Tài liệu T107 quá trình phát triển của phép biện chứng

§Ò c¬ng triÕt häc §Ò tµi: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phÐp biÖn chøng trong lÞch sö triÕt I. §Æt vÊn ®Ò: * PhÐp biÖn chøng lµ g×? * C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng: - PhÐp biÖn chøng tù ph¸t - PhÐp biÖn chøng duy t©m - PhÐp biÖn chøng duy vËt II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 1. PhÐp biÖn chøng tù ph¸t: thÓ hiÖn trong thêi cæ ®¹i a) Trong triÕt häc Trung Hoa cæ ®¹i: ra ®êi vµo thêi k× qu¸ ®é tõ chiÕm h÷u n« lÖ lªn x· héi phong kiÕn nªn mèi quan t©m hµng ®Çu lµ ®êi sèng thùc tiÔn chÝnh trÞ - ®¹o ®øc cña x· héi. PhÐp biÖn chøng chØ thÓ hiÖn khi kiÕn gi¶i nh÷ng vÊn ®Ò vÒ vò trô quan, s©u s¾c nhÊt lµ häc thuyÕt ¢m - D¬ng gia. - Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp ®ã lµ ¢m vµ D¬ng. - Dùa vµo quan niÖm ®ã mµ c¸c nhµ ¢m - D¬ng häc ®· luËn gi¶i vÒ c¸c nguyªn lÝ, qui luËt cña mäi qu¸ tr×nh biÕn ®æi: trong giíi h¹n cña th¸i cùuc d¬ng thÞnh ©m suy vµ ngîc l¹i, ©m d¬ng t¬ng t¸c lÉn nhau, n¬ng tùa vµo nhau cïng tån t¹i.  Qui luËt phæ biÕn trong c¸c vÊn ®Ò vËn ®éng lµ qui luËt tuÇn hoµn. ThuyÕt ¢m D¬ng ®· cã nh÷ng kiÕn gi¶i ®óng vµ s©u s¾c ë tÇm kh¸i qu¸t ®èi víi mét sè qui luËt ho¹t ®éng cña v¹n vËt vµ con ngêi nhng cßn h¹n chÕ lµ cha ph¸t hiÖn ®îc c¸c nguyª lÝ cña sù ph¸t triÓn trong thÕ giíi. b) Trong triÕt häc Ên §é cæ ®¹i: cã sù ®an xen hoµ ®ång gi÷a triÕt häc vµ t«n gi¸o vµ gi÷a c¸c trêng ph¸i víi nhau. Häc thuyÕt thÓ hiÖn trong phËt gi¸o mang tÝnh duy vËt vµ biÖn chøng s©u s¾c nhÊt. * PhÐp biÖn chøng trong triÕt häc phËt gi¸o: phËt gi¸o cho r»ng - ThÕ giíi kh«ng do thÇn linh, thîng ®Õ s¸ng t¹o ra mµ ®îc t¹o ra bëi 2 yÕu tè danh vµ s¾c. - ThÕ giíi tån t¹i kh¸ch quan?  §¹o PhËt ®a ra 2 luËt trong luËt nh©n qu¶: v« ng·?, v« thêng? V« ng· lµ t tëng biÖn chøng chèng l¹i ®¹o Balam«n vÒ sù tån t¹i cña c¸i t«i - ¸tman bÊt biÕn. c) TriÕt häc Hil¹p cæ ®¹i: ph¸t triÓn rùc rì nhê c¸c thµnh tùu to lín trong khoa häc tù nhiªn: thiªn v¨n häc, vËt lý häc vµ to¸n häc.