Tài liệu Tác dụng của sự phát triển kinh tế thị trường ở việt nam

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã ¶nh h­ëng lín ®Õn sù tèn t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng quèc gia tõng d©n téc. VÊn ®Ò nhµ n­íc vµ thÞ tr­êng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu kinh tÕ trong nhiÒu thËp kØ qua, do ®ã viÖc t×m tßi m« h×nh qu¶n lý kinh tÕ thÝch hîp vµ cã hiÖu qu¶ h¬n lµ vÊn ®Ò mµ nhµ n­íc ta vµ nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi quan t©m. X©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét yÕu tè tÊt yÕu c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ ë n­íc ta. Trong nh÷ng n¨m qua, nhê cã ®­êng lèi ®æi míi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc, n­íc ta ®· tho¸t khái nh÷ng khñng ho¶ng, ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, chÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh, an ninh quèc phßng ®­îc gi÷ v÷ng, tõ mét nÒn kinh tÕ quan liªu bao cÊp ®· tõng b­íc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa dùa trªn quy luËt gi¸ trÞ vµ tÝn hiÖu cung cÇu cña thÞ tr­êng. Nh­ vËy, viÖc quan t©m ®Ôn x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dÞnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét ®iÒu søc cÇn thiÕt. Em muèn sö dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc lµm bµi tiÓu luËn nµy ®Ó ph©n tÝch vÊn ®Ò ®· nªu trªn. Em rÊt mong thÇy xem xÐt, chØ b¶o ®Ó em cã nh÷ng nhËn thøc râ rµng h¬n, ®óng ®¾n h¬n, mai sau khi ra tr­êng em cã thÓ gãp mét phÇn nhá cho c«ng cuéc x©y dùng nÒn kinh tÕ nø¬c ta. 1 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Néi dung I. C¬ së lý luËn: 1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng: a. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan: B­íc vµo thêi k× qu¸ ®é, nÒn kinh tÕ do chÕ ®é x· héi cò ®Ó l¹i cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ x· héi cò mµ qu¸ tr×nh c¶i taä l¹i kÐo dµi trong suèt thêi k× qu¸ ®é mµ trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸t triÓn x· héi míi xuÊt hiÖn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cña x· héi míi. B­íc vµo thêi k× qu¸ ®é ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ lùc l­îng s¶n xuÊt, vÒ n¨ng suÊt lao ®éng lµ thÊp vµ kh«ng ®Òu nhau v× vËy ph¶i cã nhiÒu h×nh thøc cña quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é kh¸c nhau cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Kinh tÕ hµng ho¸ lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ x· héi mµ trong ®ã s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Ó trao ®æi, ®Ó b¸n trªn thÞ tr­êng. Do ®ã kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®Õn tr×nh ®é cao ®ã lµ kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong kinh tÕ thÞ tr­êng toµn bé yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra ®Òu th«ng qua thÞ tr­êng v× vËy gi÷a hµng ho¸ vµ kinh tÕ kh«ng ®ång nhÊt, chóng kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ c¬ b¶n cã cïng nguån gèc, b¶n chÊt. C¬ së kh¸ch quan ®ã lµ: - Do ph©n c«ng lao ®éng x· héi : ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ nã kh«ng mÊt ®i mµ ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi nhau. NhiÒu ngµnh nghÒ ra ®êi vµ ph¸t triÓn, nh÷ng ngµnh nghÒ cæ truyÒn ®­îc kh«i phôc vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng ®­îc thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn ë tÝnh phong phó, ®a d¹ng vµ chÊt 2 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l­îng ngµy cµng cao cña s¶n phÈm hµng ho¸ ®­a ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng. - NÒn kinh tÕ n­íc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt nh­ : së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t­ nh©n, së h÷u hçn hîp, sù tån t¹i ®ã lµ do tån t¹i nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp mµ chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp cã lîi Ých kinh tÕ riªng vµ tõ ®ã hä cã thÓ thùc hiÖn ®­îc quan hÖ kinh tÕ gi÷a hä b»ng quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ. - Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ kinh tÕ tËp thÓ tuy cïng dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u nh­ng gi÷a chóng cã sù kh¸c biÖt, cã quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, cã lîi Ých riªng, cã sù kh¸c biÖt vÒ tr×nh ®é kÜ thuËt c«ng nghÖ, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý nªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ còng kh¸c nhau. - Quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ cßn cÇn thiÕt trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ ®Æc biÖt trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®ang ph¸t triÓn. Mçi mét n­íc lµ mét quèc gia riªng biÖt , lµ chñ së h÷u ®èi víi hµng ho¸ ®­a ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Trao ®æi theo nguyªn t¾c ngang gi¸. Quan hÖ kinh tÕ hiÖn nay trªn thÕ giíi lµ quan hÖ thÞ tr­êng do vËy muèn héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi còng ph¶i ph¸t triÓn theo m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ sù ph¸t triÓn kÕ tiÕp vµ biÕn ®æi vÒ chÊt so víi nÒn kinh tÕ tù nhªn trªn c¬ së ph©n c«ng lao ®éng x· héi ®· ph¸t triÓn. Kinh tÕ hµng ho¸ lµ nÒn kinh tÕ ho¹t ®én theo quy luËt s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸, s¶n xu©tsanr phÈm cho ng­êi kh¸c tiªu dïng th«ng qua trao ®æi mua b¸n, trao ®æi hµng tiÒn. NÕu s¶n xuÊt ®Ó tù tiªu dïng th× kh«ng ph¶i lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mµ lµ nÒn kinh tÕ tù nhiªn tù cÊp tù tóc. Ngay c¶ khi s¶n xuÊt cho ng­êi kh¸c tiªu dïng nh­ ph©n phèi s¶n phÈm d­íi d¹ng hiÖn vËt (hµng ®æi hµng) còng kh«ng gäi lµ kinh tÕ thÞ tr­êng. 3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. VËy, kinh tÕ thÞ tr­êng h×nh thµnh dùa trªn sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi, cña trao ®æi gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt víi nhau. §ã lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ x· héi, trong ®ã quan hÖ trao ®æi gi÷a nh÷ng ng­êi víi ng­êi ®­îc thùc hiÖn th«ng qua quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ gi¸ trÞ. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo nh÷ng quy luËt gi¸ trÞ gi÷ vai trß chi phèi vµ ®­îc biÓu hiÖn b»ng quan hÖ cung cÊp trªn thÞ tr­êng. C¸c vÊn ®Ò tæ chøc s¶n xuÊt hµng ho¸ ®­îc gi¶i quyÕt b»ng quan hÖ cung øng hµng ho¸, dÞch vô vµ nhu cÇu tiªu dïng trªn thÞ tr­êng. C¸c quan hÖ hµng ho¸ ph¸t triÓn më réng, bao qu¸t trªn nhiÒu lÜnh vùc, cã ý nghÜa phæ biÕn ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô … ®­îc quyÕt ®Þnh tõ thÞ tr­êng vÒ gi¸, s¶n l­îng, chÊt l­îng v× ®éng c¬ lîi nhuËn hãa tèi ®a. b. T¸c dông cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam  ViÖt Nam ph¸t triÓn theo kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa lµ tÊt yÕu. Trong thêi k× qua ®é tõ chñ nghÜa t­ b¶n lªn chñ nghÜa xÉ héi, kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr­êng cßn tån t¹i lµ tÊt yÕu. VÒ mÆt kinh tÕ co thÓ coi ®©y lµ thêi k× cña nenÌ kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. C¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng cßn nhiÒu xu h­íng tù ph¸t nh­ng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o theo h­íng cñng cè vµ ph¸t triÓn chÕ ®é c«ng h÷u x· héi chñ nghÜa, kÕt hîp ®óng ®¾n gi÷a kÕ ho¹ch vµ thÞ tr­êng, kÕt hîp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ víi kÕ ho¹ch x· héi theo ®Þnh h­ìn x· héi chñ nghÜa, gi¶m h¼n phÇn kÕ ho¹ch ph¸p lÖnh vµ kÕ ho¹ch trùc tiÕp thay b»ng kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng, trong ®ã kh«ng chØ chó ý ®Õn nh÷ng c©n ®èi tæng hîp mµ cßn c¶ c©n ®èi gi¸ trÞ, nh»m gi÷ v÷ng c©n ®èi tæng thÓ, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o 4 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan yªu cÇu vµ baá ®¶m cho sù thµnh c«ng cña nã. §ã lµ khu vùc kinh tÕ x· héi chñ nghÜa lµm nÒn t¶ng ®· h×nh thµnh. Nhµ n­íc n¾m gi÷ nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc chñ chèt cña nÒn kinh tÕ, chÝnh quyÒn lµ cña d©n do d©n vµ v× d©n, d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n. Kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®· cã tiÒn lÖ lÞch sö chø kh«ng ph¶i lµ “hoµn toµn míi” hay “ ch­a hÒ cã” nh­ mét sè t¸c gi¶ ®· quan niÖm. TiÒn lÖ ®ã chÝnh lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ míi(NEP) do Lªnin ®Ò x­íng ®· ®­îc vËn dông vµo thùc tiÔn ë Liªn X« trong nh÷ng n¨m hai m­¬i. Néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®ã lµ chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ mÖnh lÖnh, chØ huy sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¶m b¶o th¾ng lîi cña ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ ng¨n chÆn ®Þnh h­íng t­ b¶n chñ nghÜa lµ sö dông ®óng ®¾n chñ nghÜa nhµ n­íc d­íi nÒn chuyªn chÝnh v« s¶n. Qua nh÷ng n¨m thùc hiÖn ®æi míi, vËn dông s¸ng t¹o t­ t­ëng cña Lªnin vµo ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña ViÖt Nam, D¶ng ta ®· ®Ò ra ®­êng lèi c¸ch m¹ng ®óng ®¾n, ®­a ®Êt n­íc ®i lªn chñ nghi· x· héi. Tuy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chóng ta ®· kh«ng tr¸nh khái mét sè khuyÕt ®iÓm, lÖch l¹c, song vÒ c¬ b¶n chóng ta ®· v­ît qua mét giai ®o¹n thö th¸ch gay go vµ kh«ng nh÷ng ®· ®øng v÷ng mµ cãn v­¬n lªn, ®¹t nh÷ng thµnh tùu to lín trªn nhiÒu mÆt. Víi nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy ë trªn chóng ta co thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ sù chuyÓn ®æi hîp quy luËt. Kh«ng thÓ coi ®ã lµ sù “tõ bá lÝ t­ëng” vµ “ng¶ sang chñ nghÜa t­ b¶n”  T¸c dông cña ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta: Kinh tÕ thÞ tr­êng ph¶n ¸nh tr×nh ®é v¨n minh cña x· héi vµ lµ thµnh tùu cña sù ph¸t triÓn lùc l­oùng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt ë tr×nh ®é cao. 5 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ kinh tÕ thÞ tr­êng lµm ph¸ vì dÇn kinh tÕ tù nhiªn vµ chuyÓn thµnh kinh tÕ hµng ho¸ vµ thóc ®Èy dù t¹o thµnh x· héi ho¸ kinh tÕ s¶n xuÊt. Kinh tÕ hµng ho¸ t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi v× kinh tÕ thÞ tr­êng cã ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn ®ã lµ lîi Ých vµ c¹nh tranh. Kinh tÕ thÞ tr­êng cã tÝnh n¨ng ®éng cao v× thÕ kinh tÕ hµng ho¸ kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ, kÝch thÝch n©ng cao chÊt l­îng c¶i tiÕn mÉu m·, t¨ng khèi l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô do ®ã thóc ®Èy kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. Thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt v× thÕ mµ ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng lîi thÕ cña tõng vïng cã t¸c dông më réng quan hÖ kinh tÕ víi n­íc ngoµi. Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô tËp trung s¶n xuÊt do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn ra ®êi cña s¶n xuÊt lín x· héi ho¸ cao ®ång thêi chän läc ®­îc nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh giái h×nh thµnh ®éi ngò c¸n bé hµnh nghÒ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Kinh tÕ thÞ tr­êng s¶n xuÊt ra mét khèi l­îng hµng ho¸ ngµy cµng nhiÒu ®Ó phôc vô x· héi Cho phÐp khai th¸c tèi ®a c¸c nguån tµi nguyªn. ThÓ hiÖn tinh thÇn d©n chñ trong kinh tÕ, ®¶m b¶o cho mäi ng­êi ®­îc tù do lµm ¨n trong khu«n khæ ph¸p luËt. 2. §Æc ®iÓm kinh tÕ hµng ho¸ trong thêi k× qu¸ ®é ë n­íc ta: NÒn kinh tÕ ë n­íc ta lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÕm ph¸t triÓn, ch­a cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®ang trong qua tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chuyÓn biÕn tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn mang nÆng tÝnh tù cung tù cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao : c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt thÊp, chÊt l­îng c¬ cÊu chñng laäi cßn ë møc ®é thÊp vµ l¹c hËu do ®ã 6 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm. Chóng ta ch­a cã c¸c nhµ soanh nghiÖp cã tÇm cì, thÞ tr­êng tµi chÝnh ch­a ph¸t triÓn, thu nhËp cña ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng vµ cña nh©n d©n thÊp cho nªn dÉn ®Õn cÇu thÊp do ®ã s¶n xuÊt kh«ng ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ ë n­íc ta lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn(cã 6 thµnh phÇn), nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu lo¹i h×nh tæ chøc kinh tÕ do ®ã cã nhiÒu quy luËt kinh tÕ t¸c ®éng vµ nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. NÒn kinh tÕ trong thêi k× qu¸ ®é vÉn lµ nÒn kinh tÕ thèng nhÊt. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë n­íc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ vÜ m« vña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. M« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ võa dùa vµo c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng, võa dùa trªn nh­ngx nguyªn t¾c vµ b¶n chÊt cña chñ nghÜa x· héi, c¸c yÕu tè thÞ tr­êng vµ chñ nghÜa x· héi ®an xen t¸c ®éng lÉn nhau.  §iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta: - Thùc hiÖn nhÊt qu¸n c¬ së kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn: c¬ së kinh tÕ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. - Thùc hiÖn nhÊt qu¸n c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸: c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i. - HÖ thèng ph¸p luËt - Nhµ n­íc ph¶i cã tiÒm lùc kinh tÕ ®Ó ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Do ®ã viÖc x©y dùng kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ rÊt cÇn thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay. 3. §Æc tr­ng b¶n chÊt cña kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Kinh tÕ thÞ tr­êng gåm cã : - Kinh tÕ thÞ tr­êng hoµn h¶o ( chÞu t¸c dông theo quy luËt chung) 7 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng hoµn h¶o (hçn hîp) Trªn thùc tÕ kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hoµn h¶o NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam mét mÆt nã võa cã tÝnh chÊt chung cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ã lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ cã tÝnh ®éc lËp, cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh. - Gi¸ c¶ do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh - NÒn kinh tÕ vËn ®éng theo quy luËt vèn cã cña kinh tÕ thÞ tr­êng. - NÕu lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc. Cßn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã ®Æc tr­ng sau: - VÒ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng: lµ sù gi¶i phãng søc s¶n xuÊt, lµ ®éng viªn mäi nguån lùc trong vµ ngoµi n­íc ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi b»ng con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt cña nh©n d©n. - NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng gåm nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn: + NÒn kinh tÕ n­íc ta tån t¹i ba lo¹i h×nh së h÷u : së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t­ nh©n do ®ã vÉn cßn tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. + C¸c thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan vµ sù tån t¹i ®ã nh»m khai th¸c mäi nguån lùc kinh tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶, ph¸t huy tiÒm n¨ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi. + NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o ®ã lµ vÊn ®Ò cã tinhd nguyªn t¾c cho sù ®Þnh h­íng vµ còng l¸ sù kh¸c biÖt gi÷a kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa v¬Ý kinh tÕ thÞ tr­êng t­ b¶n chñ nghÜa. 8 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp, trong ®ã ph©n phèi theo thu nhËp lµ chñ yÕu. - C¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ lµ kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Trong thêi ®¹i ngµy nay, hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Òu cã vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc ®Ó söa ch÷a nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ n­íc ta nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa lµ cña d©n do d©n vµ v× d©n do ®ã kh¸c víi b¶n chÊt cña nhµ n­íc t­ b¶n do ®ã qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ nh»m söa ch÷a nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ tr­êng ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, vÊn ®Ò nh©n ®¹o mµ kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng lµm ®­îc, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. C«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc theo nguyªn t¾c lµ kÕt hîp kÕ ho¹ch víi thÞ tr­êng trong c¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù kÕt hîp ®ã ®­îc thùc hiÖn cã hai tÇng lµ vÜ m« vµ vi m«. - NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa lµ nÒn kinh tÕ më héi nhËp quèc tÕ. II. Thùc tr¹ng kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta hiªn nay. 1. Giai ®o¹n tr­íc 1986. Tõ 1975 ®Êt n­íc ViÖt Nam hoµn toµn ®éc lËp vµ thèng nh©t. c¸ch m¹ng ViÖt Nam hoµn toµn chuyÓn sang giai ®o¹n míi, c¶ n­íc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. §Êt n­íc ta ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ ®iÓm xuÊt ph¸t rÊt thÊp l¹i chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ do chÐn tranh l©u dµi. Trong 15 n¨m nh©n d©n ta ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu v­ît qua bao khã kh¨n thö thach thèng nhÊt. Chóng ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc hµn g¾n vÕt th­¬ng chiÕn tranh kh«i phôc nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ tõng b­íc x¸c lËp quan hÖ s¶n xuÊt míi, b­¬c ®µu 9 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. x©y dùng c¬ së vËt chÊt cña chñ nghÜa x· héi, ph¸t triÓn sù nghiÖp van ho¸, gi¸o giôc, y tÕ, thiÕt lËp cñng cè chÝnh quyÒn nh©n d©n trong c¶ n­íc. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ vÉn ®ang ë trong t×nh tr¹ng kÕm ph¸t triÓn, s¶n xuÊt nhá lµ phæ biÕn vµ nÆng nÒ tÝnh tù tóc vµ tù cÊp. Tr×nh ®é trang thiÕt bÞ kÜ thuËt trong s¶n xuÊt còng nh­ kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi l¹c hËu, mÊt c©n ®èi, ch­a t¹o ®­îc tÝch lòy trong n­íc vµ lÖ thuéc nhiÒu vµo bªn ngoµi. C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp ®Ó l¹i nhiÒu hËu qu¶ tiªu cùc. NÒn kinh tÕ ho¹t ®éng víi hiÖu qu¶ thÊp. Khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi diÔn ra nhiÒu n¨m víi ®Æc tr­ng s¶n xuÊt chËm vµ kh«ng æn ®Þnh, l¹m ph¸t lªn ®Õn 74% n¨m 1986. Tµi nguyªn thiÕt bÞ lao ®éng vµ tµi n¨ng míi ®­îc sö dông thÊp. §êi sèng nh©n d©n thiÕu thèn, nÕp sèng v¨n ho¸ tinh thÇn vµ ®¹o ®øc kÐm lµnh m¹nh, trËt tù an toµn x· héi kh«ng ®­îc ®¶m b¶o, tham nhòng nhiÒu, tÖ n¹n x· héi ph¸t triÓn. Trªn thùc tÕ, nÒn kinh tÕ n­íc ta tõ nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø 6 ban chÊp hµnh trung ­¬ng kho¸ IV (n¨m 1979) c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ®· ®­îc chÊp nhËn nh­ng míi chØ ë møc ®é thø yÕu. §ã lµ do qu¸ nhiÒu thËp kû, qua t­ t­ëng kinh tÕ x· héi chñ nghÜa mang nÆng thµnh kiÕn, quan hÖ hµng ho¸ vµ c¬ chÕ thÞ tr­êng bÞ coi lµ biÓu hiÖn thuéc tÝnh cña chÕ ®é t­ h÷u vµ t­ b¶n. MÆt kh¸c lµ do chóng ta x©y dùng chñ nghÜa x· héi theo m« h×nh dËp khu«n gi¸o ®iÒu chñ quan duy ý chÝ. C¸c mÆt bè trÝ c¬ cÊu kinh tÕ thiÕu vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng, quy m« lín, cïng víi viÖc xo¸ bá c¸c h×nh thøc kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é t­ h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ, nÆng vÒ h×nh thøc, phñ nhËn nÒn kinh tÕ hµng hãa theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, bé m¸y quan liªu cång kÒnh kÐm hiÖu qu¶. Nh÷ng sai lÇm ®ã ®· k×m h·m lùc l­îng s¶n xuÊt vµ nhiÒu ®éng lùc ph¸t triÓn kh¸c. Cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ bÞ ®Èy lïi. T­ t­ëng Lª nin trong chÝnh s¸ch kinh tÕ M¸c bÞ xem nh­ b­íc lïi t¹m thêi bÊt ®¾c dÜ. 10 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2. Giai ®o¹n n¨m 1986-1990 Tr­íc t×nh h×nh ®ã, §¹i héi VI ®· cã t­ t­ëng ®æi míi nh­ng ch­a ®i ngay vµo cuéc sèng, cßn cã lùc c¶n, nÒn kinh tÕ cßn tiÕp tôc gÆp khã kh¨n trong nh÷ng n¨m ®Çu nh­ng tö n¨m 1989 c¸c biÖn ph¸p ®æi míi nh­ ¸p dông chÝnh s¸ch l·i suÊt d­¬ng, xo¸ bá chÕ ®é tem phiÕu, lo¹i bá mét sè kho¶n chi ng©n s¸ch bao cÊp, më réng quan hÖ thÞ tr­êng … ®· thùc sù ®i vµo cuéc sèng vµ t¹o chuyÓn biÕn râ rÖt lµm cho nÒn kinh tÕ cã nhiÒu khëi s¾c. VÝ dô nh­ trong giai ®o¹n 1986-1990 ®Çu t­ toµn x· héi t­ b¶n lµ 12,5%GDP, t¨ng tr­ëng kinh tÕ trung b×nh lµ 3,9%, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 23 tØ USD/n¨m. VÒ mÆt l¹m ph¸t th× n¨m 11986 lµ 74,7% ®Õn n¨m 1990 gi¶m xuèng cßn 67,1%. 3. Giai ®o¹n tõ 1991-2000 Do míi cã mét sè biÖn ph¸p ®­îc ¸p dông vµo cuèi kú kÕ ho¹ch 19891990 nªn kÕt qu¶ cña thêi kú nµy cßn h¹n chÕ. Song c¸i ®­îc cña thêi kú nµy lµ chóng ta ®· thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ m¹nh mÏ. §Õn giai ®o¹n 19911995 sù chuyÓn ®æi ®ã ®· ph¸t huy t¸c dông vµ t¹o nªn thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. §¹i héi §¶ng VII (6-1991) víi nh÷ng quyÕt s¸ch quan träng nh­ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. TiÕp tôc ®æi míi c¶ vÒ bÒ réng vµ chiÒu s©u, kiÒm chÕ ®Èy lïi l¹m ph¸t, gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, b¾t ®Çu cã tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ. Nh÷ng quyÕt s¸ch Êy ®­îc ®­a ra trong thêi ®iÓm “ngµn c©n treo sîi tãc” trong bèi c¶nh quèc tÕ kh«ng thuËn lîi, nguån lùc ph¸t triÓn bÞ thiÕu hôt… d­êng nh­ ®· tiÕp thªm søc m¹nh cho qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi kinh tÕ ®Ó gãp phÇn ®­a ®Êt n­íc ra khái khñng ho¶ng. 11 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP hµng n¨m ®¹t 2,8% (môc tiªu lµ 5-6,5%), trong ®ã n«ng nghiÖp t¨ng 4,5%, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n t¨ng 13,6% vµ dÞch vô t¨ng 8,8%. L¹m ph¸t h¹n chÕ æn ®Þnh ë møc thÊp (b×nh qu©n 23,4%/n¨m). III. Gi¶i ph¸p 1. §æi míi t­ duy lý luËn trong sù nghiÖp ®æi míi ë ViÖt Nam. §¹i héi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®­êng lèi ®æi míi toµn diÖn tõ ®æi míi kinh tÕ lµ träng t©m ®Õn ®æi míi chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi, tõ ®æi míi t­ duy nhËn thøc t­ t­ëng ®Õn ho¹t ®éng thùc tiÔn cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n. VÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong sù nghiÖp ®æi míi lµ §¶ng ph¶i ®æi míi trªn c¶ ba lÜnh vùc: ®æi míi t­ duy lµ ®æi míi ph­¬ng ph¸p t­ duy, kh¾c phôc lèi t­ duy kinh nghiÖm, gi¸o ®iÒu, chñ quan siªu h×nh. Ph¶i tiÕn hµnh lo¹i bá nh÷ng quan ®iÓm sai tr¸i, kh¾c phôc nh÷ng quan ®iÓm l¹c hËu vÒ chñ nghÜa x· héi, vÒ c«ng nghiÖp ho¸… §æi míi t­ duy nh»m qu¸n triÖt ph­¬ng ph¸p t­ duy biÖn chøng duy vËt, h×nh thµnh nh÷ng quan ®iÓm míi vÒ x· héi vµ con ®­êng ®i lªn x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam trªn nÒn t¶ng lý luËn M¸c – Lª nin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. Tõ §¹i héi VI ®Õn nay ®· gÇn 15 n¨m, ®· qua c¸c kú ®¹i héi VII, VIII ®­êng lèi ®æi míi ®· ®­îc cô thÓ ho¸ vµ ph¸t triÓn, ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan träng trong sù nghiÖp ®æi míi ë ViÖt Nam. §¶ng ta tr­íc sau nh­ mét vÉn kh¼ng ®Þnh môc tiªu x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Nh­ng trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta ®· xuÊt hiÖn bÖnh chñ quan duy ý chÝ. §¹i héi VII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh “trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, §¶ng ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng nghiªn cøu, t×m tßi x©y dùng ®­êng lèi, môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng x· héi chñ nghÜa. Nh­ng §¶ng ®· ph¹m sai lÇm chñ quan duy ý chÝ vi ph¹m quy luËt kh¸ch quan nãng véi trong c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, 12 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. xo¸ bá ngay nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, cã lóc thóc ®Èy më viÖc x©y dùng c«ng nghiÖp nÆng, duy tr× qu¸ l©u c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, cã nhiÒu chñ tr­¬ng sai trong viÖc c¶i c¸ch gi¸ c¶, tiÒn tÖ, tiÒn l­¬ng, c«ng t¸c t­ t­ëng vµ tæ chøc c¸n bé ph¹m nhiÒu khuyÕt ®iÓm nghiªm träng, qu¸n triÖt nguyªn t¾c kh¸ch quan kh¾c phôc bÖnh chñ quan duy ý chÝ lµ nhiÖm vô cña toµn §¶ng, toµn d©n. 2. Thùc hiÖn tèt vai trß, chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ Nhµ n­íc cã chøc n¨ng c¬ b¶n lµ tæ chøc vµ x©y dùng kinh tÕ v× vËy cã chøc n¨ng qu¶n lý. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, vai trß cña Nhµ n­íc cµng ®Æc biÖt quan träng. Mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng mµ kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc th× kh¸c nµo vç tay b»ng mét bµn tay. ë n­íc ta, chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ cÇn tËp trung vµo nh÷ng néi dung sau ®©y: + T¹o ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng cho c¸c quy luËt kinh tÕ ho¹t ®éng nh­ quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh. §ång thêi ph¸t triÓn thÞ tr­êng ®ång bé nh­ thÞ tr­êng t­ liÖu s¶n xuÊt, t­ liÖu tiªu dïng, thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n, thÞ tr­êng tµi chÝnh, tiÒn tÖ, thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng dÞch vô, thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trªn c¬ së ®ã, thÞ tr­êng míi cã thÓ tham gia ph©n bè nguån lùc vµ khai th¸c tµi nguyªn cã hiÖu qu¶. + TËp trung vµo x©y dùng, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch t¹o m«i tr­êng b×nh ®¼ng cho sù ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y Nhµ n­íc ta cã bæ sung, söa ®æi vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch t­¬ng ®æi phï hîp víi ®iÒu kiÖn trong n­íc vµ th«ng lÖ quèc tÕ nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, vÉn cßn cã nhiÒu kÏ hë, thiÕu ®ång bé, hoÆc sai lÖch lµm cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ bÞ mÐo mã, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ gÆp khã kh¨n nh­ chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch c¹nh tranh, c¬ chÕ ®éc quyÒn ë mét sè ngµnh, lÜnh vùc. Cã mét sè chÝnh s¸ch 13 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lµm thiÖt h¹i cho ®èi t­îng nµy nh­ng l¹i t¹o kÏ hë cho ®èi t­îng kh¸c luån l¸ch, tho¸t khái sù kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc. V× vËy söa ®æi hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng luËt ph¸p chÝnh s¸ch, t¹o ra khung ph¸p lý râ rµng, æn ®Þnh lµm s©n ch¬i cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu thùc hiÖn môc tiªu lîi nhuËn, vèn Ýt thu håi nhanh. C¸c lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo to¹, khoa häc c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng ®Çu t­ lín, l©u dµi, thu håi chËm nªn kh«ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. V× vËy, nhµ nø¬c ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng nµy. §ång thêi trªn c¬ së ®ã nhµ n­íc n¾m mét bé phËn nguån lùc, nh÷ng lÜnh vùc then chèt ®Ó chi phèi, ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi, b¶o ®¶m cho sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. + Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c chÝnh s¸ch x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng cã xu h­íng ph©n ho¸ giai cÊp, chªnh lÖch vÒ thu nhËp, ®êi sèng gi÷a c¸c tÇng líp d©n c­, gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. T¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn, tµn ph¸ m«i tr­êng. ë n­íc ta tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, chÝnh s¸ch ®µo t¹o nghÒ, hç trî t×m kiÕm viÖc lµm, chÝnh s¸ch ®Çu t­ vèn, c¸c ch­¬ng tr×nh 327, 135, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, chÝnh s¸ch trî cÊp gia ®×nh cã c«ng víi n­íc, ng­êi giµ neo ®¬n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh tÕ kh«ng ph¶i b»ng sù can thiÖp trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ doanh nghiÖp mµ chØ thùc hiÖn chøc n¨ng ®Þnh h­íng, t¹o m«i tr­êng, th«ng qua hÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch t¹o dùng nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt, kÜ thuËt cho viÖc ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt vµ khai th¸c tµi nguyªn cã hiÖu qu¶. 3. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc, nh©t lµ thÞ tr­êng ë khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n. 14 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N«ng th«n n­íc ta réng lín, khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n ®Õn nay cã gÇn 60 triÖu ng­êi sinh sèng nh­ng nhiÒu vïng cßn trong t×nh tr¹ng l¹c hËu, s¶n xuÊt tù cung tù cÊp, thÞ tr­êng nhá hÑp, bÞ chia c¾t, søc mua thÊp. §iÒu tra s¬ bé cho thÊy hiÖn t¹i nhu cÇu ë khu vùc nµy kh¸ cao, c¶ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ t­ liÖu tiªu dïng. §ã lµ thiÕt bÞ m¸y mãc, vËt t­ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, x¨ng dÇu, s¨t thÐp, vËt liÖu x©y dùng, ®iÖn vèn. C¸c lo¹i hµng tiªu dïng nh­ xe m¸y, ®å ®iÖn, trang trÝ néi thÊt…cã nhu cÇu cao nh­ng søc mua thÊp, kh¶ n¨ng thanh to¸n cã h¹n. MÆt kh¸c, thÞ tr­êng trong n­íc h¹n hÑp thÓ hiÖn ë chç hµng n«ng s¶n bÞ ¸ch t¾c, khã tiªu thô, gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh, ¶nh h­ëng bÊt lîi cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nhÊt lµ kinh tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i. §Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc, biÖn ph¸p c¬ b¶n vµ l©u dµi lµ xem xÐt, ®iÒu chØnh c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ cho phï hîp víi thÞ tr­êng trªn c¬ së khai th¸c lîi thÕ so s¸nh. S¶n xuÊt ph¶i tÝnh ®Õn thÞ tr­êng tiªu thô, s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt cho ai? VÊn ®Ò lµ s¶n xuÊt c¸i g× ta cã. §Çu t­ cho khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµm t¨ng thu nhËp ®Ó t¨ng søc mua. Chõng nµo khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n cßn nghÌo nµn l¹c hËu th× vÉn ch­a cã thÞ tr­êng hoµn thiÖn. Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp n«ng th«n nhÊt lµ hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, chî, cña hµng, ®¹i lÝ, dÞch vô mua b¸n… ®ã lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt quan träng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô g¾n liÒn víi khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n lÊy ®ã lµ ®èi t­îng phôc vô, ph¶i tù t¹o ra thÞ tr­êng trong n­íc, coi n«ng nghiÖp n«ng th«n lµ nh©n tè, ®iÒu kiÖn cho sù tån t¹i va ph¸t triÓn cña m×nh. 15 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4. Ph¸t triÓn hoµn thiÖn hÖ thèng tµi chÝnh, tiªu dïng, ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. HÖ thèng vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh n­íc ta ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn huy ®éng c¸c nguån lùc trong x· héi ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn lµm t¨ng tÝch luü c¶ khu vùc nhµ n­íc vµ khu vùc d©n c­. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh ph¶i më ra c¸c luång hót vèn, ®iÒu hoµ vèn, ®Çu t­ phï hîp trong tõng thêi k×. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝch cùc ph¶i cã t¸c dông h­íng dÉn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt ®iÒu kiÖn, ®iÒu tiªt vµ ph©n phèi thu nhËp gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, ®ång thêi kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn, nu«i d­ìng nguån thu hót l©u dµi. MÆt kh¸c cÇn cã quan ®iÓm thu- chi ®óng ®¾n, qu¶n lÝ chi ng©n s¸ch, tiÕt kiÖm chi, nhÊt lµ chi th­êng xuyªn, söa ®æi chÝnh s¸ch qu¶n lÝ vèn, chÝnh s¸ch tµi chÝnh doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. Hoµn chØnh hÖ thèng tiªu dïng, ng©n hµng, gi¶m c¸c thñ tôc, thÓ lÖ phiÒn hµ g©y khã kh¨n cho s¶n xuÊt kinh doanh. Xo¸ bá c¬ chÕ bao cÊp, c¬ chÕ “xin cho” t¹o ®iÒu kiÖn cho quy luËt cung cÇu ho¹t ®éng dÉn ®Õn h×nh thµnh thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n. 16 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕt luËn Quan ®iÓm toµn diÖn víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi ®Êt n­íc ta. Chóng ta ®· nhËn thøc ®­îc r»ng nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®¹t ®­îc qua viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ x· héi lµ sù nç lùc v­ît bËc cña toµn §¶ng, toµn d©n ta. ®ång thêi nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc mµ chóng ta sÏ gÆp ph¶i còng hÕt søc to lín ®ßi hái chóng ta ph¶i tiÕp tôc cè g¾ng h¬n n÷a, nç lùc nhiÒu h¬n n÷a ®Ó v­ît qua. Víi thùc tiÔn ®æi míi, tr­íc hÕt lµ ®æi míi t­ duy nhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®­êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam ngµy mét râ rµng vµ ®Çy ®ñ h¬n. §iÒu nµy trªn thùc tÕ ®· trë thµnh mét nguån lùc ®Æc biÖt cã ý nghÜa b¶o ®¶m cho mçi ho¹t ®éng kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cô thÓ trong sù nghiÖp x©y dùng va ph¸t triÓn ®Êt n­íc. NhËn thøc bao giê còng lµ mét qu¸ tr×nh ®i tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ ch­a hoµn thiÖn ®Õn hoµn thiÖn. H¬n thÕ n÷a chñ nghÜa x· héi l¹i lµ mét hiÖn t­îng míi mÎ, ®ang vËn ®éng h×nh thµnh trong lÞch sö loµi ng­êi. Bëi vËy, b¸m s¸t thùc tiÔn nghiªn cøu vµ tæng kÕt thùc tiÔn ®Ó ph¸t triÓn lý luËn - ®ã lµ yªu cÇu to lín mµ thùc tiÔn ®Æt ra cho ho¹t ®éng lý luËn cña §¶ng h«m nay. Thùc tÕ cho thÊy r»ng nhê vËn dông quan ®iÓm toµn diÖn trong viÖc h×nh thµnh ®ång bé yÕu tè thÞ tr­êng, h×nh thµnh c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, nhÊt lµ c¸c c«ng cô vÒ ph¸p luËt, c«ng cô kÕ ho¹c… §· thu ®­îc mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, hiÖn nay vÉn cßn c¸c yÕu tè thÞ tr­êng ch­a ®ång bé, cßn phøc t¹p. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i hoµn thiÖn h¬n c¸c c«ng cô qu¶n lý x· héi, c«ng cô ph¸p luËt, c«ng cô tµi chÝnh… 17 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 18