Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn vận dụng phương pháp tích hợp trong môn ngữ văn...

Tài liệu Skkn vận dụng phương pháp tích hợp trong môn ngữ văn

.DOC
8
90
90

Mô tả:

Mét sè vÊn ®Ò vÒ: “VËn dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong m«n ng÷ v¨n” I.§Æt vÊn ®Ò: M«n Ng÷ V¨n tríc hÕt lµ mét m«n häc thuéc nhãm khoa häc x· héi, ®iÒu ®ã nãi lªn tÇm quan träng cña nã trong viÖc gi¸o dôc quan ®iÓm, t tëng, t×nh c¶m cho häc sinh. M«n Ng÷ V¨n cßn lµ mét m«n häc thuéc nhãm c«ng cô. §iÒu ®ã nãi lªn mèi quan hÖ gi÷a Ng÷ V¨n vµ c¸c m«n kh¸c. Häc m«n Ng÷ V¨n sÏ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn kÕt qu¶ häc tËp c¸c m«n kh¸c vµ c¸c m«n kh¸c còng gãp phÇn gióp häc tèt m«n Ng÷ V¨n. Cho nªn tù nã còng to¸t nªn yªu cÇu t¨ng cêng tÝnh thùc hµnh gi¶m lý thuyÕt g¾n víi ®êi sèng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng c¨n cø ®ã, ch¬ng tr×nh ®· nªu môc tiªu tæng qu¸t cña m«n ng÷ v¨n: M«n Ng÷ V¨n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu chung cña trêng trung häc c¬ së: gãp phÇn h×nh thµnh nh÷ng con ngêi cã tr×nh ®é häc vÊn phæ th«ng c¬ së, chuÈn bÞ cho hä tiÕp tôc häc lªn bËc häc cao h¬n. §ã lµ nh÷ng con ngêi cã ý tøc tù tu dìng, biÕt th¬ng yªu quý träng gia ®×nh, bÌ b¹n, cã lßng yªu níc, yªu chñ nghÜa x· héi, biÕt híng tíi nh÷ng t tëng, t×nh c¶m cao ®Ñp nh lßng nh©n ¸i, tinh thÇn t«n träng lÏ ph¶i sù c«ng b»ng, lßng c¨m ghÐt c¸i xÊu, c¸i ¸c. §ã lµ nh÷ng con ngêi biÕt rÌn luyÖn ®Ó cã tÝnh tù lËp, cã t duy s¸ng t¹o, bíc ®Çu cã n¨ng lùc c¶m thô c¸c gi¸ trÞ ch©n, thiÖn, mü, cho nghÖ thuËt, tríc hÕt lµ trong v¨n häc, cã n¨ng lùc thùc hµnh vµ n¨ng lùc sö dông TiÕng ViÖt nh mét c«ng cô ®Ó t duy vµ giao tiÕp. §ã còng lµ nh÷ng ngêi cã ham muèm ®em tµi trÝ cña m×nh cèng hiÕn cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc trong t¬ng lai ®Ó híng con ngêi tíi c¸c môc tiªu trªn th× ®èi víi c¸c m«n kh¸c, vÊn ®Ò tªn gäi tªn m«n häc cã lÏ kh«ng cÇn ®Æt ra, nhng ®èi víi m«n nµy tªn gäi Êy thÓ hiÖn mét c¸ch næi bËt mét trong nh÷ng ®iÓm c¶i tiÕn c¨n b¶n cña viÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh lÇn nµy lµ quan ®iÓm tÝch hîp, nÕu tríc ®©y ta thêng nãi tíi ba ph©n m«n :V¨n häc –TiÕng ViÖt –TËp lµm v¨n th× hiÖn nay theo quan ®iÓm tÝch hîp triÖt ®Ó ranh giíi gi÷a ba ph©n m«n Êy sÏ cßn n÷a mµ thùc sù s¸p nhËp lµ mét . Cho nªn viÖc gi¶ng d¹y theo quan ®iÓm tÝch hîp kh«ng phñ ®Þnh viÖc d¹y c¸c tri thøc, kü