Tài liệu T116 quy luật mâu thuẫn

Bµi lµm Quy luËt m©u thuÉn lµ quy luËt quan träng nhÊt cña phÐp biÖn chøng duy vËt lµ h¹t nh©n cña phÐp biÖn chøng duy vËt v× nã v¹ch ra nguån gèc ®éng lùc cña sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña thÕ giíi kh¸ch quan vµ v× nã lµ ch×a kho¸ lµ c¬ së gióp chóng ta n¾m v÷ng thùc chÊt cña tÊt c¶ c¸c quy luËt vµ ph¹m trï cña phÐp biÖn chøng duy vËt. 1-Néi dung quy luËt 1 a) M©u thuÉn: Lµ hiÖn t-îng kh¸ch quan vµ phæ biÕn. M©u thuÉn lµ mèi liªn hÖ t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp trong cïng mét sù vËt. MÆt ®èi lËp lµ nh÷ng mÆt, nh÷ng thuéc tÝnh cã xu hø¬ng ph¸t triÓn ng-îc chiÒu nhau, tån t¹i trong cïng mét sù vËt hiÖn t-îng t¸c ®éng biÖn chøng víi nhau lµm cho sù vËt ph¸t triÓn. 2 M©u thuÉn lµ hiÖn t-îng kh¸ch quan vµ phæ biÕn M©u thuÉn lµ kh¸ch quan cã nghÜa lµ m©u thuÉn lµ c¸i vèn cã ë mäi sù vËt hiÖn t-îng. M©u thuÉn h×nh thµnh ph¸t triÓn lµ do cÊu tróc tù th©n bªn trong cña sù vËt quy ®Þnh nã kh«ng phô thuéc vµo bÊt kú mét lùc l-îng siªu tù nhiªn nµo vµ kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ chñ quan cña con ng-êi. 3 M©u thuÉn lµ hiÖn t-îng phæ biÕn cã nghÜa lµ m©u thuÉn tån t¹i trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc tù nhiªn, x· héi vµ t- duy. M©u thuÉn tån t¹i tõ khi sù vËt xuÊt hiÖn cho ®Õn khi kÕt thóc. M©u thuÉn tån t¹i ë mäi kh«ng gian, thêi gian, mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn. M©u thuÉn nµy mÊt ®i th× m©u thuÉn kh¸c l¹i h×nh thµnh. Trong mçi sù vËt kh«ng ph¶i chØ cã mét m©u thuÉn mµ cã thÓ cã nhiÒu m©u thuÉn 4 v× sù trong cïng mét lóc cã thÓ cã nhiÒu mÆt ®èi lËp. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c nhau, m©u thuÉn thÓ hiÖn ra d-íi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng vµ phong phó kh¸c nhau: + M©u thuÉn bªn trong vµ m©u thuÉn bªn ngoµi. + M©u thuÉn c¬ b¶n vµ m©u thuÉn kh«ng c¬ b¶n 5 + M©u thuÉn chñ yÕu vµ m©u thuÉn thø yÕu + M©u thuÉn ®èi kh¸ng vµ kh«ng ®èi kh¸ng. CÇn chó ý: Trong t- duy th«ng th-êng khi nãi ®Õn hai mÆt ®èi lËp lµ nãi lªn m©u thuÉn. Cßn trong t- duy biÖn chøng, kh«ng ph¶i hai mÆt ®èi lËp nµo còng t¹o nªn m©u thuÉn mµ chØ nh÷ng mÆt ®èi lËp t¸c ®éng biÖn ch-ngs víi nhau t¹o nªn sù vËt hiÖn 6 t-îng vµ t¹o lªn sù ph¸t triÓn míi ®-îc gäi lµ m©u thuÉn- m©u thuÉn biÖn chøng. b)C¸c mÆt ®èi lËp cña m©u thuÉn võa thèng nhÊt võa ®Êu tranh víi nhau. Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ sù n-¬ng tùa, rµng buéc quy ®Þnh lÉn nhau lµm tiÒn ®Ò tån t¹i cho nhau cña c¸c mÆt ®èi lËp. Kh«ng cã sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®ãi lËp th× kh«ng t¹o ra sù vËt. 7 Theo nghÜa hÑp sù thèng nhÊt lµ sù ®ång nhÊt, phï hîp ngang nhau cña hai mÆt ®èi lËp ®ã lµ tr¹ng th¸i c©n b»ng cña m©u thuÉn.. Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ t¹m thêi t-¬ng ®èi, nghÜa lµ nã chØ tån t¹i trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, ®ã chÝnh lµ tr¹ng th¸i ®øng im, æn ®Þnh t-¬ng ®èi cña sù vËt, tÝnh t-¬ng ®èi cña sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp lµm cho thÕ giíi vËt chÊt ph©n ho¸ 8 thµnh cacs bé phËn c¸c sù vËt ®a d¹ng phùc t¹p, gi¸n ®o¹n. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ sù bµi trõ g¹t bá phñ ®Þnh biÖn chøng lÉn nhau cña c¸c mÆt ®èi lËp (Sù ®Êu tranh hiÓu theo nghÜa t¸c ®éng ¶nh h-ëng lÉn nhau cña c¸c mÆt ®èi lËp chø kh«ng ph¶i theo nghÜa ®en) Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ tuyÖt ®èi vÜnh viÔn. Nã diÔn ra liªn tôc trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i cña sù vËt kÓ c¶ trong trang 9 th¸i sù vËt æn ®inhj còng nh- khi chuyÓn ho¸ nh¶y vät vÒ chÊt. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp t¹o lªn tÝnh chÊt tù th©n, liªn tôc cña sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña sù vËt. Còng v× vËy muèn thay ®æi sù vËt t× ph¶i t¨ng c-êng sù ®Êu tranh. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p diÔn ra tõ thÊp ®Õn cao, gåm nhiÒu giai ®o¹n, mçi giai ®o¹n l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. 10 +Giai ®o¹n ®Çu: M©u thuÉn biÓu hiÖn ra ë sù kh¸c nhau cña hai mÆt ®èi lËp song kh«ng ph¶i sù kh¸c nhau nµo còng lµ m©u thuÉn mµ chØ hai mÆt kh¸c nhau nµo liªn hÖ h÷u c¬ víi nhau trong mét chØnh thÓ cã khuynh h-íng ph¸t triÓn tr¸i ng-îc nhau míi t¹o thµnh giai ®o¹n ®Çu cña maau thuÉn, trong giai ®o¹n nµy sù ®Êu tranh ch-a râ vµ ch-a gay g¾t. +Giai ®o¹n sau: Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m©u thuÉn, sù kh¸c nhau biÕn thµnh 11 ®èi lËp, khi ®ã hai mÆt ®èi lËp cµng râ, cµng s©u s¾c th× sù ®Êu tranh gi÷a chóng ngµy cµng gay g¾t vµ quyÕt liÖt, nÕu cã ®iÒu kiÖn chÝn muåi th× hai mÆt chuyÓn ho¸ lÉn nhau vµ m©u thuÉn ®-îc gi¶i quyÕt. c)Sù ®Êu tranh vµ chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ nguån gèc, ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn. §Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp g©y ra nh÷ng biÕn ®æi cña c¸c mÆt ®èi lËp khi cuéc 12 ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp trá lªn quyÕt liÖt vµ cã ®iÒu kiÖn chÝn muåi th× sù thèng nhÊt cña hai cò bÞ ph¸ huû, c¸c mÆt ®èi lËp chuyÓn ho¸ lÉn nhau. Sù chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp chÝnh lµ lóc m©u thuÉn ®-îc gi¶i quyÕt, sù vËt cò bÞ mÊt ®i, sù vËt míi xuÊt hiÖn. C¸c mÆt ®èi lËp cã thÓ chuyÓn ho¸ lÉn nhau víi ba h×nh thøc. -C¸c mÆt ®èi lËp chuyÓn ho¸ lÉn nhau mÆt ®èi lËp nµy thµnh mÆt ®èi lËp kia vµ 13 ng-îc l¹i nh-ng ë tr×nh ®é cao h¬n vÒ ph-¬ng diÖn vËt chÊt cña sù vËt. VÝ dô, M©u thuÉn gi÷a v« s¶n vµ t- s¶n biÓu hiÖn thµnh cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n lËt ®é giai cÊp t- s¶n -C¶ hai mÆt ®èi lËp ®Òu mÊt ®i vµ chuyÓn ho¸ thµnh mÆt ®èi lËp míi. VÝ dô Gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a n«ng d©n vµ ®Þa chñ (chÕ ®é phong kiÕn) x· héi l¹i xuÊt hiÖn m©u thuÉn míi lµ m©u thuÉn gi÷a t- s¶n vµ v« s¶n (ChÕ ®é TBCN). 