Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Sự phát triển các ngành nghề trong hộ nông dân...

Tài liệu Sự phát triển các ngành nghề trong hộ nông dân

.PDF
76
68
142

Mô tả:

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C §Æt vÊn ®Ò 1.TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Tr­íc xu thÕ héi nhËp vµ ph¸t triÓn, ®Êt n­íc ta ®ang nç lùc thùc hiÖn thµnh c«ng tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®Ó x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa t­¬ng ®èi ph¸t triÓn phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt víi môc tiªu t¹o tiÒn ®Ò cho b­íc ph¸t triÓn cao h¬n h­íng tíi d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n dµi h¹n mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, ®Æc biÖt n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n víi gÇn 75% d©n sè vµ tíi 70% lùc l­îng lao ®éng c¶ n­íc lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu trong c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. XuÊt ph¸t ®iÓm lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu sau nhiÒu n¨m chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ, gÇn hai m­¬i n¨m thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi mµ §¹i héi VI ®· ®Ò ra, bé mÆt n«ng th«n ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn tÝch cùc, kinh tÕ liªn tôc t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn, nÒn s¶n xuÊt g¾n dÇn víi thÞ tr­êng tiªu thô c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn biÕn tÝch cùc gi¶m dÇn tû träng n«ng nghiÖp kÐm hiÖu qu¶, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng c¶i thiÖn. Tuy nhiªn n«ng th«n ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch: ®Êt canh t¸c trªn ®Çu ng­êi thÊp, thiÕu viÖc lµm, lao ®éng d­ thõa, kinh tÕ n«ng th«n ch­a ph¸t triÓn v÷ng ch¾c nhiÒu hé n«ng d©n chËm ph¸t triÓn thu nhËp thÊp. Trong khi ®ã ®Þa bµn n«ng th«n cã tû lÖ sinh cao, hµng n¨m cã thªm h¬n mét triÖu lao ®éng bæ sung, xu h­íng ®« thÞ ho¸, sù c¸ch biÖt ngµy cµng xa gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ®ã còng nh­ nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cho thÊy ph¸t triÓn n«ng th«n tÊt yÕu ph¶i ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, c¸c ngµnh nghÒ nµy bao gåm c«ng nghiÖp nhÑ, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, nghÒ truyÒn thèng gia truyÒn, ®Æc biÖt lµ viÖc chÕ biÕn n«ng s¶n nh÷ng ®iÒu nµy sÏ t¹o ra lèi tho¸t cho vßng luÈn quÈn ®ãi nghÌo – t¨ng d©n sè – thiÕu viÖc lµm – tÖ n¹n x· héi – kÐm ph¸t triÓn – ®êi sèng thÊp. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®ang nç lùc thùc hiÖn thµnh c«ng nghÞ quyÕt VIII mµ ban chÊp hµnh trung ­¬ng kho¸ VII ®Ò ra:” NhiÖm vô cÊp b¸ch hiÖn nay lµ ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n víi ph­¬ng ch©m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo h­íng gi¶m dÇn tû träng cña n«ng nghiÖp gi¸ trÞ thÊp rñi ro 1 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C cao sang c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cã hiÖu qu¶ vµ phï hîp tõng vïng tõng ®Þa ph­¬ng t­êng ®¬n vÞ kinh tÕ, g¾n kÕt víi viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ¸p dông khoa häc kü thuËt ph¸t huy lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng s½n cã gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng theo xu h­íng ly n«ng bÊt ly h­íng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ mét c¸ch bÒn v÷ng, t­êng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, gi¶m dÇn sù c¸ch biÖt gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n “. X· Liªm ChÝnh lµ mét x· thuéc ®Þa giíi hµnh chÝnh cña thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam, nh÷ng n¨m gÇn ®©y bé mÆt kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph­¬ng cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc: kinh tÕ kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn, lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy cµng lín m¹nh, c¬ cÊu kinh tÕ biÕn ®æi tÝch cùc theo h­íng t¨ng dÇn vai trß cña ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp, v¨n ho¸ ®êi sèng nh©n d©n t¨ng lªn.Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh ®Þa ph­¬ng vÉn ch­a tËn dông tèt lîi thÕ cña m×nh ®Æc biÖt trong ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ c«ng nghiÖp, C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ò ra ®· ®em l¹i sù chuyÓn biÕn tÝch cùc bé mÆt kinh tÕ x· héi c¶ n­íc, nÒn kinh tÕ n­íc ta vèn lµ mét nÒn kinh tÕ thuÇn n«ng ph¶i nhËp khÈu l­¬ng thùc th­êng xuyªn th× ®Õn n¨m 1989 kh«ng nh÷ng ®ñ cung cÊp nhu cÇu trong n­íc mµ trë thµnh n­íc xuÊt khÈu l­¬ng thùc lín cña thÕ giíi; c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn biÕn tÝch cùc theo h­íng t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô nÒn kinh tÕ mçi n¨m t¨ng tr­ëng cao. Nh©n d©n b©y giê kh«ng ph¶i lo thiÕu ¨n, thiÕu mÆc n÷a mµ lo sao lµm giµu chÝnh ®¸ng cho m×nh vµ cho x· héi, ®ã còng lµ c©u hái ®ang ®­îc c¸c cÊp c¸c ngµnh quan t©m cè g¾ng t×m ra lêi gi¶i tèt nhÊt. XuÊt ph¸t ®iÓm tõ mét nÒn kinh tÕ thuÇn tuý dùa vµo n«ng, l©m, ng­ nghiÖp th× kh«ng thÓ ph¸t triÓn nhanh ®­îc, kh«ng t¹o ®­îc nh÷ng tÝch luü cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.Do ®ã muèn ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n mµ hé n«ng d©n lµ mét chñ thÓ chñ yÕu ë n«ng th«n ®iÒu nµy ®ßi hái ph¶i: - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n theo h­íng xo¸ dÇn tÝnh chÊt thuÇn n«ng, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n. ViÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n cho phÐp n©ng cao chÊt l­îng vµ s¶n l­îng n«ng s¶n, n©ng cao gi¸ trÞ kinh tÕ cña c¸c n«ng s¶n hµng ho¸ cho tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. 