n¨ng riªng cña tõng ph©n m«n.VÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo phèi hîp c¸c tri thøc, kÜ n¨ng thuéc tõng ph©n m«n thËt nhuÇn nhuyÔn nh»m ®¹t tíi môc tiªu chung cña m«n Ng÷ V¨n . II. gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Tríc hÕt vÒ kiÕn thøc yªu cÇu häc sinh n¾m ®îc nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ ng÷ nghÜa cña c¸c lo¹i ®¬n vÞ tiªu biÓu cña tõng bé phËn cÊu thµnh tiÕng ViÖt, nh÷ng tri thøc vÒ ng÷ c¶nh, vÒ ý ®Þnh, vÒ môc ®Ých, hiÖu qu¶ giao tiÕp, n¾m ®¬c quy t¾c chi phèi viÖc sö dông TiÕng ViÖt ®Ó giao tiÕp trong nhµ trêng còng nh ngoµi x· héi . Cßn ®èi víi v¨n b¶n ph¶i n¾m ®îc ®Æc ®iÓm vÒ v¨n b¶n tù sù, v¨n b¶n miªu t¶, v¨n b¶n biÓu c¶m, v¨n b¶n nhËt dông… ®ång thêi n¾m ® îc nh÷ng tri thøc thuéc c¸ch thøc h×nh héi vµ t¹o lËp c¸c kiÓu v¨n b¶n ®ã. NÕu tríc ®©y ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa thiªn vÒ d¹y lý thuyÕt vµ d¹y qu¸ hÖ thèng th× nay ch¬ng tr×nh nhÊn m¹nh :träng t©m cña viÖc rÌn luyÖn lµ rÌn luyÖn kü n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt tiÕng ViÖt kh¸ thµnh th¹o theo c¸c kiÓu v¨n b¶n vµ cã kü n¨ng s¬ gi¶n vÒ ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häc, bíc ®Çu cã n¨ng lùc c¶m nhËn vµ b×nh gi¸ v¨n häc, ®ång th¬× n©ng cao ý thøc gi÷ g×n sù giµu ®Ñp cña TiÕng ViÖt vµ tinh thÇn yªu quý c¸c thµnh tùu cña v¨n häc d©n téc vµ v¨n häc thÕ giíi, x©y dùng høng thó vµ th¸i ®é nghiªm tóc, khoa häc trong viÖc häc tËp tiÕng ViÖt vµ v¨n häc, cã ý thøc vµ biÕt c¸ch øng xö, giao tiÕp trong gia ®×nh, trong trõ¬ng häc vµ ngoµi x· héi mét c¸ch cã v¨n ho¸ ;yªu quý nh÷ng gi¸ trÞ ch©n thiÖn mÜ vµ khinh ghÐt nh÷ng c¸i xÊu xa, ®éc ¸c, gi¶ dèi ®îc ph¶n ¸nh trong c¸c v¨n bµn ®· häc vµ ®· ®äc. VÒ vÊn ®Ò ph¬ng ph¸p: ®Ó tÝch hîp mét c¸ch cã hÖ thèng häc sinh dÔ hiÓu, dÔ nhí, dÔ vËn dông th× ngêi gi¸o viªn ®øng líp ph¶i biªt thùc hiÖn mäi yªu cÇu mét c¸ch linh ho¹t vµ s¸ng t¹o mµ mÊu chèt cña sù s¸ng t¹o ®ã lµ lu«n suy nghÜ vÒ môc tiªu cña bé m«n Ng÷ v¨n nãi chung ®Ó t×m ra nh÷ng yÕu tè ®ång quy gi÷a ba ph©n m«n thÝch hîp trong tõng thêi ®iÓm, theo tõng vÊn ®Ò . TÝch hîp trong tõng thêi ®iÓm (mét tiÕt häc, mét bµi häc ) lµ tÝch hîp ngang . VÝ dô:khi gi¶ng v¨n b¶n Vît th¸c cña nhµ v¨n Vâ Qu¶ng trong s¸ch gi¸o khoa Ng÷ V¨n 6 tËp hai gi¸o viªn cÇn triÖt ®Ó khai th¸c mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a v¨n b¶n vµ hai vÊn ®Ò ®ang d¹y ë phÇn tiÕng ViÖt vµ phÇn TËp lµm v¨n lµ phÐp so s¸nh vµ ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh ë bµi ®ã . Gi¸o viªn cã thÓ ®Æt c©u hái qua chi tiÕt miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn em cã nhËn xÐt vÒ nghÖ thËt miªu t¶ c¶nh cña t¸c gi¶ ? Em chØ ra nghÖ thuËt nh©n ho¸ vµ so so¸nh ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ‘cæ thô ’’, ‘ m·nh liÖt ’’ - Tõ H¸n ViÖt Qua c¸ch miªu t¶ cña nhµ v¨n em c¶m nhËn g× vÒ h×nh ¶nh c©y cæ thô? Ngêi viÕt: NguyÔn ThÞ Lan Anh 2 Trêng THCS Giao Hµ Nªu nhËn xÐt cña em vÒ bøc tranh thiªn nhiªn ®ã. Nh vËy víi hÖ thèng c©u hái ®ã häc sinh hiÓu bµi s©u vµ thÊy ®îc trong bµi ®ã nhµ v¨n Vâ Qu¶ng t¶ c¶nh rÊt hay vµ sö dông phÐp tu tõ so s¸nh, nh©n ho¸ rÊt thµnh c«ng .Nhng ®ång thêi gi¸o viªn ph¶i cho häc sinh t×m hiÓu kÜ phÇn chó thÝch ®Ó thÊy ®îc c¸ch gi¶i thÝch tõ H¸n ViÖt trong bµi dÜ nhiªn kh«ng thÓ ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc ë bé phËn v¨n häc d©n gian vµ v¨n häc dÞch TÝch hîp theo tõng vÊn ®Ò VÝ dô phÇn TiÕng ViÖt ®ang d¹y phÐp so s¸nh th× ë phÇn v¨n häc cã cÇn ph©n tÝch h×nh tîng “tîng H¬ng Th nh mét pho tîng ®ång ®óc n÷a kh«ng?’’ DÜ nhiªn, kh«ng ph¶i bao giê còng cÇn vµ còng cã thÓ ph©n tÝch toµn bé phÐp tu tõ ®îc sö dông trong mét t¸c phÈm song nh÷ng chç cÇn ®Ò cËp ®Ó lµm râ gi¸ trÞ nghÖ thuËt th× kh«ng thÓ bá qua, cßn phÇn TiÕng ViÖt trªn c¬ së ®ã më réng, ®i s©u h¬n. - T×m phÐp so s¸nh trong c©u v¨n trªn? sù vËt nµo ®îc so s¸nh víi sù vËt nµo? - T¸c gi¶ sö dông phÐp so s¸nh ®ã nh»m môc ®Ých g×? Nh vËy tÝch hîp theo tõng vÊn ®Ò l¹i cßn bao hµm c¶ tÝch hîp däc. Néi dung ®ang gi¶ng d¹y ë mét ph©n m«n cßn cã liªn hÖ ®Õn c¸c néi dung kh¸c ®· häc ë hai ph©n m«n kia hoÆc ë ph©n m«n ®ã. §èi víi kiÕn thøc ®· d¹y cÇn lîi dông c¬ héi nµy ®Ó cñng cè «n tËp, ®ång thêi qua ®ã rÌn luyÖn cho häc sinh ý thøc vµ kÜ n¨ng vËn dông mäi kiÕn thøc ®· häc ®Ó sö lý c¸c vÊn ®Ò tríc m¾t. §èi víi kiÕn thøc d¹y cã thÓ giíi thiÖu ë chõng mùc cÇn thiÕt cho sù hiÓu biÕt tèi thiÓu vÒ khÝa c¹nh ®ang ®Ò cËp, ®ång thêi qua ®ã kh¬i gîi trÝ tß mß, tinh thÇn ham hiÓu biÕt cña thÕ hÖ trÎ vµ ®Æt c¬ së thuËn lîi cho viÖc tr×nh bµy kiÕn thøc sÏ häc ë sau. Quan ®iÓm tÝch hîp ph¶i qu¸n triÖt trong mäi kh©u, kÓ c¶ kh©u ®¸nh gi¸. Cã thÓ cã nh÷ng bµi tËp riªng cho tõng ph©n m«n song chóng ta cÇn ®¸nh gi¸ cao nh÷ng häc sinh biÕt sö dông kiÕn thøc cña ph©n m«n nµy ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña ph©n m«n kh¸c. Cïng víi mét sè bµi tËp vÒ v¨n häc nh tríc ®©y, ngoµi nh÷ng tri thøc vµ kÜ n¨ng cã tÝnh chuyªn ngµnh, chóng ta ph¶i ®¸nh gi¸ chÆt chÏ h¬n vÒ thao t¸c lµm c¸c kiÓu bµi, vÒ c¸ch vËn dông lý thuyÕt vµ quy t¾c cña TiÕng ViÖt trong viÖc ®Æt c©u, dïng tõ ®Æc biÖt vÒ tr×nh ®é tiÕp cËn vµ vËn dông c¸c vÊn ®Ò cña TiÕng ViÖt vµ tËp lµm v¨n trong thêi gian ®ã hoÆc thêi gian tríc ®ã.Bªn c¹nh viÖc tÝch hîp th× gi¸o viªn cßn ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh, tÝnh s¸ng t¹o, chñ thÓ häc tËp ë tÊt c¶ mäi 3 kh©u: tõ viÖc chuÈn bÞ bµi, su tËp t liÖu, ph¸t biÓu trong tæ, nhãm tù ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ b¹n, tham quan, ho¹t ®éng thùc tÕ theo ®Æc trng bé m«n. §èi víi ph©n m«n v¨n häc cÇn lµm cho häc sinh chñ ®éng tiÕp cËn t¸c phÈm theo híng ®äc hiÓu, suy ngÉm- vËn dông, liªn tëng – tÝch luü, kh¶ n¨ng ®äc hiÓu (bao gåm c¶ c¶m thô ) mét t¸c phÈm v¨n ch¬ng lÖ thuéc kh«ng Ýt vµo viÖc cã thÓ tr¶ lêi ®îc kh«ng nh÷ng c©u hái ®Æt ra ë nh÷ng cÊp ®é kh¸c nhau. Møc thÊp nhÊt lµ chØ cÇn sö dông nh÷ng th«ng tin ®· cã ngay trong v¨n b¶n. §ã lµ nh÷ng c©u hái ®· cã s½n trong bµi VÝ dô: khi gi¶ng bµi “ Bµi häc ®êng ®êi ®Çu tiªn” th× gi¸o viªn ®Æt c©u hái ph¸t hiÖn - Em t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ vÒ chµng DÕ MÌn ? Häc sinh sÏ tù ph¸t hiÖn ngay trong v¨n b¶n. Cßn ë møc cao h¬n lµ buéc häc sinh ph¶i suy nghÜ vµ sö dông nh÷ng th«ng tin trong bµi. §ã lµ trêng hîp ph¶i suy ra c©u tr¶ lêi tõ nh÷ng ®Çu mèi trong v¨n b¶n. VÝ dô: C¸ch xng h« “ chó mµy” víi “anh” gi÷a DÕ Cho¾t vµ DÕ MÌn gîi cho em suy nghÜ g× trong v¨n b¶n “ Bµi häc ®êng ®êi ®Çu tiªn” ? Cao h¬n n÷a lµ yªu cÇu kh¸i qu¸t, liªn hÖ gi÷a nh÷ng c¸i mµ häc sinh ®· häc víi thÕ giíi bªn ngoµi bµi häc. VÝ dô: Qua c¸ch ®èi xö cña DÕ MÌn víi DÕ Cho¾t th× DÕ MÌn ®· rót ra bµi häc g× trong cuéc sèng? - C©u chuyÖn nµy t¸c gi¶ muèn khuyªn r¨n chóng ta ®iÒu g×? Häc sinh tù rót ra bµi häc g× cho b¶n th©n. Sau mét lo¹t hÖ thèng c©u hái cuèi bµi phÇn luyÖn tËp hoÆc ngay trong phÇn ®äc hiÓu gi¸o viªn cã thÓ rót ra c©u hái cho tæ, nhãm kh¸c nªu nhËn xÐt ý kiÕn cña m×nh. Cuèi cïng gi¸o viªn kÕt luËn cho ®iÓm tæ, nhãm, c¸ nh©n… VÝ dô: trong v¨n b¶n “Bµi häc ®êng ®êi ®Çu tiªn” cña T« Hoµi. Sau khi ®· häc xong ®o¹n trÝch xem h·y viÕt mét ®o¹n v¨n diÔn t¶ l¹i t©m tr¹ng cña DÕ MÌn khi ch«n cÊt DÕ Cho¾t? Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn viÕt mét ®o¹n v¨n sau ®ã cö ®¹i diÖn nhãm trëng tr×nh bµy, nhãm kh¸c chó ý. Gi¸o viªn kÕt luËn cho ®iÓm. Kh¸m ph¸ v¨n b¶n theo chiÒu híng Êy th× häc sinh kh«ng chØ høng thó, hiÓu s©u v¨n b¶n mµ cßn liªn hÖ ®îc mét c¸ch sinh ®éng, tù nhiªn viÖc häc v¨n víi nh÷ng vÊn ®Ò cuéc sèng. Bªn c¹nh c¸c v¨n b¶n ®îc gi¶ng t¹i líp, cã mét sè v¨n b¶n, tuy còng ®îc chó thÝch vµ híng dÉn kÜ lìng song dµnh cho häc sinh häc ë nhµ. NÕu cÇn gi¸o viªn cã Ngêi viÕt: NguyÔn ThÞ Lan Anh 4 Trêng THCS Giao Hµ thÓ nhÊn m¹nh mét vµi träng ®iÓm ®Ó gîi ý thªm. CÇn nh¾c häc sinh cã thÓ n»m trong ph¹m vi néi dung cña c¸c ®Ò kiÓm tra vµ ®Ò thi, kÓ c¶ c¸c ®Ò thi cuèi cÊp. §èi víi viÖc d¹y TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n, viÖc ph©n tÝch mÉu vµ häc theo mÉu ®ãng vai trß quan träng theo híng ph¸t huy tÝch cùc cña chñ thÓ, cÇn u tiªn sö dông ph¬ng ph¸p quy n¹p trong viÖc ph©n tÝch mÉu ®Ó rót ra kÕt luËn. Tuy nhiªn dï cho mÉu chän tèt ®Õn mÊy còng kh«ng bao giê ph¶n ¸nh hÕt thùc tiÔn phong phó vµ ®a d¹ng. CÇn cho häc sinh tham gia tèi ®a vµo qu¸ tr×nh su tÇm, tËp hîp ®Ó xö lý th«ng tin rót ra c¸c kÕt luËn, quy t¾c ®Þnh nghÜa. CÇn biÕt cËn träng trong viÖc sö dông phÐp quy n¹p vµ chØ cho häc sinh biÕt giíi h¹n cña nã, cÇn tr¸nh lèi kÕt luËn gi¶n ®¬n vµ kh¸i qu¸t ho¸ cùc ®oan trong viÖc sö dông phÐp qui n¹p vµ biÕt dïng ®óng chç, ®óng møc mäi ph¬ng ph¸p khi cÇn thiÕt. Gi¸o viªn ®ãng vai trß lµ ngêi híng dÉn tæ chøc ho¹t ®éng cña häc sinh, mçi häc sinh ®Òu ®îc ho¹t ®éng , ®îc béc lé m×nh vµ ®îc ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng ®Çu tiªn lµ ph©n tÝch mÉu, mÉu lµ ng÷ liÖu ®iÓn h×nh (tõ, c©u, ®o¹n v¨n) ®îc trÝch chñ yÕu tõ c¸c v¨n b¶n häc sinh ®· häc ë ph©n m«n V¨n häc. C¸c mÉu nµy ®îc lùa chän theo ph¬ng ch©m cµng ng¾n gän cµng dÔ thÓ hiÖn ®îc ®Çy ®ñ ®Æc ®iÓm cña hiÖn tîng hoÆc ®¬n vÞ ng«n ng÷ d¹y trong tiÕt häc cµng tèt. Gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc viÖc ph©n tÝch mÉu theo tr×nh tù c¸c c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa. VÝ dô: Khi d¹y vÒ danh tõ sau khi cho häc sinh ®äc bµi tËp (VÝ dô) gi¸o viªn ®Æt c©u hái : Em h·y nhí l¹i kiÓn thøc bËc tiÓu häc t×m danh tõ trong c©u v¨n, ®o¹n v¨n, … trªn th× häc sinh dÔ nhËn ra. Sau khi ph©n tÝch mÉu, gi¸o viªn gióp c¸c em suy ra nh÷ng kÕt luËn c¬ b¶n nhÊt nªu trong phÇn ghi trªn. Còng cã khi, gi¸o viªn kh«ng cÇn chê häc sinh tr¶ lêi xong tÊt c¶ c¸c c©u hái hoÆc thùc hiÖn xong tÊt c¶ c¸c lÖnh ® îc rót ra kÕt luËn, mµ cã thÓ híng dÉn c¸c em rót ra kÕt luËn sau mçi lÇn tr¶ lêi mét c©u hái thùc hiÖn mét lÖnh nhÊt ®Þnh. VÝ dô: Sau khi chØ ra ®îc c¸c danh tõ trong c©u v¨n, ®o¹n v¨n. Gi¸o viªn tù cho häc sinh rót ra kh¸i niÖm vÒ danh tõ lu«n. - Qua ®ã em cho biÕt thÕ nµo lµ danh tõ? - Häc sinh tù rót ra ®îc. Ho¹t ®éng thø hai lµ ho¹t ®éng thùc hµnh nhËn diÖn hoÆc ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu hiÖn cña c¸c hiÖn tîng, ®¬n vÞ ng«n ng÷, thùc hµnh dïng tõ, ®Æt c©u, dùng ®o¹n, ch÷a lçi vÒ tõ, c©u vµ ®o¹n v¨n. 5 VÝ dô: Bµi vÒ danh tõ yªu cÇu häc sinh: - Em t×m mét sè danh tõ chØ sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm sau ®ã ®Æt c©u hái víi mçi danh tõ ®ã. Mét ho¹t ®éng trong nhµ trêng nãi riªng lµ trao ®æi, gi¸o viªn cÇn khuyÕn khÝch häc sinh th¶o luËn vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy theo quan hÖ thÇy – trß, trß – thÇy, trß – trß; Kh¾c phôc t×nh tr¹ng suèt giê häc chØ cã thÇy hái, trß tr¶ lêi ®¬n ®iÖu vµ thiÕu d©n chñ. VÝ dô: Gi¸o viªn viÕt vÝ dô vµo b¶ng phô yªu cÇu häc sinh ®äc sau ®ã ®Æt c©u hái cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm tæ, nhãm, theo líp. Gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, ®¹i diÖn nhãm kh¸c nhËn xÐt, nªu ý kiÕn. Cuèi cïng gi¸o viªn tæng hîp l¹i cho ®iÓm. Th«ng thêng khi gÆp nh÷ng bµi tËp tÝch hîp mÉu thùc hµnh cã yªu cÇu thèng kª, ph©n tÝch ng÷ liÖu cô thÓ gi¸o viªn nªn ®Ó mçi häc sinh lµm viÖc ®éc lËp, cßn khi gÆp nh÷ng c©u hái cã tÝnh kh¸i qu¸t, tæng hîp th× nªn tæ chøc ho¹t ®éng theo nhãm. Ph¬ng ph¸p d¹y häc nµy sÏ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh, g©y høng thó cho c¸c em n©ng c¸c em lªn mét lÇn nhËn thøc míi. Cßn ®èi víi ph©n m«n TËp lµm v¨n ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp tri thøc c¬ b¶n vÒ c¸c kiÓu v¨n b¶n h×nh thµnh kü n¨ng nãi (kÓ chuyÖn, tãm t¾t), hiÓu kh¸i qu¸t vÒ v¨n b¶n vµ bè côc cña nã. B¶n th©n tËp lµm v¨n lµ m«n ho¹t ®éng tÝch hîp, tÝch hîp tri thøc v¨n b¶n ®äc hiÓu vµ tiÕng ViÖt vµo viÖc t¹o lËp v¨n b¶n míi. Häc sinh kh«ng chØ biÕt ph©n tÝch mµ cßn ph¶i biÕt häc theo mÉu. §õng nghÜ häc theo mÉu lµ kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc. Ph¶i ®éng n·o míi thÊy ®îc c¸i hay cña mÉu, míi n¾m ®îc quy c¸ch, thÓ thøc cÇn rót ra tõ c¸c mÉu, råi tõ ®ã míi cã thÓ häc theo mÉu mét c¸ch s¸ng t¹o. Còng cÇn ®Æt häc sinh vµo t×nh huèng ®Ó häc sinh høng thó häc tËp, cã dÞp tù gi¸c tr×nh bµy ý kiÕn, t×nh c¶m mét c¸ch ch©n thËt, song nh÷ng t×nh huèng ®ã ph¶i lµ t×nh huèng cã ý nghÜa kh«ng ph¶i c¸i cí hoÆc thñ thuËt ®Ó dÉn d¾t häc sinh häc tËp. VÝ dô khi tÝm hiÓu vÒ b¶n tù sù gi¸o viªn ph¶i rÌn luyªn kü nang kÓ l¹i b»ng ng«n ng÷ cña m×nh. - Em h·y kÓ l¹i c©u chuyÖn Th¸nh Giãng b»ng ng«n ng÷ cña em?. Trªn c¬ së gi¸o viªn ph¶i cung cÊp kiÕn thøc vÒ nh©n vËt, viÖc bè côc, lêi v¨n, ®o¹n v¨n, ng«i kÓ, thø tù kÓ, tù sù ®êi thêng, tù sù tëng tîng, s¸ng t¹o. C¸c kiÕn thøc ®ã lµ ®iÒu kiÖn cho häc sinh n¨m ®îc nhiÒu kh¶ n¨ng biÕn ho¸ tù sù, mÆt kh¸c còng t¸c ®éng ngîc trë l¹i gióp häc sinh häc tèt phÇn ®äc – hiÓu v¨n b¶n tù sù Ngêi viÕt: NguyÔn ThÞ Lan Anh 6 Trêng THCS Giao Hµ trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 6. Nh÷ng ®iÒu chó ý lµ thùc hµnh x©y dùng bµi qua thùc hµnh, thùc hµnh nhËn biÕt vµ lµm v¨n b¶n. Ch¬ng tr×nh chó träng phÇn luyªn nãi (Ho¹t ®éng Ng÷ v¨n, thi kÓ truyÖn, lµm th¬). Môc ®Ých cña nhngx tiÕt nµy lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh thãi quen b¹o d¹n ph¸t biÓu miÖng trãc tËp thÓ. TiÕt tr¶ bµi yªu cÇu tæng hîp: LËp ý, dµn bµi, söa lçi ng÷ ph¸p, dïng tõ vµchÝnh t¶. VÒ vÊn ®Ò kiÓm tra - ®¸nh gi¸ gi¸o viªn cã thÓ kiÓm tra ®¸nh gi¸ hµng ngµy, kiÓm tra bµi cò, kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµm viÖc trªn líp. KiÓm tra ®¸nh gi¸ häc kú, cuèi n¨m häc. KiÓm tra ®¸nh gi¸ cña thÇy ®èi víi trß. Ho¹t ®éng tù kiÓm tra, ®¸nh gi¸ cña häc sinh. ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ cuèi häc kú, cuèi n¨m häc gi¸o viªn c¨n cø vµo yªu cÇu cô thÓ cña c«ng viÖc mµ ®Þnh h×nh thøc kiÓm tra. VÝ dô: Yªu cÇu cña m«n Ng÷ v¨n lµ tÝch hîp th× khi ra ®Ò gi¸o viªn còng. Ph¶i ra ®Ò tÝch hîp ba ph©n m«n V¨n – TiÕng ViÖt – TËp lµm v¨n theo h×nh thøc tr¾c nghiÖm vµ tù luËn ®Ó kiÓm tra tæng hîp kiÕn thøc häc sinh, vµ lîng kiÕn thøc ph¶i ra trong c¶ häc kú hoÆc c¶ n¨m häc. §©y chÝnh lµ c¸ch ®æi míi trong ch¬ng tr×nh s¸ch Ng÷ v¨n 6. Cßn vÒ vÊn ®Ò trang thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc ®Ó ®ãng gãp c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p theo híng tÝch cùc vµ tÝch hîp cã thÓ sö dông c¸c t liÖu ®å dïng d¹y häc phæ biÕn, thÝch hîp. CÇn khai th¸c tèt s¸ch t liÖu tham kh¶o trong th viÖn trêng, cÇn ph¸t huy t¸c dông cña kªnh h×nh qua phÇn minh ho¹ trong s¸ch gi¸o khoa, qua bé tranh t liÖu v¨n häc cña Trung t©m b¶n ®å vµ tranh ¶nh gi¸o dôc, qua c¸c b¨ng h×nh cña Trung t©m nghe nh×n gi¸o dôc, híng dÉn häc sinh xem v« tuyÕn truyÒn h×nh, nghe d©n ca hoÆc tæ chøc vÏ theo nh÷ng ®Ò tµi g¾n víi nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc. VÝ dô: VÏ mét bøc tranh minh ho¹ cho truyÖn Th¹ch Sanh, em chän chi tiÕt nµo vµ ®Æt tªn cho bøc tranh minh ho¹ Êy?. Ngoµi ra gi¸o viªn cßn cã thÓ dïng m¸y chiÕu, hoÆc b¶ng phô ®Ó ghi vÝ dô. Häc sinh theo dâi tr¶ lêi c¸c c©u hái do gi¸o viªn dÉn d¾t gîi më. 7 III. kÕt thóc vÊn ®Ò: M«n Ng÷ V¨n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu chung cña tr êng trung häc c¬ së: gãp phÇn h×nh thµnh nh÷ng con ngêi cã tr×nh ®é häc vÊn phæ th«ng c¬ së, chuÈn bÞ cho hä tiÕp tôc häc lªn bËc häc cao h¬n. §ã lµ nh÷ng con ngêi cã ý tøc tù tu dìng, biÕt th¬ng yªu quý träng gia ®×nh, bÌ b¹n, cã lßng yªu níc, yªu chñ nghÜa x· héi, biÕt híng tíi nh÷ng t tëng, t×nh c¶m cao ®Ñp nh lßng nh©n ¸i, tinh thÇn t«n träng lÏ ph¶i sù c«ng b»ng, lßng c¨m ghÐt c¸i xÊu, c¸i ¸c. §ã lµ nh÷ng con ngêi biÕt rÌn luyÖn ®Ó cã tÝnh tù lËp, cã t duy s¸ng t¹o, bíc ®Çu cã n¨ng lùc c¶m thô c¸c gi¸ trÞ ch©n, thiÖn, mü, cho nghÖ thuËt, tríc hÕt lµ trong v¨n häc, cã n¨ng lùc thùc hµnh vµ n¨ng lùc sö dông TiÕng ViÖt nh mét c«ng cô ®Ó t duy vµ giao tiÕp. ®èi víi c¸c m«n kh¸c, vÊn ®Ò tªn gäi tªn m«n häc cã lÏ kh«ng cÇn ®Æt ra, nh ng ®èi víi m«n nµy tªn gäi Êy thÓ hiÖn mét c¸ch næi bËt mét trong nh÷ng ®iÓm c¶i tiÕn c¨n b¶n cña viÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh lÇn nµy lµ quan ®iÓm tÝch hîp, nÕu tríc ®©y ta thêng nãi tíi ba ph©n m«n :V¨n häc –TiÕng ViÖt –TËp lµm v¨n th× hiÖn nay theo quan ®iÓm tÝch hîp triÖt ®Ó ranh giíi gi÷a ba ph©n m«n Êy sÏ cßn n÷a mµ thùc sù s¸p nhËp lµ mét . Cho nªn viÖc gi¶ng d¹y theo quan ®iÓm tÝch hîp kh«ng phñ ®Þnh viÖc d¹y c¸c tri thøc, kü n¨ng riªng cña tõng ph©n m«n.VÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo phèi hîp c¸c tri thøc, kÜ n¨ng thuéc tõng ph©n m«n thËt nhuÇn nhuyÔn nh»m ®¹t tíi môc tiªu chung cña m«n Ng÷ V¨n . Trªn ®©y lµ nh÷ng trao ®æi vÒ viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch hîp trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n mµ b¶n th©n t«i ®· rót ra tõ qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c b¹n bÌ ®ång nghiÖp ®Ó b¶n s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña t«i ®îc hoµn thiÖn h¬n n÷a Giao Hµ, ngµy 10 th¸ng 3 n¨m 2008 Ngêi viÕt NguyÔn thÞ lan anh Ngêi viÕt: NguyÔn ThÞ Lan Anh 8 Trêng THCS Giao Hµ
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan