Tài liệu Sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện (khảo sát vnexpress.net, vietnamnet.vn, vietnamplus.vn)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- DƯƠNG THỊ HẢI ANH SỬ DỤNG VIDEO TRONG TÁC PHẨM BÁO CHÍ ĐA PHƯƠNG TIỆN (KHẢO SÁT VNEXPRESS.NET,VIETNAMNET.VN, VIETNAMPLUS.VN) LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Báo chí học Hà Nội - 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- DƯƠNG THỊ HẢI ANH SỬ DỤNG VIDEO TRONG TÁC PHẨM BÁO CHÍ ĐA PHƯƠNG TIỆN (KHẢO SÁT VNEXPRESS.NET,VIETNAMNET.VN, VIETNAMPLUS.VN) Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60320101 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thành Lợi Hà Nội - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và là kết quả lao động của chính tác giả luận văn, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Thành Lợi. Các số liệu điều tra, khảo sát cũng như kết quả nghiên cứu của luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Hà Nội, tháng 04 năm 2016 Tác giả luận văn LỜI CẢM ƠN Qua thời gian học tập và nghiên cứu tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội, để hoàn thành Luận văn Thạc sĩ của mình, tôi xin trân trọng cảm ơn: Hội đồng khoa học, Phòng đào tạo Sau đại học, Khoa Báo chí và Truyền thông – Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt tình truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình hoàn thành luận văn Thạc sĩ. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS. Nguyễn Thành Lợi – người hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi nghiên cứu trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Và xin cảm ơn các phóng viên, biên tập viên tại… các báo đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình tìm kiếm và khảo sát tài liệu. Quá trình hoàn thiện luận văn, mặc dù đã cố gắng nhưng luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tôi rất mong tiếp tục nhận được sự chỉ dẫn của các thầy cô và góp ý của bạn bè, đồng nghiệp để luận văn chất lượng hơn. Hà Nội, tháng 02 năm 2016 Tác giả luận văn MỤC LỤC MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1. Lý do lựa chọn đề tài ................................................................................. 1 2. Lịch sử nghiên cứu liên quan tới đề tài ...................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ............................................. 8 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 8 5. Phương pháp nghiên cứu đề tài ................................................................. 9 6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận văn ................................. 10 7. Cấu trúc của luận văn ............................................................................... 10 CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VIDEO TRONG TÁC PHẨM BÁO CHÍ ĐA PHƯƠNG TIỆN .................................................... 11 1.1 Một số khái niệm .................................................................................. 11 1.1.1 Video .................................................................................................. 11 1.1.2 Tác phẩm báo chí ............................................................................... 11 1.1.3 Báo điện tử ......................................................................................... 16 1.2 Báo chí đa phương tiện........................................................................ 22 1.2.1 Khái niệm ............................................................................................ 22 1.2.2 Các thành phần đa phương tiện .......................................................... 26 1.3. Vai trò của video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện ................ 30 1.3.1 Video giúp cho thông tin trong tác phẩm báo chí trở nên sinh động và hấp dẫn hơn. Tránh được sự nhàm chán trong cách thức đưa thông tin báo chí. ................ 30 1.3.2 Video làm tăng tính khách quan, chân thực của thông tin trong mỗi tác phẩm báo chí. ............................................................................................... 31 1.3.3 Video giúp tăng pageview, tăng lượng bình luận, chia sẻ cho tác phâm báo chí, tăng nguồn thu cho cơ quan báo chí ............................................... 31 1.3.4 Video giúp thu hút sự chú ý của độc giả, giúp cho thông tin trở nên dễ hiểu, cô đọng, xúc tích và dễ tiếp nhận hơn. ................................................. 32 1.4 Các dạng video thường gặp .................................................................... 33 1.4.1 Video tự sản xuất ................................................................................. 33 1.4.2 Video khai thác................................................................................... 35 1.5 Kỹ năng sản xuất video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện ............ 36 1.5.1 Tiêu chuẩn đối với 1 tác phẩm video ................................................... 36 1.5.2 Các bước thực hiện.............................................................................. 37 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 39 CHƯƠNG 2. KHẢO SÁT THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VIDEO TRONG TÁC PHẨM BÁO CHÍ ĐA PHƯƠNG TIỆN TRÊN VNEXPRESS.NET, VIETNAMNET.VN, VIETNAMPLUS.VN .............................................. 40 2.1 Giới thiệu các trang báo được khảo sát ............................................... 40 2.1.1. VnExpress.net ..................................................................................... 40 2.1.2. Vietnamnet.vn ..................................................................................... 42 2.1.3 VietnamPlus.vn .................................................................................... 43 2.2 Thực trạng sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên 3 báo được khảo sát. ........................................................................... 45 2.2.1 Số lượng và tần xuất sử dụng............................................................... 45 2.3 Cách sử dụng video cho hiệu quả ........................................................ 57 2.3.1 Lực chọn, cân nhắc đề tài để thể hiện video cho phù hợp. Sử dụng với những đề tài có tính thời sự cao. .................................................................. 57 2.3.2 Sử dụng với những tác phẩm thuộc thể loại: phỏng vấn, phóng sự điều tra, chân dung nhân vật. Video thời lượng hợp lý không quá dài, ngắn gọn, hiệu quả. ...................................................................................................... 58 2.3.3 Sử dụng video để hỗ trợ các tác phẩm, bài viết mà ảnh và text không thể hiện hết được nội dung cần truyền tải. .................................................... 58 2.3.4 Khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn tin từ nhà báo công dân........... 59 2.4 Đánh giá thành công và hạn chế việc sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện ............................................................................... 60 2.4.1 Thành công .......................................................................................... 60 2.4.2 Hạn chế ............................................................................................... 64 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 68 CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIDEO TRONG TÁC PHẨM BÁO CHÍ ĐA PHƯƠNG TIỆN .............. 70 3.1 Xu hướng sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện .... 70 3.1.1 Xu hướng tất yếu của báo chí đa phương tiện ...................................... 70 3.1.2 Xu hướng sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện .............. 72 3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng video ................................................. 74 3.2.1 Về mặt nội dung .................................................................................. 74 3.2.2 Về mặt hình thức................................................................................. 76 3.3 Đề xuất, kiến nghị ................................................................................. 78 3.3.1 Đối với lãnh đạo các cơ quan báo chí ................................................ 