2 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C - Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi nh­ giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn, th«ng tin, c¬ së c«ng nghiÖp, dÞch vô ë n«ng th«n, c¬ së y tÕ,gi¸o dôc lµm thay ®æi bé mÆt n«ng th«n, gi¶m kho¶ng c¸ch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. - ¸p dông c¸c tiÕn bé küthuËt, c¸c ph¸t triÓn khoa häc nh»m t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n©ng cao chÊt l­îng, n©ng cao lîi thÕ so s¸nh trªn thÞ tr­êng tiªu thô, gi¶m lao ®éng thñ c«ng nÆng nhäc. - Ph¸t huy nh÷ng kinh nghiÖm ®­îc truyÒn tông tõ nh÷ng ng­êi tr­íc lµm t¨ng phÈm chÊt s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ, t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh, gi÷ v÷ng ®­îc truyÒn thèng cña ®Þa ph­¬ng. X©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n lµ mét vÊn ®Ò lín vµ phøc t¹p, nã liªn quan ®Õn nhiÒu cÊp nhiÒu ngµnh. §Ò tµi nµy nh»m triÓn khai chiÕn l­îc “lÊy viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ ®Þa lý gÇn trung t©m tØnh, chÕ biÕn n«ng s¶n – nghÒ truyÒn thèng ®ang cã thÕ m¹nh ë ®Þa ph­¬ng lµm träng t©m ph¸t triÓn kinh tÕ hé…” mµ l·nh ®¹o ®Þa ph­¬ng ®ang hÕt søc cè g¾ng thùc hiÖn. V× vËy ®Ò tµi nµy mang tÝnh cÊp thiÕt c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. 2. Môc tiªu nghiªn cøu a. Môc tiªu chung Nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt ®­îc mét sè gi¶i ph¸p cho sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· liªm chÝnh- ThÞ x· Phñ Lý-tØnh Hµ Nam trong thêi gian ba n¨m qua 2001- 2003. b.Môc tiªu cô thÓ . hÖ thèng ho¸ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ vÊn ®Ò ph¸t triÓn ngµnh nghÒ cho hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam. . §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh – thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam qua ba n¨m tõ 2001G ®Õn 2003. . B­íc ®Çu ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n trong ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh – thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam ë nh÷ng n¨m tíi. 3. §èi t­îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi §èi t­îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam. 3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C 4. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi Ph¹m vi kh«ng gian:nghiªn cøu thùc tr¹ng c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh – thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam. Ph¹m vi thêi gian: Nghiªn cøu c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· qua ba n¨m ( 2001- 2003). Thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi: §Ò tµi ®­îc thùc hiÖn trong kho¶ng thêi gian tõ ngµy 12/01/2004 ®Õn 01/ 05/ 2004. 4 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C Ch­¬ng i mét sè lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ cña hé n«ng d©n 1.1.Vai trß cña ngµnh nghÒ C¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp cã vai trß rÊt to lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña hé n«ng d©n. D­íi h×nh thøc lµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng truyÒn thèng, …C¸c ho¹t ®éng nµy ®· gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò rÊt c¬ b¶n cña hé.C¸c nhÒ truyÒn thèng (lµm thªu, m©y tre ®an, lµm ®Ëu, lµm b¸nh …) ®· thu hót rÊt nhiÒu lùc l­îng lao ®éng ë ®Þa ph­¬ng, nhÊt lµ nh÷ng lóc n«ng nhµn, ®Æc biÖt ®Æc ®iÓm ®Þa ph­¬ng ®Êt chËt ng­êi ®«ng, diÖn tÝch s¶n xuÊt c©y l­¬ng thùc thùc phÈm ngµy cµng thu hÑp, céng thªm c¸c dù ¸n vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, quy ho¹ch ®« thÞ, ch­¬ng tr×nh d·n d©n lµ c¸c yÕu tè trùc tiÕp ®Èy hé n«ng d©n vèn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chÝnh ph¶i xem xÐt l¹i ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cña m×nh cho phï hîp. Tõ ®ã c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ®­îc coi lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d­ lao ®éngthiÕu viÖc lµm ë ®Þa ph­¬ng. C¸c nghÒ truyÒn thèng lµ c¸c nghÒ mµ mét sè hé gi÷ ®­îc lîi thÕ tuyÖt ®èi cña m×nh tr­íc ¶nh h­ëng cña d­ luËn vµ thêi gian mµ mÊu chèt ®ã lµ c¸c bÝ quyÕt sù lµnh nghÒ dÉn ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®¹t yªu cÇu thÞ hiÕu cña cÇu tiªu thô vÒ phÈm chÊt, h×nh thøc, kiÓu d¸ng, chi phÝ, hµm l­îng chÊt x¸m, ®é tinh x¶o. Sù lµnh nghÒ cã kÜ x¶o, cã n¨ng lùc ®­îc mang l¹i kÕt qu¶ lµ c¸c s¶n phÈm lµm ra sÏ cã chi phÝ thÊp l¹i ®­îc ­a chuéng tÊt yÕu hé s¶n xuÊt sÏ cã thu nhËp tèt, cã søc æn ®Þnh. C¸c vÊn ®Ò x· héi (nh­ ma tuý, m¹i d©m, cê b¹c) ®Æt ra cho ®Þa ph­¬ng n¬i mµ c¸ch xa trung t©m tØnh lþ kh«ng xa ®ßi hái ph¶i cã ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt xuÊt ph¸t tõ c¨n nguyªn cña vÊn ®Ò: viÖc lµm lµ vÊn ®Ò bøc b¸ch mµ muèn cã nhiÒu viÖc lµm cã thu nhËp, gi¶i quyÕt sù nhµn nh· th× ph¸t triÓn c¸c nghµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gióp c¸c thµnh viªn cña hé kh«ng xa ph¶i con ®­êng téi lçi xÊu xa. ViÖc lµm ngoµi ngoµi n«ng nghiÖp gióp hé chñ ®éng h¬n d­íi ¶nh h­ëng bÊt tr¾c (rñi ro) cña thêi tiÕt, thiªn nhiªn, s©u bÖnh. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nµy sÏ gióp chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña hé cña ®Þa ph­¬ng theo h­íng gi¶m tû lÖ n«ng nghiÖp xuèng vµ t¨ng gi¸ trÞ ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp lªn. 5 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C 1.2.Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n Ngµnh nghÒ trong c¸c hé n«ng d©n bao gåm c«ng nghiÖp tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. C¸c tæ chøc hé víi møc ®é kh¸c nhau ®Òu cã thÓ sö dông c¸c nguån lùc s½n cã ë ®Þa ph­¬ng nh­ ®Êt ®ai lao ®éng, c¸c s¶n phÈm tõ n«ng nghiÖp vµ c¸c nguån lùc kh¸c céng thªm c¸c kinh nghiÖm s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tÝch luü kÕ thõa ®Ó lµm ra c¸c s¶n phÈm cã lîi thÕ c¹nh tranh. C¸c ngµnh nghÒ trong hé ®­îc biÓu tr­ng bëi sè l­îng c¸c ngµnh nghÒ víi quy m« c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, tr×nh ®é c«ng nghÖ ®­îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng ®­îc ­a chuéng vµ phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng nh­ thÕ nµo. Sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ trong c¸c hé n«ng d©n lµ sù t¨ng sè hé cã ngµnh nghÒ vµ sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong néi t¹i c¸c ngµnh nghÒ mµ hé ®¶m nhËn nh­ c«ng nghÖ tr×nh ®é tay nghÒ, sù lµnh nghÒ, sù ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cïng mét ®Çu vµo, chÊt l­äng s¶n phÈm t¨ng lªn.... C¸c ngµnh nghÒ mµ hé n«ng d©n tæ chøc cã hiÖu qu¶ sÏ thóc ®Èy kinh tÕ hé ph¸t triÓn tõ ®ã ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph­¬ng. 1.3. §Æc ®iÓm ngµnh nghÒ n«ng th«n Ngµnh nghÒ trong c¸c hé n«ng d©n rÊt ®a d¹ng: cã ngµnh nghÒ lÊy c¸c s¶n phÈm tõ n«ng nghÖp thuÇn tuý qua chÕ biÕn phôc vô nhu cÇu sèng cña con ng­êi nh­ nghÒ lµm bón, lµm ®Ëu phô, nÊu r­îu ; cã ngµnh nghÒ tËn dông vÞ trÝ gÇn trung t©m kinh tÕ v¨n ho¸ ®Ó ph¸t triÓn nh­ lµm thuª, may, ®an, thªu, méc, c¬ khÝ ; víi nh÷ng hé n»m ngay ®­êng trôc chÝnh th× cã c¬ héi tèt ®Ó ph¸t triÓn nghÒ bu«n b¸n th«ng th­¬ng vµ lµm dÞch vô ®Çu vµo cho s¶n xuÊt n«ng nghÖp hay dÞch vô cho ®êi sèng con ng­êi. C¸c ngµnh nghÒ nµy cã mét sè ®Æc ®iÓm sau: - Kh«ng hay Ýt chÞu t¸c ®éng cña thêi tiÕt khÝ hËu h¬n nghÒ n«ng nghÖp truyÒn thèng. - §Êt ®ai kh«ng ph¶i lµ t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu nh­ng l¹i lµ c¬ së ®Ó s¶n xuÊt ngµnh nghÒ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. - C¸c ngµnh nghÒ cã sö dông c¸c s¶n phÈm ®Çu vµo tõ n«ng nghÖp Ýt nhiÒu chÞu ¶nh h­ëng cña tÝnh thêi vô trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - C«ng nghÖ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh cã xen kÏ thñ c«ng th« s¬ vµ c¬ khÝ. - Quy m« ngµnh nghÒ hÇu hÕt ®Òu nhá. - Phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thÞ tr­êng ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ n«ng s¶n. 6 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C - ChÊt l­îng c¸c s¶n phÈm lµm ra phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kinh nghiÖm tÝch luü cña hé. 1.4. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n a. Nh©n tè néi t¹i cña hé n«ng d©n: Nh­ tiÒm lùc vÒ vèn, kinh tÕ s½n cã, tr×nh ®é n¨ng lùc chuyªn m«n cña chñ hé.Hé lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña m×nh vÒ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh: C¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ph¶i ai kh¸c mµ chÝnh do chñ hé quyÕt ®Þnh do ®ã tr×nh ®é cña chñ hé, cña c¸c thµnh viªn cã søc ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cuØa hé. Chñ hé mµ cã kiÕn thøc, cã kinh nghiÖm trªn thÞ tr­êng, trong x· héi, biÕt n¾m b¾t thêi c¬, biÕt vËn ®éng n¨ng ®éng tr­íc rñi ro tõ bªn ngoµi sÏ t¹o cho hé kh¶ n¨ng ®øng v÷ng, ph¸t triÓn bÒn v÷ng tr­íc thêi cuéc. b. Nh©n tè thÞ tr­êng: Nh÷ng hé chuyªn ngµnh nghÒ nhÊt lµ chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm tõ ®Çu vµo n«ng s¶n t¹o ra s¶n phÈm cã thêi gian sö dông thÊp b¶o qu¶n khã kh¨n cã yªu cÇu gay g¾t vÒ thÞ tr­êng. c. Nh©n tè ®Þa lý: Hé n»m trªn c¸c trôc ®­êng chÝnh, gÇn khu ®«ng ®óc d©n c­ cµng cã ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô tèt h¬n. d. Nh©n tè kÜ thuËt: C¸c nghÒ truyÒn thèng nh­ méc, nÒ, thiªu, ®an, may, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ ®ßi hái sù lµnh nghÒ ®Æc biÖt c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn n«ng s¶n nh­ lµm ®Ëu, nÊu r­îu, lµm b¸nh kÑo ph¶i cÇn cã sù tÝch luü kinh nghiÖm. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng cô cho ®Çu vµo cña ho¹t ®éng kh¸c, c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c¸c vËt phÈm tiªu dïng nh­ s¶n xuÊt ra dao, kÐo, cµy, bõa, m¸y tuèt lóa ®¹p ch©n, cæng s¾t… còng ®ßi hái yªu cÇu ph¶i ®¸p øng thÞ hiÕu kh¸ch hµng tiªu dïng ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh øng dông c¸c s¶n phÈm ®ã. Nh÷ng hé bu«n b¸n nhá nh­ hé bu«n b¸n c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n b¸n ra thÞ tr­êng, b¸n c¸c hµng ho¸ tiªu dïng ë chî hay t¹i gia ®×nh n¬i thuËn tiÖn l­u th«ng hµng ho¸ vµ dÔ kiÕm lêi buéc hé ph¶i n¨ng ®éng trong viÖc ph¶i n¾m b¾t thÞ tr­êng ®Ó cã ph¶n øng linh ho¹t. ®. Nh©n tè chÝnh s¸ch: C¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ ®­a ra nh­ chÝnh s¸ch ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ trong hé n«ng d©n, chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n… tuú vµo møc ®é t¸c ®éng mµ hé cã ¶nh h­ëng kh¸c nhau. PhÇn lín c¸c chÝnh s¸ch nµy cã ®é nh¹y c¶m víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ cña n«ng th«n mµ hé n«ng d©n lµ mét chñ thÓ, vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng, c¶i 7 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn sèng cho n«ng d©n… C¸c chÝnh s¸ch mµ chÝnh phñ ®­a ra lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tai kh¸ch quan ®Ó th¸o gì nh÷ng vÊn ®Ò nan gi¶i cña x· héi. e. Nh©n tè céng ®ång x· héi: §ã lµ c¸c phong tôc tËp qu¸n, thuÇn phong mü tôc, truyÒn thèng cña céng ®ång g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tíi sù ph¸t triÓn ngµnh nghÒ trong c¸c hé n«ng d©n. NghÒ lµm ®Ëu phô, nÊu r­îu, lµm b¸nh ®a… së dÜ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc do phong tôc nu«i lîn ®Ó lÊy ph©n bãn ruéng còng do tôc lÖ uèng r­îu trong c¸c ngµy lÔ. T©m lý b¶o thñ chËm tiÕn mang nÆng tÝnh phong kiÕn cæ hñ cña x· héi tr­íc còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi t©m lý më réng s¶n xuÊt kinh doanh trong hé ngµnh nghÒ do lo sî bÞ thua lç ph¸ s¶n. 1.5. C¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n C¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n mµ hé n«ng d©n lµ mét chñ thÓ chñ yÕu cña n«ng th«n ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi n«ng hé cña ®Êt n­íc.§Êt n­íc ta lµ mét ®Êt n­íc xuÊt ph¸t ®iÓm tõ n«ng nghiÖp tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945 khi mµ ®Êt n­íc ta nöa thuéc ®Þa nöa phong kiÕn bÞ ¸p bøc bãc lét mÊt quyÒn ®éc lËp tù do, xÐt trªn c¶ n­íc giai cÊp ®Þa chñ chØ cã 3% d©n sè ®· chiÕm 41.4% ruéng ®Êt, n«ng d©n lao ®éng l¹i chiÕm tíi 97%d©n sè nh­ng chØ cã 36% diÖn tÝch ®Êt, sè cßn l¹i thuéc ®ån ®iÒn cña ph¸p vµ ®Êt c«ng. C¸c nghµnh kinh tÕ quan träng nh­ th­¬ng m¹i, khai th¸c má… ®Òu do ph¸p qu¶n lý. C¸c th­¬ng gia, c¸c nhµ doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ chÌn Ðp c« lËp kh«ng ph¸t triÓn ®­îc. Sau khi n­íc nhµ ®éc lËp, c«ng cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt ë miÒn B¾c n¨m 1956 ®a sè hé n«ng d©n Ýt nhiÒu ®Òu cã ®Êt trùc tiÕp s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c¸c nghµnh s¶n xuÊt kh¸c ®­îc kh«i phôc vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, nÐt ®Æc tr­ng ë giai ®o¹n nµy lµ hé n«ng d©n s¶n xuÊt hoµn toµn c¸ thÓ. Giai ®o¹n 1960- 1980 ®­îc ®Þnh h×nh bëi kinh tÕ tËp thÓ. Tõ n¨m 1958 tiÕn hµnh hîp t¸c ho¸, ®Õn cuèi n¨m 1960 cã 84% n«ng hé ®· tham gia vµo hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô, tõ ®ã lµm cho m«i tr­êng s¶n xuÊt kinh doanh cña n«ng hé thay ®æi c¨n b¶n. HiÕn ph¸p n¨m 1959 ®· x¸c ®Þnh: §Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n, mäi quan hÖ mua b¸n trao ®æi ®Êt bÞ cÊm nghiªm ngÆt. Giai ®o¹n nµy hé n«ng d©n s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chÝnh c¸c nghµnh kh¸c nhÊt lµ bu«n b¸n l­u th«ng hµng ho¸ kiÕm lêi bÞ tª liÖt hoµn toµn, mäi ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp ®Òu thuéc sù qu¶n lý cña nhµ n­íc d­íi h×nh thøc hîp t¸c x·. Trong hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n«ng hé 8 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C ®­îc tËp thÓ giµnh cho 5% ®Êt canh t¸c ®Ó lµm “kinh tÕ phô gia ®×nh” hay “kinh tÕ phô x· viªn”. Víi 5% ®Êt canh t¸c nh­ng ®· s¶n xuÊt ra 48%gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp, 50% - 60% thu nhËp cña hé. Tuy kh«ng c«ng khai nh­ng kinh tÕ n«ng hé ®· thùc sù lµ c¬ së ®¶m b¶o cho kinh tÕ tËp thÓ tån t¹i. N«ng hé ®­îc chia thµnh 2 lo¹i: Lo¹i 1: gåm c¸c hé n«ng d©n c¸ thÓ ngµy cµng gi¶m cã ph©n biÖt ®èi xö s¶n xuÊt lu«n bÞ k×m h·m bã buéc. Lo¹i 2: gåm c¸c hé gia ®×nh x· viªn trong hîp t¸c x· vµ hé c«ng nh©n viªn trong c¸c l©m tr­êng loai nµy cã nguån thu nhËp tõ kinh tÕ tËp thÓ th«ng qua ngµy c«ng ®ãng gãp hoÆc tiÒn l­¬ng vµ thu tõ ®Êt 5% víi sè vËt t­ vµ lao ®éng cßn l¹i mµ hîp t¸c x· huy ®éng ®Õn kinh tÕ n«ng hé víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chÝnh chØ giíi h¹n 5% phÇn ®Êt, kinh tÕ hîp t¸c x· ®×nh ®èn, kinh tÕ quèc doanh thua lç nªn thu nhËp tõ kinh tÕ tËp thÓ trong tæng thu cña hé cã sù biÕn ®æi lín: kinh tÕ tËp thÓ chiÕm 70% - 75% cßn kinh tÕ n«ng hé chØ chiÕm 25% -30%. Do thu nhËp tõ kinh tÕ tËp thÓ thÊp ®· lµm cho n«ng ®©n x· viªn ch¸n n¶n, muèn xa nÒn kinh tÕ tËp thÓ. Giai ®o¹n 1981-1987 tr­íc thùc tr¹ng kinh tÕ tËp thÓ ®×nh ®èn, khñng ho¶ng l­¬ng thùc th­êng xuyªn x¶y ra nghiªm träng, nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ®×nh ®èn, kinh tÕ n«ng hé bÞ h¹n chÕ kh«ng ph¸t triÓn ®­îc th× nghÞ quyÕt TW6 th¸ng 9 n¨m 1979 x¸c ®Þnh “nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi cÊp b¸ch” nh»m t×m gi¶i ph¸p ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái khñng ho¶ng. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ®ã Bé chÝnh trÞ ®· ban hµnh ChØ thÞ 100 ngµy 13/01/1981 vÒ c¶i tiÕn c«ng t¸c kho¸n më réng kho¸n s¶n phÈm ®Õn nhãm vµ ng­êi lao ®éng trong hîp t¸c x·. X· viªn ®­îc ®Çu t­ vèn, søc lao ®éng ®­îc kho¸n vµ h­ëng trän phÇn v­ît kho¸n, nÒn kinh tÕ hé gia ®×nh ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn nhanh chãng. N¨m 1986 -1987 gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng t¨ng vät, chÕ ®é thu mua hµng ho¸ theo nghÜa vô cña nhµ n­íc nÆng nÒ, trong n«ng nghiÖp mµ ruéng ®Êt kho¸n tËp thÓ ®¶m nhËn 5 kh©u; 3 kh©u cßn l¹i ng­êi lao ®éng chÞu tr¸ch nhiÖm kh«ng ®­îc æn ®Þnh, s¶n l­îng kho¸n n©ng cao dÇn tõ ®ã hiÖu qu¶ ®Çu t­ gi¶m, thu nhËp cña n«ng hé còng gi¶m dÇn. Giai ®o¹n tõ n¨m 1988 ®Õn nay. Tr­íc t×nh tr¹ng trªn NghÞ quyÕt 10 Q/ TW ngµy 05/ 04/ 1988 cña bé chÝnh trÞ vÒ ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ nh»m gi¶i phãng m¹nh mÏ søc s¶n xuÊt trong n«ng th«n trong tõng hé n«ng d©n, ®Ëc biÖt nghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh hé gia ®×nh x· viªn lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ ë n«ng th«n cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi 9 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng hé. NghÞ quyÕt cßn chñ tr­¬ng giao quyÒn sö dông ruéng ®Êt æn ®Þnh l©u dµi cho hé n«ng d©n, xo¸ bá chÝnh s¸ch thu mua theo nghÜa vô ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hé n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thùc hiÖn kho¸n theo nghÞ quyÕt 10 ®· lµm cho ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ kinh tÕ hé n«ng d©n ph¸t triÓn dÉn ®Õn hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt vµ kh«ng ngõng n©ng cao søc sèng n«ng d©n, nÒn kinh tÕ ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn. NghÞ quyÕt §¹i héi ®¶ng lÇn thø VI, VII, VIII, IX ®· ®­a ra tiÕp nh÷ng chñ tr­¬ng vÒ ph¸t triÓn 5 thµnh phÇn kinh tÕ, 3 ch­¬ng tr×nh kinh tÕ lín cña nhµ n­íc, chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.Tõ ®ã hé n«ng d©n lµ chñ thÓ s¶n xuÊt víi viÖc ban hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch lín nh­ giao ®Êt l©u dµi, më réng cho vay tíi hé, thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, khuyÕn khÝch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, khuyÕn khÝch kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c nghµnh nghÒ truyÒn thèng, khuyÕn khÝch kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn… kinh tÕ n«ng hé ®· cã niÒm tin më réng quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cho n«ng d©n, kinh tÕ hé ®· cã nhiÒu thay ®æi lín mµ ®iÓn h×nh c¬ cÊu s¶n xuÊt ®· cã chuyÓn biÕn tÝch cùc tõ thuÇn n«ng sang c¸c nghµnh nghÒ kh¸c nhÊt lµ vïng n«ng th«n gi¸p danh thµnh thÞ. 1.6.Thùc tr¹ng t×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi ViÖc ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng ®Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, nh÷ng ph¸t sinh trong viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi trªn ®Þa bµn n«ng th«n ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi. Mét sè n­íc ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n rÊt thµnh c«ng, ®ã lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho ®Êt n­íc ta häc tËp ®óc rót vµ ¸p dông linh ho¹t m« h×nh ph¸t triÓn n«ng th«n mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. ë mét ngay c¹nh n­íc ta, Trung Quèc thùc hiÖn rÊt tèt qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n trong giai ®o¹n c¶i c¸ch (1978- 1992) víi ph­¬ng ch©m ®Ò ra” ly n«ng bÊt ly h­¬ng, nhËp x­íng bÊt nhËp thµnh” chñ tr­¬ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n theo m« h×nh xÝ nghiÖp H­¬ng TrÊn lÊy n«ng th«n lµm c¬ së. B­íc ®i cña Trung Quèc lµ thËn träng tõ thÊp lªn cao, kh«ng ch¹y theo phong trµo kh«ng ch¹y theo h×nh thøc, kh«ng ch¹y theo thµnh tÝch nh­ thêi k× “ c«ng x· nh©n d©n” ; lÊy m« h×nh ph¸t triÓn xÝ nghiÖp H­¬ng TrÊn võa lµ tÝch luü ban ®Çu võa lµ b¾t ®Çu ®i vµo ph¸t triÓn chiÒu 10 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C s©u b»ng ¸p dông c«ng nghÖ míi hiÖn ®¹i vµ sö dông nhiÒu vèn. NhiÒu xÝ nghiÖp nh­ H­¬ng TrÊn ®· më réng vÒ quy m« vµ ph¹m vi lÜnh vùc kinh doanh. HiÖn nay c¸c xÝ nghiÖp nh­ H­¬ng TrÊn ®· ho¹t ®éng ë ba cÊp: huyÖn, x·, th«n vµ t¹o ra gi¸ trÞ s¶n l­îng ngµy cµng t¨ng. Nhê sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n mµ Trung Quèc ®· gi¶m tû träng lao ®éng trong n«ng nghiÖp tõ 70% (1978) xuèng d­íi 50% (1992) gi¶m ¸p lùc di d©n ra thµnh thÞ, kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn ®· c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n vïng n«ng th«n. N»m trong nhãm n­íc Niss, §µi Loan b¾t ®Çu tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n tõ nh÷ng n¨m 50 bao gåm c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c¸c lµng nghÒ cæ truyÒn, c¸c xÝ nghiÖp gia ®×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm vµ c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ phôc vô ngµnh du lÞch. Riªng c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n rÊt ph¸t triÓn: n¨m 1991 ®· cã 5779 xÝ nghiÖp víi 100 ngh×n lao ®éng ®· t¹o ra gi¸ trÞ s¶n l­îng tíi 17.5 tû USD . C«ng nghiÖp thùc phÈm víi 22 chuyªn ngµnh chñ yÕu trong ®ã c«ng nghiÖp chÕ biÕn thÞt chiÕm 15.41% gi¸ trÞ s¶n l­îng, víi ch¨n nu«i lµ12.36%, g¹o 9.25%, ®å uèng cã cån 7.16%. Riªng xay x¸t g¹o cã 2500 nhµ m¸y quy m« nhá. C«ng nghiÖp n«ng th«n §µi Loan ®· thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, tû träng gia ®×nh thuÇn n«ng ®· gi¶m tõ 39.9% (1955) xuèng cßn 8.98% (1985), tû träng c¸c hé kiªm t¨ng tõ 60.13% (1955) lªn 91.2% (1985). Thu nhËp c¸c hé n«ng d©n ngoµi n«ng nghiÖp t¨ng tõ 43% (1952) lªn gÇn 70% (1992), c¬ cÊu lao ®éng x· héi còng thay ®æi n¨m 1952 lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm 51% c«ng nghiÖp 16.9% dÞch vô 27% th× ®Õn n¨m 1992 lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m xuèng cßn 12.9% c«ng nghiÖp t¨ng 40.25% dÞch vô 49.9%. Nh×n chung §µi Loan thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n víi h×nh thøc ®a d¹ng ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi râ rÖt gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. N»m trong khèi ASEAN, lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn, Th¸i Lan c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n trªn c¬ së dùa vµo nguån nguyªn liÖu s½n cã ë ®Þa ph­¬ng víi môc tiªu tr­íc tiªn lµ c¶i t¹o c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c vïng n«ng th«n qua viÖc cung cÊp nguyªn liÖu vµ nguån lùc cho c«ng nghiÖp. Do ®ã Th¸i Lan ®· x©y dùng mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn n«ng th«n trªn c¬ së khu vùc lÊy träng t©m c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n thµnh hµng ho¸. Bëi Th¸i Lan lµ mét trong sè Ýt n­íc cã lîi thÕ s¶n xuÊt g¹o, h¶i s¶n, thuû s¶n… §Çu n¨m 1990 c¶ n­íc cã kho¶ng 32 ngh×n xÝ nghiÖp n«ng phÈm chiÕm 62% c¸c ngµnh c«ng 11 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C nghiÖp ë Th¸i Lan thu hót kho¶ng 60% lao ®éng, hÇu hÕt nguyªn liÖu ®Òu do n«ng nghiÖp cung cÊp. C¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng nh­ chÕ t¸c vµng b¹c ®¸ quý, ngäc trai, ®å trang søc ®­îc duy tr× vµ ph¸t triÓn t¹o ra nhiÒu mÆt hµng næi tiÕng thÕ giíi. Kim ng¹ch xuÊt khÈu s¶n phÈm mü nghÖ n¨m 1990 ®¹t gÇn 2 tû USD. NghÒ gèm sø cæ truyÒn tr­íc ®©y ë Th¸i Lan chØ s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, gÇn ®©y ®· ph¸t triÓn trë thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu lín ®øng thø hai sau g¹o, 95% hµng gèm sø xuÊt khÈu lµ ®å trang trÝ néi thÊt vµ ®å l­u niÖm cßn l¹i lµ nh÷ng thø kh¸c. VÒ c¬ khÝ n«ng th«n cã 94 v¹n c¬ së nhá( nhá h¬n 10 c«ng nh©n mét c¬ së) chiÕm 46%, 72 v¹n c¬ së võa chiÕm 34%; ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp nµy lµ chÕ t¹o vµ xöa ch÷a m¸y c«ng cô n«ng nghiÖp. Mét sè con rång ch©u ¸ (Hµn Quèc, Hång C«ng, Shingapo) thùc hiÖn s¸ch l­îc dån hÕt søc lùc cho c«ng nghiÖp nÆng cã träng ®iÓm kÕt hîp víi dÞch vô coi nhÑ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n ®Ó t¹o ra søc m¹nh kinh tÕ sau ®ã míi tiÕn hµnh c¶i t¹o ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp n«ng th«n. Th«ng qua thùc tÕ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi chóng ta rót ra mét sè bµi häc sau: - C«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n mµ b­íc ®i quan träng lµ ph¶i ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n bao gåm nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, nghÒ truyÒn thèng, nghÒ chÕ biÕn n«ng s¶n, kinh doanh dÞch vô t¹o ra sù chuyÓn biÕn tÝch cùc c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. - Ph¸t huy lîi thÕ tuyÖt ®èi cña ®Þa ph­¬ng,cña vïng, cña ®Êt n­íc vÒ mäi mÆt ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm cã ­u thÕ c¹nh tranh cao. - Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ trong c¸c hé n«ng d©n sÏ thóc ®Èy kinh tÕ hé ph¸t triÓn, kinh tÕ ®Þa ph­¬ng ph¸t triÓn, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, tõng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n vïng n«ng th«n t¹o tiÒn ®Ò cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc thµnh c«ng. 1.7. Thùc tr¹ng t×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n ë viÖt nam Kinh tÕ n«ng th«n bao gåm hai lÜnh vùc: kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ phi n«ng nghiÖp. Trong lÜnh vùc kinh tÕ phi n«ng nghiÖp bao gåm tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cho s¶n xuÊt cho ®êi sèng ë n«ng th«n. C«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt 12 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C Nam ®· tr¶i qua nh÷ng b­íc th¨ng trÇm cïng víi tiÕn tr×nh c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Thùc hiÖn ®­êng lèi cña §¶ng vµ chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, c«ng nghiÖp nãi chung, c«ng nghiÖp n«ng th«n nãi riªng ®· chøng kiÕn biÕn chuyÓn m¹nh mÏ trong h¬n m­êi n¨m qua. Theo t­ liÖu cña héi khoa häc kinh tÕ ViÖt Nam, trong thêi k× ®æi míi c«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam ®¹t tû lÖ t¨ng tr­ëng gi¸ trÞ b×nh qu©n 7.8%/ n¨m. §Æc biÖt c«ng nghiÖp n«ng th«n cã søc t¨ng tr­ëng cao vµo c¸c n¨m 1993-1999 nhê t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c chÝch s¸ch khuyÕn khÝch ®­îc ban hµnh vµ thùc thi vµo ®Çu thËp kØ 90. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n thÓ hiÖn mét sè ®iÓm sau: -VÒ sè l­îng hiÖn n­íc ta cã trªn 1350000 ®¬n vÞ s¶n xuÊt phi n«ng nghiÖp trong ®ã cã 97.1% lµ c¸c hé, sè cßn l¹i lµ d¹ng tæ hîp vµ doanh nghiÖp. -VÒ quy m« hÇu hÕt c¸c c¬ së s¶n xuÊt ngµnh nghÒ ë n«ng th«n cã quy m« nhá do ®ã c¸c c¬ së lu«n cã nhu cÇu lín hç trî s¶n xuÊt kinh doanh nh­ ®Çu vµo th«ng tin c«ng nghÖ, ®µo t¹o vµ tÝn dông. - VÒ nguån nh©n lùc vµ chñ së h÷u cña c¸c c¬ së. Chñ së h÷u c¸c c¬ së ®ãng vai trß quan träng ra quyÕt ®Þnh vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh h­ëng tíi sù tån t¹i ph¸t triÓn toµn bé hé. Thùc tÕ hiÖn nay tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c chñ c¬ së vµ lao ®éng trong hé cßn thÊp cô thÓ cã 1.3% -1.6% sè hé kh«ng biÕt ch÷, 68%- 76% chñ hé kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt ch­a qua tr­êng líp ®µo t¹o nµo, chØ cã 1.9%2,8% cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng. Chñ c¬ së lµ nam chiÕm tû lÖ ®a sè, n÷ chØ chiÕm 3,8%- 5.9%.Quy m« lao ®éng b×nh qu©n cña hé ngµnh nghÒ tõ 3 ®Õn 5 ng­êi chiÕm ®a sè, lao ®éng thuª ngoµi Ýt. - VÒ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt vµ vèn, nh×n chung c¸c hé ngµnh nghÒ cßn thiÕu,yÕu, kÐm; phÇn lín sö dông ngay nhµ m×nh cho s¶n xuÊt kinh doanh. Sè c¬ së sö dông ®iÖn cho s¶n xuÊt chiÕm 81.6% hé c¬ së ngµnh nghÒ nguyªn nh©n do gi¸ ®iÖn ¶nh h­ëng tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. PhÇn lín c«ng nghÖ c¸c hé sö dông lµ th« s¬ gi¶n ®¬n, tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cßn thÊp, v× vËy mµ s¶n phÈm lµm ra gi¸ trÞ thÊp mÉu m· kh«ng ®a d¹ng kh¶ n¨ng v­¬n xa thÞ tr­êng kÐm. - HiÖn nay, vèn cña c¸c hé c¸c c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n cßn nhá, phÇn lín c¸c c¬ së s¶n xuÊt thiÕu vèn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra ngµnh nghÒ n«ng th«n n¨m 1997 cña Côc chÕ biÕn l©m s¶n vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n cho thÊy: æ hé chuyªn ngµnh nghÒ cã vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n 13 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C lµ 25.73 triÖu ®ång( b»ng 3.67%) trong ®ã vèn cè ®Þnh chiÕm tû lÖ 57.2%; vÒ quy m« vèn cã tíi 86.81% sè hé cã vèn d­íi 50 triÖu ®ång, trong ®ã l¹i cã 37.66% sè hé cã vèn d­íi 10 triÖu; b×nh qu©n vèn ®Çu t­ cho mét lao ®éng th­êng xuyªn ë hé chuyªn lµ 7.75 triÖu ®ång. Cßn ®èi víi hé kiªm, vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n lµ16.10 triÖu ®ång, trong ®ã 11.3 triÖu ®ång ®­îc dïng cho s¶n xuÊt phi n«ng nghiÖp, b×nh qu©n vèn ®Çu t­ cho mét lao ®éng lµ 5.07 triÖu ®ång. - VÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng: tiÓu thñ c«ng nghiÖp – c«ng nghiÖp n«ng th«n tån t¹i ë nhiÒu d¹ng ngµnh nghÒ kh¸c nhau nh­: c«ng nghiÖp chÕ biÕn, dÖt, may mÆc, gèm sø mü nghÖ, méc, c¬ khÝ n«ng th«n… §èi víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã mÆt ë hÇu kh¾p c¸c vïng, ho¹t ®éng d­íi nhiÒu h×nh thøc vµ néi dung kh¸c nhau. Trong ®ã cã nhiÒu ho¹t ®éng mang tÝnh truyÒn thèng nh­ lµm bón, b¸nh ®a nÊu r­îu…vµ nhiÒu ho¹t ®éng mang tÝnh hiÖn ®¹i nh­ chÕ biÕn phôc vô xuÊt khÈu… Trong ngµnh dÖt, may mÆc vµ thªu ren…lµ nh÷ng ngµnh thu hót t­¬ng ®èi nhiÒu lao ®éng n÷; cã nhiÒu ho¹t ®éng mang tÝnh truyÒn thèng, tÝnh lÞch sö l©u ®êi nh­ dÖt lôa ë Hµ §«ng, dÖt v¶i ë Th¸i B×nh, Nam §Þnh, B¾c Ninh,B¾c Giang…riªng may mÆc lµ mét ngµnh kh¸ ph¸t triÓn cïng víi nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi cã ë kh¾p c¸c vïng quª n«ng th«n. Trong nghÒ gèm sø, tr¹m træ, mü nghÖ…®©y lµ c¸c ngµnh chñ yÕu phôc vô xuÊt khÈu vµ cã yªu cÇu kü thuËt ®èi víi s¶n phÈm t­¬ng ®èi cao v× thÕ mµ nã ph¸t triÓn chñ yÕu ë nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng nh­ ë B×nh D­¬ng, B¸t Trµng, §ång Nai… Ngµnh c¬ khÝ n«ng th«n, ngµnh nµy ®· ph¸t triÓn kh¸ m¹nh ë nhiÒu thêi ®iÓm kh¸c nhau vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nhÊt ë Nam §Þnh, B¾c Ninh,Thanh Ho¸, Hµ T©y,… Víi thùc tr¹ng ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp n«ng th«n hiÖn nay cßn thÊp kÐm c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c ngµnh nghÒ. Do vËy §¶ng vµ Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®èi víi tõng vïng cô thÓ; ®Ó më réng quy m« lÜnh vùc s¶n xuÊt, tËn dông lîi thÕ cña mçi vïng gãp phÇn c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n vïng n«ng th«n trong thêi gian tíi. 1.8.HÖ chØ tiªu ®­îc sö dông trong nghiªn cøu thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ trong c¸c hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam 14 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C a. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ph©n tÝch ®Æc ®iÓm ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ LýtØnh Hµ Nam: MËt ®é d©n sè, nh©n khÈu/ hé, lao ®éng/ hé ngµnh nghÒ, lao ®éng/ hé, ®Êt canh t¸c/ hé phi n«ng nghiÖp, lao ®éng phi n«ng nghiÖp/ hé… b. HÖ thèng c¸c chØ tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch sù tham gia lµm ngµnh nghÒ trong c¸c hé trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam: tû lÖ hé cã ngµnh nghÒ, tû lÖ hé s¶n xuÊt c«ng nghiÖp- x©y dùng, tû lÖ hé kiªm, tû lÖ hé chÕ biÕn n«ng s¶n( hé lµm ®Ëu phô, nÊu r­îu, lµm b¸nh...)/ hé ngµnh nghÒ, tû lÖ hé bu«n b¸n/ hé ngµnh nghÒ... c. HÖ thèng c¸c chØ tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch hiÖn tr¹ng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu vµo cña hé ngµnh nghÒ trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnhthÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam: tû lÖ nhµ x­ëng kiªn cè, diÖn tÝch sö dông b×nh qu©n ë mçi hé ngµnh nghÒ, b×nh qu©n vèn/ hé ngµnh nghÒ, sè lao ®éng th­êng xuyªn/ hé ngµnh nghÒ, tû lÖ chñ hé qua ®µo t¹o… d. HÖ thèng c¸c chØ tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô s¶n phÈm trong c¸c hé ngµnh nghÒ trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam: tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n 1 hé/ n¨m, tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm tiªu thô b×nh qu©n 1 hé/ n¨m, gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n trong n¨m/ 1 lao ®éng, tû lÖ s¶n phÈm tiªu thô/ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. e. HÖ thèng c¸c chØ tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c hé ngµnh nghÒ trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam:gi¸ trÞ t¨ng thªm t¹o ra trong n¨m tÝnh b×nh qu©n trong 1 hé, gi¸ trÞ t¨ng thªm tÝnh b×nh qu©n cho 1 lao ®éng th­êng xuyªn, thu nhËp trong n¨m tÝnh b×nh qu©n cho 1 hé, tû suÊt thu nhËp / 1 ®ång chi phÝ, thu nhËp b×nh qu©n trong n¨m tÝnh cho 1 lao ®éng th­êng xuyªn. f. HÖ thèng c¸c chØ tiªu dïng ®Ó so s¸nh ngµnh nghÒ hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý - tØnh Hµ Nam víi x· Liªm TuyÒn-huyÖn Thanh LiªmtØnh Hµ Nam:kho¶ng c¸ch thu nhËp b×nh qu©n 1 hé ë x· Liªm ChÝnh so víi x· Liªm TuyÒn, tû lÖ hé giµu cña x· Liªm ChÝnh so víi x· Liªm TuyÒn, tû lÖ hé nghÌo cña x· Liªm ChÝnh so víi x· Liªm TuyÒn. g. HÖ thèng chØ tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch t¸c ®éng cña ngµnh nghÒ tíi kinh tÕ- x· héi m«i tr­êng trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam: tû lÖ hé ngµnh nghÒ g©y ¶nh h­ëng xÊu tíi ®Êt tíi n­íc, tû lÖ hé nhËn thªm lao ®éng thuª ngoµi, tû lÖ 15 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C hé ngµnh nghÒ giµu( trung b×nh, kh¸, nghÌo) so víi hé trong x·, tû lÖ hé ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho kinh tÕ ®Þa ph­¬ng. k. HÖ thèng chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng khã kh¨n vµ kiÕn nghÞ cña hé ngµnh nghÒ trªn ®Þa bµn x· Liªm ChÝnh- thÞ x· Phñ Lý- tØnh Hµ Nam: tû lÖ kh«ng cã khã kh¨n, tû lÖ cã khã kh¨n vÒ vèn ( lao ®éng, nhµ x­ëng, kinh nghiÖm qu¶n lÝ). 16 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C Ch­¬ng ii §Æc ®iÓm ®Þa bµn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. §Æc ®iÓm ®Þa bµn nghiªn cøu 2.1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn 2.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý - ®Þa h×nh X· Liªm ChÝnh n»m ë phÝa §«ng Nam thuéc ®Þa giíi hµnh chÝnh cña thÞ x· Phñ Lý – TØnh Hµ Nam, x· ®­îc thµnh lËp sau khi chia c¾t x· Thanh Giang – huyÖn Thanh Liªm thµnh x· Liªm Chung vµ x· Liªm ChÝnh. PhÝa §«ng gi¸p víi x· Liªm TuyÒn thuéc huyÖn Thanh Liªm, phÝa nam gi¸p víi x· Liªm Chung, phÝa B¾c x· ng¨n c¸ch huyÖn Duy Tiªn bëi con s«ng Ch©u Giang ch¹y dµi gÇn 8 km, phÝa T©y gi¸p víi ph­êng Hai Bµ Tr­ng vµ ph­êng TrÇn H­ng §¹o thuéc thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam. Toµn x· cã ba th«n gåm Th¸, MÔ Th­îng, MÔ Néi, tr­íc kia cã c¶ th«n B¶o Th«n nh­ng míi ®­îc chia c¾t nhËp vµo ph­êng TrÇn H­ng §¹o. TÝnh tõ uû ban x· tíi trung t©m tØnh Hµ Nam chØ chõng h¬n 2 km l¹i cã con ®­êng 62 nèi Phñ Lý –huyÖn Thanh Liªm – huyÖn Lý Nh©n ch¹y qua hai th«n MÔ Néi, MÔ Th­îng, trong c¸c th«n ®Òu cã con ®­êng liªn x· ch¹y qua, m¹ng l­íi giao th«ng ®­îc bª t«ng ho¸ nhùa ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho hµng ho¸ l­u th«ng, con ng­êi qua l¹i dÔ dµng kÝch thÝch sù ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng bu«n b¸n dÞch vô trao ®æi hµng ho¸. X· l¹i cã con s«ng Ch©u Giang ng¨n c¸ch ch¹y dµi suèt chiÒu dµi hai th«n MÔ ®­îc th«ng víi con s«ng §¸y nªn giao th«ng vËn t¶i b»ng ®­êng thuû còng rÊt thuËn lîi gi÷a x· víi c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c trong vµ ngoµi tØnh.§­îc n»m ngay trªn trung t©m kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi cña tØnh Hµ Nam, n¬i cã thÞ tr­êng tiªu dïng réng lín, cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao ë tÊt c¶ c¸c mÆt hµng tõ hµng ho¸ n«ng nghiÖp tíi c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp, dÞch vô nªn ®Þa ph­¬ng cã nhiÒu thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt ®a ngµnh cung cÊp cho thÞ tr­êng trong vµ ngoµi x·. Lîi thÕ vÒ thÞ tr­êng ®em l¹i lµ rÊt lín, gióp cho hµng ho¸ s¶n xuÊt trong x· ®­îc tiªu thô phÇn lín lµ ë trong thÞ x· Phñ Lý, l¹i cã ­u ®iÓm chi phÝ vËn chuyÓn nhá kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng nhanh, ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho ph¸t triÓn ngµnh nghÒ trong hé n«ng d©n nãi riªng cho toµn x· Liªm ChÝnh nãi chung. 2.1.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi 2.1.2.1.T×nh h×nh ®Êt ®ai 17 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C T×nh h×nh ®Êt ®ai cña x· Liªm ChÝnh – thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu 1. BiÓu 1: T×nh h×nh sö dông ®Êt ®ai ë x· Liªm ChÝnh – thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam qua ba n¨m( 2001- 2003) ChØ tiªu A. Tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn I. §Êt n«ng nghiÖp 1.§Êt canh t¸c hµng n¨m 2.§Êt v­ên, trång c©y l©u n¨m 3.§Êt ao hå II. §Êt chuyªn dïng 1. §Êt x©y dùng c¬ b¶n 2. §Êt giao th«ng 3. §Êt mÆt n­íc thuû lîi 4. §Êt nghÜa trang, di tÝch v¨n ho¸ 5. §Êt tr­êng häc, tr¹m y tÕ, bÖnh viÖn III. §Êt ®Ó ë IV. §Êt ®Çm vùc B. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ §Êt canh t¸c / hé §Êt chuyªn dïng / khÈu §Êt ®Ó ë / hé N¨m 2001 Sè l­îng C¬ cÊu(%) N¨m 2002 Sè l­îng N¨m2003 C¬ cÊu(%) Sè l­îng C¬ cÊu(%) So s¸nh (%) 02/01 03/02 BQ 332.4 100 332.4 100 332.4 100 100 100 100 241.3 72.59 232.17 69.85 226.7 68.20 96.22 97.64 96.93 166.45 68.98 157.59 67.88 154.7 68.23 94.68 98.15 96.40 39.18 16.24 39.15 16.86 39.17 17.28 99.92 100.05 99.99 35.68 14.79 35.43 15.26 32.85 14.49 99.30 92.72 95.95 44.66 13.44 53.95 16.23 58.07 17.47 120.80 107.64 114.03 7.95 17.80 11.41 21.15 13.72 23.63 143.52 120.25 131.37 21.87 48.97 25.88 47.97 27.03 46.55 118.34 104.44 111.17 7.13 15.97 7.13 13.22 7.13 12.28 100.00 100.00 100.00 4.16 9.31 4.16 7.71 4.16 7.16 100.00 100.00 100.00 3.55 7.95 5.37 9.95 6.03 10.38 151.27 112.29 130.33 30.69 9.23 33.73 10.15 35.09 10.56 109.91 104.03 106.93 12.55 3.78 12.55 3.78 12.55 3.78 100.00 100.00 100.00 1440 1363 1338 94.68 98.15 96.40 109 132 142 120.80 107.64 114.03 265 288 297 108.59 103.15 105.84 Nguån sè liÖu: Ban th«ng kª x· Liªm ChÝnh Tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn cña x· Liªm ChÝnh lµ 332.4 ha trong ®ã diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp chiÕm ®a sè tíi 226.7 ha chiÕm 68.23% tæng diÖn tÝch ®Êt cña x· n¨m 2003. §Êt n«ng nghiÖp ngµy cµng gi¶m do ¸p lùc t¨ng d©n sè lµm nhu cÇu vÒ nhµ ë cña ng­êi d©n t¨ng lªn, h¬n n÷a qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ më réng thÞ x· Phñ Lý còng lµ nh©n tè lµm gi¶m ®Êt n«ng nghiÖp. B×nh qu©n mçi n¨m diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp gi¶m 3.07 % Nh­ vËy ®Êt n«ng nghiÖp vèn rÊt nhá trªn mét khÈu chØ cã ch­a ®Õn 300 m2/ khÈu, g¾n bã víi n«ng nghiÖp truyÒn thèng th× kh«ng thÓ th× c¸c hé n«ng d©n trªn x· ph¶i lµm g× ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh m×nh. ChØ cã tham gia lµm ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp 18 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C míi gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò trªn, vµ thùc tÕ ®©y lµ xu thÕ ®ang diÔn ra trong hé n«ng d©n ë Liªm ChÝnh, hé n«ng nghiÖp ngµy cµng gi¶m, hé ngµnh nghÒ ngµy cµng chiÕm sè ®«ng. Nhu cÇu ®Êt ë ngµy cµng t¨ng, trung b×nh mçi n¨m t¨ng 6.93 % chiÕm 10.56% tæng diÖn tÝch tù nhiªn cña x· ®¹t møc ®é 297 m2 mét hé. T­¬ng lai nhu cÇu vÒ nhµ ë ngµy t¨ng vµ trë thµnh mèi lo cho chÝnh quyÒn x·. Trong diÖn tÝch ®Êt cña x·, ®Êt chuyªn dïng ngµy cµng t¨ng, nguyªn nh©n do ®Þa ph­¬ng ®ang thùc hiÖn ®Çu t­ träng t©m vµo c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng më réng thÞ x· Phñ Lý ®· ®­îc héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp th«ng qua n¨m 2002, hÖ thèng giao th«ng lµ ­u tiªn hµng ®Çu ®ang ®­îc hoµn thiÖn ë x·, dù kiÕn Liªm ChÝnh sÏ cã ®­êng 62 míi ch¹y qua thay thÕ ®­êng cò t¹o ®iÒu kiÖn cho giao l­u vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ ®¸p øng nhu cÇu ®i l¹i cña ng­êi d©n trong tØnh, mong muèn cña l·nh ®¹o ®Þa ph­¬ng lµ khi hÖ thãng giao th«ng hoµn thiÖn ®ång bé sÏ t¹o c¬ héi cho kinh tÕ ®Þa ph­¬ng ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a. Trong c¬ cÊu diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn cña x· Liªm ChÝnh cã phÇn ®Êt ®Çm vùc ®­îc t¹o ra do qu¸ tr×nh vì ®ª h×nh thµnh ®Çm, t­¬ng lai ®©y lµ mét khu sinh th¸i dÞch vô gi¶i trÝ cña thÞ x· Phñ Lý. 2.1.2.2. T×nh h×nh d©n sè vµ lao ®éng Lao ®éng lµ mét yÕu tè cùc k× quan träng ®èi víi bÊt k× mét nÒn s¶n xuÊt nµo, quy m« c¬ cÊu cïng víi chÊt l­îng lao ®éng gãp phÇn quyÕt ®Þnh vÞ thÕ cña nÒn s¶n xuÊt ®ã trong c¬ cÊu kinh tÕ tæng thÓ.ChÝnh v× thÕ mµ khi nghiªn cøu t×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ hé n«ng d©n ta còng ph¶i xem xÐt t×nh h×nh lao ®éng vµ nh©n khÈu cña ®Þa ph­¬ng.T×nh h×nh d©n sè vµ lao ®éng cña x· Liªm ChÝnh ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu 2. 19 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Xu©n Kho¸t - Kinh tÕ 45C ` biÓu 2: T×nh h×nh d©n sè vµ lao ®éng cña x· Liªm ChÝnh – thÞ x· Phñ Lý – tØnh Hµ Nam qua ba n¨m (2001-2003) ChØ tiªu I. Tæng sè hé 1. Hé thuÇn n«ng nghiÖp 2. Hé phi n«ng nghiÖp II. Tæng sè nh©n khÈu 1. KhÈu thuÇn n«ng nghiÖp 2. KhÈu phi n«ng nghiÖp III. Tæng sè lao ®éng 1. L§ thuÇn n«ng nghiÖp 2. L§ phi n«ng nghiÖp IV. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ 1.MËt ®é d©n sè 2. Tû lÖ L§ phi NN / tængL§ 3. Tû lÖ khÈu phi NN / tæng khÈu N¨m 2001 Sè lîng C¬ cÊu(%) 1156 100 186 16.09 970 83.91 4098 100 1250 30.50 2848 69.50 2389 100 502 21.01 1887 78.99 N¨m 2002 Sè lîng C¬ cÊu(%) 1170 100 170 14.53 1000 85.47 4137 100 1225 29.61 2913 70.41 2401 100 475 19.78 1926 80.22 N¨m2003 Sè lîng C¬ cÊu(%) 1180 100 153 12.97 1027 87.03 4187 100 1173 28.02 3014 71.98 2423 100 424 17.50 1999 82.50 02/01 101.21 91.40 103.09 100.95 98.00 102.28 100.50 94.62 102.07 So s¸nh (%) 03/02 100.85 90.00 102.70 101.21 95.76 103.47 100.92 89.26 103.79 BQ 101.03 90.70 102.90 101.08 96.87 102.87 100.71 91.90 102.92 1232.85 78.99 69.50 1244.58 80.22 70.41 1259.63 82.50 71.98 100.95 101.56 101.32 101.21 102.85 102.23 101.08 102.20 101.77 Nguån sè liÖu: Ban thèng kª x· Liªm ChÝnh 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan