cÇn x©y dùng mét quyÕt t©m cao thùc
hiÖn cæ phÇn hãa. §èi víi viÖc ®æi míi n©ng cao hiÖu qu¶ cña khu vùc DNNN,
cã thÓ ¸p dông thÝ ®iÓm ph¬ng thøc “kho¸n qu¶n lý” ®èi víi gi¸m ®èc vµ Héi
®ång qu¶n trÞ doanh nghiÖp, thËm chÝ cã c¸ch kho¸n ®èi víi c¬ quan chñ qu¶n
nÕu cha t¸ch ®îc chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc víi chøc n¨ng qu¶n lý kinh doanh.
DÇn dÇn ®a c¸c DNNN chÞu sù ®iÒu chØnh kh¾t khe cña LuËt Ph¸ s¶n vµ trong
®ã nh÷ng ngêi qu¶n lý DNNN còng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm kinh tÕ khi ®Ó cho
doanh nghiÖp cña m×nh l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n.
4. §¸nh gi¸ chung vÒ thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005
- KÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c chØ tiªu: MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n, tån t¹i nhng
víi kÕt qu¶ 3 n¨m qua vµ dù kiÕn 2 n¨m cßn l¹i chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®îc
r»ng ngµnh c«ng nghiÖp sÏ hoµn thµnh hÇu hÕt c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m
2001-2005. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®¹t møc t¨ng trëng b×nh qu©n
15,2%/n¨m (kÕ ho¹ch 13%). N¨ng lùc s¶n xuÊt mét sè ngµnh ®îc n©ng lªn ®¸ng
kÓ nh: ngµnh than, ®iÖn, xi m¨ng, ph©n bãn, thÐp, dÖt may. XuÊt khÈu c¸c s¶n
phÈm c«ng nghiÖp vÉn gi÷ ®îc møc ®é t¨ng trëng cao ®ãng gãp ®¸ng kÓ trong
viÖc c¶i thiÖn c¸n c©n th¬ng m¹i.
- §Õn n¨m 2005, ngµnh c«ng nghiÖp vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ cha thÓ kh¾c
phôc ®îc do thêi gian vµ nguån lùc bÞ h¹n chÕ. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ lµ: kh¶ n¨ng
c¹nh tranh, tr×nh ®é c«ng nghÖ ë mét sè ngµnh cha thÓ v¬n lªn b»ng c¸c níc
trong khu vùc; Tû lÖ néi ®Þa ho¸ hay nãi c¸ch kh¸c-gi¸ trÞ gia t¨ng cña mét sè
s¶n phÈm c«ng nghiÖp vÉn cha cao do h¹n chÕ vÒ thÞ trêng; VÉn cßn cã kho¶ng
c¸ch vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp gi÷a c¸c vïng: nh÷ng vïng s©u, vïng xa do thÞ
trêng h¹n hÑp, chi phÝ vËn chuyÓn cao nªn cha thÓ ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp
nh c¸c vïng kh¸c.
- Tõ thùc tÕ trong 5 n¨m qua, cã thÓ rót ra nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm bæ
Ých cho viÖc x©y dùng vµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m tíi. Nh÷ng bµi häc ®ã lµ:
+ TËn dông mäi nguån lùc cho ph¸t triÓn: ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch t¹o m«i
17
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
trêng thuËn lîi, th«ng tho¸ng ®Ó thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t
ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
PhÇn II
gi¶i ph¸p vµ môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh c«ng
nghiÖp 5 n¨m 2006-2010
1. Nh÷ng th¸ch thøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong m«i trêng héi nhËp
quèc tÕ:
1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006-2010:
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 ®· ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò cÇn
ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý trong kú kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006 - 2010 nh:
- MÆc dï ®· cã tiÕn bé nhng c«ng t¸c x©y dùng quy ho¹ch cßn nhiÒu h¹n
chÕ, chÊt lîng quy ho¹ch kh«ng cao. Mét sè quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh ®îc
duyÖt theo híng cøng do cha x¸c ®Þnh ®îc ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè ¶nh hëng vÒ mÆt
thÞ trêng, quy m«, vèn ®Çu t vµ nguån vèn ph¸t triÓn ngµnh, kh«ng huy ®éng hÕt
mäi nguån lùc trong x· héi cho ®Çu t. Cha cã sù thèng nhÊt gi÷a quy ho¹ch
ngµnh, quy ho¹ch s¶n phÈm víi quy ho¹ch vïng, quy ho¹ch c¸c ®Þa ph¬ng, do
vËy h¹n chÕ nhiÒu ®Õn viÖc thu hót c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t ph¸t
triÓn ngµnh, ®Þa ph¬ng.
- C¬ cÊu néi bé ngµnh c«ng nghiÖp ®· cã sù dÞch chuyÓn theo híng t¨ng
dÇn tû träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn, gi¶m tû träng c«ng nghiÖp khai th¸c nhng
tèc ®é cßn chËm. Cã sù chªnh lÖch kh¸ lín vÒ tû träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn xÐt
vÒ mÆt gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vÒ mÆt gi¸ trÞ gia t¨ng c«ng nghiÖp do
nhiÒu ngµnh nh dÖt, may, da giµy, s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ c¬ khÝ cßn phô
thuéc nhiÒu vµo nguån nguyªn liÖu nhËp khÈu.
- Møc ®é liªn kÕt vµ hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng
mét ngµnh vµ gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ.
Cha t¹o ®îc mèi liªn kÕt ph¸t triÓn gi÷a c¸c ngµnh theo híng phï hîp víi c¬ chÕ
thÞ trêng, t¹o néi lùc cho ngµnh c«ng nghiÖp vËn hµnh vµ ph¸t triÓn. Cha t×m ®îc
vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp mòi nhän träng ®iÓm cã t¸c dông
lan to¶ ®Ó ph¸t triÓn, kÐo theo nhiÒu ngµnh, doanh nghiÖp kh¸c cïng ph¸t triÓn.
ThiÕu c¸c doanh nghiÖp lín cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, c«ng nghÖ, vèn, thÞ trêng
18
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
lµm h¹t nh©n ®Ó trî gióp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn.
- ViÖc ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ níc tiÕn hµnh chËm, h¹n chÕ ®Õn
viÖc thu hót vèn ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh
cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Gi¸ trÞ gia t¨ng c«ng nghiÖp kh«ng t¬ng xøng
víi tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh do chi phÝ dÞch vô ®Çu vµo cho s¶n xuÊt cßn cao
nh dÞch vô bu chÝnh viÔn th«ng, phÝ, lÖ phÝ c¶ng, chi phÝ vËn chuyÓn.
- C«ng t¸c ®Çu t x©y dùng c¸c dù ¸n träng ®iÓm cña hÇu hÕt c¸c ngµnh ®Òu
chËm tiÕn ®é lµm gi¶m hiÖu qu¶ vèn ®Çu t vµ gi¶m tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh
còng nh toµn nÒn kinh tÕ.
1.2. C¸c th¸ch thøc lín ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong m«i trêng héi nhËp
quèc tÕ
- HÇu hÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®Òu ®ang cßn rÊt yÕu kÐm vÒ
tr×nh ®é s¶n xuÊt, quy m« nhá, ph©n t¸n, chi phÝ s¶n xuÊt cao, n¨ng lùc c¹nh
tranh yÕu so víi nhiÒu níc trong khu vùc vµ thÕ giíi.
- Nh÷ng biÕn ®éng vÒ t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc sÏ ¶nh hëng trùc
tiÕp ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn phô thuéc
nhiÒu vµo nguån nguyªn liÖu nhËp khÈu sÏ gÆp ph¶i nhiÒu th¸ch thøc.
2. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong 5 n¨m 2006 - 2010
2.1. Môc tiªu chung:
- Môc tiªu trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Õn n¨m 2010 lµ: NhÞp ®é t¨ng
trëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m cña nÒn kinh tÕ lµ 7- 7,2%, trong ®ã c«ng
nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng 9,5-10%. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n
14%/n¨m. PhÊn ®Êu ®Õn 2010 tû träng c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm kho¶ng
40-41% GDP.
- TiÕp tôc duy tr× tèc ®é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, coi träng ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ
tiªn tiÕn vµ tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nh thÐp, ph©n
bãn, giÊy, chÕ t¹o c¬ khÝ.
- Chó träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng
xuÊt khÈu; c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ
19
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
n«ng th«n (c¬ khÝ chÕ t¹o, ®iÖn tö, may mÆc, giµy dÐp, chÕ biÕn thùc phÈm, c¬
khÝ thñy s¶n), c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phôc vô nh»m t¨ng tû lÖ néi ®Þa hãa c¸c
s¶n phÈm ®iÖn tö, « t«, xe g¾n m¸y.
- Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao, nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin,
viÔn th«ng, ®iÖn tö, phÇn mÒm. Ph¸t triÓn mét sè c¬ së c«ng nghiÖp phôc vô
quèc phßng, tõng bíc thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
- KÕt hîp hµi hoµ gi÷a ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®¸p øng yªu cÇu trong níc vµ
®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®· tháa m·n nhu cÇu
trong níc.
- TËp trung triÓn khai côm c«ng nghiÖp sö dông khÝ trong ch¬ng tr×nh ph¸t
triÓn khÝ T©y Nam (®iÖn, ®¹m), phÊn ®Êu hoµn thµnh ®Çu t nhµ m¸y läc dÇu sè 1
Dung QuÊt vµo n¨m 2008 lµm nÒn t¶ng cho c«ng nghiÖp ho¸ dÇu ph¸t triÓn.
2.2. Dù b¸o nhu cÇu thÞ trêng trong 5 n¨m 2006-2010
HiÖn nay, nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn nh: thùc phÈm chÕ biÕn,
chÕ t¹o c¬ khÝ, thiÕt bÞ ®iÖn d©n dông, thÐp x©y dùng, xi m¨ng, ®iÖn tö d©n
dông, hµng dÖt may, bia, chÊt tÈy röa, s¨m lèp xe ®¹p, xe m¸y, giµy dÐp..., ®·
chiÕm
®îc thÞ trêng trong níc vµ c¹nh tranh ®îc víi hµng ngo¹i nhËp.
Mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu n¨m 2005 vµ dù kiÕn ®Õn n¨m
2010 cã thÓ ®a ra mét sè nhËn ®Þnh trong thêi kú 2006 - 2010 nh sau:
Dù kiÕn xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp quan träng:
C¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu truyÒn thèng lµ hµng dÖt may, giµy dÐp, hµng thñ
c«ng mü nghÖ, dÇu th«, than ®¸ vµ hµng ®iÖn tö, m¸y tÝnh, phÇn mÒm...
Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp n¨m 2010 dù kiÕn ®¹t 33-35 tû
usd gÊp 2 lÇn n¨m 2005. S¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu xuÊt khÈu thêi kú nµy
lµ:
+ DÇu th«: Lîng dÇu th« xuÊt khÈu sÏ gi¶m kho¶ng 6,5 triÖu tÊn/n¨m khi
nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt ®i vµo vËn hµnh.
+ Than ®¸ sÏ xuÊt khÈu æn ®Þnh ë møc 7-8 triÖu tÊn /n¨m cho nh÷ng n¨m
20
- Xem thêm -
.DOC 
29 
27810 
94 