14 -C¸c mÆt ®èi lËp th©m nhËp vµo nhau, c¶i biÕn lÉn nhau. Trong sù vËt míi l¹i cã m©u thuÉn míi, c¸c mÆt ®èi lËp trong m©u thuÉn míi l¹i ®Êu tranh víi nhau, lµm cho sù vËt Êy l¹i chuyÓn ho¸ thµnh sù vËt kh¸c tiÕn bé h¬n, cø nh- vËy mµ c¸c sù vËt hiÖn t-îng th-êng xuyªn biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng, v× vËy, m©u thuÉn lµ nguån gèc ®éng lùc cña mäi qu¸ 15 tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn cña sù vËt hiÖn t-îng. ý nghÜa ph-¬ng ph¸p luËn V× m©u thuÉn lµ hiÖn t-îng kh¸ch quan vµ phæ biÕn, nªn trong nhËn thËn thøc vµ thùc tiÔn ph¶i t«n träng m©u thuÉn, tøc lµ kh«ng ®-îc lÈn tr¸nh m©u thuÉn còng nh- kh«ng ®-îc t¹o ra m©u thuÉn. V× m©u thuÉn lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn nªn muèn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ph¶i 16 nhËn thøc ®-îc m©u thuÉn vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn, ph¶i t¹o ra ®iÒu kiÖn thóc ®Èy sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp theo chiÒu h-íng ph¸t triÓn. V× mäi m©u thuÉn ®Òu cã qu¸ tr×nh ph¸t sinh, ph¸t triÓn vµ biÕn ho¸. V× sù vËt kh¸c nhau th× m©u thuÉn kh¸c nhau, mçi m©u thuÉn l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña nã. Do ®ã ph¶i biÕt ph©n tÝch cô thÓ mét m©u 17 thuÉn cô thÓ vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn. 2-VËn dông quy luËt trªn ®Ó ph©n tÝch mét m©u thuÉn næi lªn cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña b¶n th©n. M©u thuÉn tån t¹i ë tÊt c¶ mäi sù vËt, hiÖn t-îng cña thÕ giíi kh¸ch quan. B¶n th©n t«i ®ang lµm viÖc t¹i ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu Hµ néi, kh¸ch quan xung quanh m«i tr-êng lµm viÖc cña t«i tån t¹i rÊt nhiÒu m©u 18 thuÉn. T«i xin ph©n tÝch mét m©u thuÉn næi lªn cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña t«i trong lÜnh vùc ng©n hµng. Mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh bao giê còng chøa ®ùng trong nã rÊi nhiÒu m©u thuÉn nh-; m©u thuÉn gi-a s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, m©u thuÉn gi÷a cung vµ cÇu vÒ s¶n phÈm, m©u thuÉn gi÷a chñ qu¶n lý víi c«ng nh©n, m©u thuÉn gi÷a tÝnh kÕ ho¹ch trong xÝ nghiÖp víi tÝnh tù ph¸t cña c¬ chÕ thÞ 19 tr-êng, m©u thuÉn gi÷a søc ph¸t triÓn nhanh cña c«ng cô s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn víi sù c¹n kiÖt nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nguyªn liÖu cña s¶n xuÊt, m©u thuÉn gi÷a lîi nhuËn vµ rñi ro.... T«i xin ph©n tÝch mèi quan hÖ m©u thuÉn gi÷a lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp thu ®-îc víi rñi ro mµ doanh nghiÖp cã thÓ gÆp ph¶i. Chóng ta ®· biÕt ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng lµ nhËn göi vµ cho vay víi môc 20