Tài liệu Sử dụng một số thuốc vận mạch thường dùng trong sốc

Sö dông mét sè thuèc vËn m¹ch thường dïng trong sèc BS. Khæng Träng Th¾ng §Æt vÊn ®Ò dïng thuèc vËn m¹ch trong sèc §iÒu trÞ sèc Tèi u ho¸ thÓ tÝch trong lßng m¹ch Sö dông c¸c thuèc co m¹ch,  søc co bãp c¬ tim Ph©n lo¹i thuèc co m¹ch,  søc co bãp c¬ tim Thuèc giao c¶m (sympathometic) Thuèc øc chÕ phosphodiesterase C¸c glycoside t¸c ®éng lªn tim Catecholamine néi sinh thô thÓ Adrenergic Catecholamine néi sinh Dopamine Σ tõ tiÒn chÊt L- dopa ChÊt trung gian dÉn truyÒn TK: TKT¦, thËn Noradrenaline (NE) Σ dù tr trong c¸c h¹t/ ®Çu tËn cïng TK giao c¶m KÝch thÝch TK giao c¶m: KT β1 Adrenaline (E) Σ Tuû thîng thËn KÝch thÝch β1; β2; α (liÒu cao) Catecholamine néi sinh Thô thÓ Adrenergic Thô thÓ β1 Thô thÓ β2 Thô thÓ α1 Thô thÓ α2 C¬ chÕ t¸c ®éng cña catecholamine Thô thÓ Adrenergic - t¸c dông t¨ng søc co bãp c¬ tim KÝch thÝch thô thÓ β1  tÇn sè ph¸t nhÞp nót xoang  nhÞp tim  tèc ®é dÉn truyÒn AV  tèc ®é, søc co bãp thÊt T, nhÜ T KÝch thÝch thô thÓ β2 G©y d·n c¬ tr¬n thµnh m¹ch, phÕ qu¶n, tö cung β2 cã Ýt ë tim KÝch thÝch β2/tim t¬ng tù KT β1/ tim T¸c dông ®iÒu trÞ tim m¹ch cña c¸c chÊt giao c¶m T¸c ®éng lªn HA Norepinephrine: HA ®¬n thuÇn (t¸c dông α næi bËt) Epinephrine  V nh¸t bãp HA t©m thu T¸c dông β2 - d·n m¹ch ngo¹i viHA t©m tr¬ng T¸c dông α- g©y co m¹ch,HA t©m tr¬ng T¸c ®éng trªn suy tim  søc co bãp c¬ tim (β1)  hËu t¶i (β2) Kh«i phôc tinh tr¹ng  HA (α) T¸c dông ®iÒu trÞ tim m¹ch cña c¸c chÊt giao c¶m T¸c ®éng kh«ng mong muèn trªn suy tim KT β1 ±  lo¹n nhÞp, nhÞp nhanh thiÕu m¸u c¬ tim KT α  hËu t¶i KT β1 kÐo dµi  ®¸p øng t¨ng co bãp c¬ tim C¸c thuèc vËn m¹ch Dopamine Thuèc n©ng HA ®Çu tiªn dïng cho BN sèc KÝch thÝch 3 thô thÓ Dopaminergic ë m¹ch m¸u (DA1; DA2) β1 ë tim α1 ë thµnh m¹ch HiÖu qu¶ næi bËt /tõng thô thÓ tuú theo liÒu Dopamine T¸c ®éng dopaminergic (< 4- 5 µg/kg/p) DA2: d·n m¹ch,  tíi m¸u: thËn, m¹ch vµnh, m¹c treo, m¹ch m¸u n·o. DA1:  natri niÖu nhÑ. T¸c ®éng β1 (5-10 μg/kg/p)  CO do t¨ng søc co bãp c¬ tim (β1)  tr¬ng lùc, m¸u tÜnh m¹ch trë vÒ (α1-adrenergic) Dopamine T¸c ®éng α-adrenergic Co m¹ch ngo¹i vi b¾t ®Çu xuÊt hiÖn liÒu ≥ 10 μg/kg/p Co m¹ch ®¸ng kÓ ë liÒu cao  kh¸ng lùc m¹ch m¸u ngo¹i vi  lu lîng m¸u ®Õn thËn nªn dïng liÒu dopa cµng thÊp cµng tèt, Dopa + d·n m¹ch (dobutamine) th× tèt h¬n lµ t¨ng liÒu dopa g©y co m¹ch Dobutamine β1 > β2 > α D·n m¹ch co bãp c¬ tim Dopamine DA1 DA2 β1 (β2) α D·n m¹ch ngo¹i vi LiÒu cao α1 - co m¹ch co bãp c¬ tim,  HA co bãp c¬ tim d·n/co m¹ch Norepinerphrine Epinephrine β1 > α > β2 β1 = β2 > α Dopamine LiÒu lîng LiÒu thËn: < 4- 5 μg/kg/p G©y lîi tiÓu/  t¸c dông bµi niÖu cña furosemide H÷u Ých duy tr× tíi m¸u thËn trong t×nh tr¹ng  CO /phèi hîp víi c¸c thuèc co m¹ch m¹nh (noradrenaline) LiÒu 5-10 μg/kg/p sèc tim - NMCT : 5μg/kg/p ®ñ ®Ó  tèi ®a V nh¸t bãp Lo¹n nhÞp cã thÓ x¶y ra ë liÒu 10 μ g/kg/p Dopamine §iÒu trÞ BN sèc B¾t ®Çu 5 μg/kg/p  lªn nhanh chãng (5 μg/kg/p/ 2-3 phót) Tèi ®a 20 μg/kg/p cho ®Õn khi ®¹t môc tiªu vÒ HA. NÕu n©ng HA kh«ng hiÖu qu¶  noradrenaline Norepinephrine C¬ chÕ t¸c dông T¸c dông næi bËt/ thô thÓ β1vµ α , Ýt β2 Thô thÓ α ngo¹i vi G©y co m¹ch ngo¹i vi m¹nh Co m¹ch m¹nh h¬n ®¸ng kÓ so víi epinephrine Thô thÓ β1 ë tim -  søc co bãp c¬ tim m¹nh Dobutamine β1 > β2 > α D·n m¹ch co bãp c¬ tim Dopamine DA1 DA2 β1 (β2) α D·n m¹ch ngo¹i vi LiÒu cao α1 - co m¹ch co bãp c¬ tim,  HA co bãp c¬ tim d·n/co m¹ch Norepinerphrine Epinephrine β1 > α > β2 β1 = β2 > α Norepinephrine ChØ ®Þnh Sèc cã d·n m¹ch H¹ HA dai d¼ng dï ®· dïng dopamine liÒu cao Sèc nhiÔm trïng sèc t¾c nghÏn. Dïng t¹m thêi trong sèc tim ±  nghiªm träng lu lîng m¸u ®Õn m«. Kh«ng nªn dïng Norepinephrine trong sèc  V Trõ khi dïng thêi gian rÊt ng¾n ®Ó hç trî n©ng HA trong khi chê ®îi bï thÓ tÝch tuÇn hoµn.