PhÇn më ®Çu
Loµi ng-êi ®· tr¶i qua n¨m ph-¬ng thøc s¶n xuÊt ®ã lµ:
Nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, x· héi phong kiÕn, , t- b¶n chñ
nghÜa x· héi chñ nghÜa. T- duy ph¸t triÓn, nhËn thøc cña con
ng-êi kh«ng dõng l¹i ë mét chç. Tõ khi s¶n xuÊt chñ yÕu b»ng h¸i
l-îm s¨n b¾t, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt l¹c hËu th× ngµy nay tr×nh
®é khoa häc ®¹t tíi møc tét ®Ønh. Kh«ng Ýt c¸c nhµ khoa häc, c¸c
nhµ nghiªn cøu ®æ søc bá c«ng cho c¸c vÊn ®Ò nµy cô thÓ lµ nhËn
thøc con ng-êi, tron®ã cã triÕt häc. Víi ba tr-êng ph¸i trong lÞch
sö ph¸t triÓn cña m×nh chñ nghÜa duy vËt, chñ nghÜa duy t©m vµ
tr-êng ph¸i nhÞ nguyªn luËn. Nh-ng hä ®Òu thèng nhÊt r»ng thùc
chÊt cña triÕt häc ®ã lµ sù thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a quan hÖ s¶n
xuÊt víi lùc l-îng s¶n xuÊt nh- thèng nhÊt gi÷a hai mÆt ®èi lËp
t¹o nªn chØnh thÓ cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. T¸c ®éng qua l¹i biÖn
chøng gi÷a lùc l-îng s¶n xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt ®-îc m¸c vµ
¡nghen kh¸i qu¸t thµnh qui luËt vÒ sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n
xuÊt víi lùc l-îng s¶n xuÊt. Tõ nh÷ng lý luËn trªn ®-a M¸c ¡nghen v-¬n lªn ®Ønh cao trÝ tuÖ cña nh©n lo¹i. Kh«ng chØ trªn
ph-¬ng diÖn triÕt häc mµ c¶ chÝnh trÞ kinh tÕ häc vµ chñ nghÜa
céng s¶n khoa häc. D-íi nh÷ng h×nh thøc vµ møc ®é kh¸c nhau,
dï con ng-êi cã ý thøc vµ møc ®é kh¸c nhau, dï con ng-êi cã ý
thøc ®-îc hay kh«ng th× nhËn thøc cña hai «ng vÒ qui luËt vÉn
xuyªn suèt lÞch sö ph¸t triÓn.
1
BiÖn chøng quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc l-îng s¶n xuÊt t¹o ®iÒu
kiÖn cho sinh viªn nãi chung vµ t«i nãi riªng cã ®-îc mét nhËn
thøc vÒ s¶n xuÊt x· héi. §ång thêi më mang ®-îc nhiÒu lÜnh vùc
vÒ kinh tÕ. ThÊy ®-îc vÞ trÝ, ý nghÜa cña nã. T«i m¹nh d¹n ®-a ra
nhËn ®Þnh cña m×nh vÒ ®Ò tµi "Quan hÖ biÖn chøng gi÷a lùc
l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Sù vËn dông cña §¶ng ta
trong ®-êng lèi ®æi míi ë ViÖt Nam"
Tuy nhiªn do tr×nh ®é nhËn thøc hiÓu biÕt vÒ mäi mÆt cßn h¹n
chÕ, nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt mong thÇy c« gi¸o gãp ý ®Ó
bµi viÕt ®-îc hoµn thiÖn h¬n.
2
B. Néi dung
Ch-¬ng I
Sù nhËn thøc vÒ lùc l-îng s¶n xuÊt, quan
hÖ s¶n xuÊt vµ qui luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï
hîp víi tÝnh chÊt
vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n
xuÊt.
I/ §«i nÐt vÒ lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ
s¶n xuÊt.
1. Lùc l-îng s¶n xuÊt lµ g×?
Lùc l-îng s¶n xuÊt lµ toµn bé nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt do x· héi
t¹o ra, tr-íc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng vµ nh÷ng ng-êi lao ®éng víi
kinh ngiÖm vµ thãi quen lao ®éng nhÊt ®Þnh ®· sö dông nh÷ng tliÖu s¶n xuÊt ®ã ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi.
Tõ thùc tr¹ng ®ã lý luËn vÒ lùc l-îng s¶n xuÊt cña x· héi ®-îc
C.M¸c nªu lªn vµ ph¸t triÓn mét c¸ch s©u s¾c trong c¸c t¸c phÈm
chuÈn bÞ cho bé "T- b¶n" vµ chÝnh trong bé "T- b¶n" M¸c ®· tr×nh
bµy hÕt søc râ rµng quan ®iÓm cña m×nh vÒ c¸c yÕu tè cÊu thµnh
lùc l-îng s¶n xuÊt cña x· héi trong ®ã bao gåm søc lao ®éng vµ tliÖu s¶n xuÊt. §èi víi M¸c cïng víi t- liÖu lao ®éng ®èi víi lao
®éng còng thuéc vÒ t- liÖu s¶n xuÊt, cßn trong t- liÖu lao ®éng tøc
3
lµ tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè vËt chÊt mµ con ng-êi sö dông ®Ó t¸c ®éng
vµ ®èi t-îng lao ®éng nh- c«ng cô lao ®éng, nhµ x-ëng, ph-¬ng
tiÖn lao ®éng, c¬ së vËt chÊt kho tµng... th× vai trß quan träng h¬n
c¶ thuéc vÒ c«ng cô lao ®éng. C«ng cô lao ®éng lµ yÕu tè quan
träng nhÊt linh ho¹t nhÊt cña t- liÖu s¶n xuÊt. Mäi thêi ®¹i muèn
®¸nh gi¸ tr×nh ®é s¶n xuÊt th× ph¶i dùa vµo c«ng cô lao ®éng.
Muãn ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña mét x· héi ng-êi ta nh×n vµo hÖ
thãng c«ng cô lao ®éng nh- m¸y mãc, ph-¬ng tiÖn... Tuy nhiªn
yÕu tè quan träng nhÊt trong lùc l-îng s¶n xuÊt chÝnh lµ con ng-êi
cho dï nh÷ng t- liÖu lao ®éng ®-îc t¹o ra tõ tr-íc cã søc m¹nh
®Õn ®©u vµ ®èi t-îng lao ®éng cã phong phó nh- thÕ nµo th× con
ng-êi vÉn lµ bËc nhÊt.
LÞch sö loµi ng-êi ®-îc ®¸nh dÊu bëi c¸c mèc quan träng
trong sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt tr-íc hÕt lµ c«ng cô lao
®éng. Sau b-íc ngoÆt sinh häc, sù xuÊt hiÖn c«ng cô lao ®éng
®¸nh dÊu mét b-íc ngoÆt kh¸c trong sù chuyÓn tõ v-în thµnh
ng-êi. Tõ kiÕm sèng b»ng s¨n b¾t h¸i l-îm sang ho¹t ®éng lao
®éng thÝch nghi víi tù nhiªn vµ dÇn dÇn c¶i t¹o tù nhiªn. Tõ s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp c«ng nghÖ l¹c hËu chuyÓn lªn c¬ khÝ ho¸ s¶n
xuÊt. Sù ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt trong giai ®o¹n nµy kh«ng
chØ giíi h¹n ë viÖc t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ sè l-îng thuÇn tuý víi
c¸c c«ng cô ®· cã mµ chñ yÕu lµ ë viÖc t¹o ra nh÷ng c«ng cô hoµn
toµn míi sö dông c¬ b¾p con ng-êi. Do ®ã con ng-êi ®· chuyÓn
mét phÇn c«ng viÖc n¨ng nhäc cho m¸y mãc cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t
huy c¸c n¨ng lùc kh¸c cña m×nh.
4
ë n-íc ta tõ tr-íc tíi nay nÒn kinh tÕ lÊy n«ng nghiÖp lµm chñ
yÕu, nªn tr×nh ®é khoa häc kü thuËt kÐm ph¸t triÓn. HiÖn thêi
chóng ta ®ang ë trong t×nh tr¹ng kÕ thõa nh÷ng lùc l-îng s¶n xuÊt
võa nhá nhoi, võa l¹c hËu so víi tr×nh ®é chung cña thÕ giíi, h¬n
n÷a trong mét thêi gian kh¸ dµi, nh÷ng lùc l-îng Êy bÞ k×m h·m,
ph¸t huy t¸c dông kÐm. Bëi vËy §¹i héi lÇn thø VI cña §¶ng ®Æt
ra nhiÖm vô lµ ph¶i "Gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã.
Khai th¸c mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña ®Êt n-íc, sö dông cã hiÖu
qu¶ sù gióp ®ì quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l-îng s¶n xuÊt”.
MÆt kh¸c chóng ta ®ang ë trong giai ®o¹n míi trong sù ph¸t triÓn
cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt ®ang chøng kiÕn nh÷ng biÕn ®æi
c¸ch m¹ng trong c«ng nghÖ. ChÝnh ®iÒu nµy ®ßi hái chóng ta lùa
chän mét mÆt tËn dông c¸i hiÖn cã mÆt kh¸c nhanh chãng tiÕp thu
c¸i míi do thêi ®¹i t¹o ra nh»m dïng chóng ®Ó nh©n nhanh c¸c
nguån lùc tõ bªn trong. NÕu ph©n tÝch mét c¸ch kh¸ch quan th× râ
rµng lùc l-îng s¶n xuÊt cña ta ®ang øng víi c¶ ba giai ®o¹n ph¸t
triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt trong nÒn v¨n minh loµi ng-êi. Thùc
tÕ hiÖn nay trong nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt c«ng cô thñ c«ng vÉn ®ang
lµ chñ yÕu, lao ®éng nÆng ®ang chiÕm tØ lÖ cao. CÇn kh¼ng ®Þnh
mét vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt lµ trong lÞch sö bao giê còng cã sù ®an
xen cña tr×nh ®é ph¸t triÓn kh¸c nhau trong tõng yÕu tè cÊu thµnh
lùc l-îng s¶n xuÊt.
Tuy nhiªn trªn thùc tÕ song song víi t×nh tr¹ng l¹c hËu trong
ph¹m vi hÑp nhÊt ®Þnh, chóng ta ®ang dÇn dÇn ®i lªn víi tù ®éng
ho¸, sö dông thµnh th¹o m¸y mãc vi tÝnh...§ã lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó
®-a n-íc ta ra khái l¹c hËu nghÌo nµn.
5
2. Quan hÖ s¶n xuÊt ®-îc hiÓu ra sao:
Quan hÖ s¶n xuÊt lµ mèi quan hÖ gi÷a con ng-êi víi con ng-êi
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cña x· héi, trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt con ng-êi ph¶i cã nh÷ng quan hÖ, con ng-êi kh«ng
thÓ t¸ch khái céng ®ång. Nh- vËy viÖc ph¶i thiÕt lËp c¸c mèi quan
hÖ trong s¶n xuÊt tù nã ®· lµ vÊn ®Ò cã tÝnh qui luËt råi. Nh×n tæng
thÓ quan hÖ s¶n xuÊt gåm ba mÆt.
- ChÕ ®é së h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt tøc lµ quan hÖ gi÷a ng-êi
®èi víi t- liÖu s¶n xuÊt, nãi c¸ch kh¸c t- liÖu s¶n xuÊt thuéc vÒ ai.
- ChÕ ®é tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh, tøc lµ quan
hÖ gi÷a ng-êi víi ng-êi trong s¶n xuÊt vµ trao ®æi cña c¶i vËt chÊt
nh- ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ lao ®éng quan hÖ
gi÷a ng-êi qu¶n lý víi c«ng nh©n.
- ChÕ ®é ph©n phèi s¶n xuÊt, s¶n phÈm tøc lµ quan hÖ chÆt chÏ
víi nhau vµ cïng mét môc tiªu chung lµ sö dông hîp lý vµ cã hiÖu
qu¶ t- liÖu s¶n xuÊt ®Ó lµm cho chóng kh«ng ngõng ®-îc t¨ng
tr-ëng, thóc ®Èy t¸i s¶n xuÊt më réng, n©ng cao phóc lîi ng-êi lao
®éng. §ãng gãp ngµy cµng nhiÒu cho nhµ n-íc x· héi chñ nghÜa.
Trong c¶i t¹o vµ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt vÊn ®Ò quan träng
mµ ®¹i héi VI nhÊn m¹nh lµ ph¶i tiÕn hµnh c¶ ba mÆt ®ång bé: chÕ
®é së h÷u, chÕ ®é qu¶n lý vµ chÕ ®é ph©n phèi kh«ng nªn coi
träng mét mÆt nµo c¶ vÒ mÆt lý luËn, kh«ng nghi ngê g× r»ng: chÕ
®é së h÷u lµ nÒn t¶ng quan hÖ s¶n xuÊt . Nã lµ ®Æc tr-ng ®Ó ph©n
biÖt ch¼ng nh÷ng c¸c quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c nhau mµ cßn c¸c thêi
®¹i kinh tÕ kh¸c nhau trong lÞch sö nh- møc ®· nãi.
6
- Thùc tÕ lÞch sö cho thÊy râ bÊt cø mét cuéc c¸ch m¹ng x· héi
nµo ®Òu mang mét môc ®Ých kinh tÕ lµ nh»m b¶o ®¶m cho lùc
l-îng s¶n xuÊt cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc ph¸t triÓn thuËn lîi vµ ®êi
sèng vËt chÊt cña con ng-êi còng ®-îc c¶i thiÖn. §ã lµ tÝnh lÞch sö
tù nhiªn cña c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn gi÷a c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi trong qu¸ khø vµ còng lµ tÝnh lÞch sö tù nhiªn cña thêi kú
qu¸ ®é tõ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi t- b¶n chñ nghÜa sang h×nh th¸i
kinh tÕ - x· héi céng s¶n chñ nghÜa.
- Vµ xÐt riªng trong ph¹m vi mét quan hÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh
th× tÝnh chÊt cña së h÷u còng quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt cña qu¶n lý vµ
ph©n phèi. MÆt kh¸c trong mçi h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh
quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ bao giê còng gi÷ vai trß chi phèi c¸c
quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c Ýt nhiÒu c¶i biÕn chóng ®Ó ch¼ng nh÷ng
chóng khong ®èi lËp mµ cßn phôc vô ®¾c lùc cho sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña chÕ ®é kinh tÕ - x· héi míi.
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin ch-a bao giê coi h×nh th¸i kinh tÕ - x·
héi nµo ®· tån t¹i kÓ tõ tr-íc ®Õn nay lµ chuÈn nhÊt. Trong mçi
h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cïng víi mét quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ,
®iÓn h×nh cßn tån t¹i nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt phô thuéc, lçi thêi
nh- lµ tµn d- cña x· héi cò. Ngay ë c¶ c¸c n-íc t- b¶n chñ nghÜa
ph¸t triÓn nhÊt còng kh«ng chØ cã mét quan hÖ s¶n xuÊt t- b¶n chñ
nghÜa thuÇn nhÊt. TÊt c¶ c¸c t×nh h×nh trªn ®Òu b¾t nguån tõ ph¸t
triÓn kh«ng ®Òu vÒ lùc l-îng s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng gi÷a c¸c n-íc
kh¸c nhau mµ cßn gi÷a c¸c vïng vµ c¸c ngµnh kh¸c nhau cña mét
n-íc. ViÖc chuyÓn tõ quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi lªn cao h¬n nhC.M¸c nhËn xÐt: "Kh«ng bao giê xuÊt hiÖn tr-íc khi nh÷ng ®iÒu
7
kiÖn tån t¹i vËt chÊt cña nh÷ng quan hÖ ®ã ch-a chÝn muåi..." ph¶i
cã mét thêi kú lÞch sö t-¬ng ®èi l©u dµi míi cã thÓ t¹o ra ®iÒu kiÖn
vËt chÊt trªn.
3. NhËn thøc vÒ ph¹m trï h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi céng
s¶n.
B¾t nguån tõ nhËn thøc vÒ qui luËt ph¸t triÓn cña x· héi loµi
ng-êi lµ mét qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn, ®ång thêi xuÊt ph¸t tõ
nh÷ng ®iÒu kiÖn míi cña thùc tÕ lÞch sö hiÖn nay cã thÓ kh¼ng
®Þnh c¸c n-íc chËm ph¸t triÓn còng cã kh¶ n¨ng tiÕn lªn CNXH
tïy theo hoµn c¶nh vµ kh¶ n¨ng cña m×nh. Kh¶ n¨ng qu¸ ®é lªn
CNXH nµy th-êng ®-îc gäi lµ con ®-êng qu¸ ®é gi¸n tiÕp lªn
CNXH, con ®-êng bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn chÕ ®é t- b¶n chñ
nghÜa. Con ®-êng ph¸t triÓn theo kh¶ n¨ng nµy cßn ®-îc gäi lµ
con ®-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Theo kinh nghiÖm
thùc tÕ cña Lªnin ®©y lµ mét con ®-êng kh¸ l©u dµi ph¶i qua nhiÒu
b-íc trung gian, ph¸t triÓn qua ®Êu tranh giai cÊp rÊt phøc t¹p. Sù
®i lªn ph¶i cã sù ñng hé vµ gióp ®ì bªn ngoµi. Tr-íc hÕt trong
n-íc ®ã cÇn cã mét §¶ng cña giai cÊp v« s¶n l·nh ®¹o, mét ®¶ng
cã quan hÖ mËt thiÕt "sèng cßn" víi d©n. Tõ ®ã tæ chøc ¸p dông
l·nh ®¹o trong ®ã cã c¶ vËn dông qui luËt s¶n xuÊt phï hîp víi
n-íc ®ã mét c¸ch tÝch cùc ®Ó kh«ng ngõng tiÕn b-íc.
II- Qui luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi
tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
l-îng s¶n xuÊt.
8
1. Quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc l-îng s¶n xuÊt m©u thuÉn hay
phï hîp.
Trong t¸c phÈm gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ - chÝnh trÞ
n¨m 1859 C.M¸c viÕt "Trong sù s¶n xuÊt x· héi ra ®êi sèng cña
m×nh, con ng-êi ta cã nh÷ng quan hÖ nhÊt ®Þnh, tÊt yÕu kh«ng phô
thuéc ý muèn cña hä, tøc nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt. Nh÷ng qui luËt
nµy phï hîp víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lùc l-îng
s¶n xuÊt. Nh÷ng quan hÖ nµy phï hîp víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn
nhÊt ®Þnh cña lùc l-îng s¶n xuÊt vËt chÊt cña hä..." Ng-êi ta
th-êng coi t- t-ëng nµy cña M¸c lµ t- t-ëng vÒ "Qui luËt quan hÖ
s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l-îng s¶n xuÊt".
C¸c mèi quan hÖ trong s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu d¹ng thøc
kh¸c nhau mµ nh×n mét c¸ch tæng qu¸t th× ®ã lµ nh÷ng d¹ng quan
hÖ s¶n xuÊt vµ d¹ng nh÷ng lùc l-îng s¶n xuÊt tõ ®ã h×nh thµnh
nh÷ng mèi lien hÖ chñ yÕu c¬ b¶n lµ mèi liªn hÖ gi÷a quan hÖ s¶n
xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l-îng s¶n xuÊt. Nh-ng mèi
liªn hÖ gi÷a hai yªu tè c¬ b¶n nµy lµ g×? Phï hîp hay kh«ng phï
hîp. Thèng nhÊt hay m©u thuÉn? Tr-íc hÕt cÇn x¸c ®Þnh kh¸i
niÖm phï hîp víi c¸c ý nghÜa sau.
- Phï hîp lµ sù c©n b»ng, sù thèng nhÊt gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp
hay "sù yªn tÜnh" gi÷a c¸c mÆt.
- Phï hîp lµ mét xu h-íng mµ nh÷ng dao ®éng kh«ng c©n
b»ng sÏ ®¹t tíi.
Trong phÐp biÖn chøng sù c©n b»ng chØ lµ t¹m thêi vµ sù kh«ng
c©n b»ng lµ tuyÖt ®èi. M©u thuÊn ®«i khi lµ ®éng lùc cña sùph¸t
9
triÓn . Ta biÕt r»ng trong phÐp biÖn chøng c¸i t-¬ng ®èi kh«ng
t¸ch khái c¸i tuyÖt ®èi nghÜa lµ gi÷a chóng kh«ng cã mÆt giíi h¹n
x¸c ®Þnh. NÕu chóng ta nh×n nhËn mét c¸ch kh¸c cã thÓ hiÓu sù
c©n b»ng nh- mét sù ®øng im, cßn sù kh«ng c©n b»ng cã thÓ hiÓu
nh- sù vËn ®éng. Tøc sù c©n b»ng trong s¶n xuÊt chØ lµ t¹m thêi
cßn kh«ng c©n b»ng kh«ng phï hîp gi÷a chóng lµ tuyÖt ®èi. ChØ
cã thÓ quan niÖm ®-îc sù ph¸t triÓn chõng nµo ng-êi ta thõa nhËn
tÝnh ch©n lý vÜnh h»ng cña sù vËn ®éng. Còng v× vËy chØ cã thÓ
quan niÖm ®-îc sù ph¸t triÓn chõng nµo ng-êi ta thõa nhËn, nhËn
thøc ®-îc sù ph¸t triÓn trong m©u thuÉn cña lùc l-îng s¶n xuÊt vµ
quan hÖ s¶n xuÊt chõng nµo ta thõa nhËn tÝnh vÜnh viÔn kh«ng phï
hîp gi÷a chóng.
Tõ nh÷ng lý luËn ®ã ®i ®Õn thùc t¹i n-íc ta còng vËy víi qu¸
tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö l©u dµi cña m×nh tõ thêi kú ®å ®¸ ®Õn thêi
v¨n minh hiÖn ®¹i. N-íc ta ®i tõ sù kh«ng phï hîp hay sù l¹c hËu
tõ nÒn v¨n minh lóa n-íc. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t
triÓn cña s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh ®i tõ sù kh«ng phï hîp ®Õn sù phï
hîp, nh-ng tr¹ng th¸i phï hîp chØ lµ sù t¹m thêi, ng¾n ngñi, ý
muèn t¹o nªn sù phï hîp vÜnh h»ng gi÷a lùc l-îng s¶n xuÊt víi
quan hÖ s¶n xuÊt lµ tr¸i tù nhiªn, lµ thñ tiªu c¸i kh«ng thñ tiªu
®-îc, tøc lµ sù vËn ®éng.
Tãm l¹i, cã thÓ nãi thùc chÊt cña qui luËt vÒ mèi quan hÖ gi÷a
lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ qui luËt m©u thuÉn. Sù
phï hîp gi÷a chóng chØ lµ mét c¸i trôc, chØ lµ tr¹ng th¸i yªn tÜnh
t¹m thêi, cßn sù vËn ®éng, dao ®éng sù m©u thuÉn lµ vÜnh viÔn chØ
cã kh¸i niÖm m©u thuÉn míi ®ñ kh¶ n¨ng v¹ch ra ®éng lùc cña sù
10
ph¸t triÓn míi cã thÓ cho ta hiÓu ®-îc sù vËn ®éng cña qui luËt
kinh tÕ.
2. Qui luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh
®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt.
TÊt c¶ chóng ta ®Òu biÕt, quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc l-îng s¶n
xuÊt lµ hai mÆt hîp thµnh cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt cã t¸c ®éng
qua l¹i biÖn chøng víi nhau. ViÖc ®Èy quan hÖ s¶n xuÊt lªn qu¸ xa
so víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt lµ
mét hiÖn t-îng t-¬ng ®èi phæ biÕn ë nhiÒu n-íc x©y dùng x· héi
chñ nghÜa. Nguån gèc cña t- t-ëng sai lÇm nµy lµ bÖnh chñ quan,
duy ý chÝ, muèn cã nhanh chñ nghÜa x· héi thuÇn nhÊt bÊt chÊp
qui luËt kh¸ch quan. VÒ mÆt ph-¬ng ph¸p luËn, ®ã lµ chñ nghÜa
duy vËt siªu h×nh, qu¸ l¹m dông mèi quan hÖ t¸c ®éng ng-îc l¹i
cña quan hÖ s¶n xuÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt.
Sù l¹m dông nµy biÓu hiÖn ë "Nhµ n-íc chuyªn chÝnh v« s¶n cã
kh¶ n¨ng chñ ®éng t¹o ra quan hÖ s¶n xuÊt míi ®Ó më ®-êng cho
sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt".
Nh-ng khi thùc hiÖn ng-êi ta ®· quªn r»ng sù "chñ ®éng"
kh«ng ®ång nghÜa víi sù chñ quan tuú tiÖn, con ng-êi kh«ng thÓ
tù do t¹o ra bÊt cø h×nh thøc nµo cña quan hÖ s¶n xuÊt mµ m×nh
muèn cã. Ng-îc l¹i quan hÖ s¶n xuÊt lu«n lu«n bÞ qui ®Þnh mét
c¸ch nghiªm ngÆt bëi tr¹ng th¸i cña lùc l-îng s¶n xuÊt, bëi quan
hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n
xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt chØ cã thÓ më ®-êng cho lùc l-îng s¶n
xuÊt ph¸t triÓn khi mµ nã ®-îc hoµn thiÖn tÊt c¶ vÒ néi dung cña
11
nã, nh»m gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng m©u thuÉn gi÷a quan hÖ s¶n
xuÊt vµ lùc l-îng s¶n xuÊt.
+ Lùc l-îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh biÕn ®æi cña
quan hÖ s¶n xuÊt: lùc l-îng s¶n xuÊt lµ c¸i biÕn ®æi ®Çu tiªn vµ
lu«n biÕn ®æi trong s¶n xuÊt con ng-êi muèn gi¶m nhÑ lao ®éng
nÆng nhäc t¹o ra n¨ng suÊt cao ph¶i lu«n t×m c¸ch c¶i tiÕn c«ng cô
lao ®éng. ChÕ t¹o ra c«ng cô lao ®éng míi. Lùc l-îng lao ®éng
qui ®Þnh sù h×nh thµnh vµ biÕn ®æi quan hÖ s¶n xuÊt ki quan hÖ s¶n
xuÊt kh«ng thÝch øng víi tr×nh ®é, tÝnh chÊt cña lùc l-îng s¶n xuÊt
th× nã k×m h·m thËm chÝ ph¸ ho¹i lùc l-îng s¶n xuÊt th× nã k×m
h·m thËm chÝ ph¸ ho¹i lùc l-îng s¶n xuÊt vµ ng-îc l¹i.
+ Sù t¸c ®éng trë l¹i cña quan hÖ s¶n xuÊt ®èi víi lùc l-îng
s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt khi ®· ®-îc x¸c lËp th× nã ®éc lËp
t-¬ng ®èi víi lùc l-îng s¶n xuÊt vµ trë thµnh nh÷ng c¬ së vµ
nh÷ng thÓ chÕ x· héi vµ nã kh«ng thÓ biÕn ®æi ®ång thêi ®èi víi
lùc l-îng s¶n xuÊt. Th-êng l¹c hËu so víi lùc l-îng s¶n xuÊt vµ
nÕu quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é s¶n xuÊt, tÝnh chÊt cña
lùc l-îng s¶n xuÊt th× nã thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n
xuÊt. NÕu l¹c hËu so víi lùc l-îng s¶n xuÊt dï t¹m thêi th× nã k×m
h·m sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt. Së dÜ quan hÖ s¶n xuÊt
cã thÓ t¸c ®éng m¹nh mÏ trë l¹i ®èi víi lùc l-îng s¶n xuÊt v× nã
qui ®Þnh môc ®Ých cña s¶n xuÊt qui ®Þnh hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý
s¶n xuÊt vµ qu¶n lý x· héi, qui ®Þnh ph-¬ng thøc ph©n phèi vµ
phÇn cña c¶i Ýt hay nhiÒu mµ ng-êi lao ®éng ®-îc h-ëng. Do ®ã
nã ¶nh h-ëng tíi th¸i ®é tÊt c¶ quÇn chóng lao ®éng. Nã t¹o ra
nh÷ng ®iÒu kiÖn hoÆc kÝch thÝch hoÆc h¹n chÕ sù ph¸t triÓn c«ng
12
cô s¶n xuÊt, ¸p dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt hîp
t¸c ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ.
13
Ch-¬ng II
Sù vËn dông cña ®¶ng ta trong ®-êng lèi
®æi míi ë viÖt nam
I/ Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
nhiÒu thµnh phÇn trong giai ®o¹n hiÖn nay ë
n-íc ta.
Sau khi giµnh ®-îc chÝnh quyÒn tõ tay ®Õ quèc Ph¸p nÒn kinh
tÕ n-íc ta ®i lªn theo nÒn kinh tÕ tù nhiªn, tù cung tù cÊp, nÒn s¶n
xuÊt nhá tr×nh ®é khoa häc kÐm ph¸t triÓn, quan hÖ gi÷a lùc l-îng
s¶n xuÊt víi tr×nh ®é s¶n xuÊt rêi r¹c, tÎ nh¹t. §¸nh th¾ng ®Õ quèc
Ph¸p th× giÆc Mü l¹i x©m chiÕm ®¸nh ph¸ n-íc ta. ThÕ råi non
s«ng vÒ mét mèi c¶ n-íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi víi mét lùc
l-îng s¶n xuÊt lín vµ tiÒm n¨ng mäi mÆt cßn non trÎ ®ßi hái n-íc
ta ph¶i cã mét chÕ ®é kinh tÕ phï hîp víi n-íc nhµ vµ do ®ã nÒn
kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ra ®êi. Nh×n th¼ng vµo sù thËt
chóng ta thÊy r»ng, trong thêi gian qua do qu¸ c-êng ®iÖu vai trß
cña quan hÖ s¶n xuÊt do quan niÖm kh«ng ®óng vÒ mèi quan hÖ
gi÷a së h÷u vµ quan hÖ kh¸c, do quªn mÊt ®iÒu c¬ b¶n lµ n-íc ta
qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét x· héi tiÒn t- b¶n chñ nghÜa.
§ång nhÊt chÕ ®é c«ng h÷u víi chñ nghÜa x· héi lÉn lén ®ång nhÊt
gi÷a hîp t¸c ho¸ vµ tËp thÓ ho¸. Kh«ng thÊy râ c¸c b-íc ®i cã tÝnh
qui luËt trªn con ®-êng tiÕn lªn CNXH nªn ®· tiÕn hµnh ngay
cuéc c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ xÐt
14
vÒ thùc chÊt lµ theo ®-êng lèi "®Èy m¹nh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa,
®-a quan hÖ s¶n xuÊt ®i tr-íc më ®-êng cho lùc l-îng s¶n xuÊt
ph¸t triÓn. ThiÕt lËp chÕ ®é c«ng h÷u thuÇn nhÊt gi÷a hai h×nh thøc
së h÷u toµn d©n vµ tËp thÓ". Quan niÖm cho r»ng cã thÓ ®-a quan
hÖ s¶n xuÊt ®i tr-íc ®Ó t¹o ®Þa bµn réng r·i, thóc ®Èy lùc l-îng s¶n
xuÊt ph¸t triÓn ®· bÞ b¸c bá. Sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt
x· héi nµy ®· m©u thuÉn víi nh÷ng c¸i ph©n tÝch trªn. Trªn con
®-êng t×m tßi lèi tho¸t cña m×nh tõ trong lßng nÒn x· héi ®· n¶y
sinh nh÷ng hiÖn t-îng tr¸i víi ý muèn chñ quan cña chóng ta cã
nhiÒu hiÖn t-îng tiªu cùc næi lªn trong ®êi sèng kinh tÕ nh- qu¶n
lý kÐm, tham «,... Nh-ng thùc ra m©u thuÉn gi÷a yªu cÇu ph¸t
triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt víi nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ - x· héi xa l¹
®-îc ¸p ®Æt mét c¸ch chñ quan kinh tÕ thÝch hîp cÇn thiÕt cho lùc
l-îng s¶n xuÊt míi n¶y sinh vµ ph¸t triÓn. Kh¾c phôc nh÷ng hiÖn
t-îng tiªu cùc trªn lµ cÇn thiÕt vÒ mÆt nµy trªn thùc tÕ chóng ta
ch-a lµm hÕt nhiÖm vô m×nh ph¶i lµm. Ph¶i gi¶i quyÕt ®óng ®¾n
gi÷a m©u thuÉn lùc l-îng s¶n xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt tõ ®ã kh¾c
phôc nh÷ng khã kh¨n vµ tiªu cùc cña nÒn kinh tÕ. ThiÕt lËp quan
hÖ s¶n xuÊt míi víi nh÷ng h×nh thøc vµ b-íc ®i phï hîp víi tr×nh
®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt lu«n lu«n thóc ®©û s¶n xuÊt
ph¸t triÓn víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Trªn c¬ së cñng cè nh÷ng ®Ønh
cao kinh tÕ trong tay nhµ n-íc c¸ch m¹ng. Cho phÐp phôc håi vµ
ph¸t triÓn chñ nghÜa t- b¶n vµ bu«n b¸n tù do réng r·i cã lîi cho
sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Quan ®iÓm ®æi míi tõ ®¹i héi VI còng ®·
kh¼ng ®Þnh kh«ng nh-ng kh«i phôc thµnh phÇn kinh tÕ t- b¶n tnh©n vµ kinh tÕ c¶ thÕ mµ ph¶i ph¸t triÓn chóng réng r·i theo
15
chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc. Nh-ng ®iÒu quan träng lµ ph¶i
nhËn thøc ®-îc vai trß cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc trong thêi
kú qu¸ ®é. §Ó thùc hiÖn vai trß nµy mét mÆt nã ph¶i th«ng qua sù
nªu g-¬ng vÒ c¸c mÆt n¨ng suÊt, chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶. Thùc
hiÖn ®Çy ®ñ ®èi víi nhµ n-íc. §èi víi thµnh phÇn kinh tÕ t- b¶n tnh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t
triÓn. Tuy nhiªn víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy ph¶i cã nh÷ng biÖn
ph¸p ®Ó cho quan hÖ s¶n xuÊt thùc hiÖn phï hîp víi tÝnh chÊt vµ
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt trong thêi kú qu¸ ®é. V×
nh- thÕ míi thùc sù thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng lao ®éng.
II/ vËn dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï
hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña
lùc l-îng s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸, trong sù nghiÖp ®æi míi ë n-íc ta
hiÖn nay.
Thuéc ph¹m trï cña lùc l-îng s¶n xuÊt vµ vËn ®éng kh«ng
ngoµi biÖn chøng néi t¹i cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt, vÊn ®Ò c«ng
nghiÖp ho¸ g¾n chÆt víi hiÖn ®¹i ho¸, tr-íc hÕt ph¶i ®-îc xem xÐt
tõ t- duy triÕt häc. Tr-íc khi ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸ vµ muèn thµnh c«ng trªn ®Êt n-íc th× ph¶i cã tiÒm lùc vÒ kinh
tÕ con ng-êi, trong ®ã lùc l-îng lao ®éng lµ mét yÕu tè quan
träng. Ngoµi ra ph¶i cã sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh
chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt ®©y míi lµ nh©n tè
c¬ b¶n nhÊt.
16
§Êt n-íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸ víi tiÒm n¨ng lao ®éng lín cÇn cï, th«ng minh, s¸ng t¹o vµ cã
kinh nghiÖm lao ®éng nh-ng c«ng cô cña chóng ta cßn th« s¬.
Nguy c¬ tôt hËu cña ®Êt n-íc ngµy cµng ®-îc kh¾c phôc. §¶ng ta
®ang triÓn khai m¹nh mÏ mét sè vÊn ®Ò cña ®Êt n-íc vÒ c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tr-íc hÕt trªn c¬ së mét c¬ cÊu së h÷u
hîp quy luËt g¾n liÒn víi mét c¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hîp
qui luËt, còng nh- c¬ cÊu mét x· héi hîp giai cÊp. Cïng víi thêi
c¬ lín, nh÷ng thö th¸ch ghª gím ph¶i v-ît qua ®Ó hoµn thµnh sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc v× d©n giµu n-íc
m¹nh c«ng b»ng v¨n minhh·y cßn phÝa tr-íc mµ néi dung c¬ b¶n
trong viÖc thùc hiÖn lµ ph¶i nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ qui luËt quan
hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
l-îng s¶n xuÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay cña n-íc ta.
III. Häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x·
héi c¬ së lý luËn cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë n-íc ta.
Chóng ta ®Òu biÕt r»ng, tõ tr-íc ®Õn nay, c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ khuynh h-íng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña c¸c n-íc. §èi
víi n-íc ta, tõ mét nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng muèn tho¸t khái nghÌo
nµn, l¹c hËu, nhanh chãng ®¹t têi tr×nh ®é cña mét n-íc ph¸t triÓn
tÊt yÕu ph¶i ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ nh- lµ mét cuéc
c¸ch m¹ng toµn diÖn vµ s©u s¾c. §¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø VIII cña
§¶ng ®· kh¼ng ®Þnh "X©y dùng n-íc ta thµnh mét n-íc c«ng
nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt - kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý,
17
quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
l-îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an
ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu n-íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh".
Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c - LÞch sö s¶n
xuÊt vËt chÊt cña nh©n lo¹i ®· h×nh thµnh mèi quan hÖ kh¸ch quan
phæ biÕn: Mét mÆt con ng-êi ph¶i quan hÖ víi giíi tù nhiªn nh»m
biÕn ®æi giíi tù nhiªn ®ã, quan hÖ nµy ®-îc biÓu hiÖn ë lùc l-îng
s¶n xuÊt mÆt kh¸c con ng-êi ph¶i quan hÖ víi nhau ®Ó tiÕn hµnh
s¶n xuÊt, quan hÖ nµy ®-îc biÓu hiÖn ë quan hÖ s¶n xuÊt. Lùc
l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ 2 mÆt ®èi lËp nhau biÖn
chøng cña mét thÓ thèng nhÊt kh«ng thÓ t¸ch rêi. Tuy nhiªn nÕu
lùc l-îng s¶n xuÊt lµ c¸i cÊu thµnh cña toµn bé lÞch sö nh©n lo¹i
th× quan hÖ s¶n xuÊt lµ c¶i t¹o thµnh c¬ së kinh tÕ cña x· héi, lµ c¬
së hiÖn thùc cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt tinh thÇn vµ nh÷ng thiÕt chÕ
t-¬ng øng trong x· héi.
C.M¸c ®· ®-a ra kÕt luËn r»ng x· héi loµi ng-êi ph¸t triÓn tr¶i
qua nhiÒu giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau, øng víi mçi giai ®o¹n cña sù
ph¸t triÓn ®ã lµ mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh - r»ng tiÕn
bé x· héi lµ sù vËn ®éng theo h-íng tiÕn lªn cña c¸c h×nh th¸i
kinh tÕ - x· héi kh¸c mµ gèc rÔ s©u xa cña nã lµ sù ph¸t triÓn
kh«ng ngõng cña lùc l-îng s¶n xuÊt. R»ng sù vËn ®éng vµ ph¸t
triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi lµ do t¸c ®éng cña c¸c qui
luËt kh¸ch quan. M¸c vµ ¡nghen ®· ®-a ra nhiÒu lý luËn, nhiÒu tt-ëng. Nh÷ng lý luËn t- t-ëng c¬ b¶n ®ã trong häc thuyÕt M¸c vÒ
h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi chÝnh lµ c¬ së lý luËn cho phÐp chóng ta
kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh
18
h-íng XHCN ë n-íc ta hiÖn nay lµ phï hîp víi qui luËt kh¸ch
quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña d©n téc ta, cña thêi ®¹i. §èi
víi n-íc ta ®Ó phï hîp víi lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt
®¶ng ta ®· nªu c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸, kÕt
hîp nh÷ng b-íc tiÕn tuÇn tù vÒ c«ng nghÖ víi viÖc tranh thñ
nh÷ng c¬ héi ®i t¾t, ®ãn ®Çu, h×nh thµnh nh÷ng mòi nhän ph¸t
triÓn theo tr×nh ®é tiªn tiÕn cña khoa häc c«ng nghÖ thÕ giíi. MÆt
kh¸c chóng ta ph¶i chó träng x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, cã sù
®iÒu tiÕt cña nhµ n-íc vµ theo ®Þnh h-íng XHCN. §©y lµ hai
nhiÖm vô ®-îc thùc hiÖn ®ång thêi. Chóng lu«n t¸c ®éng thóc ®Èy
hç trî lÉn nhau cïng ph¸t triÓn. Bëi lÏ "nÕu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸ t¹o nªn lùc l-îng s¶n xuÊt cÇn thiÕt cho chÕ ®é x· héi míi
th× viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chÝnh lµ ®Ó x©y
dùng hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp ®-a n-íc ta tiÕn lªn tõng
ngµy nh- §¶ng vµ Nhµ n-íc ta mong muèn ®a vµ ®ang thùc hiÖn.
19
c- KÕt luËn
Chóng ta cÇn ph¶i hiÓu vµ vËn dông mét c¸ch tèt nhÊt qui luËt
quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña
lùc l-îng s¶n xuÊt. Trªn thùc tÕ bÊt cø ë ®©u vµ vµo lóc nµo còng
kh«ng thÓ cã ®-îc sù phï hîp tuyÖt ®èi gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi
tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt. Nh-ng ph¶i
tuú theo t×nh h×nh thùc tÕ mµ chän gi¶i ph¸p phï hîp. Trong quan
hÖ gi÷a lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt nãi chung còng cã
sù rµng buéc xuÊt ph¸t tõ chóng. Tuy nhiªn chÝnh b¶n th©n c¸c
quan hÖ s¶n xuÊt l¹i cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi lùc l-îng s¶n
xuÊt. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ta sö dông mèi quan hÖ Êy nh- thÕ nµo cho
phï hîp. §Æc biÖt quan hÖ gi÷a lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n
xuÊt l¹i cã nhiÒu lén xén trong viÖc nghiªn cøu, sö dông vµ ph¸t
triÓn c¸c ph-¬ng thøc s¶n xuÊt tøc lµ qu¸ tr×nh "§a d¹ng ho¸" cô
thÓ h¬n lµ qu¸ tr×nh "phï hîp ho¸" c¸c lo¹i ph-¬ng thøc s¶n xuÊt
vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ hiÖn nay cña n-íc ta. NÕu chóng ta sö dông
®óng c¸c qui luËt trªn céng víi ®iÒu hoµ quan hÖ lùc l-îng s¶n
xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt th× kh«ng l©u sau n-íc ta sÏ tiÕn nhanh
cïng víi c¸c n-íc ph¸t triÓn tiÕn nhanh trªn con ®-êng c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®· chän.
Qua bµi viÕt nµy phÇn nµo t«i hiÓu vµ biÕt ®-îc t×nh h×nh kinh
tÕ n-íc nhµ. Nh÷ng c¸i, nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ §¶ng vµ nhµ n-íc ta
®ang lµm ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n-íc.
Tõ ®ã t«i cã ®«i lêi kiÕn nghÞ sau:
20
- Xem thêm -