78 3.3.2 Đối với phóng viên, biên tập viên ....................................................... 79 Tiểu kết chương 3 ........................................................................................ 82 KÊT LUẬN ................................................................................................. 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 88 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 1. GS, TSKH: Giáo sư , Tiến sĩ khoa học 2. ĐH: Đại học 3. KHXH & NV: Khoa học xã hội và nhân văn 4. ĐHQGHN : Đại học Quốc gia Hà Nội 5. NXB: Nhà xuất bản 6. PGS,TS: Phó giáo sư, Tiến sĩ 7. ĐPT: Đa phương tiện 8. TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh 9. BTV : Biên tập viên 10. KTV : Kỹ thuật viên 11. TPBC : Tác phẩm báo chí DANH MỤC BẢNG BIỂU Biểu đồ 2.1: Biểu đồ số lượng tác phẩm báo chí đa phương tiện sử sụng video trên Vnexpress.net ........................................................................... 46 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ số lượng tác phẩm sử dụng video trong các chuyên mục trên báo Vnexpress.net ..................................................................... 46 Biểu đồ 2. 3: Số lượng tác phẩm sử dụng video trong các chuyên mục trên báo Vietnamplus.vn ......................................................................... 51 Biểu đồ 2.4: Kết quả khảo sát hiệu quả của việc sử dụng video trong tác phẩm báo chí ............................................................................................. 56 Biểu đồ 2.5: Kết quả khảo sát về mức độ quan tâm của công chúng ............. 61 Biểu đồ 2.6: Biểu đồ kết quả ý kiến công chúng khảo sát về ưu điểm của video ................................................................................................ 62 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Truyền thông đa phương tiện (multimedia) phát triển có tác động và chi phối mạnh mẽ đối với hoạt động báo chí hiện đại. Nó đã và đang làm thay đổi kỹ năng, phương thức tác nghiệp cũng như phẩm chất, năng lực nghề nghiệp của nhà báo. Đối với tác phẩm báo chí đa phương tiện, điểm khác biệt so với tác phẩm báo chí truyền thống, đó là khả năng sử dụng tích hợp đa ngôn ngữ để biểu đạt nội dung thông tin.Trong sáng tạo tác phẩm báo chí đa phương tiện, bên cạnh những yếu tố văn bản còn cho phép tích hợp đồng thời các loại phương tiện chuyển tải thông điệp khác nhau như: hình ảnh tĩnh (đồ họa thông tin, tin tức; ảnh chụp), hình ảnh động (đồ họa thông tin,tin tức và ảnh chụp sử dụng kỹ thuật tạo ra yếu tố động; hình ảnh được ghi hình từ máy quay phim), âm thanh và các chương trình tương tác… Sự phát triển của công nghệ thông tin đã và đang làm thay đổi thói quen tiếp cận thông tin của bạn đọc. Một tờ báo năng động nếu trước đây chỉ chuyên về báo in thì nay phát triển thêm cả báo mạng điện tử, phát thanh và truyền hình…để đáp ứng nhu cầu của độc giả và phục vụ họ một cách đa dạng nhất. Tất cả hệ thống đa dạng này gọi là “Báo chí đa phương tiện” (Multimedia journalism). Báo chí đa phương tiện là một xu thế mới đang diễn ra với báo chí hiện đại. Ở Việt Nam, một số tờ báo còn hướng tới việc trở thành các tập đoàn, trung tâm báo chí đa phương tiện khi ngoài báo in, báo mạng điện tử còn làm đài phát thanh, kênh truyền hình trong một cơ quan báo chí. Theo PGS. TS. Đỗ Chí Nghĩa, sự bùng nổ của Internet đã tác động mạnh mẽ đến đời sống xã hội của con người và ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của báo chí. Theo hình thức truyền thông thông thường, với một 1 loại hình báo chí thông tin được truyền tải mang tính chất đơn nhất, công chúng chỉ có thể được tiếp cận thông tin bằng cách đọc, nghe hoặc xem, nhưng với phương thức truyền thông đa phương tiện, tính chất đơn nhất ấy đã bị phá vỡ, khi thể hiện một nội dung thông tin trên các website, người ta có thể vừa thể hiện bằng bản chữ viết (text), vừa trình bày, minh họa bằng hình ảnh (picture, video), âm thanh (audio) đó là phương thức truyền tải thông tin đặc thù của truyền thông đa phương tiện. Với cách tiếp cận này, công chúng được tiếp nhận thông tin bằng cách thoả mãn các giác quan khác nhau, tạo nên hiệu ứng tương tác mạnh mẽ nhất so với các loại hình truyền thông truyền thống, và trong một thời gian hình thành và phát triển ngắn, loại hình truyền thông đa phương tiện đã có một vị trí khá vững chắc và khẳng định sẽ là xu hướng phát triển mạnh mẽ nhất về mặt phương thức truyền thông cả hiện tại và tương lai. Hẳn ai cũng thấy sự phát triển thần kì của vô tuyến truyền hình trong thế kỉ 20 kể từ khi nó ra mắt và vị trí lớn mạnh của vô tuyến truyền hình với nền báo chí hiện nay. Việc tích hợp video (bao gồm hình ảnh động và âm thanh) là một yêu cầu quan trọng giúp báo mạng điện tử vượt qua được loại hình báo chí tiền nhiệm. Bản thân những đoạn video đã mang tính đa phương tiện (gồm cả hình ảnh động và âm thanh), được kết hợp thêm những yếu tố chủ đạo của báo in là hình ảnh tĩnh và văn bản, có thể nói báo mạng điện tử đã thâu tóm được toàn bộ những phương tiện ưu việt nhất của tất cả các loại hình báo chí từng có trong lịch sử. Ngoại trừ video, báo mạng điện tử còn có thể tích hợp một sản phẩm khác: animation – chúng ta có thể tạm hiểu đó là những hình ảnh động – là sự kết hợp của nhiều hình ảnh tĩnh thay đổi, gần giống với nguyên lý làm phim hoạt hình. Những hình ảnh động này có thể “không là gì” so với truyền hình, nhưng với báo in, nó cũng là một “niềm mơ ước”. Một đoạn animation đôi 2 khi có thể khiến một sản phẩm báo chí có tính hấp dẫn hơn hẳn. “Trăm nghe không bằng một thấy”, rõ ràng những sản phẩm báo chí có tích hợp những video hay animation như thế cho người xem một cảm giác chân thật hơn nhiều so với chỉ những hình ảnh tĩnh hay văn bản thông thường. Hiện nay việc sử dụng video trong tác phẩm báo chí ngày càng phổ biến. Một tác phẩm báo chí có sử dụng video sẽ đạt được mức độ quan tâm của công chúng cao hơn một tác phẩm báo chí không có video đi kèm để hỗ trợ thêm thông tin. Điều này dễ dàng nhận thấy qua lượt view, lượt xem, lượt comment (bình luận), sự tương tác của công chúng bên dưới mỗi tác phẩm báo chí đa phương tiện. Từ những ý kiến nêu trên cho thấy, video có vai trò vô cùng quan trọng đối với tác phẩm báo chí đa phương tiện. Nó không chỉ làm tăng sự hấp dẫn sinh động, tính chân thực khách quan cho bài báo qua các hình ảnh chân thực, mà còn làm cho tác phẩm báo chí đó nổi bật về mọi mặt thông qua sự tương tác với độc giả cao hơn, tăng view cho tin bài có sử dụng video, tăng thêm nguồn tin cho nhà báo ….một bài báo đa phương tiện không thể làm thỏa mãn được nhu cầu của công chúng nếu không có video. Sử dụng video trong mỗi tác phẩm báo chí sẽ là tất yếu trong môi trường truyền thông hiện nay. Hiểu được tầm quan trọng của yếu tố video trong các tác phẩm báo chí đa phương tiện nên tác giả chọn “Sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện” (Khảo sát VnExpress.net, VietNamNet.vn và Vietnamplus.vn) làm đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình. 2. Lịch sử nghiên cứu liên quan tới đề tài Xu hướng vận động của báo chí thế giới cũng như thực tế phát triển của báo chí ở Việt Nam thúc đẩy việc nghiên cứu những gì đang diễn ra trong đời sống báo chí hiện đại. Đã có nhiều khóa luận tốt nghiệp, luận văn thạc sỹ, luận án tiến sỹ, sách báo … nghiên cứu, tìm hiểu về tính đa phương tiện của 3 báo điện tử hay xu hướng vận động và phát triển của báo chí liên quan tới báo chí đa phương tiện trong xã hội hiện đại, cũng như tác phẩm báo chí đa phương tiện, các yếu tố cấu thành …Từ khi xuất hiện báo đa phương tiện ở Việt Nam, đã có một số công trình nghiên cứu liên quan tới đề tài. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu cụ thể nào về việc sử Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện. Các công trình nghiên cứu trước đó đều chỉ là có đề cập tới truyền thông đa phương tiện, báo chí đa phương tiện, ứng dụng đa phương tiên, hay xu hướng đa phương tiện... Sau đây, tác giả xin điểm lại, có một số công trình nghiên cứu liên quan: Về các khóa luận, luận văn báo chí: - Nguyễn Tiến Thành (2013), khóa luận “Nghiên cứu một số xu hướng phát triển của báo điện tử Việt Nam” Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, ĐHQGHN, khóa luận đưa ra những đặc điểm và xu hướng phát triển của loại hình báo chí điện tử ở Việt Nam. Từ những phân tích và nhận định, tác giả luận văn đã đưa ra những dự báo về xu hướng vận động và phát triển của loại hình truyền thông này trong thời gian tới để góp thêm các luận cứ về sự vận động và phát triển của các phương tiện truyền thông đại chúng trong xu thế hiện nay. Thông qua việc nhận diện thực trạng phát triển báo điện tử thời gian vừa qua, để chứng minh hiện nay đang xuất hiện những xu hướng mới trong việc phát triển của loại hình báo chí này ở Việt Nam. - Đinh Hồng Anh (2012), khóa luận: “ Báo chí đa phương tiện thời truyền thông hội tụ ở Việt Nam hiện nay”, Học viện Báo chí và Tuyền Truyền. Nội dung khóa luận chủ yếu hệ thống lại nội dung, đặc điểm, yêu cầu lý thuyết báo chí đa phương tiện thời truyền thông hội tụ, đánh giá thực trạng các tác phẩm báo chí, tòa soạn, nhà báo đa phương tiện trên báo mạng điện tử và đưa ra được một số nguyên nhân và đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm nâng 4 cao hiệu quả hoạt động báo chí đa phương tiện thời truyền thong hội tụ ở Việt Nam hiện nay. - Nguyên Xuân Hương (2007), đề tài “ Truyền thông đa phương tiện trên Internet xu thế của truyền thông hiện đại”, luận văn thạc sĩ Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN. Luận văn đưa ra tổng quan về truyền thông đa phương tiện trong thời đại bùng nổ của báo chí điện tử Internet. Tìm hiểu truyền thông đa phương tiện trên báo mạng điện tử; đánh giá những ưu thế và những thách thức mới của truyền thông đa phương tiện trên internet. Nêu thực tế ứng dụng truyền thông đa phương tiện trên báo mạng ở thế giới và Việt Nam hiện nay. Những vấn đề đặt ra trong việc xây dựng một tờ báo điện tử tích hợp đa phương tiện và một số giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng truyền thông đa phương tiện trên báo chí internet ở nước ta: khẳng định truyền thông đa phương tiện là một xu thế phát triển của báo mạng internet, tăng cường công tác quản lý, nâng cấp cơ sở hạ tầng mạng và hệ thống sản xuất chương trình, đào tạo và nâng cao tay nghề cho đội ngũ phóng viên và biên tập viên. - Nguyễn Thị Kim Dung (2009), luận văn: “Ứng dụng truyền thông đa phương tiện trong việc thể hiện tác phẩm báo chí”, Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, ĐHQGHN. Trong nghiên cứu này tác giả trình bày về nội hàm các khái niệm báo báo điện tử, truyền thông đa phương tiện. Tìm hiểu quá trình xuất hiện của truyền thông đa phương tiện trên báo điện tử của thế giới và Việt Nam. Khảo sát việc ứng dụng truyền thông đa phương tiện trên VietNamNet, Tuổi Trẻ Online và VnExpress. Qua đó, nhận xét về thực tế ứng dụng truyền thông đa phương tiện của 3 báo điện tử. Đề xuất những giải pháp: nâng cao nhận thức về hiệu quả của truyền thông đa phương tiện trên báo điện tử; Nâng cao cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin; Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ làm báo điện tử; Vấn đề đào tạo người làm báo chí nói chung và người làm 5 báo điện tử nói riêng nhằm khai thác tốt hơn nữa thế mạnh của truyền thông đa phương tiện để nâng cao chất lượng cho trang báo điện tử. Các cuốn sách chuyên khảo: Có một số cuốn sách và hội thảo như: Cuốn sách “Tác nghiệp báo chí trong môi trường truyền thông hiện đại” của PGS.TS Nguyễn Thành Lợi (2014), tái bản lần thứ nhất, nhà xuất bản thông tin và truyền thông. Giới thiệu với độc giả những nét khái quát nhất về những vấn đề khá mới mẻ đang được nghiên cứu rộng rãi trên thế giới nhiều năm - nhiều thập kỷ qua như truyền thông xã hội, các lý thuyết truyền thông, hội tụ truyền thông, tòa soạn hội tụ, đồng thời trình bày đặc điểm và những kỹ năng cần thiết đối với “nhà báo đa năng” trong môi trường hội tụ truyền thông. Tác giả đã giới thiệu những kỹ năng cơ bản trong viết báo đa phương tiện, thông qua cách viết ngắn gọn, dễ hiểu, với những ví dụ minh họa sinh động của các hãng truyền thông nổi tiếng trên thế giới, tác giả đã làm rõ cách thức xây dựng kế hoạch truyền thông cho một chủ đề cụ thể, phương thức sử dụng đa phương tiện, thông tin đồ họa cho báo chí hiện đại. Tác giả Đinh Thị Thuý Hằng trong cuốn sách “Báo chí thế giới và xu hướng phát triển”, NXB Thông tấn phát hành năm 2008 đã phân tích một số vấn đề mới mẻ về lý luận, khái niệm, phạm trù, hoạt động báo chí thế giới. Đặc biệt, tác giả đã quan tâm nghiên cứu, phân tích các xu thế hội tụ truyền thông, xu thế phát triển của báo chí hiện đại. Tác giả Vũ Quang Hào trong cuốn “Báo chí và đào tạo báo chí Thụy Điển”, NXB Lý luận Chính trị phát hành năm 2004 đã đi vào chi tiết mô hình đào tạo báo chí ở một quốc gia phát triển ở Bắc Âu. Sự xen cài giữa quan điểm, các thủ thuật làm báo được tác giả trình bày rất chân thực và ấn tượng. Đặc biệt, yêu cầu và các kĩ năng làm báo hiện đại, gắn chặt với công nghệ và kĩ thuật như làm tin, phỏng vấn, viết ký chân dung, ảnh báo chí, làm quảng 6 cáo, làm báo mạng, làm layout… được tác giả đi sâu phân tích và bước đầu có những kiến giải khá thú vị. Mô hình đào tạo báo chí Thụy Điển là một mô hình hay cần tham khảo, bởi tính thực tế của nó. Mô hình này cũng đã được một số toà soạn ở Việt Nam vận dụng thông qua các chương trình đào tạo triển khai tại toà soạn trong khuôn khổ các dự án của SIDA tại Việt Nam. Kỉ yếu hội thảo quốc tế “Báo chí và Truyền thông đại chúng: đào tạo và bồi dưỡng trong thời kỳ hội nhập” do Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức tháng 6 năm 2008 đã tập hợp nhiều bài viết, nhiều góc nhìn đa chiều về đào tạo báo chí trong xu thế phát triển mới. Đây là những tư liệu tham khảo quý giá để đi sâu, nghiên cứu, đánh giá và đề xuất các giải pháp cho đào tạo báo chí nói chung và đào tạo nhà báo đa phương tiện nói riêng ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, đa số các nghiên cứu ở Việt Nam mới chỉ ít nhiều đề cập mà chưa đi sâu vào các tác phẩm báo chí đa phương tiện đặc biệt là việc sử dụng video trong các tác phẩm báo chí đa phương tiện. Do đó, tác giả chọn nghiên cứu về: “Sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện”. Đây là một vấn đề mới mẻ, cần thiết và rất hữu ích cho người làm báo trong môi trường truyền thông hiện đại cũng như đối với các cơ quan báo chí, trong thời đại công nghệ thông tin vô cùng phát triển và còn phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai.Với những nội dung được thể hiện trong luận văn tác giả hi vọng kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp nhất định về mặt lý luận và thực tiễn trong cách làm báo đa phương tiện ở Việt Nam hiện nay; cung cấp cho nhà báo một số kỹ năng thiết thực phục vụ cho sự nghiệp làm báo của mình.Từ đó nhìn nhận đúng vai trò và tầm quan trọng của từng yếu tố cấu thành nên một tác phẩm báo chí đa phương tiện. 7 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 3.1 Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận về video, tác phẩm báo chí, báo chí đa phương tiện, video trên báo điện tử nói chung và trong tác phẩm báo chí đa phương tiện nói riêng, luận văn đánh giá thực trạng sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên báo điện tử VnExpress, Vietnamnet, VietnamPlus từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên báo điện tử. 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích trên, luận văn xác định và giải quyết các nhiệm vụ cơ bản sau: Hệ thống cơ sở lý luận về báo chí đa phương tiện, video trên báo điện tử nói chung và Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện nói riêng làm cơ sở cho quá trình nghiên cứu, khảo sát. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng việc sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên báo điện tử VnExpress, Vietnamnet, VietnamPlus. Thực hiện các cuộc phỏng vấn sâu và điều tra xã hội học nhằm thu thập ý kiến nhận xét, đánh giá về những thành công và hạn chế việc sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên các trang báo điện tử trong diện kháo sát. Đề xuất một số ý kiến, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên báo điện tử hiện nay. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện. 8 4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài Phạm vi nghiên cứu của đề tài là: Các video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên 3 báo điện tử VnExpress.net, Vietnamnet.net, VietnamPlus.vn từ tháng 1/2015 tới tháng 1/2016. 5. Phương pháp nghiên cứu đề tài Phương pháp nghiên cứu tài liệu được thực hiện trong quá trình khảo sát các công trình nghiên cứu, sách lý luận, các văn bản…có liên quan đến vấn đề sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện. Phương pháp này cũng được sử dụng để hệ thống hóa những vấn đề của lý luận báo chí, truyền thông, tạo cơ sở cho đề tài nghiên cứu. Phương pháp khảo sát được vận dụng để làm sáng tỏ thực trạng sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên các trang báo trong diện khảo sát với những ưu điểm, hạn chế, những thành công, những điểm được, điểm chưa được và các vấn đề đặt ra. Phương pháp anket: phát phiếu điều tra với khoảng 300 mẫu tại Hà Nội để thu thập ý kiến của đông đảo công chúng Hà Nội về vấn đề mà luận văn nghiên cứu. Phương pháp phỏng vấn sâu được thực hiện với khoảng 10 đối tượng là các phóng viên, biên tập viên, dựng phim, đồ họa, họa sỹ, quay phim đang trực tiếp làm việc tại các cơ quan báo điện tử, đã từng sản xuất các tác phẩm báo chí đa phương tiện. Phương pháp phân tích, tổng hợp được sử dụng để đánh giá các cứ liệu, kết quả điều tra và rút ra các luận điểm khoa học, từ đó đề xuất những giải pháp cần thiết nhằm phát huy ưu điểm, hạn chế, góp phần nâng cao chất lượng của Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên báo mạng điện tử hiện nay. 9 6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận văn Đây là một trong những công trình nghiên cứu đầu tiên đề cập tới vấn đề sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện. Luận văn là tài liệu tham khảo về mặt lý luận tại các cơ sở đào tạo nghiên cứu về báo chí- truyền thông, đặc biệt là nghiên cứu về việc sử dụng Video trong tác phẩm báo chí nói riêng và sử dụng Video trên báo mạng điện tử nói chung. Luận văn là tài liệu tham khảo cho các tòa soạn báo, đặc biệt là tòa soạn báo điện tử, đặc biệt hơn nữa với các phóng viên, biên tập viên đang trực tiếp làm tin về Video hoặc đưa tin có sử dụng yếu tố Video trong tác phẩm của mình. Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả luận văn đã có cơ hội tích lũy kiến thức, nâng cao tầm hiểu biết và năng lực chuyên môn trong nhiệm vụ cụ thể hiện nay của mình và trong quá trình hoat động nghề nghiệp sau này. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn được trình bày gồm có 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận về Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện. Chương 2: Khảo sát thực trạng sử dụng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện trên Vnexpress.net, Vietnamnet.vn, Vietnamplus.vn. Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng Video trong tác phẩm báo chí đa phương tiện. 10 CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VIDEO TRONG TÁC PHẨM BÁO CHÍ ĐA PHƯƠNG TIỆN 1.1 Một số khái niệm 1.1.1 Video Qua quá trình nghiên cứu và tìm hiểu, có thể định nghĩa video theo khái niệm sau: Video là một chuỗi các hình ảnh động nối tiếp với nhau. Trong đó bao gồm tât cả các yếu tố liên quan tới hoạt động,sự kiện mà video đó ghi lại như lời nói, âm thanh, tiếng động… Video cũng có thể là các đoạn phim video ngắn, là một phần của một đoạn hoặc một phần của một video dài hơn. Video là phần hình ảnh được được máy quay thu hình trên băng từ (VHS, umatic, Beatacam) hoặc đĩa kỹ thuật số (DVD) sau đó được dựng làm hậu kỳ theo công nghệ video. Người ta làm video để phát sóng lên truyền hình, phát hành băng đĩa…Hoặc làm phim cá nhân, ghi lại hình ảnh cuộc sống hàng ngày, đi chơi, sinh nhật, du lịch, … Cũng như phim, thì video có nhiều thể loại và mỗi thể loại lại có yêu cầu khác nhau tùy theo ý đồ, mục đích sử dụng của người quay video. Tuy nhiên video thường có thời lượng ngắn hơn phim và quy trình thực hiện, thời gian thực hiện ngắn hơn phim, thiết bị và công nghệ đi kèm cũng nhẹ nhàng và đơn giản hơn. Video ngày càng được sử dụng rộng rãi trong tất cả các mảng của đời sống xã hội khi mà khoa học kỹ thuật phát triển. Chỉ với một chiếc điện thoại nhỏ gọn người ta có thể ghi lại mọi vận động của cuộc sống mỗi khi có nhu cầu. 1.1.2 Tác phẩm báo chí Thuật ngữ “Tác phẩm” là danh từ gọi chung cho mọi tác phẩm: văn học, báo chí, âm nhạc, khoa học, kiến trúc… Theo từ điển Tiếng Việt: “Tác 11