Tài liệu Sức cạnh tranh của hàng thuỷ sản việt nam- thực trạng và giải pháp

1 Lêi nãi ®Çu §Ó phôc vô cho yªu cÇu cña qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ toµn cÇu. Khoa häc nghiªn cøu sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi ®¹i nµy ®ßi hái chóng ta ph¶i cã c¸ch nh×n nhËn ®óng ®¾n ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña c«ng cuéc héi nhËp. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Ban ®Çu ®ã lµ sù trao ®æi s¶n phÈm gi÷a c¸c quèc gia do sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh ®Êt ®ai, kho¸ng s¶n, tµi nguyªn rõng, tµi nguyªn biÓn, khÝ hËu, ... gi÷a c¸c quèc gia. TiÕp theo ®ã lµ sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ nguån vèn tÝch luü, nguån lao ®éng, tr×nh ®é qu¶n lý. ®iÒu ®ã ®a ®Õn sù trao ®æi c¸c yÕu tè qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®· lµm cho trao ®æi quèc tÕ ph¸t triÓn c¶ triÒu réng vµ triÒu s©u. thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cao ... §èi víi ngµnh thuû s¶n nãi riªng cña ViÖt Nam, ®èi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ bê biÓn vµ nguån nh©n lùc dåi dµo... chóng ta cÇn ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ®Çu t vµ thu hót vèn ®Çu t tõ níc ngoµi ®Ó s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thuû s¶n sang c¸c thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi. TiÒm n¨ng cña xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam ngµy cµng cã u thÕ, do ®ã viÖc nghiªn cøu lµ rÊt cÇn thiÕt ®©y chÝnh lµ lý do mµ em lùa chän ®Ò tµi nµy ®Ó nghiªn có. Víi sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o vµ sè tµi liÖu, em cã thÓ gãp mét phÇn nhá bÐ tiÕng nãi vµo qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. Do tr×nh ®é cã h¹n nªn em cã thÓ chua lý luËn chÆt chÏ mong c« chØ b¶o em nhiÒu. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Ch¬ng I lý luËn chung VÒ søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ I. kh¸i niÖm ®Æc ®iÓm, vai trß, cña c¹nh tranh hµng ho¸. 1. Kh¸i niÖm 2. §Æc ®iÓm 3. Vai trß 2 II. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu. 1. T¨ng c¹nh tranh më réng quy m« thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n. 2. T¨ng chñng lo¹i hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. 3. T¨ng ngo¹i tÖ nh»m trang bÞ kü thuËt vµ qu¶n lý chÊt lîng hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. 4. T¹o thªm viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Ch¬ng II Thùc tr¹ng søc c¹nh tranh cña xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam trong thêi gian qua I. kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng thuû s¶n . 1. C¬ cÊu h×nh thøc xuÊt khÈu . 2. C¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu 3. C¬ cÊu c¹nh tranh II. Nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm, nguyªn nh©n. 1. ¦u ®iÓm 2. Nhîc ®iÓm 3. Nguyªn nh©n ch¬ng III mét sè gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n , xuÊt khÈu ViÖt nam . 1. Tró träng qu¶n lý chÊt lîng hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. 2. ChÝnh phñ trî gióp c¸c doanh nghiÖp c«ng nghÖ b¶o qu¶n hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. 3. KhuyÕn khÝch häc hái kü thuËt nu«i trång thuû s¶n níc ngät, níc mÆn t¨ng quy m« vµ chñng lo¹i hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. 4.ChÝnh phñ cÇn cung cÊp th«ng tin kÞp thêi vÒ søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n trªn thÕ giíi vµ nhu cÇu cña c¸c thÞ trêng vÒ mÆt hµng thuû s¶n cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ t nh©n. 3 Ch¬ng I Lý luËn trung vÒ søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ I. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c¹nh tranh hµng ho¸. 1. Kh¸i niÖm c¹nh tranh. Lý luËn kinh tÕ häc trªn thÕ giíi qua thêi gian sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Do ®ã cã rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm vÒ c¹nh tranh hµng ho¸ cña c¸c nhµ kinh tÕ häc trªn thÕ giíi. víi viÖc tiÕp cËn thÞ trêng trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nh c¹nh tranh thuÇn tuý, c¹nh tranh hoµn h¶o hay c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c vÒ c¹nh tranh hµng ho¸ dÞch vô. Tuy nhiªn hiÖn nay trªn c¸c thÞ trêng níc ngoµi kh«ng cßn hoÆc gÇn nh kh«ng cßn tån t¹i sù c¹nh tranh thuÇn tuý vµ hoµn h¶o n÷a, tøc lµ kh«ng cßn mét lo¹i gi¸ thÞ trêng theo nghÜa c©n b»ng cña lý thuyÕt kinh tÕ ®èi víi phÇn ®«ng c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô, ngîc l¹i c¸c thÞ trêng hiÖn nay chñ yÕu lµ ®éc quyÒn hoÆc c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o. víi c¸c ®iÒu kiÖn ®ã mµ c¸c nhµ kinh tÕ häc trªn thÕ giíi ®· cã nh÷ng quan ®iÓm riªng vÒ c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ dÞch vô. nhng c¸c quan ®iÓm ®ã kh«ng kh¸c nhau lµ mÊy. §Ó tæng hîp l¹i thµnh mét kh¸i niÖm chung nhÊt vÒ c¹nh tranh hµng ho¸ lµ. C¹nh tranh lµ sù sö dông nh÷ng ®iÒu kiÖn nh÷ng ph¬ng ph¸p cña c¸c tæ chøc vµ c¸c doanh ngiÖp ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng vÞ trÝ cã lîi cho hµng ho¸ vµ dÞch vô so víi c¸c tæ chøc, doanh ngiÖp kh¸c, ®èi víi mét hoÆc nhiÒu hµng ho¸, dÞch vô kh¸c nhau. Nh vËy chóng ta cã thÓ thÊy ®îc c¬ cÊu c¹nh tranh cã thÓ c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ hoÆc chÊt lîng, mÉu m·… cã thÓ lµ s¶n phÈm, hµng ho¸ cña doanh ngiÖp, tæ chøc víi c¸c doanh ngiÖp, tæ chøc kh¸c t¹i níc së t¹i hoÆc cã thÓ c¹nh tranh s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh ngiÖp, tæ chøc víi c¸c doanh ngiÖp, tæ chøc níc ngoµi kh¸c trong níc së t¹i. 2. Kh¸i niÖm vÒ søc c¹nh tranh. §èi víi c¸c thÞ trêng kh¸c nhau ph¶n ¸nh sóc c¹nh tranh kh¸c nhau, thÞ trêng cµng ph¸t triÓn th× søc c¹nh tranh cµng cao, vµ thÞ trêng cã møc ®é tiªu chuÈn ho¸ cao th× nã còng g©y ra søc c¹nh tranh rÊt cao. vËy søc c¹nh tranh ë ®©y chÝnh lµ ph¶n ¸nh møc ®é chiÕm lÜnh thÞ trêng cña hµng ho¸ ,dÞch vô so víi hµng ho¸, dÞch vô kh¸c trªn cïng thÞ trêng. Mét thÞ trêng mµ chi phÝ cµng lín cho viÖc chiÕm lÜnh thÞ trêng th× søc c¹nh tranh ë thÞ trêng ®ã cµng cao vµ do ®ã viÖc t¹o thªm thÞ phÇn cho hµng ho¸ lµ rÊt khã kh¨n. Do ®ã ph¶i xÐt ®Õn c¸c yÕu tè g©y nªn søc c¹nh tranh nh gi¸ c¶, nh·n mÉu 4 m·, chÊt lîng… ë c¸c thÞ trêng kh¸c nhau th× møc ®é ¶nh hëng l¹i kh¸c nhau bëi v× nã cßn phô thuéc vµo tõng quèc gia kh¸c nhau v× mçi quèc gia kh¸c nhau l¹i cã m«i trêng v¨n ho¸, chÝnh trÞ, luËt ph¸p kh¸c nhau nhng chóng ta cã thÓ xÐt vÊn ®Ò c¹nh tranh theo 2 khÝa c¹nh sau. C¹nh tranh gi÷a s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nµy víi c¸c s¶n phÈm doanh nghiÖp néi, kh«ng nh÷ng vËy cã thÓ do møc ®é u tiªn cho s¶n phÈm néi ®Þa vÝ dô thÞ trêng NhËt th× møc ®é c¹nh tranh l¹i t¨ng thªm cho doanh nghiÖp. Do vËy doanh nghiÖp khi th©m nhËp vµo thÞ trêng nµy ph¶i tÝnh to¸n ®Õn ®èi thñ c¹nh tranh néi ®Þa. C¹nh tranh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi kh¸c. Trong vÊn ®Ò nµy doanh nghiÖp l¹i gÆp ph¶i s¶n phÈm mµ nã cã h×nh ¶nh ®Êt níc trong s¶n phÈm ®ã ®îc ngêi tiªu dïng a chuéng th× s¶n suÊt g©y ra khã kh¨n cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Do ®ã cïng mét lóc doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt víi viÖc c¹nh tranh hµng ho¸ néi ®Þa vµ doanh nghiÖp níc ngoµi kh¸c. trong khi ®ã nÕu cµng nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸ th× møc ®é c¹nh tranh l¹i cµng cao. 3. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu. Ph¬ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt ®Ó më réng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ra thÞ trêng níc ngoµi lµ xuÊt khÈu. ë ®©y còng cã hai c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau. XuÊt khÈu thô ®éng lµ cÊp ®é ho¹t ®éng víi nã doanh nghiÖp thØnh tho¶ng xuÊt khÈu mét sè s¶n phÈm d thõa cña m×nh vµ b¸n s¶n phÈm cho kh¸c hµng mua ë thÞ trêng thêng tró ®ang ®¹i diÖn cho c¸c doanh nghiÖp níc níc ngoµi. ViÖc xuÊt khÈu chñ ®éng xÈy ra khi doanh nghiÖp muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh sang thÞ trêng ®Æc thï nµo ®ã mét c¸ch l©u dµi vµ cã hÖ thèng. Trong c¶ hai c¸ch tiÕp cËn doanh nghiÖp ®Òu xuÊt khÈu toµn bé s¶n phÈm cña m×nh ë trong nø¬c doanh nghiÖp cã thÓ c¶i tiÕn hoÆc kh«ng c¶i tiÕn g× vÒ mÆt hµng, bao gãi, hoÆc tæ chøc c¸c kho¶n ®Çu t hay nhiÖm vô cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp cã thÓ xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh b»ng hai c¸ch lµ xuÊt khÈu gi¸n tiÕp vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp. a. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp lµ h×nh thøc khi th«ng qua dÞch vô cña c¸c tæ chøc ®éc lËp ®Æt ngay t¹i níc xuÊt khÈu ®Ó tiÕn hµnh xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ra níc ngoµi. H×nh thøc xuÊt khÈu gi¸n tiÕp kh¸ phæ biÕn ë c¸ch doanh nghiÖp míi tham ra vµo thÞ trêng quèc tÕ. H×nh thøc nµy cã u ®iÓm c¬ b¶n lµ 5 Ýt ph¶i ®Çu t. Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i triÓn khai mét lùc lîng b¸n hµng ë níc ngoµi còng nh c¸c ho¹t ®éng giao tiÕp vµ khuÕch tr¬ng ë níc ngoµi. Sau n÷a nã còng h¹n chÕ ®îc c¶ dñi ro cã thÓ g©y ra t¹i thÞ trêng, v× tr¸ch nhiÖm b¸n hµng thuéc vÒ tæ chøc kh¸c. Tuy nhiªn h×nh thøc nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ lµ gi¶m lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, do ph¶i chia sÎ víi c¸c tæ chøc tiªu thô, vµ do kh«ng cã liªn hÖ trùc tiÕp víi thÞ trêng níc ngoµi nªn viÖc n¾m b¾t c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng níc ngoµi bÞ h¹n chÕ, kh«ng thÝch øng nhanh ®ùoc víi biÕn ®éng cña thÞ trêng. Trong h×nh thøc nµy doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c trung gian sau. * H·ng bu«n xuÊt khÈu lµ h·ng bu«n b¸n n»m t¹i níc xuÊt khÈu, mua hµng cña ngêi s¶n xuÊt sau ®ã b¸n l¹i cho khach hµng níc ngoµi. * C«ng ty qu¶n lý xuÊt khÈu, ho¹t ®éng gièng nh mét liªn doanh xuÊt khÈu, gi¶i quyÕt chøc n¨ng nh Marketing xuÊt khÈu nh nghiªn cøu thÞ trêng chän kªnh ph©n phèi vµ kh¸ch hµng tiÕn hµnh tr¬ng tr×nh b¸n hµng vµ qu¶ng c¸o hµng … * §¹i lý xuÊt khÈu lµ mét h·ng hay mét c¸ nh©n theo mét hîp ®ång ®Æc biÖt b¸n hµng víi danh nghi· cña nhµ xuÊt khÈu vµ ®îc tr¶ thï lao b»ng hoa hång. * Kh¸ch v·ng lai… * C¸c tæ chøc phèi hîp lµ sù pha t¹p gi÷a xuÊt khÈu trùc tiÕp víi xuÊt khÈu gi¸n tiÕp. b. XuÊt khÈu trùc tiÕp. HÇu hÕt c¸c nhµ xuÊt khÈu chØ sö dông trung gian ph©n phèi trong ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. Khi ®· ph¸t triÓn ®ñ m¹nh ®Ó tiÕn tíi thµnh lËp tæ chøc b¸n hµng riªng cña m×nh ®Ó cã thÓ kiÓm so¸t trùc tiÕp thÞ trêng ,th× ho thÝch sö dông h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp h¬n. Trong h×nh thøc nµy nhµ xuÊt khÈu giao dich trùc tiÕp víi kh¸ch hµng níc ngoµi ë khu vùc thÞ trêng níc ngoµi th«ng qua tæ chøc cña m×nh . VÒ nguyªn t¾c mÆc dï xuÊt khÈu trùc tiÕp cã lµm t¨ng thªm rñi ro trong kinh doanh, song nã l¹i cã c¸c u ®iÓm sau. Gi¶m bít lîi nhuËn trung gian sÏ lµm t¨ng chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ chi phÝ, tøc lµ lµm t¨ng lîi nhuÆn cho nhµ xuÊt khÈu. 6 Nhµ xuÊt khÈu cã liªn hÖ ®Òu ®Æn víi kh¸ch hµng vµ t×nh h×nh b¸n hµng .do ®ã cã thÓ thay ®æi s¶n phÈm vµ c¸c ®iÒu kiÖn b¸n hµng trong trêng hîp cÇn thiªt. C¸c lo¹i tæ chøc b¸n hµng trùc tiÕp cña nhµ xuÊt khÈu gåm: * C¬ së b¸n hµng trong níc. C¸c bé phËn nµy hoÆc cã thÓ liªn quan trùc tiÕp tíi nghiÖp vô b¸n hµng xuÊt khÈu hoÆc ho¹t ®énh nh mét trô së Marketing xuÊt khÈu ®Æt t¹i trong nø¬c gåm cã. + Gian hµng xuÊt khÈu + Phßng xuÊt khÈu + Chi nh¸nh b¸n hµng xuÊt khÈu * §¹i lý b¸n hµng xuÊt khÈu víi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cña nhµ xuÊt khÈu cã thÓ sö dông c¸c ®iÒu kiÖn b¸n hµng thêng trùc ho¨c t¹m thêi cña m×nh ë thÞ trêng níc ngoµi cã c¸c ®¹i diÖn. + Ngêi ®¹i diÖn ®îc hëng l¬ng + V¨n phßng ®¹i diÖn. * Chi nh¸nh b¸n hµng t¹i níc ngoµi lµ mét bé phËn cña doanh nghiÖp nÇm t¹i níc ngoµi cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c«ng viÖc xóc tiÕn vµ ph©n phèi hµng ho¸ trªn toµn bé thÞ trêng ®· ®Þnh. * Tæ chøc trî gióp ë níc ngoµi lµ mét c«ng ty riªng rÏ ®îc thµnh lËp vµ ®¨ng ký ë níc ngoµi. Song hÇu hÕt vèn cæ phÇn cña nã l¹i do nhµ xuÊt khÈu n¾m quyÒn së h÷u. So víi chi nh¸nh b¸n hµng h×nh thøc tæ chøc nµy cã u ®iÓm lµ khong cã vÊn ®Ò vÒ thuÕ tuy nhiªn cã thÓ va ch¹m vÊn ®Ò ph¸p lý. * §¹i lý nhËp khÈu. vÒ h×nh thøc ®¹i lý nhËp khÈu còng gièng nh ®¹i lý xuÊt khÈu hoÆc th©m trÝ chóng gièng nhau vÒ t c¸ch ph¸p nh©n. * Nhµ th¬ng lîng quèc tÕ, mua vµ b¸n díi tªn riªng cña ngêi ®ã theo tõng th¬ng vô khi cã c¬ héi mµ kh«ng cÇn cã quan hÖ tiÕp tôc víi kh¸ch hµng vµ nhµ cung øng. * ChuyÓn giao hoÆc xuÊt khÈu bÝ quyÕt c«ng nghÖ . II. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ 1. Sè lîng ®èi thñ c¹nh tranh. ViÖc ®¸nh gi¸ c¸c ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña sù c¹nh tranh lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong khi xem xÐt thÞ trêng níc ngoµi. Tríc hÕt c¸c nhµ kinh doanh níc ngoµi ph¶i ®èi mÆt víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh néi ®Þa. ë ®©y cã thÓ xÈy ra hai trêng hîp xÐt theo vÞ thÕ c¹nh tranh. §èi thñ c¹nh tranh néi ®Þa cã thÓ ®îc hëng mét u thÕ rÊt thuËn lîi do nh÷ng hç trî 7 cña ChÝnh phñ vµ tinh thÇn d©n téc cña kh¸ch hµng .Kh«ng nh÷ng vËy sè lîng c¸c ®èi thñ néi ®Þa còng cã thÓ g©y søc Ðp ®èi víi hµng ho¸ cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ë c¸c níc kh¸c nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn th× ngù¬c l¹i ®èi thñ c¹nh tranh néi ®Þa l¹i gÆp ph¶i thÕ bÊt lîi, do sù mÊt tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng ®ãi víi uy tÝn cña doanh nghiÖp ®ã hoÆc trë thµnh n¹n nh©n cña thãi chuéng hµng ngo¹i. Khi ph©n tÝch vÞ thÕ c¹nh tranh, c¸c nhµ kinh doanh ph¶i x¸c ®Þnh ®îc t©m lý thÞ trêng néi ®Þa ë c¸c cÊp ®é lan truyÒn cña nã. Nh÷ng ®iÓm nµy rÊt quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch Marketing cña doanh nghiÖp. Lo¹i ®èi thñ thñ hai lµ c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi kh¸c ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ®ã. Nhµ kinh doanh kh«ng thÓ chê ®îi ë hä mét sù hîp t¸c hay nh÷ng ph¶n øng thô ®éng , mµ ngîc l¹i doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng biÖn ph¸p øng phã khi trùc tiÕp, khi gi¸n tiÕp, khi th« thiÓn, khi l¹i rÊt tinh vi. Víi nh÷ng nguån lùc cã thÓ rÊt ®¸ng kÓ ®îc chi phÝ cho c¹nh tranh. 2. Sè lîng s¶n phÈm. Trong mét thÞ trêng nhÊt ®Þnh.Sè lîng s¶n phÈm cïng lo¹i vµ s¶n phÈm thay thÕ còng ph¶n ¸nh s c¹nh tranh cña s¶n phÈm ®ã. Sè lîng s¶n phÈm cµng nhiÒu th× møc ®é c¹nh tranh cµng cao. Víi c¸c s¶n phÈm ®ång nhÊt hoÆc ®îc xem nh ®ång nhÊt , th× c¸c ®èi thñ c¹nh tranh lu«n t×m c¸c h×nh thøc c¹nh tranh kh¸c nhau lµm cho s¶n phÈm cña m×nh mµ kh¸ch hµng cho lµ cã ý nghÜa. Nh÷ng nç lùc nh thÕ kh«ng chØ bao gåm sù thay ®æi vÒ s¶n phÈm mµ cßn thay ®æi vÒ bao gãi, kªnh tiªu thô, qu¶ng c¸o vµ gi¸ c¶. Khi sè lîng s¶n phÈm lµ ®ñ phong phó v¸ ngêi mua vµ ngêi b¸n còng ®ñ lín ®Ó hµnh vi cña ngêi nµy kh«ng thÓ ¶nh hëng ®Õn ngêi kh¸c th× c¹nh tranh gi¸ c¶ cã ý nghÜa quan träng. Do ®ã gi¸ cã su híng bÞ Ðp gi¸, h¹ xuèng ®Õn møc chi phÝ ®¬n vÞ trung b×nh vµ nh÷ng nhµ s¶n xuÊt cã cã møc chi phÝ thÊp h¬n sÏ thu ®îc lîi thÕ c¹nh tranh. §óng lóc nµy ®èi thñ cã s¶n phÈm thay thÕ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn cã thÓ g©y nªn møc ®é c¹nh tranh khèc liÖt h¬n, s¶n phÈm míi cã nh÷ng u ®iÓm mµ kh¸ch hµng cho lµ phï hîp, víi hä. Lóc nµy s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ l©m vµo m«i trêng c¹nh tranh khèc liÖt h¬n, kh«ng nh÷ng vËy lóc nµy sè lîng hµng ho¸ cµng nhiÒu vµ hµng ho¸ ®a d¹ng, v× thÕ kh¸ch hµng sÏ lùa chän cho nh÷ng s¶n phÈm phï hîp ë mäi gãc ®é cña nã kÓ c¶ gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ c¶. 8 3.Nhu cÇu thÞ trêng Mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng cho nhu cÇu thÞ trêng lµ tæng hîp s¶n phÈm cã thÓ tiªu thô, doanh sè vµ lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp cã thÓ hi väng thu®îc trªn thÞ trêng. Vµ c¸c ®iÒu kiÖn nµy còng ®¸nh gi¸ søc c¹ch tranh hµng ho¸ cu¶ doanh nghiÖp. III. NhËn xÐt chung vµ ý nghÜa. ViÖc nghien cøu c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ chóng ta lu«n ph¶i b¸m s¸t víi c¸c nh©n tè. Nh gi¸ c¶, mÉu m·, chñng lo¹i, chÊt lîng ... cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, ®¸nh gi¸ tæng hîp ®a ra c¸c chiÕn lîc kinh doanh phï hîp cho doanh nghiÖp. Cã thÓ ph©n biÖt ë thÞ trêng nµo, trong ®iÒu kiÖn nµo chóng ta ¸p dông c¸c chiÕn thuËt kinh doanh riªng biÖt thÝch hîp nhÊt. Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy, ®· cho chóng ta cã c¬ së lý luËn khoa häc vÒ khÝa c¹nh xuÊt khÈu, ®Ó cã thÓ ¸p dông vµo mét lo¹i hµng naß ®ã. PhÇn nµy cã ý nghi· cho nhgiªn cøu hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ®Ó ®a ®îc chiÕn lîc c¹nh tranh cã lîi cho hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cu¶ ViÖt Nam hiÖn nay vµ trong t¬ng lai, vµ vÊn ®Ò nghiªn cøu nµy nã cßn cñng cè thªm nh÷ng hiÓu biÕt cho t¸c gi¶ nhgiªn cu nã. Ch¬ng II Thùc tr¹ng søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam trong thêi gian qua I. Thùc tr¹ng søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu. 1.XuÊt khÈu thuû s¶n sang thÞ trêng níc ngoµi . Trong thêi gian qua (1991-1999). XuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam kh«ng ngõng t¨ng lªn tõ 263,23triÖuUSD/1991 lªn 550,1triÖuUSD/1995 , 856,6triÖuUSD/1998.vµ íc ®¹t 950triÖu USD/1999. Tõ n¨m 1992®Æc biÖt tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 1998 ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng 9 nhiÒu doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n, ®· ®Çu t n©ng cÊp thay ®æi c«ng nhgÖ. §· gãp phÇn ®a chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam cã ®îc diÖm m¹o míi, ®îc xÕp vµo hµng c¸c níc cã c«ng nghÖ chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n tiªn tiÕn trong khu vùc víi khèi lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm ngµy cµng cao, ®Õn nay hµng xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam ®· cã mÆt trªn gÇn 60 níc vµ l·nh thæ. Trø¬c ®ã n¨m 1995 lµ 25 nø¬c. N¨m 1997 lµ 46 níc, 5 n¨m trë l¹i ®©y 1996 –2000.Trong xu thÕ ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ sau hîn mét thËp kû theo ®êng lèi ®æi míi cña ®Êt níc. Nghµnh thuû s¶n ®· cã nhiÒu nç lùc vît qua mäi khã kh¨n th¸ch thøc vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh. Tõ n¨m 1996 ®Õn nay nghµng lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch nhµ níc giao n¨m sau cao h¬n n¨m tríc ®¹t ddîc møc ®é t¨ng trëng tæng s¶n lîng b×nh qu©n 9,17%/n¨m. Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng b×nh qu©n 21,85%/n¨m. XuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 2000 ®¹t 1,475 tû USD, b»ng 1/10 tæng kim nh¹ch xuÊt khÈu cña c¶ níc, v¬n lªn ®øng thø 3 trong c¸c nghµnh hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Trong 5 n¨m tõ 1996 –2000 tæng møc ®Çu t cña nghµnh thuû s¶n lµ 9.185.640 triÖu dång. §Çu t níc ngoµi trong ®ã 545 tû ®ång (chiÕm 5,93%). Trong h¬n 9000 tû ®ång ®îc huy ®éng ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn, nghµnh chó ý vËn dông néi lùc lµ chÝnh. Vèn ®Çu t trong níc lµ kho¶ng 8600 tû ®ång. ChiÕm tíi 94,07 %tæng møc ®Çu t, do cã ®îc nguån vèn trong níc lín nh vËy. Ngoµi nguån vèn ng©n s¸ch, nghµnh ®· cã biÖn ph¸p huy ®éng nguån vèn trong d©n ®îc 1700 tû ®ång chiÕm tû träng 18,62%. Tuy vËy cã thÓ thÊy ®Çu t níc ngoµi vµo nghµng thuû s¶n cßn h¹n chÕ, thÞ trêng thuû s¶n cha hÊp dÉn ®îc c¸c nhµ ®µu t níc ngoµi, mÆc dï vËy nhng ®Çu t÷ thuû s¶n vÉn cã nh÷ng lîi thÕ ®em l¹i cho ViÖt Nam. HÕt n¨m 2000 cã 50 doanh nghiÖp chÕ biÕn ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng EU, 77 doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµo B¾c Mü . Bíc vµo n¨m 2000 nghµng thuû s¶n ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc. Quy ho¹ch tæng thÓ cña nghµnh thêi kú 2000-2010, cha ®îc phª duyÖt. §Çu t cho nghµnh ngµy cµng lín m¹nh trong khi nguån ng©n s¸ch cßn h¹n chÕ , ®µu t níc ngoµi thÊp tr×nh ®é qu¶n lý vÒ ®Çu t cña nghµnh tõ bé ®Õn ®Þa ph¬ng cha cao, n¨ng lùc cha ®¸p øng kÞp th¬i nhu cÇu nh©n lùc cho ®Çu t ph¸t triÓn . Tuy vËy nghµnh thuû s¶n ®· cã ph¬ng híng ®Çu t thêi kú 2001-2005 trong 5 n¨m tíi nghµng ®· x¸ch ®Þnh ®Çu t theo quy ho¹ch æn ®Þnh vµ bÒn 10 v÷ng. TËp trung ®Çu t vµo c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm nghµnh, nh ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê ph¶t triÓn nu«i trång thuû s¶n, ph¸t triÓn xuÊt khÈu thuû s¶n mét c¸ch ®ång bé nh»m ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt, chuyÓn ®æi c¬ cÊu ®Çu t theo híng CNH –H§H nghÒ c¸. 2. Søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n ViÖt Nam t¹i thÞ trêng EU Riªng ®èi víi hµng thuû s¶n hµng n¨m EU chiÕm tíi 40% nhËp khÈu toµn thÕ giíi. Møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 17kg/n¨m, t¨ng dÇn hµng n¨m lµ 3%.Trong ®ã thÞ trêng chÝnh lµ Anh, Ph¸p ,§øc, Hµ lan, T©y Ba Nha. EU nhËp khÈu hµng chÝnh lµ t«m vµ c¸ díi d¹ng s¶n phÈm ¨n liÒn , hµng ®«ng l¹nh hµng t¬i sèng. XuÊt khÈu thuû s¶n cña EU hiÖn nay ®¹t 8 tû USD /n¨m. Trong ®ã Uû ban nhgÒ c¸ cña EU tuyªn bè gi¶m 1/3 s¶n lîng khai th¸c thuû s¶n tõ n¨m 1997-2010. Nh»m ®Ó b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n. Do vËy nhu cÇu nhËp thuû s¶n cña EU ®· gi¶m. §©y lµ thÞ trêng khã tÝnh nã chä läc víi nh÷ng yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng, an toµn, vÖn sinh thùc phÈm cao. Hµng xuÊt khÈu thuû s¶n vµo EU chñ yÕu lµ c¸c nuíc Ch©u ¸ nh Th¸i Lan, NhËt B¶n, ÊN §é, ViÖt Nam ... Trong ®ã Th¸i Lan lµ níc dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ t«m, xuÊt khÈu t«m vµ c¸ ngõ...Cßn ¢N§é lµ níc xuÊt khÈu mùc èng vµ t«m sang c¸c níc thuéc liªn minh Ch©u ¢u. C¸c s¶n phÈm cña hä rÊt ®îc a chuéng vµ ®îc ®¸nh gi¸ cao ë thÞ trêng nµy do c«ng nghÖ cu¶ ¢n§é tiªn tiÕn. §¸p øng ®øng ®ù¬c nh÷ng quy ®Þnh. Víi nh÷ng ®iÒu ®ã 11-1990 quan hÖ ViÖt Nam vµ EU ®îc b×nh thêng ho¸ ,11-7-1995 ViÖt Nam vµ EU ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c t¹i Brussel, trong ®ã EU dµnh cho ViÖt Nam quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN) vµ quy chÕ u ®·i thuÕ quan. 3.XuÊt khÈu thuû s¶n sang thÞ trêng Mü Víi thÞ trêng Mü n¨m 1997 cã kho¶ng 17 doanh nghiÖp. N¨m 1998 lµ 30 doanh nghiÖp vµ n¨m 1999 trªn 50 doanh nghiÖp ®ñ tiªu chuÈn, ®ñ ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m an toµn vÖ sinh phùc phÈm. Thêi kú 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 gi¶m 10% so víi cïng kú n¨m ngo¸i gi¸ nhËp khÈu trung b×nh gØm20%. KÕt qu¶ lµ lîng s¶n phÈm t«m t¨ng lªn ®ù¬c dån sang Mü, trong ®ã xuÊt khÈu thuû s¶n tõ ViÖt Nam sang Mü t¨ng lªn 108%, nhng gi¸ nhËp khÈu gi¶m. Trong t×nh h×nh ®ã ViÖt Nam vÉn t¨ng thªm 25% ®¹t 37 ngµn tÊn t«m xuÊt 11 khÈu víi gi¸ trung b×nh chØ gi¶m 11%, ®¸nh dÊu cè g¾ng vît bËc cña c¸c nhµ chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam . II. §¸nh gi¸ søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam 1. ¦u ®iÓm Trong nhiÒu n¨m trë l¹i ®©y nghµnh thuû s¶n ®ang cã ®µ ph¸t triÓn. NhiÒu c¸c xÝ nghiÖp ®ang gÆt h¸i ®îc nh÷ng thµnh c«ng trong thÞ trêng níc ngoµi. C¸doanh nghiÖp cã nh÷ng nç lùc t×m kiÕm thÞ trêng rÊt hiÖu qu¶ nhÊt lµ thÞ trêng EU, Mü vµ NhËt B¶n. T×m ®óng thÞ trêng, lùa chän ®óng kh¸ch hµng dÊn ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n ngµy cµng cã xu híng t¨ng lªn, nhng ®ßi hái vÒ chÊt lîng gi¸ c¶ , vµ chñng lo¹i hµng thuû s¶n ngµy cµng ®îc ®¸p øng ë c¸c thÞ trêng khã tÝnh nh thÞ trêng Ch©u ¢u, NhËt B¶n, vµ Mü. §iÒu nµy lµm cho hµng thuû s¶n ViÖt Nam cã xu híng c¹nh tranh m¹nh lªn dÇn so víi hµng thuû s¶n cña níc kh¸c trªn thÕ giíi ë thÞ trêng ®ã. Ngµy 16-111999 céng ®ång Ch©u ¢u (EC) ®· quyÕt ®Þnh ®a ViÖt Nam vµo danh s¸ch 1 c¸c níc ®îc phÐp xuÊt khÈu thuû s¶n vµo EU. Còng theo quyÕt ®Þnh nµy, tæ chøc cña ViÖt Nam cã thÈm quyÒn trong viÖc chÊp nhËn chÊt lîng, ®iÒu kiÖn an toµn vÖ sinh thùc phÈm cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n lµ trung t©m kiÓm tra chÊt lîng vµ vÖ sinh thuû s¶n (NAFIQACN). §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam, uy tÝn vÒ chÊt lîng c¸c mÆt hµng thuû s¶n vµ uy tÝn cña NAFIQECEN trªn thÞ trêng quèc tÕ. Do ®ã ®· lµm cho xu híng khai th¸c vµ xuÊt khÈu thuû s¶n cã thÓ t¨ng quy m« trong t¬ng lai. Mét lîi thÕ n÷a lµ viÖc ®Çu t cña doanh nghiÖp níc ngoµi vµo ViÖt Nam , ®Ó chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu ®· lµm t¨ng quy m« xuÊt khÈu hµng thuû s¶n, gióp chóng ta khai th¸c ®îc nhiÒu h¬n vµ t¨ng ®îc søc c¹nh tranh, më réng thªm thÞ trêng cho hµng thuû s¶n xuÊt khÈu . 2.Nhîc ®iÓm Bíc vµo n¨m 2000 nghµnh thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam ®ang ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc. Tuy r»ng c¸c doanh nghiÖp ®ang cã lîi nhng sè lîng hµng xuÊt khÈu vÉn nhá, chóng ta vÉn cha cã nhiÒu hµng xuÊt khÈu ®· chÕ biÕn ®Õn tËn tay ngêi tiªu dïng, mµ vÉn ph¶i xuÊt khÈu hµng thuû s¶n th« lµ chñ yÕu. Cho nªn gi¸ rÊt rÎ so víi hµng ®· qua tinh chÕ. Trong khi ®ã chñng lo¹i hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta chñ yÕu lµ thuû s¶n gÇn bê. 12 Bëi do c«ng nghÖ ®¸nh b¨t thuû s¶n xa bê cßn rÊt h¹n chÕ. NÕu cã th× hiÖu qu¶ ®¸nh b¾t kÐm, chÝnh v× thÕ mµ lµm cho søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n trªn thÞ trêng thÕ giíi kh«ng cao ,gi¶m søc chiÕm lÜnh thÞ phÇn. Thªm vµo ®ã sù qu¶n lý cña c¸n bé trong doanh nghiÖp còng kh«ng cao. Lµm cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong cïng thÞ trêng ®· dµnh ®îc lîi thÕ h¬n hµng cña chónh ta rÊt nhiÒu. 3.Nguyªn nh©n Riªng ®èi víi vÊn ®Ò gi¸ c¶ hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ngµy cµng cã xu híng gi¶m ®i so víi c¸c mÆt hµng thuû s¶n kh¸c trªn thÕ giíi lµ do sè lîng hµng thuû s¶n trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng, kh«ng cßn nh tríc n÷a, do cã sù khan hiÕm hµng thuû s¶n, sè lîng t¨ng lµ t¨ng quy m« ®¸nh b¾t, sè lîng doanh nghiÖp ®¸nh b¾t thuû s¶n còng ngµy cµng t¨ng ®· ®Èy gi¸ hµng thuû s¶n xuèng thÊp. Trong khi ®ã quy m« thÞ trêng hµng thuû s¶n cña chóng ta cßn thÊp do sè lîng hµng thuû s¶n cña chóng ta cßn Ýt, vµ søc c¹nh tranh cßn thÊp so víi hµng thuû s¶n níc ngoµi. TÊt c¶ ®· bÞ ¶nh hëng bëi chÊt lîng hµng thuû s¶n cña chóng ta cßn cha cao, tr×nh qu¶n lý xuÊt khÈu thuû s¶n cßn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ. Nh÷ng c¸n bé trong nghµnh thuû s¶n bÞ h¹n chÕ vÒ c¶ chÊt lîng vµ sè lîng. V× vËy viÖc ®¸p øng cho ®ßi hái cña nghµnh gÆp ph¶i nh÷ng trë ng¹i , dÉn ®Õn nguån lîi cña chóng ta bÞ l·ng phÝ rÊt nhiÒu. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn hµng thuû s¶n cßn thÊp n÷a lµ do vÊn ®Ò thu thËp th«ng tin vµ sö lý nã, th× c¸c doanh nghiÖp vÉn cha khai th¸c triÖt ®Ó nhÊt lµ th«ng tin dù b¸o biÕn ®éng cña thÞ trêng níc ngoµi, v× thÕ mµ c¸c doanh nghiÖp thêng ®i sau so víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi. III.NhËn xÐt vµ ý nghÜa nghiªn cøu. Qua nghiªn cøu thùc tr¹ng c¹nh tranh cña viÖc xuÊt khÈu hµng thuû s¶n ViÖt Nam cho chóng ta thÊy mét sè vÊn ®Ò mµ nghµng thuû s¶n ®· ®¹t ®îc trong thêi gian qua. Mét thêi kú nghµnh thuû s¶n ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn x©m nhËp vµo nhiÒu thÞ trêng khã tÝnh nh EU, NhËt B¶n,vµ B¾c Mü. Nghµnh ®· ®em l¹i mét sè ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ ®ãng gãp mét phÇn vµo ng©n s¸ch nhµ níc ®ång thêi giaØ quyÕt mét sè lao ®éng cho ®Êt nícvµ ®ång thêi còng v¹ch ra xu híng ph¸t triÓn cho xuÊt khÈu hµng thuû s¶n trong t¬ng lai. 13 ViÖc nghiªn cøu cã ý nghÜa cho sinh viªn ®ang ®ang häc t¹i trêng, víi sù xem xÐt l¹i kh¶ n¨ng cña nghµnh thuû s¶n ViÖt Nam, vµ Ýt nhÊt còng bæ sung lý luËn cho nghiªn cøu vµ tõ ®ã cã nh÷ng kiÕn thøc ®Ó ®a ra c¸c gi¶i ph¸p, xu híng, tõ nh÷ng u nhù¬c ®iÓm vµ nh÷ng nguyªn nh©n mµ qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®· t¹o ra. 14 CH¦¥NG III Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam I.Gi¶i ph¸p t phÝa doanh nghiÖp Víi nh÷ng thÞ trêng níc ngoµi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam tuy r»ng cã nhiÒu thÞ trêng. Nhng thÞ phÇn cña tróng ta cßn rÊt nhá so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn thÕ giíi, kh«ng nh÷ng vËy c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n cha tËn dông ®îc c¸c c¬ héi ®Ó tiÕp tôc më réng thÞ trêng. V× vËy trong t¬ng lai ®Ó t¨ng thªm søc c¹nh tranh cho hµng thuû s¶n cña doanh nghiÖp cã thÓ ®¹t ®îc môc tiªu trªn c¸c doanh nghiÖp cÇn lµm c¸c viÖc sau: 1.Qu¶n lý chÊt lîng an toµn vÖ sinh s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu trªn thÕ trong thêi gian tíi. Do nhu cÇu s¶n phÈm thuû s¶n trªn thÕ giíi vµ tõng quèc gia trong thêi gian tíi ngµy cµng t¨ng. §i ®«i víi sè lîng chÊt lîng s¶n phÈm còng ®ßi hái ngµy mét cao. §Ó gi÷ v÷ng vµ mæ réng thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng vµ vÖ sinh thùc phÈm thuû s¶n trong thêi gian tíi tËp chung tèt vÊn ®Ò : CÇn tiÕp tôc x©y dùng c¸c tiªu chuÈn nghµnh vµ tiªu chuÈn ViÖt Nam, tËp trung u tiªn c¸c tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thuû s¶n xuÊt khÈu. Nghµng ph¶i cã mét hÖ thèng v¨n b¶n hoµn chØnh ®Ó kiÓm so¸t ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an vÖ sinh thuû s¶n xuÊt khÈu trong ®ã bao gåm c¶ viÖc cÇn ®¸nh b¾t c¸c vïng níc mµ s¶n phÈm thuû s¶n bÞ nhiÔm c¸c chÊt ®éc h¹i ®Õn søc khoÎ con ngêi. C¸c doanh nghiÖp vµ s¶n xuÊt thuû s¶n cña ViÖt Nam cã ®éi ngò qu¶n lý vµ c«ng nh©n cßn kÐm hiÖu qu¶, chØ cã mét sè Ýt doanh nghiÖp ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn ngµnh ®a ra nh xÝ ngiÖp s¶n xuÊt thuû s¶n xuÊt khÈu CÇn Th¬, c«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n Kiªn Giang nhîc ®iÓm nµy g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong kh©u qu¶n lý chÊt lîng vµ thÞ trêng. ChÝnh v× vËy trong thêi gian tíi c¸c doanh nghiÖp nªn ®µo t¹o c«ng nh©n trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ s¶n xuÊt. Göu c¸c c«ng nh©n kü thuËt ®i ®µo t¹o ë níc ngoµi. Kh«ng nh÷ng vËy doanh nghiÖp cßn lµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng ho¸ nªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý ®Õn chÊt lîng cña ®éi ngò chuyªn gia kinh tÕ. §©y lµ ®éi ngò quan träng cho viÖc më réng 15 thÞ trêng vµ thÞ phÇn cña doanh nghiÖp ë thÞ trêng níc ngoµi cÇn ®a hä ®Õn ®óng thÞ trêng mµ doanh nghiÖp cã hoÆc ®· xuÊt khÈu ®Ó hä cã thÓ biÕt ®îc thÞ hiÕu tiªu dïng, nÒn v¨n ho¸, ph¸p luËt cña níc ®ã, vµ sù biÕn ®éng cña thÞ trêng ®ã cho doanh nghiÖp ®Ì ra nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn trong t¬ng lai. Nh÷ng ngêi ®îc göu ®i ®µo t¹o ®ã doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Ðn viÖc chon nh÷ng ngêi cã ®ñ n¨ng lùc thùc sù ®Ó gi¶m chi phÝ vµ cã hiÖu qu¶ ®µo t¹o cao. 2.C«ng nghÖ mÉu m· dÞch vô cña doanh nghiÖp vÒ hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. Víi nh÷ng thÞ trêng kh¸c nhau doanh nghiÖp nªn nhiªn cøu mÉu m· cho phï hîp víi thÞ hiÕu cña thÞ trêng ®ã, c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o vµ dÞch vô s¶n phÈm còng ph¶i chó ý ®¸nh vµo thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng. Víi thÞ trêng nµy doanh nghiÖp còng cã thÓ liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó më réng thÞ trêng. HiÖn nay trong xu thÕ ®Èy m¹nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi ®©y còng lµ c¬ héi tèt ®Ó c¸c doanh nghiÖp tËn dông thêi gian ®Ó më réng thÞ trêng cña m×nh b»ng c¸c mèi quan hÖ song ph¬ng ®a ph¬ng cu¶ nhµ níc víi c¸c níc kh¸c, tËn dông nh÷ng u ®·i h¸c nhau nh ®·i ngé quèc gia (GFN), mµ thóc ®Èy t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸. ViÖc liªn kÕt nµy gióp cho doanh nghiÖp thay ®æi c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó tiªn kÞp víi c¸c c«ng nghÖ cña thÕ giíi. Trong khi ®ã cïng víi viÖc më réng hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, Internet. Doanh nghiÖp nªn tËn dông nã ®Ó qu¶ng c¸o s¶n phÈm cña m×nh trªn m¹ng lµm cho kh¸ch hµng vµ c¸c ®èi t¸c trªn thÕ giíi biÕt ®Õn. Qu¶ng c¸o nµy ph¶i chi tiÕt vµ kh¸ ®Çy ®ñ vÒ mÉu m· , chÊt lîng vµ gi¸ c¶. I.Gi¶i ph¸p tõ ph¸i doanh nghiÖp . 1.VÊn ®Ò chÊt lîng ChÝnh phñ nªn cñng cè vµ t¨ng cêng n¨ng lùc cho hÖ thèng c¬ quan kiÓm tra kiÓm so¸t hiÖn cã cña ngµnh (NAFIQACENcña BVNLTS ). TiÕp tôc nghiªn cøu vµ x©y dùng tæ trøc m¹ng líi qu¶n lý chÊt lîng cña ®Þa ph¬ng (c¸c tØnh thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng) trong c¸c lÜnh vùc nu«i trång , ®¸nh b¾t, thu gom vËn chuyÓn nguån lîi thuû s¶n xuÊt khÈu. Nghiªn côc phßng dÞch vµ vÖ sinh an toµn thuû s¶n. Tæ chøc ®µo t¹o kiÕn thøc vÒ d¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc 16 tõ trung ¬ng dÕn ®Þa ph¬ng. TriÓn khai viÖc n©ng cÊp ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuû s¶n, chØ cã c¸c c¬ së ®¸p øng ®îc c¸c quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m an toµn vÖ sinh thuû s¶n vµ x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu theo HACCP ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn c«ng nhËn ®îc phÐp tiÕn hµnh ho¹t ®éng chÕ biÕn thuû s¶n dïng lµm thùc phÈm . TiÕp theo lµ chÝnh phñ nªn hoµn thiÖn vµ x©y dùng hÖ thèng c¶ng c¸, bÕn c¸ ®©y lµ hÖ thèng kh«ng thÓ thiÕu ®îc cho nghÒ c¸, nã lµ phÇn cøng t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh c¸c tô ®iÓm, c¸c thÞ trêng tËp trung trªn c¬ së kiÓm tra c«ng nhËn vµ kiÓm so¸t ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh cu¶ c¸c c¬ quan s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n. Bé thuû s¶n cÇn thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm tra, gi¶m vµ miÔn kiÓm tra nhµ níc vÒ chÊt lîng ®èi víi s¶n phÈm cuèi cïng tríc khi xuÊt khÈu hoÆc b¸n ra thÞ trêng. C«ng t¸c ®¨ng ký chÊt lîng sÏ ®îc xem xÐt lo¹i bá hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng cña ngµnh. Bªn c¹nh c¸c c«ng t¸c nªu trªn cÇn t¨ng cêng phèi hîp víi c¸c ®Þa ph¬ng c¸c c¬ quan truyÒn th«ng ®¹i chóng, tuyªn truyÒn réng d·i trong ng d©n vµ nh÷ng tham ra kinh doanh nguyªn liÖu thuû s¶n vÒ viÖc ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu . 2.ChÝnh phñ ®èi víi vÊn ®Ò héi nhËp quèc tÕ Trong qu¸ tr×nh héi nhËp chÝnh phñ ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c ngo¹i giao , héi nhËp khu vùc , cung cÊp th«ng tin ký kÕt c¸c hiÖp íc th¶o thuËn th¬ng m¹i yhóc ®Èy xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam trong thêi gian nµy chÝnh phñ còng nªn hç trî tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó hä ®Çu t c«ng nghÖ , kü thuËt cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸ch thøc më réng thÞ trêng vµ chiÕm lÜnh thÞ phÇn so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. 17 KÕt LuËn §øng tríc nh÷ng thö th¸ch cña qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi ,vµ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n mµ ngµnh thuû s¶n ViÖt nam ®ang gÆp ph¶i ,trªn con ®êng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu vaß thÞ trêng thÕ giíi. ViÖt Nam c©n ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch cho viÖc c¹nh tranh hµng thuû s¶n trªn thÞ trõ¬ng thÕ giíi. Trªn thùc tÕ xuÊt khÈu thuû s¶n ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh. Do ®ã viÖc nghiªn cøu mÆt hµng nµy lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt, cã thÓ t×m ra ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¹nh tranh cã lîi cho phÝa ViÖt nam, thu hót ®îc nguån ngo¹i tÖ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngõ¬i lao ®éng. ChÝnh v× thÕ mµ em ®· lùa chän vÊn ®Ò nµy ®Ó nghiªn cøu. Do tr×nh ®é cña em cã h¹n cho nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt mong c« gióp ®ì vµ chØ b¶o em thªm. em xin tr©n thµnh c¶m ¬n. 18 Môc tµi liÖu tham kh¶o 1.KÕ ho¹ch ph¸t triÓn cuaer nghµnh thuû s¶n thêi kú 2001-2005 TCTS 6/2000. 2. §Çu t x©y dùng nghµng thuû s¶n 5 n¨m nh×n l¹i TCTS sè 3/2001 (nguyÔn B¸ S¬n ). 3.§¬n vÞ xuÊt khÈu thuû s¶n hµng ®Çu TCTS sè 4/2000 (S¬n L©m ) 4.Ngµnh thuû s¶n x¬ kÕt thùc hiÖn kÕ ho¹ch 6 th¸ng ®Çu n¨m vµ bµn biÖn ph¸p tiÕn hµnh nhiÖm vô n¨m 2000 TCTS sè 4/2000 5.Mét sè c¸c vÊn ®Ò trong s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thuû s¶n ë níc ta TCTS sè 6/2000 ( Lª SÜ H¶i ) 6.Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thuû s¶n víi NhËt B¶n B¸o Th¬ng M¹i 7.XuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam tríc ®ßi hái míi cña thÕ giíi TCTS sè 2+3/1998 (T¹ Quang Ngäc ) 8.TriÓn väng ph¸t triÓn hµng thuû s¶n ViÖt Nam vµo thÞ trêng liªn minh Ch©u ¢u Ph¸t triÓn kinh tÕ (NguyÔn ThÞ Thu H¬ng ) 9.Qu¶n lý chÊt lîng v¸ an toµn vÖ sinh thuû s¶n trong thêi gian tíi . TCTS sè 6/1999 10.V× môc tiªu t¨ng kim ngh¹ch suÊ khÈu thuû s¶n ë c«ng ty XNK Ninh ThuËn Kinh tÕ dù b¸o (NguyÔn M¹nh Hïng ) 11.Nguån t«m xuÊt khÈu ë BÕn Tre TiÒm n¨ng vµ gi¶i ph¸p TCTS sè 3/1999 12.Kh¶ n¨ng lËp l¹i c©n b»ng trong tiªu thô thuû s¶n cña thÐ giíi TCST sè 3/1999 13.Nh÷ng tån t¹i cÇn sím kh¾c phôc TCTS sè 6/1999 (§øc Trung) 14.Hµng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam ®îc EC ®a vµo danh s¸ch sè 1 TCTS sè 6/1999Qu¶n lý chÊt lîng vµ vÑ sinh thùc phÈm thuû s¶n TCTS sè 6/1999 (Quang TuyÕn ) 19 15.T¹p chÝ th«ng tin kinh tÕ kü thuËt C«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam Sè 4/1996 16.Híng ph¸t triÓn thÞ trêng XNK thuû s¶n ViÖt Nam tíi 2010 (PTS Ph¹m Quyªn vµ PTS. Lª Minh T¹n NXBTK- Hµ Néi 1997). 20