Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tác động của hiệp định tpp đối với xuất khẩu hàng dệt may của việt nam...

Tài liệu Tác động của hiệp định tpp đối với xuất khẩu hàng dệt may của việt nam

.DOCX
41
55
76

Mô tả:

Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn MỤC LỤC. Chương 1:..............................................................Khái Quát Vềề Hiệp Định TPP. 1 1.1. Quá trình hình thành...................................................................................................... 1 1.2. Vậy hiệp định thương mại xuyền Thái Bình Dương (TPP) là gì? ..............2 1.3. Mục tiều, nguyền tắắc của Hiệp định TPP.............................................................3 1.4. Thành viền trong TPP.................................................................................................... 3 1.4.1 Hoa Kỳ và sự can dự của nước này vào TPP................................................4 1.4.2. Việt Nam...................................................................................................................... 6 1.4.2.1. Tiềắn trình tham gia TPP của Việt Nam..................................................6 1.4.2.2. Lợi ích khi tham gia TPP của Việt Nam..............................................10 1.4.2.3. Vai trò của Việt Nam đôắi với TPP..........................................................10 Chương 2:.............................................Cơ Hội Và Thách Thức Của Việt Nam. 11 2.1. Những cơ hội đôắi với Việt Nam..............................................................................11 2.1.1. Cơ hội đẩy mạnh xuấắt khẩu.............................................................................11 2.2.2. Thúc đẩy thu hút đấều tư.....................................................................................12 2.2.3. Đẩy mạnh hội nhập quôắc tềắ và nấng cao vị thềắ đấắt nước. .................13 2.2.4. Thúc đẩy cải cách thể chềắ, tái cơ cấắu, nấng cao sức cạnh tranh c ủa nềền kinh tềắ.................................................................................................................................. 13 2.2. Một sôắ thách thức đặt ra...........................................................................................14 2.2.1. Gia tắng sức ép vềề mở cửa thị trường, cạnh tranh................................14 2.2.2. Khó khắn đôắi với một sôắ ngành hàng xuấắt khẩu chủ lực. ...................15 2.2.3. Sức ép kiện toàn khung khổ luật pháp và các chỉ tiều theo chu ẩn quôắc tềắ. ....................................................................................................................................... 16 2.2.4. Khoảng cách quá lớn vềề trình độ phát triển............................................16 SVTH Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn 2.2.5. Tác động tiều cực đôắi với chính sách đôắi ngoại "cấn bắềng n ước l ớn”. ......................................................................................................................................... 17 2.3. Một sôắ giải pháp, kiềắn nghị......................................................................................18 Chương 3: Tác Động Của Hiệp Định TPP Đềến Xuấết Khẩu Hàng Dệt May Việt Nam. ...................................................................................................................21 3.1. Cơ hội:................................................................................................................................ 21 3.1.1. Tắng thị phấền xuấắt khẩu:..................................................................................22 3.1.2. Thu hút đấều tư:....................................................................................................... 27 3.2. Thách thức....................................................................................................................... 29 3.2.1. Tuấn thủ quy tắắc xuấắt xứ...................................................................................30 3.2.2. Cạnh tranh từ bền ngoài....................................................................................32 3.3. Vấắn đềề đặt ra cho doanh nghiệp dệt may Việt Nam....................................33 SVTH Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH TPP ĐỐỐI VỚI XUẤỐT KHẨU HÀNG DỆT MAY CỦA VIỆT NAM. Chương 1: Khái Quát Vềề Hiệp Định TPP. 1.1. Quá trình hình thành. Đàm phán Hiệp định đôắi tác Xuyền Thái Bình D ương (TPP) hi ện nay có nguôền gôắc từ Hiệp định hợp tác Kinh tềắ chiềắn l ược Xuyền Thái Bình D ương (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement – còn g ọi là P4) một Hiệp định thương mại tự do được ký kềắt ngày 3/6/2005, có hi ệu l ực t ừ 28/5/2006 giữa 4 nước Singapore, Chile, New Zealand, Brunei. Nắm 2007, các nước thành viền P4 quyềắt định mở rộng phạm vi đàm phán của Hiệp định này ra các vấắn đềề dịch vụ tài chính và đấều t ư và trao đ ổi với Hoa Kỳ vềề khả nắng nước này tham gia vào đàm phán m ở r ộng c ủa P4. Phía Hoa Kỳ cũng bắắt đấều tiềắn hành nghiền c ứu vấắn đềề, tham vấắn n ội b ộ v ới các nhóm lợi ích và Nghị viện vềề vấắn đềề này. Tháng 9/2008, USTR thông báo quyềắt định của Hoa Kỳ tham gia đàm phán P4 m ở rộng và chính th ức tham gia một sôắ cuộc thảo luận vềề mở cửa thị trường dịch vụ tài chính với các nước P4. Tháng 11 cùng nắm, các nước Úc, Peru và Việt Nam cũng bày t ỏ s ự quan tấm và tham gia đàm phán TPP, nấng tổng sôắ thành viền tham gia lền 8 nước (trừ Việt Nam đềắn 13/11/2010 mới tuyền bôắ tham gia đàm phán v ới t ư cách thành viền đấềy đủ, các nước khác quyềắt định tham gia chính th ức ngay từ đấều). Cũng từ thời điểm này, đàm phán mở rộng P4 đ ược đ ặt tền l ại là đàm phán Hiệp định Đôắi tác Xuyền Thái Bình Dương (TPP). Tuy nhiền đàm phán TPP mới đã bị trì hoãn đềắn tận cuôắi 2009 do ph ải chờ đợi Hoa Kỳ hoàn thành kỳ bấều cử Tổng thôắng và Chính quyềền m ới c ủa Tổng thôắng Obama tham vấắn và xem xét lại việc tham gia đàm phán TPP. Tháng 12/2009 USTR mới thông báo quyềắt định c ủa T ổng thôắng Obama vềề việc Hoa Kỳ tiềắp tục tham gia TPP. Chỉ lúc này đàm phán TPP m ới đ ược chính thức khởi động. SVTH Trang 1 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Đàm phán Hiệp định TPP khởi động từ tháng 3/2010 và đã tr ải qua gấền 5 nắm đàm phán. Đềắn nay, đã có sự tham gia của 12 nềền kinh tềắ nắng đ ộng ở khu vực chấu Á – Thái Bình Dương, gôềm New Zealand, Chile, Brunei, Singapore, Hoa Kỳ, Peru, Việt Nam, Malaysia, Canada, Australia, Mexico và Nhật Bản. TPP được đánh giá là một trong những liền kềắt kinh tềắ tiềềm nắng, có quy mô rộng lớn hàng đấều thềắ giới, đóng góp kho ảng 40% GDP thềắ gi ới và hơn 30% tổng giá trị thương mại toàn cấều. 1.2. Vậy hiệp định thương mại xuyền Thái Bình Dương (TPP) là gì? Theo đánh giá của các chuyền gia thì TPP là m ột hi ệp đ ịnh c ủa thềắ k ỷ 21 vì độ lớn và tấềm vóc ảnh hưởng của nó (Luật sư Trấền H ữu Huỳnh - Ch ủ tịch Uỷ ban tư vấắn vềề chính sách thương mại quôắc tềắ, Tr ưởng Ban pháp chềắ của VCCI).Vềề phạm vi, so với các hiệp định BTA, AFTA và trong WTO, Hi ệp định thương mại xuyền Thái Bình Dương mở rộng hơn cả vềề thương mại hàng hoá, thương mại dịch vụ, đấều tư, sở hữu trí tuệ và còn c ả nh ững vấắn đềề phi thương mại như môi trường, lao động, hôỗ trợ cho các doanh nghi ệp v ừa và nhỏ, mua sắắm của chính phủ (luật sư Trấền Hữu Huỳnh), trong đó th ương mại hàng hoá giữ vị trí hàng đấều.Với phạm vi như vậy, cùng với các cam kềắt sấu và mở ra cho các nước tham gia có trình độ phát triển khác nhau yều cấều giôắng nhau (một mấỗu sôắ chung) nền chắắc chắắn seỗ có ảnh h ưởng rấắt l ớn cho sự phát triển một khôắi và cho từng thành viền tham gia. Ng ười ta d ự báo lợi ích mang lại cho một khôắi trền 1.000 tỷ USD, mà các n ước đang phát triển thu vềề trền dưới 2/3 sôắ đó!Hiệp định được thiềắt kềắ theo hướng m ở, t ức là có cơ chềắ kềắt nạp thành viền mới và bổ sung các vấắn đềề m ới sau khi Hi ệp định có hiệu lực. SVTH Trang 2 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn TPP sẽẽ có phạm vi điềều chỉnh rộng, với xu hướng đàm phán tự do mạnh mẽẽ. *Thuềế quan: Cắắt giảm hấều hềắt các dòng thuềắ (ít nhấắt 90%), th ực hi ện ngay hoặc thực hiện với lộ trình rấắt ngắắn. * Dịch vụ: Tắng mức độ mở cửa các lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt là dịch v ụ tài chính. *Đấều tư: Tắng cường các quy định liền quan đềắn đấều tư nước ngoài và b ảo v ệ nhà đấều tư. *Quyềền sở hữu trí tuệ: Tắng mức độ bảo hộ các quyềền sở hữu trí tuệ cao hơn so với mức trong WTO (WTO+). * Các biện pháp SPS, TBT: Siềắt chặt các yều cấều vềề vệ sinh dịch tềỗ và rào cản kyỗ thuật. *Cạnh tranh và mua sắếm công: Tắng cường cạnh tranh, đặc biệt trong lĩnh vực mua sắắm công. 1.3. Mục tiều, nguyền tắếc của Hiệp định TPP. Hiệp định TPP lấắy việc phát triển của nội khôắi và của t ừng thành viền trền cơ sở mở rộng quan hệ giữa các nước trong khôắi, nấng cao s ức c ạnh tranh, minh bạch chính sách của các thành viền làm mục tiều. Nguyền tắắc của Hiệp định TPP là “vì sự phát tri ển”, “đ ảm b ảo l ợi ích c ủa doanh nghiệp vừa và nhỏ” hướng tới “một sự hội tụ vềề ph ương pháp lu ận” (Đôỗ Thanh Liềm). Và các cam kềắt thực hiện TPP phải thực s ự bình đẳng, không phấn biệt trình độ phát tri ển và xuấắt phát đi ểm của môỗi n ước. M ọi thành viền đềều có nghĩa vụ và quyềền lợi ngang nhau. TPP tạo lập môi trường cho các n ước có trình độ phát triển khác nhau, nhưng côắ gắắng đ ạt đ ược cùng mấỗu sôắ chung đ ể phát triển. SVTH Trang 3 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn 1.4. Thành viền trong TPP. Dưới đấy là danh sách các nước thành viền chính thức và các n ước đang đàm phán gia nhập. Quôếc gia Trạng thái Ngày chính thức gia nhập/ ngày đàm phán Brunei Sáng lập tháng 6 nắm 2005 Chile Sáng lập tháng 6 nắm 2005 New Zealand Sáng lập tháng 6 nắm 2005 Singapore Sáng lập tháng 6 nắm 2005 United States Đang đàm phán tháng 2 nắm 2008 Australia Đang đàm phán tháng 11 nắm 2008 Peru Đang đàm phán tháng 11 nắm 2008 Vietnam Đang đàm phán tháng 11 nắm 2008 Malaysia Đang đàm phán tháng 10 nắm 2010 Mexico Đang đàm phán tháng 10 nắm 2012 Canada Đang đàm phán tháng 10 nắm 2012 Japan Đang đàm phán tháng 3 nắm 2013 Các nước thành viền trong TPP hình thành nền hai nhóm vềề qui mô kinh tềắ: nhóm các nước phát triển ( Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada,…) và đang phát triển (Việt Nam, Malaysia,…). Việt Nam có thể kềắt hợp với những nước có cùng vị thềắ và điềều kiện để đưa ra các yều cấều đàm phán phù hợp v ới l ợi ích của mình và có thể chấắp nhận được bởi các đôắi tác. 1.4.1. Hoa Kỳ và sự can dự của nước này vào TPP. Trong sôắ các nước tham gia TPP tính đềắn thời điểm hiện nay, Hoa Kỳ là nước lớn nhấắt và do đó cũng là nước có ảnh hưởng nhấắt tới tiềắn trình, ph ạm vi cũng như kềắt quả đàm phán. Vì vậy việc tìm hiểu mục tiều, tham v ọng c ủa Hoa Kỳ có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định tương lai c ủa TPP. SVTH Trang 4 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Ngoài ra, đôắi với Việt Nam mặc dù TPP tương lai seỗ là Hi ệp đ ịnh thương mại tự do chung giữa Việt Nam và ít nhấắt là 12 n ước khác, Hoa Kỳ vấỗn là đôắi tác chính và cấền lưu ý nhấắt trong đàm phán b ởi hai lý do: - So với các nước khác, Hoa Kỳ là đôắi tác thương m ại l ớn nhấắt c ủa Vi ệt Nam (đặc biệt trong lĩnh vực xuấắt khẩu); - Việt Nam đã có sắỗn thỏa thuận thương mại tự do với Australia, New Zealand (trong AANZFTA) và Brunei, Singapore, Malaysia (trong AFTA),v ới Nhật Bản (cả với tư cách thành viền khôắi ASEAN và độc lập), FTA Vi ệt NamChi Lề (2011), đang đàm phán với Peru, do đó nềắu TPP có đi t ới đích thì hi ện trạng thương mại giữa Việt Nam với các nước này cũng không thay đ ổi đáng kể. Vì vậy việc đàm phán TPP của Việt Nam chủ yềắu là đàm phán v ới Hoa Kỳ. Và những cấn nhắắc vềề quan điểm và động thái của n ước này là rấắt quan trọng để xác định phương án đàm phán và thái độ thích hợp c ủa Vi ệt Nam nhắềm đạt được hiệu quả đàm phán tôắt nhấắt có thể. Vềề mục tiều của Hoa Kỳ Theo quan sát của các chuyền gia, Hoa Kỳ tham gia đàm phán TPP ch ủ yềắu vì lợi ích kinh tềắ (các mục tiều địa chính trị cũng đ ược m ột sôắ ý kiềắn nhắắc đềắn, tuy nhiền không được tuyền bôắ hay thể hi ện rõ ràng). C ụ th ể, Hoa Kỳ được cho là mong muôắn thúc đẩy TPP vì các m ục tiều sau đấy: - Gia tắng lợi ích của Hoa Kỳ trong chính sách kinh tềắ và đôắi ngo ại v ới Đông Nam Á, xấy dựng tiềền đềề cho hội nhập kinh tềắ c ủa Hoa Kỳ v ới Khu v ực Chấu Á-Thái Bình Dương. - Mở rộng thị trường và tắng cường xuấắt khẩu của Hoa Kỳ, gắắn với vi ệc thực hiện Sáng kiềắn Tắng cường Xuấắt khẩu (với mục tiều tham vọng là tắng gấắp đôi kim ngạch xuấắt khẩu của Hoa Kỳ trong vòng 5 nắm). SVTH Trang 5 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn - Khắắc phục tình trạng Hoa Kỳ bị đứng ngoài một khu vực có tôắc đ ộ phát triển nhanh nhấắt thềắ giới do việc gia tắng các Hi ệp đ ịnh Th ương m ại Tự do trong khu vực này mà không có sự tham gia c ủa Hoa Kỳ. - Chôắng lại những ảnh hưởng ngày càng gia tắng vềề thương m ại c ủa Trung Quôắc trong khu vực và trền thềắ giới. - Tiềắp tục mục tiều tự do hóa thương mại kiểu Myỗ thông qua vi ệc ký kềắt và thực thi các FTA (đặc biệt trong hoàn cảnh tiềắn trình t ự do hóa th ương mại đa biền thông qua Vòng Đám phán Doha không đạt được tiềắn tri ển gì đáng kể). 1.4.2. Việt Nam. 1.4.2.1. Tiềến trình tham gia TPP của Việt Nam Đấều nắm 2009, Việt Nam đã nhận được thư mời tham gia TPP. Đềắn tháng 10 tại hội nghị thượng đỉnh APEC, Chủ tịch nước Nguyềỗn Minh Triềắt đã thông báo Việt Nam seỗ chính thực tham gia hi ệp đ ịnh TPP. T ại hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo TPP, cũng đ ược t ổ ch ức bền lềề hội nghị cấắp cao APEC tại Yokohama, Tổng thôắng Obama đã chính th ức chào mừng Việt Nam và Malaysia tham gia TPP. Như vậy đềắn cuôắi nắm 2010, Vi ệt Nam cùng với Malaysia đã trở thành hai thành viền chính thức m ới của TPP, nấng sôắ thành viền của TPP lền 9 thành viền. Kể từ khi TPP mở rộng thành viền, một sôắ nước khác cũng đã th ể hi ện sự quan tấm đôắi với hiệp định này. Đềắn nay, có 3 n ước quan tr ọng nhấắt đang quan tấm là Mexico, Canada và Nhật Bản. Các nước này hi ện gi ờ đang trong quá trình tham vấắn để được các nước TPP đôềng ý cho tham gia TPP, theo một quy trình, nói đơn giản là “kềắt nạp” thành viền mới. Và quy trình này cũng được các bộ trưởng TPP thông qua. Vòng đàm phán TPP đấều tiền được tiềắn hành tại Melbourn - Úc vào tháng 3/2010. Nắm 2010 đã chứng kiềắn 4 vòng đàm phán trong khuôn kh ổ TPP (Vòng 2, 3 đã tiềắn hành tại San Francisco - Hoa Kỳ tháng 6/2010 và t ại SVTH Trang 6 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Brunei tháng 10/2010, Vòng 4 kềắt thúc trung tuấền 12/2010 t ại New Zealand). Vòng đàm phán 5 Hiệp định Đôắi tác Xuyền Thái Bình D ương TPP đ ược tổ chức tại Santiago từ ngày 14 đềắn ngày 18 tháng 2 nắm 2011, v ới s ự tham gia của 9 nước Australia, Brunei, Chile, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore, Hoa Kỳ và Việt Nam, tiềắp tục những b ước tiềắn m ới nhắềm đ ạt được một Hiệp định thương mại khu vực toàn diện chấắt lượng cao thềắ k ỷ 21. Vòng đàm phán 6 Hiệp định đôắi tác Xuyền Thái Bình D ương TPP đ ược tổ chức tại Singapore từ ngày 24/3 đềắn ngày 1/4/2011. Các bền tiềắp t ục đ ạt được các tiềắn triển vềề một hiệp định thềắ kỷ 21 chấắt lượng cao. Các nhà đàm phán tại vòng đàm phán này tập trung vào thu hẹp khoảng cách vềề v ị thềắ trền Bản thảo và thảo luận các bản chào ban đấều vềề tiềắp cận thị trường của các nước. Vòng đàm phán thứ 7 của Hiệp định Đôắi tác Kinh tềắ Chiềắn l ược Xuyền Thái Bình Dương (TPP) đã diềỗn ra tại Tp. Hôề Chí Minh, Vi ệt Nam t ừ ngày 20 – 21/06/2011, với sự tham gia của các Đoàn đàm phán đềắn t ừ 9 nềền kinh tềắ của 3 chấu lục là Australia, Brunei, Chile, Hoa Kỳ, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam. Vòng đám phán thứ 8 Hiệp định Đôắi tác Xuyền Thái Bình D ương (TPP) đã diềỗn ra tại Chicago, Myỗ từ ngày 6 đềắn ngày 15 tháng 9 nắm 2011. Các đôắi tác TPP (Australia, Brunay, Chile, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore, Myỗ và Việt Nam) tiềắp tục thảo luận nhắềm hướng tới một thỏa thuận khung t ại Hôi nghị thượng đỉnh APEC seỗ được tổ chức tại Honolulu vào tháng 11 nắm 2011. Vòng đàm phán thứ 9 của TPP kềắt thúc vào ngày 28/10/2011 t ại Lima, Peru sau 10 ngày đàm phán với 870 đại biểu tham dự, bao gôềm các nhà đàm phán, các bền liền quan và giới truyềền thông. SVTH Trang 7 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Vòng đàm phán 10 của TPP diềỗn ra tại Kuala Lumpur, Malaysia t ừ ngày 5 - 9 tháng 12 nắm 2011. Tuy nhiền, chỉ có một vài nhóm đàm phán g ặp m ặt và làm việc trong suôắt cả tuấền, bao gôềm các nhóm đàm phán vềề nguôền gôắc xuấắt xứ, dịch vụ, đấều tư và sở hữu trí tuệ. Các nhóm đàm phán vềề tiềắp cận thị trường hàng công nghiệp, nông nghiệp và dệt may cũng có bu ổi g ặp mặt. Tấắt cả đềều tạo nền những tiềắn bộ hơn nữa trong vi ệc thu h ẹp kho ảng cách giữa các vấắn đềề trong các bản dự thảo và đàm phán vềề các hi ệp đ ịnh tiềắp cận thị trường. Vòng đàm phán thứ 11 của TPP diềỗn ra tại Melbourne, Australia t ừ ngày 1-9 tháng 3 nắm 2012. Đấy là vòng đàm phán đấềy đủ đấều tiền bao gôềm tấắt c ả các nhóm đàm phán kể từ hội nghị các nhà lãnh đạo TPP t ại Honolulu gi ữa tháng 11 nắm ngoái. Tại Honolulu, các nhà lãnh đ ạo đã tuyền bôắ rắềng hi ệp định đã đạt được một khung đàm phán rộng và các nhà đàm phán tiềắp t ục nổ lực để đi đềắn kềắt thúc đàm phán. Vòng đàm phán thứ 12 của TPP diềỗn ra tại Dallas, Texas Hoa Kỳ t ừ ngày 8-18 tháng 5 nắm 2012. Vòng đàm phán lấền này đã đ ạt đ ược nh ững tiềắn triển ngoài dự kiềắn. Thao các nhà đàm phán của Hoa Kỳ thì vòng đàm phán lấền nàytiềắp tục thụ hẹp được khoảng cách vềề quan đi ểm gi ữa các n ước và các nhóm đàm phán đã có thể nhìn thấắy một con đường rõ ràng đ ể kềắt thúc phấền lớn hiệp định gôềm hơn 20 chương này. Một sôắ ít nhóm đàm phán seỗ tiềắp tục thảo luận tại Texas vềề một vài vấắn đềề còn lại trong tuấền. Vòng đàm phán thứ 13 TPP diềỗn ra từ ngày 2-10 tháng 7/2012 t ại San Diego, California, Hoa Kỳ đã đạt được những tiềắn tri ển quan tr ọng. T ại vòng đàm phán lấền này, các nhà đàm phán tiềắp tục tiềắn đềắn kềắt thúc h ơn 20 chương của Hiệp định . TPP là một sáng kiềắn th ương m ại quan tr ọng c ủa Chính quyềền Obama nhắềm tạo công ắn việc làm cho ng ười dấn thông qua đẩy mạnh xuấắt khẩu sang khu vực Chấu Á – Thái Bình Dương nắng động, thúc đẩy sản xuấắt, sáng tạo đổi mới và hoạt động kinh doanh. Đôềng th ời, SVTH Trang 8 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Hiệp định cũng đềề cập đềắn những vấắn đềề khác như quyềền c ủa ng ười lao động và môi trường. Vòng đàm phán thứ 14 TPP đã diềỗn ra tại Leesburg, Virginia t ừ ngày 615 tháng 9/2012. Vòng đàm phán lấền này tiềắp t ục t ập trung vào gi ải quyềắt những vấắn đềề quan trọng mà vấỗn còn nhiềều khác biệt trong quan đi ểm c ủa các bền. Vòng đàm phán thứ 15 TPP diềỗn ra từ ngày 3-12 tháng 12/2012 t ại Aukland, New Zealand. Tại đấy, các nhà đàm phán tiềắp t ục đ ạt đ ược các tiềắn triển nhắềm thu hẹp khoảng cách giữa các nước vềề các vấắn đềề đàm phán. Vòng đàm phán thứ 16 vềề TPP diềỗn ra ở Singapore vào tháng 3/2013 . Đàm phán Hiệp định đôắi tác xuyền Thái Bình Dương là đàm phán vềề Hi ệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa 11 nước ở hai bờ Thái Bình D ương bao gôềm Australia, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Myỗ và Việt Nam. Phiền đàm phán Hiệp định đôắi tác xuyền Thái Bình Dương (TPP) lấền th ứ 17 đã diềỗn ra tại Li-ma, Pề-ru từ ngày 15 đềắn ngày 24/5/2013. Đoàn đàm phán Việt Nam gôềm 35 thành viền từ các Bộ, ngành liền quan do Th ứ tr ưởng Bộ Công Thương Trấền Quôắc Khánh, Trưởng đoàn đàm phán Chính ph ủ dấỗn đấều đã tham gia phiền đàm phán này cùng với hơn 700 cán b ộ đàm phán c ủa 10 nước ỐỐt-xtrấy-lia, Bru-nấy, Ca-na-đa, Chi-lề, Ma-lai-xia, Mề-xi-cô, Niu-Dilấn, Pề-ru, Hoa Kỳ và Xinh-ga-po.Tại Phiền đàm phán này, các Trưởng đoàn và các Nhóm kyỗ thuật đã tích cực thảo luận nhắềm h ướng đềắn m ục tiều kềắt thúc đàm phán trong nắm 2013 theo đúng kềắ hoạch đã được các B ộ tr ưởng các nước TPP thông qua tại cuộc họp bền lềề Hội nghị Bộ tr ưởng Kinh tềắ APEC tổ chức vào tháng 4 nắm 2013. Từ ngày 15 đềắn 25/7/2013, Phiền đàm phán Hiệp định Đôắi tác xuyền Thái Bình Dương (TPP) lấền thứ 18 đã diềỗn ra tại Kota Kinabalu, Malaysia. SVTH Trang 9 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Đoàn đàm phán Việt Nam gôềm các thành viền từ các b ộ, ngành do Th ứ trưởng Bộ Công Thương, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ Trấền Quôắc Khánh làm Trưởng đoàn. Đoàn đã tham gia phiền đàm phán này cùng h ơn 650 cán bộ đàm phán của các nước Australia, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Hoa Kỳ và Nh ật B ản. Thông cáo phát ra cho biềắt ở vòng đàm phán này, các nhóm đàm phán th ảo lu ận tích cực các vấắn đềề tiềắp cận thị trường, quy tắắc xuấắt x ứ, hàng rào kyỗ thu ật trong thương mại đôắi với các sản phẩm công nghi ệp, nông nghi ệp, d ệt may... Vòng đàm phán thứ 19 của Hiệp định đôắi tác xuyền Thái Bình D ương (TPP) tiềắp tục diềỗn ra tại Brunei vào tháng 8/2013 không có ti ển tri ển quan trọng. Vòng đàm phán Hiệp định TPP thứ 20 tổ chức tại Hà N ội vào tháng 9/2014 vấỗn chưa đi đềắn thôắng nhấắt cuôắi cùng. SVTH Trang 10 Đềề án môn học 1.4.2.2. GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn Lợi ích khi tham gia TPP của Việt Nam - Vềề kinh tềắ: tiềắp cận được các thị trường n ội khôắi v ới m ức thuềắ quan thấắp hoặc bắềng không; thu hút đấều tư , tắng việc làm; nấng cao nắng l ực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam; minh bạch hóa thị trường mua sắắm công; nấng cao vị thềắ Việt Nam trền trường quôắc tềắ… - Vềề xã hội: kinh tềắ phát triển dấỗn đềắn đời sôắng xã h ội đ ược c ải thi ện, người tiều dùng được sử dụng hàng hóa đa dạng hơn, giá r ẻ h ơn. 1.4.2.3. Vai trò của Việt Nam đôếi với TPP Việt Nam có vai trò quan trọng đôắi với các nước trong đàm phán TPP, bởi Việt Nam là quôắc gia có thị trường đáng k ể, có th ể đem l ại giá tr ị gia tắng tương đôắi lớn cho các nước tham gia đàm phán. Kể c ả với Australia, Nhật Bản, Chile, New Zealand và Singapore – những n ước đã có FTA v ới nước ta – việc Việt Nam vào TPP vấỗn mang lại nhiềều lợi ích, đ ặc bi ệt là trong những lĩnh vực mà Việt Nam chưa có nhiềều cam kềắt v ới h ọ, ví d ụ nh ư d ịch vụ và đấều tư. SVTH Trang 11 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn CHƯƠNG 2: CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA VIỆT NAM. 2.1. Những cơ hội đôếi với Việt Nam. 2.1.1. Cơ hội đẩy mạnh xuấết khẩu. Nhiềều nước tham gia TPP là thịt rường xuấắt khẩu quan tr ọng c ủa Vi ệt Nam. Trong đó có 2 trong sôắ 3 nước nhập khẩu lớn nhấắt c ủa n ước ta là Myỗ và Nhật Bản. Do vậy, TPP seỗ mở ra cơ hội gia tắng xuấắt khẩu c ủa Việt Nam SVTH Trang 12 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn sang Myỗ, Nhật Bản cũng như các thành viền khác c ủa TPP, nh ờ nh ững cam kềắt mở cửa thị trường mạnh hơn, cao hơn so với những cam kềắt hi ện có trong khu vực. Riềng với Myỗ, thông qua Hiệp định TPP, Vi ệt Nam seỗ có c ơ h ội gia tắng xuấắt khẩu vào thị trường này những sản phẩm vôắn có thềắ m ạnh (dệt may, thủy sản, giày dép, sản phẩm gôỗ...). Theo d ự tính c ủa Trung tấm nghiền cứu Đông-Tấy (QH Myỗ), nhờ tham gia TPP, đềắn nắm 2025, xuấắt kh ẩu của Việt Nam tắng thềm 25,8%. Mức gia tắng này của Việt Nam cao h ơn hẳn các quôắc gia khác cùng tham gia TPP. Bảng : Gia tắng thu nhập và kim ngạch xuấắt khẩu c ủa Vi ệt Nam so v ới các quôắc gia TPP và một sôắ quôắc gia khác trong khu v ực vào nắm 2025. STT Quôếc gia % Gia tắng GDP % Gia tắng kim ngạch xuấết khẩu 1 Việt Nam 14,27 25,8 2 Malaxia 2,24 5 3 New Zealand 0,78 5,7 4 Hàn Quôắc 0,73 7,7 5 Nhật Bản 0,58 4,9 6 Mexico 0,58 3,1 7 Brunei 0,48 1,8 8 Singapore 0,35 0,6 9 Trung Quôắc -0,09 -0,5 Nguôền:Nghiền cứu của Trung tấm Đông-Tấy, thuộc QH Myỗ. SVTH Trang 13 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn 2.2.2. Thúc đẩy thu hút đấều tư. Tham gia TPP, hàng hóa Việt Nam có cơ hội thấm nhập các th ị tr ường xuấắt khẩu lớn mạnh hơn, do thuềắ thấắp hơn. Theo đó, Việt Nam hấắp dấỗn các nhà đấều tư nước ngoài mạnh hơn các nước trong khu vực. Các nhà đấều t ư nước ngoài đặc biệt là từ Trung Quôắc, ASEAN seỗ tắng cường đấều tư vào Vi ệt Nam để tận dụng ưu thềắ thành viền TPP của Việt Nam. Nhiềều chuyền gia cho rắềng, đấy là lợi ích lớn nhấắt mà Việt Nam thu được từ TPP. Bền c ạnh đó, ngay trong các thành viền TPP cũng có nhiềều quôắc gia là đôắi tác đấều t ư quan trọng, có khả nắng bổ sung cao cho nềền kinh tềắ Việt Nam như: Myỗ, Australia, New Zealand, Singapore... Khi TPP có hiệu lực, hi ệp định này cũng giúp thúc đẩy, gia tắng đấều tư của các nước nói trền vào Việt Nam, đặc bi ệt trong m ột sôắ lĩnh vực Việt Nam mong muôắn như phát tri ển các ngành công ngh ệ cao, nấng cao trình độ của các lĩnh vực công nghiệp, dịch v ụ, nông nghi ệp, t ạo khả nắng cho Việt Nam tham gia tôắt hơn vào chuôỗi giá tr ị khu v ực và toàn cấều. 2.2.3. Đẩy mạnh hội nhập quôếc tềế và nấng cao vị thềế đấết nước. Việc tham gia TPP seỗ giúp Việt Nam có thềm điềều ki ện, c ơ h ội tri ển khai chủ trương tích cực, chủ động hội nhập quôắc tềắ mà Đại hội Đảng lấền th ứ XI nắm 2011 đã đềề ra. Hiệp định này cũng giúp Vi ệt Nam tắng c ường quan h ệ nhiềều mặt với các đôắi tác quôắc tềắ trong khu vực chấu Á-Thái Bình, trong đó có nhiềều đôắi tác quan trọng của Việt Nam nói riềng và ASEAN nói chung, nh ư: Myỗ, Nhật Bản, Hàn Quôắc…Việc tham gia TPP với nhiềều điềều kho ản, m ức đ ộ yều cấều cao vềề tự do hóa thương mại, thị trường sản phẩm, dịch vụ, môi trường…cũng chứng tỏ quyềắt tấm và cam kềắt cải cách, đổi mới m ạnh meỗ c ủa Chính phủ Việt Nam. Qua đó, làm tắng sức hấắp dấỗn c ủa thị tr ường Vi ệt Nam nói riềng và uy tín của Việt Nam nói chung đôắi v ới các nhà đấều t ư, c ộng đôềng quôắc tềắ; góp phấền nấng cao vị thềắ của Việt Nam. SVTH Trang 14 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn 2.2.4. Thúc đẩy cải cách thể chềế, tái cơ cấếu, nấng cao sức c ạnh tranh của nềền kinh tềế. Thực tềắ gấền 30 nắm đổi mới, mở cửa vừa qua cho thấắy, vi ệc m ở c ửa nềền kinh tềắ thành công luôn tạo động lực thúc đẩy c ải cách kinh tềắ và nấng cao trình độ phát triển của Việt Nam. Đôềng thời, những c ải cách và chính sách mở cửa tích cực lại tạo cơ hội để Việt Nam hội nhập quôắc tềắ thành công. TPP vừa tạo ra thách thức, vừa tạo ra sức ép để Việt Nam đẩy m ạnh c ải cách thể chềắ, cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách khu v ực DNNN, hoàn thiện hệ thôắng luật pháp…Những cải cách này trước mắắt là để b ảo đ ảm đ ủ điềều kiện cho Việt Nam bước vào "sấn chơi” TPP…, song vềề lấu dài, có tác động tích cực đôắi với lành mạnh hóa nềền kinh tềắ, thúc đ ẩy phát tri ển kinh tềắ xã hội của Việt Nam. Thông qua TPP, các quan hệ thương mại, đấều tư và h ợp tác giáo d ục, khoa học công nghệ giữa Việt Nam với các thành viền TPP có th ể c ải thi ện, mở rộng nhanh chóng. Theo đó, tạo thềm nguôền lực từ bền ngoài giúp Vi ệt Nam phát triển, hiện đại hóa đấắt nước trong giai đoạn m ới. Theo nghiền cứu định lượng của Trung tấm Đông – Tấy (Myỗ), các quôắc gia có quy mô kinh tềắ nhỏ, đặc biệt là Việt Nam seỗ là n ước nh ận đ ược nhiềều lợi ích nhấắt từ TPP cũng như các hiệp định thương mại tự do trong khu v ực. Trung tấm này dự báo, đềắn nắm 2025, GDP của Việt Nam seỗ tắng thềm 14,7%, chủ yềắu nhờ vào việc mở rộng thương mại thông qua TPP. TPP là "một cơ hội tạo bước nhảy vọt” TPP là một Hiệp định Thương mại tựdo khu vực toàn di ện. V ới Vi ệt Nam, gia nhập TPP là "một cơ hội tạo bước nhảy vọt” trong các lĩnh vực nh ư: Phát triển kinh tềắ và đẩy mạnh xuấắt khẩu; tạo thuận lợi trong th ương m ại, hiệu quả trong chuôỗi cung ứng; hiện đại hóa và nấng cấắp các lĩnh v ực d ịch vụ; đẩy nhanh quá trình cổ phấền hóa các doanh nghi ệp nhà n ước; m ở c ửa SVTH Trang 15 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn thị trường… (Luật sư Jay L. Eizenstat, Esq của Hãng luật Miller & Chevalier Chartered ). 2.2. Một sôế thách thức đặt ra. Tuy nhiền, bền cạnh cơ hội, việc gia nhập TPP cũng seỗ đ ặt ra không ít khó khắn, thách thức lớn đôắi với Việt Nam. Dưới đấy là nh ững thách th ức chủ yềắu. 2.2.1.Gia tắng sức ép vềề mở cửa thị trường, cạnh tranh. - Gia nhập TPP, seỗ làm gia tắng sức ép vềề m ở c ửa th ị tr ường, c ạnh tranh đôắi với các doanh nghiệp của Việt Nam, trong bôắi c ảnh doanh nghi ệp Vi ệt Nam nhìn chung nắng lực cạnh tranh còn yềắu, kh ả nắng qu ản lý còn nhiềều bấắt cập. Khi đàm phán TPP kềắt thúc, có khả nắng cam kềắt gi ảm thuềắ c ủa Vi ệt Nam seỗ thấắp hơn một chút so với những nước khác, do vấỗn là n ước đang phát triển, song Việt Nam vấỗn phải đôắi mặt với sự c ạnh tranh nh ập kh ẩu. Theo đó, nềắu không có sự chuẩn bị tôắt, nhiềều ngành s ản xuấắt và d ịch v ụ có thể seỗ gặp khó khắn. Ngay cả nông sản, chắn nuôi, vôắn là một thềắ mạnh của Việt Nam, song nhiềều mặt hàng được dự báo khó cạnh tranh ngay tại thị trường nội địa, như thịt lợn, thịt bò... - Độ mở của nềền kinh tềắ Việt Nam còn thấắp và được b ảo h ộ nhiềều h ơn bấắt cứ quôắc gia TPP nào. Trền thực tềắ, ở Việt Nam các th ị tr ường d ịch v ụ, th ị trường lao động, khoa học-công nghệ…vấỗn chưa phát triển hoàn chỉnh hoặc mới chỉ manh nha. Vì vậy, khi TPP chính thức có hi ệu l ực, Vi ệt Nam seỗ ph ải đôắi mặt với đòi hỏi từ các nước TPP vềề việc m ở rộng cửa h ơn n ữa cho đấều tư nước ngoài ở nhiềều lĩnh vực mà Việt Nam chưa thị trường hóa, ch ẳng hạn như viềỗn thông và dịch vụ tài chính. Thỏa mãn những yều cấều này seỗ là thách thức vềề mặt kinh doanh và chính sách công. - Việc tham gia Hiệp định TPP còn dấỗn đềắn những thách thức l ớn vềề c ải cách doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam, mà theo đánh giá c ủa phía Myỗ là chiềắm tới 40% GDP quôắc gia. Các cam kềắt từ TPP có th ể gấy ra m ột sôắ h ệ SVTH Trang 16 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn quả xã hội tiều cực cho Việt Nam như tình trạng phá sản và thấắt nghiệp ở các doanh nghiệp có nắng lực cạnh tranh yềắu. Ngoài ra, kềắt quả đàm phán nội dung lao động trong Hiệp định TPP có thể seỗ có tác động tới môi trường lao động ở Việt Nam. 2.2.2. Khó khắn đôếi với một sôế ngành hàng xuấết kh ẩu chủ l ực. Hiệp định TPP đềề cập đềắn tấắt cả các vấắn đềề của kinh tềắ, xã h ội nh ư thuềắ quan, hàng rào kyỗ thuật, lĩnh vực phi truyềền thôắng (lao động, môi tr ường, chôắng tham nhũng...) ở 22 nhóm lĩnh vực. Bền cạnh c ơ hội gi ảm thuềắ, nh ững rào cản dưới dạng quy định kyỗ thuật, vệ sinh dịch tềỗ hay ki ện phòng v ệ thương mại với quy chềắ nềền kinh tềắ phi thị trường mà Hoa Kỳ th ực hi ện, rấắt có thể seỗ vô hiệu hóa lợi ích từ việc giảm thuềắ quan đôắi v ới hàng hóa Vi ệt Nam. Chẳng hạn, những quy định của TPP vềề quy tắắc xuấắt x ứ, môi tr ường… seỗ gấy khó khắn cho một sôắ mặt hàng xuấắt khẩu chủ lực c ủa Việt Nam nh ư: dệt may, thủy-hải sản…Điển hình ở quy tắắc xuấắt xứ, Myỗ đòi h ỏi hàng d ệt may của Việt Nam phải tính từ khấu sợi, điềều mà hiện nay doanh nghi ệp Việt Nam khó đáp ứng và khả nắng có đềắn 80% hàng hóa không đ ạt yều cấều. Trong khi đó, Việt Nam đang theo đuổi nguyền tắắc xuấắt x ứ "cắắt và may” trong TPP mà theo đó, dù hàng hoá với nguôền nguyền li ệu từ các n ước không là thành viền TPP vấỗn được hưởng những ưu đãi thuềắ quan trong TPP. Còn vềề môi trường, có những yều cấều cam kềắt cấắm trợ cấắp đánh bắắt th ủy h ải s ản có thể gấy bấắt lợi đôắi với chính sách phát triển c ủa ngành này... 2.2.3. Sức ép kiện toàn khung khổ luật pháp và các chỉ tiều thẽo chuẩn quôếc tềế. Việc cam kềắt và thực hiện các cam kềắt sấu và rộng trong khuôn kh ổ TPP seỗ đòi hỏi Việt Nam trong việc phải nhanh chóng kiện toàn hệ thôắng lu ật pháp; các chỉ tiều vềề chấắt lượng sản phẩm, môi trường, xã hội…theo thông l ệ quôắc tềắ. Trong khi đó, hệ thôắng luật pháp của Vi ệt Nam hi ện nay kém phát triển hơn những đôắi tác khác trong TPP. Luật pháp của Vi ệt Nam yềắu t ừ SVTH Trang 17 Đềề án môn học GVHD: ThS. Đôỗ Minh S ơn khấu soạn thảo đềắn ban hành, thực thi. Hiện tại Vi ệt Nam vấỗn tôền t ại tình trạng phải sử dụng nhiềều vắn bản dưới luật để triển khai m ột lu ật. Các b ộ chỉ tiều đánh giá chấắt lượng sản phẩm, mức độ phát triển c ủa các ngành và cả nềền kinh tềắ nói chung còn khác biệt lớn so với thông l ệ quôắc tềắ c ả vềề chấắt lượng lấỗn phương thức tính toán. Chẳng hạn, chỉ tiều gi ảm nghèo là tính theo chuẩn riềng của Việt Nam. Để thực thi cam kềắt trong Hiệpđịnh TPP, Việt Nam seỗ phải điềều ch ỉnh, sửa đổi nhiềều quy định pháp luật cũng như các chỉ tiều chấắt l ượng vềề th ương mại, đấều tư, đấắu thấều, sở hữu trí tuệ…Trong bôắi cảnh Việt Nam hi ện nay, việc đưa hệ thôắng quy định pháp luật và các chỉ tiều chấắt lượng, ch ỉ tiều kinh tềắ-xã hội lền một mức tương xứng với các bền khác trong TPP là vô cùng khó khắn. 2.2.4. Khoảng cách quá lớn vềề trình độ phát triển. Thách thức nghiềm trọng nhấắt đôắi với Việt Nam bao trùm c ả nh ững thách thức nều trền là Việt Nam hiện có khoảng cách quá lớn vềề trình đ ộ phát triển so với tấắt cả các nước thành viền TPP. Bền c ạnh đó, Việt Nam còn có những khác biệt lớn với các đôắi tác trong TPP. Ch ẳng h ạn: - Vềề kinh tềắ thị trường: Việt Nam chưa có kinh tềắ th ị tr ường đúng nghĩa. Kinh tềắ thị trường ở Việt Nam là "theo định hướng XHCN”, không th ật s ự tôn trọng các quy luật của thị trường vềề cung cấều-cạnh tranh-giá cả. Thị trường ở Việt Nam vềề cơ bản mới có thị trường sản phẩm; thị trường vôắn, lao đ ộng, khoa học công nghệ…phát triển chưa đáng kể. Myỗ là đôắi tác l ớn nhấắt trong TPP hiện cũng vấỗn cho rắềng Việt Nam là một nềền "kinh tềắ phi th ị tr ường” và áp đặt các hạn chềắ đôắi với ngành dệt may, thuỷ sản…c ủa Việt Nam. - Việt Nam đã có những bước tiềắn lớn trong công cu ộc t ự do hoá nềền kinh tềắ và đã trở thành thành viền của WTO. Tuy vậy, Vi ệt Nam vấỗn g ặp nhiềều chỉ trích vềề các tiều chuẩn lao động, sở hữu trí tu ệ và vấắn đềề tham nhũng. Riềng vềề vấắn đềề quyềền sở hữu trí tuệ, Việt Nam tiềắp t ục nắềm trong SVTH Trang 18
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan