Tài liệu Tài chính dành cho nhà quản lý

GENE S IC IL IA N O T À I CHÍ NH D À N H CHO NHÀ QUẢN LÝ Fỉu’ơng Giang dịc.ĩ Duv Hiếu lỉicii linỉ^ỉ N H À XUẤT BẢN LAO ĐỘNG - XÃ HỘI LỜI G T ự A iôhg như nhiêu chìin<^ loài tự nhien, doanh n g l i i ẹ p d u ử n ^ n h ư củĩv^ trai q u a m ộ t q u á t r ì n h ticn lióa nìan^ tính cl'iii kv: Rd doi (Birth); Phát trien nhcinh chóiig (Rcipid Gỉrovvth); 1’lìcíi triôn chạm lại (Slow Growll'i); On dịnlì (Plai:cau); S ii\’ tlioái (Decline) và Diẹt vo hì ; ( D e m i s e ) . Xl ^ i ê u docìiih Iìi;lìiộp, vi n h ữ n g lý d o klìác nl-ìcìLi, roi \'tU) ^iai doạn SLU' tlioái StHi một thời gian hoạt động, triu)C khi bị đci\’ dôii cliô diẹt vong. T uv n h i ò n , r â t n h i ổ i i d o a n h n g h i ệ p tlìíclì ne,hi t h à n h c ô n g v ớ i mỏi tTLiờn^ kinh doanh. Họ sôni; sỏi và không n^ừng l ó n H ì ạ n h . Q u á t r i n h " ' c h ọ n lọc tụ n h i ô n " n à y t h ư ờ n g b ắ t e1ầu d i ỏ n ra n i ạ n l ì m ẽ k ô t ù ’ i Ị Ì a i d o c Ịi ì O n đ ị n l ì . t)iê'u tạo nên sự klìác biệt giùa khà nấng sinh tồn và p há t triốn c ù a c á c d o a n l ì l\ò ràng , cái gọi Icì s ự s à n g lọc trôn t h ü ’one, trLiòng kli ô iì i; d o tụ' n h i e n đ ị n h ra mà nam gọn tro n ^ tav lìh ữ n g IVJ,L1ÒÌ chu h a v nhà q u á n lý doanh n^hiộp. Mỏi quvỏt địnli mà ìilìà qutin lý đưa ra, dù t r ự c t i ỏ p l ì a y g i á n t i ê p , d e u c ỏ tá c d ộ i ì g n h i ổ L i m ặ t đ ỏ h t à i chính - nhân tố đ ầ u lien quyií dịỉìh sự sống còn cùa doanlì nghiệp. N liư ng khỏng phai lúc nèìo nhà quàn lý, đ ặ c biệt là n h ữ n g n h à q u à n Iv klìỏỉ^^ c h i i y c n vổ tài chí nh, cùn^ V tliức dược tât ca nliirni; h(* qUci tài chính cùa các qu\'ỏt định đó. N lũrng nguòi nàv, \’1 \'ạy, thưừng đưa ra qiivỏt định càni tính, thiỏli suv xót \'à phài nhận lây hậu quà là sự cliac) dào hay sụp đò CLÌd Ccì một CO' nghiẹp. í> I T A I C I I Í M I D A N H C I I O M I A Q U A N l . v Giò đáy, nhu câu duy tri sụ phát triên bên vữ n i; cua doanh nghiệp, trong một mỏi trưèmg kinh doanh ngà\ càng chuvôn nghiệp, biiộc họ phcii thav đổi. Điêu nà\ đống nghĩa vói việc họ phái chù động thnm gia vào e]Lici trình "chọn lọc nhân tiỊo" - sủ dụng một trong những tác nhân chú đạo là tài chính đô thúc đẩy sự liên lióa CUIÌ dOcinh nghiệp. Song, ngôn ngữ tài chính rất khác ngôn ngữ quán lỷ vò sụ khác biệt này thường dựng lên một bíic tường vô hình giửci nhà quàn lý và thông tin tài chính. Cung cấp cho họ kiến thúc nền tàng, tù' đó giúp liọ sử dụng tài chính như một công cụ quản trị doanh nghiệp, chính là mục đích cùa cuốn Tài chíiìli íiàìilì clìo Iilià quản lý, nằm trong bộ "Bricícase", bộ sách hướng đến nhu cầu xây dựng mộl doanh nghiệp ôn định và vững mạnh. Được viết với ngôn ngữ dê hiểu, dê tiếp cận, Tài cìiiìiìi dáiilì cho nhà quản ¡ý không chi đế cập đến kiên thức tài chính co bàn, mà còn hướng dân cách lập báng k ế toán chi phí, kê hoạch kinh doanh, huy động vốn, v . v . . . tiliửng cóng cụ tôi cần thiết giúp nhà quản lý chù động điêu hành hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy, có thô nói Tài cìúìih dàiili cho Iiìià qiiảìĩ /i/ là một cuốn giáo trinh tài chính thict thực và bô ích cho tât L\1 nhũng ai mong muôn trở thành nhà quàn lý hiệu quà và toàn diện. N G U YỀN TUẤX' Q U Ỳ \'IỈ Cliii tịcli HDQT Công tv CP Đấu tư và Đào tạo Doanh chu Phó Tổng GD Tập đoàn vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) M Ụ C LỤC LỜI NÓI DẨU 13 Sư dụng cuôh sách này như the'nào? 16 Các đặc trưng nổi bật 18 1. Tài chính - Kế toán: Thông tin tài chính tốt đóng vai trò quan trọng như thê nào? 21 Quan lý cỏni; ty trong môi trường kinh doanh ngàv nay 21 Vai trò của phè)ng tài chính 26 G A A P: Các nguyên tắc báo cáo tài chính 30 Môi qiuin hệ cùa phòng Tài chínlì - KỎ'toán vói nhữniỊ phòng ban khác 32 Tóm tắt Chương 1 34 2. Bô cục và mối liên hệ của các báo cáo tài chính37 Chu kỵ tổn tai cùa lììôt cône tv Kế toán giỏng nhu một trận bóng 40 đtítrẽn băng video 42 Bàng tài khoàn (Chart of Accounts) 47 Số cái (General Ledger) 52 Kỏ toán tích lùy nói lón điểu gì? 55 s I T A l C l l l N f l [ ) A N Ỉ 1 C' I I O ỉ 1a Q U A N 1 ^ KÔ toán tích lũv nói lỏn dióii ^i? DỊnh VC các loại báo cáo tài chính co bàn Tóm tắt Chưon^ 2 57 62 3. Bảng cân đối kê toán: Bản tóm tắt co bản về giá trị và quyên sỏ hừu Tài san và e]uyen sỏ hữu - Chúng thực sự cân bấiì^! 63 63 Tài san cố định (Fixed Assets) DcVt dai, nhà xuòng \’à vật sơ hCru (Property and Possessions) 74 Mục ''tài san khác" 76 Nợ ngắn hạn (Current Liabilities) Thanh toán chính là ị^iai pháp 77 Nạ dài hạn (Long-Term Licìbilitics) - V\Vn di vav (S2 Các hinh thức sò hCru khác nhau 84 Sừ dụng hiệu quà Bàng cân đỏi kê'toán 87 Tóm tắt Chu'on^ 3 88 4. Báo cáo thu nhập: Theo dòng phát triển Họ nói Thòi gian là tất cả - Và họ đúng! 91 91 Doanh thu bán hàng: Dầii bòi tron cho cô máv do¿ì^h nghiệp 96 Giá vcVn hàng bán (Cost of Sales/Cost of Goods S(ild): De CỎ doanh th u chiin^ ta phài bỏ ra bao n h iê u tiổ n ? 98 Lợi nhuận gộp (Gross profit): Chi sô lợi nhuận đẩu tiôn 98 M L C: l . l C'l Chi plii liOcìtdộne; ( ( )pcrcitiiii; Ỉ AỊ^írnsos): Ccicchi p h i dioii h ã n h d o a n h 10 0 Thu nlicip hoạt độn^ (Oporatini; lii(’onu'): HỘ so lọi nhuận CO bi cỉe làm giàu, đỏ tạo ra nliửng sàn phẩm mới, tlicìnlì IcỊp những công ty mói và tạo nỏn những tài sàn khỐn;iỊ lổ chưa tìrng có. Các thỏ' hẹ trước chún^ ta khó mà l'linh dung được những co hội đa đch và đi nhanh chcìn^ mhu' thô nào trong thập kỳ 1990. V'i v ậ y , c l ì ú n g ta k h ô n g thỏ nói r a n g the giỏ i ỉv^ày Hcìv có nhiổu thách thức hơn. Vậy, bạn có thể làm gi đe v'U'ợt qua những tl^áclì thức này? CcUi trà lời là: sống o thí 'h ệ nào không quan trọng, mà quan trọng là bạn đa clìiiẩin bị đe đỏi phó với nhũng thách tlìức đó như thê nào. D^ỏ là tất cà những gi cuốn sách nàv muốn đề cập tới. Khi tôi còn là một cậu bé, cha tỏi cỏ một cửa hàng tilii.rc phâm. Môi khi tan học, tỏi IcỊÌ tới cửa hàng giúp cha nìẹ. C o n g viộc dciu tiỏn cùti tỏi là dỏ' các t h ù n g hàiv^ d à dioiig gói, dán giá và xỏ'p chúng lên ccíc kẹ hàng. Thinh thoaìng, sau khi nhận được đơn đặt hàng qua điộn thoại, tỏi dióiii^ gỏi và giao hàng cho khách (đó là cách mà sau nìiy rất nhiổu cửa liàng nhỏ dã làm theo). Rổi, tôi chuvỏn saiiiz; loc từng táng Ihịt tuưi. Khi liọc cấp II, tôi bắt đcíu cỏnv; 'Viộc T A I c l l i s n i - KH T O À N ' . . . I 23 tính tiền cho khácl'. h à n g , mo cửa hòng môi buổi sáng và cuôi cùng là quàn lý cưa Itàng khi cha mẹ tôi tận hường những kỳ nghi liiom hoi cua họ, Lên cấp III, tôi đã có thê’ quán lý tâ't cá các hoạt động cua một cơ sở kinh doanh nhỏ, bao gổm thao tác máy tính tiến và làm sô’ sách vào ciiôi ngày. Theo thuật ngữ kinh doíinh hiện nav, tôi đã làm công việc giao/nhận, quàn lý việc bóc xép hàng và hàng tồn kho, sản XLiât, bán hàng, pliân phôi, viết hóa đơn và thu tiền cùa khách hòng, làm kê'toán và quàn trị. Trong thời đại ngàv nay, điếu đó có gì khác thường không? Thực tê' kiéh thức phong phú và đa dạng chính là nliững gì được kỳ vọng ờ các chuvên gia trè tuổi. Bộ máy quàn lý cùcT nhiTng công ty lỏn, nhỏ, bao gồm cả giám đò’c, phó chú tịcli, tống giám đốc đều thây rằng chỉ riêng nhũng kỷ năng cln.;yên môn khóng thôi sẽ không giúp họ "về đích" như trước đâv. Dâu hiệu đầu tiên cún xu hướng này có thế là sự xuất hiộn cúci m áy tính cá nhân. Dù kiến thức chuyên môn rất vữ ng vàn g như ng nhũng nhà quản lý cao cấp và điếu hành công tv thế hệ trước vấp phải nhiều khó khăn do thiếu hiểu biết vê' công cụ mói này. Trong khi đó, những chuyên gia tré có ưu thê'hơn khiến ông chủ của họ cảm thấy lạc hậu và lỗi thời. N hư chúng ta đã bicú, rất nhanh sau đó, các chuvôn gia này sinh con đè Ctíi và chi vài tuổi, chúng dã có sự nhạy bén VC máy tínli, khiên các bậc phụ huynh hết sức kinh ngạc. Và điều đó cứ thê'tiếp diên.